Кенесары xанның xаты

Кенесеры ханға қатысты жарияланған интернеттегі материалдардың көбінен осы суретті көруге болады, әсіресе ханның Ресеймен хат алмасуы жөнінде айтылған кезде. Бірақ сол жазбалардың ешқайсынан осы хаттың түсінікті әріпке көшірілген мәтінін не аудармасын кездестірмедім. Онысы бір жағынан түсінікті де – хат араб әрпімен жазылғанымен араб әрпін танитындардың кез келгені бұл мәтінді оқи алмайды. Өйткені хат бұрынырақта парсы-түркі әлемінде кеңінен қолданылған насталиқ жазу үлгісімен жазылған. Бұған мәтінді жазған адамның өз қолын қосыңыз.

Хаттың мазмұны туралы айтсам, айтарлықтай құнды дерегі бар дей алмаймын – хат 1841 жылы Орынбор әскери генерал губернаторы Перовскийге жазылыпты. Яғни Ресей мен Кенесары арасында бейбітшілік орнап тұрған уақытта (1841-1843 жж) жолданған хат. Сондай-ақ, ол уақытта Кенесары әлі хан сайланбаған болатын, сондықтан болар, өзін «Кенесары сұлтан Қасым ұлы» деп атайды.

Хаттың тіліне қатысты. Бүгінгі тілдерден қай тіл осы құжаттың тіліне жақын екенін көрсету үшін хат мәтінін бүгінгі «жақын тілде» де жазып қоюды жөн санадым. Қазақша аудармасын мейлінше түпнұсқадағы тілге жақын етіп жасауға тырыстым. Сондықтан оқырманға қазақшасы біртүрлілеу боп көрінуі мүмкін.

Егер осы хаттың қазіргі әріптерге көшірілген транскрипциясын немесе аудармасын интернетте қайдан қарауға болатынын білетіндер болса, онда сілтемесімен бөлісуін сұраймын, менің нұсқаммен салыстырып көрейік.

Сонымен түсінікті әріптермен xаттың мазмұны мынадай: