Терминал арқылы электронды әмиянға ақша салу



Интернет арқылы сауда жасайсыз ба? Зат немесе қызмет сатып аласыз ба? Немесе осындай операцияларды жоспарлап, бірақ қалай істеріңізді білмей жүрсіз бе?

Сізге бір вариант айтайын.

Қазір саны аз болса да Quickpay деген терминал шықты. Іздесеңіз табасыз, біраз жерде бар негізі. Сол терминал арқылы Webmoney, Яндекс.Деньги әмияндарыңызға ақша салуға болады.
Әрі қарай

BlogCamp: Блогшылар Құрылтайы 2011

BlogCamp: Блогшылар Құрылтайы 2011

Өткізетін орын нақты болмайынша хабарламай тұра тұрғанды жөн көрдік. Сонымен бүгін KIMEP-тегілермен сөйлесіп, олардың ауызша келісімін алдық. 19-20 наурыз күні Алматы қаласында (Блогшылар құрылтайын (BlogCamp) өткізетін болдық. Енді ресми қағаздарын толтырған соң, ресми жауап деп айтамыз ғой. :)

BlogCamp деген не?

BlogCamp — дүние жүзіне кең таралған жаңа медиа өкілдерінің жиыны. Ел ішінде түсінікті болуы үшін біз іс-шараны «Блогшылар құрылтайы» деп те атап отырмыз.
Әрі қарай

Бақытты болғың келсе....



Жаңа жылдың мерекелік күндері де аяқталып, бокалдың сыңғырлаған үнімен бірге әдеттегі шаблондық «бақыт, құт-береке, ашық аспан» деген тілектер де азайды. Ал ойлана келсек, осы «бақыт» деген сөзге біз қандай мән-мағына береміз? «Жаңа жылда жаңа бақыт тілеймін» дейміз, сонда ол бақыттың біреу болмағаны ма, жыл сайын жаңарып отыратын шығар.)

Жалпы айтайын дегенім, менің ойымша, әр адамның бақыты өз қолында. Оны мына сайтқа кіріп-ақ жасап ала аласыз)) Шындығында бұл Қазақстандағы фен-шуй академиясының сайты. Сондағы кеңес бойынша, сен өз өміріңнің немесе тағдырыңның жобасын жасауың керек. Қандай қызметте, кіммен бірге, қалай тұруыңды қалайсың-осының бәрін өзіңе ұнайтын суреттермен әрлеп, ойластырып қоюуың керек.

Фен-шуйға сеніңіздер деп айтпаймын (өзімде ондайға көп сене бермеймін) ал бірақ, жаңа жылды, жаңа арман, жаңа мақсаттармен бастауларыңызға тілектеспін деймін. Өйткені арманыңдағы үйді іздеу (google-дағы суреттерден болса да), ойыңда жүрген мақсаттарың туралы ойластыруға не жетсін! Армандаңыздар, алдарыңызға мақсат қойыңыздар! Ең болмаса, осы сайттағы картаның істейтін істемейтінін анықтап аламыз:)
Әрі қарай

Өлім алдындағы фото



Филиппиндік 35 жасар саясаткер Рейнальдо Дагса Жаңа жылдың алғашқы минуттарында отбасы мүшелерін фотоға түсіріп жатқан еді. Алайда ол машинаның артынан оған тапанша кезеген адамды көрмей қалған. Суретті түсіргенен кейін Дагса атылған оқтан көз жұмды. Өлтірген адамның суреті де кадрге кірді. Өлтіруші жақында Дагса тарапынан ұстатылған машина ұрысы Михаел Гонзалес екен. Осылайша ол кек алмақшы болған. Полиция фото қолдарына түскенен кейін қылмыскерді ізін суыптай ұстап алыпты.
Әрі қарай

Ақымақтардағы сенімділік және қателерді түсінбеу - Даннинг-Крюгер эффекті

Даннинг-Крюгер эффекті — ақымақ адам қателеседі, бірақ өзінің топастығынан қателігін түсіне алмайды. Толығырақ айтқанда: Білімі, біліктілігі төмен адам қате шешім шығарады, сәтсіз әрекет істейді, алайда төменбіліктілігінің кесірінен өз қателігін түсіне алмайды.

Қателігін түсіне алмау өзінікі дұрыс екеніне сенімді ете бастайды, осылайша өзіне деген сенімділігі арта бастайды және өзін жоғары бағалай бастайды. Даннинг-Крюгер эффекті психологиялық парадокс, төменбіліктілер өздерін профессионал санайды, ал жоғарыбіліктілер өздеріне күманмен қарайды.

Яғни, ақымақтау адамның өз деңгейін шынайы бағамдауы үшін тәжірибесі және біліктілігі жетіспейді. Сондықтан да өзінің мықтылығына аса сенімді, тіпті негізінде олай болмаса да. Ал тәжірибелі адам бұрынғы қателерін, кемшіліктерін білгендіктен, сараптай алу қабілеті болғандықтан өзінің мүмкіндіктерін төмен бағалайды, тіпті өзінікі дұрыс болса да. Бәлкім осының салдарынан болар, төмен деңгейдегі немесе интеллекті төмендер жақсы жерде қызмет етеді де, ақылдылар оларға қызыға қарайды?

Қазіргі заманның нашар тұстарының бірі: өзіне сенімділердің ақымақ болуы, ал кішкене болса да ой-қиялы мен түсінігі барлардың күманға толы болуы және тәуекелге бара алмауы. © Бертран Рассел

Алаяқтық синдромы туралы бұрын жазған едік, мына жерден оқыңыз.

Крюгер мен Даннинг осы тақырыпта түрлі эксперименттер жасаған екен. Солардың нәтижесі бойынша адамдар қай салада болмасын мына басты 3 пункт төменбіліктілерде кездеседі:

  • Өз мүмкіндіктерін асыра бағалайды;
  • Басқалардың жоғары деңгейін адекват бағалай алмайды;
  • Өз біліксіздіктерінің тереңдігін түсіне алмайды.

Бір эксперименттен кейін бір бірінің нәтижелерімен танысып шығуға беріпті. Жоғарыбіліктілер өздерінің деңгейлері жоғары екенін түсініп, өздерін төмен бағалауды қойып, өздеріне деген сенімділіктері арта бастаған.

Ал төменбіліктілер жоғарыбіліктілердің нәтижелерімен танысса да, бәрібір өз ойларынан айнымапты, өйткені басқалар өздерінен жоғары болады деп ойлай алмайды.

Жалпы таныс жағдай ма? Біздің қоғамда, саясатта, өнерде, ақпарат саласында, спортта, мемлекеттік қызметте, ғылымда көп кездеседі. Менмендік, тәкаппарлық, өзімбілемшілік, менсінбеушілік басым болады мұндай типтерде. Резюмесінде «ағылшынды сөздікпен білем, Ворд білем» деп жазатындар, кез келген тақырыпта сарапшы болып пікір айтатындар, болмашы нәрселерді ғылым деп лепіріп отыратындар, Шыңғысханды қазақ дейтіндер, интеллектсіздіктерін костюм-шалбармен жауып жүретіндер, өз саласын жақсы білмесе де басшылығымен бірге көтеріле беретіндер, талантсыз «шығармашылық» адамдары, токшоуларда су әңгіме айтып отыратын «тұлғалар», логикасыздықтарын дін, діл, тілмен бітейтіндер, нашар семинар-тренингшілер, тобыр юмористері — осы эффектке сай адамдар.

«Надандықтан білім іздеу емес, өзіне сенімділік көбірек туады» © Дарвин

Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!

Жаз сайын еліміздің һәм жақын шетелдің бір-екі қалаларын аралап бару жақсы дәстүрге айналып бара жатыр. Мақсаттары әрқашан әртүрлі, қыдырып, я білім алу, туысқандық, немесе жастар лагеріне. Осы жолы еліміздің ескі шаһарларының бірі — Шығыстың қазрігі астанасы (әлбетте, семейліктердің ашуын келтіру үшін жазып жатқаным жоқ) Өскемен қаласына ат басын бұрдым.
Өскеменге жазда келсеңіз бірден көзге түсетіні — ағаштар, парктердің көптігі. Қазақстандағы жалғыз парк осы қалада, Жастар саябағының ортасында отырып, көліктің дауысын есітмейсіз.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Көшеде жайқалып ақ қайындар жатыр. Әрине, қаланың жасыл болуы себебі — экологиясының нашарлығында, әсіресе, «выброс» кезінде. «Выброс» — деген ірі өндіріс орындарының зиянды заттарды шығаруы деп дефинициаласам болады-ау.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Қаланың ішінде «ескілік» дейміз бе, «ретролық» дейміз бе, әйтеуір, кешегі заманның иісі аңқып тұр. Әсіресе, көп қабатты үйлердің мүлдем жоқтығында бір кешегі күннің ала алмай кеткен өші жатқандай.
1720 жылы негізін қалағандықтан болар, бұл қаланың адам саны Павлодар, я Қостанайдан аспаса да, алып жатқан аумағы әлдеқайда үлкен боп көрінді. Яғни, кеңес заманында жоспар бойынша салынған қалалардан қарағанда, елу жыл сайын өз орталықтары мен әкімдіктері пайда болғандықтан сондай-ау деймін. Алайда, сол ертедегі орталыққа бармаса болмайды.

Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Кешегі көпес қыздарының үйлері бүгінде сұлулық салондарына айналды.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Мына ғимараттың не болғанын білмеймін, алайда, олимптай көршісі барына қарттың мәз еместігі көрініп тұрғандайын.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Өскеменнің көліктерінде де кешегі күннің суықтығы сақталғандай. Ал мына бір көліктің не үшін арналғаның әлі де түсінбей келемін.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
«Кеңес Үкіметіненбіз» деп зарлап тұрған тағы бір өзгешелік — автобустар. Жаңа автобустар Астанада бар, Алматыда, бар, Павлодарда бар, бірақ, Өскеменде емес.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Мені «Семейде жасалынатын автобустар бар» дегенге көндіргісі келді, тіпті біреуін көрсетті, сол біреуін көрсетіп отыру үшін әкелген-ау деп қалдым. Қаланың лас болу себебінің бірі осы ескі автобустар да болуы мүмкін.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Жаңадан не бар деген сұраққа "Қазақстан 2050" деді.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!

Еліміздің шағын және орта бизнес өкілдерінің креативтілігіне қашан да сүйсініп қараушы ем. Мына бір шауырма шығарушылар Макдональдсті теріс аударып тастады.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!

Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Мына бір ғимарат жәндіктердің музейі екен. Әрине, ол осындай болуы тиіс, пластмассалы таэурлерде жәндіктер бола алмайды ғой.

Бұл қалада бәрінен де таңқалдырғаны — депутаттардың қоғамдық қабылдауы. Ешбір пафоссыз, еш мақтанышсыз таңдалған офис.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!

Бәрінен де халқының жол жүру ережесін сақталуы ұнайды. Жасыл жанбағанша ешкім жолды кесіп өтпейді, көліктердің бар-жоғына қарамай, себебі, бұл жерде милиция көп.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Иә, әсіресе, маусым айында қоғам сақшылары көп болады. Жыл сайын бұл жаққа бір елдің басшысы келеді екен. Бір уақытта.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Олар өте көп, әрбір жерде, олардың отыру пунктері бір жағынан шаурма жасайтын бутикке, бір жағынан кішігірім кафеге ұқсайды.

Бұл қаланың басты өзгешелігі — 4 жағалаудың болуы: Ертістің екі жағасы мен, Үлбінің екі жағасы.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Үлбі Кенді Алтайдан бастау алып, Өскеменге келген сәтте Ертіспен бірігеді. Желтоқсанда қатып, сәуірде молданатын қасиетке ие.

Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Заречный базары — барлығы көк түсті палаткаларда болғаны қызық.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Мен білетін Тимоштардың барлығы «ТамЕрлан» еді, мына бір сауда үйінің атауы Шығыстың Ресейге жақын болуы себепті ме деп қалдым.

Ғимарат үстіндегі жарнама жақсы дамыған қала. олар барлық жерде. Әрбір ғимараттың үстінде. Олар барлық жерде!
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!

Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Өскеменнің басты символы — "Қазақстан" «голивуды».

Иә, бір қарағанда Ресейдегі Барнаул, Омбы қалаларының типінде. Сырт көзге қазақ санының басымдығы көрінбейді. Заманауи ғимараттар мен биік мұнарлар, тұрғын-үй кешендерін кездестіру қиынға соғады. Бірақ, соған қарамастан, жаз айларында бір қыдырып қайтқыңыз келсе, тауды көріп, тамаша парктерде серуендеп қайтқыңыз келсе — Өскемен керемет қала.
Келетін болсаңыз, ешбір қаламызда жоқ таза орыс асханасынан дәм татып қайтыңыз.
Блог - ErnarSeytahmet: Жаз 2016 күнделігі - Өзгеше Өскемен. шағын фотореп!
Әрі қарай

1-бөлім. Соғыстың басталуы

Солдат күнделігі: 1-бөлім. Соғыстың басталуы
Мирный уақытта мен атақты Фин соғысында «Маннергейм» қамалын (Маннергеймская линия) бірінші болып алған Ленин орденді 100-атқыштар (стрелковая) дивизиясындағы 183 ОЗАД-ның ІІІ-батареясында 1 жылдай солдат болып қызмет еттім. Батареяның қаруы 76,2 мм зенитная пушка, приборы ПУАЗО-2 прибор управления артиллерическим зенитным огнем). Мен осы бір жыл ішінде 4-нөмер (прибордың) установщик 1 жыл ішінде дұшпанның самолетін ауада тез жоқ етуді үйретті. Қысқаша айтқанда 29.08.1940 ж. бастап 21.06.1941 ж. күніне дейін соғыс ғылымын үйрендік.

21.06.1941 ж күні кешкі тамақтан кейін 15 адамды асханаға картошка тазартуға жіберді. Соның бірі мен едім. Картошканы ертеңгі сағат 5-те тазартып болдық. Осы түні қабағымызды қаққанымыз жоқ. Сағат алтыда ертеңгі тамақты біздер (жұмысшылар) ішіп бола бергенімізде старшина велосипедпен келіп, бізді тревога арқылы көтеріп алып кетті. Казармаға келсек жүгіріп барлық адамдар соғыс басталды деп паркке кетіп қалған екен. Біз де керек заттарымызды тез алып, паркке келсек трактор пушканы тартып шығып жатыр екен. Осы уақытта ауада біздің истребительдер көріне бастады. Сағат 7-де ОП занимать еттік. Осыдан кейін орудия мен прибордың астына окоп қаздық. Қазып болғаннан кейін маскировка жасадық. Бұл орнымыз Минскден 5 км жер болатын. Сағат 1-дің шамасында 3 партия немістің қарақұсы (самолеті) Минск қаласын бомбалай бастады. Минск қаласын қорғап тұрған зенитный полк бірнеше немістің жыртқыш қарақұсын атып түсірді. Минск қаласы жана бастады. 3 аэродромды бомбить ете бастады. Сағат 4-5-терде немістің самолеттері тылға қарап ұша бастады. Осы күні 1-ші боевое крещение алдық. Самолетті атып жыға алмадық. Осы күні түнде орманның ішінде көп атыстар болды. Паника көтерілді. Қалада да, және әскер арасында да.

Келесі күні қала халқы қаланы тастап қаша бастады. Кішкене жас балаларды жетектеп әйел-еркектер құр қол, ешнәрсе алмай тылға қарап асығып-аптығып, үздіксіз кетіп жатты. 3-күні қаланы милициялар да тастап қаша бастады. Минск қаласы үздіксіз жанып жатыр.

Дивизия 3-күні немецтердің танкісі мен пехотасын кездестірді – Личисанский городок. Қатты соғыстар болды. Екі жақтан да көп шығындар болды.

Түс кезінде батарея командиріне, лейтенант Чернышевқа, капитан формасында бір адам келіп, осы жерде менің машинам бар, машинаның астына кіріп, автоматпен атып мені жолатпай тұр. Сондықтан мен сізден сұраймын, маған 4-5 красноармеец берсеңіз екен, машинаны құтқарып алу үшін. Комбат 2 адам беріп оларға ескертті – сақ болыңдар деп. Барып қараса айтқаны рас көрінеді. Бірақ осыны айламен істеп жүргенін сезіп қалады. Машинаға жетпей олар қайтып келді.

4-күні приказ бойынша шегіне бастадық. Әуелгі күні үлкен паника болды. Жол үстінде бұзылған, бомбежка болған машиналар көп болды. Шпиондар қатты жұмыс жасай бастады. Көп кесел келтірді. Көп қиыншылықпен Береза деген өзенге келіп жетсек, немецтер көпірді алып қойған көрінеді. Көпір үшін күн жарым қатты соғыс болды. Кейбір соғыс бөлімдері соғыс арқылы переправится етті. Менің қасымда қазақ баласы Қарасаев Бақытжан снаряд пен минаның жарылғанынан қорқып, осы күндері тамақ ішпеді. Ауыр ойларға қалдық. Біздің разведка басқа жерден көпір тауып, осы тапқан көпір арқылы өттік. Соғыса отырып күн сайын кейін қарай шегіне бастадық.

10.07.1941 ж. күні Днепрден өттік.
11.07.1941 ж. күні ертеңгі сағат 6-да 27 немістің 10-87 деген самолеті 30 минут біздің батареяны бомбить етті. Және пулемет, пушкамен атты біздерді. 1 адамды өлтірді, 6 адамды жаралады. Осы екінші боевое крещение.

Осы күні сағат 1-де аудандық қала Горькийге келіп түстік. Осы қалада почта жұмыс жасайды екен. Біздер отыра қалып елге, таныс жолдастарымызға әрбіреуіміз бірнешеуден хат жаздық. Жиналған хаттарды қыздарға беріп, өзіміз жуына бастадық. Халықтың сұрақтарына жауап беріп жатты. 2 сағаттай тұрғаннан кейін орындарыңызға деген команда болды. Қозғалып кеттік. Қаладан шықпай-ақ халық арасында және әскер арасында тағы да паника көтеріле бастады. Немецтердің самолеті ұшып, жолды бөгеді. Машина, техникалар жол үстінде өртеніп, жанып жатты. Жаралы, өлген адамдарды көріп жаттық. Приказ бойынша Елец қаласын басып өтіп, орманның ішіне кіріп тоқтадық. Елец қаласынан 20-30 км жер болатын. 20 күндей осы орманның ішінде формариваться еттік. Содан кейін қайтадан соғысқа кірістік. Немецтер осы бағытта күні-түні үздіксіз наступать етіп, біздерді қорқытып тұрды. Москваны қалайда болса аламыз деп ойлады. Күні-түні екі жақтан да бірдей орудияның гуілі үздіксіз болып тұрды. Біздер екі рет арт.налет (артиллерия атысының) астында болдық. 10.08.1941 ж. күні 15 немістің самолеті батареяға бомба тастады. Біздер оларды аттық. 1 самолетті жықтық. 2 адам жаралы болды. 3 адам контузия алды. Жолдасым Ходан Еркебаев дегеннің шинелін, рациясын бомба жерге тығып жіберді. Немецтердің самолеті күндіз-түні топ-тобымен ұшып жүрді. Біздің самолетіміз аз болды. Бір күннің ішінде 3 самолет жықтық. Генерал приказ берді: күн сайын 3 самолеттен кем жықпауларыңыз керек деп. Осы жерде – Елец қаласында 20 күндей қатты соғыстан кейін немецтің күшін азайтып, біздің армейская группировка Елец қаласынан немецтерді қуып шыға бастады. Немецтер бірінші рет қызылдардан соққы көріп, кейін шегінді. 20 км-дей Елец қаласынан шегініп кеткеннен кейін біздің дивизияны басқа участкіге жіберді.

Павлово деген станцияда погрузка болды. Аман-есен бірнеше күн жол жүріп, Лебеден қаласына келіп түстік. Осы қала Сум облысына қарайды екен. Осы қалада 1 күн тұрғаннан кейін 60 км жердегі соғысқа-фронтқа жүріп кеттік. Лебеден қаласында тұрғанда Сталиннің біздің дивизияға және екі дивизияға бірінші рет советская гвардия атағын берген ПРИКАЗЫН (1941 ж. 18/ІХ. Күні жарыққа шыққан) оқыды. 100-ші Ленин ордені атағындағы дивизия – 1-гв.О.Л.С.Д. атағына ауды.

1 түн жүріп фронтқа келіп жеттік. Екі күн қатты ұрыстан кейін дивизия кейін шегіне бастады. Неге десең немістің күші өте басым болды. 50 км кейін шегініп, Лебеден қаласынан 8-10 км-дей жерде қорғану (оборона) ұрысына кірістік. Немецтердің самолеті сирек-сирек келіп бомбалап кетіп тұрды. Зенитчиктер дәл бомба тастауға жол бермеді. Зенит снарядтарынан қорыққан неміс летчиктері көзделген жерге бомба тастап, қашып отырады. 1 жетідей оборонада тұрғаннан кейін приказ бойынша шегіне бастадық. Әуелгі күндері ешнәрсе білмедік. Соңғы уақытта айтушылардан естідік; біздің дивизия қоршауда қалды дегенді. Немецтер оң мен солдан кіріп кеткен екен. Осы кезде ауа-райы өзгеріп, керім қатты үздіксіз жауын жауып тұрды. Машина техниканы тарта алмады. Украина жері қара сазды болады екен. Машина батпақтап жүре алмады. Күндіз-түні біздер мойынға арқан салып машинаны және техниканы сүйреп жүрдік. Өте көп қиыншылықтар көрдік. Көйлек-дамбал мен аяқ киімді құрғатып алуға мұрға болмады. Ыстық тамақ ішпегенімізге бірнеше күндер болып барады. Қарын аш. Алдымызда орман. Орманның арғы жағында ел, осы елде немецтер. Орманның ішінде ұрыс жүріп жатыр. Біз осыған келіп жеттік. Салом скирдінің жанына келіп тоқтадық. Жауын жауып тұр. Мен және менің жолдастарым от жағып, шұлғауларын кептіре бастадық. Екі шофер котолекпен ет асып, отқа ұстап тұрды. Осы уақытта котолекті ұстап тұрған шофер айтты: мен жаралы болдым деп. Оқ келіп қолдың жоғарғы жағынан өтіп кетіпті. Қалғандарымыз дереу қолға мылтық алып дайын бола бастадық. Көп кешікпей немецтер бізді мин снарядымен ата бастады. Машина мен техниканы тасаға түсіре бастадық. Снаряд өте жақын түсіп жатты. Машинаны стройдан шығарды.

Екі күн бір ойда жасырынып (жүруге жол болмай тұрғандықтан) тұрдық. Командир дивизии Белоглазов приказ берді: Техниканы және машинаны жоқ етіп, өздеріміз кешкі қараңғыны пайдаланып, қалайда болса қамаудан шығуымыз керек деген. Кешке қарай машина мен техниканы көз жасын төгіп бұза бастадық. Кешкі қараңғылықпен жолға шықтық.

Командиріміз алдымызда, жолсыз елсіз жермен жүріп келеміз. Немецтер бар деревнялар мен даланы айналып өтеміз. Екінші күні кешке қарай бөлініп қалған біз сияқты частьге қосылдық. 7-8 км жерде ұрыс жүріп жатыр. Бір деревняға түнеп, ертемен қозғалып кеттік. Алға разведканы жіберіп, қалғанымыз кейінде келе жаттық. Разведка айтты: алдағы деревняда немістің разведкасы бар деп. Начальник штаба Брагин екі группаға бізді бөліп, осы деревняға атака жасап, немецтер аз болса соғыспен ілгері қарай қозғалып кетеміз деді. Кішкене қырдан көтеріле беріп едік немецтер батальонға жақын бізге қарап соғыс порядкасын алып, жүріп келе жатыр екен. Осы жерде біздер атысып, кейінгі деревняға келдік. Менің жолдасым Х. Еркебаев жаралы болды. Оқ бір жағынан тиіп, екінші жағынан өтіп кеткен. Айналамыз толған немецтер болды. Біздің қолымызда 1 деревня. Жарымыз түнде дем алып, жарымыз оборонада тұрдық. Ертемен немецтер деревняға бірнеше автоматчиктерін жіберіп, біздің арамызда паника туғызуды ойлады. Біздер паникасыз 1 артполк және 1 пехота батальонмен жолсыз сай жүлгелер арқылы жол шегуге шықтық. Жолда немецтердің 1 пехота ротасын және көп жол бойымен кетіп бара жатқан обозын жолықтырып, 1 сағаттай ұрыс болды. Осы күні кешті күттік. Кешкі қараңғылықпен жүріп келе жатырмыз. Осы түні 3 жерден неміс охранын кездестірдік. Қолға түскенін өлтіріп, будкіде қалған нан сияқты тамақты талап алып кете бердік. Аяқ астынан қараңғыда қолмен сипап тауып, шинельмен сүртіп жеп келеміз. Өте қатты шаршадық. Аяқ ілгері басқысы келмейді…

Күн шыға бір қырдың басынан немецтер минометтен атып бізді жүргізбеді. Көп адамды өлтірді және жаралы қылды. Адамдар кез келген жаққа қаша бастады. Біздің комбат «За мной» деп айқайлап бізді ойға жинап алды. Артиллеристер қалған снарядтарды атып-атып, пушканы тастап кетті.

Бізге қарап бір пулеметчик және автоматчиктер оқ атып жатыр өте жақын жерде.

Мен Қарасаев Б. екеуміз сайдың бауыр бетіндегі сирек ағаштың арасына кіріп оборона ұстап жатырмыз. Көп кешікпей 6-7 неміс біздің командирлердің артынан білдірмей келіп пленге алды. Бізді көрмей кетті.

Түстен кейін жауын жауып бізді қатты сулады. Кешкі қараңғыға шейін осы жерде жатып алдық. Дәретті жатқан жерімізге жіберіп жаттық.

26.10.41 ж. Күні кешкі қараңғылықпен орнымыздан тұрып, қалай қарай жүреміз деп ақылдастық. Жауын үздіксіз жауып тұр. Бағытжанның жанында компас бар екен соны алып, Шығысқа қарай жол тартып отырдық. Түн ішінде көрінген қарадан қорқып, батпақтап аз жүрген шығармыз деймін. Таң атқасын ойға келіп, саломды жағып жылына бастадық. Отты сөндіріп жүрейік деп тұрғанымызда біздің солдат тап болды. Олар да біз сияқты адамдар көрінеді. 4-еу болып деревня іздеп жүріп кеттік. Көп кешікпей деревняға жақындап келдік. Жауын әлі жауып тұр. Кім барады разведкаға деп ақылдастық. Алыстан көріп тұрмыз, немецтердің арбалары үйлердің қасында тұр. 4-еуміз бірге тәуекел деп шеткі үйге кірдік. Содан кейін Қарасаевті келесі үйге жібердік. Онда немецтер жоқ екен, үй иесі бізді қарсы алып, тамақтандырды. Киімдерімізді кептірді. Киімдерімізді кептіріп бола бергенімізде 2 атты неміс келе жатыр деп үй иесі айтты. Әйелі үйді босатыңыздар деп жылап жіберді. Сендерді ұстап алса біздерді өлтіреді деп. Біздің тілегіміздің дұрыс болғаны ғой, немецтер үйге кірмей сырттан сүт алдырып ішіп кетіп отырды. Осы үй иесі бізді бір өлімнен алып қалыд. Үй иесінің сұрауы бойынша басқа үйлерге тарап кеттік. Осы деревня Курск облысының Тамаров ауданына қарайтын Вознесенский хуторы болады. Осы түні әскерлік сырт киімін колхоз киіміне ауыстырдық.

28.10.1941 ж. Осы күні ертемен жергілікті адамнан маршрут алып, жол жүріп кеттік. Маршрут:
1) Хутор Вознесенский
2) Деревня Альховка
3) Деревня Яковлево. Шоссе проходит через деревню на Курск и Белоград.
4) Покровка – немецтер бізге кездеспеді.
Көпшілігіне елсізбен жүріп, тамақ ішуге деревня Альховкаға келдік. Бір үйге келіп жақсылап (1-2-3-ші тамақ) тамақ іштік. Тамақ ішіп бола бергенде немецтің 1 офицер, 1 солдаты жетіп келді. Келе: мед, масло, сало, давай деп үй иесіне айқайды салды. Бізді көріп қалыпсендер орыс солдаттарысыңдар ма деп сұрады. Үй иесі – менің інілерім деп жауап берді. Олар осыған нанып қалып, өздерінің іздеген жұмысымен бола берді. Үй иесі жаман ескі салоны көрсеткеннен кейін офицер колхоздың балы бар үйін сұрап, көрсеткен үйге қарай кетіп отырды. Тез кетсе екен деп отырған біздер олар кетісімен тездетіп үйден шығып, жол жүріп кеттік. Жолда немецтердің аттыларын және арбада қызмет етіп жүрген солдаттарын жолықтырдық. Ебін тауып олардан да өтіп кете бердік.

Сай-жүлгелермен жүріп Покровка деревнясына келсек колхозшылар айтады, әзір немецтер бұнда келе қойған жоқ деп. Осыдан кейін немецтерді кездестіргеніміз жоқ.

29.10.1941 ж. Мына деревнялардан өттік:
1) Маяки
2) Грязное
3) Мичуловский хутор
4) Теревенский хутор
30.10.1941 ж, 31.10.1941 ж және 1-2-3-4-5/10.1941 ж күндері:
1) дер. Прохоровка
2) ст. Прохоровка
3) пос. Пехтеевка
4) село Призначное
5) село Скородное
6) село Оставное
7) село Миловое
8) дер. Мылянка
9) дер. Хворостянка
10) дер. Концово
11) дер. Сопрыкина
12) дер. Дубинка
13) дер. Атаманская
14) ст. и город Оскол (15/ХІ 1941 ж.)
Станцияда жаралы болған Еркебаев Ходанмен жолығыстым. Ол госпитальға кетіп барады.
6-1.10.1941 ж күндері кейбір себептермен Новый Осколда комендатурада болдым.
8-9.10.1941 ж күндері жолда болдық:
1) Н. Оскол
2) дер. Жиповка
3) дер. Великомихайловка
4) дер. Малиновка
5) дер. Яблонова – осы деревняда өзім қызмет еткен частіме келіп жеттім. Командир дивизии мені қарсы алды. Мен бірнеше күн жыртық-жыртық колхоз киімімен жер қазу жұмысына қатысып жүрдім. Күзгі қатты суықтар менің сүйегімнен өтті.
Бірнеше күн осы деревняда тұрғаннан кейін бізді – дивизияны фронтқа жүргізіп жіберді. Бұл декабрь айы болатын.

Елец қаласынан біздің Армия немецтері қуа бастады. Бізді осы бағытқа әкеліп салды. Соғыспен бірнеше км-лерді басып өттік. Станция Красная Заряда немецтерді көп өлтірдік. Немецтер пленге түскен көп адамды мешітке қамап, автоматпен атып өлтіріп кеткенін көрдік. Осы бағытта біздер немістің 20 мм пушкасын қолға түсіріп алдық.

Немецтер Орел қаласына 100 км жер қалғанда біздерді тоқтатты. Біздің дивизияны басқа участокке аударып жіберді. Бірнеше км немецтерді қуғаннан кейін бізге 2-ая Зиневьевка деген деревняда қатты қарсылық көрсетіп, кейін аздап шегіндірді. Менің командир отделением өліп кетті осы деревняда.

2-бөлім

Көңілдестерім. Cыныптасым Ержан

Блог - Juka: Көңілдестерім. Cыныптасым Ержан
Алдыңғы жылы мектеп бітіргенімізге 15 жыл толуына орай ауылға барып, сыныптастар болып бас қосқанбыз. 15 жылда кім неге қол жеткізгенін айтқызбай-ақ сыртқы түрлерінен сезіп жатырмыз. Мектептен әріп танып, жазуды үйреніп шыққанына ғана шүкір етіп шыққан кейбір тақтай ми сыныптастардың кейбірі ат тізгінін қолға алған маңызды адамдарға айналған. Бүгінгі күні ескіріп, сарғыш тартқан ескі суреттер секілді өз бояуын жоғалтып алған бір кездердегі сұлу қыздар да кездесіп жатты. Соңғы парталардың бірінде өз-өзімен бейғам отырып, елеусіз сыныпқа кіріп, елеусіз күйі шығып кететін, мыңқ етпей отыра беретіндігін қызық көріп шашынан тартып қалған балаларға жабайы мысықтарша шарылдап, көзі шапыраштанып кететін сүйкімсіз қыз сол күйі бір жігіттің мейіріне бөленбестен, жігіттен хат алып жүрек шымырлау секілді тәтті сезімдердің не екенін білместен мектеп бітіріп, мүлдем алыс қалаға бәрінен жырақтап кетіп қалған еді. 15 жыл өткеннен соң да бітіріп келген шаруасы жоқ, не күйеуге тимеген, не бала тумаған – соқа басы сопайып Жука өзі келді.

Досым деп сыр бөліскен бір қыздың болмағанына, сыныптасым деп біреуінің іздемегеніне қапаланғаным да жоқ.
Өзгеріп кеткенімді көбі айтып жатты, алыс қаладан келгеніме бола ма, әлде шынымен сағынғандары ма білмедім, қол-аяғымды жерге тигізбеді. Үйленіп ажырасып кеткен кейбір жігіттердің көздері мөлиіп мен жақты сүзіп жүргенін сездім. Үйленіп бала-шағалы болса да, мектеп кезіндегі гитаристігін әлі абырой көріп мені сындырып қалуға талпынып жүрген жігіттер де табылды. Қайта-қайта вальске шақырып, тершіп кеткен дымқыл бетін бетіме тақай жүріп, қара жұмысқа икемделіп кеткен күректей қолымен әр дене мүшемді түгендеп шыққан Ержанды бір бұрышта қызғаныштан салфетка тістелеп отырған семіз қатыны барына қарамастан өзіме жақын тарттым.

Мектеп кезінде тентектігімен қоса білімділігі де бар бұл жігіттің бейнесі сыңсыған әуен жүрсе талай қыздың көз алдынан кетпейтін еді, бір-біріне білдірмей ғана терең күрсінетін қыздар. Оның ауызынан өз атыңды естіп қалу өзі бір шала бақыт (себебі қыздарды фамилиясымен атайтын өркөкіректігі де бар еді).

Банкет біткен соң бәріміз Ержанның үйіне қонаққа бардық. Асүйде тыпыршып тұра алмай, мазасы кетіп әлсін-әлсін мені көзімен бағып жүрген әйелін аяу туралы ой да келмепті мен пақырға. Ашуы мен наразылығын ашық білдіре алмай жүрген әйелінің түрінен Ержанның отбасында мінезінің қатал екенін сезіп отырмын. Бойына ішімдіктің қызуы тараған Ержан енді ашықтан ашық мені қызғанып, білегімнен, белімнен ұстап қалғысы келіп айналшықтап жүрген еркектерді темекі шегуге сыртқа шақырып алып кетіп жүрді. Балалықтары әлі қалмаған.

Түннің етегі шала түрілген мезгілде, яғни таң алагеуімде үй-үйге тарастық. Шашылған үй мен жуылмаған ыдыстарға көміліп Индира қалды үйінде (Ержанның әйелі). Ержан қонақтарды шығарып саламын бізбен бірге ере шықты. Үйге дейін жеткізіп тастаймын деп мені бөлек алып кетті.

-Жука, мен сені негізі мектеп кезінде ұнатқам,-дейді. Сөзінің өтірік екенін өзінен гөрі мен анық біліп тұрмын. Ерінімнен сүйгендей болды. Сүйісуді ұмытып қалған шығар, ауылда әйелімен күн сайын сүйісіп жүрген кім бар дейсің? Компьютер сорып тастаған жұп-жұқа, жеп-жеңіл қаланың жігіттерінен жалыққан кезде осындай қара күштің құшағында уатылып кеткің келеді екен. Көгалдың дымқыл екеніне, үстіндегі ақ көйлегіне жап-жасыл шөптің бояуы жұғып қалатына қарамастан, жерге домалай кеттік. Өз тәжірибемде барымен қоса ойымда жүрсе де әлі қолданысқа түспеген махаббат әдістерінің барлығын жасап бағуға тырыстым. Сүюге болатын да, болмайтын да жерлерін сүйіп шықтым. Қолым жеткен жерінің бәрін аялай сипадым, бір уыс болып ықшамдалып, құшағына кіріп кетіп, ғажайыптың бәрін жасадым.

Блог - Juka: Көңілдестерім. Cыныптасым ЕржанӨзімшілдігінен, қатал мінезінен, бар қайратынан, ауылдағы дүрілдеп тұрған абыройынан, тіпті өз денесінен ажырап қалғандай күй кешіп бір-бірлеп күннің алагеуім сәулесіне сіңіп бара жатқан жұлдыздарға еш мағынасыз қарап жатқан Ержанның көздерінен бұл түннің есінен ұзақ уақыт кетпей, әлі талай мазасын алып, Алматыға қарай аңсары ауып тұратынан болжап та қойдым.
Әрі қарай