Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университінің студенті атанып, қуаныштары қойнына сыймай қуанған Диана Неғметжанова, Жұлдыз және Жанар Темірбековалардың қуанышы көпке ұзамады. Кенеттен ата-аналарынан бірдей айрылып, тағдыр талқысымен тұл жетім атанған қыздар енді оқу ақысын төлей алмай қиналады. Осындай күйге түскен студенттердің жағдайын қарастыратын университеттегі арнайы комиссия студент қыздар жеңілдік берілмейтіндігін алға тартады. Аршалы ауданынан келіп оқуға түскен екі қыздың әкелері 1-ші курс оқып жүргендерінде қайтыс болып, аналарынан да көп ұзамай айырылып қалады. Бір жылдық оқу ақысы 350-450 мың теңге екен. Мұндай соманы төлеу қыз балалардың қолынан қайдан келсін. Алайда қыздарды қамқорлығына алып, барынша көмек жасап жүрген оқытушысы Дина Қабдығалымқызы, «Нұр Отан» партиясының Ақмола облыстық филиалына өтініш білдіруді жөн санайды. Партияның қоғамдық қабылдауына келіп түскен өтініштен соң, оқытушы мен студент қыздарды сол кезде азаматтардың жеке мәселелері бойынша қабылдау жүргізіп жатқан Парламент Мәжілісінің депутаты Кәрібай Мұсырмантыңдайды. Соның нәтижесінде партияның аралсуымен бұл мәселе қайта арнайы комиссияның талқылауына түсіп, студент қыздардың оқу ақысына 75 % жеңілдік берілді.

2018 жылдың 24 қаңтары күні Қостанайда партия мен полиция бірлесіп рейд өткізді. Бұл рейдті жол үстінде тәртіп бұзушылықты анықтау бойынша «Нұр Отан» партиясының жергілікті филиалдары мен қалалық ІІБ жергілікті полиция қызметінің қызметкерлері бірлесіп ұйымдастырды. Рейдті өткізге аймақтағы қоғамдық қабылдауларға жүргізушілерден, керісінше құқық қорғау органдары қызметкерлері тарапынан да түскен көптеген шағымдар себеп болған. Тексеру барысында көлік құралдарын себепсіз тоқтату фактілерінің алдын алу, сол сияқты полиция қызметкерлерінің азаматтармен әдепті болуларына негізгі назар аударылды. Бұл акцияның бастағандар «Нұр Отан» партиясы Қостанай қалалық филиалының белсенділері Сергей Колесниченко мен Владимир Сорокин.

Ертең Астана қаласында «Астана – 20 жыл даму мен инновация» Форумы өткізіледі. Форумда Астана қаласындағы шағын және орта бизнестің жетістіктері мен Мемлекет басшысының «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Қазақстан халқына жолдауын талқылау жоспарланып отыр. Сонымен қатар, Форум барысында Елорданың «Смарт-сити» үлгілі стандарт тәжірибесін Қазақстанның барлық өңірлеріне тарату мәселесі қаралатын болады.
Форумға «Нұр Отан» партиясы Төрағасының Бірінші орынбасары – М. Құл-Мұхаммед, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – А. Жұмағалиев, Астана қаласының әкімі – Ә. Исекешев, «Атамекен» ҚР ҰКП Басқарма Төрағасы – А. Мырзахметов, шағын және орта бизнес, білім беру институттары, индустриялдық-инновациялық және IT компанияларының өкілдері қатысады. Өтетін орны мен уақыты: 2018 жылғы 26 қаңтар, 12.00 с. Хилтон қонақ үй і(Нұрәлем)

Сөз, ой бостандығы қазақ қоғамы үшін әрқашан болған, бола да береді. Қазақ халқының тарихы мен мәдениетінде мұндай деректер жетіп-артылады.

Кеше елордамызда «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орынбасары Мұхтар Құл-Мұхаммед сарапшылар қауымдастығымен кездесті. Бұл еркін жиында қағаз жүзіндегі баяндамалар мен жалықтыратын есеп берулердің бірі де болған жоқ. Бүгінгі ел өмірінде орын алып отырған ең көкейтесті мәселелер төңірегіндегі еркін пікір алмасу, қызықты кеңес болды. Қоғамда ойып алатын орындары бар саясаттанушы, мәдениеттанушы т.б. құралған сарапшылардың кейбіреуі өз ойында жүрген түйткілді мәселерді ортаға салса, енді біреулері нақты ұсыныстар мен жобаларын алдыға тартты. Кейбір сұрақтар сол арада шешімін тауып та жатқаны жасырын емес.
Қорытындысында Мұхтар Құл-Мұхаммед түрлі мәселелерді қарастырып, соларды бірігіп шешудің механизмдерін табуға жұмыс жасайтын арнайы Сарапшылар кеңесін құруды ұсынды.
Әрине, түрлі пікірлер, позитивтер мен негативтердің де болатынын жоққа шығармаймыз. Әр адамның әр түрлі пікір білдіретіні заңдылық. Қалай десек те, партия өзінің модернизацияға дайын екенін танытып отыр.

Бүгін Астана қаласындағы «Нұр Отан» партиясы Орталық аппаратының ғимаратында Қазақ Хандығының 550 жылдығына орай 1465.kz тарихи-мультимедиалық сайтының шет тілдеріндегі нұсқаларының тұсаукесері болып өтті. Танымал блогер, энтузиаст бағдарламашы Аршат Оразовтың бастамасына партия тарапынан қаржылық қолдау білдірілді.

Елбасы, «Нұр Отан» партиясы Төрағасы Н.Ә. Назарбаев «Нұрлы жол –болашаққа бастар жол» атты Қазақстан халқына Жолдауында: «Осыдан 13 ғасыр бұрын Тоныкөк абыз «Tүркі жұртының мұраты – Мәңгілік Ел» деп өсиет қалдырған. Бұл біздің жалпыұлттық идеямыз мемлекеттігіміздің тамыры сияқты көне тарихтан бастау алатынын көрсетеді» дей келе, осынау датаның маңызына айрықша тоқталып, оның ұлттық мәдениетіміз бен тарихымызды ұлықтау және бүгінгі биіктерімізді бағалау тұрғысынан мерейлі белестердің бірі екендігін атап өткен еді.
«Нұр Отан» партиясының Саяси доктринасында «Мәдениет пен руханилық қоғамды біріктіреді. Мәдениет – өмірдің өнерден, тарихи мұрадан, дәстүр мен тілден нәр алатын аса маңызды саласы. Біз қоғамымыздың бірегейлігін айқындайтын мәдени және рухани құндылықтарды сақтап, ұлғайта түсуді жақтаймыз» делінген. Сондықтан да, партия ұлт тарихы, мәдениет пен өнерге айрықша мән беріп, осы саладағы уәкілетті органдар мен бастамашыл азаматтар тарапынан атқарылып жатқан жұмыстардың сапалы жүргізілуін қадағалайды.
«Биыл тəуелсiздiк тарихымыздағы ең мерейлi де мəртебелi мерекенің бiрi аталып өтпек. Осы орайда, Қазақ Хандығы тарихына арналған мультимедиалық сайтының көтерер жүгі ауыр. Бұл тарих саласындағы ақпараттық кетіктің бірін жауып қана қоймай, айтулы мерекенің бір ізі болып қалады. Мерейтойлық шараның тиісті деңгейде аталып өтуі Жаңа Қазақстандық патриотизмді ұрпақ жадына сіңіруде айрықша рөлге ие», — деп атап өтті «Нұр Отан» партиясы Төрағасы Бірінші орынбасарының кеңесшісі Берік Уәли.
Шараға тарихшы ғалымдар, сарапшылар, БАҚ өкілдері мен танымал блогерлер, «Жас Отан» ЖҚ белсенділері мен нұротандықтар қатысты.
Қазақ Хандығы тарихына арналған мультимедиалық сайтының негізгі мақсаты – қазақ тарихын мультимедиалық құралдар арқылы таныстыру, оқыту, санаға сіңіру.
Бұл сайттың басқа сайттардан ерекшелігі – қазақ хандығы тарихын баяндайтын ілкімді интернет жобасы екендігі және ондағы контенттің мультимедиалық пішіміне басымдық берілгені. Осы әдістеме арқылы бүгінгі таңда ізденімпаз қолданушылар, әсіресе, жастар заманауи мүмкіндіктермен жарақтандырылған контентке ерекше ықылас танытады. Айталық, тарихи әндер топтамасы Soundcloud ашық аудиохостындағы плейлистке топтастырылған. Әндерді тікелей тыңдауға және өз плейлистіне қосып алуға болады.
Қазақ, орыс, түрік, ағылшын тілдерінде жұмыс жасайды. «Жылнама», «Фильмдер», «Кітаптар», «Әндер», «Іс-шаралар», «Карта», «Тест», «Форум» және тағы басқа қосымша бөлімдерден тұрады.
«Мұнда қазақ тарихы тақырыбында түсірілген фильмдердің Youtube сияқты ашық видеохосттарда орналасқан онлайн нұсқалары бар. Сайтқа кірген қолданушы қалаған фильмін тікелей қарай алады. Тарихымыз туралы жазылған әдеби және ғылыми шығармалардың электронды нұсқаларына сілтемелер де баршылық. Бұл сілтемелер арқылы қолданушы кітаптарды тікелей оқи алады немесе өзінің ридерлеріне жүктеп алуына болады. Біржағына, бұл шетелдік аудиторияға да арналған. Бір ғана ағылшын тілінің қамту аясы біздің төл тарихымызды насихаттаудың мүмкіндіктерін арттырады», — деді «Нұр Отан» партиясы Төрағасы Бірінші орынбасарының кеңесшісі Берік Уәли.
Қатысушылар жобаны жетілдіре түсу және қолданушыларға әсерін бақылау мәселесін талқылады. Олардың айтуынша, Қазақ хандығы жылнамасы жылдар бойынша фото мен видео сынды көрнекі құралдар арқылы қысқаша баяндалғаны және тақырыптан бөлек оқиғаларға байланысты мәлімет пост ішінде берілгенімен ұтымды болып тұр. Яғни, осының өзі ресурстың бірегейлігін көрсетеді.
Партия тарапынан ресурстың интернетте ілгерілеуіне ақпараттық қолдау көрсетіледі. Бұдан әріде осындай азаматтық бастамаларға партиялық және қоғамдық қолдау практикасы кеңінен енгізілетін болады.

Елбасымыз, Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жүлдесі үшін қазақ күресінен «Қазақстан Барысы» V республикалық турнирі финалының ашылуы рәсімінде сөйлеген сөзінде «Нұр Отан» партиясы Төрағасының Бірінші орынбасары Б.Байбек ұлттық спорт пен өнерге, оның ішінде көкпарға, айтысқа, аламан бәйгеге, қазақ күресіне, басқа да шараларға жүйелі қолдау көрсету бүгінде партия қызметінің ажырамас бөлігіне айналғанын атап өтті.



«Осылардың арасында халқымыздың өршіл рухын жаһанға танытып, айбатын асырған Қазақ күресінің даму тарихы халқымыздың шежіресімен тұтасып жатыр. Ұлттық брендіміз іспетті осынау бұқаралық спорт түрімен кезінде Елбасымыз да шұғылданғаны белгілі» — деді Бауыржан Байбек.
Айта кетейік, биыл қатарынан бесінші рет ұйымдастырылған «Қазақстан Барысы» турниріне еліміздің әр аймағынан іріктелген 32 балуан мен былтырғы жылғы жарыстың жеңімпазы Мұхит Тұрсынов жолдама алған болатын. Іріктеу жарысы наурыз айынан бастап, мамыр айына дейін үш кезең бойынша жүргізілді.
Ақтық жекпе-жек қорытындысы бойынша, Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың сыйлығын және «Қазақстан Барысы» деген атақты 2012 жылғы жеңімпаз Бейбіт Ыстыбаев осымен екінші рет иеленген.

Кеше Астанада «Нұр Отан» партиясы жанындағы Кәсіпкерлікті қолдау жөніндегі республикалық қоғамдық кеңестің алғашқы отырысы өтті. Кеңес отандық бизнестің бәсекеге қабілеттілігін көтеру жөнінде тұжырымдамалық ұсыныстарды әзірлеу үшін сұхбаттасу алаңы болуды көздейді.



Отандық кәсіпкерліктің бәсекеге қабілеттілігін арттыру жөніндегі «Нұр Отан» партиясының, Ұлттық кәсіпкерлер палатасының, бизнестің, қоғамдық бірлестіктер мен меморгандардың күш-жігерін біріктіру Кәсіпкерлікті қолдау жөніндегі республикалық қоғамдық кеңестің міндеті болады.
Отырыс барысында «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орынбасары Бауыржан Байбек «Нұр Отан» партиясының жеке меншікке қол сұқпауды, ашық бәсекелестікті, қолайлы инвестициялық ахуал құруды, өңірлердің үйлестірілген дамуын, инновация мен экспортты ынталандыруды, экономиканы диверсификациялауды, инфрақұрылымды дамытуды жақтайтынын атап өтті.
«Бизнес экономикалық дамудың қозғаушы күші, инновацияның негізгі бастаушысы болып табылады. Бизнес орта таптың негізі мен азаматтық қоғамның тірегі бола отырып, жұмыспен қамту бойынша маңызды әлеуметтік миссияны атқарады. Сондықтан «Нұр Отан» отандық бизнесті жан-жақты қолдауды қуаттайды. Билеуші партия ретіндегі біздің мақсатымыз отандық бизнес пен кәсіпкерлік рухты күшейтуге ықпал ету, ұлттық бизнес үшін қолайлы жағдай жасау, сол арқылы ұлттық экономиканы дамыту», — деп атап өтті Бауыржан Байбек.
Қазақстан ЕАЭО пен ДСҰ интеграциялық бірлестіктеріне кіру жағдайында отандық бизнес үшін жағдайлар түбегейлі өзгерді. Бірігудің арқасында қазақстандық кәсіпкерлерге ЕАЭО-ның 170 миллиондық нарығы, ал бүгінгі күні — ДСҰ мүше 160 елдің нарығы ашылды. Алайда ішкі нарықтың ашылуымен бәсекелестік күшеюде, бұл отандық бизнес үшін күрделі сынақ болып отыр.
Партияның Сайлауалды тұғырнамасының мониторингін іске асыру үшін құрылған «Шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау» сарапшылар тобы, Кәсіпкерлікті қолдау жөніндегі республикалық қоғамдық кеңес болып өзгерді. Аталған Кеңеске сарапшылар тобының жұмысын жемісті басқарып келген ҚР Парламенті Мәжілісіндегі партия фракциясының мүшесі Айгүл Соловьева басшылық етеді. Кәсіпкерлікті қолдау жөніндегі республикалық қоғамдық кеңестің құрамына Парламент депутаттары, Ұлттық кәсіпкерлер палатасының басшылығы, бизнес-қоғамдастықтың, мемлекеттік органдардың және белгілі сарапшылардың өкілдері кірді.
«Нұр Отан» партиясының жанындағы кәсіпкерлікті қолдау бойынша Республикалық қоғамдық кеңестің жұмысы Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен тығыз ынтымақтастық негізінде құрылған. Бүгінгі күні ынтымақтастықты нығайту туралы меморандумның шеңберінде партия мен ҰКП арасында тиімді жұмыс жүргізілуде, «Мықты бизнес – Қуатты мемлекет» жобасы іске асырылуда.

Анықтама үшін:
«Нұр Отан» партиясының жанында депутаттардың, Мәжілістегі фракция мүшелерінің басшылығымен әрекет ететін үш республикалық қоғамдық кеңес бар. Мәселен, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі республикалық қоғамдық кеңес (СЖҚКРК), төрағасы – Қайырбек Сүлейменов, құқықтық мәселелерді шешуге бағытталған Құқықтық кеңес, басшысы – Нұрлан Әбдіров, мәдениет пен өнерді дамыту мәселелелері жөніндегі «Мирас» қоғамдық кеңес, төрағасы – Мәулен Әшімбаев, жұмыс істейді. Республикалық кәсіпкерлікті қолдау жөніндегі қоғамдық кеңестің қызметін құру барысында аталған қоғамдық кеңестердің оң тәжірибесі ескерілетін болады.

«Нұр Отан» партиясы «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын іс жүзінде жүзеге асыру бойынша 50 ұсыныс дайындады. Бұл туралы «Sarap Time» сарапшылар клубының екінші отырысы барысында «Нұр Отан» партиясының Қоғамдық саясат институтының директоры Саясат Нұрбек хабарлады.



«Мемлекет басшысы, «Нұр Отан» партиясы Төрағасы Н.Ә.Назарбаевтың партияның XVI Съезінде жария еткен 5 институтционалдық реформасы шеңберінде, партия Ұлт жоспарын іс жүзінде жүзеге асыру бойынша 50 ұсыныс дайындады», — деп хабарлады «Нұр Отан» партиясының Қоғамдық саясат институтының директоры Саясат Нұрбек.
Қоғамдастықтың белсенді қатысуымен ғана Жоспарды табысты іске асыру мүмкіндігі бар. Бес институтционалдық реформаның әр қайсысы бойынша партия бірқатар заңнамалық актілерге бастамашы болмақшы.
«Барлығына арналған бүгінгі мемлекет» реформасын іске асыру шеңберінде жастардың мемлекеттік және өкілетті билік органдарының қызметіне қатысуын кеңейту, сондай-ақ, мемлекеттік қызметкерлер мен бюджеттік сала жұмыскерлерінің нәтижелі жұмысы үшін моральдық және материалдық ынталандыру жүйесін қарастыратын заңнамалық актілерді қабылдау, мемлекеттік қызметкерлердің табыстары мен мүліктерін жариялау мәселелерін реттеу бойынша ұсыныстар айтылды.
Екінші реформа «Заңның үстемдігін қамтамасыз ету» бойынша азаматтық қоғам институттарының жемқорлыққа қарсы тақырыпқа арналған іс-шараларға қатысуы үшін ұсыныстар дайындалды.
«Тұрақты экономика» бағыты бойынша жаңа Кәсіпкерлік кодексін қабылдау жолымен мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуын заңнамалық түрде қысқарту, 2020 жылға қарай бизнестің операциялық шығынын азайтуды қамтамасыз ету, 2015 жылдан бастап шағын және орта кәсіпкерлік субьектілерін тарату үдерісін жеңілдету, көлеңкелі экономиканың деңгейін төмендету бойынша шаралар қабылдау және басқа да ұсыныстар айтылды.
Сонымен бірге, Қазақстанның ЖМИ рейтингіндегі және түрлі көрсеткіштер («Әдеп пен жемқорлық», «Бизнес жүргізудің жеңілдігі», «Мемлекеттік қаржыны заңсыз пайдалану», «Бейресми төлемдер мен пара») бойынша позициясын жақсарту бойынша ұсыныстар айтылды. Жүйелі негізде өзара қарым-қатынас пен қоғамдық-саяси даму мен басқа да («Болашағы бір ұлт» бағыты бойынша) түрлі тақырыптағы партияның сұхбаттасу алаңының әлеуетін пайдалануды кеңейту күшейтіледі.
Бесінші реформа «Транспарентті және есепті мемлекет» шеңберінде заңдарды қабылдау бойынша бірнеше ұсыныстар айтылды. Онда ескерту тәртібі мен өзін-өзі реттеуге көшу жолымен рұқсат етудің санын 50% қысқарту қарастырылған. Сондай-ақ, мемлекеттік меншікті басқару мен жекешелендіру, оның ішінде сатып алу, келісім сомасы туралы ақпараттар үдерісінің ашықтығы мен жариялылығы, «Ақпаратқа қолжетімділік туралы», «Мемлекеттік сатып алу туралы», «Қоғамдық бақылау туралы» заңдарға байланысты да ұсыныстар сөз болды.
Бүгін Астанада «Нұр Отан» партиясы Қоғамдық саясат институтының әріптестігімен «SarapTime» сарапшылар клубының «Ұлт Жоспары – «Мемлекет құрылысының әрі қарай дамуының 100 нақты қадамын іске асырудың қоғамдық механизмдері» деген тақырыптағы екінші отырысының өткенін еске саламыз.
«SarapTime» сарапшылар тобының отырысына «Нұр Отан» партиясының Қоғамдық саясат институтының директоры Саясат Нұрбек, «Альтернатива» өзекті зерттеулер орталығының директоры, саясаттанушы Андрей Чеботарев, «Абай-ақпарат» Қоғамдық Қорының вице-президенті Айдос Сарым, Макроэкономикалық зерттеулер орталығының директоры Олжас Құдайбергенов, «Стратегия» Қоғамдық Қорының президенті Гүлмира Елеуова, саясат ғылымдарының кандидаты, саясаттанушы Ерлан Саиров және басқалар қатысты. Қазақстан Азаматтық Альянсының төрағасы Нұрлан Ерімбетов өткізілген іс-шараның модераторы болды.
Бүгін «Sarap Time» отырысының барысында Ұлт жоспарын өмірде іске асыру бойынша бес реформаның әр қайсысын қамтитын «Нұр Отан» партиясының 50 ұсынысы таныстырылды.

«Sarap Time» сарапшылар клубы – саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени тақырыптар бойынша өзекті проблемаларды сарапшылардың талқылауы және кәсіби шешімдер мен ұсыныстарды әзірлеу үшін үнемі әрекет ететін пікір алмасу алаңы.
Клуб қазақстандық қоғамның барлық топтарының арасындағы сындарлы диалогты жақтайды. Клуб «Медиялық технологиялар орталығы» бастамасы бойынша, «Нұр Отан» партиясы Қоғамдық саясат институтының қолдауымен құрылды. Жоба жетекшісі – Артур Нығметов, Медиялық технологиялар орталығының директоры.

«Нұр Отан» партиясы «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын іс жүзінде жүзеге асыру бойынша 50 ұсыныс дайындады. Бұл туралы «Sarap Time» сарапшылар клубының екінші отырысы барысында «Нұр Отан» партиясының Қоғамдық саясат институтының директоры Саясат Нұрбек хабарлады.

«Мемлекет басшысы, «Нұр Отан» партиясы Төрағасы Н.Ә.Назарбаевтың партияның XVI Съезінде жария еткен 5 институтционалдық реформасы шеңберінде, партия Ұлт жоспарын іс жүзінде жүзеге асыру бойынша 50 ұсыныс дайындады», — деп хабарлады «Нұр Отан» партиясының Қоғамдық саясат институтының директоры Саясат Нұрбек.
Қоғамдастықтың белсенді қатысуымен ғана Жоспарды табысты іске асыру мүмкіндігі бар. Бес институтционалдық реформаның әр қайсысы бойынша партия бірқатар заңнамалық актілерге бастамашы болмақшы.
«Барлығына арналған бүгінгі мемлекет» реформасын іске асыру шеңберінде жастардың мемлекеттік және өкілетті билік органдарының қызметіне қатысуын кеңейту, сондай-ақ, мемлекеттік қызметкерлер мен бюджеттік сала жұмыскерлерінің нәтижелі жұмысы үшін моральдық және материалдық ынталандыру жүйесін қарастыратын заңнамалық актілерді қабылдау, мемлекеттік қызметкерлердің табыстары мен мүліктерін жариялау мәселелерін реттеу бойынша ұсыныстар айтылды.
Екінші реформа «Заңның үстемдігін қамтамасыз ету» бойынша азаматтық қоғам институттарының жемқорлыққа қарсы тақырыпқа арналған іс-шараларға қатысуы үшін ұсыныстар дайындалды.
«Тұрақты экономика» бағыты бойынша жаңа Кәсіпкерлік кодексін қабылдау жолымен мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуын заңнамалық түрде қысқарту, 2020 жылға қарай бизнестің операциялық шығынын азайтуды қамтамасыз ету, 2015 жылдан бастап шағын және орта кәсіпкерлік субьектілерін тарату үдерісін жеңілдету, көлеңкелі экономиканың деңгейін төмендету бойынша шаралар қабылдау және басқа да ұсыныстар айтылды.
Сонымен бірге, Қазақстанның ЖМИ рейтингіндегі және түрлі көрсеткіштер («Әдеп пен жемқорлық», «Бизнес жүргізудің жеңілдігі», «Мемлекеттік қаржыны заңсыз пайдалану», «Бейресми төлемдер мен пара») бойынша позициясын жақсарту бойынша ұсыныстар айтылды. Жүйелі негізде өзара қарым-қатынас пен қоғамдық-саяси даму мен басқа да («Болашағы бір ұлт» бағыты бойынша) түрлі тақырыптағы партияның сұхбаттасу алаңының әлеуетін пайдалануды кеңейту күшейтіледі.
Бесінші реформа «Транспарентті және есепті мемлекет» шеңберінде заңдарды қабылдау бойынша бірнеше ұсыныстар айтылды. Онда ескерту тәртібі мен өзін-өзі реттеуге көшу жолымен рұқсат етудің санын 50% қысқарту қарастырылған. Сондай-ақ, мемлекеттік меншікті басқару мен жекешелендіру, оның ішінде сатып алу, келісім сомасы туралы ақпараттар үдерісінің ашықтығы мен жариялылығы, «Ақпаратқа қолжетімділік туралы», «Мемлекеттік сатып алу туралы», «Қоғамдық бақылау туралы» заңдарға байланысты да ұсыныстар сөз болды.
Бүгін Астанада «Нұр Отан» партиясы Қоғамдық саясат институтының әріптестігімен «SarapTime» сарапшылар клубының «Ұлт Жоспары – «Мемлекет құрылысының әрі қарай дамуының 100 нақты қадамын іске асырудың қоғамдық механизмдері» деген тақырыптағы екінші отырысының өткенін еске саламыз.
«SarapTime» сарапшылар тобының отырысына «Нұр Отан» партиясының Қоғамдық саясат институтының директоры Саясат Нұрбек, «Альтернатива» өзекті зерттеулер орталығының директоры, саясаттанушы Андрей Чеботарев, «Абай-ақпарат» Қоғамдық Қорының вице-президенті Айдос Сарым, Макроэкономикалық зерттеулер орталығының директоры Олжас Құдайбергенов, «Стратегия» Қоғамдық Қорының президенті Гүлмира Елеуова, саясат ғылымдарының кандидаты, саясаттанушы Ерлан Саиров және басқалар қатысты. Қазақстан Азаматтық Альянсының төрағасы Нұрлан Ерімбетов өткізілген іс-шараның модераторы болды.
Бүгін «Sarap Time» отырысының барысында Ұлт жоспарын өмірде іске асыру бойынша бес реформаның әр қайсысын қамтитын «Нұр Отан» партиясының 50 ұсынысы таныстырылды.

«Sarap Time» сарапшылар клубы – саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени тақырыптар бойынша өзекті проблемаларды сарапшылардың талқылауы және кәсіби шешімдер мен ұсыныстарды әзірлеу үшін үнемі әрекет ететін пікір алмасу алаңы.
Клуб қазақстандық қоғамның барлық топтарының арасындағы сындарлы диалогты жақтайды. Клуб «Медиялық технологиялар орталығы» бастамасы бойынша, «Нұр Отан» партиясы Қоғамдық саясат институтының қолдауымен құрылды. Жоба жетекшісі – Артур Нығметов, Медиялық технологиялар орталығының директоры.

Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың тапсырмасы бойынша «Нұр Отан» партиясы 2015 – 2025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасын әзірледі. Қоғамдық талқылауға ұсынылған Бағдарламаға бастауыш партия ұйымдары, өңірлік филиалдар, ҚР Парламенті депутаттары, сарапшылар, қоғамдық ұйымдардан 800-ден аса ұсыныс түскен. Бағдарлама жобасы мемлекеттік органдармен келісімделіп, партияның Мәжілістегі фракциясы, партияның барлық өңірлердегі кеңестерінде бірауыздан қолдау тапты. Ұсыныстар ескеріліп, толықтырылған бағдарлама 2014 жылдың 11 қарашасында «Нұр Отан» партиясы Саяси кеңесінің кеңейтілген отырысында қабылданды.



Осы бағдарлама аясында сыбайлас жемқорлыққа үлкен соққы жасалуы күтілетін 5 басты нысананы талқылап көрейік.

1. Жоғары Оқу Орындары

– 2015 жылдан бастап жыл сайын кешенді әлеуметтік зерттеулер негізінде жоғары оқу орындарының сыбайлас жемқорлық деңгейі бойынша жария рейтингін түзу;

– онлайн-портал құру, жоғары оқу орындарында сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік ахуалын қалыптастыру арқылы ЖОО жұмысының ашықтығын қамтамасыз ету;

ЖОО-лар және жалпы білім саласы қазір парақорлық кең тараған салалардың бірі. Арнайы сайт құрылып, парақорлық рейтингі жарияланып тұратын болса жағдай біраз түзеліп қалады.

2. Бизнес

– 2015 жылдан бастап шағын және орта бизнеске жасалатын барлық жоспарлы тексеруді алып тастау, сондай-ақ, жоспардан тыс бақылау қажеттілігін объективті көрсететін кәсіпкерлік саласындағы тәуекелдерді басқарудың жаңа жүйесін енгізу;

– 2015 жылдан бастап шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін жою рәсімдерін жеңілдету;

– 2016 жылдан бастап хабардар ету тәртібіне және өзін-өзі реттеуге көшіру жолымен берілетін рұқсаттар санын 50%-ға қысқарту;

– мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке араласуын заңнамалық жолмен қысқарту.

Бизнеске жасалатын әкімшілік кедергілерді азайту — орта және шағын бизнестің дамуы үшін жақсы себеп болмақшы. Бұл саладағы бюрократиялық кедергілерді, рұқсаттарды мейлінше азайту және заңнамаларды жеңілдету арқылы жемқорлықтың алдын алуға болады.

3. Мемлекеттік қызмет

– 2015 жылдан бастап барлық рұқсаттарды электронды түрде беруді қамтамасыз етуге;

– 2016 жылға қарай әлеуметтік маңызды мемлекеттік қызметтерді 100% электронды пішімге көшіруге;

– 2020 жылы мемлекеттік қызметтің кем дегенде 80%-ын, 2025 жылы 100%-ын электронды түрде көрсетуге;

– 2025 жылы мемлекеттік қызметтердің кем дегенде жартысын «бір терезе» қағидатымен (ХҚО-лар арқылы) көрсетуге;

Тұрмыстық жемқорлықты азайту арқылы халықтың билікке деген сенімін нығайтуға болады. Қағазбастылықты азайтып, электронды қызметтер арқылы уақыт үнемделуі жолға қойылса — бұл нысанадағы мақсаттар жүзеге асады деген сөз.

4. Құқық қорғау

– сот залдарын 2020 жылға қарай аудио, бейнежазба жүйелерімен толық жарақтандыру;

– үкіметтік емес ұйымдардың өкілдерін тарта отырып, барлық сот процесіне қатысушылар мен кәсіби заңгерлердің арасында өткізілетін, алынған нәтижелердің жариялылығын және 2016 жылға қарай соттар мен судьялар рейтингін жасауды қарастыратын мерзімдік әлеуметтік зерттеулермен барлық соттарды пара-пар қамту;

– 2015 жылдан бастап азаматтық қоғам институттарының, оның ішінде құқық қорғау органдарының қоғамдық кеңестері өкілдерінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыпта өткізілетін іс-шараларға міндетті түрде қатысуы қажет деп есептейді.

Құқық қорғау органдары және сот жүйесі — сыбайлас жемқорлық кең бойлаған салалардың бірі. Аталмыш аралар жүзеге асатын болса, халықтың құқықтық сауаты артатын болса — билікке сенім арта түседі және мөлдірлік, жариялылық арқылы осы саладағы жемқорлық азаяды.

5. Мемлекеттік сатып алу

– конкурстық ресімдерді қолданусыз және бір көзден тәсілімен мемлекеттік сатып алулар кезінде тауарлар, жұмыстар мен қызмет көрсетулер тізбесін қысқарту;

– квазимемлекеттік секторда қаржыны тиімді жұмсау үшін сатып алу және бақылау үдерістерін реттеу.

Мемлекет қаржысын дұрыс игермеу, мемлекеттік сатып алулардың бақыланбауы, бағалардың қадағаланбай әділ бәсекелестіктің болмауы — қазіргі үлкен мәселелердің бірі. Триллиондаған теңгенің босқа шашылуына жол бермеу арқылы мемлекет қаржысын дұрыс жұмсау, үнемдеу, нақты бағаға сәйкес сапалы қызмет алу — бұл нысананың басты мақсаттары болмақ.



Бағдарламаның негізгі мақсаты – қоғамда сыбайлас жемқорлыққа төзбейтін көзқарас пен құқықтық сананы қалыптастыру, мемлекетті, қоғам мен бизнесті осы әлеуметтік кесапатқа қарсы жұмылдыру болып табылады.

Мемлекет, қоғам және бизнестің сенім, өзара жауапкершілік, әріптестік, айқындық, ашықтық пен есептілік қағидаттарына негізделген жаңа үлгідегі қарым-қатынасын қалыптастыру – Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізудің өзекті шарты.

Бағдарламаның толық нұсқасын мына жерден қарай аласыз: nurotan.kz

2014 жылы «Нұр Отан» партиясының «StopҚылмыс» жобасы аясында «Жас Отан» Жоғары оқу орындарындағы сыбайлас жемқорлық фактілерін анықтау мақсатында «Таза сессия» атты акция өткізді. Акция барысында 26/05 — 10/06 аралығында еліміздің 14 облысы және Астана, Алматы қалаларындағы студенттердің қатысуымен аноним сауалнама жүргізілді. Сауалнама нәтижесі бойынша қатысушылардың 90 пайызы ЖОО-да жемқорлықпен таныс екендерін айтқан.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша партия 2015 – 2025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасына Жоғары оқу орындарының сыбайлас жемқорлық деңгейі бойынша жария рейтингін шығарып отыру енгізілді.



Сауалнамаға еліміздің 62 ЖОО-нан 1200 адам қатысты. Оның 47% еркек, 53% әйел жынысты.

Сауалнамаға қатысушылардың орташа жасы 20 жас. Қатысушылардың 93,4% бакалавриатта, 5,2% — магистратурада, 1,4% — докторантурада білім алады.

Респонденттердің 40% грантта, ал 60% коммерциялық негізде оқиды.

Бір ЖОО-да 12 мың теңгеге бір сабақты шешуге болатын болса, кейбір ЖОО-да бұл сомаға сессияны түгелімен жабуға болады.

Жалпы, республика бойынша сессияны тапсырудың орташа құны 29 000 теңге. Бір сабақ бойынша проблеманы шешу құны шамамен 5000 теңге.

Курстық жұмысты сатып алудың орташа бағасы шамамен 13 000 теңгені құрайды. Ал ең арзан нұсқалары 2000-3000 теңгеден сатылады.

Республика бойынша дипломдық жұмыстардың орташа бағасы 60 000 теңге. Ең арзандарын 30 000 теңгеге сатып алуға болады. Басқа қаладан келгендер үшін жатақханадан орын алу көкейтесті мәселе. Бұл проблеманы шешудің құны орташа есеппен 15 000 теңгені құрады.

ЖОО-дағы парақорлықтың тағы бір түрі ақылы негізден грант бөліміне ауысу. Білім алудың ақылы формасынан грантқа ауысудың құны 500 000, кей аймақтарда бұл сома 100 000 теңгені құрайды. Орташа есеппен грантқа ауысу құны 250 000 теңге.

Парақорлықтың тағы бір кең тараған түрі – әскери кафедраға түсу және оқу. Бұл үшін орташа есеппен 500 000 теңге төлеуіңіз қажет.

Студенттердің пікірінше ЖОО жемқорлықтың негізгі себептері:

• студенттердің оқуға қызығушылығының болмауы (20,8%);
• бақылаудың болмауы (18,3%);
• оқытушылар құрамының жалақысының төмендігі (17,3%);
• кәсіпқойлық деңгейінің төмендігі (12,6%)

Жемқорлық негізінен мына кезеңдерде кездеседі:

• рейтинг және емтихандар кезінде (21,1%);
• сабаққа қатыспау (9,4%);
• курстық және дипломдық жұмыстарды тапсыру (6,4%).

P.S. Аталған акция дәстүрлі түрде биылғы жылы да өз жалғасын тауып, барлық аймақтардың оқу орындарында өткізіліп, қазіргі таңда деректер өңделу үстінде.

2015 жылдың 6 наурызында «Болашақ» Қауымдастығы Кеңес мүшелерінің сайлауы, сондай-ақ Төрағаның сайлануы өтеді. Бұл шешім өткен аптада Қауымдастық Кеңесінде қабылданған болатын.

Айта кетейік, 6 жылдан астам болашақтықтардың көшбасшысы Бауыржан Байбек болған еді. 2008 жылдан бастап ол Қауымдастыққа басшылық етуде және Кеңес Төрағасы міндетін атқаруда. Кеңес 17 мүшеден құралған, солардың ішінде мемлекеттік және бизнес құрылымдардың, ұлттық компаниялар, банктер, даму институттарының басшылары, саяси мемлекеттік қызметкерлер мен үкіметтік емес ұйым өкілдері бар. Уәкілеттік ету мерзімі аяқталуына байланысты Кеңес құрамы кемінде жартысына жуық жаңартылады.
14 жыл бұрын құрылған Қауымдастық бүгінгі таңда ең табысты қоғамдық ұйымдардың біріне айналды. Ол президенттік бағдарламаның 10 мыңнан астам стипендианттарының мүдделерін қорғайды, мұнда тек болашақтықтар ғана емес, сонымен бірге белсенді қазақстандық жастар біріктірілген.
Осы уақыт аралығында болашақтықтар білім беру, білім трансферті, ұлттық мәдениетті және мемлекеттік тілді дамыту, сарапшылық әлеуетті қалыптастыру саласында 60 астам ірі әлеуметтік жобаны іске асырды.
Қауымдастықтың аса жарқын әрі айтулы жобалары – әйгілі голливуд блокбастерлеріне қазақ тілінде дубляж жасалуы, жастарды жұмысқа орналастыру бойынша жәрмеңкелер, шетелде білім алып жатқан студенттік қозғалыстар көшбасшыларының слеты, қысқы қайырымдылық балдары.
Нақтырақ www.bolashak.kz сайтында

КерекИнфо сайтында «Нұр Отан» партиясының қолдауымен өткен репортаждар конкурсы аяқталды. 4 апта бойы блогерлер өз өңірлеріндегі жаңалықтарды репортаж форматында бөлісті. Сайысқа Астана және Алматы қалалары, Қызылорда, ШҚО, СҚО, Атырау, Қарағанды облыстарынан барлығы 15 блогер қатысты. Блогерлер 1 ай ішінде Салауатты өмір салты, Қоғам, Кәсіпкерлік, Мәдениет тақырыптары бойынша 39 жазба жазды. Репортаждарда қоғамдағы мәселелер, тұрмыстық тақырыптар, түрлі іс-шаралардан фоторепортаждар, сұхбаттар, қала көріністері орын алды. 4 жюри тарапынан бағаланған блогерлердің қорытынды рейтингі мынадай:

1. ademi_alem — 37,75
2. Aya — 35,25
3. tomarlik — 34,25
4. qonyrbai — 29,75
5. NazerkeAbibulla — 24,25
6. Basic — 23,25
7. AydosRymkul — 21,75
8. ErbolAliaskaruly — 13,75
9. tauewki — 7,25
10. Maqta_qyz — 7
11. FaraOn1 — 6,50
12. AlmasNakhypbek — 5,50
13. Sunshine — 5,00
14. Kuralayka — 4,00
15. DinarNahypbek — 1,50

4 турлық Мини-блогиадада ең көп ұпай жинаған жүлдегерлер:

1-орын: Зарина Долатаева (Шығыс Қазақстан облысы)
2-орын: Ая Өміртай (Астана қаласы)
3-орын: Нұрлыхан Қалқаманұлы (Қарағанды облысы)

Жеңімпаздарды құттықтаймыз!

«Керек тілші» сайысының қорытындылау 11 желтоқсан күні, сағат 15:00-де «Нұр Отан» партиясы ғимаратында өтеді. Жарыс жүлдегерлері бағалы сыйлықтармен марапатталады, белсенділік танытып ондыққа кірген блогерлерге арнайы диплом және естелік сыйлықтар беріледі.


Астана, Д.Қонаев к., 12/1

Қазақстандықтардың қоғамдық қабылдауларға өтінішпен келетін бес өзекті мәселесі, бүгін, Астанада «Нұр Отан» партиясының ең таңдаулы қоғамдық қабылдауы» республикалық байқауының қорытындысын шығару барысында жария етілді.

Азаматтардың қоғамдық қабылдауларға өтінішпен келетін өте өзекті мәселелері – жұмысқа тұру мен жалақының төленбеуі, тұрғын үй мен жер телімдерін бөлу мәселесі, әлеуметтік мәселелер (зейнетақы, жәрдемақы, материалдық көмек), коммуналдық қызмет көрсету сапасы және сот шешімімен келіспеу, сот шешімінің орындалмауы.

Айталық, жұмысқа тұру мен жалақының төленбеуі мәселесі азаматтар өтінішің — 21% құрайды, екінші орында — 15% мемлекеттік қордан тұрғын үй мен жер телімдерін бөлу, 11 % — ол әлеуметтік мәселелер (зейнетақы, жәрдемақы, материалдық көмек) және 6% — коммуналдық қызметтердің сапасы мен ТКШ үстінен шағым 3% — сот шешімімен келіспеу, сот шешімінің орындалмауы.

Партия Төрағасының бірінші орынбасары Бауыржан Байбек, Мемлекет басшысының «Нұрлы жол –болашаққа бастар жол» Жолдауында осы мәселелерге баса назар аударылғанын атап өтті.

Астанада «Нұр Отан» партиясының ең таңдаулы қоғамдық қабылдауы» республикалық байқауының қорытындысы шығарылды

Елордада «Нұр Отан» партиясының ең таңдаулы қоғамдық қабылдауы» республикалық байқауының қорытындысы шығарылып, жеңімпаздарды марапаттау құрметінің рәсімі өтті.

Тұңғыш рет байқау қорытындысын шығару рәсімі өңірлермен бейнеконференция байланысы арқылы өтіп, оған партияның өңірлік және аумақтық филиалдары қоғамдық қабылдауларының жетекшілері қатысты.

Жеңімпаздарды анықтауда мынандай өлшемдер есепке алынды: өтініштің қаралу мерзімінің сақталуы, өтініш білдірушілердің қоғамдық қабылдаулар жұмысына қанағаттануы, оң шешілген өтініштердің үлес салмағы, ағымдағы жылдағы азаматтармен өзекті мәселелерге орай өткен тақырыптық қабылдауларды салыстыру, азаматтарды қабылдау мен өтініштердің «электрондық қоғамдық қабылдау» бірыңғай ақпараттық жүйесіне дер кезінде тіркеу, «электрондық қоғамдық қабылдау» бірыңғай ақпараттық жүйесіне мәліметтердің толық және орынды енгізілуі.

«Партияның қоғамдық қабылдауларында жұмыс істеудің жаңа жүйесі енгізілетін болады. «Электрондық партия» жобасы шеңберінде жазбаша өтініштер мен азаматтарға ауызша кеңес беру бойынша есеп бөлімі енгізілмекші. Кеңес берулер біздің партиялық жобалардың тақырыбы бойынша жүргізіледі. Меморгандардың азаматтардың өтініштерін қарауын қадағалау партиялық бақылау комитеті мен «Нұр Отан» партиясының Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісіндегі және мәслихаттардағы фракция мүшелерінің қатарынан тағайындалған партиялық кураторлар арқылы іске асырылатын болады. Бүгін біз қоғамдық қабылдаулар жұмысының рейтінгін жариялап отырмыз. Қоғамдық қабылдауларды бағалаудың негізгі өлшемі – ақпараттардың нақтылығы мен жергілікті жерлердегі мәселелердің тиімді шешілуі», — деп атап өтті марапаттау салтанатында «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орынбасары Бауыржан Байбек.

Құрамына партияның орталық аппаратының өкілдері, «Нұр Отан» партиясының Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісіндегі Фракция мүшелері енген Орталық комиссия, байқауға қатысушылардың ұсынған материалдарын қарап, өңірлік және аумақтық қоғамдық қабылдаулардың арасынан шыққан жеңімпаздарды анықтады.

Қаралған өтініштердің қорытындысы бойынша партияның өңірлік филиалдары арасынан «Нұр Отан» партиясының «Ең таңдаулы қоғамдық қабылдауы» республикалық байқауының жеңімпаздары атанғандар:

I орын — «Нұр Отан» партиясының Жамбыл облыстық филиалы;
II орын — «Нұр Отан» партиясының Астана қалалық филиалы;
III орын — «Нұр Отан» партиясының Батыс-Қазақстан облыстық филиалы.
Партияның аумақтық филиалдары арасынан:
I орын — «Нұр Отан» партиясының Атырау қалалық филиалы;
II орын – Оңтүстік Қазақстан облысы, Шардара аудандық партия филиалы;
III орын – Солтүстік Қазақстан облысы, Қызылжар аудандық партия филиалы;

Анықтама үшін::
«Нұр Отан» партиясы қоғамдық қабылдауларының жұмыс істеу механизмі:
— республикамызда барлығы 241 қоғамдық қабылдау бар;
— 2013 жылы республикалық қоғамдық қабылдаудың арқауында Бірыңғай үйлестіру орталығы құрылды;
— 2014 жылдың қаңтары мен қарашасы аралығында партияның қоғамдық қабылдауларына 560 мың азамат келді.
2014 жылдың қаңтарынан қарашасына дейін партияның қоғамдық қабылдауларында 82 713 өтініш тіркелді;
Партия жетекшілері, ҚР Парламенті Мәжілісі мен барлық деңгейдегі мәслихаттардағы «Нұр Отан» партиясы фракциясының мүшелері, мемлекеттік органдардың жетекшілері өткізді:
— 20 678 жеке азаматтардың қабылдауын (2014 жылдың қаңтарынан бері), бұл 2013 жылғы осы кезеңдегімен салыстырғанда 5 есе көп;
— 325 «Нұр Отан» партиясының ҚР Парламенті Мәжілісіндегі фракция мүшелерінің қабылдауы;
— 62 орталық мемлекеттік органдардың жетекшілерінің қабылдауы;
— 1 808 барлық деңгейдегі әкімдер мен олардың орынбасарларының қабылдауы;
— 10 140 аумақтық меморгандардың жетекшілерінің қабылдауы;
— 8 343 барлық деңгейдегі мәслихаттардағы «Нұр Отан» партиясы Фракциясы мүшелерінің қабылдауы;
— 2014 жылдың басынан өте өзекті мәселелер бойынша 2,2 тақырыптық қабылдаулар өтті.
— 2014 жылдан бастап адвокаттар мен заңгерлік компаниялардың заңгерлері 1 412 адамға тегін кеңес берді.
— азаматтардың қоғамдық қабылдаулар қызметіне қанағаттануының бағасы енгізілді (тексеру құралы: жасырын (Mystery Shopping), телефондық сауалнама, партия порталындағы электрондық сауалнама).

Ескерту: Мен бұл репортажды Астанаға қоныс аудармай тұрғанда жазған болатынмын, тек жарияланбаған ешқайда… Сонымен, осы жұмыс істеп тұрған орталықтарға өзім бардым. Жеңіл жүрісті жолмен табыс табатын қыздармен пікірлеспестен бұрын, менде үнемі «олар, неліктен мұндай жолға барады?» деген көкейімде сауал болды. Сөйлескеннен кейін оларды кінәлай кетуден бұрын бұл жолға итермелейтін салдар мен себеп бар екенін ұқтым. Сосын бұл қыздардан алақандай пікірді алуым оңайға түспегені рас. Және қандай жолмен пікір алғанымды ашып айтпауды жөн санап отырмын. Себебі, керекинфода бұдан әріректе жарияланған бір жазбамды жеке өміріммен байланыстырып, сыртымнан әңгіме қылғандарды естіп, ренжігендей болғаным бар. Сол себепті кей жерлерін күңгірттеу етіп тастап кетіп, тек артық пікірімді тықпаламастан айтылар ойды маман ауызынан естігендеріңізді құп көрдім… Мархаббат, ендеше...

<img
Әлеуметтанушы уәжі


«Жезөкшелік – жастарды құндылық-моральдық тұрғыдан тәрбиелей алмауымыздан» дейді әлеуметтанушы. Алайда студент қыздар мұндай жолға әлеуметтік теңсіздіктің кесірінен баратындарын айтады.

«Қыз-келіншектерді мұндай жолға түсуге итермелейтін нәрсе – ол салыстырмалы түрде оңай жолмен жақсы ақша табу мүмкіндігі. Макродеңгейде бұл құбылыс елдің әлеуметтік-экономикалық жағдайына байланысты десек те, негізгі себебі соңғы 20 жылда біздің құндылықтық-моральдық тұрғыдан жастарды бейімдей алмауымыздан туындап отыр. Яғни құндылықтық дағдарысымыздың деңгейінің көрсеткіші» дейді әлеуметтанушы Серік Бейсенбайұлы.

Алайда Алматыдағы «Paradise», «Золотой Дракон» сынды ойын-сауық орталықтарында жұмыс істейтін студент қыздар жезөкшелікпен айналысып, қосымша ақы табуға мәжбүр болуының негізгі себебі қаржылық тапшылық екендігін айтады. Өздерін официант-аниматор деп атайтын олар тек Кореядан, Жапониядан, Қытайдан келген шет елдік азаматтарға қызмет көрсетеді. Бір кеште қызмет көрсету ақысы айтуларынша 300 бен 500 доллардан кем емес. Жұмыс уақыты кешкі жетіден түнгі бір сағат шамасы аралығы. Олар жылу батареялары істен шыққан караокенің жертөлесінде қонақтардың келуін күтеді. Караокеге көңіл көтеруге келген қонақтар алдына қаздай тізілген қыздардың арасынан келушілер көңіліне жаққанын таңдап алады. Әлгі «шекесінен шертіп жүріп таңдап алу» деген нақ осындайда айтылса керек.

Мұнда жұмыс істейтін жасы отызға жетпеген қыз-келіншектердің жарымы студент, біразы отбасынан ажырасқан балалы әйелдер. Официант-аниматор қыздар өздерін әр түрлі шет елдік лақап есімдермен атайды.

Кәсіби маман сөйлесе


Алматыдағы ірі караоке орталығының бірінде жұмыс істеп келе жатқанына жеті жыл болған Алина С. Асфендияров атындағы медицина университетінің студенті. Жұмысым сабақ үлгеріміме кері әсер етпейді дейді ол.

«Сабақтан да қалмаймын, ақшам да бар. Тіпті осы шет елдік клиенттерімнің арқасында тіл үйрену үшін Америкадағы жазғы тіл үйрету мектебінде оқып келдім былтыр. Дубайда дем алып келдім. Өзіме ұнайды. Машинам да бар. Бастысы келісті фигураң мен әдемі түрің болса бәрі сенікі. Бұл караокені екі жылдай болды полициялар мазаламайды. Соған қарағанда мықты «крыша» тапқан болу керек біздің бастық. Бұл жерде қорқынышты ештеңе жоқ. Ұжым болып жұмыс істейміз. Әртүрлі мерекелерде бастығымыз қыздарға сыйлық береді. Осындай кішкене көңіл бөлгенінің өзі қуаныш» дейді Алина. Ол жеті жылдың ішінде талай рет полицияларға ұсталған. Бірақ оларға да тілегені мен сұраған ақшасын берсең оңай босатып жіберетіндігін айтады.

Ал мұнда екі жылдық стажы бар Хабиби Абылайхан атындағы әлем тілдері университетінің төртінші курс студенті. Ол жақында тұрмысқа шықсам, бұл жұмысымды біржолата тастаймын дейді.

«Әкем мен шешем кішкентайымда ажырасып кеткен. Өзім ақылы бөлімде оқимын, өзім төлеймін. Мен біреудің ақшасын ұрлап жатқан жоқпын ғой. Өз күшіммен ақша тауып жүрмін. Сондықтан менің өмірімнен хабары жоқ біреудің маған сын, ескертпе айтуына еш қақысы жоқ. Сосын мұндағы шет елдіктер жергілікті қазақстандықтардан көп төлейді. Қазақстандықтар келмейді де. Бізге Кореядан «Samsung» компаниясының бастықтары келеді. Басқада шет елдік мықты компаниялардың қызметкерлері жиі келіп тұрады. Бірақ жаңадан жұмыс істеуге келген қыздарға бас тартуларын айтамын. Себебі бір сағат жезөкше болып істесең, мәңгілік жезөкше болып кеткенің» дейді.

Хабибидің жақын құрбысы Зара ҚазЭУ-нің 3 курс студенті. Олар Талдықорғанда мектепте бірге оқыпты. Зараның айтуынша бұл жерде тұрмыстық қиындықтарды басынан кешкендер жұмыс істейді екен.

«Жеке өзімді айтар болсам, оқуымның ақшасы, квартирамның ай сайынғы төлемі, өмір сүруіме керек ақшамен ата-анам қамтамасыз ете алмайды. Өздерінің кредитін төлей алмай отыр. Үйіме ай сайын елу мың тг жіберіп тұрамын.Біреу ерігіп мұнда жұмыс істемейді. Еріккендер істей алмай екі күннен соң кетіп жатады. Күндіз жарты ставкамен мамандығым бойынша бухгалтер болып жұмыс істеймін. Кешке осы жұмыстамын. Әрине қиын, бірақ уақыт өте келе үйреніп кетесің» дегенді айтады.

Психолог уәжі


Психолог Бақыт Дастанқызы мұндай жолмен қосымша ақы табуға мәжбүр студент қыздардың бұл жолға келуінің әр түрлі себептері бар дейді. Мысалы, отбасы жағдайының дұрыс болмауы, материалдық жағынан қиындық көруі, жеке факторлар, ортасындағы адамдардан алдануы, жігіттерге қатысты алданып қалуы, ауылдан келген қыздардың қалада жүргенде өз орындарын таба алмай қиналған кездегі оңай жолды іздеуі немесе алданып қалуы және т.б. факторлар әсер ететіндігін айтады.

Психолог Бақыт Дастанқызының ойынша, «студент қыздардың жезөкшелікпен айналысуының негізгі себебі осы жолда жүрген тұлғаның жеке мінезінен немесе оның тәуелділігі есебінен, замандастарымен қарым-қатынасының күрделігінен, білімде, карьералық өсуде талпыныстың жоқтығынан. Сондай-ақ, материалдық және тағы басқа қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында осы жолға түсуі мүмкін. Бізде қазір материалдық құндылық бірінші орынға шығып кеткендіктен, рухани құндылықтар екінші орынға қалып жатады».

«Ол қыздарға неліктен мұндай жолға түсуіне қатысты, қалай азайту керкетігі жайлы жалпылама ештеңе айта алмаймыз. Психологтар индивидуалды ерекшеліктеріне қарай отырып, әр қайсысын жеке тұлға ретінде тыңдап, мәселелерімен таныса отырып қана көмек қолын соза аламыз» дейді психолог.

ІІД-нің айтуынша 2014 жылы қаңтар айында Алматы қаласында жеңгетайлық ісі бойынша сегіз факт тіркелген, оның төртеуі қылмыстық іс негізінде танылып, сотқа жолданса, 2013 жылы 65 іс тіркеліп, 19-ы қылмыстық әрекет болып танылған.

P.S: Суық жертөледе топтанған қыздар әңгіме айтып отырды. Сонда әрқайсысы өз армандарын ортаға салды. Біреуі тұрмыс құрғым келеді дейді, біреуі шет елге кеткім келеді дейді. Сонда тұрып ішіндегі біреуінің айтқаны ғой:
Мен аристократтардың арасында осы жұмысымды істегім келеді, күшті ғой.


***Өзiм түсiрген суреттерiм дәл қазiр қолымда болмағандықтан репортажға көркемдiк мақсатта немiс көркем суретшiсi Отто Дикс шығармалары пайдаланылды. Суретшiнiң туындылары жалпыадамзаттық құндылықтар мен әлеуметтiк маңызы бар тақырыптарды бейнелеуiмен ерекшеленедi. Бiрiншi картина «Проститутки» деп аталса, екiншi картина «Светские дамы», «Люди» атты суреттерi.

Ая Өмiртай