Экономика негіздері. Адамдар қалай бір-біріне әсер етеді.
Экономиканың келесі үш қағидасын бірге «адамдар бір-біріне қалай әсер етеді» (how people interact, жақсы варианттар болса қабылданады) деп аталады. - Нарық әркімге пайда әкеледі. Нарықта сауда-саттық жасау адамдар үшін өте пайдалы. Керекке байланыстыратын болсақ пікір жазу мен пост жазуды негізгі алуға болады. Егер қолданушылар тек пікір жазумен немесе тек пост жазумен айналысып кетер болса сайт дым қызықсыз болар еді. Алғашқысында маса.кз секілді өсек орнына айналса, келесісінде энциклопедияға айналып шыға келеді. Демек пікір жазып, әрі пост жазып отырсақ біз үшін қызығырақ болып шығады.
Немесе біз күнделікті дүкеннен керекті заттарымызды сатып аламыз. Сол керекті заттарымызды өзіміз өндірсек не болар еді? Біріншіден оған біздің мүмкіндіктеріміз шектеулі болатын еді және оны істеуге уақытымыз да тапшы. Екіншіден бұлай жасау бізге тиімсіз. Өз қажеттіліктерімізді толық қанағаттаныдыра алмаймыз. Сондықтан өзімізге ыңғайлы әрі тиімді жұмысты орындай отырып өзгелермен сауда жасауымыз керек.
- Нарық көбіне экономикалық іс-әрекеттерді ұйымдастырудың жақсы жолы. Кеңес үкімет кезінде жұмысшылар тек мемлекеттің тапсырмасын ғана орындады. Үкімет оларға нені қай көлемде өндіру керек екенін белгілеп беріп отырды. бұндай жабық экономика көп ел үшін тиімсіз екендігін көптеген экономистер айтып кеткен.
Қазіргі экономикада нарығында кім нені өндіретінін, фирманың қай нарыққа кіретіндігін өздері шешеді. Осы жерде @balzaminka айтқан Адам Смиттің «көрінбейтін қол» теориясы туралы айта кетсек. Фирмалар және хаусхолдтар нарықтың «көрінбейтін қолы» арқылы бір-бірінің сұраныстарын қанағаттандырады.
- Мемлекет кей кезде нарыққа әсер етеді. Экономикалық әрекеттерді орындауда нарық жақсы жол болғанымен кей кездері бұл теория жүзеге аспай қалады. Мемлекеттің нарыққа әсер теуіне негізгі екі нәрсе — сан және сапаға байланысты. Көрінбейтін қол өнім өндірудің санын артырады. Бірақ кей кезде бұл да өз қызметінен жаңылып қалады екен. Экономистер бұны «нарықтың құлдырауы» деп атайды. Бұған себеп жеке тұлғаның әрекетінің өзгеге әсер етуі. Мысалы, химия зауыты өздері шығаратын шығынның ақысын өтемейтін болса мемлекет шектеулер қоя алады. Нарықтың құлдырауына себеп болар келесі бір нәрсе ол «нарық күші». Нарық күші — бір немесе бірнеше адамның нарық құнына әсер ете алуы. Осы жерде монополия деген ұғымға кезек береміз. Монополяның кесірінен көрінбейтін қол қызметінен жаңылып, мемлекет нарыққа араласуына тура келеді.
3 пікір