Мен оны жақсы көрем

Кейде көңілің қалып, бәріне қолды бір сілтеп, басың ауған жаққа кетіп қалғың келетін сәттер болады. Сондай кезеңдерде (кейде себепті, кейде себепсіз) шынымен басым ауған жаққа кетіп қалатын әдетім бар. Сондай жағдай сегіз ай бұрын болды. Адам көзі көрмеген, аяғы баспаған жерге жете алмайтынымды түсінген мен тым болмағанда ешкімді танымайтын жаққа кеткім келді. Жұмыс үстелінде жұмыс жасап отырған кейіппен отырғанымда хабарлама келді. Ашып қарасам достарымның бірінен «Сен ешкімді танымайтын жақ пен, ешкімді көрмейтін жұмысты қалайтыныңды айтып ең ғой. Астанада таныстарымның таныстары бар, барасың ба?» деген деген хабарлама екен. Ешкімді көрмей істеуге болатын жұмыс та бола ма деген ой мазалаған мен оған «толығырақ...» деп жаздым…
Арада жарты сағат өткенде өз еркіммен жұмыстан шығатыным туралы өтініш жазылды. Ештеңе түсінбеген директор не болдының астына алып, «Негізі заң бойынша өтініш...» дей беріп еді, бір күннен кейін қаладан кетуім керек екендігін айтып отырып алдым.
Ертеңінде оқу орнына барып, алуды ұмытып кеткен дипломымды қолыма алып, түнгі бір жарымдар шамасында Өскемен – Астана бағыты бойынша пойызға отырдым. Таң атқанша көз ілінбеді. Бір тәуліктен астам уақыттан кейін, таңға жуық көздеген жерге де келіп жеттік. Мені күтіп алған бейтаныс адам амандық — саулық сұрасқаннан кейін «ал кеттік үйге» деді, мен үнсіз артынан жүре бердім…
Үйге де жеттік. Есікті ашқан оның жұбайы жататын бөлмемді көрсетті. Таңда жылаған баланың дауысынан ояндым. Ол менің алдағы сегіз ай бойы қарауым керек бала. Есімі – Алияр. Жасы екіге толмаған, тілі шықпаған, жүруді де енді — енді үйреніп жүр екен. Онымен тіл табысу оңай болды. Бір аптадан кейін жұмысқа шығатынын ескерткен баланың анасы балаға қатысты керектің бәрін түсіндіріп берді. Арада бір апта өткеннен кейін жұмысына да шықты. Сол күннен бастап таңғы сегізден, түнгі он бірге дейін бала екеуміз үйде жалғызбыз. Таңда ұйықтап жататын бала, ата — анасын түнде жұмыстан келгенде ғана көреді. Жексенбі күні үйде деген аты болмаса, әркім бітпейтін жұмыстарымен айналысады. Осы уақыт аралығында мен баладан көп нәрсе үйрендім, соны сіздермен бөліскім келеді:



1. Балада өткен шақ болмайды екен. Ренжіп, жылап қалса қолына ойыншық ұстатып көңілін әлденеге аудара қойсаңыз, не үшін жылағанын ұмытып қалады. Ересек адамдар сияқты ренжіткен адамға кек сақтап, мың рет бетіңе басып айта бермейді.
2. Екі түрлі себептен ғана жылайды: қарны ашса немесе бір жері ауырып тұрған болса.
3. Шынайы күледі, бойында жасандылық жоқ. Және оларды күлдіру, қуаныш сыйлау қиын емес. Көп нәрсе талап етпейді, баламен бірге бала боп ойнасаң, еркелетсең соған мәз.
4. Өзін жақсы көрмейтін, суық адамды бірден сезеді. Оған жоламайды. Оны келген қонақтарға қатысты қарым – қатынасынан байқадым.
5. Құлап қалса, қайта тұрады. Тағы құласа, тағы да тұрады. Сәтсіздікке бола салы суға кететін кейбір адамдарға ұқсап «неге олай?» деген сұраққа бас қатырмайды, қайта тұрып, әрекет етуге тырысады.
6. «Жетіге келгенше жерден жеті рет таяқ жейді» деуші ме еді? Бірде асыр салып ойнап жүргенде жерге оңбай құлады. Шекесі көгеріп қалды. Бар даусымен айғайлап жылағанда мен сасқанымнан сол құлаған жерді «мәк -мәк, Алиярымды неге жылатасың а?» деп ұрып едім, ол жасын тыя қойып, сол жерді менімен қоса ұрды. Кейін байқасам, қызық, әлдебіреу ренжітсе, не қандай да бір жерге соғылып қалса сол нәрсені ұрады «мәк -мәк» деп. Мен балаға кек алуды үйреттім бе деген сұрақ туындады. Кейін әлдебір жерін соғып алса, соғылған жерді ұрудың орнына «ол байқамай қалды, ол да сен сияқты әиш, ренжіме, жақсы ма?» деп үйрете бастадым.
7. Бала айтқанды істемейді, көргенді істейді екен.
8. Саны жоқ ойыншықтарын күніне бірнеше рет шашады. Жинау білмейді. Кейін бірге ойнаған болып, сол шашқан ойыншықтарды бір орынға бірге жинауды үйрете бастадым. Ойыншықтарының көп болғаны сонша, алып берген жаңа ойыншық та оған қызық емес бола бастады. Кейін мен ойыншықтарының бәрін көзге көрінбейтін жерге тығып тастап, біртіндеп шығарып, сағындырып барып ойнататын болдым.
9. Ертегі оқып берем. Мен оқи бастасам ол күледі, неменеге күлетінін білмеймін.

Менің қайтатын уақытым да таяп келеді. Балаға бауыр басып қалғаным сондай, оны қимаймын. Айтпақшы, ол мені де «мама» дейді. ))) Кейде менен бұрын оянып алады да қасыма келіп «мама, тушы, мама тушы» деп бетімнен сүйеді, ол «мама, тұршы» дегені. Осы уақыт аралығында оңаша қалуға да, шығармашылық жұмысқа көп көңіл бөлуге де, баладан көп нәрсе үйренуге де мүмкіндік болды. Өмірімізде қандай оқиға орын алса да, біз үшін не қайырлы, сол болсын!

Бөлісу:

58 пікір

satibaldi
басың ауған жаққа кетіп қалғың келетін сәттер болады.
Сізден бірнеше рет байқадым, «Ауған» деп, бас әріппен жаылуы тиіс мемлекет атауы.
ademi_alem
Сіздің байқамайтыныңыз жоқ қой негізі, ағай!)))
satibaldi
Аға, аға деп шеттетесің қарағым, ағаң кейбір порносайттардың голд-статусы бар қадірлі юзері шырағым.
ademi_alem
Онда шаруам жоқ. )) Қандай сайттың несі болсаңыз да өз еркіңіз ғой.
satibaldi
Жоқ, «аға» деп тіптен. Иығыңыз ашық, төсіңіз керіліп тұрса, біз де көз салып қаламыз, шырағым.
ademi_alem
Бос сөз тағы да. ) ашық-шашық киінетін әдетім жоқ.
satibaldi
Оның тіпті ынтықтырып, көзбен-ақ шешіндіріп тұрамыз ғой. Жігіттің көзі де бір гардероб деп Абай айтқандай.
ademi_alem
Аға, қыртпаңызшы ааа. ((
rauka
Бас ауған жаққа кететін жақсы жер тауыпсың! Үйренгенің көп екен… Ертең осындай, балаға қарауға иекемді қыздардан жақсы ана шығатын шығар деп ойлаймын.
satibaldi
Херемет пікір, бірақ оны — менің пікірімнің астына жазғаныңыз аздап күмілжітті…
ademi_alem
Күлегеш Көкбөрііі ))
rauka
Ауғанстан емес пе ол мемлекеттің атауы?
satibaldi
Әне, онда мына жазғаны тіпті дөрекі қате болып тұр.
Armanjan
түнгі бір жарымдар шамасында Өскемен – Астана бағыты бойынша пойызға отырдым.
мындай бағыт бармеді, қашаннан бері жүретін болған?
ademi_alem
Білмеймін қашаннан бері бар екенін. Сол кезде бірінші рет жол жүрдім Астанаға қарай.Ол кез тамыздың аяғы болатын. Түнгі екіде шығып, келесі күнгі таңғы бесте жетеді.
Armanjan
шілдеге дейін ондай бағыт жоқ еді, тіпті темір жол салынбаған иен дала еді, қалай ғана іске қосылып кеткен деп басым қатып, миым жетпей жатқасын сұравжатқаным ғой.
ademi_alem
қалай ғана іске қосылып кеткен )))) мен жол жүретін болғасын іске қосылған ғой. )))) бұрын сонда автобус қана жүрген бе еді Астанаға???
sammita
Астана-Өскемен пойызы бұрыннан бар. Ресей арқылы өтеді.
ademi_alem
Басе! Арманжанның
шілдеге дейін ондай бағыт жоқ еді, тіпті темір жол салынбаған иен дала еді, қалай ғана іске қосылып кеткен
деген сөзін түсінбей жүрсем. рахмет! )))
sammita
ол сөйлей береді мән берме)
Gazizkizi
ӨСкеменге демек пойызбен баруға болады екен ә! Бірақ алыс меніңше… Ал мәтін әдемі жазылған, жалпы баланың тілін табу екінің бірінің қолынан келмейді. Дайын АНАСЫҢ!
ademi_alem
болады, болады. Не ғой бірнеше адам сұрады Өскемен мен Астана арасында пойыз жүре ме деп. Өзім мында немен келгеніме күдіктене бастадым ғой. ))))))))) Шамамен жиырма жеті сағат екен. Рахмет пікіріңіз үшін!
Gazizkizi
27 сағатттттт, жалғыз жол жүрсем біттім ғой онда, вулканнн…
Gulistan
Соншалықты алыс па? Біздің етіміз үйреніп кеткен ондайға
ademi_alem
Бұрын оқушы кезімде Алматы мен Өскемен арасындағы пойыз отыз алты сағат жүретін Ресей арқылы. Салыстырмалы түрде жылдам деуге болады мұны. )))
Gulistan
1. Балада өткен шақ болмайды екен. Ренжіп, жылап қалса қолына ойыншық ұстатып көңілін әлденеге аудара қойсаңыз, не үшін жылағанын ұмытып қалады. Ересек адамдар сияқты ренжіткен адамға кек сақтап, мың рет бетіңе басып айта бермейді.
2. Екі түрлі себептен ғана жылайды: қарны ашса немесе бір жері ауырып тұрған болса.
3. Шынайы күледі, бойында жасандылық жоқ. Және оларды күлдіру, қуаныш сыйлау қиын емес. Көп нәрсе талап етпейді, баламен бірге бала боп ойнасаң, еркелетсең соған мәз.
4. Өзін жақсы көрмейтін, суық адамды бірден сезеді. Оған жоламайды. Оны келген қонақтарға қатысты қарым – қатынасынан байқадым.
5. Құлап қалса, қайта тұрады. Тағы құласа, тағы да тұрады.

Өтте дұрыс!!!
Gulistan
Сосын терезе жапқышына оранып айналмай ма?
ademi_alem
Терезе жапқыш деген не?  негізі ойлап таппайтыны жоқ. )))
Gulistan
Штор ғой. Соның етек жағына оранатынды жақсы көреді ғой сәбилер.
ademi_alem
аааа иә иә ))))))) оранып, айналады. )))
kokbori
етекке оралмай ма?
ademi_alem
Мені қытықтағанды жақсы көреді. ))) Күлсем қоса күледі, бір күлсе тоқтата алмаймын. Ұйықтап жатқанда да ұйқысұрап күледі кейде тырқылдап. )))тәп-тәтті өзіііі.
kokbori
Осыны Айқаракөзге жіберіп көрсей
AKY
сүйкімді балақан екен.
біреудің баласын бағу перспективасымен Астанаға тайып тұрғаныңыз таңырқатты.
ademi_alem
Бұл балақай Алияр емес, басқа бауырым (Нұрислам) ))) Ұзақ уақыт оңаша қалып, өз өзіме келіп, ой қорыту үшін бұдан ыңғайлы вариант болмады менде. (ең ыңғайлы деген вариант осы болды) (( Бірақ өкінбеймін. ))Сол кезде Астана емес, басқа қала болса да кетер едім уақытша.
kokbori
Қап, менің балам жылып жатыр ед осы кезде
Gastarbaiter
1. Балада өткен шақ болмайды екен. Ренжіп, жылап қалса қолына ойыншық ұстатып көңілін әлденеге аудара қойсаңыз, не үшін жылағанын ұмытып қалады. Ересек адамдар сияқты ренжіткен адамға кек сақтап, мың рет бетіңе басып айта бермейді.
Миф-миф-миф.

Баланы идеалдандырып жібергенсің. ЕГер бала бірдеңені істей алмаса, ол оның пәктігінен емес, ештеңе білмейтіндігінен, немесе интеллектуалдық қабілеті жетпегеннен.
Көбіне көп ересек адам ол небары жетілген бала, тек ойыншықтары мен ойыны бөлек.
Ал бала ол тек ересек адамның қарапайымдатылған мини-формасы.

Баланың да зарлағы болады, ересектер де үнемі кек сақтай бермейді. Сосын, бала кезінде ренжіп, есейгенше кешірмейтіндер бар.
Мысалы:
Әкеме бір нағашысы сәби кезінде бір болмашы бір ойыншықты сұрап қоймаған соң, берем деп уәде еткен. Әкем жиендік жасап барғанында, нағашысы оны қолына ұстатады. Төрт-бес жасар бала ұйқтарында оны жастығының астына салып ұйқтайды. Ертеңіне үйіне қайтар кезде жастығының астын қараса жоқ. Өтірік таба алмағансып, шығарып салады баланы.
Бітті. Әкем елу жасқа келгенше талай нәрсені кешірсе де, алдына барып кешірім сұрағанда, тап сол қылықтарын кешірмеген.
Бала көңіліне немқұрайдылықпен қарамаңдар. Баланың көзжасы әншейін ақ қой деп ойламаңдар, оның бір түйір жасына тұрмайтын заттар көп.

2. Екі түрлі себептен ғана жылайды: қарны ашса немесе бір жері ауырып тұрған болса.
ОЛ мына біздің ақымақ ойымыз ғана. Бала ренжісе де жылайды, ойыны аз болса да жылайды, шошыған кезде де жылайды. Жағымсыз иістен де жылайды, жат ортаны жатырқап та жылайды.

3. Шынайы күледі, бойында жасандылық жоқ. Және оларды күлдіру, қуаныш сыйлау қиын емес. Көп нәрсе талап етпейді, баламен бірге бала боп ойнасаң, еркелетсең соған мәз.
Өтірік күлетін сәбилер де бар. Айнамыз бір қылығын жасайды да, бізге қарап тұрады күле ма деп. Күлсек, өзін қинап тұрып күледі. Біреу жөтелсе, соны қайталап өтірік жөтеледі. «Көп нәрсе талап етпейді» раз-на-раз не приходится. Балалар өздеріне рұқсат нәрсені ғана талап етеді. Сосын бір алюмен зауытты сатып алса, ойыншық-қызықтың көкесіне бататынын білмейді.

4. Өзін жақсы көрмейтін, суық адамды бірден сезеді. Оған жоламайды. Оны келген қонақтарға қатысты қарым – қатынасынан байқадым.
Өзін жақсы көрмейтін емес, көңіл күйін сезеді. Ересектерден айырмашылығы жоқ. Тек ересектер жақтырмағанын жасыра алады, ал бала қашып кетеді.
Сосын міндетті түрде суық адам емес, қорқынышты киінген адамдардан, иісі мүңкіген адамдардан да қашатындар бар.

5. Құлап қалса, қайта тұрады. Тағы құласа, тағы да тұрады.
Құлап қалса қайта тұрмайтындары да бар. Ересек адам көріп қалса, онан сайын ырбаңдап жатып алатындар бар көтеріп алғанша.

e_zhalgas
кәдімгідей кірісіпсің ғой
ЕГер бала бірдеңені істей алмаса, ол оның пәктігінен емес, ештеңе білмейтіндігінен, немесе интеллектуалдық қабілеті жетпегеннен.
ештеңе білмейтіндігі — пәктігі
ademi_alem
Баланың да зарлағы болады, ересектер де үнемі кек сақтай бермейді. Сосын, бала кезінде ренжіп, есейгенше кешірмейтіндер бар. Өте дұрыс айтасыз. Ересек адамдардың бәрі бірдей болмайтынындай, балалар да бірдей емес қой. Есейгенше кек сақтайтындары да бар болар, бірақ көп емес. Әдетте сәби атаулы кек сақтамайтын, қазір ренжісе қазір ұмытып қалатын болып келеді. Басым бөлігі, тіптен бәрі дерлік солай.

Бала ренжісе де жылайды, ойыны аз болса да жылайды, шошыған кезде де жылайды. Жағымсыз иістен де жылайды, жат ортаны жатырқап та жылайды. Бұнымен ке келісем. Бірақ бала мұндай жағдайлармен күнде кездеспейді ғой. Сол себепті мұны да сирек кездесетін жайлар деп қарастырған жөн. Бала кейде айтқанын орындату үшін де жылайды, ол да тәрбиеге байланысты, баланың айтқанын ғана істей беруге болмайды. Олай болса өтірік жылап, айтқанын орындатуды әдетке айналдырады.

Өтірік күлетін сәбилер де бар. Не айтқыңыз келгенін түсіндім, бірақ менің не айтқым келгенін түсінбеген сияқтысыз. Үлкен адамдар іштей жақтырмаған адамның бетіне өтірік күліп қарай алады әлдебір жағдайларға байланысты. Яғни жасанды сыйластық, жасанды күлкі. Ал балаларда ондай жоқ. Сіздің балапаныңыз сізге қарап өтірік күлсе сізді қуантқысы келгені, өзіне назар аудартқысы келгені. Бірақ ол жасандылық, жағымпаздық емес. ))

Құлап қалса қайта тұрмайтындары да бар. Ересек адам көріп қалса, онан сайын ырбаңдап жатып алатындар бар көтеріп алғанша. Бұл да сирек кездеседі. Шектен тыс еркелетіп өсіргеннен туындайтын әрекет болуы мүмкін. Сол шектен тыс ерке баланың өзі құлап қалғада қасында ересектерден ешкім болмаса тұрады орнынан, тұрғанда қандай! ))))
kokbori
Бітті. Әкем елу жасқа келгенше талай нәрсені кешірсе де, алдына барып кешірім сұрағанда, тап сол қылықтарын кешірмеген.
Мындағы айтқаның миға сыймайтын теорема. Бәлкім әкең өскен соң да нағашыларыңмен араз болған шығар. Әйтпесе ондай жағдай болмайды, психологиядан да естімеппін. (бір жағдай болады, тек мәңгүрттерде, бірақ сенің әкеңнің ондай деп ойламын саған қарап).
Ал бала ол тек ересек адамның қарапайымдатылған мини-формасы.
дегеніңдей ересектердің арасында да болмашы затқа ренжісе де кек сақталмайды. Өйткені адамның кегі тек арына нұқсан болғанда ғана оянады
rauka
«диссертацияны» талдау ма, қорғау ма?
dark_nazgul
Менің дәл қазіргі тарыққан, торыққан көңіл-күйдегі қалпыма ең керек дүние осы екен. Бар дүниеден түңіліп, шаршап, сәл жамбасым жер иіскесінші деп отыра қалғанымда алғаш көргенім осы жазба болды.
Ересек өмірден шаршаған екенмін. Сәби болғым келеді…
kokbori
Бар дүниеден түңіліп, шаршап, сәл жамбасым жер иіскесінші деп отыра қалғанымда алғаш көргенім осы жазба болды.
онда ноутбукты жерге қойып, отырып жазуға кеңес берем
araika
Мен балаларға өте қаталмын, сәйкесінше жұмсақ та бола алады екенмін. Жиенімнің «тятееу» дегенінің өзі бүкіл ашуымды қайтарып тастайды. Күн сайын небір қылықтар шығарып, сөздік қорын да байытып келеді.
Балабақшадан алып келу — қиямет-қайым Ата-анасына «енді балаларыңа бармаспын» десем де, келесі жолы қалай кетіп қалғанымды білмеймін. Алғашқыда осы балабақшаға үйренісе алмай, бірнеше күн таңғы ұйқымнан оятып, «мені алып қалшы» дегендей "өтінішпен" жанымнан шықпайтын. Қазір «есейіп кетті»