Адамды адам еткен - арақ

Блог - patick: Адамды адам еткен - арақДарвиннің теориясы бойынша маймылтектес тіршілік иелері еңбек арқылы саналы адамға айналды. Бірақ еңбек етпес бұрын маймылдар ағаш басынан жерге түсуі керек қой. Дәл осы тұста арақ көмекке келеді.

АҚШ-тағы Дартмут колледжінің зерттеушілері осындай тұжырым ұсынып отыр. Оны мен өзіміздің National Geographic Қазақстан журналынан оқып қалдым. Осы қуанышты жаңалықпен бөліскім келіп кетті.

Мақаладан үзінді келтірейін:
«Берклидегі Калифорния университетінің физиологі Роберт Дадли – «мас маймыл» болжамы жайлы алғаш ой ұсынған адам. Оның ойынша, ағаштан жерге түсуге батылы барған примат жемістің жаңа түріне қол жеткізді-міс. «Егер сен алкогольдің иісін сезіп, жемісті өзгелерден бұрын алсаң, ол – сенің артықшылығың, – дейді Дадли. – Сен өзіңді жеңімпаз сезініп, калорияға да қарық боласың». Бұл өзгеріс өз кезегінде жаңа өмір салтының пайда болуына итермеледі.[1]».

Оны мен қалай елестетем? Он шақты миллион жыл бұрын ата-бабаларымыз жердегі жыртқыштардың кесірінен ағаш басында тіршілік етеді. Бірақ ағаш басындағы азық шексіз емес, сондықтан пісіп жетілген, иісі бұрқылап жерде шашылып жатқан жеміс-жидектерге қалай да қол жеткізу қажет болады. Сосын ішінен бір батылы аса сақтықпен жерге түсіп, бұзыла бастаған жемістің дәмін татып көреді. Бұзылған жеміс ашытқы бөлетіні белгілі. Ал ашытқы дегеніміз бүкіл алкоголь атаулының негізі. Көп жеп қойғаннан кейін әлгі примат бабамыз аздап көңіл-күйі көтеріліп, тіпті маңайдағы жыртқыштарға сес көрсетіп қояды. Сосын ол енді жемісті жерден теріп жеуді әдетке айналдырады. Өйткені ол әрі тәтті, әрі көңіл-күйді көтеріп, ерекше сезімге бөлейді. Артынан басқа приматтар да оның ісін қайталайды. Оларға да ұнайды. Уақыт өте келе „адам болғысы“ келген маймылдар уақытының көп бөлігін жер бетінде өткізуге бейімделеді. Ал әрі қарайғы эволюцияны менсіз-ақ өздерің білесіңдер: тас қарулар, от жағып үйрену, пісіріп үйрену, дәнді-дақылдар теру мен оны егу және ҚР үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы.

Алкоголдің адамзат дамуы үшін рөлі бұнымен бітпейді. Көне дәуірдің ғұламалары қалдырған, біздің заманымызға дейін сақталған тарихи һәм мәдени мұралар мен жәдігерлер арақ-шараптың көмегімен дүниеге келгенге ұқсайды. Өйткені алкоголь адамға шабыт сыйлайды. Шабытсыз бұл жақұттар пайда болмас еді. Тағы да НатГео дерегіне жүгінеміз:

»Шынтуайтында, жер-жаһанда дәнді-дақылдардың түр-түрінен жасалған алкоголь жайлы деректер өркениеттің алғашқы кезеңінен бастау алады. Пенсильвания университетінің биомолекула археологі Патрик МакГоверн: «Мұның бәрі жай сәйкестік емес», – дейді. Оның айтуынша, Тас дәуіріндегі ғұрыптардан бермен адамның ақыл-есін өзгертіп жіберетін ішімдік атаулы шығармашылыққа шабыт бітіріп, тіл мен өнердің дамуына серпін берген. Адамзат тарихының шар­уашылық жүргізуден бастап, жазудың пайда болғанына дейінгі дәуір аралығына көз жіберсек, оның қай-қайсысында да ішімдікпен бір байланыстың болуы әбден ықтимал. «Әлемнің әр түкпірінен табылған бұлтартпас деректер алкогольді ішімдіктің адамзат мәдениеті үшін маңызды роль атқарғаны анық, – дейді МакГоверн. – Отыз жыл бұрын бұл дерек дәл бүгінгідей мақұлдана қоймаған еді». Әзіл-шынын араластыра сөйлеген МакГоверннің айтуынша, ішімдіктің адамзат баласының ажырамас бір бөлігіне айналғаны сонша, біз енді өзімізді «Хомо ішкіштер» деп атасақ та болатындай.[2]".

Осыдан келіп адамдардың араққа құмарлығының себебі де анықталатындай. Демек бұл біздің қанымызға сіңген әуестік, бізді ғасырлар бойы алға жылжытып келген инстинкт. Ендігәрі ішкішті кінәлауға асықпа, өйткені бұл геніне программаланып қойылған нәрсе.

Ендеше алкоголь өнімдерін жеккөрінішті қылып көрсету әдетімізден арылып, оның адамзат тарихындағы маңызды рөлін мойындайтын кез келді, ағайын.

Сілтеме:
[1][2]: «Тоғыз мың жылдық құштарлық» © National Geographic Қазақстан, 2017
Әрі қарай

#QazzaqDepression. Аяған Себастьян Бақ. "Муззона"

Менде бір керемет сюжет бар...: #QazzaqDepression. Аяған Себастьян Бақ. Муззона
(пролог іспетті)
Санта лючия,
Санта лючия,
Санта лючия,
Санта.
Санта лючия,
Санта лючия,
Санта лючия,
Санта!


— Кхм… — деді бір кезде үш жарым сағат бойы үндемей, терезеден алыстағы әлденеге қарап тұрған клиент. Сосын креслоға жантая кетті.
Әрі қарай

Арақ пен Адамның жекпе-жегі

Адам мен Арақтың әлемдік жекпе-жекке шығатынын естіген жұрт, сол сәтті тағатсыздана күтеді. Журналистерге берген сұхбат барысында, Адам:
— Арақтың түбіне жетемін, — дейді. Арақ болса:
— Адамның түбіне жетемін, — дейді.
Ең соңында дүйім жұрт тікелей эфирден: "-Мен Арақтың түбіне жеттім!" — деген Арақ бейнесіндегі Адамның сұхбат беріп тұрғанын көреді…

Блог - KerimAyankyzy: Арақ пен Адамның жекпе-жегі

Әрине, ол өзі айнаға өте кеш қарады.
Әрі қарай

Бейсенбі

Бейсенбі көзін тырнап ашты. Алагөбе таң бозара атып келеді екен. Бірден жұқа көрпесін сілкіп тастады. Сонсоң түнде жартылай сау баспен оқып бітірген, иығында қалып кеткен кітапты сол ашық күйінде жанындағы сөреге қойып, басын ұстап үнсіз отырды. Әрине, үнсіз; ояна салып, өзімен-өзі бірдеңе деп сөйлеп кеткені қызық болар еді.
Бейсенбі асықпай басып, балконға шықты. Арзанқол темекісін сіріңкемен тұтатты да, құшырлана сорды. Кешегі күннен бір белгі – алкоголь аңқыған (иә, сасыған емес, аңқыған) ауызына салыстырмалы түрде тың иіс енді. Ұртында — екі зұлматтың аралас қоймалжыңы; айғыз әйнек пен тор матадан тып-типыл аулаға үнсіз қарап тұрып қалды.
Әрі қарай

Бірге ішуге болмайтын адам түрлері

Тым жақсы отырыстың сәнін бұзып, демалысыңның мазасын кетіретін көңіл-күй лаңкестері, отырыс вандаллары туралы сөз қозғамақпын бүгін. Әлбетте олар айналаңызда бар. Оларды жақсы таны, отырыстарға шақырма.

ДӘСТҮРШІЛЕР
Адамтану: Бірге ішуге болмайтын адам түрлері
— Коламен ішуге болмайды ғой, жалпы ештеңе қоспа араққа!

Бұлар келе сала барлық нәрсеге тиісе бастайды. Тіскебасарлардың қате қолданысынан бастап, нені немен ішу керегін, нені ішпеу керегін айтып берекеңді кетіреді.

ҚОЯНДАР
Адамтану: Бірге ішуге болмайтын адам түрлері
— Қойэ, тұрайық, кеш болып қалды...

Бар ойлары тез-тез ішу, тез-тез кету. Өзі асығып тұрғасын не өзі дұрыстап ішпейді, өзгеге де ішкізбейді. Бұлармен ішіп, тез масайып қалғанша отырысқа шақырмаған жөн.

АШҚАРАҚТАР
Адамтану: Бірге ішуге болмайтын адам түрлері
— Ооооо, қарындас бір шанышқы беріп жіберіңізші және нан

Тіскебасар жаулары. Бір отырысқа жететін тіскебасарыңа ортақтасып, 2 минутта көзін құртады. Өзі арақ ішпейді.

ҚЫЗДАР
Адамтану: Бірге ішуге болмайтын адам түрлері

БҰҚАЛАР
Адамтану: Бірге ішуге болмайтын адам түрлері
— Жәй қарадың ба, брат? Пездессің ба не?

Алко көтере алмайтын типтер. Шамалы ішіп алып, бұқаланатын бұлар тек сен отырған үстелдің ғана мазасын кетірсе жақсы ғой. Көрші үстелдегі бейбіт тұрғындарға да секіре бастайды. Жоқ жерден мұның кесірінен өзіңе де таяқтың бір ұшы тиіп кетуі мүмкін. Таяқ жейтін жағдайға жетіп жатса араласпа, өз таяғын өзі жесін. Келесіде келмейтін болады.

ЖЫБЫРЛАҚТАР
Адамтану: Бірге ішуге болмайтын адам түрлері
— Қайдасыңдар, е? Қазір барамыз...

Астарынан су шыққандай, жыбырлап бір орында отыра алмайтындар. Бес минут отыра алмай бір мекеннен бір мекенге миграция жасауға бейім жандар. Караокеге барайық, Пәленшелер түгенше жерде отыр екен деп зайыпты алатындарды «Сен бара бер, шамалыдан кейін арттарыңнан барамыз» деп құтыла салу керек.

ЖЕЛІШІЛЕР
Адамтану: Бірге ішуге болмайтын адам түрлері
— Вайфай бар ма мына жерде?...

Келе сала қолдарынан смартфондарын тастамайтын малдар. Тамақтың ғана суретін емес, бірге отырғандардың бәрінің фотосын желіге салып жіберуі мүмкін мисыздар. Әңгімеге араласпай, бастарын телефондарынан көтермейтін бұлардың телефондарын бір жерлеріне тығып жібергісі келетін жалғыз мен емес шығармын?

Ескерту: Алкогольды көп қолдану — сіздің денсаулығыңызға зиян. Мақаланың мақсаты — алкогольды насихаттау емес.
Әрі қарай

Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары

«Суалған су миым одан сайын суалып, сумиланып тұрғанымды көрмеймісің!» © KILYZAMAN

Хуиметсіздер ме, херметті охуйрмандар, саламатсыз ба, Назғұл апай, қал қалай. Сені — жақсы, Алматыда деп естідім. Уау, уау, уау. Іхе-іхе, ойын ғой.
«Айтулы аламан болып жатыр, азулы билер отыр» дегесін қозып сала берді. Одан кейін делебем қозсын кеп. Ойлана келе, «Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары» деген фотореп ұсынуды жүн көрдім. Сонымен, назарбтарыңызға 19.05.2014 күнгі күнімді ұсынамын.


Сағат 08:45 АМ
Ояндым. Көзімді аштым да, келесідей бұлыңғыр бейнені көрдім:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары
Бейненің қанықтық коэффициентінен, жарық әлемді сол күйі қабылдауға дайын емес екенімді түсініп, жата тұрайын деп шешім.


Сағат 11:17 АМ
Ояндым. Көзімді аштым да, келесідей бейнені көрдім:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары
Аса хердірменді билер алқасының назарын, бұл картинаны мен — етбеттеп жатқанда көргеніме аударғым келеді. Яки, халымның мүшкілдігін әлден шырамытып отырсыздар.


Сағат 11:19 АМ
Санама бірден келген ой: кешеден міндетті түрде бірдеңе қалу керек. Бірақ қайда тығып қойдым? Тығып қойған себебім — осы күнгі бөтелкелестер ішін сарқып, бөтелкесіне дейін жеп кететін болған. Сондықтан ертеңгі күнге деп, бір жерге тығып қоямын. Қытай соққанда табыла қойсайш!


Сағат 11:19:01 АМ
Алдымен, бөтелке тығатын классикалық қуыс қолтықтарды қарауға беттедім:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары
Ескерте кетейін, «көп ішетін адам — ергежейлі болып қалады» деген — бос сөз. Бұл жерде мен тек төртаяқтап бара жатырмын, хал мүшкіл.


Алғашқы күдікті — унитаздың багі:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары
Қызық: соның ішінде жоқ екенін; соның ішіне тықпайтынымды беске білсем де қарап тұрмын. Сірә әлі де зерттеуді қажет ететін адам псиқалогиясының қараңғы тұстары бар ма деймін.


Келесі күдікті — раковинаның астындағы жәшік:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары
«Анау дихлофосты тартіжверіп, өзімді әлемнен, әлемді өзімнен құтқарсам ба екен...»


Одан кейін — балкондағы қожайынның боқтықтарының қуыс-қолтықтары:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары
Кілемін қараш лібәдтің, өзі сияқты! Маған «жайып алмайсың ба, еден жылы болады ғой» деп жейтінін қайтерсің! Неткен талғамсыздық осы кілем, а?


О! Басты күдікті! Осының артына тықтым, дәл солай!
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары


Бәлкім ішінде…
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары


Менен шығад: мынабір вентиляциялық хуйндырғыға сүңгітіп жіберген болуым мүмкін:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары


Тоңазытқыш пен шкаптың екі ортасы:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары


Тоңазытқыштың арты:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары


Кафканың әңгімесіне бергісіз, жөндеуі ешқашан бітпейтін мына бір опырылған жер:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары
Status! Хех, мұны мен 17.05.2014 күні ішіп қойғам. Және тыққаным Parlament негізі.


Кеңсірікті қысқашпен қысып тұрып, қожайынның қыс етігіне де қол жүгірттім:
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары


Шаршадым(((
Өткенде, суық тиіп хуяк келген кезде, көңілдесім Аққолтық Бірімжарқызы өзінше күткен болып, қасымда жатып алған. Антибиотик егіп, тұрғызып (мені — ред.) алды әйтеуір. Содан әптек спирті қалуы керек! Дереу дәрілер шкафын ашып қалдым да…
БЛОГИАДААРАЛЫҚ САЙЫС: Алқаштың бір күні. Үйдің қуыс-қолтықтары

Ом манэ падме хуум! Сатирлер мен нимфаларға, Исаға, Олимптегі барлық бұтақбас құдайларға, тіпті қытайларға — мың да бір мадақ! Аллилуйя! Ешқайда тықпаппын ғой! Өмір жалғасады!!! Кеттім!!!
Әрі қарай

Ескендір Литвиновски. "Қастандық теориясы"

Хард-әдебиетімізде өзінің өлімі туралы бірінші жақтан жаза беретін хайуандар бар. Оларды қисын тікпейд. Ал: «Адам өліп қалғаннан кейін өзі туралы қалай жазад?» дейтін оқырмандар — олардың жаназығы деуге де болады. Олай деген оқырмандардың фотоларын әлеуметтік желілерден көшіріп алып, принтерден басып шығарып, бетіне бітіру — өзінің тұзы таусылған сәтін суреттеушілердің әлде хоббиі, бәлкім ауруы. Солардың бірі — Ескендір. Спам жәшігін тазартып жатқанда табылған, осыдан екі жыл бұрын жіберілген мынабір қуындысын жариялауды жүн көріп отырмыз. Шешесстің.



Ескендір Литвиновски. "Қастандық теориясы"
Әрі қарай

Кәріғұл Чапек. Саламандра сусынын жасау

Преәлгібула
Ешқандай фототехниканы да, гугл имиджен сурет ұрлауға мүмкіндік беретін жүйрік интернетті де қажет етпейтін, алайда бүкіл чарттарды жарып шығуға мүмкіндік беретін бюджеттік хит жазбаның формуласын білгіңіз келе ме? Ендеше, тассайымды іше бермей, Кәріғұл Чапектің мына шығармасын оқыңыздар.
Әрі қарай

Ергеш Хемингуей. "Арақ іздеген төртеу"

Менде бір керемет сюжет бар...: Ергеш Хемингуей. Арақ іздеген төртеу

Преәлгібула
— Осы арақ сусынға жата ма? Әйтпесе, менде бір керемет сюжет бар еді, — деді Ергеш, «Тассайдан» ұрттап қойып.
— Алкогольді сусынға жататын шығар? — дедім.
Ергеш жүресінен отырды да:
— Онда диктофоныңды қос! — деді.
Әрі қарай

Дәруішөлген немесе...

Уаа, Адамның көршісі мен Хауаның ұрпақтары, Сіздерге айтайын дегенім:
Мені бір сұрақ түсі-кеші мазалап жүр.
О сырақ: «Дәруішөлген» деген сөздің мағынасы қандай?
«Дәруі шөлген» ба? «Дәруіш өлген» ба? әлде «Дәрі, y ішіп өлген» ба?
Осы сұрақтың жауабын көтімнің тірісінде біліп өлсем, арманым жоқ еді!..
Әрі қарай

Масаң дойбы

Жиған-терген: Масаң дойбы
Масаң дойбы — ұлы ішістерде, керемет демалуға арналған дәруішөлгендік ұлттық ойын.
Масаң дойбы ойнау үшін қажетті инвентарь:
1. Дойбыны алмастыратын, ішу үшін қажетті арнайы ыдыс — 24дана, яғни екі набор 12ден, бір бірінен ажыратылатын, ақ-қара орнына. Ыдыс кезкелген материалдан жасалуы мүмкін, бес теңгенің пластик стақаны да бола береді. Немесе ыдыстардағы сұйық түсі әр түрлі болуы мүмкін.
Әрі қарай

Құдияр Кипплинг. "Соңғы сын"

«Жалпы Мәртақын Салтақтың нашар ақын, тіпті, расы керек — қ...қ екеніне бәріміз келісіп алайық әңгіменің басында...». Мәртақын бірінші сөйлемнен-ақ әдеби сыншы Сапаркүл Күлейменнің өзін оңдырмағанын түсінді.
Әрі қарай

Той әнектері

Тойға бармайтын қазақ жоқ. Тойшыл емеспін деген қазақтың өзі кемінде 3 тойға баратын шығар бір жылда. Туған-туыстың, дос-жаранның тойына қонақ болуымды есептесем орта есеппен жылана 4 мәрте тойда қонақ болады екенмін.
Келіншегіміз баламен демалып отырған осы бір тұста жуанның жіңішкеруін, жіңішкенің үзілуін күтпей ауыздан кеп тұрған соң биыл беттің арын белбеуге түйіп асабалықты бұрқыратыңқырап жібердім. Енді жұмыстың кестесі қызар тұста сәл тоқтай тұрармыз. ол басқа әңгіме.
Біздің айтарымыз… Тойларда қонақ болып келіп, ән айта алмаса да керемет қалжың айтып кететін ағаларымыз болады. Тойдың әнектері дегеніміз, жан-жағынан сүзгіден өткен әнектер.
Әрі қарай

Дүние жүзінің алқаштары. Апелец

Прагада Мухырлоның өзі мен Кафканың кесенесінен басқа не бар деп жемегейсіз, херметті оқырман. Арақ туризміне шыққан жиһанкезге алғашында, Прага сияқты Еуропаның ең әдемі қаласының ішу ілімінде айтары жоқ болуы мүмкін. Ендеше асықтың, сіңлім!
Әрі қарай

Дүние жүзінің алқаштары. Дрюккенбильд

Кешегі латынамерикандық шолуда өзі қаншалықты қожалақ болса, көңілі соншалық ақ боррачо (пяншік) амиголарға тоқталып өткен болатынбыз, және оған AKY ештеңе демеген болатын. Ал скандинав халықтарының алқаштары болса, оларға тіпті ұқсамайды.
Әрі қарай

Дүние жүзі алқаштары. Боррачо.

Менде бір керемет сюжет бар...: Дүние жүзі алқаштары. Боррачо.

Маскүнемдіктің озық үлгілерінен әрине, испантілді халықтардың кенде болуы мүмкін емес. Мадера мен текиланы былай қойғанда, ешкім біле бермейтін ондаған арақтың түрінің авторлары. Егер Латын Америкасы елдерінің бірінде бола қалсаңыз, боррачо амигоспен кездеспеуіңіз екіталай.
Әрі қарай