Психогендік бастың ауруы. Психогендік аурудың критерийлері
[1, 2] дерек көзінен ақпарат алып аудардым. Барынша бастапқы мазмұннан ауытқымауға тырыстым. Егерде дәрігер мамандар оқып жатып мазмұнда қателерін көріп жатса ескерту жасауын өтінемін.
[1] Аударылған абзац:
Тек санада ғана болатын бастың ауыруы болуы мүмкін. Органикалық емес бастың ауруы (анықталатын физикалық әсерсіз), нақты бастың ауруы секілді сезінуі мүмкін, бірақта жағымсыз биологиялық жағдаймен байланыспайды. Бастың аурғанына себептері іштей өзін кінәлі сезінуден, ашуланудан, депрессиядан, мазасыздықтан немесе қорқыныштан, бұрынғы бастан өткізген эмоциялық толқудың әсерінен немесе сырттай білінбейтін еңсені көтерткізбейтін өткен шақпен байланысты ішкі уайымдардан болуы мүмкін.
[2] Аударылған абзац:
Вегативті нерв жүйесінің зақымдалуын зерттейтін невролог –ғалымдар психогенді аурудың келесідей критерийін (осы ауру түріне жатқызуға болатын сипаттарын) анықтады:
-сырқаттың манифесттелуінен, қандай да бір стрессорлық жағдай ықпалынан сырқатының асқынуынан (симптомдары айырықша білінбей өтіп жатқан аурудың стрестік әсердің ықпалынан асқыну). Стрестік жағдайлар әртүрлі болуы мүмкін. Мысалы: жұмысты жоғалту, жақын біреудің қайтыс болуы, ажырасу, отбасылық және әлеуметтік жанжал. Жағымды оң көңіл –күйдің әсерінен де: қызмет бабы бойынша жоғарылау, үйлену және т.б.;
-пациент көз алдында еліктеу объектісі –модель (таныс біреудің немесе ауру адамның, жанұя мүшесінің, көршісінің және т. с. с.) бар болуынан. Бір адамның әрекетін түйсіксіз (саналы түрде өз-өзіне есеп бермейді, бірақ санасы соны қабылдап алады) көшіріп қайталау орын алады. Көз алдында келесідей себептермен адамдардың қиналғанын көргенде: ауыр сырқаттан, өте ауыр денсаулығына оперативті араласу салдарынан;
-айтарлықтай психовегативті компоненттің болуынан (вегативтивті дистония*, қобалжу, депресивті жағдай және т.б.);
-уақыт озуымен ұстама ретінде қайта –қайта қайталануға бейім тұруы;
-аурудың өзіндік өзгешілік көрінісімен. Дәстүрлі классикалық симптомдармен анықталмайтын: денедегі, гинекологиялық немесе неврологиялық аурулардан тыс;
-жанға батып ауырғанды сезінуінің интенсивтілігімен адамның жүріс -тұрысында сәйкестік болмағанда;
-науқас өз жағдайын пайдаланып, қосымша ерекше құқықтарды алуға ұмтылғанда –өзіне қоршаған адамдардың аяныш сезімін ояту, көңілдерін өзіне аудартқызу, қандай да бір қалыптасқан жағдайдан ұту, мүгедек деп танылуға тырысу, басқа жұмыс участкесіне ауысу және т. б.;
-психотерапевттілік және өзін-өзін иландыру әдістерінің уақытша әсерінен және де көңіл күйге (эмоция) және психикаға әсер ететін амалдарын қолдануынан (психотроптық дәрі-дәрімектер).
Осындай критерийлері бар көрінеді. Бас ауруын қалай емдеу қажеттілігін тек дәрігер анықтайды.
* нерв жүйесіне жүйелі түрде жүктеме түсуінен
1) www.neuronet.ru/bibliot/b004/n45.html «Причина психогенной головной боли — наше умственное состояние»
2) www.polismed.com/articles-psikhogennaja-bol-golovnaja-bol-naprjazhenija-kardialgija-abdominalgija-fibromialgii-miofascial-nyjj-bolevojj-sindrom.html «Что такое психогенная боль, симптомы и признаки»
P.S.: Студенттер қауымына: Осы аударманы жасап, жариялауымның себебі, ойымды дәлелмен жеткізгім келгені. Органикалық емес бастың ауруына жол бермеу үшін серуендеу және көңілді басқа жаққа аудара білуден гөрі -мінездерінің осал тұстарын білуі көмек болатынын айтқым келеді. Өйткені көп студенттерімнің бас ауырғаны практикалық, курстық жұмысты қорғағанда басталады. Компьютер алдында бір сағат ойын ойнағанда ауырмайды. Осылай неге болатынын өздері ойланып көрсін.
[1] Аударылған абзац:
Тек санада ғана болатын бастың ауыруы болуы мүмкін. Органикалық емес бастың ауруы (анықталатын физикалық әсерсіз), нақты бастың ауруы секілді сезінуі мүмкін, бірақта жағымсыз биологиялық жағдаймен байланыспайды. Бастың аурғанына себептері іштей өзін кінәлі сезінуден, ашуланудан, депрессиядан, мазасыздықтан немесе қорқыныштан, бұрынғы бастан өткізген эмоциялық толқудың әсерінен немесе сырттай білінбейтін еңсені көтерткізбейтін өткен шақпен байланысты ішкі уайымдардан болуы мүмкін.
[2] Аударылған абзац:
Вегативті нерв жүйесінің зақымдалуын зерттейтін невролог –ғалымдар психогенді аурудың келесідей критерийін (осы ауру түріне жатқызуға болатын сипаттарын) анықтады:
-сырқаттың манифесттелуінен, қандай да бір стрессорлық жағдай ықпалынан сырқатының асқынуынан (симптомдары айырықша білінбей өтіп жатқан аурудың стрестік әсердің ықпалынан асқыну). Стрестік жағдайлар әртүрлі болуы мүмкін. Мысалы: жұмысты жоғалту, жақын біреудің қайтыс болуы, ажырасу, отбасылық және әлеуметтік жанжал. Жағымды оң көңіл –күйдің әсерінен де: қызмет бабы бойынша жоғарылау, үйлену және т.б.;
-пациент көз алдында еліктеу объектісі –модель (таныс біреудің немесе ауру адамның, жанұя мүшесінің, көршісінің және т. с. с.) бар болуынан. Бір адамның әрекетін түйсіксіз (саналы түрде өз-өзіне есеп бермейді, бірақ санасы соны қабылдап алады) көшіріп қайталау орын алады. Көз алдында келесідей себептермен адамдардың қиналғанын көргенде: ауыр сырқаттан, өте ауыр денсаулығына оперативті араласу салдарынан;
-айтарлықтай психовегативті компоненттің болуынан (вегативтивті дистония*, қобалжу, депресивті жағдай және т.б.);
-уақыт озуымен ұстама ретінде қайта –қайта қайталануға бейім тұруы;
-аурудың өзіндік өзгешілік көрінісімен. Дәстүрлі классикалық симптомдармен анықталмайтын: денедегі, гинекологиялық немесе неврологиялық аурулардан тыс;
-жанға батып ауырғанды сезінуінің интенсивтілігімен адамның жүріс -тұрысында сәйкестік болмағанда;
-науқас өз жағдайын пайдаланып, қосымша ерекше құқықтарды алуға ұмтылғанда –өзіне қоршаған адамдардың аяныш сезімін ояту, көңілдерін өзіне аудартқызу, қандай да бір қалыптасқан жағдайдан ұту, мүгедек деп танылуға тырысу, басқа жұмыс участкесіне ауысу және т. б.;
-психотерапевттілік және өзін-өзін иландыру әдістерінің уақытша әсерінен және де көңіл күйге (эмоция) және психикаға әсер ететін амалдарын қолдануынан (психотроптық дәрі-дәрімектер).
Осындай критерийлері бар көрінеді. Бас ауруын қалай емдеу қажеттілігін тек дәрігер анықтайды.
* нерв жүйесіне жүйелі түрде жүктеме түсуінен
1) www.neuronet.ru/bibliot/b004/n45.html «Причина психогенной головной боли — наше умственное состояние»
2) www.polismed.com/articles-psikhogennaja-bol-golovnaja-bol-naprjazhenija-kardialgija-abdominalgija-fibromialgii-miofascial-nyjj-bolevojj-sindrom.html «Что такое психогенная боль, симптомы и признаки»
P.S.: Студенттер қауымына: Осы аударманы жасап, жариялауымның себебі, ойымды дәлелмен жеткізгім келгені. Органикалық емес бастың ауруына жол бермеу үшін серуендеу және көңілді басқа жаққа аудара білуден гөрі -мінездерінің осал тұстарын білуі көмек болатынын айтқым келеді. Өйткені көп студенттерімнің бас ауырғаны практикалық, курстық жұмысты қорғағанда басталады. Компьютер алдында бір сағат ойын ойнағанда ауырмайды. Осылай неге болатынын өздері ойланып көрсін.
Пікір жоқ әзірше