Сен қандай журналистсің?
Журналистің түр-түрі бар. Политехті бітіріп, он жыл зауытта істеп жүріп журналист болып кеткен инженер. Ән айтып жүріп, екі сөздің басын қоса алмаса да бағдарлама жүргізіп, өзін-өзі журналистпін деп жүрген “ журналис”. (Соның бірі Азияданың ашылуында бүкіл елді дүрліктірді). Журфакты бітірсе де, есі дұрыс дүние жаза алмайтын журналист. Керісінше басқа саладан келсе де он жыл оқыған журналистіңнің аузын айға қаратып кететін мамандығы мұғалім, қазіргі журналист. Осылай кете береді.
Өмірдің өзі көрсеткендей журналистікті оқудың қажеті шамалы. Табиғи талант, жазуға құштарлық басқа маман иесі болсаң да бәрібір журналистикаға алып келеді. Егер талантың тас жарып тұрса, қалтасында табақтай журналист деген дипломы бардың өзін аузын айға қаратып кетесің. Бірақ бір нәрсе бар. Таза журналист болу. Қазір журналистер жаза алмайды, айта алмайды, сауатсыз журналистер көп, журфак білім бермейді деген пікір көп. Рас, қазір журналистика былығып кетті. Ботқа сияқты. Кім-көрінген жүр.
4-5 журналисті танимын, тек фуршет, пресс-тур, пресс-ланч сияқты тамақ ішетін жерлерде жүреді. Сыйлық, тамақ бермейтін жерлерден кетіп қалады. Ана жерде тамақ береді екен десе гу етіп сонда жөнеледі. Сыйлық жетпей жатса шу шығарып, таласып жатқаны. Басты мақсат оқырманға керек ақпарат емес, сыйлық алу. Осылардың ешқайсысының мамандығы журналист емес. Бірі дәрігер екен, кешкісін жедел жәрдемде істейді. Бірі жаңағы политехті бітірген инженер. Жұмыссыз қалған соң, журналист болып кеткен. Осындайлар көп. Кей жерге барғанда компаниялардын пиар менеджерлері ой осы журналистерді -ай тоймайды деп жатады. Жаңағылардың ісі. Көбі қойшы өз мамандығыма кете салам деп ойлайды. Осыны көріп қазір дастарханға қалып, біреудің қолынан сыйлық алуға ұяласың. Журналистер аш екен деп айтпасын деп, кері бұрыласың.
Политехті бітіріп, журналист болып жүргеннің бірі менімен істейді. Қарапайым дүниелерді білмейді. Бүгін таң қалдырғаны Алтынбек Сәрсенбаевты тірі деп ойлайды екен. Қай жақта елші болып жүр дейді. Амал жоқ отырып қазақтың біртуар азаматын қай жаққа «елші» ғып аттандырып жібергенін түсіндіруге тура келді. Одан кейін ух деп отыра берсем сайттардың бірінен сумаң етіп «Амантай-кажы выдвинул свою кандидатуру для участия в президентских выборах» деген ақпарат шыға келді. «Аттан» дей жаздап барып оқып қалсам «На данный момент выдвинули свои кандидатуры три самовыдвиженца Уалихан Кайсаров, Салим Отен, Уалихана Кайсаров. Кайсаров выбыл из гонки, не сдав экзамен по госязыку. Второй должен пересдать документы в ЦИК из-за неявки на экзамен. Успешно экзамен на знание казахского языка сдал Уалихана Кайсаров» деген түсініксіз сөйлем жүр арасында.(http://news.mail.ru/inworld/kazakhstan/politics/5300534/) Түсініксізі Қайсаровтың екеу болып жазылып, біріншісінің мемлекеттік тілдің емтиханынан өтпей қалғаны, ал екінші Қайсаровтың яғни Уалихана Қайсаровтың емтиханды сәтті тапсырғаны. Сонда, Қайсаров қанша адам болып түскен сайлауға. Мына ақпаратқа қарасақ екеу. Тағы бір жанбағар инженердің ақпараты меніңше.
Журналистика жұмыссыздар айналысатын тірлік емес қой. Қоғамға ақпарат тарату, қоғамдық пікір қалыптастыру, оқырманға ой салу т.б еріккеннің ермегі емес. Әрине басқа сала мамандары келмесін демеймін. Келсін, бірақ бөтен ой, бөтен тірлікпен журналистиканы былғамаса екен.
Айтпақшы, қарап отырсам қазіргі журналистің мынша түрі бар?
Журфакты біткен, мамандығына адал, талантты нағыз журналист
Журфакқа теледидарағы жүргізушілердей атақты болсам деп армандап, байқамай түсіп кеткен, бірақ талантсыз, дарынсыз, аты бар заты жоқ журналист
Журналистикаға басқа саладан келген мамандығы -инженер, бірақ таланты бар, жазуы тастай «журналист»
Талант да, дарын да жоқ, мамандығы басқа, журналистиканы пайдаланып жүрген жанбағар.
Сен қандай журналистсің? Екінші мен төртінші болсаң қайқай, журналистиканы былғамай.
Мақала сілтемесі: http://azanbekov.wordpress.com/2011/02/10/%d1%81%d0%b5%d0%bd-%d2%9b%d0%b0%d0%bd%d0%b4%d0%b0%d0%b9-%d0%b6%d1%83%d1%80%d0%bd%d0%b0%d0%bb%d0%b8%d1%81%d1%82%d1%81%d1%96%d2%a3/
Газетке сөздің басын құрай алатындар жаза береді. Ал телевидениеде бір адамдай тілшінің деңгейіне жету үшін расында да тәжірибе керек. Мықты деңгейге жету үшін тәжірибе мен мықты ұстаз не талант болу керек. Мемлекеттің сойылын соқпау үшін ғана телевидиниеджен бас тартпас едім. Ақымақ себеп.
Мемлекетсіз қауым жоқ. Мемлекетсіз қауым мал боп кетеді. Адамның табиғаты сондай.
Бірақ телевидениеде бір-екі жылда өз орнымды ойып ала алмасам, менікі емес деп бас тартар едім. Ел жұртты алдай алмайсың, біреудің тіреп тұрса да, атақ пен ақша үшін масқара болып тұрмас едім, қолымнан келмейді екен деп басқа салаға ауысар едім.
Телевидениеде камерамен жұмыс жасай білу, дикция, импровизация жасау қабілеті, кез келген жағдайда сенімді сезіну үшін біраз шынығу керек. Текст жазу, мәнерлеп оқу, кез келген ақпаратты іздеп таба білу, бір орында отырмай шуылдаған белсенді болу, әріптестермен тіл табыса білу жүмыстың тек майда шүйді ньюанстары ғана. Бірақ сол сатыдан өтсең, арғы жағы тек өз ниетіңе, ізденісіңе байланысты.
Мынауың көп полемикаға тұздық боларлық тезис екен.
Және сен келтірген мысалдар, менің телевидениенің күрделілігі жөніндегі тұжырымымды теріске шығармайды, керісінше кез келген адам алып кететіндей оңай еместігін дәлелдеп тұр. Тіпті мықты әншілердің өзі бұл тетікте тиісті орнын ойып ала алмай әлек болуда. Әрине әнші-актерлерде камераға жұмыс істеу дағдысы деген мәселе туындамайды. Олар өздерін еркін сезінеді. Көбіне сол шартқа сүйеніп алады оларды.
Телевидениеде қанша интеллектуал-ақылды болсаң да, белгілі бір дәрежеде шоумен, авантюрист, айғайқұмар, әзілқой не керісінше керемет трагик актерлік қасиетің болмаса онда қабат-қабат білімің мен ақылыңды басыңа жағып, ауылыңа сабақ беруге қайта берсең болады.
Ал, әлгі, жоғарыда сенің келтірген мысалдарың көрерменді бір тартар, екі тартар, ар жағында дым жоқ болса екі-үш көргенсін парасатты көрермен көрмейді ол бағдарламанды
Көрермен хавает. Көрерменге ең топас нәрсені мистикаға, тылсымдыққа немесе арзан әзілге, немесе псевдо-конспиративті мәлімет айдарымен әдемілеп, белгілі бір актерлік қасиетпен берсең, чикушкамен де, чикушкасыз да суық күйінде де асай береді.
Бұл жақсы да емес, жаман да емес. Бұл қазіргі заман шындығы.
Сол, біздікілер аса биік талғамға арнаймыз деп, сегізінші кластан ПТУға кетіп, төбелесіп, ақыры өмірге жаманды-жақсы орналасқан азаматтың талғамын ұмыт қалдыра ма деймін.
Сондықтан бір сериясын жібермей көріп аласың. Сөйтесің де ертеңіне сұмдық бір саяси сарапшының әуенімен әлгі сериалды, немесе актерді, не бағдарламаның ішіндегі кейіпкерджің сүйегін мықтап шаясың. Бір де бір деталін жібермей.
Бірақ ең қызығы сен сол зомбодидарды бәрібір қарайсың… Ыхха ыхааа парадокс емей немене?
Мен көрмеймін, мәселен. Осы, өз пікіріңді жұртқа таңғышсың-ақ.
Керісінше, мысалға мен көрмеймін, деп жұртқа өз пікіріңді таңып отырған сен ғой. Сен көрмесең, Вася көред. Васяның көршісі көреді.
Бір қызығы «сен» деген сөзді мен жақсыз бастауыш ретінде қолданып отырмын, егер қазақ тілінен хабарың болса.
Тіпті сен сөзі біреуге бағытталса да, ол Техносиндромға бағытталған болар еді.
Айдалада сенің бес бидайың күйіп отырғаны )))
Тағы айтам, мәселе тап сен жайлы емес. Кей адамдар жайлы. Ондай мазохист адамдар арамызда көп. Қазақтың порносы шығыпты ойбай деп зар илеу үшін, іздеп жүріп базардан соны мың теңгеге сатып алып тұрып көретін интеллигентсымақтарды да білемін.
Пы.Сы. Критерийлегіштерін бұлардың…
)))))))))))))))))))))))))))
— Шіркін, менің жазғандарымы ешкім оқымайтын, менсінбейтін жағдайға жетсе, қзақ журналистикасының болашағына өкінбес едім,— деп. Өкінішке қарай, мен журналистиканы бітірмесем де, Жанарбек Әшімжан, Әмірхан Балқыбек, Қасым Аманжол сияқты әріптестерімнің қолына су құя алмасам да, оқрмандарымның аз да болса бар екенін байқаймын. шыны керек, әріптестерімнің хоккей туралы айтып отырып «пенальтиді дәл соққаны» туралы жазғанын, Хосни Мүбарактың кім екенін, Рой Медведевті Роя Медведева деп жазғанын көргенде тәубама келемін. Орыс журналистерінің қазақ өызарының алаңаш бильярд ойнап жарысудан жеңіске жеткенін жазғанын оқыған кезде, өзімнің керек екенімді сезінемін.
Өзімнің қандай журналист екеніме әл қазір жауап беруге қиналамын. мәдина сәуақасова болсам, «Тележүргізушілік — хоббиым» деп жауап берер едім. Азамат Сұрыпбай болсам «телевидениеде жұмыс істеу оңай емес, бірақ еңбектенсең, бойыңда талант ьолса барлығы қолыңнан келеді» дер едім. Тағы да басқа қазір өзін мыты санайтындар көп. гаста сияқты журналистерді сынайтындар да көп. Гастаның сынағанына қуанамын, себебі, аз да болса сынға қабілеті жететіндер де бар екен.
Общым, егер бәсекеге қабілетті болсам, осыдан бірнеше жыл өткенде әлі де журнаист болып жүремін деген үмітім бар.
Бір уақ шапалақты түсіру үшін 30 минутымыз «алақан ауыртумен» кетті, 15 дубляж
alashainasy.kz/qwestions/23355/
Рас енді тым әсірелеп жіберген де дұрыс емес