Таң қалдырған ән

11 наурыз 2013, 23:36

Ноғай тілі қазақ тілінен аумай қалған деп еститін едім, мына әнді тыңдап таң қалдым

ноғай, қазақ, бауырлар

12 пікір

Cоңғы кезде шетелдің қазақтарының жаңалықтары зайыпалымды шығарды.Вообще ұқсамайды ғо Ноғай тілі қазақ тіліне.

Жасыру

ноғайлардың тілі, тұрмыс тіршілігі барлық нәрсесі біздікімен ұқсас, ұқсас емес бірдей. Солардың бір бөлшегі қазақ құрамында бар емес пе еді я?

Жасыру

қазаққа ең жақын тіл — қарақалпақ тілі. Й емес Ж-мен сөйлейтін тек осы біздер мен қарақалпақтар.

Жасыру

ноғай деген ру да бар емес пе?!

Жасыру

Қазақ хандығына кірмей қалған рулы ел десем, тарихшылар осындағы сөге ме?
Ноғай мен Қырым татарларының тілдері ұқсас келеді. Екеуі де бір ту астында соғысқан, менің білуімше, жалдамалы әскер ретінде. 1529ж Сулейман бастаған Османлы әскерін Вена қақпаларында лақтырып кеткен сатып. Түріктер бұларды аса ұната қоймайды. Орталық Еуропадан әрі аса алмағандарына әлі қапа.

Жасыру

Қарақалпақ деген халық жоқ, негізі қазақтан бөліп жіберген өзіміздің қазақтар ғой, олардың да рулары біздің кіші жүздің руларымен бірдей. енді Ноғайлының тарихы сәл бөлектеу, Ноғай хандығы тарихта көп өмір сүрген жоқ, халқы бар да, басшысы жоқ болған соң ұмытылып кетті ғой.
Тарихты дұыстаааап оқу керек еді. әй мейлі Қас сақым (қазағым) жасасын. Аман болсын.

Жасыру

негізінде ноғай да, қазақ та, қарақалпақ та ұлт емес. бірнеше ру, тайпалардан құралған халық қой. сондықтан да таң қалмау керек ноғайларда да найман, қыпшақтар бар екен деп. кезінде олар сонда қалып қойғандар ғой.

Жасыру

Қарақалпақлардың пикири бойынша қазақ менен қарақалпақ бир бирине хеш тўуыслығы жоқ бөлек халықлар. Оларша қазақлар моңғолдан тараған, ал қарақалпақлар печенеглерден тараған. Тиллеримиздиң ұқсаслығын былай түсиндиреди: моңғоллар хәзирги қарақалпақлардың бабалары мекенлеген Дешти Қыпшақты жаулап алады. Сөйтип уақыт өте келе өзлери қарақалпақша сөйлеп кетеди.
Сөйтип олар қазақ болады.

Қазақлар-ақ осы қашан көрсең тўуыс излейди де жүреди. Қарақалпақлардың қазақларға деген жеккөрушилиги өзбеклердикинен де бетер. Ноғайлардың да туыс тартып тұрғаны шамалы.
Ал ана әнді орындаған ноғай кісі, қателеспесем, Қазақстанда тұрады

Соңғы түзету: 12 наурыз 2013, 15:41

Жасыру

Ноғайдың тілі де әртүрлі. Мысалға башқұр мен татардың арасына сіңген ноғайды түсіну қиын, бірақ Дағыстандағы ноғайлардың тілінің қазақтыкінен бәлендей айырмашылығы жоқ. Мен солардың бір радиосын тыңдаймын ара-тұра. Бәрін түсініп отырамын. Кейде қазақтың қазақ тіліндегі әндерін де береді.

Жасыру

Менің естуімше, 15-ғ. басында Алтын Оданың ыдыраған кезінде, қазақ халқының негізін құраған рулар Әбілқайырдың туының астына кеткен, ал ноғайлар Дон өзенінің маңында қалған, кейін, қазақтар Әбілқайыр ұлысынан бөлініп шыққан, ал Әбілқайыр өлгенсін, оның хандығындағы өзін өзбек деп айтатын 92-рулы ел Мәуеренахрға кеткен.
Қазақтың "өзбек-өз ағам, сарт-садағам" дейтін мәтелі сол заманнан қалған, қазіргі өзбектерге өз атын берген Әбілқайыр хандығының халқы мен қазіргі өзбектердің арасында жер мен көктей алшақтық жатыр, бір қызығы қазақ өзін сол уақыттан қазақ десе, өзбектер өздерін 20-ғасырдың басында ғана солай атай бастаған, ал олардың негізгі құрамы — сарттар, бірнеше кезең бойы Мәуереннахрға келген халықтардан құралған, солардың ішінде ирантілдес ирони, тәжіктер, соғдылар, түркі тілдес қарлұқтар, оғыз этникалық элементтері, монғол тілді рулар-хатахин (қатағандар), түркіленген монғолдар (барластар), қыпшақ тілді түркіленген қыпшақ тілді құрама және өзбектер барған.

Жасыру

Алтын Орда ыдырағанға дейін бір халық болған ғой. Әбілқайыр ұлысынан Керей мен Жәнібек бөлініп шыққанша қазақ деген этноним көп кездеспейді, есесіне ноғайлы деген жиі естіледі. Осы неліктен? Әлде кезінде бәрі бір ноғайлы болып, кейін қазақ болып өзгерген бе?