***
Денсаулық-зор байлық. Осындай ұран іспеттес, нақыл деуге де келетін мәтелді денсаулық мекемелерінен жиі көремін. Кейде осыған қарап отырып «Зор байлық-денсаулық» деп жазса не болар еді деген сынды ойға шомамын…
***
Бұл денсаулық дегеніңіз адамзатқа Құдайдан берілетін сый секілді. Сый деген әркімге беріле бермейді ғой. Денсаулық та дәл солай. Қанша жерден күтінсең де ауыруға шалдыға беретін кездер болады. Қарапайым ғана мысалдар келтіре кетсем.
Біздің үйдің балалары қыста далаға шыққанда жемпірдің сыртынан свитір қабаттап, қалың пәлтесін киіп, мойнына шарпы орап, киіз ұлтарақ салынған етіктерін аяғына іліп, буынып-түйініп шана тебуге шығады. Көрші үйдің балалары күзгі күртемен, жеңіл – желпі киіммен қалай болса солай шыға салады. Біздің үйдің ең кішкентай баласы астына көрпе төселген, одеялмен қымталған шанада отырады. Көрші үйдің сол шамалас баласы астына сабан төселген боқ шығаратын кәритада жатады. Ертеңіне, тымауратып, суық тиіп, сабаққа бармай қалатын біздің үйдің балалары. Ауырмайсың деп тұмшалай беруге де, өбектей беруге де болмайтын шығар. Бірақ, дәл ана балалар секілді жеңіл –желпі киініп шығып, ауырып қалып жататын да сол баяғы біздің үйдің балалары.
***
Біздің ауылда Тайкен деген азамат болды. Мен ес білгелі жалғызбасты. Тайкеннің отбасысы болған еді деген әңгімені естімеппін және ол жағына бала болған соң ба бас ауыртпаған екенмін. Сол Тайкен тереңдігі 3-4 метр болатын құдықтарды жалғыз өзі бір күнде қазып тастайтын. Біз ол кісіні күші қайта бастаған кезде көргенбіз. Құдықтың түбінде тұрып, дымқыл сазды құдықтың ауызынан ары 4-5 метр жерге лақтыратын жарықтық. «Денсаулығы бар кезде Тәйкендерің бұндай саздарды 10-12 метрге лақтырушы еді. Қартайыпты.» деп үлкендер бас шайқап отырушы еді. Денсаулығы қайтқандағы түрі қылшылдап тұрған жігіттерді жолға қалдырып кететін. Құдайдың сыйы емес деп көріңізші енді…

***
«Ақша болса болды, қалғанын сатып аламыз» деген қалжың-шыны аралас тіркесті жиі естіп қаламын. Бос сөз секілді. Рас, қатты ауырып жүрген, қымбат дәріге, қымбат отаға ақша таба алмай жүрген адамдарға солай болса солай шығар. Бірақ, жағдайлы адамдарға да медицинаның көмектеспей қалатын кездері көп. Менің атамның немере інісі ҰҚК ұзақ жылдар қызмет еткен болатын. Мен білетін шені полковник. Сол кісі зейнеткерлікке шыққан соң өзін-өзі керемет күтті. Оған дейін де күтініп жүрген адам деп естігенмін. Мен ол кісімен қызметінен кетер кезден бастап араласа бастадым. Қарағандыға оқуға келген кезімнен бастап дегенім дұрысырақ болар. Ия, сонымен, ол әкеміз өзін қатты күтетін. Тағамдарды талғап жейтін. Жылына екі-үш мәрте денсаулығын тексертіп отыратын. Шипажайларға бас сұғуды да ұмытпайтын. Өзі менің атамнан бір он жас шамасында кіші. Менің атам қайтыс болғаннан кейін үш айға жетер-жетпес уақытта ол кісі де кетті ғой…
***
Жұрттың күтініп жүрген қатындары бала туатын кезде түрлі аурулары шығып, ем қабылдап барып бала көтеріп жатады. Ақ қар, көк мұзды к*тімен ерітіп қайыр сұрап отыратын анабір халықтың қатындарына таң қаламын. Жылда бала туатын секілді өздері. Емшегінде бір бала, жетегінде жеті, етегінде екі бала. Әлде, ол балалар олардікі емес пе? Әй, сонда да денсаулықтары мықты әлгілердің…

11 сынып бітірген мен үшін Астана қаласы, Еуразия Ұлттық университеті арман еді. Бірақ арманыма суық тидіме білмедім, Еуразияның есігін аша алмадым. Есесіне ҚарМудың табалдырығынан аттап, бақандай 5 жыл оқыдым. 2-3 жатақханалардың қабырғасында менің ең қызықты, өмірім өтті. Сондықтан, Қарағанды мен үшін әрдайым ыстық. Құрылтайға қатысушыларға керек болар-ау деп, одан ары Қарағанды қаласы туралы қазақша ақпарат іздегендерге жарап қалар деген оймен қала туралы аздаған анықтамалық десекте болады Қарағанды туралы 3 карта жасадым. Қазір оған әр түрлі ат қоюға болады (Мультимедиялық, онлай, интербелсенді, активті ) мен интерактивті дедім.

Интерактивті картаны көру үшін суретті басамыз.

«Төрлет » сайты техникалық себептерге байланысты уақытша тоқтап тұр. Сайттағы блогы бар балалар бәйгеге дайындаған материалдарын жариялай алмай жатыр. Ботабек Тілегенов атты жігіттің видеобайқауға ұсынған дүниесін қабыл алыңыздар.

«Егер Шиваны күлдіргің келсе, оған болашақ жоспарың жайлы айтып бер ©»

Күз мезгілі. Шамамен біздің заманымыздың XXI ғасыры енді еніп келе жатқан кез. Қазалыдағы ең жаңа мектептің бірі № 59 мектептің есігінен түс уақытында алтыншы сыныпта оқитын бір топ оқушы шығып келе жатты. Жүрістері жайбарақат, ешқайда асықпайды. Түрлерінен ешқандай суықтық байқалмайды. Қайтар жолды тарам-тарам тармаққа бөлетін жолайрыққа келген соң оқушалар бөліне бастады.

Бүгінгі Қазақ елі жаппай тойлап жүрген тәуелсіздік мейрамымен қатар осы жылғы ЧЛ-сының 1/8-ші финалының жеребе тарту рәсімі қатар келді. Биылғы ЧЛ-да айтарлықтай сенсация көп болды десек артық айтпаспыз, бір ғана Ювентус пен Бенфиканың топтан шыға алмауы неге тұрады, болмаса Порту мен Наполи секілді командалардың ойынын бұл турнирде болашақта көрмейміз, ал 6 ғана ұпай жинаған Петербургтің Зениті келесі турға өтуі сенсация емей немене?!

Манипулятор әдетте құрбанының санасын қай тесіктен айдау керегін жақсы біледі және сол тесіктерді зерттеуге біраз уақыт бөледі.

Брейкер ханымның айтуынша құрбан болуға бейімдер төмендегі қасиеттерге ие:

Бүгіннен бастап аптаның үздік 3 постына және ең көп плюс жинаған пікірге 500 теңге көлемінде сыйақы беріледі. Әр дүйсенбі Астана уақытымен 10:00-де үздіктер анықталып, ақша қолданушылардың қалаған ұялы оператор номеріне аударылады.

Үздіктер тек жазба рейтингі бойынша ғана емес, оқылуы саны, пікір саны, мақаланың дұрыс орналастырылуы сияқты бірнеше критерий бойынша есептеледі.

Сәттілік!

Мен бұған дейінде иллюзия тақырыбын қозғаған едім. Ғаламтордың мүмкіншілігінде шек жоқ қой, бір сайттан мына суреттерді тапқан едім, сіздермен бөліскім келді. Көне, көңілді иллюзия сурет жұмбақтарға назар аударыңыз!

Ия, адам баласы көптеген мүмкіндіктерге ие, көптеген нәрселер жасай алады. Бірақ адам баласының кей кезде өз денесімен жасай алмайтын, оңай көрінетін қимылдары да болады екен. Енді сол трюктер жайлы айтайық: (Ұзын анықтамасын жазғым келмеді, тек суреттер сөйлегендей етіп жасадым. Сурет үстіне курсорды апарсаңыз өзі жағдайды түсіндіреді)

Ана
Сен бақыттысың,
Жыламағың!
Жай түсіп жатқанда да құламадың
Тәңіріңнен мен едім ғой сұрағаның
Сондықтан жыламағың, жыламағың! (М.Мақатаев)
-деп, бірінші блогымның тұсауын ешқандай асыл тасқа жетпейтін АНА деген жанға арнадым. АНА деген қасиетті, күміспен қапталған, алтынмен аптаған сөз. Бірақ біз сол «ана» дегеннің орнына «мама» деп қолданып кеткеніміз өкінішті-ақ. Алайда, қай тілде айтылмасын — ол асыл сөз мағынасын өзгертпейді. Біз неге махаббат дегенде бір жақты ойлап қаламыз, Анамызға деген махаббатты ұмытпадықпа?! Қайтседе, тек Ана ғана бізді 9 ай құрсағында, 3 жыл алақанында және өмір бойы жүрегінде әлпештеп өтеді. Ия, әрине бірінші — Алланы, екінші Пайғамбарымызды(С.А.С), содан сон Анамызды, Әкемізді сүйуіміз керек.
Бірде пайғамбарымызға Мұхаммед (с.ғ.с)ге біреу кеп:
-Ең алдымен жақсылықты кімге істейсің десе,
-АНАМА!,-депті.
-Жарайды, ал сосын кімге десе,
-АНАМА!,-депті.
-Иә түсіндім ғой, ал сонан соң ше? десе
-Тағыда АНАМА депті!
Жұмақтың кілті ананың табанының астында демекші оған аса қамқор көрсетіп, бөлек, ерекше көңіл бөлейік! «Анаңды Меккеге үш арқалап барсаң да, қарызын өтей алмайсың» деген дана қазақ халқы.
Ана туралы Бір кішкене видеоролик немесе сурет көріп қалсам көзіме жас ұйыла кетеді, бұл Мейірімі Шексіз, Рахымды Аллаһ Тағаланың жүрегіме берген мейірімі ма?! Сол сәтте өз анам есіме түсіп, жүгіріп құшақтап алып Рахметімді айтып, қалай бақытты қыла аламын деп сұрағымда келіп тұрады.
Ананың махаббатына, құдіретіне тамсанған талай ақын әнін арнап, жырын жазып, талай жазушы қалам тербеген. Мен анамды өзімнің өмірлік идеалым деп санаймын. Әлпештеп, аялап, төрт ұйқысын төрт бөліп өсірген Анама бас иемін!

Соңына айтарым анаға махаббат жүрегінің түбінде, оны сөзбен жеткізу мүмкін емес. Бірақ, жәй ғана сөз айтпай амалын жасайық!
P.S. Әкемді де ұмытқан жоқпын, оны да ерекше жақсы көремін!

Бір де бір мақсатымызға жеткеніміз аналарымыздың арқасы Аллаһ қалауымен.
 Жердегі періштем — АНАм!

Керекинфода rauka деген атпен шығып, жазба қалдырып, пікір жазушылардың бірі едім. Себепті-себепсіз жағдайларға байланысты бұл блог мені «кіргізбей» тастады. Бәрі өзімнен...құпия сөзді ұмыттымммм. Қисалаңдап Аршаттан көмек сұрауға ұялдым… Амал жоқ, қайтадан тіркелуге мәжбүр болдым. Профильімді ашып қарасам, күшің жоқ «0» дейдіДостар болса да… Ендеше маған достық жіберіңдерщ,

Ескерту: Аяғы ауыр әйелдерге, ми-жүйке ауруына шалдыққандарға, жүрегіне жақын қабылдағыш адамдарға және aza мен оның байқауына төрелік ететін қазылар алқасына бұл жазба оқуға ұсынылмайды.

Барлық оқиғалар өмірден алынған, қандай да бір фантазиямен бірдей болуы сәйкестік деп бағаланады.

Жазба жеке адамның субъективті көзқарасы мен ұсыныстарын білдіреді және ақиқаттың анасы, шындықтың шешесі болуды көздемейді.

Тұғырнама атаулыны зорлап жатқан Blogcamp туралы жазбалардың қатарында жылт етіп көрініп қалу үшін кәлләмізді кернеп, жадымыздың гигабайттарын алып жатқан жағдайлар туралы жазуға бел шештік.

Шымкентте өткен БлогҚұрылтай біраз түйткілдің басын ашып берді.

Ұйымдастырушы жігіттерге айып жоқ. Қолынан келгенін істеді, ешкімді "қыңқ" дегізбей, күтіп алып, шығарып салып, аяғын жерге тигізбей күтті.

Бірақ, жиынның ресми жағы біраз ақсап қалғанын мойындауымыз керек. Және ол ұйымдастырушылардың да кінәсі емес.

Сондықтан, өз тарапымнан бірнеше ой айтпақпын.

Интернет ортада өткен аптаның басты тақырыбы «Тәжин тізімі» болды. 22 ақпан күні мемлекеттiк ақпараттық саясаттың өзектi мәселелерi бойынша өткен жиында Қазақстандағы ең танымал әрі ықпалды аналитиктердің, блогшылардың, әлеуметтік желілер модераторларының мәліметтер базасы жасалатыны туралы айтқан еді ҚР Мемлекеттiк хатшысы Марат Тәжин:

«Еліміздегі қоғамдық-саяси өнімдерді шығарумен айналысатын барлық мемлекеттік ұйымдардың, ең танымал әрі ықпалды аналитиктердің, блогшылардың, әлеуметтік желілер модераторларының біртұтас мәліметтер базасын құру керек. Бұл жұмыс 2 ай уақыт ішінде аяқталу керек. Бізде мәліметтер базасы болуы керек, шамамен сәуір айынан бастап осы бағыттағы жұмысты жандандыруға тиіспіз. Мен осыны талап етемін, алайда бірде-бір мемлекеттік органдарда ондай мәліметтер базасы жоқ. Бұл дұрыс емес. Осы жұмыспен ұдайы айналысатын адам керек»

Бұл сөздерді блогшылар әр түрлі формада қабылдап, түрлі-түрлі пікірлер айтыла бастады. «Тәжин тізімі» деген атау да қойылып үлгерді. Мемлекеттік хатшы сол жиында не айтты, қысқаша қарап көрейік.

Көрдім мен иманды бір азаматты
Бар екен-ау әлі де, азаймапты
Көкірегі соқырлар көп болған соң
Жоқ шығар деп кетіп еді мазам қатты

Дегенмен, үміт оты өшпеді әлі
Асықпай жетерміз біз көшке де әлі
Тәрбиенің негізін діннен алған
Қалың елім — қазағым өспек әлі

Қазағым — қалың жұртым, қайран елім
Жамандықты жиып алдың қайдан, елім?
Бөлінуді әдетке айналдырдың
Берекелі ең, ұйыған айран едің

жалғасы бар… шығар)

Қазіргі таңда барлық дамыған елдерде блог жазу модаға айналды. Блог жазудың маңызы көп. Солардың бірін сізге ашсам деймін. Тілдің тірілігін білдіретін дүние – оның қолданылуы. Мысалға эскимос тілі өлуге жақын, ол тілде тек 2-3 адам сөйлейді. Ол тілде блог жазсаң, сол 2-3 адамнан артық ешкім оқымайтынына кәміл сенуге болады. Оған қарсы ағылшын тілінде бүкіл әлем сөйлейді. Сондықтан бұл тілде әлі күнге шейін жаңа сөздер пайда болып, Оксфорд сөздігіне еніп жатыр. Бұған дәлел “fog” (тұман) және “smoke”(түтін) деген екі сөзді қосып “smog”( тұманмен аралас түтін) деген жаңа сөз құрылды.

Кез келген тілді дамытатын — сол тілде сөйлейтін адамдардың ой бөлісуі, ойды дамытуы. Өзіңіз ойлаңыз, сіздің 5 минутта ойыңызға келген пікірді жазып, ғаламторда сақтадыңыз. Кейін оны 5-6 жылдан кейін бір қазақ керекке жаратып өмірінде, немесе саясатта еңбек ететін ағалар оқып мемлекет ісіне қолданар. Біз білмейміз

ертең не боларын. Бірақ осы жарқын елдің болашағы біз. Біз ойымызды ашып жазуымыз, сонымен ғаламторды толтыруымыз қажет. Біздің тіліміздің дамуы әлемдегі қазақтардың санына емес, олардың ана тілінде сөйлесуіне байланысты.

Интернет тіліміздің дамуына позитив амал жасауда. Себебі Моңғолия, Қытай, Иран, Ауғанстан, Өзбекстан және Еуропадағы қазақтар елімізбен арасын үзбей, жергілікті қазақтармен ой алмасып отырады. Барлық қазақтар бір торапта жиылып, бір әліппеде тілдесіп сөйлессе қандай керемет болар еді! Біздің қазақтар қай жерде жүрсе де өзінің қандастарының ойын білу үшін жай ғана ғаламторға кіріп сол тораптың атын терер еді.

Сондай тораптың бірі Қытайдағы бауырлар тарапынан ашылды – senkazakh.com. Бірақ сайт жетілдірушілері кіріл әліппесіне аудару амалын нашар орындапты. Мысалға төте қазақшада «І» әрпі мен «Ы» әрпі бірдей жазылады. Соларды кірілшеде ажырату үшін скрипттер жазылмаған. Кейін сайттың интерфейсі онша келіспеген. Сондықтан, менің ойымша тораптың бастапқы нұсқасы латынша болуы тиіс. Оны кірілшеге де, төтеге де оп-оңай аударасыз. Сондықтан қазақ елінің тұтастығын аңсайтын АЙТИ мамандарының назарына салсам деп қолыма пернетақта алып осы мақаланы жаздым.

 Бейс Серікбай. Атырау қаласы