Тараз қаласының тұрғындары жайлы тек жағымды естеліктер ғана қалыпты. Басы аздап шытырман оқиғаларға толы болды. Əйтеуір, шарықтау шегіне келгенде бəрі «happy end». Орталықтан бара жатқандықтан «байқа, алып қашпасын» деген сөздер аз айтылмады. "Құрбыларынан қалып қойма, апайдан бір елі алыстама!",- деп анам барғанымша бүкіл құлақ етімді жеп шыққан еді. Бір жағынан дұрыс айтқан екен. Себебі, күндіз қыздармен бірге дүкенге кірсек, артымыздан келе жатқан бір кісі: «Девчата, у меня есть машина. Если хотите могу вас подвезти», — дегенде көздеріміз шыға жаздаған. Енді, осыдан кейін қандай жағымды пікір болсын. Бір білерім, ол кісі тараздықтарға мүлдем ұқсамайды. Біріншіден, орыс еді, екіншіден киім үлгісіне қарағанда əскер қызметкеріне немесе аңшылықпен айналысатын адам. Аздап, саяхаттаушыға да келеді…

Сонда тараздықтар қандай жандар? Осы сұрақтың жауабын шешуге «Фотоаңшылық» байқауының септігі мол болды. Түстен аса қарнымыз ашып, бəріміз жұмылып кәуап жеуге кеттік. Тапсырыс беріп қойғанда, ватсаптан байқаудың алғашқы жұмбағы жарияланды десін. Керім екеуміз ойда жоқта бəрін тастап, Таразды шыр жүгіре жөнелдік.( Керім — бірге келген, Қарағандының қызы). Міне, осы сәтте нағыз тараздықтарды жолықтырдық.
Тараздың дана қариялары көп екен. Сақал-мұрттары ағарса да бірде-бір кідірместен қалада орналасқан мүсіндер мен олардың тарихын атап, жол сілтеп берді. Ал, жастар ше? Көп жерлерде жастардан бірдеңе сұрасақ, ат тонын бірақ ала қашатын əдеттері бар емес пе? Жасыратын жоқ, біздің жақта да «асығыс едім» деген сылтаумен зып етіп жоқ болып кетеді. Бүкіліне, топырақ шашпаймын әрине. Бірақ арасында осындай жайттар боп тұрад(ы). Тараздықтардың жастары белсенді əрі сөзге шешен. Шапшаңдылықтары қатты ұнады. Көздері оттай жанып тұрады ғой. Бұл көпшілігіне жетіспейтін қасиеттердің бірі деп білем. Тараздың жолдарын білмей, Керім екеуміз әжептәуір адастық. Сол кезде таксидің көмегіне жүгіндік. Ойымда қалыптасқаны:

Таксист -жақсы сырласушы. Әңгімеге кірсе, бүкілін ашық айтып тастайтын адам.

— Такси! Таксиии!
— Қайда барасыңдар, қыздар?
— Ағай, бізді «Тараз-Арена» жаққа апара аласыз ба?
— «Тараз-Аренаға» дейсіздер ме? мммм… иә, болад(ы)
— Ооо, ағай тек тезірек жетуіміз керек. Асығыс едік.
— Уайымдамаңдар, ұшып барамыз. (езу тартып күлді)
Жол ұзақ. Тараздың орталық көшелері мен базар жақты аралап шыққансың ғой. Қарнымыз да ашты. Кеш батып барады. Шаршап әзер отырғанда:
— Қыздар, Аренада не бар?
— Ағай, біз байқауға қатысып жүрміз. Өлең жолдарымен жасырған, мүсінді тауып алуымыз керек.
— Басқа жақтан келдіңдер ме сонда?
— Иә
— Қай жақтан боласыздар?
— Қарағандыдан…
— Қыздар, ақылымды тыңдандар, жат жерге барғанда ешқашан басқа қаладан келгендерінді айтпаңдар. Таксистерге мүлдем тіс жармаңдар. Себебі ақшаны көбейтіп жібереді. (жымиды)
— Иә, оны енді түсініп жатырмыз.
— Шамамен орта жүз шығарсыздар?
— Аха, орта жүзденбіз.
— Тараздықтардың көбісі ұлы жүз. Орта жүзден келгендерді ұната қоймайды. Оны білуші ме едіңдер?
— Не? Не дейсіз? Жоқ білмеген едік.
— Қалжың, бірақ араларымызда шынымен бар ондай жандар. Себебі мен өзім орта жүзденмін. Неше жыл болды ғой тұрып келгеніме, көріп жүрміз…
Шамамен әңгімеміз осылай өрбіді. Таксист ағай, бізді сілкіп-сілкіп алып, ең соңында достасып, тіпті бағасын да түсіріп берді. %) Тараздықтар — аузын ашса болды, жүректері көрініп тұратын халық. Өмір қатігездік пен әділетсіздікке толы болғанымен де оны түзететін мына сіз бен біз. Адамнан жаман жағын көре берсең, жақсы жағын мүлдем көрмей кетесің. Көргін келгенмен де көре алмайсың. Тараздың тұрғындары біз сияқты қарапайым, ақкөңіл жандар. Олардың артынан айтатын гу-гу өсектердің көбісі жалған. «Фотоаңшылықтан» олжаға кенелмесек те, достарымыздың санын бір көбейтіп алдық.Тіпті, әлі күнге дейін, әлеуметтік желі арқылы қал-жағдайымызды сұрап жүреміз. Осындай хаттар да алып тұрамыз. :D

Тараз — тап-таза қала. Осы тазалығы тек сырттан ғана емес, тараздықтардың жүрегінде сақталынып қалған. Ехх… осындай жандар өмірде көп болғанда ғой. Рақмет, саған ТАРАЗ!.. Жол болса, міндетті түрде, көне қалаға барып тұрам.;)

«Жұмыспен қамту жол картасы — 2020» бағдарламасының «Инфрақұрылым мен тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты дамыту есебінен жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету» бірінші бағыты бойынша ағымдағы жылдың 1 қарашасындағы жағдай бойынша 8 нысанда жұмыстар аяқталды деп хабарлайды Астана қаласы Жұмыспен қамту орталығы. № 1 қалалық балалар ауруханасы, №2, 3 және 9 қалалық емханалар, № 10 мектеп-гимназия, № 40 орта мектеп, Астана қаласы әкімдігінің «Белгілі тұрағы жоқ адамдарға арналған әлеуметтік бейімделу орталығы» КММ қазіргі кезде толық режимде жұмыс істеуде.

Армысыздар, құрметті жақсылар! Негізі неден бастарымды да білмей тұрмын. Айтар ой көп, бірақ танымайтын елде көп. Олай да былай ойлана келе алғашқы жазбамда өзімді таныстыруға бел будым. Ендеше кеттік! Мен кіммін? Мен — пендемін! Мен — Нұралықпын! Отыз сегіздің жартысынан ассам да анамның еркесімін! Қиялимын, ойға көп шомыламын. Неше түрлі армандарды ойлап, «эхх, өмірім осындай болғанда ғой» деген кездерім де баршылық. Бір қызығы ешқашан ешкімге толық ашыла алмайды екенмін. Тұйық емеспін, сақпын! Академик Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университетіндегі филология факультетінің ІІ курс студентімін. Болашақ мамандығым — Журналист! Руым — Нұрбай. Негізі Орталық Қазақстанда руға аса қатты бөлінбейді. (Мына қыз руға бөлінеді деген ойлардан аулақ болыңыздар) Көбіне адамдардың әп-әдемі сылдыр суынан, істеген істерін бағалаймын. Қазір адамды «Киіміне қарап қарсы алып, ақылына қарай шығарып салатын» заман. Сол себепті өзгелерден еш айырмашылығым жоқ, бірақ өзгелердің барлығы Абдигалиева Дина Даулетқызы еместігін ескерейік.

Бір өкініштісі көптеген мадақтама қағаздарымда есімімді не «ДИАНА», не «ДИНАРА» деп жазады. Сондағысы бар жоғы төрт әріпті ешкім елемейді. Бірақ көпшілігі "Қара қыз" деуді жөн көреді. Ал, енді еске сақтайық!
Дина:
1) ежелгі еврей тілінен аударғанда «сот»
2) Араб тілінен аударғанда «дін, сенім, алтын тиын» деген мағынаны білдіреді.
Жазарым көп. Осымен тәмәмдаймын. Уақыты келгенде бір-бірімізді жақын танитын болармыз. Істеріңіз сәтті, күндеріңіз ойдағыдай өтсін. Бәрі «happy end» болсын!

Narcos — Netflix студиясы шығарған сериал. Атақты колумбиялық наркобарон Пабло Эскобардың өмірін, Медельин картелінің құрылуын және жалпы кокаин бизнесінің басталуын суреттейді. 28 тамызда көрсетілімге шыққан сериалдың қазіргі IMDB рейтингі — 9,1 (38 мың адам дауыс берген). Алғашқы маусымы 10 бөлімнен тұрады. Сериал жасаушылар 2-маусымы түсірілетінін де хабарлап үлгерді. Биылғы жылдың үздік сериалдарының бірі болуы мүмкін. Танымал Lostfilm студиясының сапалы дыбыстауымен онлайн қараңыз.

Махаббат — раушан гүліндей
бағымда менің жайнаған.
Махаббат — мәңгі әнім бұл,
Бойымда дендеп жайлаған.

Көркіңе сенің ғажайып,
Таппадым теңеу шарқ ұрып.
Махаббат оты сөнбейді,
Кетсе де теңіз тартылып.

Кетпес қой теңіз тартылып,
Құламас жартас, тауың да.
Сырғиды уақыт білінбей,
Кұм көшкендей дауылда.

Хош, енді, хош бол, сүйіктім.
Бақытты бол, мұңайма.
Оралармын өзіңе,
Өткенімен жыл, айлар.



Мұхтар Айзат, 8-сынып оқушысы. 15.05.2008

2 болу, жұп болу – нағыз ер адамдар үшін берілген үлкен жауапкершілік, әрі тосын сый…
© Мырзахан



2 саны қазақ халқының өмірінде үлкен рөлге ие. Жұп болу – жаңа өмірдің бастауы, жаңа отбасының құрылуы, екі бақыттың бір араға келуі секілді мағыналарға саятын болса, қос аққудың адал махаббаты – 2 жасқа арналған қазыналы бата ретінде айтылады. Наурыз мейрамындағы күн мен түннің теңелуі осы 2 санының тепе-теңдік түсінігін ашып отырса керек. Кішкене сөздікке көңіл бөлсек, 2 – тепе-теңдіктің белгісі. Оған күн мен түн, ақ пен қара секілді ұғымдар жатады. Қарама-қарсы түсініктерді позитивті және негативті энергиямен қуаттандыра отырып, таразыда тұрғандай теңдігін көрсетеді. (Қайнар: ongeo.ru/mag2/)
Ал, аналарымыздың жүкті болып, бір адамда 2 жанның өмір сүре білуі өз алдына бір әңгіме.

Сандар жайлы қызықты жайттар!

1. 10-жүйе тарихы
Біз қолданып жүрген сандар жүйесінің тарихы сонау үнді еліне, олардың ғалымдарына барып тірелсе керек. Б. з. 1 ғасырында ғалымдары антикалық математика негізінде жаңа есеп жүйесін жасады. (10 цифрадан тұрды. Өзгеріске айтарлықтай ұшарамады.)

2. Қағазда жазу мүмкін емес сан
10-ның гугол дәрежесін жазу үшін біздің планетамызда жер жетпейді екен.

3. Азия елдерінің қорқынышы – 4
Көптеген азия елдерінде «4» саны бақытсыздықты білдіреді. Себебі, ақиқаттан да қызық. Кейбір елдердің (жапон, кантон, путунхуа және корей) тілінде (shi, sei, si, sa) сөздері төртпен бірге өлім деген мағына береді екен.

4. Қағазды қанша рет бүктеуге болады?
Бір қағаз бетін 9-дан артық бүктей алмайсыз. Байқап көріңіз!

5. Назарыңызға!
Ойын кубиктерінің (нарды, үстел ойындарында қолданылады) қарама-қарсы беттерінің қосындысы 7-ге тең. Тексеріп көріңіз.

Қайнар: www.datacube.tv/2015/01/nauchnue-factu-o-chislah.html

Жұп болу немесе ағам үйленді

Адамзатты жалғыз жаратпағандықтан, өмірде екінші бір бөлігіңді іздеу – қалыпты жағдай. Жастардың арасында белең алған бұл сезім, қызықты жағдайлармен қуантып, қайғыртуда. Махаббат сезімі 79 жасар Индиядағы апамыздың дүниеге қыз алып келуіне себепкер болып жатса, белі бесіктен шықпаған іні-қарындастарымызға тез отау құрып, тез ажырасуына негіз болып отыр. Менің ойымша, мәселе түбі махаббат проблемасында емес, жастық шақта жалындап тұрған кезінде жұп болудың маңыздылығы, мәні әрі жауапкершілігі түсіндірілмегендіктен.

Теория өзі айта береді. Мен тәжірбиеден мысал берейін. Осы жаз маған үлкен қуаныш сыйлады. Томск қаласында оқып жүрген (мақтап қояйын) Алмас ағам отау құрды. Жаратушым оған жақсы ұрпақ пен ниеттенген ісінде жеңілдік берсін! Өзі миллионер ағамнан сұхбат алмайын ба? Оның үстіне «Жұбахан стефания» журналының кіріспесінде кеңес те берілген болатын. Сонымен, жұп болу туралы ағам былай деді:

«Мен көп созбай, тек өмірдегі ұстанатын философиямды айтып өтейін. Сонау мектеп кезінде маған ағалық еткен тәрбиешім жақсы сөз айтқан болатын. Сол кейіннен менің өмірлік ұстанымым болып кететінін мен де ойламағанмын. Ой төрі былай болатын:

— Егер, таза жар қаласаң — таза бол!
Адал сүйіктің болсын десең — адал бол!
Тазалыққа құмар жан болсын десең — таза жүр!
Ата-анаңды сыйласын десең, жұмақтың кілті қайда екенін білесің…
Есіңде болсын! "Қуған жетпейді, бұйырған кетпейді"..»

— дейтін. Сол-ақ екен, «жүрекке әмір жүрмейді» — деп, аяқ-асты ғашық болсам да, адам мінезін танымай, ойланбай, түсініспей, тіпті, бір-бірімен сөйлесіп көрмей үйленген жоқпын. Әр қадамды орнымен жасап, жеңешеңе ұсынысты тосын сый ретінде ұсындым. Сондықтан, айтарым: ойыңның барлығы есепке толмай, алғаннан кейінгі үлкен жауапкершілікті сезіне отырып отау құрған дұрыс. Адам арасын тек махаббат, түсіністік және мейірімділік ұстайды. Ал, қалғанның барлығы бос әңгіме.»

«2 қошқардың басы бір қазанға сыймайды» немесе аққулық махаббат

Ағам үйленгеннен кейін, менің де ойым кетті. Араға уақыт тастап, ағамды Томскке жіберіп, қара шаңыраққа ие болсам деген ниетім бар. Дегенмен, «екі қошқардың басы бір қазанға сыймайды» деп қазақ атамыз босқа айтпаса керек. Сол ниет ішімде өсіп келе жатқандықтан ба, әлде ғашық болғым кеп жүрмін бе, білмеймін… Өзім де есепке алып, жоспар құра бастадым. Білімімді арттырып, әртүрлі мақалаларға көзім түсіп жүр. Соның ішінде, жүрегімді бірден дір еткізген — «аққулардың адалдығы».

Жануарлардың мінезі, олардың психологиялық қызметі күрделілігімен және кейде бірегей көріністерімен ерекшеленеді. Олардың әлеуметтік және репродуктивтік мінез-құлықтары ерекше қызығушылық танытады. Жануарлардың кейбірі тек төлдеу мақсатында ғана қосылса, басқалары бұл кезеңді өмір бойы сақтау үшін қосылады. Және де, ең таңғажайып болып табылатын жайт: отбасы арасында күшті сезімдер мен отбасылық дұрыстығын үлгі ретінде қалыптастыратын адамдарға тән үйлесімділік құстарда ғана байқалады. Олардың отбасы өмірі — дос болу, қамқорлық жасау, жақсы көру секілді құбылыстармен безендіріледі. Ең мықты жұптар аққуларда кездеседі. Олардың арасындағы махаббатты тек өлім ғана айырады екен. Сондай «аққу махаббатымен» өмір сүретін құстар қатарына қаздар мен кейбір үйректерді де жатқызуға болады.
Қайнар: www.vinograd.su/education/detail.php?id=43191

Менің ойым: Сания татар тілінен аударғанда «екінші» деген мағына береді. Көптеген мұсылман елдерде танымал болғандықтан «отбасындағы екінші бала» деген мағынаға да саяды. Екінші болу — бірінші болу жолында күшті мотивация болады. Оны өзімнің тәжірбиемнен айта аламын. Сания қарындасымажетістіктер тілеймін. (қайнар: www.astromeridian.ru/imya/sanija.html)

P.S.

Жұп болу — мәңгілікке.

Керекинфолық юзерге концертке барған мұаліммен сұхбаттасудың сәті түсті.

Бүркіт пен Айшаның орындауында «Бәрі жақсы болады» әні



«Самал» тобының орындауындағы «Эх, сұлу» әні



«Тарту» тобының домбырамен орындауында «Рубия»

-Жанайка, ұстама ағашты, таста қолың кір болады…
-Жанайка, шыныны ұстама қолыңды кесіп аласың…
-Жанайка, баспа ол жерді. Аяқ киіміңді былғайсың…
Қарап отырсам баламызды беталды тия береді екенбіз. Кезінде өзіміздің қалай өскенімізді ұмытып кететін секілдіміз. Біздер де жерде жатқан шыбықты ат қылып міндік. Күл-қоқыста жатқан сынған ыдыс-аяқтар қалдығымен апа-қарындастарымыз ойын ойнайтын. Ешкім содан өле қалған жоқтын. Баланың аты бала. Әр нәрсеге қызықпай тұрмайды. Қолына балмұздақтың таяқшасын алып, жерді сызып ойнағысы келеді. Оған ит сарып кетсе де балаға бәрібір. Кейде, өзімнің қызыма көп тиымдар жасайтынымды түсініп еркіне қоя беремін. Ондайда қызым емін-еркін асыр салады. Тиымның бір шеті қала баласының үйге киетін киім, далаға киетін киім деген ұғымнан алыстап кеткендігінде ме екен? Біздерде үйде киетін киім, ойнауға киетін және дәліздегі бір бұрышта жататын мал жайғауға арналған киім деген болушы еді…
***
Кейбірде балаға өзіңнің де жауапты екеніңді келіншегіңе көрсеткің келіп, балаңа су бергелі жатқан келіншегіңе компта отырған қалпыңда «Әй, жылытып бер, қайнаған су бер» деп қоясың. Құдай-ау, өзіміз шатырдан сорайып салбырап тұрған сүңгілерді сорып өстік. Қыстың көзі қырауда достарымызбен бәстесіп, мал суаратын суаттан су ішетінбіз. Оның бәрін ұмытып кетеміз. Өбектей берген баланың аурушаң болатынын кей кездері есімізден шығарып аламыз.
«Біздер баламызды қатарынан қалдырмаймыз деп кей кездері олардан балалығын ұрлап жатқан жоқпыз ба осы?» деген сұрақ кей сәтте мені қатты мазалайды. Замана ағымы, бала оның бәріне ілесе білуі керек. Бірақ, әрненің өз уақыты бар емес пе? Екі жастағы балаға планшет алып береміз. «Бұлар бәрін біліп туған. Қараш өзің» деп саусағын жып-жып еткізіп «Әңгіибердіс» ойнап отырған баламызға сүйсініп қоямыз. Ол балаға қаншалықты зиян немесе пайда әкеліп жатқанында шаруамыз жоқ. Қай заманда болмасын аға буын соңындағыларға көңілі көншімеген деседі. Баяғыда, бірдеңелерді есептеп отырған ағаларым менен «Мыншаға мыншаны қосқанда қанша болады?» деп сұрады. Мен тосылыңқырап қалдым. «Әй, калькулятормен туған қулар-ай» деп өздері сақ еткізді керекті цифрды. Ойлау қабілетіміз заман дамыған сайын төмендеп бара жатқандай…
Қазір көбіміздің үйіміздегі терезелеріміз пластик. «Пластик керемет. Оған қырау тұрмайды» деп мақтаймыз. Бала кезімізде аяз салған өрнекте жалықпай қарап отыра беретін кездерімізді ұмыттық. Мен тұра салып терезеге жүгіретінмін. Кешегіден басқаша өрнек салып кеткен аязға таң қалушы едім. Қазіргі балалар оны сезіне алмайды-ау…
***
Бала байқампаз келеді. Үй ішіндегі кикілжіңді жасырғың келсе де сезіп қоятын кездеі болады. Баланың көңіліне қаяу түспесін деп кей нәрселерге кешіріммен қарауды үйренесің. Бала отбасына тыныштық алып келеді екен.
Балалардың өз түсініктері бар. Менің қызым көк туымыз тек мектептің үстінде ғана тұрады деп ойлайды. Есік алдында мектеп бар. Үстінде туымыз желбіреп тұратын. «Әке ту жоқ» деді қызым бір күні. Мектептің үстіне қарасам, расымен ту жоқ. Қашан алып тастағанын, не үшін алғанын білмеймін. «Ееее» дедім де қоя салдым. Бірер күн өтті. «Әке, ту қайда кеткен» деп сұрады қым тағы да. Бұл жолы мектептің тәрбие жөніндегі орынбасарына кірдім. «Қызым туға қарап мәз болатын» Қолын шошайтып «Әке, туды қара » деп тұратын. Біраз болды туларыңыз жоқ. Қызым мазасызданып жүр» деп едім, ол кісі сумкасынан кәмпит алып, қызыма ұсынды. «Туымыз желмен жырымдала бастаған соң жаңасына тапсырыс бердік, жақында орнына ілеміз деді. Мектептегі рәміздер бұрышынан қызыма кө туымызды, елтаңбамызды және өзі шала-пұла білетін әнұранымызды көрсетіп қайттым.

Балқытып барып денемді,
Жанымнан кеттің дем үрлеп.
Жүрекпен тыңдап өленді,
Сезімім кетті дірілдеп

Тербелдік бірге ырғақпен,
Кеуде мен кеуде түйісіп.
Ауызыңнан шығып құрғақ дем,
Біз кеттік ойша сүйісіп.

Тамсандым сұлулыққа бір,
Алмадым сенен көзімді.
Әнші де әнін шырқап жүр,
Ән етіп мендік сезімді.

Жүрек пен жүрек қосылмай,
Арасы жетпей бір қарыс.
Тәп-тәтті болды осылай,
Сенімен билеген вальс