"Канададан келген" сүт

Бала кезімде әр көктем сайын үйдегі сиырдың бұзаулауы ерекше оқиға еді. Ол туралы ең бірінші, әлбетте, анам біліп қоятын. Таңғы сағат алты-жетілерде шырт ұйқыда жатқан біз анамның «Сиыр бұзаулапты!» деген даусынан ұйқымыз шайдай ашылып, ұшып түрегелетінбіз. Шала киініп, аяғымызға есік алдындағы гәлөш-мәлөшті қоңылтаяқ сұға салып, мал қораға қарай жүгіретінбіз. Жаңа туған бұзауды қызықтап, жынысын «тексеретінбіз» — ұрғашы болса «дұрыс екен» деп қуанатын едік, баламысың деген. Енесі болса жаялықтай тілімен бұзауын мейірлене жалап қойып, аса маңызды кейіппен ыңыранып тұратын. Содан көп ұзамай-ақ уыз көже ішіп, айран-сүтке қарық болатынбыз. Айтып-айтпай не керек, өзімізге молынан жететін, әлсін-әлсін қаладағы тума-туыстарға да кетіп жататын. Өз әулетімізге танымал, «хит» өнімдер еді ғой, шіркін.
Ал «Родина» агрофирмасының жөні бөлек. Оның сүтін бүкіл Астана біледі.
***


«Родина» агрофирмасы» ЖШС — Астанадан 70 км қашықтықтағы Родина ауыл аймағында орналасқан көпсалалы ауылшаруашылық кәсіпорны. Ол дәнді дақылдар, көкөністер мен жеміс-жидектер өсірумен және мал шаруашылығымен айналысады. Республикалық «Алтын сапа», "Қараөткел" байқауларының бірнеше мәрте жеңімпазы.
Шаруашылық жетекшісі — Сауэр Иван Адамович.
Кәсіпорын 450 адамды жұмыспен қамтамасыз етіп отыр. Орташа жалақы шамамен 75 мың теңге болса, әр жұмысшыға шаққандағы жұмыс өнімділігі жылына 34-35 мың долларды құрайды.
Осы агрофирма қарамағында заманауи сүт кешені жұмыс жасайды. Ендігі әңгіме сол туралы болмақ.


Сүт кешенімен таныстыру үшін бізді Веревкин Андрей Павлович күтіп алды. Бұл кісі агрофирма директорының идеология жөніндегі орынбасары екен. «Қарапайым блогшысыңдар» деп мұрнын шүйірген жоқ, барлық сұрақтарымызға жауап беріп, көреміз дегеннің бәрін көрсетті. Жалпы экскурсия барысында Андрей Павловичтің мықты PR-маман екендігіне көзім жетті.


Агрофирма мал шаруашылығына қатысты пилоттық жобаны жүзеге асырып отыр. Ол үшін Канададан 2012 жылы 752 гольштейн тұқымының ірі қарасы әкелінген болатын.


Бұл асыл тұқымды ірі қара далада емін-еркін жайылмайды, күндіз-түні тұрақтары осы жер. Жейтін жем-шөбі де ерекше болуы себепті, бұларға арнап толық рационды қоспа жем дайындайтын зауыт салынған.


Сиырлардың жағдайы жаман емес, мысалы кенет бірінің арқасы немесе басқа жері қышып кетсе, бірден айналып тұрған арнайы "қасығышқа" барып, қышыған жерін тоса қояды. Сүттері құнарлы болу үшін бұл қасқабастарға классикалық музыка қойылып тұрады.


Сүйкімді бұзауларға санитарлық норма тұрғысынан (бұзаулардың қауіпсіздігі үшін!) бөтен адамдарды кіргізбейді екен. Бұл бұзаулар жасанды ұрықтандыру жолымен дүниеге келеді, ол үшін сперма Канададан арнайы алдырылады. Туылатын бұзаулардың 96 пайызы — ұрғашы бұзаулар. Бұл — ғылым, балақан.


Ал мынау — сауын орталығы.


Бұл жерден шұбырған сауыншы қыздарды таппайсыз, кешен «Карусель» сауын құрылғысымен жабдықталған. Құрылғы бір айналымда 50 сиыр саууға мүмкіндік береді. Бір айналым небәрі 12 минут.


Сауылған сүт құбыр бойымен тікелей сүт зауытына барады.


Сүт зауытының іші тап-тұйнақтай, барлық процесс автоматтандырылған. Тәулігіне 50 тонна шикізатты өңдеп, сүт, айран, қаймақ, қатық, кілегей, йогурт, сүзбе, ірімшік, май секілді сүт өнімдерін өндіреді.


Жұмысшылардың жалпы саны — 20.


Сауын орталығынан құбырмен келген сүт танкерге құйылады.


Танкерден сепараторға келіп түсіп, майлылығы қалыпқа келтіріледі. Бұл жерде тек майлылығы 3,2 пайыз сүт шығарылады екен.


Мына танкерлерде термоөңдеуден өтіп, пастерленеді.


Содан соң бірден пакеттерге құйылады. Қызметкерлердің айтуынша, сүтке ешқандай консервант қосылмайды.


Пакеттегі дайын сүтті тек қабылдап алып, тез-тез жәшікке салып отыру керек.


Ол жұмысты мен де атқарып көрдім. Бірақ зауыт қызметкерлері «анадай маникюрмен бізге жұмысқа қабылдануың екіталай» деп күлді


Жәшік-жәшік сүт арбамен қоймаға қарай әкетіледі.


Осылайша, күнде таңғы сағат төрт жарымда бір машина сүт пакетіне 110 теңге бағамен Астанаға қарай жол тартады.
Ас болсын!
Фото — Эльвира Ергалина