Осыдан үш күн бұрын билет алу үшін теміржол кассасында кезекте тұрған едім. Алдымда егдей жастағы қарт кісі өз кезегін күтіп тұр екен. Асықпай, ептеп билетін алып болып, назарын бізге аударды. Біраз қарап тұрып:

-сендерге кім шаштарыңды жаюға рұқсат берді, бұл қазақ қызының болмысына жат нәрсе. Батысқа еліктемеңдер! Әлде, ата-аналарың сендерді осылай тәрбиеледі ме?! Әйтеуір шаштарыңның түсі қара екен, соған тәубе. Осы шаштарың түбінен қиып, сары түске бояп қоятындарға ешкім ақыл айтпайды ма?! Сендерге айтарым, қайда жүрсеңдер де қазақи болмыстарыңды жоғалтпаңдар! Аман болыңдар! Менің айтқандарым жүректеріне жетті деп ойлаймын,-деп, өз жолымен кете берді. Ұялғанымнан жерге кіріп кете жаздадым. Сол сөздер сүйегімнен өтті. Бұл қарт кісіге еш ренжігенім жоқ. Керісінше, рақметімді айтамын. «Көп жасағаннан сұрама, көпті көргеннен сұра» демей ме?! Осындай жандардан үлгі алмай, кімге қарап, кімнен тәлім-тәрбие алып өсеміз?!

Расымен де, ойлап қарасаң, баяғы заманда күйеуі қайтыс болып, жесір атанған әйел ғана шашың жаятын. Ал қазір, заман ағымына ілесеміз деп, қазақи болмысымызды, рухани мұраларымызды жоғалтып бара жатқандаймыз. Әртүрлі жағдай болады, бірақ бұл жағдайды мәңгілік жадымда сақтарым анық. Жаныма қатты батты. Сіздермен бөлісіп отырған себебім де сол. Көрген, білген жерлеріңізде айта жүріңіздер. «Көп түкірсе- көл» деген…

Роуп-джампинг – биіктен арқанмен секіретін спорттың айрықша бір түрі. Яғни өзіңді биіктен тастап жіберу арқылы бірнеше секунд бойына әуеде құлдилаудың еркін сипаты десе де болғандай. Бұл спорттың негізін салушы американдық Дэн Осман 1998 жылы 300 метрлік биіктен секіру кезінде арқаны үзіліп кетіп көз жұмған болатын. Әлқисса деп қойып, бұл спортты елімізге алғаш енгізген Астаналық «FLY» командасы екнін айта кетсем. Олар жылдың кез-келген мезгілінде Қазақстанның әр қаласына барып, қонақтарға ерекше көңіл-күй сыйлаудан танған емес.
Бүгінгі роуп-джампинг қатысушылары Астана қаласының маңындағы Көкталда орналасқан биіктігі 45 метрлік болатын ескі құрылысқа жиналдық. Түстен кейінгі үш жарым шамасында жеткен мені бір топ қауым қарсы алды.


«FLY» командасының жетекшісі Алексей Лютый бұл спорт түрімен 2011 жылдан бері айналысып келеді. Оның айтуынша «FLY» командасы Қазақстанның Астана, Алматы, Петропавл, Өскемен, Семей, Павлодар, Қарағанды сынды қалаларында болған. Мақсатымыз адамдарға бір сәттік көңіл-күй сыйлау, жаңа таныстық пен өзіне деген сенімділігін арттыру дейді ол.



Сонымен алғаш келе қалғанда-ақ көзіме қораш көрінген 45 метрлік бұл ескі ғимаратты менсінбеген едім. Алайда осынау темір баспаладақтар менің зәре-құтымды қашырып қана қойған жоқ, төменнен жоғарыға көтеріле салу оңайға соқпады. Әсіресе мен сияқты эмоциясын басқара алмайтын, берілгіш, қорқақ адамға. Көтеріліп келе жатып төменге көз салсам, басым айналып, көзім қарауытып кете берді. Мұны жеңу үшін төменге мойын бұрмастан тек жоғарыға қараумен болдым. Қолым талып кетіп, дем алып тұрған сәтімде бұл тәжірибемді өмір салтымда да қолдана алсам ғой деп ойландым сонда. Яғни, артыңа қарайлай беру, өткен естеліктер мен ескішілдік болмысыңды сүйретіп жүру болашақ жарқын өміріңдегі қадамыңа тұсаудан өзге ештеңе емес екен. Тіпті әлгі, ұзатылып бара жатқан қыз балаға «артыңа, қарама» деген өсиеттің де бір сыры барма деп қалдым.



Қойшы, сөйтіп пысылдап жүріп, орта жолда философиялық ғақлияға бой алдыра жүріп төбеге де көтерілдім-ау. Жарқ еткен, кең дүниенің құшағында тұрып тіліме неге, Мұқағалидың жыры оралмасын, оралды:
Кең дүние, төсіңді аш, мен келемін,
Алынбаған ақым бар сенде менің.
***
Аспанындай кей сәтте күрсінемін,
Жас талындай жауқазын бүршік едім.
Кең дүние, керемет қалпыңменен,
Жүрек болып кеудеме кірші менің.
***



Байтақ ел, балауса тау, бозаң далам,
Секілді бәрі менен көз алмаған»
Кең дүние, кенде етсең сыбағамнан,
Шырылдаған сәбидей мазаңды алам.



Ұйымдастырушы жігіттер жұмысына еш қабақ шытқан емес, көңілді, қалжыңқой, шат-шадыман



Төмендегілер осылай көрінеді, биікке шығып алған мені енді эйфория биледі, анау жердегі сызылған жүректі кім байқады, өзім фотодан көріп отырмын қазір:)



Мұнда ғашықтар да жүр, жалғыз-жарым мен сияқты өзгелер де бар екен қызық іздеп келген. Ықтасыны жоқ ызғар бәрімізді тоңдырды. Тіпті біреуінің үстінен бірдеңенің иісін сезіп те қалғандай болдым ба. Орайы келіп тұрғанда ескерте кетейін, роуп-джапингтің шарты бойынша биіктен секіретін кезде спирттік ішімдіктен аулақ болған дұрыс. Және жасы он сегізден асқан кез-келген азамат бұл спортпен айналыса алады, Сонымен бірге өз бетінше секіру өмірге қауіпті, сондықтан ұйымдастырушылардың айтқанымен жүріп-тұрғаннан абзалы жоқ.



Жұрттың қыздары айтса айтқандай ержүрек, батыл. Алмен болсам тұрдым ғой қорқып:(



Менің ең жаман жерім, осындай қызық дүниенің ортасына келгенде, не көпшіліктің ортасында сөйлейтін кезде, не ең сүйікті, сыйлы адамыма тіл қатар кезде өз-өзімді жоғалтып, ұмытып кететінім. Осы жолы да сөйттім. Фотореп жасауға барған мен командамен бірге улап-шулап жүріп жөнді суретке түсіруді ұмытып кеттіпін. Сонымен менің кезегім келді. Мұндай сезім Каспий теңізінде биіктеу жардан секіретін кезде де болған еді. Көзімді жұмып секіріп кетіп, судың астынан күнге қарай, жарыққа қарай, бір жұтым ауаға қарай ұмтылып келе жатқан сәтті, айтсаңызшы. Бұл секіру одан да қиынға түсті. Ғимараттың ұшар басынан кейін қарай қайтып кетуге оқталып тұрғанмын, егер Дима итеріп жібермегенде. Өз еркіммен емес, шынымен құлап кеттім)))



Төменге құлдилап келе жатқанда салмақсыздықты сезіну деген сіздерге немен салыстырып беретінімді білмей отырмын. Салмақсыздықты сезіну деген әуеде қалықтау екен, құстарға қандай рахат деңізші. Ең маңызды, ең қызықты уақытта мен еркімнен тыс көзімді тарс жұмып және шыңғырумен айналыстым, басқаша қимылдаруға, өзімді басқаруға шамам келмеді. Яғни, роуп-джампингтің фокусы салмақсыздықты сезіну екен, көзімді ашып айналаның тынысын бағуды келесі секіріске қалдырғандай болып қайттым.



Сонымен бүгінгі демалыс маған серпін сыйлады, қуат сыйлады және өзіңе қол жұмсап, биіктен тастай салудың оңай шаруа емес екенін де ұқтырды. Өз-өзін биіктен тастап жіберуге немқұрайлы қарайтынмын, ее деп. Расында өле салу оңай шаруа емес екен дәл маған.

Сонымен биылғы жылға секіруге қолайлы жаңа ғимарат тапқанша роуп-джампинг уақытша өз жұмысын тоқтады. Бүгінгі күнге үлгергеніме ризамын. Билет бағасы 4 мың, бірігіп секіретіндерге 7 мың теңгені құрайды. Жалғыздан гөрі бірігіп секірген қызық әрі қорқынышсыз болатын сияқты.



P.S Бүгін биге баруға үлгермей қалдым, суықтан іші-бауырыма дейін қалтыраған мен осы жазбаны аяқтай салып ыстық шай мен шоколад жеп отырмын. Демалысты көңілді де сәтті өткізіңіздер. Айтпақшы менің парашютпен құлағым кеп жүргеніме біраз уақыт болды, ондай жоспарларыңыз болып жатса маған айтарсыздар, экстримді көңіл-көтеруден еш қашпақ емеспін.

Мен де жұрт қатарлы бойында абыройы мен кемшілігі қаз қатар өрілген қарапайым пендемін.

Басқалар секілді күнделікті әртүрлі категориядағы стресс туғызатын жағдайларға душар боламын, сосын ашуланамын… уайымдаймын…

Сәлем бердік, достар! Керектің асханасына келмегелі біраз болыпты. Бүгін бұл "қателікті" түзеп жіберейін. Қуырдақтың мәзірімен таныстырмақ ниеттемін. Жалпы, мәзірдің құрамы мен дайындалуы көпшілікке таныс. Қосымша ақпарат артық болмас. Бастайық! :)

«Балборсықтай ержүрек.»
— Оң түстік Африка теңеуі

Омар бырат нун-чакиді қалай ойнатса, бұл амиго да ең қауіпті әбжыланды дәл солай шыр айналдырады. Иә, бүкіл ютубқа әйгілі, ең айбарлы, қатыгез, көлденең келген арыстаныңды тасынан ұрып талдыруды «шаруа» деп білмейтін тура да, ауыспалы да мағынасында көтінің түгі бар Африкалық Балборсық жайлы бүгін айтпағанда қашан айтамыз?!

Сіздің өміріңізде қызықты оқиғалар жиі болады ма? Менің өмірім қызықты оқиғаларға толы. Әсіресе бүгінгі күн есімнен шықпасы анық. Нақтылайын.
Отырған ем компьютердің құлағында ойнап, әлеуметтік желі де жалғанып тұр жарықтыққа. Шыр етіп дауыс шықты, вконтактідегі хат келген дауысты барлықтарың естіген шығарыңдар. «мен ешқайда кеткен жоқпын». Қуандым, қызымнан. Дереу мініп автокөлікке кеттім «аруымның ауылына», алғаш көрісуіміз үлкен үзілістен соң, менің қызметіме байланысты кездесе алмаған едік. Жүрек шыр-пыр етеді, аяқта да бұлшық еттер жоғалғандай, қанша жыл спортпен, әсіресе жүгіріспен айнлысам да. Күтіп тұр екен, мен оның бұл ісіне таң қалдым. Қай уақытта шыққанымды біліп, қай уақытта келерімді есептеп қойған ғой ботақаным(!).

Your text to link...

Бүгін мына жазбаны оқып, 2 жыл бұрынғы өз басымнан өткен жағдай еске түсті. Оқып көріңіздер. Бәрімізге келетін жағдай сынды.

Көше бойымен келе жатып, жолдың арғы бетінде ұзыннан сұлап жатқан жігітке көзім түсті. Басыма ең бірінші келгені – «мас шығар» деген сұқсыр ой болды. Кейін ұялдым.

Байыбына кеш барғаныма қысылдым да, өкіндім. Бәлкім оның жүрегі қысылып, не болмаса басқа бір жері ауырып қалған болса ше?.. Осы ой жанымды жегі құрттай жеп тоқтамай қойды. Тек мен ғана солай деген пікірде болсам бұлай қынжылмас едім-ау. Біраз ұзап артыма бұрылғанда жер жастанып жатқан жігітті орнынан тұрғызған бір адам көзге түспеді.

Иа, оның сырт келбеті ішімдікке салынған адамға ұқсайтыны анық. Міне, осы құртады бізді. Бар адамды тек киімі мен әлеуметтік жағдайымен бағамдайтынымыз заңдылыққа айналғандай. Ол кісінің жан дүниесінде не бар, ол бізді қызықтыра бермейді. Жол жиегінде сұлап жатқан апталдай азамат біреудің ардақты әкесі, енді біреудің жан жары, өзгенің сүйікті баласы екендігі де сөзсіз. Ал соны неге естен шығарамыз? Тіпті маскүнемнің өзіне көмек қолын созсақ, ол да жан иесі ғой. Бәз біреулердің төрдегі диванында шалқайып жатқан мысық құрлы болмағаны да біз үшін. Бұл – безбүйректік пе, әлде астамшылдық па? Не болса да қателік жасап, осы тізімге ілінгендердің бірі екенім рас. Егер өзім үйдегі киіміммен солай ауырып көшеде құлап қалсам деген суық ой мұздатты жанымды. Мұздатпағанда ше, мені де қаңғыбас деп ешкім мойын бұрмауы ғажап емес қой.

Тәуелсіздік таңы атса да Тұранға,

Әлі бізді адымдатпас бұғау көп.

Мұсылманға хақтың жолы Құранда,

Кім айтады ақтың жолы мынау деп?!

Тіршілікте тойым бар ма адамға,

Көкейлерде сауалдар жүр мың күпті.

Әркім өзін жөн санаған заманда,

Кім айтады қиып түсер шындықты?!

Тура бидің тұрағы елден алыстап,

Ақиқат та айтылмайды дәл бүгін.

Аяз билер, Жиреншелер қалыс қап,

Айтқан сөзі дұрыс боп тұр әлдінің.

Адамдықтың әдірем қап шарты ізгі,

Көңілдерді күмән бұлты торлауда.

Арашалау былай тұрсын әлсізді,

Әділет те зәру бүгін қорғауға.

Арамдардың алшы түсіп асығы.

Кес-кестейді алды-артыңды күліп бір.

Артық шығып асылынан жасығы,

Заман бетін жылпостарға бұрып тұр.

Иыққа алу тиімсіз боп ар жүгін,

Есірікке кетті ақылдың есесі.

Жаратқанға жетпей үні жарлының,

Ернеуінен асты ептінің кесесі.

Жиі құлап адалдардың байрағы,

Жалғандық жүр орын алып төрлерден,

Ақылымның содан шығып ойраны,

Күпті болған көңіл шіркін шерменде!

АСТАНА

Алыстан шалған маңайды,

Арқаның төсі арайлы.

Астана сынды ай-қала,

Асқақтап маған қарайды.

Айтатын сөзім кесімді,

Асуға бұрдым көшімді.

Астана асқақ қарайды,

Аймалап ерке Есілді.

Айта алман бүгін «күйім кем»,

Алты әлем саған сүйінген.

Астана — әсем арудай,

Айтулы тойға киінген.

Ажары әрлі ғажап тым,

Ауасын төкті азат күн.

Арқалап өзі тұрғандай,

Арманын барша қазақтың.

Алашқа болып дара шың,

Арқадан таптың жарасым.

Азғана паңдық бар сенде,

Арудай білген бағасын.

Аңсаттың елдің талайын,

Алқаны жырдан тағайын.

Астана асқақ тұр ғой деп,

Аспандап кетпе, ағайын!

АЛМАТЫ

Жаңа түлек,

жалын жүрек,

жас шағым,

Кеудемізде күмбірлейді асқақ үн.

Есімде әлі, арқалап сан үмітті,

Алматыға алғаш қадам басқаным.

Айта алмаймын,

маған құшақ жайды ма?

Қадам бастым айбарынан қаймыға.

Қабылдады қырдың қара баласын,

Оған күн мен сан сырласқан ай куә.

Биіктетіп мұратымның шоқтығын,

Қызық-думан қалқасында кетті мұң.

Жалындаған жастықпенен жарасты,

Өтті жылдар,

өтті айлар,

өтті күн.

Жүрдек уақыт қамшы басып сауырға,

Бірде аптапқа салды, бірде дауылға.

ҚазМУ атты қасиетті шаңырақ,

Білім беріп, аттандырған ауылға.

Үміт артып алдағы атар ақ таңға,

Сен баптаған балаң талай шапты алға.

Қайта оралдым жылдар салып араға,

Қатаң тірлік қабырғама батқанда.

Заман туып қазағымның бағына,

Тәубе дедік тәуелсіздік таңына.

Алашыңнын бар арманын арқалап,

Өгейсітпей өбектедің тағы да.

Таусылған ба тіршіліктің таласы,

Көш түзеліп, жазылды елдің жарасы.

Аттың басын қайта бұрдым ауылға,

Шақырған соң Талдықорған қаласы.

Сан тағдырды тоғыстырған жер үсті,

Теріп жейді бұйырған бір жемісті.

Талдықорған…

сонда өтті алаңсыз,

Кемел шақтың көп күндері келісті.

Дей алмаспын алынбайтын шеп құрдым,

Байламы жоқ бақ талайы текті ұлдың.

Алты Алашқа айбар болған Алматы,

Қайта айналып тағы алдыңа кеп тұрмын.

Ару қала — арманымның өзегі,

Ет жүрегім елдің мұңын сезеді.

Үшінші рет алдыңа кеп жүгіндім,

Үш мәрте ғой ер жігіттің кезегі.

Қоныстанып қос шаһарға кезекпен,

Байқамаппын жылдарымды тез өткен.

Жүгі ауырлап жеткіншегің жеткенде,

Жатқа балап, итермессің өзектен.

Болжап қайтем,

тағдыр неге кез қылар?

Орта тапсам ойымды оқып, сөзді ұғар.

Арман қала, ақын келді алдыңа,

Елде туып, астанада көз жұмар!

ТАЛДЫҚОРҒАН

Тастағам жоқ Талдықорған мен сені,

Сағынышым көтертпейді еңсені.

Өзің едің тазалықтың теңеуі,

Өзің едің әсемдіктің өлшемі.

Тастағам жоқ,

жолаушылап кетті де,

Салған да жоқ түйткіл өмір тепкіге.

Қоныс болдың жақсы менен жайсаңға,

Мекен болдың адалдар мен тектіге.

Талдықорған,

тал бесігім, киелім,

Жүрегімнің қоңыр сазды күйі едің.

Арудайын күн нұрына малынған.

Жамалыңды жанымменен сүйемін.

Көк аспанды торлағанда бұлты кеп,

Тұратындай таңғажайып жыр тілеп.

Екі ерке өзен — Көксу менен Қаратал,

Қос бүйірден ағып жатыр күркіреп.

Алатаудан атқан кезде таң сағым,

Көңілімнен қашушы еді қанша мұң.

Сұлуларды көрік берген көшеге,

Серік болған жігіттерді аңсадым.

Жақсылыққа жүрген болса шөлдеп кім,

Жатсынбай-ақ жидың жұртын жер-көктің.

Жұматайды, Әбен менен Ордашты,

Бесігінде өлең-жырдың тербеттің.

Талдықорған,

мен болайын жолыңда ән,

Перзентіңмін бақытым көп сорымнан.

Қимайтындай құрбы-құрдас көп сенде,

Аға таптым, ініні ерттім соңымнан.

Аралап бір жүргендейін гүл ішін,

Арықтарда сыңғырлайды күміс үн.

Шаған таудан көрінгенде көк сағым,

Таңғы ауадай ашылады тынысым.

Естіге де құшақ жайған, ептіге,

Ақын саған сағынышын төкті ме?

Талдықорған,

тағдырымның таңдауы,

Тастағам жоқ,

жолаушылап кетті де!

САБАҢА ТҮС, ЖҮРЕГІМ

Сабыр, сабыр, жүрегім,

Сабаңа түс, салқында,

Сен жарылсаң қайтемін,

Борышым көп артымда.

Адалы бар өмірдің арамы да жетерлік,

Жасың құмар қызықтан тартынбайды қартың да.

Өрекпіген, өртенген,

өзің ғана деймісің?

Құлан жортқан даладай құлазиды кейде ішім.

Құлағымды басып-ап құла түзге кетсем бе,

Түйткіліне тірліктің мына көңіл тойды шын.

Саябырлат дүрсілді,

сабыр, сабыр, жүрегім,

Салмақ салдым көтермес, сызат салдым,

білемін.

Сенің адалдығыңды, арманыңды кім ұқсын,

Ескерер ме естілер елжіреген тілегін?!

Суық сөзі семсер боп қадалды ма ағаның?

Құлады ма ол жайлы өзің соққан қамалың?

Іздеп едім өмірден ізгілікті жалықпай,

Тілім-тілім болғанша тасқа тиіп табаным.

Қадіріңе жетпеген,

жастығына күбінер,

Қиналдың ба көңілді қалдырды деп інілер.

Сабыр, сабыр, жүрегім,

болмашыға босама,

Алдыңда әлі күндерің тіршіліктен түңілер.

Сезім қайтып көрді ме сылқым сұлу қыздардан,

Кетті ме әлде алшақтап қызғалдақ қыр біз барған.

Сұлулықтың сұп-суық сескендің бе сұрқынан,

Қамықтың ба әсемдік әкелетін ызғардан ?!

Сабыр, сабыр, жүрегім,

соға берме шапқын ғып,

Сері болып бір кездер сәйгүліктен ат міндік.

Ескермедің сол кезде бар екенін тірлікте,

Адалдардың сазайын тартқызатын сатқындық.

Біреулерге шыңырау,

біреулерге шыңдайсың,

Ардақтаған өзіңді аяулыға күн де, айсың.

Сабаңа түс жүрегім,

Санаға сал бар істі,

Көреріңді тауыспай бәрібір де тынбайсың!

СЫРЫМҒА СЫР

Ұлым,

әсте асқақ болар арлы адам,

Сен от басып қалмасын деп қарманам.

Көрдім талай жақсы менен жаманды,

Айтарым бар, құлағыңды сал маған.

Ұлым,

өмір тұра бермес күлімдеп,

Арқаларсың тағдырыңнын жүгін көп.

Елді ойлаған Даттың ұлы сияқты,

Болсын дедім ат қойғанда Сырым деп.

Ұлым,

сүрдім бұл өмірді бұрын кеп,

Тағдыр тезі маңдайымнан білінбек.

Сырым менен жырымды ұқсын деуменен,

Қойған едім есіміңді Сырым деп.

Сырым дедім,

ұлым дедім шаттана,

Алмасады бұл өмірде бақ, нала.

Сен ез болсаң тірі өлгені әкеңнін,

Шаттығымды ойсыздықпен таптама.

Армандай біл,

арман сенің қанатың,

Қиял құсың шарықтасын бала күн.

Жүрегіңнін түкпірінен нұр шашып,

Арман — отың мәңгілікке жанатын.

Ұлым,

байлық мұрат емес адамға,

Ізгіліктің ізі жатсын санаңда.

Арзан күлкі азаматты отқа айдар,

Әрқашанда жұрттың жайын бағамда.

Текті атаның ұлысың сен киелі,

Ақылменен аңдап сөйле жүйелі.

Менің даңқым саған құрмет болмайды,

Еңбек етсең бақ та басын иеді.

Мұхитқа сап мұратыңнын кемесін,

Зұлымдықпен болсын әркез егесің.

Өтінемін,

сөз келтірме атыңа,

Түңілген жұрт «тексіз екен» демесін.

Дана жүрген,

сана білген тарт ізге,

Ашуға ерме, безбен болсын ар-сүзбе.

Мықтылардан ығып име басыңды,

Мықты екем деп күш көрсетпе әлсізге.

Әр ісіңді туған елге тиімді ет,

Дос іздегін,

дос көп болса үйің көп.

Алшақтама ақиқаттың аулынан,

Тайсақтама ақтың жолы қиын деп.

Білім ізде,

үйрен және өнерді,

Өрелі адам өнерменен көгерді.

Ақылға сал, алғы күнге көз жібер,

Өресізге мына жалған не берді?!

Сырым едің жүрек жырын қозғаған,

Бақыт іздеп дүние кезген аз ба адам.

Ұлым,

сенсің үмітімнің өлшемі,

Өшірмегін сол үмітті маздаған.

Ойсыз жанға ұсынады төрін кім?

Арманым сол, биіктерден көрінгін.

Екі бірдей дүниеде ризамын,

Менің емес, ұлы атансаң еліңнін!!!

Тәуелсіздік таңы атса да Тұранға,

Әлі бізді адымдатпас бұғау көп.

Мұсылманға хақтың жолы Құранда,

Кім айтады ақтың жолы мынау деп?!

Тіршілікте тойым бар ма адамға,

Көкейлерде сауалдар жүр мың күпті.

Әркім өзін жөн санаған заманда,

Кім айтады қиып түсер шындықты?!

Тура бидің тұрағы елден алыстап,

Ақиқат та айтылмайды дәл бүгін.

Аяз билер, Жиреншелер қалыс қап,

Айтқан сөзі дұрыс боп тұр әлдінің.

Адамдықтың әдірем қап шарты ізгі,

Көңілдерді күмән бұлты торлауда.

Арашалау былай тұрсын әлсізді,

Әділет те зәру бүгін қорғауға.

Арамдардың алшы түсіп асығы.

Кес-кестейді алды-артыңды күліп бір.

Артық шығып асылынан жасығы,

Заман бетін жылпостарға бұрып тұр.

Иыққа алу тиімсіз боп ар жүгін,

Есірікке кетті ақылдың есесі.

Жаратқанға жетпей үні жарлының,

Ернеуінен асты ептінің кесесі.

Жиі құлап адалдардың байрағы,

Жалғандық жүр орын алып төрлерден,

Ақылымның содан шығып ойраны,

Күпті болған көңіл шіркін шерменде!

АСТАНА

Алыстан шалған маңайды,

Арқаның төсі арайлы.

Астана сынды ай-қала,

Асқақтап маған қарайды.

Айтатын сөзім кесімді,

Асуға бұрдым көшімді.

Астана асқақ қарайды,

Аймалап ерке Есілді.

Айта алман бүгін «күйім кем»,

Алты әлем саған сүйінген.

Астана — әсем арудай,

Айтулы тойға киінген.

Ажары әрлі ғажап тым,

Ауасын төкті азат күн.

Арқалап өзі тұрғандай,

Арманын барша қазақтың.

Алашқа болып дара шың,

Арқадан таптың жарасым.

Азғана паңдық бар сенде,

Арудай білген бағасын.

Аңсаттың елдің талайын,

Алқаны жырдан тағайын.

Астана асқақ тұр ғой деп,

Аспандап кетпе, ағайын!

АЛМАТЫ

Жаңа түлек,

жалын жүрек,

жас шағым,

Кеудемізде күмбірлейді асқақ үн.

Есімде әлі, арқалап сан үмітті,

Алматыға алғаш қадам басқаным.

Айта алмаймын,

маған құшақ жайды ма?

Қадам бастым айбарынан қаймыға.

Қабылдады қырдың қара баласын,

Оған күн мен сан сырласқан ай куә.

Биіктетіп мұратымның шоқтығын,

Қызық-думан қалқасында кетті мұң.

Жалындаған жастықпенен жарасты,

Өтті жылдар,

өтті айлар,

өтті күн.

Жүрдек уақыт қамшы басып сауырға,

Бірде аптапқа салды, бірде дауылға.

ҚазМУ атты қасиетті шаңырақ,

Білім беріп, аттандырған ауылға.

Үміт артып алдағы атар ақ таңға,

Сен баптаған балаң талай шапты алға.

Қайта оралдым жылдар салып араға,

Қатаң тірлік қабырғама батқанда.

Заман туып қазағымның бағына,

Тәубе дедік тәуелсіздік таңына.

Алашыңнын бар арманын арқалап,

Өгейсітпей өбектедің тағы да.

Таусылған ба тіршіліктің таласы,

Көш түзеліп, жазылды елдің жарасы.

Аттың басын қайта бұрдым ауылға,

Шақырған соң Талдықорған қаласы.

Сан тағдырды тоғыстырған жер үсті,

Теріп жейді бұйырған бір жемісті.

Талдықорған…

сонда өтті алаңсыз,

Кемел шақтың көп күндері келісті.

Дей алмаспын алынбайтын шеп құрдым,

Байламы жоқ бақ талайы текті ұлдың.

Алты Алашқа айбар болған Алматы,

Қайта айналып тағы алдыңа кеп тұрмын.

Ару қала — арманымның өзегі,

Ет жүрегім елдің мұңын сезеді.

Үшінші рет алдыңа кеп жүгіндім,

Үш мәрте ғой ер жігіттің кезегі.

Қоныстанып қос шаһарға кезекпен,

Байқамаппын жылдарымды тез өткен.

Жүгі ауырлап жеткіншегің жеткенде,

Жатқа балап, итермессің өзектен.

Болжап қайтем,

тағдыр неге кез қылар?

Орта тапсам ойымды оқып, сөзді ұғар.

Арман қала, ақын келді алдыңа,

Елде туып, астанада көз жұмар!

ТАЛДЫҚОРҒАН

Тастағам жоқ Талдықорған мен сені,

Сағынышым көтертпейді еңсені.

Өзің едің тазалықтың теңеуі,

Өзің едің әсемдіктің өлшемі.

Тастағам жоқ,

жолаушылап кетті де,

Салған да жоқ түйткіл өмір тепкіге.

Қоныс болдың жақсы менен жайсаңға,

Мекен болдың адалдар мен тектіге.

Талдықорған,

тал бесігім, киелім,

Жүрегімнің қоңыр сазды күйі едің.

Арудайын күн нұрына малынған.

Жамалыңды жанымменен сүйемін.

Көк аспанды торлағанда бұлты кеп,

Тұратындай таңғажайып жыр тілеп.

Екі ерке өзен — Көксу менен Қаратал,

Қос бүйірден ағып жатыр күркіреп.

Алатаудан атқан кезде таң сағым,

Көңілімнен қашушы еді қанша мұң.

Сұлуларды көрік берген көшеге,

Серік болған жігіттерді аңсадым.

Жақсылыққа жүрген болса шөлдеп кім,

Жатсынбай-ақ жидың жұртын жер-көктің.

Жұматайды, Әбен менен Ордашты,

Бесігінде өлең-жырдың тербеттің.

Талдықорған,

мен болайын жолыңда ән,

Перзентіңмін бақытым көп сорымнан.

Қимайтындай құрбы-құрдас көп сенде,

Аға таптым, ініні ерттім соңымнан.

Аралап бір жүргендейін гүл ішін,

Арықтарда сыңғырлайды күміс үн.

Шаған таудан көрінгенде көк сағым,

Таңғы ауадай ашылады тынысым.

Естіге де құшақ жайған, ептіге,

Ақын саған сағынышын төкті ме?

Талдықорған,

тағдырымның таңдауы,

Тастағам жоқ,

жолаушылап кетті де!

САБАҢА ТҮС, ЖҮРЕГІМ

Сабыр, сабыр, жүрегім,

Сабаңа түс, салқында,

Сен жарылсаң қайтемін,

Борышым көп артымда.

Адалы бар өмірдің арамы да жетерлік,

Жасың құмар қызықтан тартынбайды қартың да.

Өрекпіген, өртенген,

өзің ғана деймісің?

Құлан жортқан даладай құлазиды кейде ішім.

Құлағымды басып-ап құла түзге кетсем бе,

Түйткіліне тірліктің мына көңіл тойды шын.

Саябырлат дүрсілді,

сабыр, сабыр, жүрегім,

Салмақ салдым көтермес, сызат салдым,

білемін.

Сенің адалдығыңды, арманыңды кім ұқсын,

Ескерер ме естілер елжіреген тілегін?!

Суық сөзі семсер боп қадалды ма ағаның?

Құлады ма ол жайлы өзің соққан қамалың?

Іздеп едім өмірден ізгілікті жалықпай,

Тілім-тілім болғанша тасқа тиіп табаным.

Қадіріңе жетпеген,

жастығына күбінер,

Қиналдың ба көңілді қалдырды деп інілер.

Сабыр, сабыр, жүрегім,

болмашыға босама,

Алдыңда әлі күндерің тіршіліктен түңілер.

Сезім қайтып көрді ме сылқым сұлу қыздардан,

Кетті ме әлде алшақтап қызғалдақ қыр біз барған.

Сұлулықтың сұп-суық сескендің бе сұрқынан,

Қамықтың ба әсемдік әкелетін ызғардан ?!

Сабыр, сабыр, жүрегім,

соға берме шапқын ғып,

Сері болып бір кездер сәйгүліктен ат міндік.

Ескермедің сол кезде бар екенін тірлікте,

Адалдардың сазайын тартқызатын сатқындық.

Біреулерге шыңырау,

біреулерге шыңдайсың,

Ардақтаған өзіңді аяулыға күн де, айсың.

Сабаңа түс жүрегім,

Санаға сал бар істі,

Көреріңді тауыспай бәрібір де тынбайсың!

СЫРЫМҒА СЫР

Ұлым,

әсте асқақ болар арлы адам,

Сен от басып қалмасын деп қарманам.

Көрдім талай жақсы менен жаманды,

Айтарым бар, құлағыңды сал маған.

Ұлым,

өмір тұра бермес күлімдеп,

Арқаларсың тағдырыңнын жүгін көп.

Елді ойлаған Даттың ұлы сияқты,

Болсын дедім ат қойғанда Сырым деп.

Ұлым,

сүрдім бұл өмірді бұрын кеп,

Тағдыр тезі маңдайымнан білінбек.

Сырым менен жырымды ұқсын деуменен,

Қойған едім есіміңді Сырым деп.

Сырым дедім,

ұлым дедім шаттана,

Алмасады бұл өмірде бақ, нала.

Сен ез болсаң тірі өлгені әкеңнін,

Шаттығымды ойсыздықпен таптама.

Армандай біл,

арман сенің қанатың,

Қиял құсың шарықтасын бала күн.

Жүрегіңнін түкпірінен нұр шашып,

Арман — отың мәңгілікке жанатын.

Ұлым,

байлық мұрат емес адамға,

Ізгіліктің ізі жатсын санаңда.

Арзан күлкі азаматты отқа айдар,

Әрқашанда жұрттың жайын бағамда.

Текті атаның ұлысың сен киелі,

Ақылменен аңдап сөйле жүйелі.

Менің даңқым саған құрмет болмайды,

Еңбек етсең бақ та басын иеді.

Мұхитқа сап мұратыңнын кемесін,

Зұлымдықпен болсын әркез егесің.

Өтінемін,

сөз келтірме атыңа,

Түңілген жұрт «тексіз екен» демесін.

Дана жүрген,

сана білген тарт ізге,

Ашуға ерме, безбен болсын ар-сүзбе.

Мықтылардан ығып име басыңды,

Мықты екем деп күш көрсетпе әлсізге.

Әр ісіңді туған елге тиімді ет,

Дос іздегін,

дос көп болса үйің көп.

Алшақтама ақиқаттың аулынан,

Тайсақтама ақтың жолы қиын деп.

Білім ізде,

үйрен және өнерді,

Өрелі адам өнерменен көгерді.

Ақылға сал, алғы күнге көз жібер,

Өресізге мына жалған не берді?!

Сырым едің жүрек жырын қозғаған,

Бақыт іздеп дүние кезген аз ба адам.

Ұлым,

сенсің үмітімнің өлшемі,

Өшірмегін сол үмітті маздаған.

Ойсыз жанға ұсынады төрін кім?

Арманым сол, биіктерден көрінгін.

Екі бірдей дүниеде ризамын,

Менің емес, ұлы атансаң еліңнін!!!

Тек қана оның жүрегінде екі жүрек лүпіл қаққан… Болашақ АНА…

От болған осы құштарлық
Махаббат отқа күйер ме ем
Жырлары мендік жүректің
Жаныңа жылы тиер дем
Тәңірдей жалғыз табынған
Махаббат атты кием бе ең
Ойымнан шықпай осы күн
Түсіме түнде жиі енсең
Сырлыда сұлу сезіммен
Өзіңді ғана сүйем мен
Көрмесем сені сағынып
Сарсаң бір ойға саласың
Бақытым болып бұйырған
Арманға алып барасың
Көркіңе тоймай көздерім
Жалтақта жалтақ қарасын
Асығып сені көруге
Қал сұрап сәлем беруге
Таусыпта біттім сірә мен
Шыдамымныңда шарасын
Әуреге салма тым қатты
Өзіңді сүйген жүрекпен
Жаралған қазақ баласын.
Нұрланған сенің көздерің
Мөп-мөлдір мұңсыз тұп-тұнық
Күрсінген кезің көңілдің
Жүресің солай ұмыттырып
Жалғыз қалды-ау деп жабырқап
Өзімді қатты жазғырам
Қойдым деп сені күттіріп
Жыр оқимын, кейде сыр айтам
Халімді солай ұқтырып
Алтындай арай таң нұры
Ардағым асыл аяулай
Басымнан кешкен сезмнiң
Алам ба барын баяндай
Көргенде көңіл сырларым
Айтыпта қоям аянбай
Өзіңе жие асығам
Қуана құшақ жаярдай
Жүрегіңде болса бір сезім

Ғашықтық, құмарлық пен – ол екі жол.

Абай

И любить и быть мудрым невозможно.

Ф. Бэкон

Екінші сөзді қай арнамен жіберерімді, қалай бағыттарымды білмей біраз ойландым. Әрине, біздің ойдан елге келіп-кетер дүние шамалы.

Әуелгі жазбағым ұлт мәдениетінің кейбір аспектілеріне қатысты болған-ды, алайда ол туралы өмірден көргенім көп, түйгенім аз, оқығаным жетерлік, қорытқаным шамалы екен. Қой дедім. Кейінге қалдырдым. Одан да өзім білетін, басымды ұрған, бауырыма қысқан жағдайға қатысты тәжірибеммен бөлісейін деген шешімге келдім.

Англиялық Мэтью Грин есімді азамат өз жүрегін жасанды жүрекке ауыстырды. Дәрігерлердің айтуынша операция сәтті өткен. Отаны Кэмбридж қаласының маңындағы Папуорс ауруханасында жасаған.
Ең бірінші рет жасанды жүрек салу операциясы 1969 жылы болған екен. Өкінішке орай Хаскел Карп есімді азамат үш күннен кейін жарық дүниемен қош айтысқан. Ал, бұған дейін ең ұзақ жасанды жүрекпен өмір сүрген адам Уильям Шредер екен. Ол операция арқылы өмірін 620 күнге ұзартыпты.

Адамзат сезімі…

Жүрекке әмір жүрмейді

Сұраулы жүзбен қарайсың маған.
Жақындасам жалтардың.
Көңілім, неге болды екен алаң,
Жаныңа батты-ау,
шаңшар мұң…
Айтқызбай-ақ,
сездің бе, әлде,
іштегі сырын сезімнің.
Жүргенім де меңіреу халде,
Жетегінде төзімнің.
Мұз еді жүрек көргеннен сені,
Шуағың тиіп еріп еді…
Қайтейін бірақ,
Мен емес теңің.
Ойласам қайғы төгіледі.
Аңсаған күнім алыста тегі,
Білемін, қайта келмейді.
Түсінсең жаным кешірші мені,
Жүрекке әмір жүрмейді

(Жаңғырық Бестәңірі)

Келе берем

Бардым. Тостым.
Сен жоқсың,
сезіндің бе?
Сезіндің бе, шегі бар төзімнің де.
Білесің бе?
Мен сені шын сүйемін,
Келе бергім келеді кезігуге.
Тосып тұрмын,
Уақыт өтіп барады.
Бір көруге өзіңді кетіп тағат.
Ойыңа да келмеді-ау,
бәлкім сенің,
Мен келер деп кешігіп,
тосып қалады.
Айыға алмай түйіткіл жебелерден.
Қайтып барам,
Күдікті ой себелеумен.
Болма мейілі,
Болмағың мен келгенде,
Келе берем,
бәрі-бір келе берем.

(Жаңғырық Бестәңірі)