БОЙЫМЫЗҒА СЕНІМДІЛІКТІ ҚАЙТАРАЙЫҚ!

Өзімізге деген сенімді жоғалту арқылы көп қиыншылыққа тап болуымыз мүмкін. Бұл қиыншылықтар сабақтан, жұмыстан, тіпті достармен бірге өткізген қызықты сәттерден ләззат алуға кедергі жасайды. Осындай жағдайға тап болмас үшін, өзіңізге сенімділікті қайтарудың жолдарын іздеңіз.

Дәл бүгін ҰБТ деп аталатын сынақтың жаңа нұсқасы сынаққа түсті. Қорытындылары мен қалай өткені жайлы толық ақпарат өкінішке орай қолымда жоқ әзірге. Дегенменде бұл жаңа нұсқадағы ҰБТ жаңа серпіліс пен жаңалықтар әкеле қояды дегенге күмәнім өте көп.
Жалпы білімді балалар мен мемлекетке қажетті мамандар дайындалуы үшін сынақтар мен оқу мерзімдерінен гөрі мүлде басқа дүниелер істелуі керек секілді. Жалпы Қазақстандық білім жүйесі жұлмаланып жылда өзгертуге ұшырап келседе ауызға іліп айтатын нәтиже көріп жүргеніміз шамалы. Абай айтпақшы «Баяғы жартас, сол жартас».
Менің айтпағым сынақпен тексеруге, толассыз рейтингтер мен есептер (отчет) сұралатын, көбіне статистикалық жетістіктер жоғары бағаланатын білім жүйесі бізге еш пайда бермейді деп білемін. Иә келісем кәзірдін өзінде мықты жастар, талантты оқушылар шығуда бірақ олардың барлығы өздігінен үздік атануда. Біз дайыннан дайын ғана жасай алып жатқан секілдіміз. Төменде кәзіргі білім жүйесінің бірнеше мәселесін атай кетемін. Ал сол мәселелерді шешудегі өз жобаларымды алдыңғы жазбаларымнан көре жатарсыздар.
Ең алдымен кәзіргі жүйе орта статистикалық баланы ғана дайындауға тырысады. Яғни барлық баланың мүмкіншілігі ортақ критерийлермен бағаланады. Мысалы мен талантты музыкант бола тұра математика мен химиядан алған үштігім үшін өзімді ақымақ сезініп мектепті тәмәмдайтын болам, Эйнштейн айтпақшы «Балықты ағашқа өрмелей алу қабілеті арқылы бағалайтын болсақ олар өздерін дарынсыз деп ойлап өтетін болады». Осы мысал біздің оқу жүйемізге қатты келеді (әлемнің барша еліндеде осылай шығар бәлкім). Келесі мәселе біз мұғалімдедін деңгейін оның оқыған тәжірбиесімен, алған сертификаттарымен, білімділігімен бағалаймыз, бұларда керек шығар бірақ мұғалім ен алдымен өзінде барды балаларға бере алатынымен бағалануы керек. Тау қаншалық сұлу немесе биік болсын ол адамға егін бермегендіктен әрқашан жерден құнарлы емес. Ұстазда солай болуы тиіс. Келесі айтарым сынақтардың көп болуы немесе балалардың жиі сыналуы ол білім сапасындағы жетістікті бермейді. Ол қулықты арттырады, ол өзінің беделі үшін арпалысқан директор, ол директордан сөгіс алмауға тырысқан ұстаз, ол ата-ансынан қорқатын баладан басқа ештене емес. Қайта қайта сынай бергенше сапалы білім беру өте маңызды болады деп ойлаймын. Жәнеде сынаққа дайындық уақытының орнына қаншама заттарды игеруге болатын еді. Шахановша айтсам «Адам аяғы шан болған сайын балағын қаға берсе көздеген межесіне жете алмайды».
Жалпылай бірнеше нақты мәселедерді көрсетуге тырыстым. Ой жинақтау қиындау екен, жазбадағы алғашқы қадам осылай тәмәмдалсын. Тәжірбие жетіспеушілігі өзімеде сезіліп тұр. Соңғы айтарым Жас түлек бүгінгі сынағыңда сәттілік!!!

31 мамыр күні Ақмола облысының тұрғыны бітіруші қыз бала шкафқа асылып қалған. Ақсай қаласында 2-маусымда тағы бір бітіруші бозбала өзіне қол жұмсаған. Себеп мектеп бітіру емтиханынан төмен баға алған.

Жыл сайын түрленіп, өзгеріске ұшырайтын талапкерлер тестілеуі бітірушілер мен ата-ана сынына ұшырағалы қашан. Дегенмен билік бұл сынға тек министірлік басшысын ауыстырумен ғана жауап қатып келді. Білім және ғылым министірілігіне келген жаңа басшы әдетінше жаңа реформалармен келетіні анық. Жаңа бір үрдіске енді үйренісе бастағанда тағы бір өзгеріс күшіне енеді тиісінше зардап шегуші түлектер, мектеп оқушылары.
Биылғы жылы мектептен 136 мың жас түлек қанаттанғалы отыр. 6300 бітіруші алтыннан төс белгі тағуға үмітті. Түлектер алаңдаулы, қобалжу басым, себебі биылғы жылы ЖОО-на түсі жеңілдетілгенімен, екі бірдей сыннан өтуі керек: қорытынды аттестаттау және жоғары оқу орындарына түсушілер үшін Ұлттық бірыңғай тестілеу. Бұрынғы жүйеден айырмашылығы шектік балды жинай алмай қалса да талапкер ақылы негізде ЖОО-на түсуге мүмкіндігі бар және өз балына көңілі толмаған жағдайда 2017 жылдың тамыз, 2018 жылдың қаңтар айларында ҰБТ-ны ақылы түрде қайта тапсыра алады. Бұл өзгеріс күшіне енерде Білім және ғылым министрі Ерлан Сағдиев: «Біздің ойымызша сұрақтар онша қиын емес, биылғы жылы барлығы дұрыс болады деп сенеміз» деген болатын. Нәтижелерге қарап білім жүйесіне енген биылғы өзгерістің қаншалықты «дұрыс» болғандығын көріп отырмыз. Қынжылтатыны мектептен түлеп ұшып, енді ғана үлкен өмірге аяқ басқан жастардың, арманыны мен болашағына дәнекер көретін ҰБТ өмірмен қозштасуға себеп болып бара жатқандай…

Ұлттық тест орталығының директоры Рамазан Әлімқұлов, Ұлттық бірыңғай тестті әр түлек мектепте өзі оқыған тілінде тапсырады, яғни бұрынғы ҰБТ-ға қарағанда — «Қазақ тілі» мен «Орыс тілі» пәндерін бірге міндетті түрде тапсырмайтынын айтты. Осылайша, Рамазан Әлімқұловтың сөзіне қарағанда, Ұлттық бірыңғай тестілеудің ресми бекітілген жаңа форматында «Математикалық сауаттылық», «Оқу сауаттылығы» және «Қазақстан тарихы» атты үш пән міндетті пән болып қалған және 2 бейіндік пән қосылған. Оның айтуынша, қазақ сыныптарын бітірген түлектер «қазақ тіліне» байланысты сұрақтарға «Оқу сауаттылығы» деген пәннің ішінде жауап береді. Ал, орыс сыныптарының түлектері «Оқу сауаттылығы» пәнін орыс тілінде тапсырады. Сонымен қатар, орыс сыныптарының түлектері қазақ тілін толығыменен мектептегі қорытынды аттестацияда тапсырады.

Қазақ тілін ҰБТ-ға міндетті пән ретінде кіргізуге байланысты сұраққа Білім министрлігінің өкілдері келесідей жауап берді.
«Бұрын орыс мектебін бітіргендер қазақ тілін тапсырғанымен, оның балы оқуға түсерде саналмайтын. Яғни, оларға қазақ тілі бұрын да оқуға түсуге емес, «формальді» түрде, тек мектеп деңгейіндегі білімін бағалау үшін ғана тапсырылды. Енді қазір оларға қазақ тілі мектепте тапсырылатын болғандықтан ҰБТ-ға кірмеді. Қазақ тілі орыс сыныптарының түлектеріне мектеп деңгейіндегі емтиханда қалды. Ал қазақ топтары қазақ тілін ҰБТ-да тапсырады, Сіздер сонда қазақ тілін орыс топтарына ұлттық бірыңғай тестілеуге міндетті пән ретінде қосылғанын қалайсыздар ма? Жарайды, орыс топтарына қазір біз қазақ тілін тестке міндетті пән етіп енгізейік. Сонда, ол орыс топтарындағы қазақ тілінің меңгеру сапасына әсер етеді деп ойлайсыздар ма? Әсер етпейді… Қазақ тілін оқыту идеологиясын дұрыстау керек, мектепте оқыған жылдар бойы қазақ тілін дұрыстап оқу керек. Оқушының білімін дұрыс бағалап шынайы бағасын қою керек. Оқыту әдістемесін жетілдіру қажет. Егер бесінші кластан бастап оқитын бала қазақ тілін білмесе, тек 11 сыныпта тестке кіргізу арқылы ғана қазақ тілін меңгеру деңгейінің сапасын арттырамыз дегендеріңіз шындыққа сәйкес келмейді.»,-деді Білім министрлігі Жоғары және жоғарғы оқу орнынан кейінгі білім беру департаментінің директоры Дархан Ахмед-Заки.

«Қазір орыс мектебінде қазақ тілі, қазақ мектебінде орыс тілі оқытылады. Қорытынды аттестацияда бұл екі пән де қалды. Бұрын да Бірыңғай ұлттық тестілеуде орыс сынаптарының түлектеріне қазақ тілінің балы саналмайтын. Енді жаңа форматта аттестат алуға тапсырылатын бес емтиханның ішінде бар. Эссені үш сағат жазады. Орыс тілінде оқыса — қазақ тілін тест түрінде таспырады… Қазір біздің мемлекетімізде 82 пайыздан астамы қазақ мектептері. Тіпті орыс мектептері жоқ аймақтар бар. Соны дұрыс түсініңіздер. Аттестатта қалдырдық қой, оның орташа бағасы да ықпал етеді…»,-дейді Білім және ғылым министрлігі мектепке дейінгі және орта білім департаментінің директоры Жаңыл Жонтаева.

ҰЛТТЫҚ БІРЫҢҒАЙ ТЕСТІЛЕУ – жоғары оқу орындарына түсуге арналған іріктеу емтихандарының бір нысаны.

ҰБТ-ға қатысуға өтініштерді қабылдау 10 наурыз – 10 мамыр аралығында ҰБТӨП-де жүргізіледі. Бітірушілердің тестілеуге қатысуға өтініштері ҰБТӨП–де тіркеледі. Өтініштерді қабылау аяқталғаннан кейін «Бітіруші» деректер базасы қалыптастырылады.

ҰБТ-ның жаңа форматы 5 пәннен тұрады (3 міндетті пән және таңдаған мамандыққа байланысты 2 бейіндік пән):
1.Қазақстан тарихы – 20 тапсырма;
2.Математикалық сауаттылық – 20 тапсырма;
3.Оқу сауаттылығы – 20 тапсырма;
4. 2 бейіндік пән – 30 тапсырма. Оның алғашқы 20 тапсырмасы бес жауап нұсқасынан бір дұрысын таңдау және 10 тапсырмасында көптеген жауап нұсқасынан бір немесе бірнеше дұрыс жауапты таңдау ұсынылады. Мысалы, берілген 8 жауап нұсқасында 2-і немесе 3-і дұрыс жауап. Бұндай тәсіл талапкердің нақты тақырыпты қаншалықты меңгергендігін анықтауға мүмкіндік береді және жауаптарды «жаттау» арқылы болжап табуға кедергі болады.

Барлығы 120 тапсырма бар. Максималды балл — 140. Шекті деңгей – 50 балл. Тестілеу уақыты 3 сағат 50 минут (230 минут).

«Алтын белгі» иелері, тізбесін білім беру саласындағы уәкілетті орган айқындайтын жалпы білім беретін пәндер бойынша халықаралық олимпиадалар мен ғылыми жобалар конкурстарының, орындаушылардың республикалық және халықаралық конкурстарының және спорттық жарыстардың соңғы үш жылдағы жеңімпаздары, сондай-ақ өздері таңдаған мамандықтары олимпиаданың, конкурстың немесе сәйкес келген жағдайда, жалпы білім беретін пәндер бойынша ағымдағы жылғы Президенттік, республикалық олимпиадалар мен ғылыми жобалар конкурстарының жеңімпаздары жалпыға ортақ тәртіпте ҰБТ тапсырады. Бұл тұлғалардың басым құқығы басқа талапкерлермен баллдары бірдей болған жағдайда ғана ескеріледі.

ЖОО түсуге ниетті ТжКБ түлектеріне арналған кешенді тестілеу (КТ)

Жоғары оқу орнына түсуге ниет білдірген ТжКБ ұйымдарының түлектеріне арналған КТ де өзгерістер енгізілді. Егер ТжКБ ұйымының түлегі ЖОО-дағы мәндес мамандығына қысқартылған оқу нысанына түсетін болса, яғни 2(3) курсқа, онда ол 2 пәннен тест тапсырады (60 тапсырма).

1. Жалпыбейіндік пән (базалық пән бойынша академиялық білімін тексереді) – 20 тапсырма;

Анықтама:
Жалпыбейіндік пән – мамандықтар тобына арналған. Мысалы, барлық педагогикалық мамандықтар бойынша жалпыбейіндік пән «Педагогика және психология негіздері», заң мамандықтары бойынша «Мемлекет және құқық негіздері», ветеринария мамандықтары бойынша «Биология» т.с.с болып саналады.

2. Бейіндік пән (академиялық білімінің тереңдігін және оны тәжірибеде қолдана білу деңгейін тексереді) – 3 блокка бөлінген 40 тапсырмадан тұрады:
— 20 тапсырма бір дұрыс жауапты таңдайтын;
— 10 тапсырма бір немесе бірнеше дұрыс жауапты таңдайтын;
— 10 жағдаяттық тапсырма бір дұрыс жауапты таңдайтын пәндер (әрқайсысында 5 тапсырмадан бар 2 жағдаят).

Анықтама:
Бейіндік пән – таңдаған мамандыққа тән пән. Мысалы, болашақ математика мұғалімдерінің бейіндік пәні – «Математика», құқық қорғау органдары қызметкерлерінікі – «Қылмыстық құқық», ал ветеринарларда – «Жануарлар анатомиясы мен физиологиясы».

Жағдаяттық тапсырмалар – жауаптардың барлығы бір жағдаяттың аясында табылатын бірнеше тапсырмалар жиынтығы және де жағдаяттар күнделікті өмірлік тәжірибеден алныған. Мұндай тапсырма алынған білімнің жүйелілігін анықтауға мүмкіндік береді. Жағдаяттар мен олардың тапсырмалары түрлі ақпарат формасында ұсынылған: мәтін, кесте, графика, статистикалық мәліметтер, суреттер және т.б. Кейде жағдаяттар бірнеше ақпарат түрлерімен берілуі мүмкін.

Түлектер өздерінің білімі мен іскерліктерін өмірде қолдана білетіндіктерін және берілген мәліметтерді түсіндіре алатынын, талдай білетінін, жүйелей және қорытындылай алатынын көрсетулері керек.

«Мәндес» мамандықтар ҚР БҒМ 2010 жылғы 21 маусымдағы №316 бұйрығымен бекітілген, ҚР БҒМ 2016 жылғы 4 тамыздағы №489 бұйрығымен өзгерістер мен толықтырулар енгізілген Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің және Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің сәйкестік кесте топтамасында көрсетілген.
Қалған жағдайларда (колледжде меңгерген мамандығы ЖОО-дағы таңдаған мамандығына сәйкес келмеген жағдайда) ТжКБ ұйымдары түлектері форматы мен технологиясы ҰБТ-мен бірдей КТ тапсырады.
Барлығы 60 тапсырма және тестілеу уақыты 1 сағат 40 минут. Ең жоғары балл 70, шекті деңгей 35 баллдан кем емес.

Тестілеу түрлерін бағалау жүйесі (ҰБТ, КТ):

Бес жауап нұсқасында 1 дұрыс жауабы бар тапсырмаларға 1 балл, басқа жағдайда 0 балл беріледі.
Көптеген жауап нұсқасында бір немесе бірнеше дұрыс жауабы бар тест тапсырмаларында (8 жауап нұсқасынан 2 немесе 3 жауапты таңдау):
— дұрыс жауаптарын толық таңдау — 2 балл;
— 1 қате (1 дұрыс жауап табылмады немесе 1 дұрыс емес жауап таңдалды) – 1 балл;
— 2 немесе одан көп қателер – 0 балл.

Тестілеу өткізу мерзімі ҚР БҒМ бұйырығымен бекітіледі. Шамамен, мерзімдері төмендегідей:
1. ҰБТ-ға қатысуға өтініш қабылдау 10 наурыздан 10 мамырға дейін (КТ 1-20 маусымға дейін).
2. Тестілеуді өткізу: ҰБТ – 20 маусым мен 1 шілде аралығында, КТ 17 — 23 шілде аралығында.
3. Шығармашылық емтихандар: 8 мен 13 шілденің аралығында.
4. Арнайы емтихандар 20 маусым мен 18 тамыз аралығында өткізіледі (педагогикалық қызметке бейімділігін анықтау үшін педагогикалық мамандықтарға тапсырушылар үшін).
5. Қайта тапсыру 19 — 24 тамыз аралығында (ҰБТ-да шекті балл жинай алмағандар) және 20-24 қаңтар аралығында (ҚР жоғары оқу орнына шартты түрде қабылданғандар және шетелдік оқу орнынан ауысып келушілер үшін).

Бүгін Ұлттық Тестілеу Орталығының «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған дайындық тесттерінің бір үзіндісі желіге шығып, біраз жерде шу болды. Ешқандай негізсіз шу. Негізгі концепттен кесіліп алған үзінді. Тест тапсырып көрген кез келген адамға белгілі нәрсе — алдын ала бір мәтін беріліп, сол мәтін бойынша талдау сұрақтары беріледі. Бұл жерде мәтін берілмей, жалаң сұрақ сияқты болып берілген. Ақпаратты тексермей шығара беру, аяқ астынан шу шығара салу үйреншікті нәрсе болып кетті ғой. Осыған байланысты Фейсбукта өз ойымды білдірген едім:

Егемен Қазақстан газеті Ұлттық Тестілеу Орталығымен жақында серіктес болып, тест кітапшаларын жариялап отыратын болды. Жақсы нәрсе талапкерлер үшін. Бүгінгі бір сұрақ фрагментін көріп, у-шу не туралы екенін білгім келіп, газеттің сайтына кіріп, pdf нұсқасын қарадым. Өкінішке қарай сайтқа тест кітапшасы салынбаған екен. Берілген сұрақтың толық мәтінін оқығым келіп еді. Алдымен соны біліп алу керек сияқты, босқа шулағанша

Жаңа ғана Ұлттық Тестілеу Орталығынан жеке хабарласып, сұрақтардың толық мәтінін жіберді. Мінекиіңіз, шешіп көріңіз!



Нұсқау: «Мәтінді мұқият оқып, мәтінге берілген тапсырмаларға дұрыс жауап беріңіз».

Қазақтың кино сүйер қауымына танымал кинодраматург, режиссер Ермек Тұрсыновтың телеарнаға берген сұхбаты ұсынылады

Бұдан кейін кино түсірем бе, білмеймін...

-Кино әлеміндегі алғашқы қадамдарыңыз қандай болды?

1.-1992- 93 жылдары Америкада жүргенімде режиссер ретінде алғашқы дебютім болды. АҚШ-тың Юта штатында Солт-Лейк- Сити деген қала бар. Сол жердегі кино мамандарына бірнеше сценарий жазып бергенмін. Бір күні кино түсіру алаңына келсем, режиссер жоқ екен. Стив деген продюсер бар еді, материалды өзімнен артық ешкім білмейтінін алға тартып, фильмді қолға алуымды сұрады. Қысқасы, кино алаңына итергендей етіп шығарды. Бұл кездейсоқ жағдай. Мен режиссер емеспін, негізгі мамандығым – кинодраматург. Сөйтіп басталып кетті. Бірнеше бейнеролик түсірдім. Олардың тапсырысымен әлеуметтік жарнама түріндегі екі фильм түсірдім. Алматыға қайтып келгеннен кейін де сценарий жазуды тоқтатқан жоқпын. «Мұстафа Шоқайды» жаздым. «Қазақфильмнің» президентінің орнына Анар Қашағанова келгенде Ақтан Арым Құбат деген қырғыз режиссеріне берген «Келін» сценарийі бойынша түсіруді «Материалды өзіңнен артық ешкім білмейді, әрі бастағаннан кейін аяғына жеткізу керек» дегенді айтып, кино түсіру алаңына итергендей етіп шығарды. Кейбіреулер режиссерлік үшін
күресіп жүрсе, мен мәжбүрліктен қолға алдым. Сөйтіп аяқ астынан режиссер болып шыға келдім.

–Режиссер ретінде өзіңізді қалай бағалайсыз? Сіздің бойыңызда режиссерлік қасиет басым ба, әлде кинодраматург ретінде мықтысыз ба?

2. –Драматург бола жүріп, көптеген сценарий жаздым. Режиссерге бересің. Кейін кино шыққанда қарасаң, көңілің толмайды. «Әттеген-ай!» дейтін тұстары көп болады. Сценарийді жазғанда бір киноны көз алдыңа елестетіп отырасың. Кино шыққанда қарасаң, сенің алдындағы суретіңмен сабақтаспайды, мүлдем басқа жаққа кетіп қалады. Ештеңе айта алмайсың. Өйткені, режиссердің көзқарасы басқа. Бірнеше рет сценарийлерім ойлағанымдай емес, мүлдем басқа кино болып шыққанда ішімнен өкініп жүрдім. Жалпы, режиссер ретінде біреудің жазған сценарийін түсіре алмаймын. Тек қана өзімдікін түсіремін. Егер бір жерден қате кетсе, тек өзіңнен көресің. Ең бастысы – жауапкершілік. Өзіңе, өз ісіңе деген жауапкершілік. Ешқандай тапсырыспен жұмыс істемеу керек. Жұмысты қолға алдың ба, оны жоғары кәсіби дәрежеде істеу керек. Өз шығармашылығыма баға бере алмаймын. Бірақ, кәсіби дайындықпен келгенім анық.

3. Жауапкершілік дегеннен туады, бір киноға шамамен екі жылдай уақыт кетеді. Бұл аз уақыт емес. Ал менің досым Тимур Бекмамбетов жылына төрт кино түсіреді. Тимурды жақсы көремін. Мәскеуде жүргенде жақын араласатынбыз. Өте дарынды, мықты жігіт. Бірақ, оның кинолары жеңілтек. Көбінесе компьютерге сүйене отырып жасалады. Бұл адамның интеллектісіне байланысты нәрсе емес. Мұнда техникалық, технологиялық интеллект басымдыққа ие болып тұр.

4. Қазір кино түсіру еріккеннің ермегіне айналып кетті. Жақсы кино көргенде адам қуануы керек. Ал қазіргі біздің киноларды көргенде қуана алмайсың. Өйткені, деңгей түсіп кетті. Еліктеу көп. Өз ойымыз жоқ. Жұртты күлдіргіміз келеді. Күлкінің өзі де түкке тұрмайтын болып шығады. Ойсыз. Күлкінің өзінің ар жағында ой болуы керек. Ал қазіргі кинолардағы күлкі – «аха-ха, иха-ха». Бұл дүниелер, яғни соңғы жылдары кино деп түсіріліп, кино ретінде көрсетіліп жүрген дүниелер – кино емес. Баян Есентаева, Нұртас Адамбайлардың түсіріп жүргендері кино деуге келмейді. Мейлі ғой, түсіре берсін. Бірақ, басын ашып алу керек, олардікі ешқандай да кино емес. Басқа нәрсе. Жанрын өзгерту керек шығар, бәлкім. Бұлардың ең басты ойы – ақша жинау. Ал нағыз өнер адамы ақша үшін жазбайды. Мұхтар Әуезов Абайды ақша үшін жазған жоқ. Шәкен Айманов, Сұлтан Қожықовтар ақшаның құнын білетін, бірақ ақша үшін жазбайтын. Ал қазіргілер о бастан-ақ ақшаны бірінші орынға қояды. Қазіргі кинолардың кино дегеннен гөрі бизнес жобаға келетіні сондықтан болса керек. Киноның аты да өзгерді қазір. Кино түсіруге бел будың ба, бүкіл жан-дүниеңмен соған берілесің, үлкен дайындықпен кірісесің. Басында қорқасың. Ылғи сол. Ал кино біткеннен кейін ауырасың. Өзім әр кинодан кейін 3-4 айдай ауырамын. (500 сөз)

13. Отандық кино жағдайы туралы қай бөлімде ой қозғайды:

A) Төртінші
B) Екінші
C) Бірінші
D) Барлығы
E) Үшінші

14. 4-бөлімде автор кімге кино туралы ойын өзгерту керек деп кеңес береді?

A) Нұртасқа
B) Шәкенге
C) Сұлтанға
D) Абайға
E) Мұхтарға

15. Ермек Тұрсыновтың адами қасиеттері туралы қандай ой түюге болады?

A) Ол –отандық киноиндустрия саласын дамытуға күш салған адам.
B) Ол – жауапкершілігі жоғары және өз ісіне адал адам.
C) Ол – Америкада тәжірибе жинақтаған режиссер.
D) Ол – өз сценарийлеріне кино түсіріп жүрген танымал режиссер.
E) Ол – білімі мен тәжірибесін ұштастыра білген адам.

16. Қай жауап 1-бөліміннің мазмұнына сәйкес келіп тұр.

1. Ермектің режиссер болуына сценарийді өзі жазуы септік болды.
2. Ермектің режиссер болуына кездейсоқ жағдай себепкер болды.
3. Ермек Тұрсынов еркінен тыс режиссер атанды.

A) Үшіншісі
B) Екіншісі
C) Үшеуі де бұрыс
D) Үшеуі де дұрыс
E) Біріншісі

17. Ермек Тұрсыновтың айтуынша, неге кинодраматургтың дайын фильмге көңілі толмайды?

A) Себебі бар атақ режиссерге тиеселі болады
B) Себебі режиссер жұмысын өте жоғары бағалайды.
C) Себебі кинода режиссердің көзқарасы басым болады.
D) Себебі актерлердің ойыны ұнамайды.
E) Себебі драматургтің жауапкершілігі басым болады.

18. Сұхбат қандай мақсатпен алынды?

A) Ермек Тұрсыновтың кино туралы ойын білу үшін
B) Ермек Тұрсыновтың фильмдерін жарнамалау үшін
C) Ермек Тұрсыновты таныстыру үшін
D) Отандық фильмдерге талдау жасау үшін
E) Баян Есентаева мен Нұртас Адамбайға сын айтқызу үшін

19. Берілген мақал-мәтелдердің қайсысы Ермек Тұрсыновтың айтқан сын сөзіне сәйкес келеді?

A) Жылтырдың бәрі күміс емес.
B) Ер сыншысы – елі.
C) Қорыққан мен қуанған бірдей.
D) Михнат болмай, рахат болмас.
E) Көз – қорқақ, қол – батыр.

20. 3-бөлімде Ермек Тұрсынов Тимур Бекмамбетовке қатысты не айтады?

A) алаңдау
B) күмән
C) мақтау
D) сын
E) ой-пікір

Білім және ғылым министрлігі ұлттық бірыңғай тестілеуді екіге бөлді. Енді, мектепті бітіру емтиxаны оқушының орта білімді тәмамдағанын дәлелдесе, ұлттық бірыңғай тестілеудің қорытындысымен мектеп түлектеріне мемлекеттік гранттар тағайындалады, деп xабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

Білім және ғылым саласында бақылау комитеті төрағасының орынбасары Нұрбек Оршубековтің айтуынша, ұлттық бірыңғай тестілеу енгізілген соңғы 13 жылдың ішінде оған оқушылардың барлығы бірдей қатысқан жоқ. Мәселен, соңғы тестілеуге мектеп оқушыларының 70 пайызы қатысты.

Енді, жаңа форматқа сәйкес, «Алтын белгі» тағайындауды мектептердің өздері жүргізеді. Ұлттық бірыңғай тестілеу кезінде аталған атақты растау қажет емес. Тестілеу тек грант иегерлерін ғана анықтап, жоғары оқу орнына түсу мүмкіндігін береді.

«Сонымен, 2017 жылы түлектер үшін қорытынды аттестациялау өздері оқыған мектепте өткізіледі, яғни келесі жылдың 1-10 маусым аралығында өткізу жоспарланып отыр. Ал ұлттық бірыңғай тестілеу, яғни жоғары оқу орнына түсу емтиxаны 20-шы маусым мен 1-ші шілде аралығында республика бойынша 165 тестілеу бекеттерінде өткізіледі», — деп атап көрсетті Н.Оршубеков Орталық коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз мәслиxатында.

"Әңгіменің ашығында" бағдарламасында қазіргі кездегі көкейтесті мәселелердің бірі- «ауыл мектептеріндегі білім беру сапасы, қала мектептерінен айырмашылығы, һәм кемшілігі мен артықшылығы» жайлы ашық әңгіме өрбіді. Келген қонақтар өз ойларын ортаға салды. Өз кезегімде мен де өз көзқарасымды білдіріп өттім. Ол былай:
Жалпы, ауыл мектептеріндегі ғана емес, жалпы еліміздегі барлық мектептердегі білім беру жүйесінің басты 2 проблемасы бар. Әрине, менің пікірім! Олар:
-Біріншісі- ұстаздардың қоғамдық мәртебесінің төмендігі. Осы себептен ойы ұшқыр, білімді жастардың 90 пайызынан көбі педагогика мамандықтарына бармайды. Несіне барсын? Егер ол саланың не қажеттілікті қанағаттандыратындай жалақысы, не қоғамда жоғары статусы болмаса. Соның кесірінен, қазіргі уақытта бұл саланың мамандықтарында ҰБТ-дан 60-70 балл жинағандар оқиды. Ойланып көріңіз, мектепті 3-4 деген бағамен бітірген жастан, болашақта қандай ұстаз шығады? Қазақ тілі, әдебиет, тарихты бұл жерге қоспай-ақ қояйық (оларды ниеттенген мамандар өздері ақ игеріп кете алады). Ал, математика, физика, химия секілді мамандықтарға түлектердің жоғарыдағыдай баллмен түсуі күмән туғызады. Олардан болашақта білім алатын оқушылар жайлы сөз қозғаудың өзі ұят…
-Екінші мәселе- баяғыдан келе жатқан, «шектен шыққан керексіз қағазбастылық». Анам- мұғалім болғандықтан мұны жақсы білем… Мектепке барып 2-3 сағат сабақ беру үшін, үйде отырып «таңның атысы, күннің батысы» қағаз жазып отырғаны. Аяп кететінмін. Міне, солай таңнан-кешке дейін дамыл таппай қағаз жазып, компьютерге телмірген ұстаздар физиологиялық, тіпті психологиялық тұрғыдан қатты күйзеліп, шаршайтыны анық. Ал осылайша шаршаған ұстаздардың мектепке барып, әрбір оқушының шалалығын жөндеп, еркелігіне шыдап, ерекше бір жаңашыл шығармашылық арқылы сапалы білім беруі- өте, өте қиын іс!!! Сондықтан, білімді әрі білікті жастарды тәрбиелеп шығару үшін педагогтардың қоғамдық мәртебесін көтеріп( ойы ұшқыр жастарды осы салаға тарту үшін), қағазбастылықты азайтып, ұстаздардың өз ісіне — шығармашылық тұрғыда, жаңа бір сапалы әдістерімен баруына жағдай жасауымыз қажет!!!

Астана қаласында ҰБТ бойынша орташа балл — 89,2 болды деп хабарлайды Астана қаласы әкімдігінің ресми сайты astana.gov.kz.

2016 жылғы 2-6 маусымда елордада Бірыңғай ұлттық тестілеу өтті. Қала бойынша орташа балл 89,2 құрады, өткен жылмен салыстырғанда бұл көрсеткіш 2,6 баллға өскен.

Биылғы жылы 4695 түлектің 3785-і тестілеуге қатысты, бұл түлектердің жалпы санының 80,6% құрайды. 887 оқушы (18,9%) дәстүрлі емтихан тапсырды, оның ішінде 262-сі — халықаралық олимпиадалар мен ғылыми жобалар конкурстарының (жарыстардың) жеңімпазы, 625 – таяу және қиыр шетелдік ЖОО-ларға оқуға түсетін түлектер. 23 оқушы денсаулығына байланысты қорытынды аттестациядан босатылды.



Ұлттық емтиханның қорытындысы бойынша № 72 мектеп-лицейінің түлегі Нұрасыл Ержанов 125 сұрақтың барлығына дұрыс жауап берген. 1460 (38,6%) түлек 100-125 балл жинады, 150 (5%) оқушы шекті балл ала алмаған.

«Алтын белгіге» үміткер 187 түлектің (Назарбаев университетіне түсетіндіктен біреуі емтихан тапсырудан бас тартты) 127-сі өз білімін растады, бұл 67,9% құрайды, 10 оқушыға 1 баллдан жетпей қалды, 3 оқушы қайта тапсыратын болды.

«Алтын белгі» иегерлеріне аттестаттар табыстау рәсімі 17 маусымда елорда әкімдігінің алдындағы қалалық алаңда өтеді.

Бейсенбі күні, 2 маусымда Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде және С. Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық университетінде Ұлттық бірыңғай тестілеу өтті.

Елорда бойынша орташа балл 91,3 құрады. Ұлттық емтиханның бірінші күнінің қорытындысы бойынша екі түлек – қыздарға арналған Қазақ-түрік лицейінің және №15 мектеп-лицейінің оқушысы ең жоғары балл (124) жинаған.

Жалпы, 1058 оқушы тест тапсырды, соның ішінде 707-сі қазақ тілінде, 351-і орыс тілінде оқығандар. Тестілеу кезінде аудиториядан шығарылғандар немесе тест нәтижелерін жою жағдайлары тіркелген жоқ.



Бүгін тестілеу Қазақ гуманитарлық заң университетінде өтіп жатыр. Еске салайық, Ұлттық бірыңғай тестілеу 2-6 маусым аралығында өтеді.

Материал Астана қаласы әкімдігінің ресми сайты astana.gov.kz деректері бойынша әзірленді.

Сонымен, соңғы қоңырау соғылды, жас түлектер қолдарындағы гүлдерін жақындарына тапсырып, сыныптастарымен бірге қыдыруға кетті. Қыдырғанда сол орталық саябаққа барады, үйлеріне келіп бір тамақ ішеді да, киімдерін ауыстырып әрі қарай, дайындап қойған ресторандарына баруы мүмкін. Бізде солай болған. Қазір, жастардың арасында темекі тарту, арақ ішу бұрынғыдағыдай мода болмағандықтан түнгі қыдыру ұзаққа созылмайды. Оның үстіне алда әлі ҰБТ бар дегендей. Ал, Сіз, көрші орыстардың мектеп бітіріп жатқан түлектерін көрдіңіз ба? Көрмесеңіз орыстардың белгілі блогері Варламовтың постына сілтеме жасайын varlamov.ru/1741557.html (бұл сияқты суреттер жетеді. Желкенішті иа?!)

Олардың жанында біздің түлектер әлі бала ма деген ойға келдім. Ол тіпті жақсы да. Себебі, екі адам кетіп бара жатса біреуінің қолында міндетті түрде арақ немесе пиво. Енді олардың тегі мен тәрбиесіне күмәндана беріңіз. Ресей шынымен де ішіп кеткен ел екен ғой. Болашағы мынау болса келешегі не болады? Мектеппен қоса балалық шақтары да бітіп бара жатқанын аңғармайтын сияқты. Бұл дегеніңіз 1-2 жылдан кейін әлеуметтік желілердегі «Жалғыз басты әйелмін. Балам ауыру. Көмек беріңіздер!» деген сурет…

Қызын қырық үйден тиып, бөтен үйге қондырмайтын, ұлын бөтен үйден тойдырмайтын қазағымның тәрбиесі мықты ғой. Бұл постты үйренсін деп емес, жиренсін деп салдым. Әйтпесе, көрші орыстарға еліктеп кететініміз жоқ емес қой)
Бейбіт Сарыбай айтпақшы "Әрбір пост, бір тост сияқты")

Соңғы қоңырау! Балалардың мұғалімдерден құтылып, мұғалімдердің балалардан құтылып мәәз болып жататын кезі ғой. Неге екенін білмеймін "қызыл күн" болмаса да 25 мамырды жақсы көремін. Мектеп бітіргеніме 7 жыл болса да осы күні оқушы кездегі қызықты сәттерді бір еске түсіріп қоямын. ҰБТ-ның әлегі, апта сайын болатын сынақ тесттер, оның жауабын күту, дым сатып алып жемесең де асхананың жанында тұру, дене шынықтыруда «футбол ойнайықшы» деп жалыну, күнделікті жоғалтып жіберіп жаңадан бастау, айына бір рет келетін кезекшілікті айтсаңызшы. «Жүгірме! Жазып аламын» деген сөз жиі есіме түсіп тұрады) Мұғалімдердің «Сен оқысаң оқитын баласың, просто жалқаусың» деген сөздері де есімде) «Мұғалім осы жолы 4-ке қортыңызшы, келесі тоқсаннан бастап оқимын» деп жүргенде 11 жыл өтіп кетіпті ғой. Мен мектеп бітірген жылдары сыйлығыңыз бар, рестораныңыз бар барлығын қосқанда 50 мыңның шамасында жыйнайтынбыз. Бүгін, бір танысым 180 мыңнан жиналып жатырмыз дегенде жағамды ұстадым. Жаға ұстатты деген осы шығар) Айналайындар-ау ата-аналарыңды да ойласаңдаршы! Масқара ғой) Грант ұтып алатыныңа да сенімді емессің ғой…

ҰБТ-дан өтпей қаламын деп қорқып жүрген оқушылар, УАЙЫМДАМАҢЫЗДАР! 1 жылдан кейін қай пәннен қанша бал алғандарыңызды ұмытып қаласыздар. Барша жас түлектерге сәттілік! Жолдарыңыз болсын!

Биыл Астанада 4 мыңнан астам түлек ҰБТ тапсырады. Бұл туралы Астана қаласы әкімдігінің ресми сайты хабарлады.

Ұлттық бірыңғай тестілеуге дейін аз уақыт қалды. Өтінімдерді қабылдау нәтижесі бойынша елордада 4106 оқушы жылдың басты емтиханын тапсырады. Қазіргі кезде оқушылар арасында сынақ тестілеу ұйымдастырылып жатыр. Сонымен қатар, мектептерде мұғалімдер қосымша сабақтар өткізіп, әрбір түлектің жеке психологиялық дайындығына баса назар аударуда.



ҰБТ қарсаңында мұғалімдермен, ата-аналармен және мектеп түлектерімен ақпараттық-түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Бұдан басқа, Sar Edtech нәтижелерді талдау электронды жүйесін пайдалана отырып, онлайн тестілеу жүргізілуде, бұл әрбір оқушының нәтижелерін талдап, жеке картасын әзірлеуге, оның қателіктері мен кемшліктерін көрсетіп, жеке-жеке жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Әдеттегідей, түлектер бірыңғай емтиханды Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің, С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің, Қазақ гуманитарлық заң университетінің базасында тапсырады. Тестілеу 1-7 маусымда өтеді. Тестілеуге үш жарым астрономиялық сағат (210 минут) уақыт бөлінеді.

ҰБТ тапсыратын оқушылардың ішінде, 196-сы «Алтын белгі» медалін және 89-ы ерекше үлгідегі аттестат алуға үміткер.

Еске салайық, шекті деңгейге (50 балл) қол жеткізе алмаған оқушылар басты ұлттық емтиханды тамыз айында ақылы негізде қайта тапсыра алады. Тестілеуді қайта тапсыру құны — 2242 теңге. Тестілеуге қатысу үшін ЖОО-ға өтініш, төрт 3х4 фотосуретін, жеке куәлік пен мектепті бітіргені туралы аттестатты ұсыну қажет.

Тестілеу қорытындысы бойынша университетке түсу үшін шекті балл жинаған, бірақ оны жақсартқысы келетіндер ҰБТ қайта тапсыруға жіберілмейді. Мысалы, қандай да бір пән бойынша түлек «2» бағасын алса, бірақ шекті балл жинаса, ол ҰБТ қайта тапсыра алмайды.

Ай, ҰБТ, ҰБТ,
Оқушыларды қажытты.
Төмен балл жинаса да,
Үмітін олар үзбепті.

Армандары олардың асқақ,
Жетуге олар талпынбақ.
10-сыныпта ай әсте,
Үлгереміз дейді де,
11-сыныпта дайындалмақ.

10-сыныпты ойынмен,
Күлкіменен бітірер.
11-сыныпты уайыммен,
Тіпті, ҰБТ жайлы түс көрер.

ҰБТ бітіп кеткенде,
Баллдарын олар білгенде.
Бірі қуанып күледі,
Бірі өкініп жылайды.

Оқушылар үлкен сәттілік.
Жоғары балл жинауға.
Алмаңдар мүлдем екілік,
Алыңдар тек бес қана.

Ұлы қолбасшы Улисс Гранттың мүрдесі қабірінде жылына екі рет аунайды: бір рет — туған күні — 27 сәуірде Ұлттық Мемориалдық Мұражайда еске алынғанда; екінші рет — қаззақтар тамыз айының басында грантқа түскендердің тізімін іздегенде.

Бүгінгі таңда бағалау жүйесі күн санап өзгеріп жатыр, ал нәтиже баяғы жартас — сол жартас. Қандай ұсыныс, пікірлеріңіз бар?