Ой қорыту жөнінде Шерлок Холмс не дейді?

16 шілде 2012, 21:47

Артур Конан Дойл «Қызыл қошқыл реңді этюд» (A Study in Scarlet) повесінен үзінді.
Блог - bake: Ой қорыту жөнінде Шерлок Холмс не дейді?

Доктор Ватсот өзі байқамай Шерлок Холмстың жазған мақаласын газеттен өзіне дауыстап оқи бастайды:
«Логикалық ойлау қабілеті бар адам» -деп жазады автор, -«бір судың тамшысына қарап Атлант мұхитының немесе Ниагар сарқырамасын ешқашан көзімен көрмесе де бар болуы мүмкіндігі туралы ой қорытады. Автор әрі қарай жазыпты: «Бүкіл тіршілік -бір-бірімен байланысқан өте ұзын себеп-салдар тізбегі. Табиғатты бір түйінінен танып білуге болады.
Саралау арқылы шешім шығару да өнер. Кез-келген басқа өнерлерді танып білуге қажет ынтаны және көп еңбектенуді қажетсінеді. Бірақ өмір қысқа. Сондықтан бұл саланы бірде-бір тірі жан толық игере алмайды
-деп оқуын тоқтатқан соң Шерлок Холмсқа газеттегі мақаланың күмәндылығын білдіреді. Қателеспесем роман желісімен түскен көркем кинода осы жер дәлме-дәл көрсетілген. Мүмкін естеріңізге түсетін шығар.

Шерлок Холмс, дедукция, индукция, ой қорыту, логика

6 пікір

бір судың тамшысына қарап Атлант мұхитының немесе Ниагар сарқырамасын ешқашан көзімен көрмесе де бар болуы мүмкіндігі туралы ой қорытады.

Қорытады, қорытады. Хиггстің бозоны секілді, оның, яғни бозонның, бірнеше түрі бар дейді. Соған қарағанда тәжирибесіз қорытынды ой жасау(ой қорытынды жасау?), былайша айтқанда уақыт өткізу мен армандау? Ә? Ол типі, аспанда құдай жоқ деп жатады ғой, кейбір фашист-атеисттер құдай тіпті жоқ деп жатады, кейбір діндар- фанатиктер құдай бар дейді, ал ең жақсы және ыңғайлы позиция, менің ойымша, ол әлгі жезөкше-агностиктар сияқты: құдай бар болуы мүмкін, бірақ әзірше мен оған сенбеймін, бірақ көзіме көрінсе сенемін дейді.

Жасыру

Шерлок Холмстың дедукциялық әдісіне қатысты жазылған. Көп дәйекті ойдың жиынтығынан (жалпыдан -орысшадан тура аударғанда ВИКИПЕДИА-да, осындай тура сөзбе-сөз аударуларға келіспеймін) жеке ой бөлініп алынса дұрыс болып саналады. Индукция әдісі бірнеше ойдың негізі ретінде жаңа ой қорыту. Классика болған мысал «барлық құстар ұшады» аққу, сауысқан ұшқан соң түйеқұста ұшуы тиіс еді. Өмірде барлық фактілерді тексеріп, тәжірибелерді қойып жатқанда уақыт жетпейді. Индукция өз жемісін бергеннен кейін адамдар «ой қорытынды» жасауға қолдана береді. Шерлокты қойып өзіміздің қазақтарға көшейік. Есіңіздеме "Қалмақтың қарғысы" туралы бір жазбам. Қарғыс иелерін тапқан секілді. Күнде осы мәселе мені өкіндіреді де күйіндіреді. Индукция дейік, білместіктен дейік сылтау көп. Бір қадалса қадалғаны "ІсБітпес" (іс бітірмеудің маманы) болып шыға келетінінде

Жасыру

Оны былайынша ақ, мысалсыз айта кетсең болар еді, жалпы болжамдау тек дедукцияға тән емес дегім келіп отыр да. Былайша айтқанда, адамдар дедуктивтік методты логикалық байланыспен бірге қолданса жақсы болар еді.Қалмақтың қарғысың енді, оған мен қалай айтсам болады, қолды бір сілтегем, ол мемлекет тарапынан қимылдар болмаса, ол бос сөз болып қала бермек.

Жасыру

посттың өзі де, астындағы екі пікір де күрделі кен… қорыталамадым. ақылды әңгіме сияқты, пүлістеймін

Жасыру

Қателермен жұмыс: Жоғарыда жазылған жазбада повестен аударылған үзіндіні дұрыс қабылдау үшін жалпы оқиға желісінен мағлұмат берілмепті. Сөйлемдер ұйқаспай қалыпты. Қателерді кешірек болсын байқап түзеттім.
Дұрысы былай болады. Доктор Ватсот өзі байқамай Шерлок Холмстың жазған мақаласын газеттен өзіне дауыстап оқи бастайды:
«Логикалық ойлау қабілеті бар адам» -деп жазады автор, -«бір судың тамшысына қарап Атлант мұхитының немесе Ниагар сарқырамасын ешқашан көзімен көрмесе де бар болуы мүмкіндігі туралы ой қорытады. Автор әрі қарай жазыпты: «Бүкіл тіршілік -бір-бірімен байланысқан өте ұзын себеп-салдар тізбегі. Табиғатты бір түйінінен танып білуге болады.
Саралау арқылы шешім шығару да өнер. Кез-келген басқа өнерлерді танып білуге қажет ынтаны және көп еңбектенуді қажетсінеді. Бірақ өмір қысқа. Сондықтан бұл саланы бірде-бір тірі жан толық игере алмайды
-деп оқуын тоқтатқан соң Шерлок Холмсқа газеттегі мақаланың күмәндылығын білдіреді. Қателеспесем роман желісімен түскен көркем кинода осы жер дәлме-дәл көрсетілген. Мүмкін естеріңізге түсетін шығар.