Адайлар



Бобурым Азаға арналады

… Өткенде alashaman -мен сөйлестім… Тарих туралы…
… Абылай заманында адай тайпасы шөбі шүйгін, малға жайлы оңтүстікті жайлайды екен. Бірақ, Абылай мықты стратег қой. Мүмкін адай ақсақалдарына құпия тапсырма берілген болуы керек… Бір түнде елдің батысына бүкіл адай көшіп кетіпті. Логикаға салып қарасаң, шөбі шүйгін таулы өлкеден тақыр жер жазық далаға бекерден-бекер көшпейді… Қалың орман орыстан, қызуқанды түркіменнен елді, жерді қорғау үшін солай жасалынған болуы керек… Оны тарихшылар өздері анықтап алар…

Қазіргі айтқым келіп отырғаным басқа…
Фантазияларыңызға ерік беріңіздерші. Қазіргі уақыт. Абылай заманында адайлар батысқа көшпеген. Қазіргі ОҚ облысында қоныстанған. Шымкент халқы 2 млн. емес, 4-млн. Кланаралық саяси қақтығыстарға ҚТ, ДТ ғана емес, АТ да белсенді түрде араласады. Цотонода: «Шымкенттенмін»,-десең, бірінші сұрақ: «Адайсың ба?».«Көкте құдай, астында мұнай ортасында адай» сөзің кәдддімгідей өзгеріске ұшыраған..
Бәрін қоя берші, сөздер өзгеріске түскен… Мәселеңки?!:
— Ығышшиш бырат («Кешіріңіз, орныңыздан сәл жылжып мен еркін отыратындай орын қалдыра аласыз ба?» сөзінің қысқартылған-шымкенти нұсқасы)
— Не нәнсің ба не шешесс? (Жылытып қойған орнына бөгде адамның келіп отыруын қаламай отырған адамның мәдени сөзі).
— Не хауар, бауырым? (Соңғы жаңалықтар мен оқиғалар тізбегін естуге құмартқан жанның сұрағы).
— Дым шешесс… (Ешқандай жаңалықтың жоқтығын білдіретін көөөп сөздің қысқартылған шымкенти-нұсқасы).
— Уақ теңге бар ма қалтаңда… Су алып қайтшиш… (Өзінің қалтасында теңге жоқ екендігін, бірақ шырын-су ішуге мүдделі болып отырғанын білдіретін (немесе ана жігітке чисто дае**ка жасап отырған) жігіттің сөзі).
— Басың жасай ма шешесс… Кімді жұмсап тұрғаныңды білесің ба?!.. (Өзінің шырын-су алып қайтуға ешқандай көңіл-күйінің болмай отырғанын, оның үстіне су алып келіп берсе басқа жігіттердің алдында абыройының түсетіндігін біліп отырған жігіттің сөзі)

… жалғастырыңыздар..
Бөлісу:

30 пікір

Nodar
Өзің адайсың ба?
Daniar-Alan
ия. а не?
Nodar
Тыныш жер іздеп көшкен ғо.
Sashok
юхсамайсың
Daniar-Alan
адайлар тек дәу сары болат деп кім айтты саған
Daniar-Alan
torgai
Адай мен Таманың Әбілхайырдың тірегі болғанын білеміз. Ханның айтқанына бағынбай ұрысқа кіріп, қырғынға ұшырай жаздағаны да айталады тарихта. Сондықтан, көзсіз батырлық — басбұзарлыққа жақынырақ сияқты. Рухы мықты екені рас. Бірақ, жалпы қазақ солай. Жауды бірінші қабылдаған деген де болмайды. Оңтүстіктен Парсылар келгенде сақтардың қорғағаны аңыз да болса шындыққа жақын. Берісі жоңғар шапқанда шығыстағы Найман мен Керейдің алғашқы болып қан төккенін қалай айтпаймыз? Қытай басқыншыларымен шайқаста Ұлы жүздің серке батырлары да қасқайып қарсы тұрған. Ресей отаршыларына қарсы күресте Кенесары ханның негізгі күші Қыпшақ жауынгерлері болды емес пе? Жүзге, тайпаға, руға бөліну — елді бөлу емес. Бұл туыс адамдардың қаны араласпаудың алдын алу ғана. Жалпы түбі бір қазақпыз. Жіктелуді қою керек.
Соңғы түзету:
Sashok
Не болды, ішің күйіп бара ма?
torgai
Өртеніп барамын
torgai
Бірден іш күйді ме дейсің? Дәл осының дұрыс емес енді. айналдырған 10 миллион қазақты бөліп.
temir1986
Торғай мен сені қолдаймын. Осылай дұрыс.
Nodar
негизи жиктелу деген казирги танда ойдан шыгарылган проблема. бурын болды, казак коп зиян корди одан. казир мулде жок. мен ру сураганды жаксы корем, сосын сол руы туралы кызыкты ангиме айтып беретиндер болады, асиресе улкен кисилер.
asaubota
соғыс кезінде адайлар Хитлерді ақбоз ат дайындап күткен дейді ғой. сол туралы естігендерің бар ма? маған бір адайдың жиені айтты.
Nodar
Өтірік сөз ғо. Осындайды да әңгіме етіп айта ма екен адам деген.
asaubota
айтқан адам тарихшы және жалпы бостан босқа айтпайды
izbasar
Тағы бір деректе адайлардың қырсықтығынан түркімендерге қаншама жер кетіп қалыпты дейді сәбет заманында. Сол туралы дерек керек еді үйірме сабаққа.
daur
Адайдың жері, керісінше, сол түрікпендерден тартып алған жер, оралман бауырым. Сосын айта берсе әңгіме көп қой. «Кезінде ел басына күн туғанда қытай, монғол асып, заманның беті бері қарағанда қайтып оралдың» десем, қалай, шамыңа тие ма, тимей ма? Сол себепті қисынсыз әңгімені бықсытпай қоя ғой.
izbasar
менің оралғаным бір жеріңе батып барама? Мен сол дерек распа соны сұрадым.
temir1986
ашуланба ашуландыратын сөзді өзің бірінші айтыпсың ғой
daur
От, солай. Тыныш жүрсең, батпайды.
daur
Тағы бір деректе адайлардың қырсықтығынан түркімендерге қаншама жер кетіп қалыпты дейді сәбет заманында. Сол туралы дерек керек еді үйірме сабаққа.
Че то, миым қағар емес, сен сонда қазақты қазаққа қарсы қойып бересің ба біліміңді, обоснуй что по чем.
OmarbekovOlzhas
Рахмет, түсінбеуші едім осы сөздерді
Zilola
(Өзінің қалтасында теңге жоқ екендігін, бірақ шырын-су ішуге мүдделі болып отырғанын білдіретін (немесе ана жігітке чисто дае**ка жасап отырған) жігіттің сөзі).
(Өзінің шырын-су алып қайтуға ешқандай көңіл-күйінің болмай отырғанын, оның үстіне су алып келіп берсе басқа жігіттердің алдында абыройының түсетіндігін біліп отырған жігіттің сөзі)
Мықты түсіндірме
aza
Адай — бодандық, кіріптарлық, тәуелділік көрмеген халық қой. Өр, тәкәппар болатын, кеудесін ешкімге бастырмайтыны содан ғой… Жалтақ, төрге озғанды төбеге ұрған төмпешке үйреніп қалған басқа жұрт «Адай ма, есер, мақтаншақ, даңғой, кесір, қырсық, ақкөз, өр көкірек» дейтіні де рас… Әрине, солай көрінеді оларға.
Ал, мына жазба ойына келгенді соға салатын Даниярдың кезекті қыртылы ғой, ол Южан үшін Адай мен Аза бір ұғым Маған тиісуге бола айтқаны ғой. Сондықтан, бөлінбеуге шақырам, пікір жазып, әуре болып қайтесіздер, Қазақ, Алаш бір ел, Қазақия бір Отан ғой. Қазақ руға бөлінбейді, Рудан құралады, достар!
Соңғы түзету:
Daniar-Alan
мына жазба ойына келгенді соға салатын Даниярдың кезекті қыртылы ғой
бәрібір жақС көресің ғүӘ мені?
aza
Жариялы түрде айтуға мәжбүрлеу жоқ
Arys_arlany
лібәәә, ебат анаскиін