Адамдармен әңгімелесе қалсаң — руыңды сұрап зайып алыңды шығарады. Сосын, рудан ру қуалап қалай да сені туыс етуге тырысады.
Бұнымен іс бітпейді, қоғамдыққұрылыссс. Содан кейін өз руының ерекшеліктерін мінездей бастайды. Руындағы атақты адамдардың атын атап, қандай да бір хан немесе сұлтандардың тікелей ұрпағы екенін айтады. Сондайда, мүсәпір хал кешіп, мен отырам сүмірейіп. Өйткені, менің руымда атақты адам болды дегенді естімеппін. Шежіреші көнекөздер де біздің тегіміздің асылдығы туралы мақтау өсиеттер қалдырмапты.
Бірақ, жақында бір туыс қариямен кездесіп, жақсы әңгіме тыңдадым. Аказиваетса, біздің ру Адам атаның тікелей ұрпағы екен. Мә, сендерге керек болса! Кетіңдер, нақ рушыл-текшіл мини-фашистер!

Мен сабақты 6 сыныпқа дейін орташа оқыдым. Қазақтар бас ал десе шаш алады. Баяғы Сәбет Өкіметі орыстардың билігінде болса да, қазақтар орыстардан бетер асырып тұрып бағынатын соның ережелеріне.
Орыс мектебінде ең басты назар білімге бөлініп жатқанда, бізде ең басты назар балаларды «авторитарлы Сталиндік режиммен басып» ұстауға бағытталған болатын.
Бәрімізді үшінші сыныпқа дейін тақырбас қып қоятын. Әкем хат жазып, «баламның басындағы биттерге дәрігер ретінде өзім жауап берем» — деп индивидуалдығыма сәл де болса үлес қосты. Бесінші сыныпқа дейін шеренгамен шагайттап, жақсы оқитындарды алдына отырғызып, үшке оқитындарды кемсітіп, қатты алалайтын.

Осындай қауымдастық ашқым келеді. Бәрімізге реалда белсенділікке итермелесін деп, осындай конкурс жариялағым келеді.
Реалдағы белсенділік, блогымыздағы мәтіннің де мазмұнын түрлендіріп, одан әрі қызық етеді.
Әйтпесе, талқылайтынымыз кілең интернетке қатысты дүние, интернеттен көрген кино, интернеттен оқыған жаңалықтар, егер реал туралы жазсақ, көбіне ностальгия түрінде тек ескіні еске аламыз да қоямыз.
Бұл сайыс блогосфераға жаңа дем беріп, реал өмірді де қызыққа толтырады деп ойлаймын.

Қауымдастыққа әркім реалда қандай жақсылы-жаман іс бітіргенін есеп беру мақамында жазса, ештеңе бітірмегендер жазбаса да болады.

Мақтану алаңы боп кетпей ме? — дейтіндерге айтарым, ия сондай-ақ бола қойсын, бірақ түбінде қауымдастық әр қайсымыз реалда істеген тірлігімізге көбірек көңіл бөлуге талпынамыз.
Өтірік соғу-соқпауы әр адамның санасы мен ұятына жүк болсын.

Осындай қауымдастық құрып беріңдерші. Өзімнің қор болғанда рұқсатым да жоқ екен қауымдастық ашуға.

Атыраулық достарымызға қонаққа бардық. Балық асыпты, орташа үлкендіктегі екі сазан. Басы да бөлек беріледі екен. Дәмді болды, сорпасы да керемет. Еттен кейін таза шұбат. Сосын шәй.

Иә, осыдан (…) күн бұрын Амантай қажының “аттанына” салып тұрып, Астана елді мекеніндегі бас көтерер блогшының бәрін жиналуға шақырғанбыз. Жиналдық. Кеше “қағаз толғатып, кәзет туатын” күн болғандықтан, сәл кешігіп барғанмын. “Алматыдан Асхатарнайы келгенде, қарамыз аз болып қалмаса екен..” деп ішімнен жуалдыз түрткілеп келе жатқан ғой. Жоға, “Шербеттің” ұзын үстелінің қос қапталын

шылғи блогшылар “басып алыпты”. Араларынан әзер дегенде адам сиярлық орын таптым Оң-солыма мойын созып қоямын, алдымда “Қазақтелекомнан”, ақпараттық жүйелер дирекциясынан Ержан Нүсіпбеков деген ағамыз, төр басына қарай Парламент депутаттарының арасындағы жалғыз “штук” блогшымыз Мұрат Әбенов отыр екен. Одан бергісі, өзіміздің Бекжан Толыбай, Ерлан Оспан, Аршат Оразов, Айжаннұр туған сіңлісі Айсұлумен, Фазылбек Әбсаттарұлы (“Жас қазақ үні” газетінің бас редакторының орынбасары), Виктория (Қарақыз), ерлі-зайыптылар Нұрғиса Асылбек пен Кәмшат Тасболат, Рауан Сәбитұлы (“Сақшы” газетінің бас редакторы), Рахат Жақсыбайұлы (КZ жобасы), Әйгерім (Dabai.kz), әрине, өзіміздің Өрімтал болды. Бетіме бөрткен шығардай ұялатын жерім – мен танымайтын, танысқанмен қазір аты-жөнін ұмытып тұрған 5-6 қыз жігіт болды (кешіре гөріңіздер). Әрине, Дәруішөлгеннің “01-ші” демократы Амангелді Құрметұлы (“Тамшы”), “Алаш айнасындағы” Бүркіт Нұрасыл (“Ақиық”), Салтан Сәкендердің (“Жүрек сөзі”) қатыса алмағаны қабырға майыстырды. Қайтесіз енді… Мұрат Есжан (“Тұспал сөз”) Алматыда, Серік Мұратхан (“Көкжал”) Токиода, білесіздер. Жарайды, жиырма ауыз тәтті шай мен пиццадан ала отырып, қырық құлақ Асхаттың блогкэмп форматын түсіндіргеніне қарай түріліп, тыңдады. “Кімнен кейін кім сөйлейді”, “КИМЭП-тің әжетханасы қайда?”, “кофе-брейкте көк шалап беріле ме?” деген сұрақтар миымызда туып үлгермей жатып, жауабын беріп тастады. “Кім, кім?” Асхат! Очм, Ұлыстың ұлы күніне қарай болатын құрылтайымыз сайлаудың қарсаныңдағы перфоманс, я саяси-діни ұрандар айтылып, ұрыс-ушудан жарысатын жер емес екенін жеткізді. Бұл жай ғана блогшылардың бас қосып, презентациялары арқылы пікір алмасып, білгенімен бөлісетін жиыны. Артық ештене тілемеңіз де, күтпеңіз де…

6 жасында босқын, 32 жасында Европаның ең үздік ойыншысы. Лука Модричтың ғибратты хикаясы.

Алты жасында босқын болуға мәжбүр болған, 32 жасында футболдан әлем біріншілігінің финалына Хорватия құрамасымен шыққан Лука Модричтың өмірі денеңді тітіркендіреді.

Лука Модрич бір кездердегі Югославияның Задар қаласында 1985 жылы тоғызыншы қыркүйекте өмірге келді. Босния соғысында этникалық сербтардың Луканың атасын көзінше өлтірілуімен босқын болуға мәжбүр болады. Бұл оқиға — өмір бойы ұмытылмайтын сәт болып есінде қалады :W

Соғыс алаңында өмір сүрген бала Лука, бомбалар жарылып жатса да добын теуіп жүре беретін. Шешесі Радойка Модрич текстиль жұмысшысы болса, әкесі Стипе Модрич әскерлердің бұзылған машиналарын жөндейтін маман болған.



Үйлерінің өртенуіне байланысты ол жерден көшуге мәжбүр болады. Соғыс біткенше Задарда бір қонақүйде тұрған Модрич жанұясы қиыншылықтарға қарамастан бала Луканың өмір сүруіне жағдай жасайды.



Модрич жанұясының тұрған Коловаре қонақүйі өкілінің айтуынша «Жарылған бомбалардың кесірінен қонақүйдің терезелері сынатын. Бірақ бала Лука қонақүйде добын теуіп жүре беретін.» деп араға жылдар салып ұлттық құрамасын финалға шығаратын баланың арманын қалай қуғаны туралы айтады.



Бірақ бала Модричтың проблемалары бар еді — әлсіз, арық, ұялшақ еді. Бала Лука Задар футбол клубының дублінде ойнап жүргенде клуб президенті Йосип Байло «Жасына қарасаң, өте кішкентай, арық болатын, бірақ сол дененің ішінде бір ерекшелік бар екенін сезетінсіз» дейді.



Кішкентай денесіне қатысты таптаурындарды бұзу үшін Лука Модрич өз ғұмырын футболға атайды. 10 жасында Марио Грюрович екеуін Хайдук командасы шақырады. Бірақ жаңағы әлсіз денесі үшін Сплит командасы Модричты алмайды. Сол кездер үшін Грюрович «Модричпен Задарда таныстық. Хайдукқа бірге бардық және Хорватияның жасөспірімдер командасында үнемі бірге едік. Сол кездерде болашақ жұлдыз ретінде мені айтатын бірақ бұл — футбол. Лука секілді талант және оныкіндей карьерам болмады» дейді.

Хайдук командасына қабылданбаған Лука Модричтың өміріндегі ең маңызды тұсы — Динамо Загреб командасының дубль командасына келуі еді. Қысқа бір уақытқа Интер Запрешич командасына жалға берілген Лука Модрич Загребке келіп, өзін физикалық тұрғыда дамытады.



Интер Запрешичтың бұрынғы бапкері Сречко Богдан «Ведран Чорлука, Хрвое Чале үшеуі командаға келген. Луа алаңда не істеу керектігін және голдың қалай соғылатынын білетін. Онымен жұмыс істеу ләззат беретін. Қазіргі балаларға бірдеме үйрету қиын. Лука футболды көшеде үйреніп келген еді. Бүгін балалар көшеде доп ойнамайды.» деп бала Луканың рухындағы футбол таланты туралы айтады.



Екі командада жалға беріліп, 2005 жылы Динамо Загребке қайта оралуы — Модричтың ұмытылмас жылдарының басталуы еді. Қатарынан 3 жыл чемпион болған соң 2007 жылы ең үздік ойыншы болған Модрич 2008 жылы 21 миллион евроға Тоттенхэмге трансфер болады.



Қысқа ғана уақытта Тоттенхэмде лидерлікке жетіп, чемпиондар лигасының 2010-2011 сезонында ширек финалға шыққан команданың ең маңызды ойыншысы болады.



Осылайша 2011-2012 сезонында 33 миллион евроға Реал Мадридке трансфер болған Лука Модрич бұл командада көптеген жетістіктерге жетті. Биылғы футболдан әлем чемпионатының финалына шыққан кезде де жылап жіберуінде бір гәп бар еді.



Футбол тарихының ең мықты жартылай қорғаушыларының бірі саналатын Лука Модрич Хорватия ұлттық құрамасымен финалды жеңе алмады бірақ балалық шағы бюосқыншылықпен өтіп, 32 жасында Европаның ең үздік ойыншысы болғаны — көптеген балаларға армандай білуді үйретеніні хақ!



30 тамыз 2018 жыл, Лука Модрич — Европаның ең үздік ойыншысы.

Астана — еліміздің елордасы, саяси орталығы қазір рухани, мәдени, экономикалық діңгегіне де айналып келеді. Әлем картасында ойып тұрып орын алған шаһар Орта Азия, Азия, Еуразия, тіпті дүние жүзіне таңсық фактілерге ие. Ендеше, Астананың 20 әлемдік қырын ашып көрейік.

Әлемдегі екінші суық астана

Астана Ұлан-Батырдан кейінгі салқын астана болып табылады. Оған ұйытқыған желдің қарқынын қосыңыз. Жалпы, қаладағы температураның ең төменгі көрсеткіші −51,6 °C 1893 жылдың 5 қаңтарында тіркелген.

Хан шатыр — әлемдегі шатыр тектес ең үлкен ғимарат

Норман Фостердің туындысы Гиннестің рекордтар кітабына енген. Әрине, алып ғимарат Мәскеудегі Патша-қоңырау немесе Патша-зеңбірек секілді «Шатырлардың ішіндегі ханы» деген мағына білдіреді.

Рекордтық көлемдегі ет асылды

2015 жылы Астанада салмағы 736,5 килограмдық ет тағамы әзірленді. Гиннестің рекордтар кітабына енген бұл ұлттық асқа 800 кг ет, 14 қап пияз, 300 кг қамыр кетті.

Мұхиттан ең алыс орналасқан океанариум

«Думан» ойын-сауық кешеніндегі океанариумнан ең жақын мұхитқа дейінгі қашықтық 3000 километрді құрайды. Гиннестің рекордтар кітабына енгізілген. 3 миллион л көлем суда 2000 мақұлық тіршілік етеді.

Пирамидадағы лифтілер қиыс қозғалады

Бейбітшілік және келісім сарайындағы лифтілер қабырғасы сияқты қиыс қозғалады. Тігінен емес, 60 градус диагональ көтерілетін бұл лифтілер Эйфель мұнарасы мен Лас-Вегастағы «Люксор» қонақ үйінің лифтілеріне парапар.

Ұлттық бидің ең ауқымды флешмобы

Қазақстан тәуелсіздігінің 20 жылдығына арнап, 2012 жылдың 16 желтоқсанында жастар флешмобы өтті. Халықаралық және отандық бақылаушыдар ұлттық биді бір уақытта ең көп адам билеген шараға куә болды. Лондондағы штаб-пәтерге берілген өтінім мақұлданып, рекорд тіркелді.

Чемпиондар лигасы тарихындағы ең ұзақ қашықтыққа ұшу

«Астана» ФК УЕФА Чемпиондар лигасы тарихындағы екеуара матч өткізуге кеткен ең ұзақ жол жүрудің бірі бойынша есте қалды. Мысалы, Шотландиялық «Селтикпен» ойын кезінде Глазгоға барып-қайту 10000 км-ді құрады.

Астана — өз статусын атауымен білдіретін қос қаланың бірі

Елдің тілінен аударғанда «Астана» деген мағына беретін әлемде екі-ақ қала бар. Олар — Оңтүстік Кореяның бас қаласы Сеул («Соуль») және біздің елорда. Кейбір әлемдік астаналар бағдарлы тіркестерге ие, мысалы, Бейжің мен Токио «Солтүстік астана» немесе «Шығыс астана» деген мағына білдіреді.

Орталық Азиядағы қос ірі мешіттің бірі — «Хазірет Сұлтан»

Түркіменстандағы «Түркіменбашы рухы» мешітімен қатар бұл діни орда Орта Азияда теңдессіз болып отыр. Аумағы 11 гектар мешіт 10 мың адамға дейін сыйдыра алады. Сопылықтың басты өкілдерінің бірі Қожа Ахмет Яссауидің құрметіне аталған, ұлттық нақыштағы ғимараттың биіктігі — 51 м, минареті — 77 м.

Астананың 23 бауырлас қаласы бар

Астана әлемнің 18 елінің 23 қаласымен бауырласы болып келеді. Мысалы, ең алғашқы бауырласқан қаланың бірі Гданьскпен 1996 жылы ресми келісілді. Жалпы, астанамызға Анкара, Стамбул, Ізмір, Мәскеу, Санкт-Петербург, Қазан, Амман, Рига, Ташкент, Гданьск, Варшава, Киев, Сеул, Дубай, Бейжің, Манила, Тбилиси, Бішкек, Ханой, Ницца, Оулу, Белград, Уфа қалалары бауырлас.

«Астананың құрметті азаматы» атанған 4 ел басшысы бар

Бұл атаққа елбасы Н.Ә.Назарбаевпен бірге Грекия Республикасының экс-президенті Константинос Стефанопулос, Кореяның бұрынғы басшысы Ли Мен Бак және Молдова Республикасының Петру Лучински ие.

Астана паркіндегі терек ғасырдан ұзақ өсіп тұр

Астанадағы ең кәрі ағаш — 120 жылдық терек. Климаттық ерекшеліктерге сай, ыстық белдеуде көп өспейтін ағаш — азиядағы ең кәрі теректің бірі.

Бадди аюлары келген 16-ыншы қала

2010 жылы Астанаға әйгілі қонжықтар әкелінді. 2010 жылы «Германия Қазақстанда» бағдарламасы аясында «United Buddy Bears» («Аюлар достастығы» экспозициясы Астанаға қойылды. Әлемнің жұзден астам елдерінің мінез-құлқын сипаттайтын қонжықтар ірі қалаларды әлі де аралап келеді.

Кәріс аспаздары 157,8-метрлік кимбап роллын дайындады

2011 жылы 160 адам еңбектенген бұл рекорд «Сүйікті қалаға — аспаздар шеберлігі» фестивалі аясында тіркелді. Ескі алаңда қыдырып жүрген барлық қонақ тегін асқа қарық болғаны да рас.

Әлемдегі ең ұзын әкімшілік ғимараттың бірі орналасқан

Әрине, бұл — министрліктер үйі. Оның ұзындығы 1,5 км-ді құрайды.

«Астана Опера» — Орталық Азияның ең үлкен театры

Театрдың бас залы 1250 орынға арналған. Акустикасын келтіруге Еуропаның маңдайалды мамандары қатысты.

Көлемі өзгеретін ғимарат

Тағы да пирамида. Бейбітшілік және келсім сарайының ені ауа температурасының өзгерісіне байланысты өзгеріп отырады. Қаланың шүғыл континенттік климатына сай, архитектор Фостер ғимарат діңгегін сырғанайтын тірекке орналастырған, сондықтан болат қаңқасы қозғалмалы: қыста қысылып, жазда кеңейеді. Айырмашылық 6 см-ге дейін болуы мүмкін.

111-метрлік мемлекеттік ту көтерілген

Алғаш рет ту 2012 жылы Мемлекеттік рәміздер күні көтерілді. Жалауының ауданы 450 кшаршы метрді құрайды. Қаланың көп жерінен оңай көруге болады.

Әлемдегі ең үлкен сфералық ғимарат

«ЭКСПО-2017» көрмесінің сәулеттік символы саналған ғимарат – «Нұр Әлем» павильоны. Бұл ғимараттың диаметрі 80 метр, биіктігі 100 метр, ал жалпы ауданы 22000 шаршы метр. Көрем кезінде еліміздің тарихы, мәдениеті, көрікті жерлері, соңғы жетістіктерімен таныстырған бұл айрықша нысан энергия түрлерін паш еткен ғылыми нүктеге де айналды. «Нұр Әлемді» салуға 13 000 тонна металл пайдаланылды, ал шардың беті 2 800 шыны панельмен қапталған.
Жалпы, EXPO-2017 көрмесі өткен 3 айда әлемнің 178 елінен 4 млн адам келіп қатысты. Барлық павильондардфы қарап шығу үшін 96 сағат керек еді.

5 жылда — 30 үздік қалаға

2003 жылы, яғни елорда болғаннан 5 жыл кейін астанамыз Moody’s Investors Service әлемдік рейтингілік агенттіктің нұсқасы бойынша, дүние жүзінің ең үздік 30 қаласының қатарына енді.

Әлемге таңсық боларлық біз жинаған 20 факті осы. Бұл да елорданың ерекше 20 қыры. Ал сен астанамыз туралы қандай ерекше, көпшілікке беймәлім дерек білесің, оқырман?

Астанаға шетелден туристер, түрлі конференция-форум немесе жұмыс бабымен келетін шетелдіктер көп. Оларға Елодамыздың қай жерлері көбірек ұнағанын қарап көрейік.

Бұл үшін алдымен Tripadvisor сайтына кіреміз. Tripadvisor — 2000 жылы құрылған, әлемнің түрлі нүктелері туралы саяхатшылардың жазған пікірлері, суреттері, бағалары жинақталған, дерек қоры өте үлкен сайт. Әлемнің 45 елінде 25 тілде қызмет етеді. Айына бұл сайтты 315 млн қолданушы пайдаланады. Тіркелген қолданушы саны — 70 млн. Яғни, қолданушылар осы беделді сайттың туристік мекен, қалалар, елдер бойынша рейтингтік бағасына сеніммен қарайды.

Tripadvisor қолданушылары Астанаға қатысты 16 мың пікір жазған екен. Сол пікір және бағалары бойынша Астана парақшасында міндетті түрде барылуы тиіс жерлердің тізімі жасақталған.

1. «Астана Опера» мемлекеттік опера және балет театры


«Астана Опера» Мемлекеттік опера және балет театры 2013 жылы Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен дүниеге келді. Астананың сол жақ жағалауында орналасқан «Астана Опера» асқан сән-салтанатымен көз тартады. Ол бұл тұрғыда Миландағы «Ла Скала», Мадридтағы Корольдік опера, Мәскеудегі Үлкен театр, Нью-Йорктегі Метрополитен-опера сынды атақты театрлар қатарынан орын алды.

2. «Хазірет сұлтан» мешіті

«Хазірет сұлтан» мешіті Астанадағы ең әдемі сәулет нысандарының бірі және Қазақстан халқының рухани байлығының көрінісі іспеттес.мешіт құрылысы 2009 жылы шілдеде басталды.

3. Астаналық саябақ

Астана аумағындағы көне саябақтың бірі көпес В.Кубриннің бастамасымен ХІХ ғасырдың соңында қолға алынған «Орталық» қазіргі – «Астаналық» саябағы

4. «Астана-Бәйтерек» монументі

Астанада Қазақстанның көне дәстүрден тамырланатын нышанын тұрғызу жөніндегі идеяны Республика Президенті 1999 жылы көтерген еді. Елбасы оның қандай болуы керек екенін де эскиз түрінде көрсетіп берді. Алыс-жақын елдер сәулетшілерінің көп жобасының ішінен нақ осы нұсқа – «Бәйтерек» идеясы таңдалып алынды. 2002 жылы Еуразияның кіндігі – Астананың төрінде «Астана-Бәйтерек» монументі салынды.

5. Бейбітшілік және келісім сарайы

2003 жылы Елбасы Астана қаласында Әлемдік және дәстүр­лі діндер көшбасшыларының Бірінші съезінде көтерген баста­масының жарқын көрінісі ретінде Бейбітшілік және келісім сарайы салынды. Сыртқы пішініне қарап жергілікті халық «Пирамида» деп атап кеткен Бейбітшілік және келісім сарайы — ұлтаралық және конфессияаралық тұрақтылықтың, халықтар достығының өзіндік нышаны тәрізді. 2006 жылы қыркүйек айында шаңырақ көтерген бұл сарай шындығында да Египеттің даңқты пирамидаларына ұқсайды.

6. Ұлттық музей

Еліміздің Ұлттық музейі Мемлекет басшысы Нұр­сұлтан Назарбаевтың бастамасымен және тікелей тапсырмасымен 2014 жылы ашылды. Қазірдің өзінде қорда 175 мыңнан астам экспонат бар.

7. «Нұр-Астана» мешіті

«Нұр-Астана» мешітіне мұсылмандармен қатар, Қазақстандағы ислам мәдениетімен жақынырақ танысып, оның рухани атмосферасын сезінгісі келгендердің де баруына болады. «Нұр-Астана» — Қазақстан мұсылмандарының заманауи мәдени-діни символы және еліміздегі «Хазірет сұлтаннан» кейінгі үлкен мешіт.Сәулеттік жобасын ливан сәулетшісі Чарльз Хафиз жасады. Құрылыс 2002 – 2005 жылдары Катар мемлекетінің қаржылық қолдауымен жүргізілді.

8. «Хан – Шатыр»

Атақты британ сәулетшісі Норман Фостер жобалаған «Хан – Шатыр» әлемдегі шатыр түріндегі ең ірі ғимарат, әрі Қазақстандағы ең үлкен сауда орталығы. Сауда, ойын-сауық орталығы 2010 жылы астана күнінде ашылды.

9. Есіл өзені жағалауы

Есіл өзенінің жағалауы. Елорданың ескі бөлігі мен жаңа ауданын жалғап жатқан Есіл өзенінің жағалауы қала тұрғындары мен қонақтарының сүйікті демалыс орнына айналған. Жаяу серуендеуге ыңғайлы. Өзеннің баяу ағысы, тамаша қала көрінісі тынығуға барлық жағдайды жасайды. Жағалауда музыканттар мен суретшілер өнерлерін көрсетіп, балаларға арналған атракциондар жұмыс істейді.

10. «Астана-Арена» стадионы

Стадион ресми түрде 2009 жылы ашылды. «Астана-Арена» — әлемдегі 10 000 шаршы метр жылжымалы төбесі бар алты футбол стадионының бірі. Стадионға 33 000 адам сыяды.

11. Свято-Успенский кафедралық соборы

Свято-Успенский кафедралық соборы қазақстандық православтар қауымының орталығы іспеттес. Еліміздегі ең ірі православтық кешен 2009 жылы салынды. Собор базасында Қазақстан Православ шіркеуінің синоды және Кирилл мен Мефодий атындағы рухани-мәдени орталық орналасқан.

12. «Қазақ елі» монументі

Жалпы аумағы 5,2 гектар жерді алып жатқан бұл ескерткіштің ел тарихынан алар орны ерекше. «Қазақ елі» -халқымыздың көне тарихын, мәдениеті мен жетістіктерін әспеттейтін ауқымды кешен. Монументтің ұзындығы 91 метр. Бұл еліміздің тәуелсіздік алған жылын білдіреді.

13. Тәуелсіздік сарайы

Мемлекеттік ресми іс-шараларды, форумдарды, мәжілістерді, кездесулерді, съездерді өткізу орны болып табылады. Ғимараттың сыйымдылығы, техникалық жабдықталуы, жайлылығы іс-шараларды жоғары халықаралық деңгейде өткізуге және көрсетуге мүмкіндік береді. Ресми іс-шаралармен қатар концерттерді, көрмелерді, мерекелік жиындарды өткізуге барлық мүмкіндік бар.

14. Цирк фонтаны

Tripadvisor қолданушылары Астан циркін емес, цирк алдындағы фонтанды ерекше атап өтіпті.

15. ҚР Тұңғыш Президентінің Музейі

Астана қаласының аса көрікті ғимараттарының бірі болып санала­тын Елбасының бұрынғы резиденциясында 2005 жылы 4 шілде күні ҚР Тұңғыш Президентінің Музейі өз жұмысын бастады. Музейдің ғылыми-аныктамалық, есептік жүйелеу және сақталу жүйесі әлемнің алдыңғы қатарлы үлкен музейлерімен парапар. Бүгін­де музей коллекциясы 62 мың бірлікті құрайды.

16. Mega Silkway

Mega Silk Way сауда ойын-сауық орталығының арқасында елорда тұрғындары шопинг пен уақытты тиімді өткізудің жаңа мүмкіндіктеріне қол жеткізіп отыр. -Сауда орталығының бір ерекшелігі, көлемі – 140 мың шаршы метр, ені – 160 метр.

17. Атамекен – «Қазақстан картасы» этномемориалдық кешені

Атамекен – «Қазақстан картасы» этномемориалдық кешені 2001 жылдың 8 қыркүйегінде Астана қаласында Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың бастамасымен ашылды. Мұндай тарихты танытудың үлгілері қазір әлемнің көп елдеріне танымал.

18. С. Сейфуллин атындағы ұлттық мұражай

1988 жылдан бері бұл музей — қазақ халқының мәдениет және мемлекет қайраткерлерінің бірі Сәкен Сейфуллинге арналған ескерткіш, әрі астананың тарихи және рухани орталықтарының бірі.

19. Ғашықтар аллеясы

Есілдің сол жағалауындағы «ҚазМұнайГаз» Ұлттық компаниясының ғимараты мен Сарыарқа даңғылы арасынан орын тепкен «Ғашықтар саябағы» 2005 жылы Тәуелсіздік күніне орай ашылған. Оның «Ғашықтар» деп аталуының өзіндік мәні бар. Екі жастың бір-біріне ынтығып тұрған суреті – «Бақытым менің» атты мүсіндік композицияға айналған.

20. «Керуен» ОСО

2002 жылы ашылған “Керуен” — жаңа Астананың ең ескі ойын-сауық орталықтарының бірі. Ұлы Жібек Жолы стилінде салынған бұл орталық әлі де Астананада халық көп жиналатын жерлердің бірі.
Барлығы 103 мекен бағаланған. Толық тізімін мына жерден қарай аласыз: tripadvisor.com

Жұмыста отырмын. Жұмыс өнбейді. Жүйке əбден жұқарған. Телефонның шырылдаған дауысы мұндай сүйкімсіз болар ма еді. Бəріне бірдеңе қажет. Лезде қажет. Сөйтіп отырғанда папа қоңырау шалды соткама. Атүсті сөйлесе алмайсың, көңіл күйің нашар болып та сөйлесуге болмайды. Қоңырауын шегеріп, кейін хабарласайын десем, қайта-қайта звондап болмайды. Тіпті не үшін хабарласқанын сұрағам да жоқ «папа! Сосын хабарласамын өзім! Звондай бермеші енді!» деп бар ашу ызамды осы бір-екі сөзге төге салдым. Жалғыз эмоциясыз «мақұл» деген сөзінен қалай ренжіткенімді, көңілін қалдырып, жүрегін ауыртқанымды түсіндім. Трубканы қойған бетте өкіндім. Бірақ қайта хабарласқам жоқ. Ренжітіп алғанымды білем. Звондауға да бет жоқ. Папа да біраз хабарласпады. Кеше ғана қоңырау шалды. Түк болмағандай, əңгімелерін айтып жатыр)) Мен қуанып та тұрмын. Ұялып та. Осындай ақымақ адамды қалай жақсы көруге болады деген жауапты Евгений Гришковецтің "+1" спектаклінен таптым.
"… Жақында мен өзім жақсы көретін адамдар туралы бір ақиқатты ұқтым.  Ұқтым да, бекерге ұққанымды түсіндім. Қалжың əрине, түсінгенімді айтам. Бұл сондай қарапайым дүние. Тіпті мұны бұрыннан қалай түсінбей жүргенімді түсінбеймін. Өте қарапайым. Ап-анық. Бірақ бұл қарапайым жайды түсініп, өмірімді қиындаттым. Мұны əрине енді ұмытпаспын, мұнымен өмір сүрем, ғафу етіңіздер, қазір өзімнің түсінгенімді сіздерге де айтам.
Менің ұққаным мынау — мені шынымен жақсы көретіндер, өтірік, жасандылықпен емес, шынымен, мені бар болмысыммен сүйетіндер, мен керемет адам болңандықтан емес, өздері ғажайып жан болғандықтан жақсы көреді. Олардың өздерінің бір себептері бар. Мен оны түсінбесім анық. Дəл солай. Олар мен осындай болғандығым үшін емес, өздері сондай болғаны үшін жақсы көреді. Кейде ақымақ болатындығым соншалық, айнаға қарауға өз өзімнен ұялып, бетім шыдамайды… Ренжиді əрине олар, сөйлескісі де келмейді кейде, ұрсып та алады, шалған қоңырауыма жауап қатпай қояды. Бірақ жақсы көреді… Кешіреді де жақсы көре береді. Себебі жақсы көруінің себебі менде емес, өздерінде. Ал мені жақсы көрмейтіндер, ұнатпайтындар немесе жек көретіндер міне олардың сезімдеріне себеп беретін өзім. Ал жақсы көру себебі адамдардың өзінде. Адам біреуді жақсы көргенде ол бұл пендені оны басқа ешкім көре алмайтындай көреді, ғашық адамды ешкім түсіне алмас.
… осыны неге түсіндім десеңізші? Бəрі одан сайын қиындап кетті. Жақсы көру сондай қиын. Шынымен, бар жан-тəніңмен жақсы көру қиынның қиыны.
Ал жақсы көрмеу оңай. Оп-оңай. «Жақсы көрмеймін! Жек көремін!» — болды. Сондықтан да біз жеккөрінішті соншалық көп өндіреміз. Себебі оп-оңай. Дүзге барып келуден де оңай".  

Кеше 16 Желтоқсан Тәуелсіздік күніне орай Измирде білім алып жатқан қазақстандық студенттер Измирдегі Алаш Қазақ жайлауында атап өттік. Жайлаудың иесі Шеризат ақсақал соңғы уақыттарда сыр бере бастаған денсаулығына қарамастан зиярат етуге келген қазақ жастарын көріп, көңілі босап қатты толқыды. Екі сағат бойы дастарханда бірге отырып, әңгімесін айтып, өсиетін жеткізді. Үлкен дастархан жайып қонақжайлылық танытты. Қазақы дастарханда ыстық бауырсақпен қою күрең шай ішіп, қымыз бен палау жеп жастар ауылға барғандай әсерде қалды. Шеризат Доғру ақсақалдың бір сөзін қысқартпастан осында жеткізуді жөн көрдім…
Түркияда тұрып жатқан қазақтар әр түрлі жағдаймен Ата жұрт Шығыс Түркістаннан Түркияға көшіп келген. Көштің себебі – Ресейде коммунизм орнап, Қазақстанның талан-таражға түсуі, дінге тыйым салыну, мал-мүлкінің тәркіленуі. Ауыл мен қыстақтардың колхоз бен совхоз ретінде ұжымдастырылуы. Осының бәрі бір қазаннан жеп ішуді міндеттеді. Қазақстанда жүзеге асқан осы режимді Шығыс Түркістан басшылары да іске асырғылары келді. 1935 жылы Шығыс Түркістан үкіметі мемлекеттендіру саясаты шеңберінде бүкіл халықтың мал-мүлкін тартып алмақшы болды. Діни кітаптарды жинап алды. Ұлттық рухты жоқ қылу үшін қолдарынан келгенін жасады. Бұл зұлымдыққа шыдамаған қазақтар алдымен қытайлық мұсылмандар (дүнгендер) тұратын Гансу-Синхайға көше бастады. Шығыс Түркістан үкіметі, бүгінгі Шынжаң Ұйғыр Автономиялық Районы, бұл көшті тоқтатуға тырысты. Құрлықтан және әуден шабуыл жасап, осылайша соғыс басталды. Екі жақтан да көп шығын болды. Осы соғыста қазақтардың көш басшысы, Есілхан батырдың әкесі Әліп Жамысбайұлы тұтқынға түсіп, азапталып өлтіріледі.
Ал, қалған қазақтар көптеген шығынға ұшырап, малдарымен бірге Гансу-Синхай мұсылман аймағына жетеді. Бірақ ол жерде де қиыншылықтарға тап болады. Мұсылман аймағына көп малмен барған қазақтарға жергілікті халық өріс тауып бере алмайды. Сондықтан жергілікті халық қазақтарды үкіметке жиі-жиі шағымданады, соның нәтижесінде дау-дамай пайда болады. Қазақтарды қытайлық мұсылмандар өлтіреді, қысым басталады. «Мұсылман ел» деп барған жерінн үміттері ақталмай, қазақтар тағы да көшуге дайындала бастайды. Бұл жолғы бағыт – Үндістан-Пәкістан. Топ-топ болып ол жаққа көшкен қазақтар малының 90%- ын, адамдарының 80%-ын шығындап, межеге жетеді. Ол кезде Үндістан мен Пәкістан бір еді. Аз уақыттан кейін екіге бөлінді. Бөлінген кезде қазақтар мұсылмандар көп орналасқан Пәкістан жағында қалады. Климаттың ыстығынан оба секілді ауруға душар болады. «Жығылғанға жұдырық» дегендей өздері Тибеттен азып-тозып келген қазақтарға бұл қиынға соқты. Осыншалықты қиыншылықтарға қарамастан олар Пәкістанның әр жерінде қолдарынан келетін өнерлерімен күн көруге тырысты.
1949 жылы «Соңғы қазақ көші» ретінде белгілі Әлібек Хәкім мен Сұлтан Шәріп бастаған көш Гималай асып, Үндістанның Кашмир қаласына жетеді. Пәкістандағы қазақтардың басшылары Әлібек Хәкіммен хат алмасады. Әлібек Хәкім бұдан кейінгі мақсаты Түркияға жету екендігін жазады. Пәкістанның әр жерінде тұрып жатқан қазақтардың рубасылары бас қосып, Түркияға көшуге шешім қабылдайды, Түркияның Пәкістандағы елшілігіне өтініш білдіреді. Түрік үкіметі Кашмир мен Пәкістандағы қазақтардың өтініштерін қарастырып, шамамен 5000 қазақты қабылдайды. Түрік үкіметі өздерін «Ата жұрттан келген қандастар» ретінде танытқан қазақтарға көмек қолын созады. Шығыс Түркістаннан шығып, Пәкістан мен Үндістан арқылы 1954 жылы Түркияға ата жұрттан келген соңғы қазақ бауырларын Түркия үкіметі үлкен қуанышпен қарсы алады. Келгендердің қайда, қандай жерге орналасқылары келетіндіктерін анықтау үшін анкета өткізеді. Анкетаның нәтижесінде бір бөлігі «Орта Азиядағы Алтай таулары секілді суық жерге орналасамыз» десе, бір бөлігі «жазық жерде өмір сүреміз» деп жауап береді. Осыған орай, Түркия үкіметі қазақтардың бір бөлігін суық, қарлы аймақ Кайсерінің Мұсақажы, Яхиялы ауылдарына, бір бөлігін Орта Анадолыда Нийде Ұлылышлы деген жерден Алтай ауылын құрып, сонда, ал енді бір бөлігін Ақсарай-Сұлтанханы мен Конияға орналастырады. Ішінде мен же болған Әлібек Хәкім тобын Салихлиде Құртылыш деген махалла құрып осы жерге орналастырды.
Түркияға келген қазақтардың көпшілігі ата жұрт Шығыс Түркістаннан келген. Бұдан басқа II Дүниежүзілік соғыста Қазақстаннан Германиямен соғысу үшін әскерге алынып, сонда тұтқынға түсіп, кейін елге қайта алмай Түркияға келгендер де бар. Жалпы, Түркиядағы қазақтардың саны 25000 шамасында.
Түркиядағы қазақ мәдениетінің ошағы «Алаш» ауылы, толығырақ айтқанда Алаш қымыз фермасы қашан, қандай мақсатпен құрылды?
Эгей теңізінің маңайында, көрікті Кемалпаша ауылының жанында, Ниф тауының баурайында орналасқан. Қазақта мынадай мақал бар, «қолда барда алтынның қадірі жоқ» деген. Егер, бәлкім, туған жерімде болсам, қазақтың әдет-ғұрпына мұншалықты көңіл бөлмес едім. Шет жерде жүрген, отанын сағынып жүрген адам ретінде қолымда мүмкіншілігім болса не істер едім деп ойлап жүруші едім. Түркияға келгенімізде көк тиынымыз болмады. Бірақ қырық жылдық әр саладағы еңбегімнің арқасында қолыма белгілі мөлшерде қаржат жиналды. Ойлаа келе, бұл қаржымен бір ферма құруды жөн көрдім. Ферманы құрмай тұрып, тек қазақ халқы үшін ғана емес, өз ортамда жүрген түрік халқы мен Түркі әлемі үшін не істеуге болады деп зерттей бастадым. Егер тек қазақтарға ғана бағытталған әрекет жасайтын болсам, бір ұлттың тармақтарын бөлек ұлт деп қабылдап, бізді бөлуге тырысатын жауларымызға қызмет еткен боламын деп ойладым. Әсіресе, Анадолыдағы түріктерге ұмыт болайын деген мәдени мұрамыз «отау» (киіз үй) мен «қымызды» танытудан бастайын дедім. Сол мақсатта Алтай тауларына ұқсайтын Измирдің Кемалпашасына қарасты Ниф тауының баурайын сатып алдым да тарихта аты қалсын деп «Алаш» атадым. «Алаштың» бірнеше мағынасы бар. Соның бірі түркі бірлігіне шақыру ұраны. 1987 жылы Түркия стандарт институтының 2008/34147 нөмірімен «Алаш Қазақ Аңғары» патентін алдым. Алаш қымыз фермасын құруда басқа мақсатым бар еді. Османлыдан бері Түркиядан басқа жердегі түркілер бастарына қиын күн туғанда, Түркияны паналады. Анадолы түріктері ешқандай ақы сұрамай, одарға құшақтарын айқара ашты, ішерге ас-су, паналайтын баспана берді. Бұл басқа елдерге нәсіп болмаған жақсы қасиет, қонақжайжылық. Осы жақсылықтарына бір сый ретінде Анадолы түріктерінде ұмытыла бастаған екі құндылығымызды қайта жандандыру үшін осы ферманы құрдым. Түрік мәдениеті мен Түркі әлеміне қызмет етіп келе жатқанымызға отыз жыл болып қалды. Ферма құрылып, отау тұрғызылғаннан бері Наурызды тойлап, Түркі Әлеміне қатысты конференциялар ұйымдастырып келеміз. Ешқандай пайда ойлаған ақылды кәсіпкер Түркия халқының түп мәдениетінде сирек кездесетін, ұмытылып кеткен жылқы фермасын құрып, кішкене екі емшекті биені күніне әр екі сағатта бір сауып, жалпы сегіз-он рет сауу сияқты машақаты көп ата сусынымыз қымызды танытуға бел байлай алмайды. Бұл – іштен шыққан ұлттық сезімнің күші, жігерлігі.
«Қазақстан» Түркиядағы қазақтар үшін нені білдіреді? Туған жер ме? Отан ба? Әлде атажұрт па?
Қазақта «қырық жылда момынға да бір зауал» деген сөз бар. Кеңес Одағы әлемдегі екі алпауыттың бірі болып тұрғанда да Қазақстанның сыртындағы біздер «Күндердің бір күнінде бұл дәурен өзгерер, Қазақстан тәуелсіз ел болар» деген үмітпен қмір сүрдік. 1972 жылы Түркістан жәрдемдесу қауымдастығы атынан шығарған «Ұлттық өлеңдер жинағы» кітабының мұқабасына Қазақстанның тәуелсіздігін үміт етіп, Хан Тәңірі тауының бір сілемі болған Алатауды салдырдым. Таудың етегіне бір киіз үй салдырдым. Отау (киіз үй) – орманы қалың бір аңғарда сарқырап ағып жатқан өзеннің жағасында еді. Отаудың тек қаңқасын салдырдым да киізін салдырмадым. Отаудың үсіне түркілердің санасындағы еркіндік пен азаттықтың белгісі – Алтайдың ақ иықтв бүркітін салдырдым. Қазақстан тәуелсіз ел болғанда жаңағы отаудың киізі жабылады деп ойладым. Күндердің бір күнінде Қазақстаннан бастап барлық Түркі мемлекеттерінің тәуелсіздіктерін алатындығына сенімім шексіз еді. «Өзім көрмесем де, балаларым немесе немерелерім сол күнді көреді» деген сеніммен өмір сүрдім. Аллаға мың шүкір, бүгін Қазақстан және басқа түркі мемлекеттері тәуелсіздіктерін алды және отаудың киізі жабылды. Қазақта «өлсем де өкінбеймін» деген бір сөз бар еді. Иншалла, бұл тәуелсіздік мәңгі болсын. Түркиядағы және басқа елдердегі қазақтар, Қазақстан тәуелсіздігін жариялағанда жүректері жарылардай қуанды дей аламын. Сол күні Түркия Қазақстанмен бауырлас ел екендігін дәлелдеп, Қазақстан тәуелсіздігін мойындаған алғашқы ел болды. Бұл ізгі қадам Түркиядағы қазақтар үшін де үлкен қуаныш болды.
Менің ойымша, көшпен бірге келген қазақтар үшін Қазақстан --негізгі Отан. Түркияда туып өскен қазақтар үшін болса, ата жұрт. Бір-бірімізге соншалықты жақын халық болғанымызға қарамастан, неге Түркиядағы қазақтар Қазақстан үшін диаспора болады? Қазақстандағы түріктер Түркия үшін диаспора бола алмайтынындай, түркі елдеріндегі қандастарымыз бір-біріне диаспора болмауы керек деп ойлаймын. Әзірбайжан президенті Хайдар Әлиев айтқандай: «Біз – бір ұлт, екі мемлекетпіз» немесе «Бір ұлт, көп мемлекетпіз».
Түркияға келген қазақтар туған жерлерінен мал-мүлкімен бірге көш ретінде келмеді. Зұлымдықтан қашып, қиын шарттарда отбасылары бөлініп келді. Біреулері жарынан, біреуі жақынынан айрылып Түркияға жетті. Тркияға келгеннен кейін естерін жиып, өздеріне келіп отбасын құра бастады. Еңбекқорлығымен жергілікті халықты баурап алды. Тектері мен аталарының аттарына дақ түсірмей, ешкімге мұқтаж болмай, бала-шағаларын өсірді. Әдет-ғұрыптарын жоғалтпау үшін тұратын қалаларында қауымдастықтар мен қорлар құрып, қоғамдық іс-шаралар ұйымдастырып отырды. Той мен астарда міндетті түрде бас қосып тұрды. Бастарынан өткен осыншама қиыншылыққа қарамастан, тіршіліктерін жалғастыра білген Түркиядағы қазақтар Қазақстан халқы мен мемлекетінің құрметіне бөленді деп есептеймін. Ал ендігі негізгі мәселе – Түркиядағы қазақтардың тағдыры. Түркияда тұрып жатқан қазақтардың болашақта Қазақстанмен байланысын үзіп алмауы үшін естерін жиып, екі баласы бар болғандар бір баласын, үш баласы барлар екі баласын Қазақстанда оқытуы керек және қазақтармен үйлендіруі керек. Қазақстанда жұмыс тауып, өз елінде орнықты жұмыс жасау керек. Қазақстанның болашағы жарқын екені белгілі және көптеген елдерге қарағанда әлдеқайда тұрақты. Осылай болған жағдайда қазақы болмысын сақтап қалады деп ойлаймын.
«Елу жылда ел жаңа» дейді. Біздің Түркияға келгенімізге алпыс жыл болды. Қарттарымыз арғы дүниеге аттанып кетті. Жастарымыз Мұхтар Шаханов айтқандай, түрі ғана қазақ, ал басқа жағынан түрік болып кеттік. Бұдан басқа ұысынысым мынау: Түркия мен Еуропада көптеген қазақ балалары университетте білім алып жүр. Осы балаларды жаз айларындағы демалыстарын қауымдастық пен өорлар арқылы Қазақстанда өткізулерін Қазақстан үкіметі тұрақты түрде ұйымдастырса жақсы болар еді деп ойлаймын.Жеріміз кең, халқымыздығ саны аз. Дүниежүзі қазақтары тұрып жатқан жерлеріне сіңіп кетпей, Қазақсандағы жобалардан да орын алып отырулары керек.
1954 жылы Түркияға келгенімізде Түркия халқы қазақтарды онша танымайтын еді. Өйткені Кеңес Одағы жабық есік режимінде болғандықтан, сыртпен байланысын үзген болатын. Ақпарат өткізбейтін. Түркия көп нәрсе біле алмайтын. Түркиядағы оқыған зиялылар тарихқа сүйеніп, қазақтарға қара қырғыз, қырғыздарға қырғыз дейтін. Біз «Қазақстаннан келдік» дегенде, халық: «Қазақстан Түркияның қай жерінде?» – деп айтатын. Алғаш бізді көргенде, не татар, не қытай немесе жапон деп ойлайтын. Сондықтан өзімізді қазақ деп таныту қиынға соқты. Сол мақсатта біз Салихлы Түркістандықтар Жәрдемдесу Қауымдастығы атынан «Түркістан» ұлттық би тобын құрдық. «Қара Жорға» биінен бастап, көптеген халық биін білетіндер үйретті. Ұлттық киімдерімізді киіп шерулерге шықтық. Алаш Орданың елұраны «Арғы атам – Ертүрік, біз Қазақ Еліміз» деген плакаттар жазып, ән айтып Түркияның түрлі қалаларында, әскери мектептерінде өзімізді таныттық. Таныту барысында сахнада алдымен қазақтар туралы мәлімет беріліп, сосын барып концертімізді бастайтын едік. Ол кездерде топтың жүргізушісі, түркі әлеміне ғашық жас жігіт, бүгінде үлкен профессор Ахмет Бижан Ержиласун еді. Түріктер Қазақсанды атажұрт деп біледі.
Қазақстан тәуелсіздігін алғаннан кейін Түркиядан көптеген кәсіпкерлер Қазақстанға барды, бірақ, олардың орыстанып кеткенін кеткенін кқріп мұңайып қайтып келді. Қазақтар тарихи санасына байланысты түріктерге мән берсе де де, алғашқы кездесулер жақсы әсер бермеді. Яғни, алғашында қазақтардың түріктерден, түріктердің қазақтардан көңілі толмады. Кейіннен ірі түрік кәсіпкерлер қарқынды жұмыс істей бастағаннан кейін түріктердің абыройы көтерілді және екі жақта бірін-бірі түсіне бастады. Ал бүгінгі таңда екі бауырлас ел бір-бірінің қадірін білетін екі мемлекетке айналды. Екі елдің қарым-қатынасының мұншалықты жақсы болуының ең негізгі себебі – түбі бір ұлт болуында деп ойлаймын. Қазақстанның аз уақытта қол жеткізген жетістіктеріне таңданбайтын адам жоқ. 20-30 жылдық жобаларды 10-15 жылда атқарды. Солардығ бір үлгісі елорданы Алматыдан Астанаға көшіруі болды. Бұл заманда бір елдің ішінде бірнеше ұлт тату-тәтті өмір сүре алмай отырғанда, Қазақстанда 130 ұлт бейбіт өмір сүріп жатыр. Бұл жетікстік Қазақстанның Ататүрік сынды көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың еңбегі екендігін айтуымыз керек.