Латын әліпбиі – жаһандану кезеңіндегі ұлттық жаңғырудың негізгі кілті

Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» мақаласы қазақ қоғамының жаңа дәуірде ұлт ретінде қайта түлеу мәселесін белгілі мақсаттар мен нақты бағыттарды алға қою арқылы тиянақты түрде талқылайды. Рухани жаңғыру және ұлттық сананың дамуы жайында прагматикалық ұсыныстарға толы мақаланың «Таяу жылдардағы міндеттер» атты бөлімінде қазақ тілінің латын әліпбиіне көшу қажеттілігі айрықша мәнді. Жаһандану үрдісінде қазақ ұлтының бәсекеге қабілеттілігін, онымен қоса мәдени және ғылыми дамуды арттыру потенциалына ие болған бұл үлкен өзгеріс елбасы Н. Ә. Назарбаевтың 2012 жылғы «Қазақстан-2050» стратегиясында белгіленгеннен бері үкімет басшылары мен заңгерлердің тұрақты талқылау тақырыбына айналды. Дегенмен, әлемнің шұғыл даму қарқынында қазақ тілінің латын әліпбиіне көшуінің нақты бағдарламасын дамытуерекше маңызға ие болды.
Біріншіден, Қазақстанда үлкен қолдауға ие болған үштілділік бағыты латын әліпбиіне көшу арқылы асқан қарқындылықпен дамуға бейім. Қазірден елбасының нұсқауы бойынша ресми құжаттарды біртіндеп ағылшыншаға өзгерту міндетінің өзі -латын әліпбиінің әлемдік деңгейіндегі кең қолданысының және маңызының дәлелі. Екіншіден, тәуелсіздік жылдарының алғашқы күндерінен бастау алған Түркі мемлекеттерімен серіктестік алаңында Қазақстанда латын әліпбиінің қолданысы ғылыми және мәдени қатынастардың өрістеуіне септігі мол. Латын әліпбиін білікті пайдаланып келген Түркия, Әзірбайжан, Өзбекстан, Түрікменстан сияқты мемлекеттер мен Қазақстан арасындағы құндылықтардың өзара бөлісу үрдісінде ортақ әліпби қолданысың қосар үлесі күмәнсіз. Бұл әліпби өзгерісі осылайша елбасының ынталандырған Түркі әлемінің бірлесуіне де ықпалын тигізеді. Үшіншіден, латын әліпбиіне көшу арқылы қазақ ғылым мен білім саласындағы мәдени мұралар және де осы бағыттағы қоғамның жаңа жетістіктерін әлемге паш ету мүмкіндігіне ие боламыз. Мысалы, қазақ әдебиетінің асыл үлгілері, Абай Құнанбаев, Сәкен Сейфуллин, Мұхтар Әуезов сияқты тұлғалардың еңбегін әлем оқырмандарының назарына ұсыну – біздің парызымыз. Бұл жолда біздің алғашқы қадамымыз осы еңбектерді латын әліпбиіне аудару болып табылады. Осыарқылы әлемдік ғылым мен білім дамуына өзіміздің үлесімізді қоса отырып, айрықша қазақ стиліне сай латын жазуын жетістіру арқылы ұлтымыздың заман талабына сай рухани дамуына жол аша аламыз.
Ресми және күнделікті тұрғыдан, Қазақстанның латын әліпбиіне көшу үрдісінде асқан қиыншылықтарға тап болуы да екіталай. Себебі, қазақ тарихында латын әліпбиінің ХХ ғасырда қолданыста болуы да — ұлттың тәжірибесі мен бейімделу қасиетінің куәгері. Жалпы алғанда, қазақ қоғамының ұлт ретінде сақталу жолында өзгерістерге ашық және жаңашыл болуы талап. Әлемдік өркениеттен қалыспай, ұлт ретінде өз ізімізді қалдыру үшін латын әліпбиіне көшу сияқты батыл және нақты қадамдар ату қажет, себебі өскелең ұрпақ біздің буынның орнатқан тіректері негізінде еліміздің болашағын айқындайды. Сондықтан да елбасымыз Н. Ә. Назарбаевтың алға қойған латын әліпбиіне көшу міндеті менің депутат, ғалым, азамат ретінде толық қолдауыма ие.

Зулфухар Гаипов
Саяси ғылымдар докторы,
Астана қаласы көлік және коммуникация колледжінің директоры,
Астана қалалық маслихатының депутаты