XVI Еуразиялық медиа форумының спикерлері құрамында белгілі саяси қайраткер, қазіргі АҚШ президенті әкімшілігінің ең беделді қызметкерлерінің бірі болған Стивен Бэннон және тағы басқалар бар.

Стивен Бэннон – АҚШ Президенті Дональд Трамптың аға кеңесшісі және стратегиялық мәселелер бойынша бұрынғы бас маманы.

Бэннон ұлттық қауіпсіздік мәселесін зерттеу бойынша магистр дәрежесін Джорджтаун университетінде және іскер әкімшілік магистр дәрежесін Гарвард университетінің Бизнес мектебінде алған. Ол әскери-теңіз күштерінің офицері, АҚШ-тың «Пол Фостер»әскери кемесінде Тынық мұхиты, Аравия теңізі, Парсы шығанағында әскери міндетін өтеген. Пентагонда әскери-теңіз операциялары бойынша қолбасшының арнайы көмекшісі қызметін атқарған.

2016 жылы Стивен К.Бэннон Дональд Трамптың президенттік кампаниясын басқарған. 2017 жылы Ақ үйде АҚШ Президенті Дональд Трамптың аға кеңесшісі және стратегиялық мәселелер бойынша бас маманы лауазымында болған.

Бэннон мырза – бірқатар мадақталған деректі фильмдердің режиссері, ақпараттық Breitbart News веб-сайтының атқарушы төрағасы. Банктік Goldman Sachs конгломератының бірігуі мен сіңіру бойынша маман ретінде жұмыс істеген.

Бэннон – белсенді азаматтық ұстанымы бар жан. «Азаматтар Америка Республикасы үшін!» қоғамдық қозғалысының негізін қалаушы. Бұл ұйым коммерциялық емес болып табылады. Сондай-ақ билікті асыра пайдалану мәселелерін бойынша іс жүргізетін Заң үстемдігі қоғамының төрағасы. Ол бүкіл әлемдегі қоғамдық саяси белсенділік пен танымал ұлттық идеяларды қолдайтын Еуропа, Оңтүстік Африка мен Азиядағы «The Movement» ұйымының негізін қалаушылардың бірі болған.

«Біз қалқан салудамыз» ұйымының консультативтік кеңесінің төрағасы болып табылады. Ұйым мақсаты – АҚШ оңтүстік шекарасындағы қабырға құрылысын қаржыландыру.

Еуразиялық Медиа форум аясында Бэннон 24 мамыр күні «Сенім дағдарысы. Күштердің жаһандық бөлінісі» панельдік сессиясына қатысады.

Сессияның басты міндеті – халықаралық қатынас жүйесінің жаңа тиімді және тұрақты моделін іздеу.

Стивен Бэннерден басқа сессиядағы спикерлер құрамында келесі тұлғалар болады:

Бенита Ферреро-Вальднер (Аустрия) – аустриялық мемлекеттік және саяси қайраткері, Еуропалық Одақтың сыртқы байланыстары мен Еуропалық көршілік саясаты жөніндегі комиссары (2004 -2009 жж.)


Джордж Гэллоуэй (Ұлы Британия) — саясаткер, кітап авторы, журналист


Джереми Кеттнер (Германия) – жаһандық тәуекелдер мен мемлекеттер бойынша талдаушы, мәдени дипломатия сарапшысы, жазушы және комментатор


Марк Сигел (АҚШ) — Президент көмекшісі Д. Картера орынбасары, Демократиялық партия Ұлттық комитетінің атқарушы директоры (1973-1977 жж.)


Михаил Гусман (Ресей) — журналист, ТАСС бас директорының 1-ші орынбасары


Стивен Коул (Ұлы Британия), CGTN бағдарламаларының авторы және жүргізушісі


XVI Еуразиялық Медиа форум 22-24 мамыр аралығында Алматы қаласындағы The Ritz-Carlton қонақ үйінде өтетінін естеріңзге сала кетейік. Форумның биылғы теглайны – «Бүгінгі әлем: шындық трансформациясы?».

Алдағы конференция барысында әлемдік және өңірлік деңгейдегі бірқатар өзекті мәселелерді талқылау жоспарлануда. Күн тәртібінде жаһансыздандыру процесінің, тұтынудың терең бойлап бара жатқан дағдарыс проблемалары, сондай-ақ халықаралық құқық мәселелері мен жасанды интеллект қолданудағы сын-қатерлер кеңінен талқыланады.

Форум шеңберінде медиа саласындағы кәсіби тақырыптар — сандық әлемдегі журналистиканың болашағы және блогосфера ықпалының өсуі көтеріледі.

Орталық Азияның жетекші тәуелсіз диалог платформасы ретінде Еуразия Медиа форумының (ЕАМФ) басты миссиясы — Қазақстанның, Еуразияның және бүкіл халықаралық қоғамдастықтың геосаяси, экономикалық, әлеуметтік-мәдени дамуының негізгі проблемалары бойынша саясаткерлердің, журналистер мен сарапшылардың еркін және ашық диалогына жағдай жасау.

22-24 мамырда Алматыда өтетін XVI Еуразия Медиа Форумының бағдарламасы жария етілді. Бұл жолғы басқосу «Бүгінгі әлем: шынайылық трансформациясы?» тақырыбымен өткізіледі. Форум қонақтары арасында Facebook, Instagram, CGTN және ТАСС өкілдері, ОББ бұрынғы басшысы және тағы басқалар бар, деп хабарлайды Форумның қоғаммен байланыс қызметі.

Биылғы пленарлық отырыс мына тақырыптарда ұйымдастырылады: «Жаһан(сыз)дану: әлем дамудың жаңа үлгісін іздеуде», «Тұтыну дағдарысы», «Масс-медианың цифрлық шынайылығы: сынақты қабылдай аламыз ба?» «АІ дәуірі: адамзаттың құлдырауы әлде гүлденуі?», «Сенім дағдарысы. Күштердің жаһандық бөлінісі», «Блогерлер: виртуалдық әлемнің жаңа рок-жұлдыздары ма?», «Заңсыз-заңды: марихуана қолжетімді!».

Сондай-ақ жиын барысында «Орталық Азиядағы аймақтық интеграция» тақырыбында дөңгелек үстел өткізіледі. Онда Орталық Азия елдерінің жаңа бірлестігінің болашағына сарапшы көзқарас білдіріледі.

Ұйымдастырушылар форумға 19 елден шетелдік спикер, еліміздің мемлекет қайраткерлері мен айтулы сарапшыларының қатысуын күтуде. Басқосуға АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Австралия, Германия, Ресей, Грузия, Польша, Украина, Австрия, Қытай, Эстония, Словения, Сент-Винсент және Гренадин, Ливан, Андорра, Найроби, ОАР, БАӘ өкілдері қатысады.

Спикерлер қатарында:

Хендрик Ильвес (Эстония) – эстон саясаткері, Эстония президенті (2006 – 2016 жж.)


Роберт Джеймс Вулси – Орталық барлау басқармасының басшысы (1993-1995 жж), қуатты сақтау бойынша сарапшы, Genie Energy Ltd. стратегиялық кеңесшісі, Siva Power, Inc. Директорлар кеңесінің мүшесі


Уэйн Кертис Уэлдон (АҚШ) – конгрессмен, Пенсильвания округы атынан республикашыл (1987-2007 жж.)


Анна-Мария Тренева (Ресей) – Ресейдегі Facebook, Instagram және Messenger аймақтық директоры


Мартин Форд (АҚШ) — Футурист және «Мәшинелер көтерілісі», «Зерттеу авторлары — жасанды ақыл-ойды жасаушылардың шындығы» кітаптарының авторы


Михаил Гусман (Ресей) – журналист, ТАСС бас директорының бірінші орынбасары


Дмитрий Гордон (Украина) — журналист, «Гордон бульвары» газетінің бас редакторы, «ГОРДОН» интернет-басылымының негізін салушы


Андрес Ильвес (Оңтүстік Африка) — тәуелсіз журналист және «Ilves International» бас директоры


Стивен Коул (Ұлыбритания), CGTN бағдарламасының авторы және жүргізушісі


Алдағы конференцияда әлемдік және аймақтық деңгейдегі көкейтесті мәселелер талқыланатын болады. Күн тәртібінде: жаһандану мәселесі, әсіресе өзекті тұтыну дағдарысы, сондай-ақ халықаралық құқық проблемелары мен жасанды ақыл-ойды кеңінен пайдаланудан туындайтын сын-қатерлер бар.

Форум аясында медиа саладағы кәсіби тақырыптар, атап айтқанда, журналистиканың цифрлық дүинедегі келешегі мен блогжүйе ықпалының күшеюі сөз етіледі.

Еуразия Медиа Форумының (ЕАМФ) басты мақсаты – Орталық Азиядағы жетекші әрі тәуелсіз диалог алаңы ретінде Қазақстан, Еуразия және бүкіл халықаралық қауымдастықты толғандыратын геосаяси, экономикалық, әлеуметтік-мәдени даму мәселелері бойынша саясаткерлер, журналистер мен сарапшылардың пікірталасына жағдай жасау.

Тіркеу eamedia.org/ru/ ресми сайтында 15-мамырға дейін қолжетімді.

Орын саны шектеулі.

XVI Еуразия Медиа Форумының Бас серіктесі – «Самұрық-Қазына» АҚ.

22 – 24 мамыр аралығында Алматыдағы The Ritz-Carlton қонақ үйінде он алтыншы Еуразия Медиа Форумы өз жұмысын бастайды. 2002 жылдан бері тиімді халықаралық коммуникация алаңына айналған Медиа форумға әлемнің 60 елінен 500-ден астам делегат жинады, деп хабарлайды spiker.kz.

XVI Еуразия Медиа Форумы «Бүгінгі әлем: шындық трансформациясы» атауымен өтеді.

Конференцияда әлемдік және өңірлік деңгейдегі бірқатар өзекті мәселелер көтерілмекші. Күн тәртібінде: жаһандануға қарсы процестер, тұтыну дағдарысының тереңдеуі, халықаралық құқық және жасанды ақыл-ойды пайдаланумен байланысты сын-қатер талқыланады.

Сондай-ақ, Форум аясында медиа саладағы кәсіби тақырыптар – цифрлық әлемдегі журналистиканың болашағы мен блогсфера ықпалының артуын тілге тиек етеді.

Орталық Азиядағы көшбасшы әрі тәуелсіз диалог алаңы ретінде Еуразия Медиа Форумының (ЕАМФ) басты мақсаты – саясаткерлер, журналистер мен сарапшылардың Қазақстан, Еуразия және дүниежүзілік қауымдастықтың геосаяси, экономикалық, әлеуметтік-мәдени дамуымен байланысты өткір мәселелерді талқылауға жағдай жасау.

Форум құрылған уақыттан бері Қазақстанға 6000-нан астам шетелдік өкіл қатысты. Олардың арасында саясаткерлер, экономистер, саясаттанушылар, Нобель сыйлығының иегерлері, қоғам қайраткерлері, ғалымдар мен кәсіпкерлер бар.

Форумда әр жылдарында Ислам республикасының бұрынғы президенті Иран Мұхаммед Хатами, Ауғанстанның 12-ші президенті Хамид Карзай, америкалық дипломаттар Ричард Холбрук пен Ричард Перл, АҚШ-тың бұрынғы конгресмені, Демократтардың басқару кеңесінің төрағасы Харольд Форд, Ұлыбританияның бұрынғы сыртқы істер министрі Джек Стро, Грекияның бұрынғы туризм министрі және парламент мүшесі Ольга Кефалоянни, британ футурологы Рэй Хаммонд, танымал журналистер Владимир Познер, Максим Шевченко, Михаил Леонтьев, Софико Шеварднадзе, Питер Лавель, Пола Слиер, Стивен Коул, Ник Гоуинг, Ксения Собчак, ИТАР-ТАСС ақпарат агенттігінің жетекшілері Виталий Игнатенко и Михаил Гусман, жазушы Шыңғыс Айтматов, НАТО біріккен күштерінің бұрынғы жоғарғы бас қолбасшысы Уэсли Кларк, РФ үкіметінің бұрынғы төрағасы Евгений Примаков, ҰҚШҰ бас хатшысы Николай Бордюжа, АҚШ президентінің ұлттық қауіпсіздік жөніндегі бұрынғы кеңесшісі Збигнев Бзежинский, ЕҚЫҰ-ның БАҚ бостандығы жөніндегі өкілі Арлем Дезир, VICE News Tonight шетелдік бөлімшесінің НВО кабельдік және спутниктік тележелісі жаңалықтар шығарылымының басшысы Норин Жамиль, америкалық саяси технолог, Барак Обаманың қос бірдей президенттік сайлау науқанында негізгі кеңесішісі болған Роджер Фиск, ВВС телеарнасының жаңалықтар редакторы, «Эмми» сыйлығының иегері Гэвин Хьюитт, продюсер, режиссер, «Оскар» сыйлығының номинанты Евгений Афинеевский сынды спикерлер болды.

Іс-шараның кең ауқымы мен халықаралық деңгейі еліміздің жаһандық ақпарат кеңістігіне енуіне бағытталған міндеттің ажырамас бөлігі болып табылады. Форумның тиімді атқарған жұмысының арқасында еліміз беделді сарапшылар, әлемдік БАҚ, қоғамдық пікір көшбасшылары деңгейінде халықаралық қауымдастықта танылды.

Сонымен қатар, жалпы, форумды өткізу идеясы жетекші халықаралық медиа саласында едәуір қолдау тапты. Айталық, ЕАМФ жұмысына Euronews, CNN, BBC, Associated Press Television News, Reuters, Bloomberg, New York Times, Al Jazeera English, ИТАР-ТАСС, «Новости» РАА, РБК, Russia Today, Бірінші арна, «Жихан» ақпарат агенттіктрін қосқанда, әлемдегі 1500-ден астам беделді БАҚ өкілдері атсалысуда.

XVI Еуразия Медиа Форумының бас серіктес – «Самұрық-Қазына» акционерлік қоғамы.

Тіркеу 15 мамырға дейін ресми сайтта қолжетімді: eamedia.org/ru/ Орын саны шектеулі.

22-24 мамыр күндері Алматы қаласындағы The Ritz Carlton отелінде өтетін XV Еуразиялық Медиа Форумына 60-тан астам мемлекеттен 800 адам қатысатын болды, деп хабарлайды silteme.kz.

Айта кету керек, форум жұмысын ақпараттандыруға отандық бұқаралық ақпарат құралдарынан 200-дей журналист, 100-ден аса шетелдік журналистер тіркелген.

Көпшіліктің қызығушылығын тудырған авторлық шеберлік сабақтарына 500-ден көп адам қатысуға ниет білдіріп отыр.

Еуразия медиа форумында 7 авторлық шеберлік сабағы ұйымдастырылып отыр. Олар фейк жаңалықтар, блогсфера, конвергенттік журналистика, ғарыш саласын, қарулы қақтығыстарды ақпараттандыру және тағы да басқа қоғамның бүгінгі өзекті мәселелеріне арналған.

«Еуразиялық медиа форумның биылғы контенті дәстүрлі түрде заманауи өзекті бірқатар мәселелерді талқылайтын болады. Олардың қатарында, ақпараттық технологиялардың қарқынды өсуі, тұрақты дамудың бірден-бір шарты ретінде «жасыл экономика» тұжырымдамасы, тағы басқа көптеген мәселелер көтеріледі. Бұл ретте, мерейтойлық форумның халықаралық аренада еліміздің беделін арттыруға қосқан үлесінің орасан екендігін көрсете алатындығымызға сенімім мол», деп атап өтті Еуразиялық медиа форум бас директоры Руслан Жемков.

Жалпы, медиа форумы 3 күн өтеді. Жиында 7 пленарлық сессия болады. Форум қонақтарын жаңа пікірталас алаңы, қызықты тақырыптар, мазмұнды әңгіме, спикерлердің танымал шоғыры күтеді. Бұл жолғы Форум «Эволюцияның 15 жылы: әлем өзгерісі мен бізді өзгертуі».

Орталық Азиядағы тәуелсіз диалог алаңы ретіндегі Еуразия Медиа Форумының басты миссиясы — сарапшылар, саясаткерлер, экономистер, қоғамдық пікір иелерінің қатысуымен Қазақстанның, Еуразияның, тіпті бүкіл әлемдік қауымдастықтың экономикалық, геосаяси, әлеуметтік мәдени мәселелерін талқылау.

Бірнеше күннен соң Алматыда өтетін Еуразиялық медиа форумына спикер ретінде британдық саяси қайраткер, «Карточный домик» атты әлемге әйгілі саяси триллердің авторы – Майкл Доббс Қазақстанға арнайы келеді.

«Карточный домик» триллері және басқа да әдеби атақты шығармаларының арқасында, лорд Майкл Доббс британдық саяси роман жазушыларының арасындағы ең атақтылардың бірі болып саналады. Лорд Доббс соңғы он жылдықта белсенді саяси қайраткер және Лордтар Палатасының мүшесі.

Ұлыбританияның премьер-министрі Маргарет Тэтчер болып тұрғанда Майкл Доббс оның кеңесшісі болып қызмет атқарған. Кейіннен Доббс Ұлыбританияның Консервативтік партиясы әкімшілігін басқарып, ВВС арнасындағы баспасөзге шолу жаңалықтар бағанасын жүргізген.

Майкл Доббс Еуразиялық медиа форумның екінші күні яғни, 23 мамырда «Қоғамға сенімділік эволюциясы: жаңа заманда қоғамды қалай басқаруға болады?» атты панельдік секциясына қатысады.

Бұл секциядағы пікірталас жыл сайынғы «Сенімділік барометрі» жаһандық зерттеудің нәтижесі дәлелдеп отырған соңғы жылдардағы БАҚ-тың, Үкіметтік емес ұйымдардың, бизнестің билік институттарына деген сенімнің төмен деңгейге түсуіне арналады. «Мұндай жағдайдың орын алуының басты себебі неде және қоғамдық институттарға адамдардың сенімін қайтару мүмкін бе» деген сұрақтарға секция жұмысы аясында жауап табуға талпынады. Сондай-ақ, бұл секцияда лорд Доббстан басқа Хатия Деканоидзе — Грузия ІІМ Полиция академиясының жетекшісі (2007–2012), мемлекеттік және саяси қайраткер, Украйна Ұлттық полициясының бастығы (2015–2016) (Грузия); Эммануэль Дюпюи — Еуропадағы Даму институтының президенті (Франция); Кларк Плексико — «International Strategies Inc.» президенті (АҚШ); Мария Валовая — Г.Плеханов атындағы РЭУ профессоры (Ресей); Сауле Мектепбаева — ҚР қылмыстық соттау ісін жетілдіру бойынша ЕО жобасының жүзеге асыру жетекшісі (Қазахстан) және тағы да басқа спикерлер пікірлерімен бөліседі.

Форумның басты мақсаты – Қазақстанның, Еуразияның, сондай-ақ, барлық халықаралық қауымдастықтардың әлеуметтік–мәдени дамуындағы геосаяси, экономикалық мәселелері бойынша саясаткерлер мен журналистерге және негізгі сарапшылар үшін ашық және еркін диалог құруға мүмкіндік жасау болып табылады.

Осы уақытқа дейін, Медиа форум аясында Қазақстанға 6000-ға жуық шетелдік саясаткерлер, экономистер, саясаттанушылар, нобель сыйлығының лауреаттары, қоғам қайраткерлері, ғалымдар мен кәсіпкерлер келген екен.

XV Евразиялық Медиа Форумның басты әріптесі — «Самрұқ Қазына» АҚ, Әлеуметтік әріптесі — «Samruk-Kazyna Trust» әлеуметтік жобаларды дамыту қоры.

XV Еуразиялық Медиа форумға тіркеу 18-ші мамырға дейін eamedia.org/ru/ ресми сайтында ашық болады.

Орындар саны шектеулі.

Жер бетіндегі климат секілді саяси метеорология да үнемі өзгеріп отырады. Әлемдегі түрлі экономикалық-саяси санкциялар, әскери қарулы күштер, дипломатия мен БАҚ-тың сөз бостандығына кедергі келтіретін әрекеттер қоғамда орын алуы бүгінде таң қаларлық емес. Осындай кезеңдерде журналистиканың рөлі қандай?

Бұл сұрақ Еуразия медиа форумында талқыланады. Жиынға қатысатын спикерлер: Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі Кайрат Абдрахманов, Италияның экс премьер-министрі Маттео Ренци, БҰҰ-ның Женевадағы бөлімінің меңгерушісі Давид Чикваидзе, АҚШ-тың (2011-2014) Қытайдағы Елшісі Гэри Лок.

Сессия модераторы «Пулитцер» сыйлығының иегері, «Нью-Йорк Таймс» газетінің колумнисті Николас Кристоф болады.

Сонымен қатар, БАҚ болған жерде сары басылымдар мен бұрмаланған жаңалықтар, арандатушылар мен жалған ақпараттардың болуы қалыпты. Әрі жалған ақпаратты қолдан жасайтын мүдделі топтардың да бар екенін ескеру қажет. Ақпараттық технология дамыған заманда фейк-жаңалықтар жасау, оны әлеуметтік желілер арқылы тарату тіпті оңай. Осындай әрекеттердің қоғамға кері әсерін тигізетіні белгілі. Алдын алу жолдары қандай? Бұл туралы ЕҚЫҰ-ның БАҚ бостандығы жөніндегі өкілі Арлем Дезир, «New Day Strategy» компаниясының басшысы, саяси стратег Роджер Фиск, журналист, саясаткер, құқық қорғаушы Андрей Бузаров, Zaborona.com жобасының негізін қалаушы, тележурналист Катерина Сергацкова, «Hashtag our stories» негізін қалаушы Юсуф Омар сынды саясаткерлер мен журналистер сөз қозғайтын болады.

Қазіргі таңда Еуропалық Одақ еуропалық тұрақтылық пен өркендеудің іргетасы болып саналады. Алайда, соңғы жылдардағы саяси қиындықтар мен әлемдік оқиғалар Еуроодақты айналып өтпегені рас. Осындай қиыншылықтарда Еуроодақтың атқарар рөлі қандай? Болашағы мен мүмкіндігі қандай? Бұл проблемалар медианарықта қалай талқыланып жатыр? Осы тақырып төңірегінде ой бөлісер спикерлер қатарында Ұлыбританияның Сыртқы істер министрлігінің баспасөз хатшысы Саймон Макги, Италия парламентінің мүшесі, саяси қайраткер журналист Дебора Бергамини және тағы басқа айтулы әлем саясаткерлері бар. Шара модераторы: жазушы, тележүргізуші, BBC Europe арнасының редакторы Гэвин Хьюитт.

Осы және өзге де өзекті тақырыптар Форумның екінші күнінде талқыланады.

Форум үстіміздегі жылдың 22-24 мамыр күндері Алматы қаласындағы The Ritz Carlton отелінде өтеді.

XV Еуразиялық Медиа Форумға тіркелу 18-мамырға дейін жалғасады. Тіркеу үшін eamedia.org/ru/ сілтемесіне өтуге болады. Орын санаулы.

Жалпы, үш күнді қамтитын шараға 500-ден астам отандық және әлемдік танымал спикерлер, саясаттанушылар мен қоғам қайраткерлері қатысып, медиа саласының өзекті мәселелері қозғалады.

Жұмыс бойынша ақпарат құралдарына мониторинг жүргізуге тура келеді. Соңғы екі-үш жылда байқағаным, интернет-басылымдарда (тіпті, офлайн-баспасөзде де) халықаралық мағынасы бар белгілі бір сөздер үнемі қате жазылып келеді (әсіресе, терминдер, кірме сөздер, басқа да ұғымдар). Көзіме жиі түскен бес сөзді айтайын. (Мысалдар ақпарат құралы деген мәртебе-дәрежесі бар, неғұрлым салмақты ресурстардан алынды).

Жиі қате жазылатын сөздердің бестігі:

1. Мораторий (көбіне «мараторий» деп жазылып жүр, «мороторий» деп жазып қоятындар да бар)

«Алаш айнасы»



КТК



«Егемен Қазақстан»



«Азаттық»



«Ана тілі»



«Алматы ақшамы»



«Түркістан»



"Қазақ әдебиеті"



2. Интеллигенция (Журналистер «интелегенция», «интелегент» деп жаза береді)

«Алаш айнасы»



Qamshy.kz



Kaztengrinews.kz



«Егемен Қазақстан»



«Азаттық»



3. Провокация

«Алаш айнасы»



«Жас қазақ»



«Ана тілі»



4. Бойкот (Екі журналистің бірі «бАйкот» деп жазса, таңғалмаймыз)

Kaztengrinews.kz



BAQ.kz



Today.kz



Naryk.kz



«Азаттық»



«Жас Алаш»



«Алматы ақшамы»



5. Диктофон (Басылымдарда «диктАфон» деген сөз өте-өте жиі ұшырасады)

«Алаш айнасы»



«Ақ Жайық»



«Егемен Қазақстан»



Baribar.kz



«Азаттық»



«Ана тілі»



«Алматы ақшамы»

Мектепке бармаған кезім. Қай жаста болғаным өзімеде белгісіз. Қолымда алғаш сіріңкенің қорабына үйкеп тұтандырған шырпы. Диван ортасындағы алақандай жерді тұтандырып оталдырдым.
Алды күні ағам диван үстінде отырып сіріңкені тұтатып отырған. Сонда жанған сіріңке шырпысы дәл диван бетін керген қалың тоқылған матадағы шағын жыртықтың үстіне дәл түскен. Мата астынан шыққан мақта бықсып үлгерді. Бүгін басқаша. Ағамның қылығын мен қайталадым
От күшін алды. Өткір иісті көк түтіннен қорқып диван қолтірегімен қабырға арасындағы қуысқа тығылып қалдым. Қоңырсыған мақта иісі мұрнымды ашытады. Әжем дер кезде үйге кірді… Алюминий бақырдан су диван үстіне төгілді. Пысылдап от сөнді. Менің аяғымнан тығылып жатқан жерімнен суырып алды. Кеш боларма еді. Шағын бөлменің есігін жауып ісімді істеп едім. Өмірім үзілмей қалды.
Бала кезімде талай рет арсыз өлімнен қалыппын. Орындалмаған маңызды бір ісім бар шығар, әйтпегенде өлім сұрамай-ақ жасына, күйіне қарамай қаншама жанды алып жатыр.

Байқамай телефоныңды үйде тастап кетсең, жаныңды бірге тастап кеткендей болатын заманда ұялы байланыстың сіз бен біздің өмірімізде қандай үлкен рөл атқаратынын ашып жаза бастасам, сәлден кейін сізді есінетіп-құшынатып, ұйықтатып аламын ба деп қорқамын. Сондықтан, жай ғана жазбаның журналистер өміріндегі ұялы байланыстың қандай маңызға ие екені, олардың қай оператор қызметін пайдаланатыны туралы екенін айта салайын.

Ақпарат тарату арқылы бұқараның санасына әсер ету процесінің басталғанына бірнеше жүзжылдықтар өтті. Ол сонау алғашқы болып шыққан газеттерден бастау алып, одан кейін радио, теледидар көмегімен іске асырылса, 21 ғасырда ғаламтордың ғаламат күшін сезіндік.
Қазір басым топ өкілдері бұқара халықты өз қалауына қамшылап, арбауына айдап отыр. Стереотиптер салу арқылы адамдарды алдап қана қоймай, құлша құрдымға қуып, организмді ғана емес, сананы улауда. Дегенін істетіп, қарапайым халықты аузына қаратып отыр. Және бұның бәрі күш қолдану емес, адамның ойлау жүйесіне әсер ету арқылы жүзеге асырылуда. Ал адамның ойлау жүйесіне әсер ету бұқаралық ақпарат құралдарының көмегімен(газет, теледидар, интернет жүйесі, әлеуметтік желілер) істелуде.
Адам өз таңдауын жасаудан қалған сияқты. Мысалы, киім таңдауды алайық. Киімді әрине қай кездегідей сән үлгісіне («мода») қарап алады. Ал, сол моданың мода екенін кім шешеді?! Сол брендтің иесі немесе жарнамашылар. Біздің таңдауымызды әлде әр сезонға «моданы» анықтап, таңдап беретін соларғой. Олар өздеріне ұнағанын не қалағанын «мода» десе болды сол киім үлгісі әлемге тарайды. Айнала бәрі киіп жүргеннен кейін біз де сол жақсы екен деп сатып алып, киюге ынтызар боламыз. БАҚ-нан күнде жарнамалап жатқаннан кейін біздің миымызға, санамызға орнығып алатыны соншалық біздің таңдауымыз соған тартады да тұрады.
Менің мамандығым — PR (Public relations) Қазақша қоғаммен байланыс. Қысқаша мазмұндайтын болсақ: PR — бұл бұқараның санасын бұғаулап бағындыру. Яғни, қарапайым халықтың санасын, ойын басқару, сол арқылы ыңғайлы іс-әрекеттерге итермелеп, қалаулы таңдаулар жасату. Бұл жаңағы айтқан тауар таңдауға да қолданылады. Манипуляциялау деуге де болады. Таңдау туралы тағы бірер мысал келтірсек, ыдыс жуу керек болғанда не керек? ойыңызға алғаш келетіні — FAIRY. түгелдей болмаса да көпшілігі солай. Санамызға құйып тастағаны соншалық басқа жуғыш заттардың бар екені, олардың сапасы fairy ден артық болуы мүмкін екені ойымызға кіріп те шықпайды. Жаңа жыл жақындаса ойға тағы да бірінші келетіні «Соса соla» сусыны ия?
Жарайды, тауардан алшақтайық. Теледидардан көретін, интернеттен оқитын жаңалықтарға келсек. Қандай жаңалық көрсек соны рас деп есептейміз. Әрине, өтірік дей алмаймын. Бірақ жалпы осы «шынайы» мен «шынайы емес» дегенді кім қалай түсінеді?(«реально», «не реально») иә, сіздердің араларыңызда мен интернеттен көрген барлық жаңалыққа бірден сене кетпеймін, бірінші оқимын, содан кейін ойланып, анализ жасаймын дейтіндер кездесуі мүмкін. БІрақ сол анализді жасау үшін де салыстыратын ақпарат керек яғни екінші ақпарат көзі. Оның рас екеніне кім кепіл? Бұл жағдай тек интернеттегі ақпаратқа емес, жалпы бұқаралық ақпарат құралдарының бәріне байланысты.
Бір PR маманы лекциясында мынадай ой айтқан болатын: «Мен, ЕШҚАШАН, ЕШКІМГЕ 100%-ға сенбеймін! Маған Панама мойнағы Солтүстік Америка мен Оңтүстік Американың арасын бөліп тұр десе сенбеймін. Фотодан. бейнероликтен көрсетсе 90% сенермін, ал, панама мойнағымен өткізіп, көзбен көрсетсе 99,9% сенермін. Бірақ көзбен көргенге де 100% сенбеймін. Себебі, көз де кей кезде алдамшы.» Бұл сөздерден кейін «Секрет» документалды фильміндегі «көзбен көрген шынайы емес, адамның ойындағы нәрсе шынайы» деген ой келді.
Адам басқалардан ерекше ойлағанның өзінде ойлау жүйесі — қоршаған ортасының, бұқаралық ақпарат құралдарының сол адамның ойына, санасына салып қойған стереотиптерінен, былайша айтқанда «шекарасынан» немесе санаға салған «шеңберінен» шыға алмайтындай.
Бұқаралық ақпарат құралдарының көмегімен ғасырлар бойы адамдарды алдау туралы ойымның соңғы жағында ең толғандыратын нәрсе туралы жазғым келді. Ол адамзат тарихында ашылған ең ірі жаңалықтардың бірі АЙҒА ЕҢ АЛҒАШ ҚОНҒАН НАСАНЫҢ (АҚШ) қонуы. Алдауы мүмкін деген күдіктердің ең ірісі осы, біртүрлі көрінсе де)
«Иллюминаттар» деген сөз таныс шығар. Құпия символдардың шешімін іздеп табушыларды осылай атайды. Иллюминаттардың зерттеулеріне көңіл аударсақ НАСА-ның алғашқы айға қонуын жоққа шығарады. Сонда НАСА бүкіл адамзатты алдағаны ма? Бір қызығы менің бұлай ойлауыма әсер еткен ақпараттар да интернеттен алынған бұл менің ойым ғана.
Сонымен не шынайы? не шынайы емес?! осыған дейін айдан анық болып көрінген, көзбен көргеніміз, құлақпен естігеніміздің бәрі өтірік шығар? Бізді алдаған шығар деген ой тек мені ғана алаңдатады дегенге сенбеймін. Бұның бәрі менің ойларым және ойландыратын нәрселерді мысалға келтірсек өте көп. Сіздер қалай ойлайсыздар?!

Қандай да бір шетелдік клубтармен біздің футбол клубтары өзара ойын ойнаса, немесе ұлттық құрамамыз басқа бір елдің құрамасымен ойнап кез келген қазақ футболшысы жауапты допты қақпаға тоғытса…
Иә, дәл осындай күн туса біздің қазақ тілді БАҚ беттерінде жарияланатын мақалалардың атауы былай болар еді.
Егер Аслан Дарабаев гол соқса…
«Дара туған Дарабаев», «Дархан даланың дара ұлы», «Даңқты Дарабаев», «Дарабаев торды «дар» еткізді»,»Дарабаев далаға теппейді» деп кете берер еді…
Асхат Борантаев.
«Борантаевтың боранды голы», «Борантаев боркемік емес», «Болдырмайтын Борантаев»…

— Ассалаумағалейкүм!
— Уағалейкүмассалам!
— Қай мекемеден, жігіттер?
— Керекинфо!
— Төрлетіңіздер…
… Жақында ғана ашылуына өзіміз куә болған «Хазірет-Сұлтан» мешітіндегі БАҚ өкілдері шақырылған ауызашарға барғанымызда естіген алғашқы сөзіміз осы болды… Аршат бастап, біз қостап, "Қазақ төрде отырады" деген ұстанымды бұзбай жайғастық. Ауызашар әдеттегідей құранмен басталды. Құран оқыған жігіттің дауысы мен көріп жүрген имамдардан өзгеше әуезді екенін айта кетейін… Алғаш болып сөз алған Қайрат Жолдыбай жайылып отырған дастархан бір жағынан БАҚ өкілдерімен танысу екенін баса айтып өтті. «Біздің имамдарымыз мешіттерде уағыз айтатын болса, сол уағыздарды ел-елге, жер-жерге, әр үйге жеткізетін – сіздерсіздер. Сондықтан да сіздерге жайылған ақ дастарханымызды соның алғысы деп қабылдаңыздар. Қасиетті Рамазан айын да мына сіздер жарыса жазып, жан-жақты насихаттап жатырсыздар. Бұл да дін насихаты үшін еңбектеріңіздің ерен екенін көрсетіп отыр. Сондықтан да, Алла разылығы үшін деп ақ көңілмен жайылған ақ дастарханымызға адал ниетпен келіп отырғандарыңызға мың да бір алғыс»,-деді бас имам.

(Жалғасы. Басы — «Журналистің өлімі»)

«Оқитын дым жоқ». ©Akzere



Сурет Gloom82 деген атпен танымал Антон Семеновтікі.

"… Жұрт танитын басылымды басқару оңай деп пе едің? Қит етсе қытымырланып бір жағыңнан меншік иесі, ә десең құқығын айтып екінші жағыңнан журналистері шыға келеді. Күні кеше тәжірибеден өту үшін деп келген күшік-журналистің қатесі үшін де сен жауаптысың. Жоооқ, оңай емес..."

Аумағы ат шаптырым кеңсенің алып терезесінен көшеге қарап отырған бас редактордың жалғыз қалғандағы әдеті еді бұл. Әлдебір өзі тауып алған ішкі серігімен әжептеуір уақыт әңгіме-дүкен құрып кететіні бар-ды.

Бірден айтайын суреттеріммен бөлісе алмаймын. Қуана-қуана бөлісер едім, бірқатар адам «планшетің жаман түсіреді» деп ерін шығарды, оның үстіне біраз суретті менің туиттерімнен көре аласыз. Сондықтан, бұл жолы мылжың жазбамен бер жақтан қайтпақпын.

Биылғы жылға болжамым осындай. Биыл қазақша сайттар көбейеді.

Біріншіден, елімізде интернет қолданушы саны көбейді. Төмендетілген тарифтер, GSM операторларының USB модемдері қолданушы санының тез өсуіне әсер етті. Қолданушы көбейген сайын сұраныс та артуда.

Екіншіден, сайттың да бір БАҚ сияқты құрал екенін адамдардың түсінуі. Сайт арқылы да ақпараттық соғыс жасауға болатынын және сайттағы пікірлер арқылы да жағымды / жағымсыз атмосфера қалыптастыруға болатынын Үкімет те басқа ұйым, топтар да түсініп отыр.

www.alempress.kz

Әлемпресс сайты шет ел БАҚтарының Қазақстан туралы не жазып жатқандарын жеткізіп отыратын сайт.