Жамбыл тарихы немесе ескерткіштер тарихы

Жеті атасын білмеген жетесіз, өз тарихын білмеген көргенсіз, дегендей, халық дана сөздерін жиі естиміз, сол сөздерді естен шығармай бабалар мұрасын, аталар қазынасын ұрпақтан ұрпаққа айна қатесіз ­ еш өзгертусіз жеткізу ендігі біздің мақсат­міндетіміз. Сан ғасыр өтседе­ әсем бейнесін, ескерткіштерін, көркем мұрасын жадына сақтаған­ қазағымның ғана емес, барша Орталық Азия елдерінде «Тарихи қала» есімімен сақталған. Таразымды жырлаған жыраулар мен ақындардар бүгінде тоқталар емес. Жыл артып көркейген бейнесін көріп тамсанатын мөлдір көзді ай­келбетті арулар мен арыстандай айбатты жолбарыстай қайратты қақ батырларымыздың туып­өскен мекені. Жамбылымның тарихы жетпіс алты жылға созылған болса, Таразым терең тамырмен бойлаған киелі ағаштай екі мың жылдық тарихы бар. Кейбір кітап көздерін оқысан арап елдерінің жеріне кіретін қала десе, ендігі бір деректерде Ұлы Жібек сауда жолында созылған көне шаһарымыз бүгінде көркейіп өз әсемдігіне көзі тоймаған жас қыздай бұралаңдап көркейіп келе жатыр. Жылдан жылға көркейген қала астынан өзіміздің тарихи діңгегімізді кейде көре алмай қаламызба деген ойларда мазаңды қашырады. Бірақта көне ескерткіштері мен аспан асты мұражайларын көріп жаңағы ойыңды лезде жинап аласын. Тарихы терең Таразымда бүгінде Қарахан, Дәуітбек баба, Айша бибі, Бабаджа Хатун, Тектұрмас, Ақыртастай кесенелер шаһар келбетіне әсем келбет беріп келеді, міне сан ғасырдан бері. Ендігі сол саяхаттарым дейін бе әлде бүгінгі көне шаһарымның ескерткіштерін тағы бір еске алып тұстап шығайық. Айша бибі және Бабаджа Хатун кесенелері. Айша бибі ауылының орталығында Тараз қаласынан 12км қашықтықта орналасқан Айша бибі кесенесі – ХІ-ХІІ ғ.ғ. ортағасыр сәулет ескерткіштерінің бірі. Біздің күнге кесененің тек батыс бөлшегі сақталған. Қазір кесене толығымен жаңартылған. Қараханидтер сәулет ескерткіштері ішінен Орта Азия және Қазақстан аумағында сәулет-құрылыс мәдениетінде бұл ескерткіш кереметі болып саналады. 60 түрлі ою-өрнектері бар эпиграфикалық белдеумен жасалған.Ескерткіш туристтерді тек қана ерекше сәулетімен ғана емес, сонымен қатар сұлу Айша-бибі мен батыр Қарахан арасындағы шексіз махаббаты туралы аңыз да қызықтырады. Айша әйгілі шығыс ақылшысы Зеңгі бабаның қызы болып келеді. Аңыз бойынша Айша өзінің ғашығы Қараханға бара жатқан жолында жыланның шаққанынан қайтыс болған. Бабаджа Хатун кесенесі — Айша бибі мазары жанында орналасқан. Бұл кесене де XI- XIIғ.ғ. сәулет ескерткіші болып саналады. Кесене ерекше қарапайымдылығымен бағаланады. Соңғы жаңартылуы 2002 жылы болған. Эпиграфикалық жазба бойынша ол жерде жерленген әйел адамның атын оқып білген. Аңыз бойынша ол әйел Айшаның қамқоршысы болған. Ол Айшаны сапар кезінде қасында болған. Айша қайтыс болған соң оның мазары үстінде жағылып тұрған алауды ұстап тұрды. Бұл екі кесене сәулет ескерткіші ретінде және қажылық дәстүрін өткізетін мұсылманның қасиетті жерлері болып есептеледі.Қарахана және Дауытбек, Тектұрмас кесенелері Тараз қаласының ортасында орналасқан. ХІ ғ. Қарахан және ХІІІ ғ. [[Дауытбек] кесенелер комплексі ХІ ғ. Карахан (Әулие-Ата) ортағасырда пайда болған Тараз қаласының аймағында мәдени-мемориальды комплексқа кіреді.Алғашқы құрылыс қарахандықтар дәуірінде ХІ ғ. басталды. 1905-1906 ж.ж. кесенесі құрылды. ХІХ ғ. Қали-Юнус шығыс моншасы — ХІХ ғ. Әулие Ата қаласының тұрғынымен құрылған монша. Салуда сәулет композицияның принциптері және ортағасырдағы шығыс моншалар жылыту жүйелері қолданылды. Бұл көптеген туристердің қызығушылығын оятады. ХХ ғ. елуінші жылдарына дейін монша істе болған. Қазіргі уақытта ол қалпына қайта келтіріліп, сәулет ескерткішіне айналдырылған. Монша туристік орынға айналған. VIII-IХ ғ.ғ. Ақыртас сарайлық комплексі — Жамбыл облысының, және Қазақстан территориясында қызықты және құпиялы орындардың бірі. Ақыртас тарихы 130 жыл зерттелген. Қазірде қайта зерттеу істері жалғасып жатыр. Археологиялық зерттеулердің нәтижесінде алынған соңғы мәліметтер бойынша Ақыртасты Ұлы Жібек жолындағы ортағасыр қаласы Қасрибаспен теңестіреді. Ғалымдардың көпшілігі ойларынша Ақыртас 1714-1715 жж. араб қолбасшысы Күтейбі бұйрығымен салынған. Тектұрмас Х-ХIV ғғ. Сәулет комплексі. Бұл ежелгі діни орындарының бірі. VII-XІғғ. Ислам дінінің келуіне дейін комплекс құрыла бастаған болатын. Кесене ислам кезеңінде салынып, 1935 ж. жойылды. Қазіргі уақытта оны орнында орта ғасыр типімен жаңа кесене қалпына келтірілді. Кесененің жанында қазақ батыры Мамбеттің моласы бар.
Менің туып өскен жерім, менің Таразым Туристерге ұсынылатын Сәулет ескерткіштерін көруге болады. Барлығы Алматы-Самара жолында немесе Тараз қаласының маңайында орналасқан ескерткіштермен ерекшелінеді.
«Мөп­мөлдір көздің қарасын, Тараздан ғана табасын» деген Ж.Баласағұн
Әрі қарай

Түс немесе сағыныш

Міне бүгін өмірімде бірінші рет өз ойымды интернет желісіне жазып отырмын. Осы 2-3 күн болды мен бір ай бұрын айырылскан қызды түсімде көріп жүрмін. Мен оны қатты жақсы көргенмін(Өмірімнен артық десем өтірік емес).Осыдан бір ай бұрын ол қыз ұзатылып кетті. Біздің қосылмауымызға көп нәрсе себеп болды. Оның есімі Жанар болатын. Жанармен соңғы рет оның ұзатылуына бір күн қалғанда жолықтым. Екеуміз кафеге барып шай іштік. Мен сол кезде мауқымды басып оның иісіне тойып алғым келген. Мен оның алдында жатып әңгімелесіп кеттік. Сол мезетте ол өз сезімін іс-әрекетімен білдірді. Ал мніе бүгін арадан бір айдан көп уақыт өтті. Мен оны ұмыту үшін көптеген қыздармен таныстым, бірақ түк шықпады онымнан. Ақйық ақын Мұқағали атамыздың «Шын ғашықпын» өлеңін оқысам сол есіме түседі. Ал енді түсіме оралайын. Кеше ол маған түсіме кірген еді. Түсімде ол мені іздеп жүр екен мен оқыған мектепте. Ал мен болсам одан қашып жүомін. Неге екенін өзімде түсінбедім.Ол болса сол жерде жүрген адамдардан мені сұрап жүрді. Ал бүгін және түсіме енді. Бұл түсте мамасы екеуін көрдім. Ол үйіне ажырасып қайтып келіп қалыпты. Сол жерде екеуміз біраз сөйлестік, ол маған күйеуін жамандап жатыр. Мен болсам түкке түсінбей тұрмын. Түсімде оны көргеніме қуанып тұрмын ба? Сосын оның мамасы келіп маған әңгіме айтып жатыр, сонда мен түсімде оны алам деп қуанып жүрмін.Ия ол күйеуден шығып келгендігіне қарамайаламын дедім түсімде.Егер бұл өңімде болғанда да мен солай айтар едім өйткені мен оны өте қатты жақсы көремін,өлердей ғашықпын. Бірақ бұл түстің маған неге көрініп жүргенін түсінбедім? Ол қиналып жүрме… Бірақ мен оны қатты сағындым. Мен алдыңғы түстерімде бір адамды күн бойы түсімде көрген емеспін. Достар егер менің жазған мәтініме сын айтпай, түсімді жорып беріңдерші. Менің бұл алғашқы жазған тақырыбым ғой, оғанда себебші сол баяғы ҒАШЫҚТЫҚ.
Әрі қарай

"Адамдар-ай, адамдар!"*. Акт #1. Филолог-жезөкше

* — «Адамдар-ай, адамдар!» — monti -дің баспада жатқан кітабының атауы.

Шынын айтқанда, жезөкшелер көбіне арам, жылпос, надан болып келеді. Әсіресе надан, қараңғы болып келеді. Тек: «Неге олай дейсіз? Мен мысалы, Спинозамен сусындағам, Моцартты тыңдайм» деп, араша түспей-ақ қойыңдарш, өтініш! Расымен солай: жезөкшелер — надан, қараңғы халық.
Бір күні саунаға жезөкше шақырттық. Шақырғанда, солар жақын жерде жүре ме дейм, нақтың: жетіп келд. 10 мың дейд нақ! "Қой-ей, қуасың ба?" дейміз.Біздер саунаға кіріп кеткенде гиперинфляция басталып кетпеді ме деп, жігіттер дереу мобиламен Ұлттық Банқтың сайтын қарап еді: жоқ, доллыр баяғы — 147 теңгесімен орнында тұр екен, марченкосстың. Саудаласып-
Әрі қарай

Байтасовтың отбасында

Тараздағы террактте өз денесін гранатаға тосқан Байтасовтың ерлігін ескеріп, біз де естелік бермекші болып келіскен едік қой. Сурет дайын болып, Айкона беріп жіберген еді. Неге екенін қайдам, суретті алған соң біраз уақыт барудың сәті түспеді. Тек, сенбі күні кешкісін барып қайттым. Сіздердің де қайғырып көңіл айтатындарыңызды, КерекИнфо блогшылары мен Ғаламарт атынан деп суретті табыс еттім. Жары Гүлжамал, анасы Гүлзат рахметтерін айтып жатыр.
Әрі қарай

Қырсықтым

Әңгіме былай, жер лай емес. Очм, әшкиім сынып қалғанына біраз уақыт болған. Қайта барып тапсырыс беруге қол тимеді.(Өтірік, мойын жар бермеді). Сонымен бүгін түскен таман жаңасын алмақшы болдым. Алдымен 4 шағын ауданда орналасқан «Оптика»-ға бас сұқтым. Негізі бұрын да келіп тұратынмын бұнда әшкиді жөндету үшін. Сондағы орыс қатынға қояр притензиям жоқ. Қазақша сөйлей алмаса да айтқаныңды түсінеді. Бұл жақтан өзіме ұнайтын әшки таба алмадым. Бәрі бір сарынды. Кейбірі қымбат, өз бағасына татымайды да. Жақсы болса мейлі ғой бағалысының. ГарриПоттеріңдіссс.
Әрі қарай

Капитан Байтасовтың жанұясына

Құрметті керекинфо қолданушылары!



Алдынада konvict пен balzaminka ның бастауымен Таразда орын алған қайғылы оқиға кезінде қаза тапқан капитан Байтасовтың жанұясына көмек көрсетеміз деген ұсыныстар болған еді. Мұнда. Кешегі Алматылықтырдың жиналысында осы мәселені тағы да талқыладық. Домбыра сыйлау туралы идеяны жарамсыз деп тапқан соң, Ғаламарт атынан келген Алмас тамаша бір ұсыныс айтты. Егер Капитан Байтасовтың балаларына ұмытылмас естелік сыйлағымыз келсе, оның портретін салдырып, әдемі багетке салып керекшілердің атынан Таразға беріп жіберуге болады. Әрине, портреттің сапасы бұл сыйлықтың мағынасын сездіріп тұратындай өте жоғары болуы керек. Алмастың рекомендациясымен суретті Нұрлан Қилыбай аға салып беруге келісімін берді. Алмас Нұрлан ағаның профессионализіміне күмән келтірмеуге болатындығына бізді сендірді.

Ендігі сұрақ сыйлықтың бағасында. Нұрлан Қилыбайдың салған суреттері 75 000 теңге көлемінен асады екен. Алмас өтінген соң, ол бізге портретті 50 000 теңгеге салып беруге келісімін берді.

Біз кешегі жиналыста ақша жинауды бастап та кеттік. Барлығы 11 қолданушыдан 11 500 теңге жиналды. Егер кімде-кім бізге қосылғысы келсе, менімен немесе Айконамен хабарлассын. Не болмаса, осында жазсын.

Астаналық керекші достар! 16 желтоқсан күні patick елордаға аттанғалы жатыр. Әрине, зорлық жоқ. Дегенмен, беретін ақшаларыңызды сол кезде жинап, Ернардан беріп жібере салсаңыздар жақсы болар еді.
Әрі қарай

Жаласқан ауыздар

хабардан басқа арналарда көрсететін жаңалықтарда Тараз қаласы күнде аталады. Соңғы екі ай ішіндегі құрбандыққа бала шалу мен жарылысты қоспағанда,
Әрі қарай

Тараз, Тараз!!! О, О, Тараз, Тараз

Мен қазақ әншілерін көп тыңдай бермейтінім белгілі. Ара-арасында рэптер болмаса. Сол кішкене ғана әннің орындаушыларының бірі Рассим. Тараз қаласының тумасы. 1988 жылы туылған дейді кей деректер. Қазақ түрік лицейінің түлегі. Рассимнің маған ұнаған үш өлеңі бар:
Әрі қарай

Шәмші ұнатқан дүнген қызы ...

Талас өзенінің жағасында Дүнген қызына ғашық жүректен туындаған әнге бүгін назарым ерекше болды. Көп есітіп жүрген болсам да әннің шығу тарихы қызықтырды. Білетіндер әңгімелеп берсе нұр үстіне нұр болар еді…
Әрі қарай

Ару қала, қарсы ал мені!

Біраздан соң Алматыға шығамын. Бұрын кішкентай кезімде барғанмын. Бір-ақ рет. Өкінішке орай 28-не қала алмаймын. Сенбі қайта келу керек. Жәль болып тұр. Басқа не жазарымды білмей тұрмын. Алматы, қарсы ал мені!
Пы.Сы. @Teriskei тығылатын жер іздей
Әрі қарай

Тағы да Тараз!

Жамбылдық ұйымдасқан қылмыстық топтар (ҰҚТ) Тараздың орта мектептерінде орын алып отырған қорқытып ақша жинауға ешқандай қатысы жоқ, деп облыс прокурорының аға көмекшісі Еркін Қуанышев мәлім етті.

«Қолдағы бар оперативтік мәліметтер бойынша,
Әрі қарай

Уикиликс. Бозымбаев туралы баллада

Баллада деген бас-аяғыңды балауызша балқытып, ерніңе салып ерітуші еді… Бұл “ баллада” мақтау емес. Даттау. Ғайбатты таратуға “ соучастник” болып кетпейін десем, бұл материалдың танауына тотияын салғандай тұстары көп сияқты. Сонымен, авторы – Қырсық Қисық (біздің Қисыққа 368 атадан асып қосылады деген дерек табылмады). Бүркеншек есім. Блогымды сайтқа
Әрі қарай