"Ғасырлар бойы тіршілігі үзілмеген, заңғары биік, аңғары көркем ғажайып асқар Алатау сілемдерінің күнгейіндегі Шымкент қаласының тарихын танытып, өзіндік бет-бейнесі мен болмысын байқататын уақыт жетті."

— Ерлан Айтаханов (Шымкент қаласының әкімі)

Нұр-Сұлтанда қала күніне орай «Астана кубогі» үшін үздік топтар арасында жайдарман сайысы өтті.

Республикалық арнайы жоба Қазақстан Республикасы Ақпарат және қоғамдық даму министрілігінің қолдауымен Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы гранты аясында ұйымдастырылды.

Бейбітшілік және келісім сарайында өткен сайысқа барлығы 11 жайдарман тобы қатысты.

Жаңа толқын – Батыс Қазақстан Инновациялық – технологиялық университеті;

Ақпен бірге – Қазақ Ұлттық Университеті;

Дастан – Л.Н. Гумилев атындагы университеті;

«Қоғалыкөл құрамасы» – Қызылорда қаласы;

Евразиат – Л.Н. Гумилев атындағы университеті;

Бүгін.кз – Академик Әбдімұса Қуатбеков атындағы халықтар достық университеті;

ОҚМПУ – Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті;

Ару.кз – Арқалық;

Тұран–Астана – Тұран-Астана университеті, Нұр-Сұлтан қаласы;

«Миллион» — «Нұр-Үміт» өнер орталығы Шымкент қаласы.

Осы аталған 11 команданың ішінен әзілдері жоғары бағаланып, бағы жанғандары:

3-орын «ОҚМПУ» 2- «Қызылорда құрамасы» иеленсе, «АСТАНА КУБОГІН» яғни 1- орынды «Миллион» жайдарман тобы еншіледі.
Сонымен қатар, ойын барысында ширек финалдан сүрінген командаларға Жоғары лиганың жартылай финалына жолдама берілді.

Олар: — «Тұран-Астана» — «Қызылорда құрамасы» — «Миллион» жайдарман топтары.

Ішкі туризмді одан әрі ынталандыру және ел ішінде өңірлердің туристік потенциалы туралы хабардар ету мақсатында «Kazakh Tourism» ҰК» АҚ ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің тапсырысы бойынша ақпараттық турлар циклін өткізу қолға алынып отыр, деп хабарлайды Silteme.kz.

Бірінші ақпараттық тур барысында Батыс Қазақстанның 4 өңірінің туроператорларынан құралған топ а.ж. 20-30 мамыр аралығында Нұр-Сұлтан мен Бурабайға барып, Шымкент және Сарыағаш қаласында, сосын Алматыға, Алматы және Шығыс Қазақстан облыстарының туристік орындарына барады.

Жоспарға сәйкес, 22 мамыр күні Батыс өңірінің туроператорлары Шымкент қаласына келді. Шымкент қаласының туризм басқармасы жергілікті туристік қоғамдастықтармен бірлесе үшінші мегаполисте қонақтарға қаланың басты нысандарын көрсетіп, жергілікті компаниялармен b2b кездесулер өткізілетін болады.

Аталған іс-шараның негізгі мақсаты – қаламыздың ішкі туризмін дамыту, басқа өңірлермен туристік байланыстар орнату және өзара ынтымақтастық мәселелерін талқылау.

Алайда, ішкі туризмнің белсенді түрде өсуіне қарамастан, шет елдерге шығатын туристердің саны ішкі туристік ағыннан екі есе дерлік көп. Оның негізгі себептері, тиісті ұсыныс пен инфрақұрылымның жоқтығымен қоса, ақпараттың жетіспеушілігі болып табылады. Мысалға, елдің батыс аймақтарының тұрғындары Қазақстанның шығысында, болмаса оңтүстігінде не бар екенін білмейді, және керісінше. Сондықтан халыққа еліміздің туристік мүмкіндіктері жайлы ақпаратты тұрақты түрде бере отырып, оларды ел ішінде саяхаттауға ынталандыру керек. Әдетте, бұл жұмыстың алдынғы шебінде Қазақстан бойынша турларды жасақтап, жарнамалап, сататын отандық туристік компаниялар тұрады.

Адам ағзасы 90% судан тұрады, егер ауа ылғалдығы жеткіліксіз деңгейде болса, онда бұл жағдай адам ағзасының шөлдеуіне тікелей байланысты болады. Көбінесе біз оның жағымсыз әсерін тек жекеленген түрінде ғана көреміз, ол көздегі және тамақтағы құрғақтық сезімі, тамақтың ауруы, шашта қайызғақтың пайда болуы және тұрақты түрде терінің құрғауы мен ұсақ жарықшақтардың болуын көрсетеді. Сыртқы әсерлерден басқа ылғалдың жетіспеуі одан да елеулі жағымсыз әсерлерден көрінуі мүмкін: тұрақты шаршау, әлсіздік, ересектердің жұмыс қабілеттілігінің және балалардың үлгерімінің төмендеуі, жиі суық тиіп ауыру, нашар ұйқы, терінің ерте қартаюы, аллергия, жөтел, мұрын қуысының құрғақтығы немесе тұрақты мұрын бітуі, шырышты қабық осындай жағымсыз әсерлер арқылы құрғақтықты жеңуге тырысады.
Біз мұның себепшісі ретінде дәруменсіздікті, экологияны және басқа да факторларды кінәләуға болады, бірақ біз дәрумендер қабылдап, көбірек су ішіп, қымбат кремдер мен сусабындар пайдаланып уақытша әсер алуымызға болады. Мұның себебін анықтап, онымен күресуіміз керек, содан кейін ғана салдарын жоямыз.
Бәрінен де көбірек құрғақ ауаның салдарынан балалар зардап шегеді, әсіресе жаңа туған сәбилер: сәби дүниеге көз ашқан кезіне дейін оны қорғайтын сұйықтықта болды, ал енді нәзік тері мен шырышты қабық агрессивті қоршаған ортаның әсерінен құрғайды, сондықтан ауаның ылғалдылық деңгейі ересектер үшін 40 – 50% болса, ал балалар үшін бұл көрсеткіш 50 – 60% және одан да жоғары болуы тиіс.
Құрғақ ауадан тек қана адамдар мен жануарлар ғана зардап шекпейді, сонымен қатар гүлдер (кактустардан басқа), ағаштан жасалған бұйымдар, бұл әсіресе паркет, жиһаз және музыкалық аспаптардан көрінеді, еден мен жиһаз құрғап, сықырлай бастайды, ал пианино мен гитараның дыбысталуы нашарлайды.

Ауа ылғалдандырғыштардың түрлері
Ауаны сергітетін ылғалмен толтыру үшін – фонтандар орнату, жиірек ылғалды тазалау жүргізіп тұру, гүлдер немесе аквариум қоюға болады, бірақ ең дұрыс шешім ол ауа ылғалдандырғыш алу. Бұл құрал үй-жайдың микроклиматын қысқа мерзімде қолайлы жасауға қабілетті. Жағымды бонусы – шаң ауада ұшпай тезірек еденге қонады, оған бөлмеде тазалық пен балғындықты ұстап тұру үшін кәдімгі кесте бойынша ылғалды тазалау жүргізу жеткілікті болады.
Ауа ылғалдандырғыштардың құрылымы мен функциялары әр түрлі келеді: ең қарапайымдары тек қана ылғалды буландырады, ал неғұрлым күрделі түрлері қосымша ауаны тазартып, көп функциялармен жабдықталуы мүмкін. Іс жүзінде құрал дизайнын кез келген интерьерге таңдауға болады, ол бөлме безендіруінде винтаждан хай-текке дейін назар тартатын жарқын әрі көрікті немесе бейтарап дизайнды құрал таңдау.
Булану технологиясы
Ауа ылғалдандырғыштардың буландырғышының тек қана дизайны арқылы ғана емес, құрылымы бойынша да таңдауға болады.
Ең қарапайым, сенімді және тиімді ауа ылғалдандырғыш – табиғи булануы бар дәстүрлі ауа ылғалдандырғыштары. Шағын желдеткіш корпусына ауа сорып, айналмалы пластиналардың арасынан өткізіп, барабанның төменгі бөлігінде суланады. Ауадағы шаң-тозаң барабан дискілеріне тұнып суда қалады, ал тазартылған және ылғалдандырылған ауа қайтадан бөлмеге жіберіледі.

Сондай-ақ, айналатын пластиналардың орнына, шаң-тозаңды және ауаны ылғалдандыратын суланған сүзгі-губка орнатылған модельдері де бар.
Ал ең көп таралғандары – ультрадыбыстық ауа ылғалдандырғыштары. Су ең жұқа мембранаға түсіп, ультрадыбыстың әсерінен тербелетін суық буға айналады. Оларға тек тазартылған суды құюға ұсынылады, әйтпесе су буымен бірге заттардың үстіне ақ өңез түсетін болады.
Тағы бір кең таралған технология – ол бу ылғалдандырғыштары. Құралдың ішіндегі қыздырғыш элемент суды буға айналдырады. Бу ылғалдандырғыштары мен ультрадыбыстық ылғалдандырғыштар қауіпсіз және ыңғайлы, бірақ ылғалдың көп бөлінуіне себепші болады, сондықтан ауа ылғалдандырғыштарына қоса ылғалдылық деңгейін өлшеу үшін гигрометр алу керек.
Ауа ылғалдандырғышты қалай дұрыс таңдау керек
Әрбір ылғалдандырғыш технология жеткілікті дәрежеде тиімді келеді, оны таңдау тек қана сатып алушыға байланысты. Бірақ бірнеше ерекше тұстарына көңіл бөлу қажет.
1. Ауа ылғалдандырғыштың су резервуары неғұрлым үлкен болса, онда ол соғұрлым ұзағырақ су толтыруды талап етпейді.
2. Егер резервуарды негізінен шешпей толтыратын мүмкіндігі болса, онда ол анағұлым ыңғайлы келеді. Тасымалдау ыңғайлылығы үшін тұтқасы бар модельдерді таңдау қажет.
3. Ауа ылғалдандырғыштың келесідей индикаторлары болуы тиіс: суды толықтыру, тазалау қажеттігі (егер сүзгілер алмалы-салмалы немесе ауыстырылмалы болатын болса).
4. Аударылып кету және су болмаған кездегі қауіпті жағдайлардан сақтайтын автоматты өшіру.
5. Түнгі немесе тынық режімдері көмескі жарықтандыруды өшіреді, шу деңгейін азайтады — ауа ылғалдандырғыш тіпті ең сергек ұйқыны бұзбайды.
Қосымша функциялары пайдалы, әрі қолайлы келеді.
1. Білте шам функциясын орындай алатын әдемі жарықтандыру.
2. Стильді дизайн кез келген бөлме интерьеріне сәйкес келеді, балаларға арналған модельдері бүлдіршіндерді қуантатын ойыншықтар түрінде жиі орындалады.
3. Кірістірілген дисплей баптау параметрлерін көрсетеді: жұмыс режімін, уақытты, кейде ауаның бөлмедегі жай-күйін көрсетеді, ылғалдылықты өлшейтін құралы – гигрометрмен де жабдықталуы мүмкін.
4. Таймер құралды белгіленген уақытта, ұйқыдан оянған кезде, үйге немесе кеңсеге келген кезде үй-жайда қолайлы жағдай жасау үшін қосады.
5. Ауаны хош иістендіру демалуға және көңіл күйді көтеруге көмектеседі.
6. Ауаны иондандыру ауаны теріс зарядты бөлшектермен толтырып, жағымсыз иістерді және статикалық электр зарядты жояды.
Ауа ылғалдандырғышты бірінші рет қосқан кезде немесе ұзақ үзілістен кейін пайдалана бастағанда, оның бөлмедегі ылғалдылығы өте баяу артатын болады, себебі су бөлшектері айналадағы жиһазға, еденге, қоршаған заттарға сіңіріп алады, тек содан соң ауа ылғалға толатын болады.
Су мен ауа – Жер бетіндегі барлық тірі организмдердің маңызды элементтерінің бірі. Біз тек жанама түрде ғана ауаға әсер ете аламыз, ол біз көп уақыт өткізетін үй мен кеңседе қолайлы және денсаулыққа жайлы жағдай жасауға мүмкіндік туғызу біздің қолымызда.

Шымкент — еліміздегі туристік әлеуеті жоғары бірден-бір кент. Ауа-райының қолайлығы, Оңтүстікте көрікті мекендер мен тарихи-мәдени мұралардың молынан шоғырлануы туризм саласын дамытуда жаңа белестерді бағындыруға мүмкіндік береді. Тіпті қыс мерзімінде де таулы курорттардың жұмыс істеуі, қалған айларда түрлі шипажайлардың қызметі Оңтүстікке келушілердің санын көбейте түсері сөзсіз. Ал, Шымкент қаласындағы қонақ үйлер индустриясының соңғы жылдарда қарқынды түрде дамуы туризмнің жаңа деңгейге көтерілуінің айғағы.

Шырайлы Шымкентке қош келдіңіздер!



Егер де сіз ұшақпен келсеңіз, аэропорттың алдында «Оңтүстік туризм» ақпарат орталығының туристерге ақпарат беретін дүңгіршегін көре аласыз және қызметін пайдалана аласыз. Егер бұл жер жабық болса 8(7252)400700 телефоны арқылы шырайлы Шымкент және Оңтүстік туралы пайдалы ақпараттар ала аласыз.



Егер де сіз шырайлы Шымкентке пойызбен келсеңіз сізді мынандай көрініс күтіп тұр. Теміржол вокзалының алдында да «Оңтүстік туризм» ақпарат орталығының дүңгіршегін көре аласыз.



Шымкентке жетіп алдық. Енді қонақүй іздейміз. Қалтаңызға қарап, қаламызға сән беріп тұрған «Риксос Хадиша» қонақүйінен бөлме шешіңіз %)



Шымкент қаласында алпысқа жуық қонақүй мен хостел бар. Қонақүйлердің бағасы тәулігіне 10 мың теңгеден басталады. Ал хостелдерде үш есе арзанға орын табасыз. Бағасы демекші, толық ақпаратты әрине, «Оңтүстік туризм» орталығынан және букинг сайтынан ала аласыз %)



Жатын жер мәселесін шештік. Енді тамақтанып алайық. Шырайлы Шымкентте 700-ге жуық дәмхана, кафе, ресторан, тойхана бар. Тәулік бойы жұмыс істейтін кафелер аз. Таңғы асты тәулік бойы жұмыс істейтін «Бауырсақ», «Ватслав» немесе «Ямайка» кафелерінен іше аласыз. Сонымен қатар «Шымкент» кафесі де тәулік бойы жұмыс істейді.



Бұрын басқа қаладағылар қызығып «Сендерде шашлык шынымен де 150 теңге ме?» деп сұрайтын. Доллардың көтерілуімен қазір шашлык бағасы да көтерілді. Шымкенттегі көптеген кафелердің шашлыктары өте дәмді. «Физули» кафесінің кәуаптарын жеуіңізді ұсынамын.



Өйткені шашлыктар астында шоғы бар арнайы ыдыста келеді және тамақтанып жатқан кезіңізде суып қалмайды.



Тамақтанып алдық, енді қыдырайық %) Шымкент — қызғалдақ қаласы.



Шымкент қаласында Қазақстандағы ең үлкен дендропарк бар.



Дендропарк 1979 жылы салынды. Ішінде 600-ге жуық өсімдік бар. Ішіндегі көлде аққу, қаздар жүзіп жүреді.



Қаламызда дендропарктің жанында зообақ та бар. Одан бөлек серуендеу үшін парктер де бар. Орталық саябақ, «Кең баба» этнопаркі, «Жеңіс» саябағы, «Тәуелсіздік» паркі, «Абай» паркінен бөлек кішігірім парктар мен аллеяларда сурендеуге болады.



«Тәуелсіздік» саябағында Қазақстанның тәуелсіздік алғалы бері жеткен жетістіктері туралы жазылған бағандар бар.



«Жайлаукөл» саябағына барып, Шымкентке жоғарыдан қарап көрсеңіз болады %)



Саябақта катамаран жалдап «Махаббат аралына» барып қайтсаңыз да болады %)



Парктерді аралап болсақ ойын-сауық орталықтарын аралауға болады. Былтыр ғана пайдалануға берілген «Шымкент плазада» шоппинг жасауға, қарныңыз ашса KFC тауығынан дәм татыңыз %)



Жаныңызда кішкентай балалар болатын болса «Мега планет» немесе «Фиркан сити» ойын сауық орталықтарына да барып көңіл көтеруіңіз қажет.



"Қиял әлеміне" барып, түрлі аттракциондармен уақыт өткізсеңіз болады.



Кешкісін қаланы қыдырамын десеңіз, "Қиял әлемінің" алдында қызыл автобустар тұрады. Билет алып Шымкенттің көрікті жерлеріне тур жасауға сізде жақсы мүмкіндік бар.



Шымкент қаласы ескеркіштерге өте бай қала. Солардың бірі және міндетті түрде көру керегі — Бәйдібек би ескерткіші. Алып ескерткіштің биіктігі 10 метр келетін болса, салмағы 9 тонна тартады.



Қаланы аралап шаршасаңыз, Шымкентті қақ жарып, қаланың ішін бойлай ағып жатқан "Қошқар ата" өзеніне бір сүңгіп алыңыз %) Өзен суының денсаулыққа тигізер пайдасы мол. Әсіресе буыны ауырып, балтыры сыздағандар мен сүйек, ас қорыту мүшесі мазалағандарға бұлақтың суы таптырмас ем.



Салқындап болған соң «Мадлен» немесе «Ладушки» кафетерияларынан дәм татып, шай-кофе ішіңіз.



Егер «пафосты» жер іздесеңіз «Мейрам» тобының кафе-ресторандарынан тамақтана аласыз.



«Көксарай» кафесіне барып палаудың түрлерінен дәм татып, «Тәшкен» шайын ішсеңіз дәмі ұзақ уақыт есіңізде қалады %)



Шымкентке келгенде «Теріскей» мөлтекауданында балмұздақ жемесеңіз де, «Барно» квасын міндетті түрде ішу керек %)



Қазақстанның көптеген қалаларында болдым бірақ «Шымкент» сырасын Шымкентте ішу керек. Басқа қалаларда дәмі бұзылып кетеді екен %)



Егер қаланы аралап болсаңыз, Оңтүстіктің басқа да тамаша жерлеріне саяхаттасаңыз болады. Ал, ақпаратты «Оңтүстік туризм» ақпарат орталығынан алсаңыз болады. Тек ақпарат қана алып қана қоймай, Оңтүстік туралы жазылған кітапшалар да ала аласыз.



"Қазығұрттың басында кеме қалған, Ол «әулие» болмаса, неге қалған?" демекші, алдымен Қазығұрт ауданына бару керек. Мұнда Кемеқалған монументі, музей және Ысмайыл ата мен Ысқақ ата кесенелері бар.



Түркістанға барып, Қожа Ахмет Яссауи кесенесін зиярат етіңіз.



Түркістаннан Шымкентке қайтар жолда бабтардың бабы — Арыстан баб кесенесіне соқсаңыз жақсы суреттер түсіре аласыз.



Оңтүстік өлкесінің қай-қай жері де қасиетті әулие-әмбиелерден кенде емес. Тамырын тереңнен тартқан сондай киелі орындардың бірі деп Қазығұрт тауының етегінде жатқан Ғайып ерен, Қырық шілтен мекенін айтуға болады.



Уақыт болса Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи паркіне бару керек.



Әлбетте, табиғаты тамаша «Ақсу-Жабағылы» қорығын да ұмытпау керек.



Тылсым да таңғажайып жер — Ақмешіт үңгіріне барып, дұға етсеңіз болады.



Ия, байқағандарыңыздай Оңтүстікте қыдыратын, көретін жер өте көп.

Ал шырайлы Шымқаламыз әдемі болса, тағамдары дәмді, ал халқы өте қонақжай! Келіңіздер, көріңіздер!

Қайырлы күн, достар. Бүгінгі блогымда өз ісін жаңадан бастағалы отырған кәсіпкерлерге керек кеңестер ұсынамын. Кәсіпкер болу тиімді екенін жақсы білесіздер. Бірақ, оңай емес.
«ONTUSTIK» Кәсіпкерлік мектебінде бизнес-тренер болып жұмыс жасағаныма 2 жылға жуықтап қалды. Өзім кәсіпкер болмасам да, кәсіпкер дайындап, оқытып, білім беріп жүрмін. Егер қандай да бір бизнес ашқыңыз келіп жүрсе, төмендегі кеңестерді есте сақтап жүріңіз.

1. Сенім

Ең әуелі адамға сенім керек. Өзіңізге сеніңіз. Өзіңіздің табысты болатыныңызға сеніңіз. Ал егер керісінше, бастаған ісіңіздің мол табыс әкелетіндігіне, табысты кәсіпкерге айналатыныңызға күмәнмен қарайтын болсаңыз — бос әурешілік. Яғни, сенімсіз түрде кәсіп бастау не айналысу – тышпайтын т@тті қинау.

2. Қорықпаңыз

Бизнес бастағалы отырған кез-келген адамның басында алғашқыда үрей мен қорқыныштың болуы заңды. «Бастаған ісім нәтиже бермесе ше? Банкрот болсам не істеймін? Ел- жұрттың бетіне қалай қараймын? т.с.с. сұрақтар адамды жеп қояды. Ештеңеден қорықпаңыз. Егер Сіз қорқақ адам болсаңыз, кәсіппен айналысудың орнына үйде отыратын едіңіз. Өз-өзін дамыту арқылы, алға қойған мақсаттар, өзіне деген сенімділік, білім үйрену арқылы қорқыныштарды жоюға болады.

3. Мақсат

Көз тартар дүниені, жақсы нәрсені көргенде немесе терең ойға берілгенде адам ең бірінші қиялға беріледі (қиялдайды). Қиял деген – жүйрік, түбі терең, тұңғиық. Сол қиялдағаннан – арман туындайды. Армансыз адам – қанатсыз құспен тең. Мақсат деген – сол арманын жүзеге асыру үшін адамның алдына қойған қадамдары. Мақсатқа жету үшін күніге қадам жасаңыз. Мақсат 2-ге бөлінеді. Біріншісі, ауызша (ойша) мақсат. Екіншісі, жазбаша мақсат. Ойыңызда жүрген мақсат келесі күні ұмытылып кетуі мүмкін. Сондықтан да, мақсаттарыңызды қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді етіп қойын дәптеріңізге жазып жүріңіз. Қысқа мерзімді мақсатты орындау арқылы ұзақ мерзімді мақсатты орындай аласыз. Әр мақсаттың орындалуы Сіз үшін мотивация болары анық.

4. Жоспар

Жоспарлаңыз. Жоспарлау құралдарын пайдаланыңыз. Жоспарға сәйкес жұмыс істеңіз. Сол кезде Сіздің жұмысыңыз өнімді әрі берекелі болады. Жоспарыңызға сәйкес бүгін істеу керек нәрсені бүгін істеңіз. Ертеңге қалдырылған істің оның ертесіне қалып кетпейтініне ешкім кепіл бере алмайды. Жоспарыңызды да қағаз бетіне түсіріп жүруді естен шығармаңыз.

5. Әрекет

Алға жетелейтін арман, анық мақсат, жүйелі жоспарыңыз бар. Осыларға әрекетті қосыңыз. Алма піс, аузыма түстің кебін кимеңіз. Әрекет түбі – берекет. Әрекет етіңіз, еңбектеніңіз. Сіздің табысқа жету мүмкіндігіңіз ұлғаяды. «Тоқтыққа үш жолмен жетуге болады: еңбекпен, тілемсектікпен және ұрлықпен. Соңғы екеуі кездейсоқ тоқтық. Кездейсоқ келген жеткіліктілікті, байлықты ұстап қалу қиын, тіпті мүмкін емес. Желмен келген несібе желмен ұшып кетеді». М. Кемел.

6. Шығыныңызды есептеп жүріңіз.

Күнделікті өзіңізге, отбасыңызға, бизнесіңізге кеткен шығындарды жазып жүріңіз. Бизнес-жоспар түзген кезде де, мүмкін болатын барлық шығындарды есепке алыңыз. Бастапқыда бизнесіңізден мол табыс түсті екен деп масаттанып кетпеңіз. Егер, сол табысты түсіруге кеткен шығыныңызды есепке алып жүрмесеңіз бәрі бекер.

7. Тайм-менеджмент

«Уақытты басқару – өміріңді басқару» — дейді. Ханға да, қараға да, бай мен кедейге де тәулігіне 24 сағат уақыт беріледі. Сол 24 сағатты кім қалай өткізіп жатыр, өзіне ғана аян. Өмірдің лезде, байқаусыз зырғып өте шығатынын бәріміз білеміз. Ал, сол алтын уақытымызды ұрлап, тонап жатқан нәрселерді елеп жүрміз бе? Расында, кәсіппен айналысамын деген адам өткен уақыттың кері қайтарылмайтынын, ертеңгі күнің жұмбақ екенін, бүгінгі күннің сыйлық екенін түсінуге тиіс.

8. Білім іздеңіз

Тек қана кәсіппен айналысқысы келетін адам ғана емес, кез-келген адам күн сайын білім іздеуі тиіс. Білімсіздік – қараңғылыққа жетелейді. Білім өмірде – таяныш, жолда –дос, жалғыздықта – жолдас, қуанышта – бастаушы, қайғыда –медет, күресте – құрал, зұлымдыққа қарсы айла деп діни хадистерде бекерге айтылмаған. «Қараңғылық – бар бәленің бастауы, тасырлық та, тоғышарлық та содан, қараңғылықтың бұғауы мен надандықтың кісенінен азат ететін жалғыз күш — оқу» — деген екен академик Мырзакелді Кемел. Білім іздеген адамның алдында қиыншылық аз болады, кез-келген тығырықтан шығудың жолын табады, болашаққа деген мүмкіндік ашылады. Сондықтан да күн сайын ізденіңіз, үйреніңіз, оқыңыз.

Тақырыпты осылай қойдық енді. Қанат ағамыз ренжи қоймас.
Жалпы, Қазақстанның батыс өңірлерінен тек Ақтөбеге ғана барыппын. Онда да тек бір тәулікке. Алған әсерімді жеткізіп көруге тырыстым. Пост тым мылжың, мәні мен мағынасы жоқ құр ділмәр көрінсе тіпті фейсбуктан да өшіріп тастауыңызға рұқсат. Ал шыдап, аяғына дейін оқимын десеңіз — уэлком :)

Атырау

Қаладан алған әсерім соншалықты керемет деп айта алмас едім. Ия, қонаққа барып тұрып дастарханын жамандап кеткен секілді көрінер, бірақ, Атыраудан үлкенірек нәрсе күткенмін (бәрібір, Европа емес пе?!). Көбі жер үйлер. Бірақ бұл — толық газбен қамтамасыз етілген қалалардың ортақ «ауруы» секілді. Адамдарға зәулім сарайлар емес, ыңғайлылық қой керегі деп ақтап алуға болатын шығар. Табан аттасаң ескерткішке кезігетін Қызылжардай емес, парктері де ескерткіштері де аз көрінді.
Екі адамның бірінің аузында «Бергей». Тіпті, Бергейдің кезінде жасалған тірліктер — көрсеткіш ретінде де айтылады ау деп шамаладым. «Бергейдің кезінде соғылған жолдар ғой, оның алдында негізгі 2-3 көшеден басқаның бәрі ми балшық болып жататын», «Бергей кезінде басталған құрылыс қой», «Бергей бітіре алмаған ғимарат қой» деген тіркестерді көптеп кездестіресіз.
Халқы бақуатты көрінді. Көшедегі халықтың түрі «Ертең не жеймін» деп айтып тұрған жоқ әйтеуір. Адамдардың сөздерінен бір паңдық байқалады. Айтпақшы, батыста сервис жоқ деген мифті бұздым өзім үшін. Ия, Шымкенттегідей жаныңда тұрып, әке-көкелеп шығарып салмайды, салқынқанды, бірақ тиянақты. Ия, аздап бағалары қымбаттау, дәріханалары мен дүкендерінің арасы алшақтау, бірақ әбден ақ тұруға болатын қала.



Ұйымдастыру

Жетінші құрылтай. Мақтануға әбден ақ болатын шара. Қазақстанда жеті рет қатарынан өткен шара саусақпен санарлық шығар (егер мүлдем жоқ болмаса).
Мойындаймын, өзім биылғы ұйымдастыруға былтырғыдай қатыса алмадым. Тек сыртынан сілтеп қана отырдым. Белгілі себептерге байланысты бармай қалуым да мүмкін еді.
Барғанша уайымдап барғаным рас, бірақ шара мен ойлағаннан да тамаша өтті. Ұйымдастырушылардың мұндай тірлікпен бірінші рет келіп тұрмағаны бірден байқалады. Барлығы бірқалыпты, бірінен кейін бірі, рет-ретімен өтті.
Ең таң қалдырғаны — zhasatyrau.kz сайты. Редакциялық құрамы жастар болғанына қарамастан сақа журналистер секілді жұмыс істеді. Оператив, креативке толы посттар салып отырды. Ал Әшірдің жасаған видеолары оперативті ғана емес, професионалдығымен де ұнады. Жалпы, келешек Астаналық жастар ғой ;)



Спикерлер

Биыл форматы аздап өзгеше болғанын өздеріңіз де көріп отырсыздар ғой. Алғаш рет тек қазақтілді емес, орыстілді спикерлерді де қостық. Ұсыныс Атырау жақтан келіп түсті, қуана қарсы алдық.
Орыстілділерге де, қазақтілділерге де өзін мойындатып тастаған Әлішер Елікбаевтың келуі — құрылтайға тың серпін берді. 1 сағаттық қана презентациясында тіпті менің өзімді мотивациялады (қазақшасы қалай?). Аудиторияны бес ақ минуттың ішінде баурап алды да соңына дейін тура сол қалпында сақтады. Өзін қарапайым ұстайды екен, тым ресми шаралар оның да жынына тиеді екен :)
Былай, сөйлесіп көрдік, мүмкін «Жазғы блогкемпте» спикер ретінде тағы шақыратын шығармыз :)
Әнуарпейісов. Байтук. Молния Ноу коммент :) Құрылтайдың тақырыбы — азаматтық журналистика болған соң, бұлар да жүруі керек болған шығар енді. Келесіде жүрмейтініне уәде беремін.



Брогерлік

Құрылтай біте сала Абзал Сариев осы сөзді ұсынды. Брогерлік — блогшылардың бір-біріне достық сипаты, қолдауы, мүдде-мақсаттарының бір болуы. Ұшақтан түсе сала аяғымызды жерге тигізген жоқ. 2 күн бойы бүкіл жұмыстарын тастап, тәулік бойы жанымызда жүрді. Fishбармақтың дәмін таттық алғаш рет :) Қаланы да аралатты.
Эээ, бұл туралы көп жазбай ақ қояйын ;)

Осымен болып қалды ау. Сөз соңында блогқұрылтайды ұйымдастырғаны үшін, жаңа деңгейге көтергені үшін — барлық ұйымдастырушыларға алғысымды айтамын.
Жаңалық күтіңдер ;)

PS: фотолар zhasatyrau.kz сайтынан алынды.

«Адамның басы — Алланы добы» деген ғой, өткен демалыста жергілікті туризм қауымдастығы шақырып, Шымкенттен бір-ақ шықтым.

2016 жылғы 5-7 қазан күндері Шымкент қаласында Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойы аясында Шәмші Қалдаяқов атындағы «Менің Қазақстаным» Халықаралық ән фестивалі өтеді.

Фестивальге эстрада жанрындағы 18-35 жас аралығындағы конкурсанттар қатыса алады.

Фестиваль жеңімпаздарына төмендегідей жүлделер мен сыйақылар тағайындалады:
1) Бас жүлде (1 000 000 теңге);
2) бірінші жүлде және лауреат атағы (750 000 теңге);
3) екінші жүлде және лауреат атағы (500 000 теңге);
4) үшінші жүлде және лауреат атағы (250 000 теңге);
5) Диплом (50 000 теңге);
6) Диплом (50 000 теңге).

Конкурсанттардың Қазақстан Республикасының Шымкент қаласына барып қайтуы жолдаушы тарапынан, ал Шымкент қаласындағы ішкі көлік, қонақ үй және тамақтану ұйымдастырушылар есебінен.

Фестивальге қатысу үшін құжаттарды мына мекен-жайға жолдау қажет: 010000, Қазақстан, Астана қаласы, Орынбор көшесі 8, «Министрліктер үйі»,
15 кіреберіс, Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігі. Байланыс телефондары мен электрондық мекен-жайлар: 8(7172) 740517, 740340 87015550436 к.mukhangaliev@mail.ru, fdrnkz@mail.ru.

Фестивальдің жалпы ережелері мен тәртібі жөніндегі толық ақпаратты «VK.com» әлеуметтік желісіндегі «ЖастарТынысы» парақшасынан алыңыздар. Сілтеме: vk.com/cmiko?w=wall217073284_1174%2Fall

Инстаграм

Қазақстанның үшінші мегаполисі саналатын Шымкент қаласына алыс-жақын жерлерден қонақ келсе, шыны керек, қыдыртып алып баратын жерлерді әркімнен сұрап, тапырақтап қалатынымыз рас. Әйтсе де, қаламызда баратын жерлер өте көп. Виртуаль және реалдағы достарымның арасында өзімше сауалнама жүргізген болатынмын. Сұрақ «Егер де Шымкентке басқа өңірден жақын достарыңыз қыдырып келсе, қаланың қай жерлеріне алып барар едіңіз?.» Әркім өз ойымен, барып жүрген жерлерімен, алып барған орындарымен бөлісті. Сонымен Шымкентке келе қалсаңыз Сіз бару керек 10 жер төмендегідей…

Бәйдібек би ескерткіші маңы мен Жайлаукөл саябағы.

Сауалнамаға қатысқандардың 100 пайызы осы орынды атады. Жақында ғана бой көтерген «Жайлаукөл» демалыс аумағының салтанатты ашылуын облыс әкімінің өзі ашып берген болатын. Демалыс аумағына келушілер үшін 20 атракцион мен 50 метр биіктікте орналасқан Орта Азиядағы ең биік «Altyn eye» дөңгелегі қызмет етеді. Сонымен қатар бұл маңда Қазақ хандығының 550 жылдығына арналған монумен бой көтерген.







Дендросаябақ.

Аумағы 117 гектарды құрайтын, Қазақстандағы екінші дендросаябақ 1979 жылдан бастап бой көтерген. Ағаштар саны 500 мыңға, шөптесін өсімдіктер саны 1 млн 360 мыңға жеткен. Қала халқы мен қонақтарына демалу үшін таптырмас орын. Барлық үйленген жас-жұбайлардың той алды серуені осы жерден бастау алады.





Mega Center SHYMKENT

Mega SHYMKENT-қаламыздағы ең ірі сауда ойын-сауық орталығы. 2007 жылы ашылған орталық Тәуке хан даңғылы мен Қонаев гүлзарының қиылысында орналасқан. Сауда ойын-сауық орталығында 54 бутик, 2900 шаршы метрді алып жатқан гипермаркет, 300 орынға арналған ресторан алаңқайы, 6 кафе және ресторан, балалар ойын-сауық залы, 5 залды кинотеатр, 385 шаршы метр мұз алаңы, 250 көлікке арналған жер асты паркинг жұмыс істеуде.





Мадлен.

Алғашында тәтті тоқаш пісіріп, сатумен айналысқан Мадина мен Лена бүгінде Қазақстанның (Алматы, Астана, Шымкент, Тараз) 23, Шымкенттің 11 жерінен өз дәмханасын ашқан. Қала халқының ғана емес қонақтарының да ықыластарына бөленген «Мадлен» ең көп келетін орынға айналғалы қашан. Мадленде 580 өнім шығарылады, оның ішінде тәтті тағам 120. 1997 жылы 8 адам жұмыс істесе, бүгінде 850 адамды жұмыспен қамтып отыр.





Көксарай.

Шығыс үлгісінде салынған ресторан палауы мен кәуабы, самсасы мен тандыр наны арқылы көпшілікке танылған. Егер де Шымкентке жолыңыз түсе қалса, Көксарайдың көк шайы мен палауын дәм татып кеткейсіз.





Rixos Хадиша Шымкент.

Қаламыздағы ең қымбат әрі сәнді қонақ үйге түнеп шығуға кез-келген адамның қалтасы көтере бермесі анық. Алайда, «Риксос Хадиша Шымкент» қонақ үйінде орналасқан караоке клубына кірмей қайтпағайсыз.



«Север» балмұздағы.

Кезек күтуде «Халық» банкімен бірдей тұратын, қала халқы ең көп баратын орын «Севердің» балмұздағы. Өзінің дәмінің ерекшелігінің арқасында тұрғындарды баурап алғаны рас.



Тәуелсіздік саябағы.

Қазақстанның Тәуелсіздігіне 20 жыл толуына орай салынған саябақ, қаланың ең көрікті жері саналады. Саябақта «Ел бірлігі» монументі мен «Тәуелсіздік шежіресі» аллеясы орын тепкен. Қаламыздағы ең бірінші «билейтін» субұрқақ осы саябақта ашылған.





«Боулинг» орталығы

Қонаев гүлзарының бойында орналасқан «Боулинг» орталығы қала жастарының ең көп баратын орынына айналған. Бір ойында 300 балл жинасаңыз 150 000 теңге қаржылай сыйлық сіздікі.



«Сауран» демалыс кешені.

Жаз айында демалатын ең қолайлы орын – «Сауран» демалыс кешені. 150 орындық ресторан, өзен жағасындағы тапшандар, караоке, лоундж бар, аква парк мұның бәрі Сіздер үшін.





Суреттердің авторы Мақсат Шағырбаев және интернеттен алынған.

Шымкент – Қазақстанның көне қалаларының бірі. Тарихи деректерге сүйенер болсақ, қала б.з.д. II ғасырда салынған. Шымкент қаласы Ұлы Жібек Жолы керуен көшінің жолында орналасқан.

Мен бұл постымда көне қаланың ескі суреттерін жаңа суреттерімен бірге көрсетпекшімін.

Бұрынғы 1985-терде түсірілген суретінде облыстық партия комитетінің ғимараты көрсетілген болса, қазіргі таңда бұл ғимаратта шырайлы Шымқала мэрі Ғабидолла Рахматоллаұлы отырады.


Енді суреттерді түсірілу тарихы бойынша көрсетсек. Келесі сурет 1965 жылдары түсірілген.

Өзім Қаратау тәжі — Кентау қаласында туып өстім. Шырайлы Шымқалаға алғаш мәрте 1994 жылы жарысқа қатысуға келдім. Сол саяхаттан есімде қалған 3 жер — Қажымұқан атындағы стадион, Абай паркі және «Росинка» кафесі. Бірінші суретте Росинка кафесінің 1965-терде түсірілген суреті. «Росинка» кафесі қазіргі таңда қаламыздың құрметті қонақтарын алып келетін орны — Көксарай дәмханасы.


Бір кездердегі Куйбышев алаңы қазіргі таңда Ордабасы алаңы.


Ордабасы алаңы басқа ракурстан. Суретте сол жақта тұрған қонақүйдің аты Восход еді бұрын, ал қазіргі таңда Ордабасы қонақүйі.


Аэровокзал — қазіргі таңда «Ескі аэровокзал»


Акация дүкенінің аты еш өзгермеді.


Бір кездердегі Сейфуллин кинотеатры, кейіннен Сейфуллин атындағы Халықтар достығы үйі болды. 2015 жылынан бастап ОҚО жастар ресурстық орталығының ғимараты болды.


Аты өзгермеген магазин — Гүлжан.


Гүлжан магазині басқа ракурстан. Оң жақта "Қиял әлемі" технопаркі.


Ленин атындағы алаң қазіргі таңда Әл-Фараби атындағы алаң. Ал суреттегі ғимарат ол кезде Союзгипрорис деген жобалау институты болса қазіргі таңда Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы.


Шырайлы Шымқалаға пойыз арқылы келген қонақтарды теміржол вокзалынан шыға берісте қарсы алатын көрініс. Осы үйлердің астында бұрын «Балалар әлемі» атты дүкен болатын.


Шымкент қаласының алғаш құрылған жері тұрғындардың тілінде «ескі қала» деп аталатын — анау тұрған ұшақтың арт жағындағы жерде пайда болған. Ал ұшақ қазіргі таңда Абай саябағында орналасқан.


Біреу білсе де екеу білмейтін бұл фонтанның аты бұрын «Мақта» болса, "Қызғалдақ — Шымкент қаласының символы" демекші, қазіргі таңда шырайлы Шымқалаға көрік беріп тұрған "Қызғалдақ" субұрқағы.


Кинотеатр Қазақстан қазіргі таңда күрделі жөндеуде. Жөндеуден кейін Қазақстан халқы Ассамблеясының ғимараты болмақ.


Бұл сурет Қазақстан тәуелсіздік алған жылы түсірілген. Қаланың орталығындағы қазіргі Имран супермаркеті орналасқан ғимаратта ол кезде «Маяк» дүкені болған.


Осылайша 15 суретте шырайлы Шымқаланың тарихын бейнелегендей болдым. Шымкентке қонақ болып келіңіздер, көріңіздер!

P.S.: Кейбір ескі суреттердің түсірілу тарихы қате болуы мүмкін және суреттердің сапасы үшін кешірім сұраймын!

Шымкенттіктер,

Шымкент қаласының Қоғамдық кеңесі бар. 27 члені бар. Уот, осы кеңес Шымкент қаласының ішінде қатынайтын қоғамдық көліктерге жолақыны 50 теңгеден 70 теңгеге қымбаттатуды талқыға салып, қолдап дауыс берді.
Қала ішіндегі қоғамдық көлік жолақысын 50 теңгеден 70 теңгеге көтеруді қолдап дауыс бергендердің түрі мен аты-жөнін біліп жүріңіздер!
Әр сәт 15 орынды газельге 25 адам тоғытылғанда;
жолаушының шектен тыс көптігінен автобустардың есігі жабылмағанда;
автобус ішіндегі бірінің үстіне үшіншісі мінгескен адамдардың санынан терлеп-тепшіп, ауа жетпей қиналғанда,
бір-бірімен ызғыта жарысып, светофорға жеткенде кілт тоқтағаннан басыңыз мойныңыздан ажырап кетуге сәл қалғанда,
және осы үшін де 70 теңге төлеген сәтте жолақының қымбаттауын қолдап дауыс берген мына суреттегілерді есіңізге алыңыз.

Айтпақшы, Шымкент қаласының Қоғамдық кеңесіне мына 27 членнің 24-і қолдап дауыс беріп, қалғаны талқылауға келмей қалыпты.

Шымкент қаласының Қоғамдық кеңесі

© www.kursiv.kz
Егер, сіз «Неге Шымкент, басқа қала емес?» десеңіз оған жауабым бар. Ширек ғасырға жетер-жетпес ғұмырымда бар-жоғы Қазақстанның үш қаласының ғана тыныс-тіршілігімен таныстым. Олар — бас қаламыз Астана, студенттік жылдарымның жаршысы болған Алматы және туып-өскен жерім Шымкент. (Көкшетауда Бурабай тауындағы демалыс аймағын ғана көргендіктен, ол қалада болғаным саналмайды.) Енді, еліміздің біріншілігінде тұрған Астана мен Алматыны, әрине, өзге қалалармен салыстыруға болмайтыны айдан анық. Себебі, кемшілігінен гөрі артықшылықтары басым.
Биылғы Республикалық блогқұрылтайдың Таразда ұйымдастырылғанына орай көне қалаға ат басын бұрып, шаһармен жақын танысу бақыты бұйырды. Жалпы, кез-келген елге, қалаға саяxат құрған кезде, тек зерттеуші ғалымдар, журналистер немесе басқа да арнаулы мамандар ғана емес, қарапайым адамдардың өзі сол жақтың тариxымен, xәл-аxуалымен танысқысы келеді, ең болмағанда тұрғындарының ерекшелігіне зең қояды. Және ол жақты өз Отанымен, туған жерімен салыстыруы да заңдылық. Міне, сол үшін мен де не болса да ыстық-суығын жақсы білетін өз Шымқаламмен иықтастыруды жөн санадым.
— Жалпы, екеуі де көне. Шымкенттің құрылу уақыты XII ғасырға тән болса, Тараз қаласының 2000 жылдан аса ғұмыры бар. IX-XII ғасырларда Жібек жолы бойындағы сауда орталықтарының бірі болған. Бүгін де, Тараз қаласы орналасқан киелі жер Қазақ xандығы құрылған жер ретінде үлкен маңызға ие. Ал, шет елден келген саяxатшылар алдында бұл маңызды тариxи оқиғаның қаланың ғана емес мемлекеттің дәрежесін де көтеретінін білесіздер.
— Тараз шаһарының көлемі Шымкенттен қарағанда 2,5 есеге кішірек. Шымкентте адасуың мүмкін, ал Таразда бұған сену аздап қиын. Есесіне, мұның тиімділігі, әрине, шет ел саяxатшылары үшін басым. Қаланы аз күн ішінде-ақ аралап, жедел уақытта зерттеп біте алады. (Уақыт заманында мұны да есепке кіргізген жөн).
— Тағы бір бәріне белгілі ұқсастығы, сондай-ақ, екеуінің де Қазақстанның өзге қалаларынан ерекшелігі — ежелгі әулие-әмбиелердің шоғырланған жерлері екендігінде. Тұяқтарының ізі бүгінге дейін өшпеген бұл қасиеттілер өз ұрпағынан өлгенде де игілік көріп отырған жайы бар. Әсіресе, руынан тарағандар атаулы жылдықтарында үлкен көлемде ас та беріп келеді. Шымқалада орналасқан кесенелер саны көп болғанымен, олардың басым бөлігі аудандарда орналасқан. Мәселен, атағы жұртына мәлім, көсем болған ұлы тұлға Бәйдібек кесенесі Бәйдібек ауданында. Ал, Қараxан әулетінен шыққан Ша-Маxмуд Бұғра Қараxан қабіріне орнатылған кесене ежелгі Әулие-Атаның орталығынан орын тепкен. Тараздың айырмашылығы да осында болса керек. Саяxат құрып келгендер үшін қаланың көне күйі сақталуы үлкен мәнге ие.

Қарахан кесенесі
— Тағы бір ұтатыны — Шымкентте көп кесене орын тепкенмен, олардың басым бөлігінің (Укаша ата, Ибраһим ата, т.б.) танымалдылығы бір ауылдан, ауданнан, ары кетсе облыстан аса қоймайды. Ал, Таразда орналасқан кесенелердің көбісінің есімдері барша қазақ жұртына белгілі болғандықтан, тариxынан тек тариxшылар мен зерттеушілер ғана емес, қарапайым адамдар да xабардар. Мәселен, Айша Бибі кесенесі, Талас өзені бойындағы «Тектұрмас әулие», т.б. Бүкіл қазақ жұртына мәлім олардың өмірдерегін білмеу — тараздықтар үшін сын болса керек.

Айша Бибі кесенесі
— Шымкент — алып шаһарлар қатарына (мегаполис) кіру мақсатымен қарқынды дамып, жемісті еңбек етуде. Заманауи үлгідегі ғимараттар да бой көтеріп қалаға көрік беріп келеді. Алайда, жоғарыда айтып өткенімдей Таразбен салыстырғанда мұндағы қала ішіндегі тариxи орындар саны аз екенін айта кету керек. Ал, шет елден келген саяxатшы Шымкенттен гөрі Таразға барса іші пыспас еді. Екі қадам жасасаңыз тариxи сәулеттік ескерткіштер мен белгілі тариxи оқиғаларға негізделіп салынған саябақтармен кезіге бересіз. Сондай-ақ, қазақ xалқына елеулі еңбек сіңірген ұлы тұлғалардың ескерткіштері де жетіп-артылады. Төле би, Ж.Жабаев, Б.Момышұлы, Д. Қонаев, Қ. Сәтбаев, т.б.) Салынып жатқан заманауи нысандар да көштен қалмай көбейіп келеді. Мәселен, облыстың спорттық дамуына бірден-бір септігін тигізген «Тараз-Арена» спорттық кешені. Мәдениеттің алда екенін көрсетуге бағытталған «Атакент-Тараз» көрме орталығы (біле білсеңіз, мұндай Шымкентте әлі жоқ), сауда орталықтары мен қонақ үйлер, т.б. Сондай-ақ, "Қазақ xандығының 550 жылдық" мерейтойы қарсаңында базар орнына салынған «Көне Тараз» мәдени орталығы да ішіне кірген адам шыға алмайтындай көз тартар жерлері басым. "Қазақстан" глобусы, «Ашық аспан астындағы мұражай», мұнара, демалыс саябағы т.б. Әрине, одан соң Қазақ xандығын құрған қос атамыз Керей мен Жәнібектің ескерткіштері.

"Қазақ хандығына 550 жыл" алаңы
— Тойxана. Шымқаламен ешқандай қала бұл турасында сөзге де, теңесуге де келмес. Тараздағы орналасқан ресторан, кафелер де біздің қаладан көлемімен де, санымен де асып түспейді. Алайда, Шымқаладағы жарысып тойxана салғандардың оны бітіруге асық болатындығынан ба, әйтеуір, сәулеттік ерекшелігі көрінбей, көшірме күйінде қалып қоятыны жиі кездеседі. Ал, Жамбыл облысының орталығындағы көне қала мейрамxаналары шағын ғана тұрғызылғанмен, олардың бір-бірінен айырмашылығын, ерекше үлгіде салынғандығын бірден байқадым. Тіпті, тойxананың ішкі дизайны да еріксіз назарымды аудартты.
— Автобустарына міне алмадым. Естуімше, Шымқаладан 5 теңгеге жоғары екен. Ал, такси ұстау Шымқаладан гөрі арзандау. Оған қаланың шағындығы немесе таксидің көптігі себеп болса керек. Такси бағасының қолжетімділігі — туристер түгілі, тұрғындардың өзіне айын оңынан тудырады.
— Көше ережесі. Бұл турасында, бәлкім, Шымқаланы әзіліне қоспаған адам жоқ шығар?! Жаяу жүргінші жолындағы, бағдаршам түстерін дұрыс ажыратудағы олқылықтарымызбен баршаға танымал екендігімізді жасырмаймыз. Таразда да ондай жағдайлар анда-санда орын алып тұратын сияқты. Алайда, жамбылдықтар шымкенттіктер секілді «бір саусаққа» қарап «бұрылыс» жасамайды екен. Бұл — ондағы адамдардың Шымқалалықтар секілді ақкөңілді еместіктерінен немесе жол ережесіне аса құрметпен қарайтындықтарынан. Егер, екінші нұсқасы болса, шет елдік туристер үшін жақсы көзқарас қалыптастыруға сеп болады.
— Әкімдіктері — бай немесе лотореядан ақша ұтып алған. Әрине, әзіл ғой! Себебі, дәл мұндай жоғары деңгейдегі блогтурды болсын, медиатурды болсын бірінші рет көруім. Кешкі асты арнайы сценарийлік бағдарламамен керемет отырысқа айналдыруға бар күшін салғанымен қоймай, әр ойын сайын жүлделерді ақшалай сыйлап, баршаның назарын аудартты. Ұйымдастырушылар — ұйыған айрандай. Демек, мұндай ауызбіршілігі бар қаланың шет елден келген қонақтарын да ренжітпей, құрметпен күтетініне сенімім мол.
— Жастар орталығы. Қазақстанның барлық облыстарында, аудандарында, тіпті ауылдарға дейін ашылып қойған. ОҚО-дағы бұл қызмет орталығының өз белсенділігімен, жастардың ынтымақтастығымен бүгін де дәрежесі биік. Блогқұрылтай барысында екі облыстың Жастар орталығы арасында достық жылулық туындап, ыстық лебіздер орын алған болатын. Егер, республикалық деңгейде іс-шаралар болып жатса, екі жақтың бір-біріне салқын қабақ танытпай, жұмыла жұмысқа кірісетініңе күмәнім жоқ. Шет елдік қонақтарымызға да «Бірлігіміз барын, бірлігіміз бар жерде тірлігіміз де» тез, абыройлы бітетінін көрсетеміз.
Тараздың мен байқаған артықшылықтары — осы. Алайда, қазақтың бар қаласы мен даласы мақтануға тұрарлық. Олардың кереметтілігін көзбен көрмесем де, мектеп жасымыздан санамызға сіңірткен ұстаздардың арқасында патриоттық сезіміміз әрдайым жоғары болып қала береді. Ендеше, позитив жазамыз!

Жауыр болған тақырыптардың бірі екенін білемін, бірақ сонда да өз пікірімді айтып өтейінші деп ойладым. Құдай ау, Астанаға келгелі 5 жыл ішінде не сөз естімедім, басында сұхбаттасушымның бұл пікірінің дұрыс емес екенін дәлелдеуге тырысатын едім, кейінірек бұл қарсылық, берілгісі келіп отырған жігітінің алдында тұрып "қойыңызшы" деп әлсіз қарсылық танытатын 17 жасар бойжеткеннің қылығынан аса алмай қалды. Кейін тіпті қосыла жамандайтынды шығардым :) Жө-жоқ, жек көргенімнен емес, Шымкентке бармаған, тірі Шымкенттікті тек автобустан ғана көретін бір міскіндерді подъеб жасау үшін ғана осылай дейтінмін. Рас, кейін әдет болып кетті. Сонымен,

Жоқ, ҚТ/ДТ тақырыбы бар, кей кездері өршіп-өршіп те алады. Қайбір жылдары облыста бір қазақ руларына қатысты бір үлкен стэлла ашылмақшы болыпты. Архитекторы бар, дизайнері бар дайындап алып келсе, облыс әкімінің қатысуымен (әлбетте қала әкімі, қала/облыс архитектурасы, жер комитеті т.б. құрылымдардың өкілдерінің қатысуымен) өткен бұл шараның арты дауға ұласып кетіпті. Даудың басы не дейсіз ғой?! Сол рушылдық. «Неге жоғары жақта жалайыр тұр, қоңырат неге төмен? Жаныс неге жоғарыда тұрмайды?». Осы сұрақтарды 2-3 сағат талқылап, облыс әкімі қолын бір сілтеп (әлбетте адам болмайтындарын түсінген шығар) бітейін деп тұрған жоба сол күйі салынбай қалыпты.
Өткенде Ақтөбеге бардым (айтпақшы мына пікірді естіп одмин өшіріп тастауы мүмкін постты). Не көрдім дейсіз?! Бір де бір ұлы, орта жүз руларының атақты адамдарының атымен аталған көше жоқ. Барлығы кіші жүз руларының адамдары. Ол ол ма (Ол — ол! © вайфай25), Астана қаласында Әлияның ескерткіші бар. Тура сондай Ақтөбеде де бар. Астананың әлде 10, әлде 15 жылдығына Ақтөбенің жасаған сыйлығы. Қызығы, ескерткіш артындағы стелланың Астанадағысында бүкіл қазақ бар, ал Ақтөбесіндегісінде тек кіші жүз адамдары *lol*
Құдай, рушылдық қазақ бар жердің бәрінде бар. Тек бізде Шымкентте бір кісінің айтуынша ол «ТЫМ ЖАРНАМАЛАНЫП КЕТКЕН».

Шымкенттіктердің жанды жері :) Алып қашу болған, болады, бола да береді. Оны орта ғасырлардың қалдығы дерсіз, демессіз, ұнар-ұнамас, ол өз шаруаңыз. Баяғыда қалай екенін білмеймін, біздің кезімізде қыздың еркінсіз алып қашу өте сирек жағдай болатын. Әдетте, қыз-жігіт болып жүріп, қыздың келісімімен алып қашатын. Оған әсер ететін бірнеше факторлар болуы мүмкін. Қыздың ата-анасының келісім бермеуі (материалдық жағдайының тең болмауы т.б.), шығындарды азайту үшін (құда түсіп алғанға қарағанда әлдеқайда шығыны аз), қызық үшін. Кейініректе тіпті, қыз бен жігіттің ата-аналары жолығып, әдейі пәлені күні алып қашсын деп бір-бірімен келісіп те істеп жүрді. Бұл жердегі маңызды фактор сол материалдық шығындарды азайту еді.
Бірақ, көрген қызды басып алып қаша бермейді, тіпті сол Шымкенттік қыздардың ішінен алып қашқан жерінен қайтып келген кемінде 5 қызды білемін. Ол жерде де заң бар. Ол жерде де заңнан қорқады.
Дәлелдерім қаншалықты сенімді шыққанын білмеймін, бірақ бас салып алып қашатын жағдайлар жүзден, тіпті мыңнан бір. Сендердің ойлап жүргендерің жәй ғана миф.

Жоқ, бұл миф емес. Парақорлық бар. Болғанда қандай. Жасымнан (ғылым бар деп ескермедім) спортқа жоқпын. Жек көретінмін. Мектеп кезінде дене шынықтыру сабағынан қашып кететінмін. Бірінші курсқа түскенде тағы сол д/шы алдымнан шықты. Әлбетте барғам жоқ. Бірінші сессия бітерде ағайға барып, 500 теңгемен шешіп кеткем. Саудаластым тағы ұялмай.
Бірақ парақорлық тек Шымкентте десеңдер қатты қателесесіңдер. Петропавлға соңғы барғанымда бір жігіт жаңадан машина алып жүргізіп жүргеніне 1-2 ай ғана болғанын айтып отырған. Мен барған күннен бір күн бұрын МАИ қызметкеріне ұсталып, алғашқы парасын беріпті. Ондай оқиға бүкіл Қазақстанда миллиондап саналады. Қазақстанға сіңіп кеткен. Сондықтан барлық күнәләрдің бәрін Шымкенттіктерге жауа бермесеңдер деген тілек.

Бұл енді даулы мәселе. Мәселен, қонақсыз дейік. Тұратын пәтер жалдайсыз. Біз соңғы барғанымызда тәулігіне 5000 теңгеден жалдадық. Ол жұмсартып айтқанда, люкс номерлер емес. Жақсы пәтерлерді 10-15 000-ға жалдайсыз. Былай қарасаң, Астанада да сол баға. 150 теңгенің шашлығы? Ал сол шашлықтың қаншасына тоясыз? Орташа он адамнан құралған компания бір отырғанда 40-50 дана шашлық береді. Сыра 200-300 теңгеден? Астанаға келіңіз, мен тура сол бағада сыра сататын бірнеше жерді көрсетемін :) Киім арзан? Астанада орталық базарға барыңыз, баға сол шамалас.
Біз жазда барғанымда 3-4 адам болып бір караокеге барып 20-30 000 жобасында құртып қайттық. Бұл жерде мәселе класс туралы шығар. Гламур орындар, қарапайым өлімділердің баратын орындары қай қалада да бар. Бір күнде мың доллар құртатын жер Шымкентте де толып жатыр.
Ал егер әңгіме сервисте болса, онда әңгіме басқа. Шымкенттік сервиске ештеңе жетпейді. Сіз тіпті бір бомжатникте отырсаңыз да сервис жоғары деңгейде болады. Оған мен кепілдік бере аламын.

Қазақылық болғанда әңгіме қазақ тілі туралы. Шымкент қаласы Кеңес үкіметінің көптеген қалалары секілді орыстанған қала болғанын ұмытпауымыз керек. Кеңес үкіметі кезінде, тоқсаныншы жылдары қазақтардың саны өте аз болған. Сұрапыл тоқсандарда біз 17 мөлтекауданда тұрдық. 8 подъездік үйде ары кетсе 10 қазақ жанұясы болған шығар. Кейін 2000 жылдарға қарай он шақты ғана орыс жанұясы қалды сол үйде. Бірақ, көпке дейін кеңсе тілі орысша болып келді. Қағаздар Қазақстанның барлық қалаларындағы секілді орысша жүргізілді. Ал «Кеңсе тілі қазақша болмай іс оңбайтынын» өздеріңіз де білесіздер ғой. 17 мөлтекаудан ол кезде қаланың шет жағында орналасқан. Орталыққа бара қалсам басқа қалаға түскендей болатынмын өз басым. Көше орысша сөйлейтін. Әлбетте түрі қазақтар, орысша былдырласып кетіп бара жататын.
Осы жақында ғана бір танысым барып келді. Келген соң «Неге бәрі орысша сөйлейді?»,-деді. Өйткені, өйткені (патамушта патамушта). Сондықтан, Шымкентке барып қазақша түсінбей тұрған қазақты көрсеңіз қатты таң қалмаңыз. Өз ауылыңызға барғандай барып, алдыңызда қымыз сапырып отырған әже көремін, қазақша оюланған қамзолы бар бойжеткен көремін, шаштағы шолпыны, қолдағы қамшыны көремін деп барсаңыз үмітіңіз ақталмай қалу қаупі жоғары :) Көп нәрсені күтпей ақ қойыңыз дегенім ғой :)

Өткенде ғана шыққан "Шымкент келінінің бір күнін" бейнелейтін фотореп шықты. Әлеуметтік желілерде жүздеп бөлісіп, мыңдап пікір білдірді. Мен сендерге айтайын, барлық келін ондай емес. Ибалылығын сыпырып тастап енесімен бүйірін таянып ұрсысатын, үйіне жылына 3 рет кетіп қалып «Күйеуім келіп алып кетпесе бармаймын» деп жатып алатын, бөлмесіне кіріп алып, тіпті шайды да бөлек ішетін келіндер жетіп артылады.
Ол жақта қыздар тұрмысқа ерте шығады. Көбі жиырма жасқа жетпей тұрмысқа шығып кетеді. Тіпті біздің кездерде қыздардың өздері «23-тен қалып кетсең қалғаның ғой солай»,-деп отыратын. Енді ойланыңызшы қазіргі заманда жиырма жасар қыз деген шақалақ қой әлі, еркелігі басылмаған. Уақыт өте келе 1-2 бала туған соң, қыдырғысы келеді, жастық шағында түнгі клубтарға мүлдем бармағаны есіне түседі, былайша айтқанда құтыра бастайды. Оған көнетін күйеу аз, көнетін ене тіпті аз. Ажырасу бойынша нақты қай орында екенін білмеймін, бірақ алғашқы орындарда екенін жорамалдай аламын. Біздің топта оқыған жиырма қыздың үштен бірі ажырасып кетті. Екінші әйел алған достарым да бар. Ажыраса жаздап барып тоқтаған достарым да бар. Есеппен тұрмысқа шығып, күйеуі командировкаға шығарып салып бұрынғы жігітінің қойнында жататын да әйелдер көп. Отырыстарға 3-4 жасар баласымен келіп, бойдақтардың «кеттік-кеттік» дегеніне еріп, баласымен бірге жалдамалы пәтерлерде қонып қалатындары да бар. Ондай өте көп. Көбінде маска беттерінде.
Ия, жынысаралық соғысқа дайынмын. Жабылыңдар.

Қойыңдаршы түге. КСРО кезін білмеймін. Ол кезде сабаса сабаған да шығар. Онан кейін әйелін ұрыпты дегенді көрмедім. Шымкентте 10 досым бар, екеуі бойдақ, қалғандары отбасылы. Біреуі де әйелін ұрмаған. Нұқыса ашу үстінде нұқыған шығар, бірақ көгала қойдай сабағанын естімегем де, көрмегем де. Оның үстіне заман да басқа ғой, күйеуінің үстінен ұрды деп арыз жаза салатын әйелдер де көп. Сондықтан, бұл жүзпайыздық миф деген ойдамын.

Сегізінші миф

Данияр Алан Шымкенттіктерге ұқсамайды, батыстың жігіттеріне ұқсайды дейді біразы. Хе, түбірімнен асып қайда барамын айналайындар ау *lol**lol*

Өркениетті мемлекеттер мүмкіндігі шектеулі жандарды кеудесінен итермейді.Қайта оларға алабөтен құштарлықтың иесі деп, бір қабілеті болмаса, екіншісіне қарап, шарболаттай шыңдалуына,қиыннан қисын тауып,өмірдің қалтарысы мен бұлтарысында, шырғалаң жолында