Назира, сен кімсің?
Сен мендік қарындас емессің,
Көршім де емессің.
Мен танитын ауылдас емессің,
Не мен тыңдайтын әнші де емессің.

Мен қызыққан қылықтас емессің,
Мен киінетін дүкенде есепші емессің.
Бірге оқыған сыныптас емессің,
Не мен баратын жезөкше емессің.

Назира, сен кімсің?
Жек көретін ата жау қастасым емессің,
Жете алмай жүрген қиял әлемім емессің.
Не менің химиядан берген ұстазым емессің,
Не сен менің әйелім емессің.

Маған бір көмектесуге себепкер емессің,
Мені сынап жүрген мыжыма емессің.
Не мен оқыған кейіпкер емессің,
Не анау Талғат ағаның қызы да емессің.

Маған жақын да, алыс та емессің,
Мен танитын жесір де емессің.
Жалпы, сен маѓан мүлде таныс та емессің,
Негізі, сен маған ешкім де емессің.

Вообще, неге сені жазып отырмын?

АЭСА, қысқасы. Бәзбіреулер секілді кеткен командаларды сөгуішлер қатарынан емеспін. Әрине, көрермендер үшін жақсы командалардың маусымда болғаны жақсырақ. Оның үстіне, бастаған нәрсені соңына дейін аяқтау уәжіп қой. Бірақ, не болса да, әрекет еріккеннен жасалмағаны түсінікті… Қысқасы, қандай жолмен екені маңызды емес, Жайдарманнан тағы бір түлектер ұшты, үлкен өмірге жоллдама ап кетті, кіржиіп, Медиум тілінше айтсам, ересек нан табуға да аяқ басты. Тоқетері, АЭСА-сыздықтағы ақырғы ширек финалда былай бастан өткердік…

Айымның ауылға келуі біреулер үшін елеулі өзгеріс, біреулер үшін қызғаныш болды, біреулер үшін шыбынның қонғанындай да әсер қалдырмады. Жасы отызға таяп қалса да әлі балғын қыздай көрінетін Айым қызғаншақ әйелдердің ұйқысын ұрлады, тыныштығын бұзды. Нәпсісі әлсіздеу ер адамдардың көңіліне құрт түсірді. Оның ақкөңілділігін, жайдарлылығын әркім өзінше түсінді. Көрген адамға жымия бас изеп амандасып, танымаса да үй-жайын, амандығын сұрап қалбалақтап қалатын ақжарқын Айымның бұл мінезін әркім өзінше түсінді — әйелдер: «Зымиян, көзбен арбауын қарашы. Қаладан әбден бұзылып келген сайқал ғой» деп тілдеді, ер адамдардың әрқайсысы іштей: «Жанымдағы еркектерге қарағанда менің артықтау сымбатым мен қайратымды айтпай-ақ сезіп тұр ғой мынауың, менде көңілі бар-ау осы. Әйтпесе, жылы жүз танытпас еді» деп пікір түйді. Ал, өзгелердің өзі жайлы қалай ойлайтыны туралы Айымның қаперіне де кірмеді, ауыл адамдары адалдықтың бейнесіндей көрінді. Сәлемін алып, күлімдеп тұратын ерін де, әйелін де өзі туралы теріс ойлайды деп күмәнданбаған. Жалғыз өзі тұратын нағашы әжесінің қараша үйін қоңыр әуенге тұндыратын кешкілік. Қолына гитарасын алып, мұңлы әуенге басқанда үнемі күлімдеген көздерін ауыр мұң торлайтын. Алысқа қарап, біреуді сағынғандай ауыр күрсінетін. Екі үйдің ортасын сарғыш-жасыл мүк басқан, саусағыңды тигізсең шытынап кетердей болып күнге әбден тозған аласа шифер бөліп тұратын. Әуен шыға бастаса болды сол шиферге артылып алып, көрші үйдің шарбағына қарап тұрамын. Бірде-бір артық дақ түспеген аппақ бетін көлейгелеген қоңыр шашын иығынан асыра сілкіп тастап, әнін жалғастыра беретін. Әжесі көршілер не ойлайды дегендей қипақтап, Айымның дауысы қаттырақ шығып кетсе шарбақтың есігін жаба түсіп, әбігерге түсетін. Бұлай әбігерге түсуінің де өз себебі бар: қарапайым әңгімеге не өсекке, айқай мен сыбырға ғана құлақтары үйренген алақандай ғана қарапайым ауылдың тұрғындары жанды дауыстағы әнді тосырқап жүрді. «Перілермен байланысы бар, дуаны осылай жасайтын болса керек» деп жүрді ойы ең озық, ерекшелеу ойлайды деген көзі ашық білімді әйелдер. Жел сөз біздің үйдің іргесіне де жетсе керек, анам: «Әй, қыз, жаныңды шығарам, бері кел!» деп мені ол үйге жолатпайтын.
Шарбаққа артылып, кезекті бір әуенді тыңдап тұрған кезімде Айым әнін кілт үзіп: «Көркемім, кел бері, ән айтамыз» деді. Мен үйден апам шығып қала ма деп жалтақтап тұра бердім.
-Апаң ұрысса өзім шақырдым деп айтамын, қорықпай кел бері,-деді жылы жымиып. Шынымен де әйелдер түрлендіріп айтып жүрген сиқырдың бары анық, жымиса да жүрегіңді елжіретіп, өзіне тарта түсетін бір жұмбақ күші бар еді. Ашуы қатты апамның айқайы жайына қалды да, жанына жетіп бардым.
— Ән айта аласың ба?
Басымды шайқадым.
— Кел үйретемін, ән айтқан жақсы, ауырмайсың,-деді. Әннің ауруға қарсы тұратын күші туралы түсінбесем де, қайталап сұрауға бата алмадым. Өзімді топас етіп көрсеткім келмеген шығар мүмкін.
Мен Айымға үйірсек болып алдым. Кеш болса болды жанынан шықпаймын. Ән айтқанда мұң торлайтын жүзінде көзінен тамып түскен мөп-мөлдір жас сырғанайтын кейде. Себебін сұрауға тағы да бата алмадым. Бұл жолы топастығымды білдіріп алам деп емес, «Біреудің жеке ісіне араласу-мәдениетсіздік» дегенді бір кітаптан оқығам, төмен деңгей көрсеткім келмегендіктен үндеген жоқпын.
— Олар мені түсінбеді. Жақсы көретін адамдардың сатып кеткені қиын,-деді. Өзімше бәрін ұққан адамдай артық сұрақ қоймадым.
Әдемі әуен әлсіздерді жаулап та үлгерді. Әсіресе ер адамдардың тамсанбасына қоймады. Адуын әйелінің қасы мен қабағын бағып жүретін ер адамдар үшін Ақзер кемпірдің шарбағында көктем бардай көрінетін. Әйелдерінің сұрғылт жүздерінен таба алмаған жылулықты Айымнан көретін еді. Іштей кезіксе екен, сәлемдессе екен, жымиса екен тағы деп тілегенмен, әйелдерінің шайпау мінезінен қаймығып: «Ақзер кемпірдің үйіндегі жиені жынды ма бірдеме ғой өзі, ыржалақтап күле береді. Есі дұрыс емес, жындыханадан шыққан болуы керек. Беті де аппақ қудай, дәрі сорып тастаған ба тіпті!» деп екіленіп отыратын. Ауылға әдемілік келгелі мазасы қашқан әйелдердің бұл сөзден кейін уайымы сейіліп, құмандағы шайын кері ысытып жіберіп, қызылынан баптай құятын. Әншейін де мән бермейтін күйеуіне мейірлене қарап: «Жағаң кірлепті ғой, көйлегіңді тасташы жууға» дейтін. Бар мейірім, ықылас осымен ғана шектелетін.
Ауылда той анда-санда ғана өтетін. Соның біріне Айым барды. Оның жаны одан сайын әдемілене түсті. Жүзі балбұл жайнады. Өзі де әдемі, дауысы да әдемі, жаны да әдемі деп ойлайтын едім, енді оның әр қимылы да әдемі деген тағы ұғым қалыптастырдым. Денесінің әр буыны әуеннен тұратындай, әуен ойнаған сайын мың бұралады, жоқ, денесі мың бұралған сайын әуен ойнайды. Жасқаншақтау ер адамдар өз-өзін әштей әлсін-әлсін қамшылап: «Билеймін, осында билемегенде қайда билеймін. Өзі қиылып қарап тұр ғой маған» деп жігерін жиғанмен, жанындағы қабағы қатулы әйелінің шу шығармай, тыныш отыруын би бақытынан артықтау бағалап, отырғышынан тұрып кете алмады. Ал, шынына келгенде Айым ешбір еркекке тесіліп қараған емес, тіпті арнайы көз тоқтатып та қарамайтын, тек әдемі ғана жымиятын, адамның бәрін жақсы көріп, құшақтағысы келіп тұратын. Ал, батылы жеткен бір-екі батырлау жігіт ортаға шығып биледі Айыммен. Олардың әйелдеріне көзім түсіп кетті, күлгені жылайтын адамның бейнесіне ұқсап, бейшара күйге түскен. От тастауға құмар өзге әйелдер оларға сыбырлап әлденені айтып жатты. Не айтып жатқандарын естімесем де болжадым.
-Әй, оңбаған!
Залды жасындай жарып өткен ащы дауыс жалт еткізді бәрін. Әйгілі адуын Гүлбарша екен. Алда үлкен соғыс болатынын сезіп те үлгердім, Айымды жетектеп алып-ақ кеткім келген. Бірақ, оның жанына баруға да жүрегім дауаламады. Мына болғалы тұрған шайқастың бір оғы маған да дәл тиетінін білдім. Орнымнан қозғала алмадым.
-Қаланың бар еркегін тауысып, енді мында келдің бе? Жөніңе кет, бұзылған қатын!
Тойдың думаны кілт үзілді. Өзге де ауыр сөздер айтылып жатты, Айым бетін басқан күйі далаға жүгіріп кетті. Артынан шығып кетуге батылым жетпеді, мына ызғарлы жанарлардың байлауынан босана алмадым. Үйге келгеннен кейін көз ілмедім. Айым қандай күйде екен? Ол бәрімізді де жақсы көретін: әйел-еркек, ұл-қыз деп бөлген емес. Ауылды ерекше тамсанып отырып мақтайтын, адамдарын өз бауырындай көретінін де айтқан. Жақсы жігіт табылса ауылда қалам деп әзілдеуші еді кейде. Бірақ қанша ойланғанмен Айымға тең келер жігіт таба алмағам, ауылда қалған бойдақ төрт-бес жігітті іштей ойлап көрсем де, ішінен іліп алары жоқ еді. Айымның ойын, жанын түсінбейтіні белгілі. Әркімге бір жымиғанынан-ақ қызғанышқа бой алдырып, жұдырықтарын ала жүгіретіні анық. Сырласы, жұбанышы сиқырлы гитарасын да қақ бөліп, отқа жағып жіберіп «Қызуы керемет,ә!» деп ыржалаңдап отырулары да ғажап емес.
Таңертең көзімді аша сала апамның абыржыған түрінен шошыдым.
— Ақзердің…
— Не болды?
— Әлгі әнші қыз…
Апамның оны әнші қыз дегенін естіп таң қалдым. Бұрын «пері қыз», «заржақ» деуші еді.
-Таңда қалаға кетем деп…
-Кетіп қалды ма?
— Паромнан жалғыз өтемін деп…
Жүрегім дір етті… Бір жайсыздықтың болғанын ішім сезді. Жаңа ғана қалаға кетіп қалды ма деп өкініп тұрған мен енді қалаға кетіп қалса екен, әйтеуір аман болса екен деп тілей бердім іштей.
— Гитарасы су бетіне бірден қалқып шығыпты… Өзін жарты сағат өткеннен кейін тауыпты.
— Сендер өлтірген, сендер!-деп бақырып жылай бердім. Әсемділікті, нәзіктікті бағалай алмаған ауылыма ызам келді, адамдарынан өш алғым келіп өкіріп жыладым.
Ақзер кемпір екі есеге қартайып кеткен екен. Бір жыл бұрын жол апатынан қаза тапқан жалғыз қызы, артында қалған бір түйір ғана жиені де шынайы жалғыздық дегенді ұқтырған күйі кете барды.
Үйдің маңайы адамдарға толы, біреулері мал сойып, біреулері ошақ құрып, әбігерге түскен. Жаулықтарын шарт байлаған әйелдер көздерін бір-бір сығып алып ас қамына кіріскен. Кеше ғана атарға оғы болмай жүрген әйелдер бүгін ерекше нәзік болып көрінгендей: жанарларына мөлдір шық тола бастаған. Мөлдір деймін-ау? Түк те мөлдір емес, үй шатырының бар кірін шайып келіп ағатын жауынның лас тамшысы! Иә, осындай теңеу табу арқылы оларды аяусыз жазалағым келді.
Құран оқылып, бауырсақтар желіне бастады.
— Жарықтықтың мінезі жайлы екен, кеше таңғы дауылдан ешбір белгі қалмағандай бүгін күн жайдарлы, ә?- деді адуын Гүлбарша өзін ақтағысы келгендей.
Отырғандар қипақтап, әңгіменің ауанын өзгерте бастады:
— Бауырсағың жақсы шығыпты ғой, майды әбден қайнатып барып пісіргенсің-ау?
— Марқұм Бауыржанның қадесіндегі бауырсақ шикі болып шығып, масқара болды ғой.
— Иә, келіндері салақтау ма бірдеме, тым сылбыр екен.
Жаңа ғана тістеген бір үзім бауырсақ тамағыма тұрып қалды. Жүрегім айнып далаға атып шықтым. Ошақ басынан бауырсақтың иісі әлі кетпепті. Әйелдер мақтап жатқан бауырсақтан кермек дәм татиды екен. Өкініш пе?

Aiko plast. Қазақстандағы тұңғыш пластикалық, силикондық форма шығаратын фирма. Бұған дейін елімізге тек Ресей мен Украинадан импортталған.


Осындай пластик, силикон формаларынан


түрлі пішінде сабын, шоколад, торт, мұз кәмпиттер


магниттер мен жәдігерліктер жасауға болады.


Кондитерлік өнімдерді, кәдесыйларды жасаумен айналысатын адамдар сырттан тапсырыс беріп, жол ақшасына шығындалатын. Шетелден келген формалармен ғана жұмыс істейтін. Енді қазақстандық өнім пайда болысымен инивидуалды тапсырыс бере алады. Оның үстіне сапасы жоғары, бағасы арзан.


аңның тұлыбын, жасанды тастан картиналарды да жасайды


«Аiko plast» фирмасының негізгі бағыты ұлттық нақыштағы өнімдерді көбейту.

Осы cияқты кәдесыйлар көршілес елдерден де келеді. Бірақ ондағы оюлар, басқа да элементтер қазақтың өзіндік мінезін жеткізе алмайды.


Асық пішінінде жасалған бұл өнімнің кәдімгі асықтан еш айырмашылығы жоқ. Арнайы қорапта толық нұсқасымен ұсынылады. Мектептер мен балабақшаларға, супермаркеттерге жаппай еңгізу ойларында бар екен. Сондай-ақ EХРО-2017 көрмесінде шетелдік меймандарға ұлттық ойынымыз жайлы түсінік беретін кәдесый болады. «Бүгінде әр баланың қолында гаджеттер, сырттан келетін мағынасыз ойыншықтар. Одан гөрі өзіміздің ұлттық ойнымызды жандандырсақ жақсы емес пе?», дейді фирманың директоры Айгерім Саматқызы.


Қазақ хандығының 550 жылдығына орай жасалған шоколад. Бүлдіршіндердің тарихына деген қызығушылығын тудырары сөзсіз.
Фирма «ЕХРО-2017» логотипі бар шоколад, тас кәмпиттер, магниеттер, кәдесылар дайындап жатыр. Одан басқа ірі жоба жоспарларында бар екен. Бірақ «әзірге ол құпия болып қала тұрсын», дейді Айгерім Маратова.
Ашылғанына бір жыл толмаған жас фирманың алға қойған мақсаттары көп. Тек мемлекет тарапынан қолдау қажет.
— Өнімдеріңіз нарыққа шыға ма?

— Әзірге нарыққа шығу қиын боп тұр.

— Оған қандай кедергілер бар?

— Біріншіден, супермаркеттердің сөрелері сырттан келетін тауарлармен толтырылған. Бұрыннан бері келлісім жасап келе жатқан ірі шетелдік фирмалармен жұмыс істеп үйренген. Екіншіден, жас кәсіпкерлерге аренда төлеуде жеңілтіктер болса жұмысымыз алға жүрер еді.

Үшінші ойыннан кейін іле-шала үш бүтін оннан бесінші төртінші ойын өтті. Бұл 1/8-дік алғашқы айналымды тәмамдайды.
Иә, осы күні жюриде ескі де жаңа тұлғалар келесі межеге өткен командаларға тағы да үш команда қосып беру шешімін жасады.

Игі емес дәстүр бойынша, бұл ойынға да бір команда келе алған жоқ. Бұл жолы — «13 аймақ», болашағынан үміт күттіретін команда. Бірақ ұйымдасу (тіпті ойынға даярлық жөнінде де) жағынан немқұрайлы қарайтын топ. Айтып-айтпай не керек, екінші ойын қатарынан 4 командалық ойын. Обалы нешік, бұл жайт сапасына теріс әсер етті дей алмаймын.

Сәуір айының 16 мен 17-ші жұлдыздары Қ.Қуанышбаев атындағы мемлекеттік академиялық қазақ музыкалық драма театрында режиссер Сайлау Камиевтің «Жекпе-жек» мелодрамасының премьерасы өтуде.

Аталмыш туынды қырғыз драматургы Мар Байжиевтің «Дуэль» шығармасының желісі бойынша сахналануда. Оны қазақ тіліне аударған қойлым режиссері, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері — Сайлау Камиев.

— Жалпы бұл драматургияның қазақ тілінде аудармасы бар. Мен оның 1-2 нұсқасын оқып көрдімдағы, сахналайтын болғандықтан өзімнің аударғаным дұрыс болатын шығар деп ойладым. Мар Байжиевтің өзінің тұпнұсқа тілі орысша екен. Содан мен түпнұсқаға жақын, автордың өзінің стилін, драматургияның өзінің жазылу тілін сақтай отырып аударайыншы деген ой болды. Аудармамды жасап көргеннен соң біраз адамдарға оқытып көрсем жаман емес деген пікірлер алдым. Содан өзімнің аудармамды қоямын деп шештім. Бұл материал біздің Қазақстанның сахналарында жүріп жатыр, бұрын да қойылған, алдағы уақытта да қойлатын шығар, — деді С.Камиев.

««Жекпе-жек» деп автор қандай жекпе-жекті суреттеп отыр?», «Пьесаның атауын неге «Жекпе-жек» деп қойды?» деген сұрақтарға шығарма желісінен қысқаша мәлімет берер болсақ…

«Жекпе-жек» мелодрамасы екі адамның махаббат жолындағы қақтығысын суреттейді. Бас кейіпкер Нәзи көңілдесі Ескендірмен теңіз жағасына демалысқа барғанында өмірінің күрт өзгеріске ұшырайтынын үш ұйқтаса да түсіне де кірмейді. Ескендір-Нәзи-Әзиз арасындағы орын алған махаббат хикаясы спектакльдің басты оқиға желісі болып табылады.

— Бұл пьесадан басты кейіпкер Нәзи деген қыздың тағдыры мені қатты қызықтырды. Сол бойжеткеннің тағдырына азамат ретінде, ер адам ретінде қарадым, көрдім және дәл сол тағдырды мен сахнаға алып шыққым келді. Қазір ол өзекті тақырып. Себебі қазіргі уақытта өзіне «дос», «демеуші» тапқысы келіп сондай өмірді аңсап жүрген қыздар да баршылық. Кейбіреулер «дос», «демеуші» тауып алғаннан кейін басқа тығырыққа тығылғанда неге ғана осылай істедім екен деп өкініп жүргендері де бар. Былай қарасаң бұл қазіргі жан-жағымызда болып жатқан дүниелер ғой. Азамат ретінде өзімнің көзқарасымды білдіргім келді. Және де ешуақытта өмірді қайта бастау, өмірде қателескен кезде, адасқан кезде психологиялық дағдарыстардан шығу, шыға білу, жеңе білу және сол көп жеңілістің артында үлкен бір жеңістің шығатынын, көкжиектің артында да көкжиек бар екенін халыққа көрсеткім келді. Бұл жерде Нәзи деген қыздың тағдыры баяндалады. Ол қыздың ұлты жоқ. Ол тек қыз бала. Ал қыз баланың тағдыры ұлтқа, ұлысқа қарамай ұқсас болып келеді, — деді режиссер.


«Жекпе-жек» қойылымының 16 сәуірде болған премьерасында бас кейіпкерлерді Нартай Сауданбекұлы, Алтынгүл Серкебаева, Олжас Жақыпбек ойнады.

Нәзиді сомдаған Алтынгүл Серкебаева өте жас актриса, әрі осыған дейін үлкен рөлдерде ойнамағандығын айтқан Сайлау Камиев:
— Алтынгүл театрға өткен жылы ғана келген. Онымен осы қойылым барысында көп сөйлестік, көп пікірлестік. Барымша сол қыздың пікірін тыңдап, табиғатынан шығуға тырыстым. Көбінесе оның бойындағы бар адами қасиетін, актерлік патенциалына көбірек қарадым. Бұл жерде режиссер екенмін деп диктатор болмауға тырыстым. Өйткені мен режиссер ретінде өзімнің мақсатымды білдім. Музыканың өзін таңдаған кезде Алтынгүлдің талғамымен ақылдаса отырып, арасындағы драматургиядан бөлек детальдарды сахналамас бұрын әңгімелесіп көріп шығарып жаттық. Ол қыздың жастығы, таланттылығы, дарындылығы әрине ол өз алдына бір төбе. Маған дәл сол қыздың тап келгеніне өте қуаныштымын, — деді.

Мелодраманың 17 сәуірдегі қойылымында бас кейіпкерлерді Қаллеки театрының әртістері Мейрам Қайсанов, Ержан Нұрымбет, Нартай Сауданбекұлы ойнайды.

— Мен осыған дейін Қ.Қуанышбаев театрының сахнасында «Қыз Жібек» драмалық трагедиясын қойған болатынмын, одан кейін «Бейбітшілік пен келісім» сарайында «Қозы Көрпеш пен Баян Сұлу» мюзиклн қойдым. Менің негізгі мамандығым музыкалық театр режиссері. Ал бұндай драмалық дүниеге бірінші рет келіп отырмын. Бұл дүниеме өнер ортасында жүрген достарым ашық пікірлерін білдіріп жатыр, ал әлеуметтік желідегі пікірлер әзірге жаман емес. Мен бірақ та сол күні көрермендер арасында театр сыншылары да болғандығын байқадым. Журналистер көргенін жазып, ақпарат тарата бастайды ғой. Ал театр сыншыларынан қорқу керек. Олар мүмкін бүгін екінші құрамды көруге тағы келетін шығар. Кейбір театр сыншылары қойылымды 5-6 рет көргеннен кейін барып сын жаза бастайды. Сондықтанда менде қазіргі уақытта сондай бір кереметтей пікірлерге мен күшті етіп жасадым деген көңіл-күй ешқашан болмайды. Мен қашанда шығармашылық ашпын. Әсіресе мен енді бастап жатқаннан соң жоспарларым өте көп, — деп режиссер Сайлау Камиев ағынан жарылды.

Айта кетейін, Мар Байжиевтің «Жекпе-жек» туындысы – бірнеше тілге аударылып, Қазақстан, Болгария, Венгрия, Германия, Польша, Швеция, Аустрия, Румыния сынды бірнеше елдерде сахналанған танымал туындының бірі. Шығармада әр заманның өкілдерінің шынайы бейнесі суреттелген. Бүгінгі ұрпақ рухани құндылықтан ажырап, азып-тозып бара жатқан жоқ па… Мар Байжиевтің «Жекпе-жек» пьесасы әр заман ұрпағының, ішкі көзқарас тартысы арқылы адами құндылықты іздеуге шақырады…

Әлгіндегі ойыннан кейін 10 шақты күн өткен болатын. Кезекті ойынды көруге бардым.
Ойында кіржиген көзқарасымның фокусына 4 команда ілінді. Немене??? Неге 5 емес?
Жоқ, команданың ниеті ұрып тұрса да, өмірде түрлі жағдай болады: қаржылық, ұйымдастырушылық, бюрократиялық, адами фактор мәселелері ойынға аттануға кедергі болуы мүмкін. Оның үстіне, әскери оқу орнындағы команда болса. Бірақ, оны түсіністігі бар мейірбан адамдар ойласын, ал менің бас қатырғым келмейді.
Жоғары лигада ойнау үшін қаншама команда арттарын жыртып, тырмысып, уақытын кетіріп, даңғыл жол жүреді. Ал өте салып, келмей қалу…

Тақырыпқа қарап, кей жайдарман командаларының сахнадағы бар тірлігі деп ойлап қалуға, баға беруге болар еді, ә? Неткен символизм… Бірақ, бұл жолы айтайын дегенім ол емес.
Жайдарманшыларды сынай отыра, мен сахнаға шығудың жауапкершілігін және оның артында қаншама еңбек жатқанын түсінемін. Әзіл жанрының микрофонға аузыңды қимылдатып берсең жеткілікті болатын басқа өнер түрлерінен қиынырақ екенін де білемін. Дегенмен, ізденіс барда бірнеше минуттық өнер көрсету қиын болмауы тиіс. Шыршалар-таяқтар, әлемде қаншама тақырып бар, жанр бар, оқиға бар! Туындылар бар! Әлем — үлкен! Ендеше, не ләйліп отырсың?!

Әуен таңдай білу — әр адамның талғамына қарай. Жеңіл, сөздерді қамти алатын ән таңдау және оның мүмкіндігінше көпшілікке таныс болғаны жақсырақ. Мәселен, шетел туындыларынан — Эрик Клэптонның «Лэйласы». Шедевр.

Жайдарман — жайдары ойын, жақсы ойын. Маусымашарға барғалы да бірер айдың жүзі болды. Содан кейін Жоғары лиганың маусымын қадағалаймын дегенім енді өзіме жүк болды.
Осы уақыт ішінде әлдебір ерекше ештеңе бола қойған жоқ, аса бір мейірбандана қойған да жоқпын. Сондықтан, көзі қарақты демесек те, көзі кіржиген көрермен ретінде өткен ойындар жайлы өз ойыммен бөлісуді жалғастырамын.
Сөзсіз, бұл пікір жеке менің интеллектуалдық санама, әзіл түсіну қабілетіме және тәжірибеме негізделген. Бірақ, көптің бірі, пікір әртүрлі деп, жылы жаба салуға болатын жай емес. "Қырықтың бірі — Медиум Қыдыр" деген… Оның үстіне, менен өзге фундаменталдыға жуық шолу жасап жүрген пенде көргем жоқ, сондықтан күллі көрермен атынан жазылған мақала деп қабылдаңыз. Назар аударыңыз: көрермен, жанкүйер емес. Жанкүйерлерге, әдетте, объективтіліктің иісі мұрнына бармайды. Біз — ақиқаттың ақырғы Ақыртасы болмасақ та, бүйрегіміз ешкімге бұрып тұрған жоқ.

2004-тің басы-ау деймін… Малайзияда жүргенмін әйтеуір. Азидолла е-хат жіберіпті: «Мына сілтемеге кіріп, тіркелші. Ана жақта деген айтыс боп жатыр. Өлең жазатының бар ғой, қашщищ...» деген сияқты, шамамен. Елді сағынып жүрген студентке керегі сол емес пе, бардым, кірдім, тіркелдім, айтыстым…
Ол кездегі «керектің» келбеті де, сәні де, мәні де басқа еді. Қазақ тілінде форум ашылды деп қуандық. Ой жаздық, пікір айттық, айтыстық, тартыстық… Аршат, Бекжан, Нұрғиса, Әсет, Ертай, Жұлдыз, Нұргүл, Мәриям, Жанна, Гаухар сияқты қыз жігіттер өмірде де жақсы араласып, дос боп кеттік. Бір емес бірнеше отау да құрылды сол ортаның ішінде. Одан кейін үйлі-баранды болдық. Отбасымызбен араластық…
Біздің буынымыз сияқты содан бері талай буын өсіріп, талай түлек түлетіпті «керекинфо». «Керекшілер» деген өзінше бір қауым ел қалыптасты. Әрине, уақытқа қарай іші де, сырты да үнемі жаңаруда… Бірақ, өз басым сол 2004-2005терден кейін көп кірмеген болатынмын.
Жазуға деген құштарлық баяғыдан бар ғой. Бірақ, жұмысым мен ортам мүлде басқа салада болған соң, қолға қалам алу кейінге қала берді. Тек соңғы уақыттары ғана жазу туралы кәдімгідей ойлана бастадым. Тіпті сол, өзім жүрген бизнес пен қаржы, экономика бойынша да неге жаза бермеске дегендей ойлар келе бастады. "Қайда жазам" деген мәселе туғанда, айналып келіп, осы «керекке» тоқтадым. Керемет жазғыш, сұмдық блогер болып кетуіміз екіталай шығар. Дегенмен, азды-көпті түйгеніміз бар, көргеніміз бар. Біреуге қызық болар, біреуге ой салар, біреуге бағыт сілтер. Не болса да, келдік ортаға оралып, достар. "Қайта оралу" дейсіңдер ме, «жаңғыру» дейсіңдер ме, өз еріктерің. Сәттілік тілеңдер, «жас» керекшіге!