"Байқоңыр", немесе француз ғарышкеріне ғашық болған жігіттің хикаясы

8-желтоқсанда «Бойқоңыр» («Байконур», «BAIKONUR») атты Германия-Ресей-Қазақстан бірлескен жобасының еліміздегі тұсау кесері өтті. Жабық көрсетілімде фильмнің режиссері Файт Хельмер (Veit Helmer) (Германия), ко-продюсерлері: Гүлнар Сәрсенова (Қазақстан) мен Анна Качко (Ресей), сондай-ақ жобаға атсалысқан актерлер және түсіру тобы қатысты.

«Фильм бұған дейін Германияда көрсетілді. Жалпы нәтижесі жаман емес. Бүгін қазақстандық көрермендердің назарына ұсынбақпыз. Бұл жерде ко-продюсер Анна Качкоға рахмет айтқым келеді, оның арқасында аса құпия саналатын Байқоңырдың „Роскосмосқа“ қарасты аумағында түсірілім жүргізуге мүмкіндік алдық», — деді неміс режиссері алғысөзінде.

Шынымен де фильмнен ашықтан-ашық көрсетіле бермейтін кадрлардың куәсі болдық. Соның ішінде зымыран тасымалдағышты ұшыру үрдісі, ғарышкерлерді дайындау кезеңдері, ғарыштағы мамандардың жұмысы, халықаралық ғарыш станциясындағы сәттер, ғарышкерді капсуламен Жерге жөнелту — бәрі егжей-тегжейлі көрсетіледі. Бұндай кадрларды бұрын Голливудтың кинотуындыларынан ғана көргеніміз жасырын емес. Режиссерлер мен продюсерлердің зор еңбегінің нәтижесі бұл жерде айтарлықтай көрініс тапты.


Енді фильмнің өзіне тоқталайық. Ғарыш станциясының маңында 4-5 үйден құралған ауыл бар. Ауыл тұрғындары зымырандардың аспаннан құлаған бөлшек-сынықтарын жинап, оны азық-түлікке айырбастап күн көреді. Бөлшектердің қай жерге құлайтынын «Гагарин» деген лақап аты бар Ескендір (Александр Асочаков) есімді жас өрен радиосигналдарды "ұрлап тыңдау" арқылы біліп отырады. Аспаннан құлаған сынықтар олардың өмірінде үлкен рөл атқарады, өйткені бұл — тұрғындардың басты табыс көзі, сонымен қатар бұл — үлкен қауіп пен қорқыныш, себебі Гагарин мен оған сырттай ғашық Назира (Ситора Фармонова) есімді жергілікті есерсоқ қыздың ата-аналары ракета сынықтарының құлауынан қайтыс болған екен.


Бірде Байқоңырдан Джули (Мари де Вильпен) есімді француздың турист қызы ғарышқа аттанады. Жерге қайтып келе жатқан кезінде, құлауы тиіс жерден ауытқып кетіп, басқа аймаққа қонады. Қыз да есінен танып қалады. Қызды Ескендір тауып алып, үйіне әкеледі. Қыз есін жиғанда Ескендірдің сөзіне сеніп қалып, жігіттің қалыңдығымын деген ойда жүреді. Дегенмен ғарыш турисін «Роскосмос» мамандары тынымсыз іздеу үстінде еді. Қызға ғашық болып қалған Ескендір оның табылғанын қаламай, Джулиді есекке отырғызып айдалаға қашады. Дегенмен сол түні қыздың жады оралып, Байқоңырға кетіп қалады.


Гагарин ғашығынан жай айырылып қалуды жөн санамай, ол да Байқоңырға барып, ғарыш айлағына жұмысқа орналасады. Бірақ радистсіз қалған ауылдың халі нашарлай түседі. Ескендірдің артынан Назира келіп, ауылға радист керектігін, онсыз ауылдың жағдайы мүшкіл екенін айтады. Бірақ Гагарин ғарыш айлағында екінші сапарына дайындалып жатқан француз қызын тастап кеткісі келмейді.

Көп кешікпей Ескендір нағыз өмір — үйінде, туған-туыстарының маңында екенін түсінеді. Қол жетпес армандай болған, Джулиге ұнаймын деген үміт, соның жолындағы әрекеттер — бұның бәрі бос тірлік екенін ұғады. Ұғады да ауылына қайтып оралады.

Жалпы картинаны комедия элементтері бар драма деп сипаттар едім. Жай ғана алып қарасақ, әлеуметтік статустары жер мен көктей екі жас арасындағы қарым-қатынас пен олардың төңірегіндегі кейіпкерлердің өмірін суреттейтін кино секілді. Бірақ осы адамдар арқылы Байқоңыр маңындағы адамдардың ауыр тұрмыс-тіршілігі, темір-терсекке тәуелді тіршіліктері аса бір шеберлікпен баяндалады.


Фильмнен атап өтер тағы бір жайт бар. Джулимен бірге ұшқан астронавттардың ішінде қазақ ғарышкері (Берік Айтжанов) де болады. Қазақстан үшін орындалмаған арманның кинода көрініс тапқаны аз да болса көңілге қуаныш ұялатты.

Интернационалды фильмнің сәтті шықты деуге толық негіз бар. Бұл сөзіме лық толған зал фильм біткенде көпке дейін тарқамай, қол шапалақтаумен болғаны дәлел бола алады. Айта кетелік, картинаға қатысқан әртістердің ішінде Рахат Әлиев пен Дариға Назарбаеваның қызы — Венера Әлиева (эпизодта) бар. Бұл оның алғашқы рөлі екен.

Фильм жайында:
Режиссер: Файт Хельмер (Veit Helmer)
Продюсер: Гүлнар Сәрсенова (EURASIA FILM PRODUCTION), Анна Качко (TANDEM PRODUCTIONS), Сергей сельянов (CTB FILM COMPANY)
Сценарий жазған: Вейт Хелмер, Сергей Ашкенази
Рөлдерде: Александр Асочаков, Мари де Вильпен, Ситора Фармонова, Ерболат Тоғызақов, Берік Айтжанов, Валера Канищев, Венера Әлиева
Ұзақтығы: 95 минут

Неміс тіліндегі трейлері:


Кадрлар фильмнің сайтынан алынды.