Көштен қалмайын деп мен де мини блогиадаға қатыспақпын.Әрине, соңғы минуттарда адам ойына не келуші еді?Қарашаның 3-і мен 9-ы аралығында «Салауатты өмір салты» тақырыбына репортаж жасау керек болатын.Бірақ та бұл жазбам репортаж деуге келмес, сонда да бір жарыстың бастамасы ретінде қабыл алуларыңызды сұраймын.
Салауатты өмір салты дегеніміз не? Немесе «саламат» пен «салауат» сөзін дұрыс қолданып жүрміз бе?«Салауат» деген сөз қайдан шыға келгенін қайдам,құллағымыз бұл сөзге тез үйреніп кете барды

.«Егемен Қазақстан» газетіне 2007 жылы «Ақсақалдар айтпады деп жүрмесін» атты материалында журналист Бекболат Әдетовтың «саламат» пен «салауат» сөзінін қалай қолданып жүргендігіміз жайлы былай деп көрсеткен:Салауаттылық. Салауатты өмір салты… Осы сөз, осындай тіркес ғайыптан түскен­дей сап ете қалып, санамызға орныққалы да біршама уақыт болыпты-ау.
Жақында КТК телеарнасынан “салауат­ты шаш” деген кереметті де естідік...
“Салауатты өмір салты” дейтінге біз неге бір дегеннен құлдық ұрып, айрандай ұйи кеттік осы? “Здоровый образ жизни” деген орысшаны осылай бір аударып алып, соған тісті бақадай жабыс­тық та қалдық. Тегі, сол әубаста “салауат” емес, “саламат” деп аударылған болар дейтін ой келеді маған. Саламатты өмір салты. Әуелі солай аударылып, бір білгіш үстінен “жөндеп” жіберген болар деймін ғой баяғы. Әйтпесе “Саламатсыз ба?” деп амандасамыз, “сау-саламат болыңыз” дейміз. Саламат Хайдаров дейтін жақсы ағамыз, белгілі журналисіміз бар. “Саламат” сөзі деніміздің саулығын, тәніміздің (керек десеңіз, жанымыздың да) кіршіксіз тазалығын білдіретіні әмбеге аян. “Сағынып қалдым саламат өмір кешуді”,- дегенде Мұқағали ағамыз да көбінесе осы жағын – жан тазалығы мен тән тазалығын айтқаны екібастан белгілі. Ретті-ретсіз “са­лауатқа” барып ат байлаудың ешбір жөні жоқ.

Ислам дінінде, пайғамбарға салауат деген сөз бар.Ал бұл діни «салауат» сөзімен саламат сөзін алмастырудың не қажеті бар? Біз жарыса жаза кеткен «салауатты өмір салтымызды» «саламатты өмір салтына» алмастыру жөн секілді.Себебі Елбасымыздың өзі қабылдаған «Саламатты Қазақстан» атты Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың мемлекеттік бағдарламасында «салауатты» емес «саламатты» сөзін қолданғандығы осының айғағы.

Менің түсінігімдегі «саламатты өмір салтының» нағыз үлгісі білім алатын жоғарғы оқу орным ЕҰУ-нің айналасы.Себебі біздің универ «кіші Венецияда» орналасқан.Олай айтуымның себебі де жоқ емес, бұған «Ақбұлақ» каналы айғақ. «Ақбұлақ» каналы айналасында ЕҰУ мен бірге екі спорт кешені орналасқан.Бірі- "Қазақстан" спорт кешені, екіншісі- «Алатау» спорт кешені. Және күн жылы кезде мұнда байдарка, каноэ есу спортымен айналысатын адамдарды кездестіресің, ал қыс мезгілінде «Ақбұлақ» каналы аппақ мұз айдынға айналып,қала тұрғындары мен ЕҰУ студенттерінің ермегіне айналады.Шанамен сырғанап, коньки тебеді.Студенттердің көпшілігі кешкі уақыттарды осы «Ақбұлақ» жағасында жүгіріп, жаттығу жасап, денелерін шынықтырады.Саламатты өмір салтын қалыптастыруға біздің «кіші Венециямыз» өз үлесін қосып жатыр.Сөз соңында, алыстан арбаламай-ақ университет айналасында спортпен толыққанды шұғылдануға барлық жағдай жасалғандығын айтқым келеді.

Менің есімім Арман Бекеев. Мен Оңтүстік Қазақстан облысы, Сарыағаш ауданында дүниеге келгенмін. Сол жердің орта мектебінде білім алдым. Оқу бітіргеннен кейін жоғарғы оқу орнына түскен болатынмын, алайда өкінішке қарай қаржылық қиындықтарға байланысты жоғарғы оқу орнын аяқтай алмадым.



2011 жылдың күзінен бастап жеке кәсіпкер ретінде тіркеліп, кәсіпкерлікпен айналысып келемін. Бүгінгі күні ИП «Жастар» деп аталатын құрылыс және саудамен айналысатын компаниям бар.

Бие сүтінен коктейль дайындау туралы идея менің Астанаға көшіп келуіммен байланысты. Бұл ісімді бастамас бұрын Сарыағаш ауданындағы базарда жұмыс істегенмін. Сол кезде қымыз сатуды қолға алған болатынмын. Алайда өкінішке қарай бұл ісім өңбеді. Өйткені адамдар қымызды құрамында алкоголі бар, кесемен берілетін сусын деп қабылдайтын. Бір күні осыдан неге тәтті коктейль жасап көрмеске деген ой келді. Сөйтіп қымыздан коктейль жасап сата бастадым. Бірақ бие сүті сиыр сүтіне қарағанда әлде қайда қымбат болғандықтан оны біздің ауданда алатын адам болмай, бие сүтінен жасалатын коктейлім сол күйі қалып кеткен еді.

Содан жақында теледидар қарап отырсам қымыз туралы бағдарлама болып жатыр екен. Ол бағдарламада Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев EXPO-2017 Халықаралық көрмесінде қымыз ұлттық сусын ретінде танылуы қажет екендігі туралы айтып жатқандығын құлағым шалып қалды. Сонда кезінде өтпеген коктейлімді ойға алдым…

Егер Астана халқына байқап қарасаңыз көпшілігі үйлерінде емес сауда-ойын-сауық орталықтарында фастфудпен тамақтанады. Астанада фастфуд желілері өте қатты дамыған. Алайда қазіргі нарықтағы фастфудтардың саясында біздің отандық өнімдер қалып қойып жатыр. Оның үстіне интернеттен қарасаңыз қымызымызды немістер патенттеп алды дейді, ал қазақы етімізді ондай тағам кавказдарда да болған, ол қазақтың ұлттық тағамы емес деген сынды жазбалар да көптеп кездеседі…

Дәл бүйтіп кете беретін болсақ жақында осындай құндылықтарымыздан айырылып қаламыз ғой. Сол үшін мен өзіміздің ұлттымызға тән бие сүтінен ұлттық коктейль жасауды қолға алдым.

Астанадағы фастфудтарда ең кішкентай 200 мл. коктейльдің құны 350 теңгеден басталады. Ал үлкендері 1800 теңгеге дейін барады. Алайда ол коктейльдердің барлығы шетелдік өнім, шетелдің Қазақстандағы жарнамасы. Ал мен отандық тауарға сұранысты арттыруды көздеймін. Егер Википедиядан қарап көрсеңіз қымызды бие сүтінен жасалатын вино деп атағандығын кездестіресіз. Негізі ол олай емес. Өйткені, оны кішкетай балалар да ішеді. Тіпті қымыздан нешетүрлі тағамдар дайындалады.

Болашақта қазіргі бастап жатқан жобам сәтті іске асып жатса, қымыздан коктейль ғана емес, балмұздақ сынды тағыда басқа тәтті тағамдар жасау ойымда бар.

Егер де нарыққа шығып жатсақ бұл коктейльдің бағасы 1000-1500 теңге аралығында болады деп жоспарлаудамын.

Менің коктейлім Қазақстанда қымыздан жасалған алғашқы коктейль емес екендігін айта кету керек. Себебі, Елордамызда маған дейін түңгі клубтардың бірінде қымызға бренди, мартини сынды алкогольді сусындар қосып коктейль жасаған екен. Ал мен қымызды ішімдік ретінде танылғандығын қаламаймын. Өйткені Қазақстанның ұрпағы алқаш болып емес, сау болып өсуі қажет.

Менің коктейлім Қазақстандағы қымыздан жасалған алғашқы алкогольсіз сусын.

Менің жасаған коктейльдерімнің алғашқы дигустаторлары жолдас балалар мен құрбыларым.



Бүгінгі күні бие сүтінен жасалған коктейльдің екі түрі бар. Бірі қымыздың кәдімгі ашытылған түрінен жасалған қышқылтым дәмі бар «Астана» коктейлі болса, екіншісі саумалдан жасалған тәтті «Махаббат» коктейлі».

Жасалу жолына келетін болсам коктейльдің дайындалу барысында 100 пайыз табиғи өнімдер пайдаланылады. Бүгінгі күні қымызды өзіміздің Көкшетау облысындағы Бурабай кентіндегі фермерлермен келісіп, биенің таза сүтінен алғызудамын. Одан басқа тәтті дәм беру үшін сахароза мен ванилль, шоколад немесе жеміс-жидектер қосамын.



Қазір мен сіздерге теорияда қалай жасалатындығымен бөлістім. Бұл коктейль әлі толықтай патенттелген жоқ. Кейін нарыққа шығып жатса да оның өндірістік құпиясы ашылады деп ойламаймын.







Егер қымыздың тарихына үңілетін болсақ, ең алғаш рет қымыз сақтардың кезінде ойлап табылған екен. Ең ежелгі қымыз 550 жыл бұрын жасалған сақ қорғанынан табылған. Олар жылқының сүтін іше отырып одан жылқының күшін аламыз, өте үлкен күшке ие боламыз деп есептеген. Сол үшін оның жасалыну жолы дұшпандарының қолына түспес үшін, оны асқан құпиялықпен сақтаған екен. Осылайша биенің сүтін ашытып, қымыз жасау осы XX ғасырға дейін көрші басқа елдер үшін құпия болып келді. Олар тек қана XX ғасырға келіп қана қымыз қалай жасалынатынын білді. Ал дәл қазір XXI ғасырға келіп біз одан коктейль жасап отырмыз. Бұл "ұлттық коктейльдің" жасалу жолы құпия болып қалғандығын қалаймын.



Болшақта ингредиенттері құпия Coca-cola, Costa, Fanta сынды аты аңызға айналған ингредиенттері құпия ұлттық брендке айналады деп сенемін!


Осы жерде менің бұл жобамды бірден қабыл алған «Үлес – 2020» компаниясының, мені қаржыландырып дамуыма мүмкіндік берген Астана қалалық әкімдігінің жастар саясаты басқармасының және менің «Ұлттық коктейлім» жайындағы ақпараттардың бұқаралық ақпарат құралдарының бетіне шығуына көмек берген «Аstana Іnnovation» АҚ-ның өкілі Саттар ағаларымның еңбектерін атап өтпеске болмайды. Осы кісілердің қолдауымен «Астана қаласының жастары арасындағы инновациялық идеялар мен жобалар» байқауына қатысып, 15 сәуір күні «Ең үздік инновациялық өнім» номинациясы бойынша жеңіске жеттіп, "Қозы корпеш — Баян сұлу" күніне орай менің «Махаббат» коктейлім осы күннің сусыны атанды.



«МАХАББАТ» коктейлінің тарихы


Бие сүтінен жасалған тәтті «Махаббат» коктейлінің өзіндік ерекше тарихы бар.

Осыдан екі жыл бұрын, яғни 2012 жылдың 1 қаңтарында анам қатты ауырып 4 қаңтар күні оны аудандық ауруханаға алып бардық. Сол кезде анама төртінші деңгейлі рак деген диагноз қойды. Төртінші деңгей рактың ең ауыр соңғы деңгейі болғандықтан оған ешқандай ем болмайтындығын түсіндік. Сөйтіп, емдей алмасақ та өмірін 1-2 айға болса да ұзартайық деп, әр түрлі ем-домдарды қарастырдық. Сонда қымыздың рак ауруына ем болатындығын біліп, күнде таңертең анама саумал әкеліп беріп жүрдім. Алайда ауруы асқынып кеткендіктен ол өкінішке қарай анама көмектеспеді.

Ал қазіргі уақытта рактың енді басталып келе жатқан 1 және 2 деңгейі кезінде ғылыми дәлелдерге сүйене отырып саусалмен емдейтін санаторийлер ашылған.

Осы жерде «Қымыз ағзаға қалай әсер етеді?» орынды сұрақ туындайды:

Сауалнаманы Керекинфоның көрікті де, сұлу, ақылды қызы бастаған соң одан әрі сондай көркіне ақылы сай қыздармен жалғастыруды жөн көрдім.Қыздың жолы жіңішке дегендей, жігіттер жағы ренжи қоймас. Бұл сұхбат менікіне қарағанда өте қызықты шықты деп ойлаймын. Сонымен кезек ademi_alem атымен жүретін Зарина Долатайға берілді.

Қытай асып кеткен қыз. Лондон олимпиадасында Қазақтың өңіріне алтын таққан зілтемірші зүльфия Чинчанло еліне кетті.

Жұмыстан келе жатқанымда мені үйіміздің ауламызда бір келіншек тоқтатты. Сіз осында тұрасыз ба? — деп сұрады алдымен. Осы көппәтерлі үйде тұратындығымды айттым. Сізден көмек сұрайын деп едім, — деді. Содан кейін оның мектепте оқитын қызын осы үйде тұратын ұл бала ұрып, оның миы шайқалып, оған дәлел болатын медициналық қорытынды да бар екенін айтып, көрсетті де. Менен сұраған көмегі — сол бұзақы балаға мінездеме жазу еді. Сөз арасында арыз бергеннен бері бір ай өткенін, одан бері іс қозғалмай жатқанын, ол баланың әке-шешесі мүмкін құқық қорғау органдары өкілдерінің ауыздарын майлап қойғанын, бірақ куәгерлердің көп болғанын, олардың куәлік еткенін де айтты. Ал мен не істедім? Бұл сөзіне ойландым да, мен ол баланы білмейтіндігімді, бұл үйге жақында ғана көшіп келгенімді айттым. Бірақ мен өтірік айттым, өйткені мен ол бұзақы баланы танитынмын, оның анасын да. Ол баланың үлкендермен салғыласып тұрғанын, тас лақтырмаңдар дегендерін тыңдамай, керісінше істеп тұрғанын да көргенмін. Бірақ бәрі сатылып алынған болса, менің жазған бір парақ қағазымнан не пайда болар деп ойладым.
Енді сол оқиға ойымнан кетпейді, ал менің қызыма біреу сондай зорлық көрсетсе ше… Мен де солай көмек сұрап жүрсем ше.....Құдай бетін әрмен қылсын, бірақ менікі дұрыс емес болды…

Түрік тілін үйренгіңіз келе ме? Астана қаласындағы Юнус Эмре атындағы түрік мәдени орталығы түрік тілі курстарына шақырады.



Орталықтың түрік тілін үйрету курстары Еуропа Одағының бекіткен талаптарына сай дайындалған, барлығы 5 бөлімнің құрамындағы 12 курстан тұрады.
Бағдарлама 56 сағаттан тұрады.

Курстардың басталу уақыты және мерзімі
Оқу жылы 10 қыркүйекте басталып, 25 желтоқсанда бітеді. Әр бір курс 8 аптаға созылады. Курстар аптасына 3 рет өткізіледі. Апта сайын бағдарламаның түріне байланысты 7 сағат болады.

7-ші маусым Монғолия мен Қытайдан Атырауға дейінгі Чингизидтер Түркістандағы Әзірет Сұлтан Қожа Ахмет Яссауи кесенесі маңында қойылған 22 ханның әруғына ас берейін деп бас қосты.
Кеше, яғни 7-ші маусымда таңғы сағат 8-ден бастап Ахмет Яссауи кесенесі маңында жиналдық.

1. Қысқарту жолдарын білмейді, өздері үйреніп қалған жолмен жүре береді «тығын» боп тұрса да
2. Рульде отырып артық істер істей алмайды, музыка ауыстырып терезе жабу деген жұмыстарды
3. Машиналары көбіне кішкентай маркалы: гольф, матиз, смарт, жук, мини, Рав 4, тайота лансер.

* — «Адамдар-ай, адамдар!» — monti -дің баспада жатқан кітабының атауы.

Шынын айтқанда, жезөкшелер көбіне арам, жылпос, надан болып келеді. Әсіресе надан, қараңғы болып келеді. Тек: «Неге олай дейсіз? Мен мысалы, Спинозамен сусындағам, Моцартты тыңдайм» деп, араша түспей-ақ қойыңдарш, өтініш! Расымен солай: жезөкшелер — надан, қараңғы халық.
Бір күні саунаға жезөкше шақырттық. Шақырғанда, солар жақын жерде жүре ме дейм, нақтың: жетіп келд. 10 мың дейд нақ! "Қой-ей, қуасың ба?" дейміз.Біздер саунаға кіріп кеткенде гиперинфляция басталып кетпеді ме деп, жігіттер дереу мобиламен Ұлттық Банқтың сайтын қарап еді: жоқ, доллыр баяғы — 147 теңгесімен орнында тұр екен, марченкосстың. Саудаласып-