Түркітілдес халықтар қолданыстағы терминологиялық қорды бірізділендіруді көздеп отыр. Мәселен, ІТ-технологиялар мен компьютерлік терминдерді түрік тілінен алып, қазақ тіліне енгізбек. Өйткені, түркі халықтары компьютер тілін өз ыңғайына көшіргеніне 40 жылдан астам уақыт болыпты.
Астанада халықаралық алқалы жиында Түркия, Өзбекстан, Қырғызстан, Әзербайжанның білікті тіл мамандары жиналып, осы мәселе төңірігенде ой бөлісті. Қазақ тілі түркітілдес топқа енгенімен, Кеңес Одағы кезінде көптеген салалық сөздер, тіркестер орыс тілінен немесе ағылшын, латын тілінен енді. Қазіргі тіліміз сала-құлаш. Осы орайда Тіл комитеті түбі бір түркі елдерінің қорын ыңғайлап, ықшамдауды мақсат етіп отыр.
Ғазиз Телібаев, ҚР Мәдениет министрінің орынбасары:

Отжимания от пола:

Еденнен серпілу? тағы қандай нұсқалар айтасыз.
Брусья:

Білмеймін;(
Скручивания на брюшной пресс:


Сосын разведения в стороны


Шраги (пожимания плечами)

Приседания, сгибания, разгибания -деген сөздер керек.

GeoGebra – мемлекеттік тілімізге аударылды. Екі ай бойы күнде кейде 1-2 сөздің, кейде 10-15 сөздің қазақша баламаларын іздеп отырып, бағдарламаның файлдарын аударып отырдым. Аударма барысында техникалық терминдерді аудару үшін wordpress,

Интернет – тор
Сайт — торап
Домен – өңірлік мекен-жәй (өңірлік ат)
Хостинг – тор бостық
База данных – сандық қамба
Браузер –тор шолғыш, тор көргі
Видео сабақ – кескінді сабақ
Антивирус – вирус жойғы
Флешка – бармақ жады
Коментарий –

«release the mouse»
«general tools»-жалпы құралдар. басқа нұсқалар бар болса, айтыңыздар.
«graphical view»-графикалық көрініс па?

Бұрын компьютерді жаңадан танып жүрген кезімде «click», «щелкнуть» деген сөздердің қазақшасы қандай екеніне бас қатырмаған екенмін. Компьютерге отырған адам тышқанның түймелерін шыртылдатып басып отырғанға «басу» деп аударылады екен деп жүре бергенмін ғой. Солай аударып жүргенмін де. Кейін жұмысқа кіргенде бір қызыл терминологиялық сөздік болды. Соның ішін қарасам, «шерту» деп қойған екен. Шынын айту керек, сол аударманы еш қабылдай алмадым. Оған негіз жоқ та емес еді: орысша-қазақша сөздікте бірінші кездескен аударма нұсқасын ала салған ғой.

Кейін «click» сөзін «нұқу» деп те бекітіп тастады. Оған да қолды бір сілтеп жүре бергенмін, бірақ…

у баста информатика терминдерінің «мәліметтер қорын» жасап тастап, оның толтырылуын жайбарақ бақылап отыру перспективасы мықты ұнаған еді («жұмысы аз, рақат емес пе?»).
Бірақ, соңғы онжылдықта белең алған, бер жағы – берекетсіз аударма болса, ар жағы – қарапайым көргенсіздікпен ұштасып жатқан қазақша терминдердің табиғатын саралай отырып, олардың қолданысқа енбеуінің себебі – әншейін өзімбілемдік пен менмендікте жатқанын түсіндік. Информатика терминдері, көптеген кәсіпқой мамандардың сүзгісінен өткен тұщымды өнімнен гөрі, бір адамның солосы тәрізді сезімдер қалдырады.
Ендеше, терминдерді аударудың немесе аудармаудың басқаша әдісіне көшсек дейміз. Оның түпқазығы – керекинфошылардың көзқарасы болмақ. Әрі ұсынылған терминге қатысты пікірлер де үнемі қадағаланады. Бұл – барлығы болмағанмен, көпшілік қолдайтын, айтуға ұят емес терминдердің өмірге келуіне септігін тигізеді ме деген дәме бар. Және терминдерді «Керекинфошылар бекіткен!» деген айдармен бөлек кестеге жинап отырмақпыз.
Терминдерді әліппе ретімен емес, қолданыста жиі қолданылатындар ретімен ұсынуды жөн көріп отырмыз.
«Төл тіліміздің көсегесін көгертейік!» деген ұран тастап, революциялық рух беруден аулақпыз. Жәй, қолыңыз тигенде қарап, өз пікіріңізді білдіріп қойсаңыз да үлкен қолғабыс.
Іске сәт!