Өмір..
Өмір сен кереметсің
Өмірді сүйсең уақытты оздырма,
Ол – тіршілік арқауы
Өмір...Қып-қысқа сөздің өзінде қанша мағына жатыр десеңізші… Бірақ әркімге әрқалай… Себебі өмір десе кей адамдар көп түсінгенімен, екіншісіне бұл сөздің еш мағынасы жоқ…
Бірі өмірді көремін, талпынамын, жетемін деп мақсат қояды, ал басқасы тек өмірге ішіп-жеп, ойын қуу үшін келдік деп ойлайды.
Ал менің ойымша, өмір деген ешкімге түсініксіз бір тылсым құбылыс, өмір – біздің іс-әркетіміздің куәгері. Дәл осы өмір адамды бірде қуантып, бірде жылатады, керек кезде көтереді, ал содан соң құлатады. Өмірдің өзі жақсылық пен жамандықтан, сағыныш пен бақыттан, мұң мен шерден, зорлық пен сүйіспеншіліктен, қиыншылық пен күрестен, жеңіс пен жеңілістен құралған. Сәтсіздік, жаманшылық атауын адам қанша ұнатпаса да, ол – заңдылық. Бұл – өмір. Бұл құбылыссыз өмірдің өзі қызықсыз.
«Асылы, адам өз өмірінің суретшісі. Ол өмірді сырлап бояуға, оған ажар, түр беруге, оны әшекейлеп, өрнектеуге еңбек етеді»,-деген Ғабит Мүсірепов ағамыз. Яғни, өмір адамның қолында. Кейбіреулер маңдайға жазылған тағдыр дер, ал мен онымен келіспеймін. Себебі Аллаһ Тағала құдіреті күшті және Ұлы, ол жақсылық атаулысына құмар, жаманшылыққа жаны қас. Әрі адам Аллаһтың өзі жаратып сүйген құлы. Ол өз пендесінің пешенесіне қалай ғана жаманшылықты жазбақ? Барлық адамның пешенесіне бақытты болуды жазды Аллаһ, ал өсе келе санасына ес кірмей, шайтанның жетегінде кетіп пешенесіндегі жазуды өзгерткен адам.
Аллаһ Тағала адамға сынақ жібереді, ол хақ. Ал адам оған төтеп беру керек, қасық қаны қалғанша күресіп, өмірі үшін алысуға міндетті. Себебі өмірге келген соң, оның ащысын да, тұщысын да көру керек. Ал біз ше? Солай етеміз бе? Барлығын «тағдырдың жазуына» артып қоя саламыз. Неге? Неге адамдар сәл ойланып, өздерінен кемшілік іздемейді? Неге қателерін мойындамайды? Неге оңайға жүгіреді? Бұған да « пендешілік» деп жауап берерлеріне күмәнданбаймын.
Адам өмірінің қожайыны – өзі. Аллаһ оны жаратты да, өмірінің кілтін ұстатты. Жаман жолдың не жақсы жолдың есігін ашу адам еркінде. Яғни өмірін ән мен сәнге, мәні мен қызығына толтырып өткізу де, теріс жолдың етегінде кетіп мәнсіз, өкінішке толы өмірді сүру де біздің қолымызда.
«Дүниеде үш нәрсе ғана: атқан оқ, айтылған сөз, өткен күн қайтып оралмайды»,-дейді Даумер. Яғни өмірің өтіп кеткен соң, көз жасыңды көл қылып, жаныңды жегідей жеп, айтуға ұялатын өмірің үшін өкінгеннен пайда жоқ. Өткен оралмайды. Өмір ағып жатқан өзен, ол сені күтпей, өзі қалаған бір бағытта аға береді. Уақытты таңдамайды, онда өмір сүреді. Шіркін, осы өмірдің қадірін түсініп, қолда бар алтынды бағалап, дұрыс сөйлей білсе екен адамдар. «Сөз сүйектен өтеді» демеуші ма еді атам қазақ. «Айтылған сөз – атылған оқ». Сондықтан адам жанын жараламай, ойланып сөйлеу керек. Болашақта дәл сол адам сенің жаныңнан табылар?! Өмірді болжау мүмкін емес қой. Мұқағали ағамыз:
-Сүрініп кетпе!
Сүрініп кетсең, болғаны,
Дей бергін досым, басыңа қырсық орнады
Адам дегеннің аяқ астынан сорлауы-
Аңдамай басып, сүрініп кетсе болғаны,-деп жырлаған.
Қадір-қасиетіңді жоғалтып алу бір-ақ сәт, ал оны жинау үшін қаншама тер төгілді…
«Өмірдің алды — ыстық, арты – суық.Алды – ойын, арт жағы мұңға жуық»,-деген Абай атамыз. Бұл өмірдің сипаттамасы ғой. Суық пен ыстық қатар жүреді. Ал кей адам суығына шыдамай, өмірін қыршыннан қиып кетіп жатыр. Әттең… Аллаһтың сыйын бағаламағандары-ай деп ішің ашиды. Өмірдің несі қызық? Дәл осы қиындықпен күресе отырып, асыл армандарыңа қол жеткізудің өзі де бақыт емес пе?! Әр істің басы қатты, аяғы тәтті болады. Өмір осындай.
Уақыт – керуен, адам – көш. Көштен кеш қалу – өмірді бос өткізумен тең. Сондықтан өмірге байыппен қараған абзал.
Адам мәңгілік өмір сүретіндей армандап, соңғы күн өмір сүріп жатқандай өмірдің бағасын білу керек. Бәлкім, менің парақ бетіне түсірген ойыммен біреу санасар, біреуі санаспас, алайда бұл менің осы он жеті жыл бойы ойға түйген өмір жайлы түсінігім. Мен өмірді сүйемін. Ащысымен де, тұщысымен де сүйемін. Көңілді кейде құлазытып, алдыма талай тосқауыл қойып, мені қинау арқылы шыңдай түсетін өмірді сүйемін! Жаратушы Аллаһ Тағалама шексіз алғыс айтамын және өз армандарыма қол жеткізу үшін еңбек етіп, өмір сүремін.
Әрі қарай
Өмірді сүйсең уақытты оздырма,
Ол – тіршілік арқауы
Өмір...Қып-қысқа сөздің өзінде қанша мағына жатыр десеңізші… Бірақ әркімге әрқалай… Себебі өмір десе кей адамдар көп түсінгенімен, екіншісіне бұл сөздің еш мағынасы жоқ…
Бірі өмірді көремін, талпынамын, жетемін деп мақсат қояды, ал басқасы тек өмірге ішіп-жеп, ойын қуу үшін келдік деп ойлайды.
Ал менің ойымша, өмір деген ешкімге түсініксіз бір тылсым құбылыс, өмір – біздің іс-әркетіміздің куәгері. Дәл осы өмір адамды бірде қуантып, бірде жылатады, керек кезде көтереді, ал содан соң құлатады. Өмірдің өзі жақсылық пен жамандықтан, сағыныш пен бақыттан, мұң мен шерден, зорлық пен сүйіспеншіліктен, қиыншылық пен күрестен, жеңіс пен жеңілістен құралған. Сәтсіздік, жаманшылық атауын адам қанша ұнатпаса да, ол – заңдылық. Бұл – өмір. Бұл құбылыссыз өмірдің өзі қызықсыз.
«Асылы, адам өз өмірінің суретшісі. Ол өмірді сырлап бояуға, оған ажар, түр беруге, оны әшекейлеп, өрнектеуге еңбек етеді»,-деген Ғабит Мүсірепов ағамыз. Яғни, өмір адамның қолында. Кейбіреулер маңдайға жазылған тағдыр дер, ал мен онымен келіспеймін. Себебі Аллаһ Тағала құдіреті күшті және Ұлы, ол жақсылық атаулысына құмар, жаманшылыққа жаны қас. Әрі адам Аллаһтың өзі жаратып сүйген құлы. Ол өз пендесінің пешенесіне қалай ғана жаманшылықты жазбақ? Барлық адамның пешенесіне бақытты болуды жазды Аллаһ, ал өсе келе санасына ес кірмей, шайтанның жетегінде кетіп пешенесіндегі жазуды өзгерткен адам.
Аллаһ Тағала адамға сынақ жібереді, ол хақ. Ал адам оған төтеп беру керек, қасық қаны қалғанша күресіп, өмірі үшін алысуға міндетті. Себебі өмірге келген соң, оның ащысын да, тұщысын да көру керек. Ал біз ше? Солай етеміз бе? Барлығын «тағдырдың жазуына» артып қоя саламыз. Неге? Неге адамдар сәл ойланып, өздерінен кемшілік іздемейді? Неге қателерін мойындамайды? Неге оңайға жүгіреді? Бұған да « пендешілік» деп жауап берерлеріне күмәнданбаймын.
Адам өмірінің қожайыны – өзі. Аллаһ оны жаратты да, өмірінің кілтін ұстатты. Жаман жолдың не жақсы жолдың есігін ашу адам еркінде. Яғни өмірін ән мен сәнге, мәні мен қызығына толтырып өткізу де, теріс жолдың етегінде кетіп мәнсіз, өкінішке толы өмірді сүру де біздің қолымызда.
«Дүниеде үш нәрсе ғана: атқан оқ, айтылған сөз, өткен күн қайтып оралмайды»,-дейді Даумер. Яғни өмірің өтіп кеткен соң, көз жасыңды көл қылып, жаныңды жегідей жеп, айтуға ұялатын өмірің үшін өкінгеннен пайда жоқ. Өткен оралмайды. Өмір ағып жатқан өзен, ол сені күтпей, өзі қалаған бір бағытта аға береді. Уақытты таңдамайды, онда өмір сүреді. Шіркін, осы өмірдің қадірін түсініп, қолда бар алтынды бағалап, дұрыс сөйлей білсе екен адамдар. «Сөз сүйектен өтеді» демеуші ма еді атам қазақ. «Айтылған сөз – атылған оқ». Сондықтан адам жанын жараламай, ойланып сөйлеу керек. Болашақта дәл сол адам сенің жаныңнан табылар?! Өмірді болжау мүмкін емес қой. Мұқағали ағамыз:
-Сүрініп кетпе!
Сүрініп кетсең, болғаны,
Дей бергін досым, басыңа қырсық орнады
Адам дегеннің аяқ астынан сорлауы-
Аңдамай басып, сүрініп кетсе болғаны,-деп жырлаған.
Қадір-қасиетіңді жоғалтып алу бір-ақ сәт, ал оны жинау үшін қаншама тер төгілді…
«Өмірдің алды — ыстық, арты – суық.Алды – ойын, арт жағы мұңға жуық»,-деген Абай атамыз. Бұл өмірдің сипаттамасы ғой. Суық пен ыстық қатар жүреді. Ал кей адам суығына шыдамай, өмірін қыршыннан қиып кетіп жатыр. Әттең… Аллаһтың сыйын бағаламағандары-ай деп ішің ашиды. Өмірдің несі қызық? Дәл осы қиындықпен күресе отырып, асыл армандарыңа қол жеткізудің өзі де бақыт емес пе?! Әр істің басы қатты, аяғы тәтті болады. Өмір осындай.
Уақыт – керуен, адам – көш. Көштен кеш қалу – өмірді бос өткізумен тең. Сондықтан өмірге байыппен қараған абзал.
Адам мәңгілік өмір сүретіндей армандап, соңғы күн өмір сүріп жатқандай өмірдің бағасын білу керек. Бәлкім, менің парақ бетіне түсірген ойыммен біреу санасар, біреуі санаспас, алайда бұл менің осы он жеті жыл бойы ойға түйген өмір жайлы түсінігім. Мен өмірді сүйемін. Ащысымен де, тұщысымен де сүйемін. Көңілді кейде құлазытып, алдыма талай тосқауыл қойып, мені қинау арқылы шыңдай түсетін өмірді сүйемін! Жаратушы Аллаһ Тағалама шексіз алғыс айтамын және өз армандарыма қол жеткізу үшін еңбек етіп, өмір сүремін.
Блог Құрылтай 2012. Астана

Жан-жақтан жиналып, бір-біріне сеніп. Үлкен жиын өткізу жүректілік емей немене.
Үзінділер... (Қ.Шабданұлының "Қылмыс" романынан)
Қаңтар-ақпан үздіксіз отырып, романды тұтас оқып шықтым. Ішінен теріп алған үзінділермен бөлісе отырайын:
І- том:
… Ие, адам баласын мұңдастық таныстырады, мұңдастық достастырады, мұңдастық бірлестіреді ғой… (130-б.)
… Көңіл бұлты ашылғанда дүние көріктеніп, нұрлана қалғандай болатыны бар-ау… (330-б.)
… Адам көзінің отынан талай үміт күтуге болады… (359-б)
… Адам баласы береке-бірлікке кемдікпен емес, теңдікпен қана жете алады. Ынтымақ кеңдікте емес, теңдікте...(443-б.)
… өзім өмірдің анық білген, жете түсінген адамгершіліктің-елдіктің ең тәттісін айта кеткім келеді. Ол – татулық, достық. Меніңше, татулықтан тәтті «тағам” жоқ. „Бірлік болмай тірлік жоқ“...(449-б)
… Гүлге адамның көзі көп түседі. Бұлбұлға құлағы ұйиды. Бірақ, адам жүрегін екеуі де дәл ғашық жардай құмарлық отына тартып түсіре алмайды ғой… (483-б)
ІІ -том:
...Қысылған адам қиядан қорқа ма, асықтырмай арман бола ма...(269-б)
ІІІ- том:
… Бірақ мен махаббаттағы ерекше қызғаншақтықты, ерекше сүюдің нәтижесі деп қана түсінбеймін. Оның кері жағынан да туылатын нәтиже болады, мәселен, махаббатқа жеңіл қарайтын адамдар басқаны да солай түсініп, қарайғанның бәрінен қызғанатын болады (535-б.)
… мәңгілік тұрақты сенім әрқандай қызға оңайлықпен орнамайды екен… (567-б.)
… Жаңа шыққан күнді қарсы алғандай шырқай сайраған боз торғай, өз жүрегім сияқты, тым жеңіл де, тым сазды күймен қалқиды, көктемдегі жер бетінің түрлі майсасы мен сырлы иісін жырлағандай, төне, құмарта сайрайды. «Қабағыңды ашқанда неткен қызықты, неткен қылықты едің дүние!… (606- б.)
ІҮ- том:
… Арман-тілегін азат ете алмаған азаматқа азаттық қайда… (36- б.)
… Сұлудың басынан суық қатер кеткен бе! (76- б.)
...«Пышақ сайлай жүріп, құшақ жаятын, өз жүрегін аймалай жүріп найзалайтын, қандай таптың махаббаты бұл?». «Махаббат адамзаттың жоғары қасиеті, ал, таптар – адамзаттың экономикалық – тұрмыстық тәсіл жағынан бөлінісі. (134-б.)
… Ол да бүкіл жан-жүрегі, бар тілегімен, терең қаммен ойлайтын, шексіз махаббат иесі. Адам миы — әлем заттарының ең дамыған, ең жетілген жемісі десек, сондай күшті махаббат иелеріне болжағыш қасиет бітер-ақ. Ал, мен неге Мақпал жөнінде мұндай болжамды сенімге келе алмаймын?.. Әлде оған арналған махаббатым кемірек пе? Жоқ, тіпті де олай емес!.. Әлде сезімдік апараттарым әлсіздеу ме?.. Мүмкін, мәселе осыдан шығар!.. Әлде оның махаббат оты өшкендіктен бе?.. Жоқ, жоқ өшпек емес, өшпесін, өшпесін!» (275-б.)
… Дүниедегі ең баянды сұлулық адамгершілікте ғана. Гүл солады, жүз тозады, жан сұлулығы ғана тозбайды (284-б.)
… Арман деген бұғының мүйізіндей салаланып, бірінің үстіне бірі өніп тұрады ғой. Адам тіршілігі арман-үміттен адаланбауды шарт етеді. Ол өшсе өмірің де өшеді. Мүбәда өмірің өшпей қалса, адамгершілік қасиетің өшеді. Адамгершілік қасиет дегеніміз – өмір талқысына (жауыңа) қарсы жауап қайтара жасау. Яғни жауың қор етейін десе, мен сенен зор өтейін деп күресу. Ол қысқанда қабысудың орнына керней түсу. Адамгершіліктің ең негізгі қасиеті осы деп түсінемін...(234-б.)
Ү- том:
...«Қиялдан тұрмыс озды» деп жазушыларымыз бекерге жазып жүрген жоқ қой! Дүниеде қиялдан озған жүйрік болып па еді. Ал, секіріп ілгерілемеген тұрмыс қиялдан оза алар ма! (36-б.)
...«Шын мағынасында бұл да көркем гүл. Бірақ, өзінің тым ерте ашылып қалғандығымен бойын жия алмай, мына өктем құштарлықтың жалынын түгел сіміріп, шегіне жеткізіп алған, нәзік гүл. Жақсылығын айтып жұбатсам, жабыса қалады. Жазғырсам жасып солады. Мына халінде тойтарсам, күйреп те түсер!.. Ал, бірақ, менің де шыдамымды құртып барады мына от құшағы!...» (387-б.)
… Ондай қара көңілге ханым болудан, жанымның жарық күніндей сенің ғана қосалқың болып өткенім жақсы… Мен тапқан ең мағыналы махаббат осы ғана!.. Ал, мені қаншалық сағындырған кезеңде де алалың бола білемін! Бала бітсе тіпті жақсы, сыртқа білдірмей бағып өсіру маған қиын емес. Сенің перзентің ғана мен үшін ұлы табыс, өмірлік қуаныш бола алады! (388-б.)
… Махаббаттың жүрегі біреу-ақ екен. Оны жарты-жартыға жарып, екеу етуім мүмкін емес екен.… (389-б.)
...«Шіркін табиғат!.. алуан түрлі гүлі өзді-өз алдыларына алуан-алуан көрік, бір-біріне мүлде ұқсамайтын алуан түрлі сүйкіммен иіс тапқан неткен бай сырлы дүние бұл!.. (389-б.)
...құтты орнына қонбай, әйел заттың бақыты орнықбайды ғой… (452-б.)
… Махаббат деген адамзаттың ең ардақты қасиеті. Егер махаббат болмаса, аяушылық та болмақ емес. Күштісі күшсізін бас салып жей беретін екі аяқты хайуан қалпымызға қайта түсер едік. Адамды адам етіп отырған сол махаббат, тіршілікте сәл кемісе болмайтын сол ардақты қасиет қалыптан тыс күшейіп, ақылды билеп кетсе де болмайды екен. Шыдамсыз – әлсіз әйеншек жануарға айналдырып, тіпті өлтіріп те тастай алатын зияндас қасиет болып шығатын тәрізді...(490-б.)
… Көз жасы адамның қасіретін жұмсартып тынысын кеңітеді. Рухани күш хасыл қылады (527-б.)
ҮІ- том:
… Ер жігіттің сертіне қылыш өтпепті. Тағдыр да солай жазылған ғой… (410-б.)
… Біз табиғатты жеңеміз – құлданамыз дейміз ғой, сөйтсе те табиғат заңына құл бола жүріп батырсынатындығымызды ұмытпалық! (576-б.)
.
… некенсаяқ бақытты ердің маңдайына ғана бітетін дәулет құсындай жар екендігіңе шүбәм жоқ! (594-б.)
… Ер адамды сақтайтын дәрі, тек сүйгеннің сүйіспеншілік махаббаты ғана! (596-б.)
… Әлденендей күшпен жанымыз қосылып кеткен доспыз ғой, сенің көңілділігіңді көрсем, мен де көңілденеді екенмін! (598-б.)
… Махаббат деген өзінің сенімімен – пәктігімен ғана махаббат болады ғой… (692-б.)
… Жаны толықсынбайтын жарға жабысқан жұбай, күн өте келе жартасқа жабысқандай сорланатындығын білетін шығарсың… – Қызығу мен құмарту бір басқа да, махаббат байлау бір басқа. Қызығу мен құмарту да – ынтығу ғой. Бірақ, ол лезде өте шығатын, аса қатерлі құйын екен де, махаббат деген-тұтас бір өмірдің шырағы екен. Ол шырақты, күңгірт кінеретін толық анықтамай, қызығу-қызумен ғана қабылдай салсаң, күн өте келе тұрмысыңды зұлымат қара түнекке айналдырады. Бір-біріне қызығумен ғана байланысып, тұрмыстана қойған жастардың аз уақыттан соң-ақ жақтары солып, көздері өшкіндеп үңірейе қалатыны, сол құйынның үйіруімен бірін-бірі мұқият сынай алмай, асығыс қосақталған өкінішінен болады… (698-б.)
… Кіндік кесіп кір жуған жерім, туған елім, сендерден айырылып не көрмедім! Талап-тілегімнің жалғыз шырағы, тіршілігімнің жаны – туған елім, атамекенім, көзіме бір көрінбей қалар ма екенсің өстіп! Отаным! (820-б.)
...«Махаббат өлімді жеңеді»… Ал, оның кейде өмірді жеңіп, өлімге жетектейтін құдіреті де бар екен… (855-б.)
… Арт жағына шошқа ғана қарамауы мүмкін ғой. Өткенді күн сайын ескеріп, алдыңғыға үлгі етпей қоғам мен адамзат дами ма? (891-б.)
… Шынға өтірік, бөлінгенге бөрі, саяққа таяқ, жалаңашқа жел қашанда, қай дәуірде де өш болып жаралыпты! (918-б.)
… Дүниеде өз отанынан айырылудан зор қылмыс жоқ екен! (918-б.)
Әрі қарай
І- том:
… Ие, адам баласын мұңдастық таныстырады, мұңдастық достастырады, мұңдастық бірлестіреді ғой… (130-б.)
… Көңіл бұлты ашылғанда дүние көріктеніп, нұрлана қалғандай болатыны бар-ау… (330-б.)
… Адам көзінің отынан талай үміт күтуге болады… (359-б)
… Адам баласы береке-бірлікке кемдікпен емес, теңдікпен қана жете алады. Ынтымақ кеңдікте емес, теңдікте...(443-б.)
… өзім өмірдің анық білген, жете түсінген адамгершіліктің-елдіктің ең тәттісін айта кеткім келеді. Ол – татулық, достық. Меніңше, татулықтан тәтті «тағам” жоқ. „Бірлік болмай тірлік жоқ“...(449-б)
… Гүлге адамның көзі көп түседі. Бұлбұлға құлағы ұйиды. Бірақ, адам жүрегін екеуі де дәл ғашық жардай құмарлық отына тартып түсіре алмайды ғой… (483-б)
ІІ -том:
...Қысылған адам қиядан қорқа ма, асықтырмай арман бола ма...(269-б)
ІІІ- том:
… Бірақ мен махаббаттағы ерекше қызғаншақтықты, ерекше сүюдің нәтижесі деп қана түсінбеймін. Оның кері жағынан да туылатын нәтиже болады, мәселен, махаббатқа жеңіл қарайтын адамдар басқаны да солай түсініп, қарайғанның бәрінен қызғанатын болады (535-б.)
… мәңгілік тұрақты сенім әрқандай қызға оңайлықпен орнамайды екен… (567-б.)
… Жаңа шыққан күнді қарсы алғандай шырқай сайраған боз торғай, өз жүрегім сияқты, тым жеңіл де, тым сазды күймен қалқиды, көктемдегі жер бетінің түрлі майсасы мен сырлы иісін жырлағандай, төне, құмарта сайрайды. «Қабағыңды ашқанда неткен қызықты, неткен қылықты едің дүние!… (606- б.)
ІҮ- том:
… Арман-тілегін азат ете алмаған азаматқа азаттық қайда… (36- б.)
… Сұлудың басынан суық қатер кеткен бе! (76- б.)
...«Пышақ сайлай жүріп, құшақ жаятын, өз жүрегін аймалай жүріп найзалайтын, қандай таптың махаббаты бұл?». «Махаббат адамзаттың жоғары қасиеті, ал, таптар – адамзаттың экономикалық – тұрмыстық тәсіл жағынан бөлінісі. (134-б.)
… Ол да бүкіл жан-жүрегі, бар тілегімен, терең қаммен ойлайтын, шексіз махаббат иесі. Адам миы — әлем заттарының ең дамыған, ең жетілген жемісі десек, сондай күшті махаббат иелеріне болжағыш қасиет бітер-ақ. Ал, мен неге Мақпал жөнінде мұндай болжамды сенімге келе алмаймын?.. Әлде оған арналған махаббатым кемірек пе? Жоқ, тіпті де олай емес!.. Әлде сезімдік апараттарым әлсіздеу ме?.. Мүмкін, мәселе осыдан шығар!.. Әлде оның махаббат оты өшкендіктен бе?.. Жоқ, жоқ өшпек емес, өшпесін, өшпесін!» (275-б.)
… Дүниедегі ең баянды сұлулық адамгершілікте ғана. Гүл солады, жүз тозады, жан сұлулығы ғана тозбайды (284-б.)
… Арман деген бұғының мүйізіндей салаланып, бірінің үстіне бірі өніп тұрады ғой. Адам тіршілігі арман-үміттен адаланбауды шарт етеді. Ол өшсе өмірің де өшеді. Мүбәда өмірің өшпей қалса, адамгершілік қасиетің өшеді. Адамгершілік қасиет дегеніміз – өмір талқысына (жауыңа) қарсы жауап қайтара жасау. Яғни жауың қор етейін десе, мен сенен зор өтейін деп күресу. Ол қысқанда қабысудың орнына керней түсу. Адамгершіліктің ең негізгі қасиеті осы деп түсінемін...(234-б.)
Ү- том:
...«Қиялдан тұрмыс озды» деп жазушыларымыз бекерге жазып жүрген жоқ қой! Дүниеде қиялдан озған жүйрік болып па еді. Ал, секіріп ілгерілемеген тұрмыс қиялдан оза алар ма! (36-б.)
...«Шын мағынасында бұл да көркем гүл. Бірақ, өзінің тым ерте ашылып қалғандығымен бойын жия алмай, мына өктем құштарлықтың жалынын түгел сіміріп, шегіне жеткізіп алған, нәзік гүл. Жақсылығын айтып жұбатсам, жабыса қалады. Жазғырсам жасып солады. Мына халінде тойтарсам, күйреп те түсер!.. Ал, бірақ, менің де шыдамымды құртып барады мына от құшағы!...» (387-б.)
… Ондай қара көңілге ханым болудан, жанымның жарық күніндей сенің ғана қосалқың болып өткенім жақсы… Мен тапқан ең мағыналы махаббат осы ғана!.. Ал, мені қаншалық сағындырған кезеңде де алалың бола білемін! Бала бітсе тіпті жақсы, сыртқа білдірмей бағып өсіру маған қиын емес. Сенің перзентің ғана мен үшін ұлы табыс, өмірлік қуаныш бола алады! (388-б.)
… Махаббаттың жүрегі біреу-ақ екен. Оны жарты-жартыға жарып, екеу етуім мүмкін емес екен.… (389-б.)
...«Шіркін табиғат!.. алуан түрлі гүлі өзді-өз алдыларына алуан-алуан көрік, бір-біріне мүлде ұқсамайтын алуан түрлі сүйкіммен иіс тапқан неткен бай сырлы дүние бұл!.. (389-б.)
...құтты орнына қонбай, әйел заттың бақыты орнықбайды ғой… (452-б.)
… Махаббат деген адамзаттың ең ардақты қасиеті. Егер махаббат болмаса, аяушылық та болмақ емес. Күштісі күшсізін бас салып жей беретін екі аяқты хайуан қалпымызға қайта түсер едік. Адамды адам етіп отырған сол махаббат, тіршілікте сәл кемісе болмайтын сол ардақты қасиет қалыптан тыс күшейіп, ақылды билеп кетсе де болмайды екен. Шыдамсыз – әлсіз әйеншек жануарға айналдырып, тіпті өлтіріп те тастай алатын зияндас қасиет болып шығатын тәрізді...(490-б.)
… Көз жасы адамның қасіретін жұмсартып тынысын кеңітеді. Рухани күш хасыл қылады (527-б.)
ҮІ- том:
… Ер жігіттің сертіне қылыш өтпепті. Тағдыр да солай жазылған ғой… (410-б.)
… Біз табиғатты жеңеміз – құлданамыз дейміз ғой, сөйтсе те табиғат заңына құл бола жүріп батырсынатындығымызды ұмытпалық! (576-б.)
.
… некенсаяқ бақытты ердің маңдайына ғана бітетін дәулет құсындай жар екендігіңе шүбәм жоқ! (594-б.)
… Ер адамды сақтайтын дәрі, тек сүйгеннің сүйіспеншілік махаббаты ғана! (596-б.)
… Әлденендей күшпен жанымыз қосылып кеткен доспыз ғой, сенің көңілділігіңді көрсем, мен де көңілденеді екенмін! (598-б.)
… Махаббат деген өзінің сенімімен – пәктігімен ғана махаббат болады ғой… (692-б.)
… Жаны толықсынбайтын жарға жабысқан жұбай, күн өте келе жартасқа жабысқандай сорланатындығын білетін шығарсың… – Қызығу мен құмарту бір басқа да, махаббат байлау бір басқа. Қызығу мен құмарту да – ынтығу ғой. Бірақ, ол лезде өте шығатын, аса қатерлі құйын екен де, махаббат деген-тұтас бір өмірдің шырағы екен. Ол шырақты, күңгірт кінеретін толық анықтамай, қызығу-қызумен ғана қабылдай салсаң, күн өте келе тұрмысыңды зұлымат қара түнекке айналдырады. Бір-біріне қызығумен ғана байланысып, тұрмыстана қойған жастардың аз уақыттан соң-ақ жақтары солып, көздері өшкіндеп үңірейе қалатыны, сол құйынның үйіруімен бірін-бірі мұқият сынай алмай, асығыс қосақталған өкінішінен болады… (698-б.)
… Кіндік кесіп кір жуған жерім, туған елім, сендерден айырылып не көрмедім! Талап-тілегімнің жалғыз шырағы, тіршілігімнің жаны – туған елім, атамекенім, көзіме бір көрінбей қалар ма екенсің өстіп! Отаным! (820-б.)
...«Махаббат өлімді жеңеді»… Ал, оның кейде өмірді жеңіп, өлімге жетектейтін құдіреті де бар екен… (855-б.)
… Арт жағына шошқа ғана қарамауы мүмкін ғой. Өткенді күн сайын ескеріп, алдыңғыға үлгі етпей қоғам мен адамзат дами ма? (891-б.)
… Шынға өтірік, бөлінгенге бөрі, саяққа таяқ, жалаңашқа жел қашанда, қай дәуірде де өш болып жаралыпты! (918-б.)
… Дүниеде өз отанынан айырылудан зор қылмыс жоқ екен! (918-б.)
Ұйқыларыңыз тыныш болсын!!!
Бірде атасы үйінде ұйықтап жатқан немересін оятып
Балам, мынау ауылдың өрінде, ескі үйдің төрінде көпті көрген, текті білген қария тұрады.барып бата алып кел, бүгінгі жұмысың сол болсын"-депті.Бүгіндікке жұмысың сол болсын дегенге қуанған немересі әлгі қарияның үйіне жүгіре жөнеліпті.Барса қария үйінің алдында күншуақтап отыр екен.«ассалаумағалайкум ата, мені атам сізден бата алып кел деп жіберді»-дейді бала асығып.Сонда қария көзінде от ойнаған, қанаты қатаймаған балаға күлімдей қарап
Ұйқың тыныш болсын балам" -деп басынан сипап қоя беріпті.Немересі атасына келе сала
Қария маған бата бермеді, ұйқың тыныш болсын деді де қоя берді"-дейді ренжіңкіреп. Сонда атасы
Әй, құлыным, қария саған батаның төресін беріпті.
Ұйқың тыныш болсын дегені-денің сау басың аман болсын дегені,
Ұйқың тыныш болсын дегені-Елің сау жұртың аман болсын дегені.
Ұйқың тыныш болсын дегені-Елін сүйетін, жері үшін күйетін адам болсын дегені,
Ұйқың тыныш болсын дегені-Алатайдай бүлінбес заман болсын дегені,
Ұйқың тыныш болсын дегені-осының бәрін көтеретін шамаң болсын дегені"-депті.
Күлкінің дұрыс,ұйқының тыныш болғанына не жетсін!!!
Әрі қарай
Балам, мынау ауылдың өрінде, ескі үйдің төрінде көпті көрген, текті білген қария тұрады.барып бата алып кел, бүгінгі жұмысың сол болсын"-депті.Бүгіндікке жұмысың сол болсын дегенге қуанған немересі әлгі қарияның үйіне жүгіре жөнеліпті.Барса қария үйінің алдында күншуақтап отыр екен.«ассалаумағалайкум ата, мені атам сізден бата алып кел деп жіберді»-дейді бала асығып.Сонда қария көзінде от ойнаған, қанаты қатаймаған балаға күлімдей қарап
Ұйқың тыныш болсын балам" -деп басынан сипап қоя беріпті.Немересі атасына келе сала
Қария маған бата бермеді, ұйқың тыныш болсын деді де қоя берді"-дейді ренжіңкіреп. Сонда атасы
Әй, құлыным, қария саған батаның төресін беріпті.Ұйқың тыныш болсын дегені-денің сау басың аман болсын дегені,
Ұйқың тыныш болсын дегені-Елің сау жұртың аман болсын дегені.
Ұйқың тыныш болсын дегені-Елін сүйетін, жері үшін күйетін адам болсын дегені,
Ұйқың тыныш болсын дегені-Алатайдай бүлінбес заман болсын дегені,
Ұйқың тыныш болсын дегені-осының бәрін көтеретін шамаң болсын дегені"-депті.
Күлкінің дұрыс,ұйқының тыныш болғанына не жетсін!!!
8 Наурыз Халықаралық әйелдер күні құтты болсын!!!
Құрметті ақ жаулықты әжелер, ардақты аналар, қаракөз қарындастар! Сіздерді жыл мезгілінің ең көрікті де қуанышты мезгілі көктемнің алғашқы мерекесі – 8 Наурыз Халықаралық әйелдер күнімен шын жүректен құттықтаймын!
Осынау жарқын мерекенің біздің барлық үміттеріміз бен армандарымызды тығыз байланыстыратын көктемнің алғашқы айының басында келуі, жақсылықтың нышаны болса керек. Қашаннан бергі дәстүріміз бойынша біз бұл күні Сіздерге – аналарымыз бен апа-қарындастарымызға, қыздарымызға ең ыстық құттықтауларымыз бен ең ізгі тілектерімізді жолдаймыз.
Әлемде нәрестеге өмір сыйлап, оны алғашқы қадам басуға үйрететін қасиеттеріңізге тең келер адам жоқ. Сіздердің төзімділіктеріңіз бен махаббаттарыңызға алғысым шексіз!
Біздің қазіргі қоғамымызда әйел тек отбасының береке-бірлігін ойлайтын тұлға ғана емес, ол мемлекеттің өмірге және саяси мәселелерге белсене араласатын қоғам мүшесі. Сондықтан біздің елімізде әйел адамның әлеуметтік қорғалуына, олардың өмір сүру деңгейін арттыруға айрықша маңыз беріледі.
Алаштың ұлтжанды азаматтары, ұлттың да, ұрпақтың да бесігін түзейтін, тілімізді де, діңімізді де, ділімізді де ана сүтімен санаға сіңіретін, қазақты тәрбиелейтін қыздарымыз. «Бәрі де адамның өз қолында, ал адам әйелдің алақанында» деген сөз әлемді билейтін де, тербейтін де әйел екенін білдіреді.
Тәуелсіз еліміздің бүгінгі күнге нығайып, әлем таныған абыроймен жетулеріне асыл аналарымыз, ардақты жеңешелеріміз бен апа-әпке, сіңлілеріміздің өлшеусіз үлес қосқандығы ақиқат. Отбасының күнбе-күнгі шаруасын, бала тәрбиесін және қоғамдық жұмыстарды қоса атқара жүріп әйел заты біздің қоғамдағы тұрақтылық пен ел бірлігін сақтау мәселесінде шешуші рөл атқарып келеді.
Ерекше төзімді кәдімгі қазақтың Ұлт аналарына деген құрметімді білдіріп, қолымды жүрегімнің тұсына қойып, иіліп тәжім етемін.
Сіздерге сәттілік пен шаттық көңіл серік болсын. Ер азаматтардың сыйластығы мен құрметіне бөлене беріңіздер.
Көктемгі мерекелеріңізбен құттықтай отырып, әрдайым әдемі, жылы жүректі аналық абыройлы атақтарыңыз биіктей берсін. Зор денсаулық, мәңгі жастық пен сұлулық тілеймін!
Отбасыларыңыз бен өздеріңізге амандық, дендеріңізге саулық, ұзақ әрі шаттыққа толы ғұмыр, шаңырақтарыңызға құт-береке тілеймін. Өңір халқының әл-ауқатын жақсарту жолында атқарып жатқан еңбектеріңізде табыстарға жетіп, үлкен биiктерден көрiнулерiңiзге шын жүректен тілектеспін.
«Күннің шуағы – жылы,
Ананың құшағы – жылы», – дегендей, дүниеде ананың балаға және барша азамзатқа деген мейірімі мен махаббатынан асқан құдірет жоқ. Ананың аялы алақаны мен жылы құшағын сезініп өскен сәбидің арманы не?! Сіздерге биылғы жылы да қуанышы мен қызығын ала келген төл мерекелеріңізді шадыман көңіл күймен қарсы алып, құшақтарыңыз гүлге толсын деген ақжарылған тілегімді білдіремін.
Әрі қарай
Осынау жарқын мерекенің біздің барлық үміттеріміз бен армандарымызды тығыз байланыстыратын көктемнің алғашқы айының басында келуі, жақсылықтың нышаны болса керек. Қашаннан бергі дәстүріміз бойынша біз бұл күні Сіздерге – аналарымыз бен апа-қарындастарымызға, қыздарымызға ең ыстық құттықтауларымыз бен ең ізгі тілектерімізді жолдаймыз.
Әлемде нәрестеге өмір сыйлап, оны алғашқы қадам басуға үйрететін қасиеттеріңізге тең келер адам жоқ. Сіздердің төзімділіктеріңіз бен махаббаттарыңызға алғысым шексіз!
Біздің қазіргі қоғамымызда әйел тек отбасының береке-бірлігін ойлайтын тұлға ғана емес, ол мемлекеттің өмірге және саяси мәселелерге белсене араласатын қоғам мүшесі. Сондықтан біздің елімізде әйел адамның әлеуметтік қорғалуына, олардың өмір сүру деңгейін арттыруға айрықша маңыз беріледі.
Алаштың ұлтжанды азаматтары, ұлттың да, ұрпақтың да бесігін түзейтін, тілімізді де, діңімізді де, ділімізді де ана сүтімен санаға сіңіретін, қазақты тәрбиелейтін қыздарымыз. «Бәрі де адамның өз қолында, ал адам әйелдің алақанында» деген сөз әлемді билейтін де, тербейтін де әйел екенін білдіреді.
Тәуелсіз еліміздің бүгінгі күнге нығайып, әлем таныған абыроймен жетулеріне асыл аналарымыз, ардақты жеңешелеріміз бен апа-әпке, сіңлілеріміздің өлшеусіз үлес қосқандығы ақиқат. Отбасының күнбе-күнгі шаруасын, бала тәрбиесін және қоғамдық жұмыстарды қоса атқара жүріп әйел заты біздің қоғамдағы тұрақтылық пен ел бірлігін сақтау мәселесінде шешуші рөл атқарып келеді.
Ерекше төзімді кәдімгі қазақтың Ұлт аналарына деген құрметімді білдіріп, қолымды жүрегімнің тұсына қойып, иіліп тәжім етемін.
Сіздерге сәттілік пен шаттық көңіл серік болсын. Ер азаматтардың сыйластығы мен құрметіне бөлене беріңіздер.
Көктемгі мерекелеріңізбен құттықтай отырып, әрдайым әдемі, жылы жүректі аналық абыройлы атақтарыңыз биіктей берсін. Зор денсаулық, мәңгі жастық пен сұлулық тілеймін!
Отбасыларыңыз бен өздеріңізге амандық, дендеріңізге саулық, ұзақ әрі шаттыққа толы ғұмыр, шаңырақтарыңызға құт-береке тілеймін. Өңір халқының әл-ауқатын жақсарту жолында атқарып жатқан еңбектеріңізде табыстарға жетіп, үлкен биiктерден көрiнулерiңiзге шын жүректен тілектеспін.
«Күннің шуағы – жылы,
Ананың құшағы – жылы», – дегендей, дүниеде ананың балаға және барша азамзатқа деген мейірімі мен махаббатынан асқан құдірет жоқ. Ананың аялы алақаны мен жылы құшағын сезініп өскен сәбидің арманы не?! Сіздерге биылғы жылы да қуанышы мен қызығын ала келген төл мерекелеріңізді шадыман көңіл күймен қарсы алып, құшақтарыңыз гүлге толсын деген ақжарылған тілегімді білдіремін.
Туған апама «күн көрсетпей»...

Көктем қандай рахат!!! Таңның атқанын, күннің батқанын көруден артық ләззат бар ма екен? Жоқ шығар сірә. Ертемен жұмысқа келіп, күн қарая үйіне оралатын жандар қыс мезгілінде турасын айтқанда «күнді» сирек көретіні рас.
Менің үйдегі туған тәтем (әпке), солардың қатарында. Қыс түскенде еңсесі түсіп, жабырқаулы жүреді. Көше тазалаушылармен жағаласып жұмысқа кетіп, түрік сериалдары біткен уақытта үйге келсе өйтпегенде қайтсін. Демалысы үйдегі күйбеңмен өтіп кетеді оның үстіне. Әйтеуір бітпейтін бір тірлік.
Көктем басталды – бәрі өзгерді. Жадыраған күнмен – апам да жайдарылана түсті. Көңілі көтеріңкі. Үйдегі еккен гүлдеріне де жиі көңіл бөлетін болды. Сүйікті ермегіне қызығушылығы оянғанын көріп мен де мәзбін. Соның бәрі «күнді көргенінің» арқасы ма деймін. Міне, осынысы үшін көктемді жақсы көремін.
Адамдарға шаттық сыйлап жалғаса берсінші.
Блогқұрылтай. Нөмір Үш
Блогқұрылтайдың не екенін, мақсаты қандай екенін түсіндіру үшін әуелі әңгімелесіп отырған адамыңызға блог жайлы түсінік қалыптастыру керек. «Блогқұрылтай» десеңіз әркім әр түрлі қабылдайды екен. Жұмыста бір қағаздарды толтырып отырғанмын. Кабинетіме бір әртіс апамыз (орта жастағы кісі, қырса қырыққа аяқ баса бастаған) келді. «Өзімнің жұмыстарымды интернет арқылы жарнамалай аламын ба?» дегендей сұрақтар қойды. «Апай, әлбетте! Шетелдерде әртістердің жеке сайттары болады. Соңғы жаңалықтарын, жаңа альбомдарын сол сайттары арқылы жарнамалап отырады. Сайтпен жұмыс істей алмасаңыз кішігірім блог ашып алып сол арқылы өз жұмысыңызды жарнамалдай беріңіз». «Мой мирдың» блогы арқылы ма?». Апамызға блогтың не екенін түсіндіріп, 2011 жылдан бері қазақ блогшыларының блогқұрылтайы дәстүрлі түрде өтіп келе жатқанын айттым. «Дүниежүзі қазақтарының құрылтайы секілді» десеңші деді Дүниежүзі Қазақтарының Құрылтайында ән айтып қалған әртіс апамыз.
«Блог бізге не бер(е)ді, ?», «Блогқұрылтай не бер(е)ді?» деген заңды сұрақтар туындайды екен.
Әрі қарай
«Блог бізге не бер(е)ді, ?», «Блогқұрылтай не бер(е)ді?» деген заңды сұрақтар туындайды екен.
ТҮЛКІ МЕН ҚАСҚЫР
Бұрынғы уақытта бір қасқыр мен бір түлкі жолдас болыпты. Бір жерге келгенде қасқыр түлкіге айтты: — Менің басым ауырып барады, тамырымды ұстап берші, — дейді. Сонда түлкі тамырын ұстап тұрып айтады: — Басың көп қатты ауырып тұр екен, олай-бұлай жүгіріп, құйрығыңды көк мұзға қоя қойғын! — дейді. Сонда қасқыр олай-бұлай жүгіріп келіп, құйрығын көк мұзға қоя қойып еді, көк мұзға жабысып қалады, сонымен қасқыр сол жерде қалады.
Әрі қарай
Ойланшы....
Саған деген ықыласпен, ынтызарлық сезіммен,
Жүрегіңді, қалауыңды берші маған дедім мен.
Алыс жүрсем құлазиды жаным сенсіз жабығып,
Сен бар кезде мәңгі өлместей бәдік күйді сезінгем.
Бір күлгенің! Бір күлкіңді көру маған шын бақыт!
Тәубә деймін дауысыңды қойғанына тыңдатып.
Көруді де бақыт еткен сенің жарқын жүзіңді,
Сол бір сәтте тәтті мұңға кетем лезде шым батып.
Қырау түссе қабағыңа – жас жүректі мұз еткен,
Жан болсамшы бірге жүріп бақытыңды күзеткен.
Ұйықтау тұрмақ байыз тауып отыруым бір арман,
Сені емдеп ала алмасам жалғыздықтай «сүзектен»!
«Қош» дегенде «кездескенше» дегенің деп білемін,
Сүйме мейлі, мен бәрібір тілекшің боп жүремін!
Алқымдаған сезімімді сырқатымның аты – сен,
Сол дертімнің дауасы да өзің ерке – біл емін.
Б. Әлібай 09.03.2011жыл.
Әрі қарай
Жүрегіңді, қалауыңды берші маған дедім мен.
Алыс жүрсем құлазиды жаным сенсіз жабығып,
Сен бар кезде мәңгі өлместей бәдік күйді сезінгем.
Бір күлгенің! Бір күлкіңді көру маған шын бақыт!
Тәубә деймін дауысыңды қойғанына тыңдатып.
Көруді де бақыт еткен сенің жарқын жүзіңді,
Сол бір сәтте тәтті мұңға кетем лезде шым батып.
Қырау түссе қабағыңа – жас жүректі мұз еткен,
Жан болсамшы бірге жүріп бақытыңды күзеткен.
Ұйықтау тұрмақ байыз тауып отыруым бір арман,
Сені емдеп ала алмасам жалғыздықтай «сүзектен»!
«Қош» дегенде «кездескенше» дегенің деп білемін,
Сүйме мейлі, мен бәрібір тілекшің боп жүремін!
Алқымдаған сезімімді сырқатымның аты – сен,
Сол дертімнің дауасы да өзің ерке – біл емін.
Б. Әлібай 09.03.2011жыл.
