Әлібимен таныстырған кездейсоқ оқиғалар болды. Үйіме ұры түсіп, өмірімде табалдырығын аттап көрмеген (жоқ, өтірік айтып отырмын, бірде супермаркеттің алдында ішімдік ішіп тұрғаным үшін ұсталып, барғанмын сол жерге) ішкі істер бөліміне барып

Ет базарына барғанмын. Қолы қолына жұқпай ішектің мына шетін бір, ана шетін бір айналдырып тұрған жасы менімен шамалас сары келіншекке жақындап, алдындағы етті қарай бастадым. Жанында тұрған өзге сатушылардың:
— Ет алайық, ет алайық,-деп менің назарымды әбден бұрып әкеткісі келіп, қылғына айқайлағанда, мойындары жарты метірге дейін созылып кетеді екен. Дауысы дәл құлағымның түбінен естілгесін, жақтырмай қарап, одан сайын ерегісіп:
— Сізден аламын!-деп тапжылмай тұрып алдым. Менен күдер үзген өзге сатушылар өтіп бара жатқан өзгелерге қарай мойындарын соза бастады:
— Ет аламыз, еееет!

«Біз, турасын айтсақ, өз салымшыларымызға теңгелерін шетелдік валютаға айырбастап алуына мүмкіндік бердік. Үлгергендері Ресейден арзан тауар сатып алды. Мұндай сауда азаматтарға пайдалы болғанымен, Қазақстан экономикасының төмендеуіне әкеп соғады».
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев

2015 жылдың 20 тамызы ел экономикасының тарихындағы ерекше күндердің бірі болды. Теңгенің бір долларға шаққандағы бағамы – 258 теңгеге көтеріліп, шартты бірлік 69 теңгеге бір-ақ «секірді».

Қазақ Хандығы тарихына арналған мультимедиалық сайттың тұсаукесері

Грузия — әлемдегі әдемі елдердің бірі деп жазғым-ақ келеді. Бірақ олай айту үшін көргенім аз екенін мойындаймын. Сондықтан, Грузия — әдемі ел екен дей салайын. Ал сендердің маған сенуден басқа амалдарың да жоқ. Сенбесеңдер, өздерің барып көріңдер.

Грузия тарихы үш кезеңге бөлінетін шығар: ертедегі тарихы, ресей империясы мен совет үкіметі кезіндегі тарихы және қазіргі жаңа тарихы. Бір қызығы — тарихтың әр кезеңінің ескерткіштері орнында, ешкім бұзбаған, сыпырмаған, өзгертпеген — сол қалпы сақталған екен. Осы жері маған қызық көрінді. Қызық көрінгенде — жаппай ұраншылдыққа ұрынған постсовет елдерінің ешбіріне ұқсамайтын сияқты.

Табиғаты — ойлы қырлы, таулы қыратты. Күні — ыстық. Тбилисидің әуежайынан түсе салып, ыстық жел есіп тұрғанын бірден сезесің. Ал ауылды жерлері советтік қалдықтан әлі ажырап үлгермесе де қалалық орта жаңашылдыққа үйренісіп, бейімделіп кеткен екен. Айтпақшы, Грузияның тең жарты тұрғыны Тбилиси қаласында тұрады. Қалғанын өздерің википедиядан оқып алыңдар, миларыңды ашытып отырғым келмейді.

Қысқасы, не ұзыны — өздерің біліңдер, жоспар былай: Боржоми — Тбилиси — Кахетия.

Бірінші нүкте — Боржоми

1. Боржомидің орталығы


2. Орталық серуен бағындағы белгісіз біреудің ескерткіші. Кім екенін сұрағанымда, білмейміз деді


3. Қала көшелеріндегі шамдар осындай


4. Көше бойындағы дүңгіршектерден қайта-қайта зат сатып алғың келе береді


5. Боржоми тротуарлары серуендегенге арналған


6. Жоғарыдағыдан ескілеу, жоқ кәдімгідей ескі дүңгіршек. Әдемі, иә? Айтпақшы, грузиндер суретке түсуді жақтыра бермейді


7. Кәдімгі грузин ауласы


8. Кәдімгі грузин ауласы — 2. Грузияда балкон мен веранда культ деңгейінде. Әр балконда орындық бар, ал орындықта егделеу грузин отыруы керек


9. Кәдімгі грузин ауласы — 3


10. Жертөлесінде жеке бизнесі де бар


11. Кәдімгі грузин көшесі


12. Боржомиге темір жолмен де жетуге де болады. Асфальтпен де


13. Кура өзені. Боржомиден де өтіп, Грузияны қақ жарып, Тбилисиге дейін жететін өзен


14. Кураның үстінен асылған көпір. Екі жағын жағалай орналасқан Боржомиді біріктіріп тұр


15. Жобамен — былай


16. Боржоми — сайда орналасқан қала. Қалаға бір бағыттан ғана асфальтпен не теміржолмен келуге болады


17. Қала тұрғындарының тіршілігі. Табыстарының негізгі бөлігі туристердің есебінен ғой деймін


18. Кейбіреулері күнін былай да өткізеді. Жоқ, көбіне осылай өткізетін сияқты көрінді


19. Қаладағы қоғамдық көлік


20. Қоғамдық көлік тоқтайтын аялдама


21. Қала көшелеріндегі жол белгілері. Грузиядағы кез келген нәрсе грузинше және ағылшынша жазылған. Орысша жоқ, қазақша енді өз алдына жоқ :)


22. Қала көшелеріндегі жол белгілері — 2


23. Боржомидегі қоқыс жәшіктері. Грузияның барлық жерінде осындай жәшіктер екен. Байқасаңдар — ол жақта да ағаштың түбін әктеу әдеті әлі бар екен


24. Жолдың бойында өз алдына тұрған қоқыс жәшіктері. Көлеңкем көрініп қалыпты :)


25. Грузиндер қазақтарға ұқсап, ой-қыр демей үй салып кете береді екен. Анау тұрған — қонақ үй


27. Қалада шөл қандыратын «бұлақтар» көп


28. Жергілікті тұрғынның үйі. Байқасаңдар — тротуар мен көліктің жолын айырып тұрған қадалар ол жақта бұрыннан бар екен. Грузияда тротуарға көлігін қою дегенді сирек кездестірдім. Боржоми сияқты провинциал қаланың өзінде де жоқтың қасы


29. Көшелерінің бірінен тауып алғанымды қараңдар


30. Грузияда не көп — ілінген ту көп. Грузияның туы әрқашан ЕуроОдақтың туымен қатар тұрады


31. Тағы да ту. Тбилисиден де туы бар біраз фото бар


32. Бонус. Терезенің жақтаулары мен формалары өз алдына бір топтамаға татиды


33. Бонус — 2. Есіктің түр-түрі өзінің тартымды ескілігімен екінші топтамаға татиды


34. Боржоми минерал суын шығаратын зауытқа кіре берісте


35. Боржоми минерал суын өзі атқылап жатқан ыстық қайнарлардан алады


36. Былай етейік. Бос шыны бөтелкені аламыз да…


37.… оған дәл келетін қақпақ таңдаймыз


38. Екеуін қосып, үф-сүф методы арқылы біріктіріп жіберсек


39. Вуаля, көзіңді ашып-жұмғанша, Боржоми дайын


40. Енді, кішкене желім құтыны алайық та…


41.… оларды екі мың тонналық қысыммен үріп жіберсек…


42.… вуаля, былай ісініп шыға келеді

43. Боржомидің орталық саябағына жылжысақ. Шығыс стиліндегі көкшіл ғимарат — Иран падишахының жазғы резиденциясы


44. Саябаққа кіре беріс


45. Эйфель мұнарасының авторы Эйфельдің Боржомиде салған екі көпірінің бірі


46. Боржоми минерал суының он тоғызыншы ғасырдағы алғашқы зауытының ғимараты


47. Саябақта серуендеген жұрт. Осы тротуармен үш шақырым таудың ішіне кіріп кетуге болады. Бірақ бәрібір қайтуға тура келеді


48. Эйфельдің екінші көпірі — осы


Боржомидегі күн осылай аяқталды. Ары қарай Тбилисиге жол тартамыз.

Жатып алып ақша тапса ғой, шіркін! Өміріңізде ең болмас бір рет осылай армандадыңыз ғой. Алма пісіп, аузыңа түсіп жатса, несі жаман? Интернетте батпан құйрық уәде ететін сайттар жыртылып айрылады. Ит жеместей көремін бе, әйтеуір өзім соларды айналып өтем де жүрем. Бірақ шаш етектен болмаса да, пайда тауып жүргендер бар. Солардың бірін әңгіме тартқан едім.

Интернеттің жалпы пайда болғанына біраз жыл болса да Қазақстанға әдеттегідей бұл да кеш жетті. Қазақтар интернетпен 1997 жылдары таныса бастады немесе естіді сондай сөз бар екенін. Сол кезден бері мектеп бітіріп, үниверситетке түсетіндей жасқа жетіп қалыппыз. Ендеше осы бір 18 жылдық кезеңде біз интернеттен не үйрендік, интернет бізге не берді, соны қарап көрейік 18 пунктте.

1. Yahoo
Кезінде дүркіреп тұрған бұл алпауытпен қазақтар танысып үлгермеді. Жоқ, бұл портал әлі де бар. Бірақ қазақтарға қазір керек емес. 90-жылдар соңдарында Яхудан пошта ашып үлгерген қазақтар әлбетте бар. Дегенмен қазір олар да қолданбайды ау? Соңғы қолданушылары қазақстандық оппозиция өкілдері, онда да конспирация үшін мессенджерін пайдаланған. Яғни, қазаққа алғашқы мессенджер түсінігін ендірген, сезіндіріп көрген осы Яху.

2. Mail.ru
Үлкен ұстаз, Ағартушы, Ана, Қайнар бұлақ! Халық аузында Майылру атанып кеткен бұл интернет феномені мойындау керек қазақтардың интернет сауатын ашқан бірден бір қызмет түрі. Моймир, Пошта, Музыка, Файлдар, Ойындар, Агент! Бір агенттің өзі не тұрады? Талай қазақтың ұл-қызы осы арқылы жыныстық сауатын да ашқан жоқ па?

3. Google
Қазақтарға түк бере алмады. Поштасы қиын, түсініксіз, ашылмайды. Іздеуі нашар, дым таба алмайсың. Басқа қызметтері дым түсініксіз. Жұрт несіне мақтайды? Бірақ Play Market-тен приложение алып жүрміз. Ол да пайда.

4. Яндекс
Картасын қарауды үйрендік. Басқа түгі жоқ.

5. Айқын
Қазақтарға пікір жазуды үйреткен сайт еді. Аноним пікірдің айдыны еді ғой Айқын! Небір боқтық сөздер, небір өсек, небір анайылық, барлығы осы сайтта шыққан болмашы бір мақаланың астында самсап тұрушы еді. Ойлашы, 100-150 пікір! Ал қазіргі нұсқасы өкінішке орай ондай емес, пікір түгіл бір мақала 150 рет оқылса қалай? Десек те коменттеудің көсемі ретінде мәңгі бақи Қазнет тарихында қаласың, Айқын.

6. Егемен
Қазақ интернетінің Меккесі! Жыл сайын тамыз айында грант тізімін қарауға келетін "қажылардың" арқасында сайт кейде ашылмай да қалады. Грантты гранд газет! (Тақырып қалай кетті? ;) )

7. Facebook
Өздерінің айтуы бойынша Моймирдан қашып келген қазақ босқындарының сайты. Өздерін зиялы қауым және қоғам қайраткері санайтындар да осында. Орташа жасы ғана үлкен демесең сол ВК аудиториясымен тең интеллект, Моймир деңгейіндегі әңгімелер аздап саясат қосылған. Қазаққа түк бермеді, түк үйретпеді. Банға жіберу, мақсатсыз тегтеу, лайк қайыршылығы, өсек айту, жамандау, сынау, күлу сияқты негатив нәрселерге ғана үйретті. Бірақ қазаққа бұдан басқа не керек еді өзі? Осы емес пе керегі?

8. ВК
Орфография мен пунктуацияға үлкен бұтақ қою, ақылдылау бір сөзбен графика жасау, қауымдастық құру, адам жинау, боқтасу, порно және кино қарау. Біраз нәрсе беріпті ВК қазаққа.

9. Instagram
Кім қайда, кіммен жүр? Кім кіммен селфи түсті? Мына боқмұрын бала кімнің баласы және неге лайк басуым керек? Кім не жеп отыр? Осы сұрақтарға жауап іздегендер үшін өте пайдалы қызмет.

10. Абай
Кезінде газетке мақала өткізе алмай жүргендер үшін жұмақ сайт. Небір ұзын-құлаш мақалалар, қаншама көл-көсір пафос толы, бос пікірлер! Қазақты жазуға үйреткен сайт. Нақты ештеңесіз, көп әріпті, бос мақала жазу. Айтпақшы секс-боттар арқылы трафик жинаған қазақ сайты бұл. Солай да статистика жасауға болатынын үйретті. Осындай сайттар ашып қойып, тендерден ақша алып отыруға болатынын да үйреніп алды бұл қазақ. Тендер шығарып бере алатын адамың болса әрине.

11. Егов
Егов куәлігін алу үшін бәрібір оффлайн режимде ЦОН-ға барғызатын сайт. Сабырлы болуды, жүйкесін бақылауда ұстауды, сертификаттарды қалай орнату керегін үйреткен сайт. Үйден шықпай-ақ онлайн режимде мемлекеттік мекеме азабын сезіндіретін сайт.

12. Solai.de
Форум мен чат түсінігін ашып берген сайт. Форум мәдениетінің өлуімен қатар сайттың өзі де өлді. Бірақ форумның не екенін үйреніп кетті қазақ. Қазақты Сатыбалдымен таныстырып да кетті. Айтпақшы Sayan3 қайда қазір?

13. КерекИнфо
Ешкімге ұнамайтын, жауыз, анайы блогерлер мафиясының ұясы. Жасандылық пен пафосты аямай тепкілейтін жер. Әрине бұл кімге ұнасын? Бірақ блог жазу мен сапалы пікірталас құруды, троллингті үйретті. Жаман ба?

14. WhatsApp
Қоғам интеллектінің айнасы. Түрлі санаттағы сауатсыздықтың сахнасы. Дегенмен Агенттен үйренген біраз нәрсе осында да кәдеге жарап жатыр. Қыз сындыру, топтық чаттағы бұрынғы сыныптасыңды тауып алу, порно бөлісу, жауыздықты видео арқылы насихаттау, түрлі графикалар лақтыру арқылы діншіл болып көріну жалғасуда әлі. Айтпақшы менің аудандық білім басқармасындағы әдіскер-мұғалім апам да шылауларды ажырата алмайды екен, ужссс…

15. Казконтент
Бірнеше жылдан бері мемлекеттің тонналап бөлген ақшасымен бәрібір сапалы дүние жасау мүмкін емес екенін дәлелдеп келуде. Яғни, мәселе ақшада емес, Карл! Соны түсіндік. Айтпақшы, білесіз бе, Ел.кз негізінде әлеуметтік желі екен!

16. Твиттер
Микроблоггинг кезінде агентшіл қазақтан қалған нәрсе, сондықтан Твиттер қазақты тарта қоймады. Дегенмен шетелдік жұлдыздарды және қазақ ақындарының жазғандарын оқып тұруға болатынын көрдік. Сосын Өркен және Тимур деген адамдардың бар екенін білдік. Басқа ештеңе үйрене алмады қазақ. Агенттің блогы жақсы еді…

17. Олимп
«Интернеттен қалай ақша табуға болады?» деген сұраққа нақты жауап тапқан сайтымыз. Бірақ тапқаннан кеткені көптеу болып көрінді. Сонда да қоймайды қазақ, әлі ақша «тауып» жатыр. Жарайды көмектесе кетейін, бүгін Джокович пен Маррэй форамен алады.

18. Алаш айнасы
Газетті жауып сайт қылғаннан пәлендей ештеңе өзгермейтінін үйрендік. Интернет-журналистика қазақтан әлі де болса алыстау екенін көрдік. Тобырдың малдығын пайдаланып, секс-контент арқылы статистика жасауға болатынын білдік.

Нетикет деген не?
Еркіндік алаңы ғаламторда ережелер не үшін керек? Неге адамдар өздерін шектеуі керек? Бұл кім үшін керек?



Бұл қолданушылардың өздері үшін қажет және бұл ережелерді ойлап тапқан да интернет қолданушылары. Нетикетті ұстанғысы келмейтіндер, қарсы шығатындар әлбетте бар. Интернетте маскамен, никнейммен жүретіндер, аноним трольдар, ойдан шығарылған фейк кейіпкерлер бар. Ал біреулер үшін ережелер бұзылуы үшін де болуы керек. Нетикетті қолдаушылар, ұстанушылар көбейген сайын біздің онлайн ортадағы іс-әрекеттеріміз, тақырыптарымыз, диалогтарымыз, қарым-қатынастарымыз да түзеле түспек. Сондықтан виртуал өмірді де бір өмір ретінде қабылдайтын болсақ — нетикет бізге керек.

Нетикеттің 10 ережесі
1994 жылы интернетте Netiquette атты кітап пайда болды. Бұл кітапта нетикеттің негізгі 10 ережесі жинақталған. Бұл ережелер арқылы виртуалдағы өміріміз оңай және қарапайым бола түспек.

Ереже №1: Адаммен сөйлесіп отырғаныңды ұмытпа

Интернетте жиі бұзылатын ережелердің бірі. Қолданушылардың көбі компьютердің ар жағында адам отырғанын ұмытып кетеді. Ұмытпа, монитордың ар жағында компьютер емес, адам отыр. Ренжітіп алу оңай.

Ереже №2: Виртуал өмірде де шын өмірдегі стандарттарыңды ұстан

Интернет аноним орта сияқты болып көрініп, адамға сондай сезім береді. Дөрекілігіңе ешкім ештеңе демейтіндей болып көрінеді. Алайда қарсыңдағы адаммен әдеп бойынша сөйлесу керек, заңға қарсы әрекет те жасауға болмайды.

Ереже №3: Киберәлемде екеніңді ұмытпа

Әр сайттың, форумның, қауымдастықтың өз ережелері бар. Оларды аттап кетуге болмайды. Бұрыннан қалыптасып қалған виртуал топтардың өзіндік ережелері, қағидалары болады. Оларға қосылмастан бұрын алдымен сырттай бақылай тұрған дұрыс.

Ереже №4: Басқалардың уақыты мен мүмкіндіктерін сыйла

Желіде бір нәрсені бөліспестен бұрын ойланып көр, бұл шынымен бәріне қызық па, керек пе? Мүмкін бәрі көріп болған шығар жаңалығыңды? Бәлкім тек белгілі бір аудиторияға ғана арнап бөлісу керек шығар? Егер біреулер саған “бұл қызық емес” десе — демек, ол қызық емес. Ешкімді жалықтырма және бөліскен нәрсеңе басқалардан жылдам реакция күтпе.

Ереже №5: Репутацияңды сақта

Интернеттегі репутацияның маңызы реал өмірдегіден еш кем емес. Виртуалдағы барлық адамдар сені тани бермес, бірақ сенімен интернетте де бірге жүрген таныс адамдарың бар ғой. Сондықтан маска тақпай, барынша шынайы болған дұрыс.

Ереже №6: Басқаларға көмектес

Интернетте ақпарат көп. Бірақ, барлық сұрақтарға жауап табыла бермейді. Кей тар тақырыптарда көмек сұраған адамдарды айналып өтпе. Мәселелерін шешуге көмектес. Виртуал өмірде де жақсылық жасап отыруды ұмытпа.

Ереже №7: Кикілжіңге кірме

Интернет пікірталас алаңы болғандықтан барлығы сенімен бір пікірде болуы мүмкін емес. Әлбетте түрлі түсініспеушіліктер, қызу пікірталастар болады. Басқаның пікірін құрметте, кикілжіңге, дау-дамайға кірме. Тәжірибелі қолданушының жүйкесіне тие алам деп ойлама. Керісінше өз жүйкеңді құртасың, сүйкіміңді кетіресің. Игнор қоюды үйрен.

Ереже №8: Жеке бас құпиясын сақта

Басқалармен жеке хабарламаларыңды көпшілікке көрсетпе. Рұқсатсыз ешкімнің жеке фотоларын, мекенжайын, телефон номерлерін жариялама. Ешқашан!

Ереже №9: Мүмкіндіктеріңді асыра пайдаланба

Виртуал әлемде түрлі деңгейде, түрлі тақырыптар қозғалады. Өзіңнің білімің артық, деңгейің жоғары жерлерде басқаларды кемсітпе, дөрекілік танытпа. Сайттарда админ немесе модератор ретінде күш қолданба. Қолданушыларды сыйла.

Ереже №10: Қателерді кешіруді үйрен

Виртуал әлемде де жаңылмайтын тұяқ жоқ әрине. Басқалардың кемшіліктерін түсін, қателерін кешір. Өзіңнің де қателеріңді еске ал.

Әлеуметтік медиа бойынша кеңестер

1. Лайк, репост сұрай берме;
2. Рұқсатсыз фото, видео шығарма;
3. Жұрттың бәрі бөліскен нәрсені бөліспе;
4. Ақпаратты тексермей шығарма;
5. Мас, ашулы, көңілсіз кезде ештеңе жазба;
6. Хэштегтерді орынсыз қолданба;
7. Құттықтауларды ұмытпа;
8. Грамматика және орфографияны сақта;
9. Адамдарды орынсыз тегтеме;
10. Топтарға өз келісімінсіз қоса берме;

Британдық актриса Одри Хепберннің кішкентай елігі болған. Қызық қой, ит емес, мысық емес. Ал балет деген сұлу өнердің хас бишісі, аңыз биші Анна Павлованың аққуы болғанын білесіздер ме? Есімін Джек деп қойған екен. Иә, менің де осындай өзгеше бір жануарларды асырағым келеді ғооооооой)) Жарайды, мәселе онда емес, мен бүгін өз блогымда Аннаның есімін жаңғыртқым келеді.

Көптеген өнертанушылардың айтуынша Аннаның өзге бишілерден айрымашылығы соны мінзеділігінде болса керек. Ол шынайы өмірден жырақтап, өмірді сахна деп білді.15 жасынан бастап үлкен сахнадан көрінген Анна 40 жастан асса да сол әсем қалпында көрермендердің көзайымына айналды.
Сол бір аңыз тұлғаның биін көргендердің айтуынша, «Анна сахнада бейне бір құс сияқты қалықтайтын» деп айтады. Көзінің жасын саусағымен іліп тастап, сондайлық нәзік жылағаны, балаша шаттанып қуанғаны көрерменге сондайлық қуаныш пен мұң сыйлады. Анна қатысқан қойылымдар музыкалық және психологиялық тұрғыдан мазмұнды, эмоциялық бояуға толы, әрі алуан жанрлы болып келеді.
Ол туралы газеттер, «Анна бейне бір қалықтаған бұл сияқты. Анна толқын, Анна күзгі жапырақ» деп жарыса, таңқалыса рецензия жазды.

...1881 жылы қаңтар айында Анна дүние есігін ашты. Әлжуаз болып туған Аннаны ешкім осындай танымал биші болады деп әсте ойламаған еді. Он жасынан бастап Петербургтегі би учлищесінде таң сәріден көзін тырнап ашып сабаққа барып, қысқа демалыс, ұзақ жаттығу, кешкі қойылым сияқты тынымсыз еңбектің арқасында Анна «шаруа отбасы» деген ұғым стереотипін бұзды. 1899 жылы Петербург театр училищесін П.А.Гердтің класы бойынша бітіргеннен кейін, Мариин театрына қабылданды. Аданның «Жизель» балетіндегі Жизелъ, Дельдевездің «Пахитасындағы» Пахита, Минкустың «Баядеркасындағы» Никия мен «Дон Кихотындағы» Китри тәрізді үнемі таңдаулы партияларды ойнады.

Анна тұрмысқа да шықты, бірақ отбасылық өмірде жарастық таба алмады. «Несколько строчек из моей жизни» атты естелігінде А. Павлова, «Мен неліктен күйеуге шықпаймын? Жауап өте қарапайым. Меніңше, шынайы әртіс өнері үшін жан пида болуы міндетті» деп жазады. Сөйте тұра, сөзін былай деп жалғайды, «...әйелге тең келетін ер – музыка мен бидің үйлесуі сияқты дүние». Осы бір жолдардан-ақ, Аннаның бар болмысы мен жан-дүниесінің мұңын көруге болатындай.

Өмірінде қырықтан астам елде сапарлаған Анна заманында қаны жерге тамбайтын ең танымал, жоғары ақы төленетін биші еді. Өзінің мектебі, өзінің балет труппасы болды және аққу асырады.

«Умирающий лебедь» атты шағын би қойылымы Аннаның жұлдызды нөмірлерінің бірі. Сыншылардың бағалауынша аққуды осынша шеберлікпен билеген биші кем де кем. Сахнаға түскен прожектор жарығында асыр салған биші арқасын залға сырт бере билейді. Ал аққу мамығымен көмкерілген биші өзі айтатын «биге адалдық» принципімен бар болмысымен аққу болып айдында жүзеді.
Бишінің осы бір бейнесіне куә болған Камилл Сен-Санс, «Мадам, сізді «аққу» кейіпіңізде көрген сәтте мен өзімнің таңғажайып музыка жазғанымды түсіндім» дегенді айту үшін ғана бишімен жолығуды қалапты.

Анна Павлова өз кезеңінің ұлы актрисасы атанған биші классиканың қатаң шеңберінен шықпай жалпылама-шартты балет бейнелеріне психологиялық және қазіргі заманның терең ойларын енгізді. 1910 жылы өз труппасын ұйымдастырып, гастрольдік сапармен Еуропа, Америка және Азия елдерінде өнер көрсетті.

Сөйткен Анна Павлова 1931 жылы 20 қаңтар күні сахналық өмірінде алғаш рет қойылымға шықпай қалды. Ол ең атақты Гаага сахнасына билеп шықпады. Әбден ауру меңдеген Анна төсекте жатып, «Аққу костюмімді әкеліңдерші» деп сыбырлап барып, мәңгілікке көз жұмды. Бұл 23 қаңтардың суық түні болатын.

Бесік- көшпелі ата-бабамыздан қалған мұра.
Бесік қайдан пайда болды?

Аңызға сүйенсек, ең алғашқы бесік Жетісу мен Алтайдың бойын мекен еткен Айдархан бидің кезінде пайда болған. Айдархан бидің әкесі, төңірекке белгілі Мизам баба, қазақ даласына ағаш отырғызумен, орманды көбейтумен айналысса керек. Елге сыйлы Мизам баба 150 жыл өмір сүріпті. Өзі сүрген ғұмырында еккен көшет-талдардан үлкен бау-бақшалар өсіп шығыпты.
Мизам бабаның о дүниеге сапар шеккенінен хабардар қытайлар, бақилық бабаның еңбегін көреалмаушылықпен өртеп жіберіпті. Сол уақытта Мизам бабаның баласы, Айдархан би, алыс ауылға сапар шегіп кеткен екен. Би түсінде әкесін көреді, лезде бір сұмдықтың болғанын сезген ол, үйге қарай аттың басын бұрады. Ауылға асығыс жетіп, ну орманның орнында шөл далаға айналған ауылын көріп қатты қапаланады…
Бірақ жылдар өте береді… Айдархан би үйленіп, ең тұңғышы туылады. Бірақ туыла сап, сәби тоқтамай жылай береді. Оған шартарапқа аты шыққан емшілер де көмектесе алмайды. Бір күні бала жылауын тоқтатады. Әкесі қуанып кетіп, жүгіріп үйге кірсе, оны ақ шапан киген бір қария өрттен аман қалған сынық бұтақтарға жатқызып, сәбиді тербетіп отырады. Айдархан би жақын келгенде, ақсақал ғайып болады. Оның орнында қалған ағаш бұтағымен Айдархан, қазіргі «бесік» деп айтылып жүрген бұйымды жасайды.
Осылайша, «бесік» көшпелі қазақ халқының ажырамастай мұрасына айналады.

Бесіктің сәби денсаулығына пайдасы
Бесіктің құрылымы алып жүруге жеңіл, ықшам және берік. Ол баланың таза жатуына көмектеседі, өйткені арнайы қойылатын түбек пен шүмек баланың кіші дәретін жаймай, таза және ұзақ ұйықтауына септігін тигізеді. Бұл үй шаруашылығымен айналысып жүретін анаға қалай қолайлы болса, көшіп-қонып жүргенде, баланың өзінің де денінің сау болып өсуіне де тиімді.

Бесіктің жабдықтары – түбек, шүмек, құс төсек, жастық, жөргек, қолбау, тізебау, тізе жастық, екі тартпасы.

Бесіктің тал бесіктен басқа «аспалы бесік» деп аталатын түрі де болған. Жалпы ата-бабамыз бесікті қасиетті, құтты мүлік деп есептеген. Мұны бабамыз Төле бидің мына бір әңгімесінен байқауға болады: Жоңғарлар шапқыншылығынан тоз-тоз болған ел таулы жаққа қарай босып, көшіп келе жатқанда, екіқабат жас келіншек бос бесікті арқалап бара жатқан көрінеді. Сонда Төле бимен қатар келе жатқан кісі: «Мына бейшараның көрпе-жастығын тастап, бос бесікті арқалап келе жатқаны-ай», — дегенде, Төле би: «Баланың бесігі – кең дүниенің есігі ғой», — деген екен.

Бесікке бөлеу
Бесік туралы айтқанда, баланы бесікке салу ырымы жайлы айтып кетуіміз керек. Өйткені ата-бабамызда қалған қайсыбір дәстүрді алып қарасаң да, белгілі бір маңызы әрі пайдасы бар. Бесікке салу рәсіміне ауыл-үйдің әйелдері шақырылады, олар өздерінің шашуға деген заттарын ала келеді. Ал бесікке салу жолы ауылдағы ұлын ұяға, қызын қияға қондырған, өнегелі әжелерге, әйелдерге тапсырылады. Бір-екі келіншек бесікті жақсылап жабдықтаған соң, алдымен, бесікті отпен аластап алады, сосын «тыштырма» жасайды (бесіктің түбек салынатын тесігінен балаларға тәтті үлестіріп беру осылай аталады). Бұдан соң нәрестені айнала отырып, бесікке бөлеп, оның үстіне, баланы әруақтар қорғап жүрсін деп, ата-бабадан қалған сырт киім, ел тізгінін ұстар азамат болсын деп, аттың тізгінін, ел арасында айбынды болсын деп, қамшы қояды.