«Ой-Зерек» радиобағдарламасының 2017 жылғы 25 қарашасындағы эфирінде жартылай финалдық кезеңнің екінші ойыны өтті. Қонаққа келген «Жаңа астаналықтар» командасы ойынды 3:8 есебімен аяқтады.

< — Иә, иә, тігінен.
Бір әңгімеде грек өнертапқышы Цезарьмен жаңа бір зат, құрылғының жобасын талқылап жатады. Цезарь ИКСтің орнына РИМ болатындай етіп жасауын сұрайды. ИКС-ті атаңыз.

Білгір Андрей Козлов шотландтық Чарльз Маклиннің жаңа кітабын сенімді дереккөз деп атайды. Атап айтқанда, онда хересті сақтау мен бурбонды сақтаудың айырмашылығын, немесе «бөшкелік сусын күштілігі» деген не екенін біліп алуға болады. Бұл кітаптың атауы танымал дереккөздің атауын сөзбен құбылтқаннан шыққан. Кітап атауын табыңыз.

Өз әріптестерін ол кәсібилер мен әуесқойларға, кәсіпқойларды өз кезегінде жинаушылар мен әдістемешілерге бөліп жіктеді. Жинаушылардың ішінде ол суретін салушылар мен сипатын жазушыларды, ал әдістемешілердің ішінде философтар, жүйелеушілер және атау қоюшыларды айрықшалады. Оны атаңыз.

«Гриффиндер» мультсериалының кейіпкері Кубада жұреді. Бірде оның жанынан салтанатты түрде америкалық туды алып бара жатады, ол соны ОСЫЛАЙ ІСТЕУ үшін пайдаланады. «Жел қызы» фильміндегі алып қашу оқиғасы клубтағы таныстықтан, дәлірек айтсақ, жігіттердің қызға ОСЫЛАЙ ІСТЕУІнен басталады. Бұл жалпы қисынды, себебі танымайтын адамдар да бір-біріне ОСЫЛАЙ ІСТЕЙ береді. Қазнеттің қылжақбас блогері Сатыбалды Кербабаев «Мүшейра: Тозақта ОСЫЛАЙ ІСТЕУ» атты қисық жазбасында «Тозақтың ыстығы сонша, ...» деген сөйлемді, аталмыш жердің ыстығын мейлінше әсерлі жеткізетін сөйлеммен аяқтау керек деп шарт қояды. ОСЫЛАЙ ІСТЕУді бір әріптен басталатын екі сөзбен атаңыз.

Джеральд Дарреллдің кітабында грек Еврипид туралы баяндалады. Ол өлгенше ішіп, аулада ұйықтап қалады. Кітап кейіпкерлерінің бірі қысқалық үшін Еврипидті осылай атауға болады дейді. Қалай?

Сахара шөлінің жиегі «Сахель» деген сөзбен аталады. «Сахель» сөзінің аудармасы (африкалық) елдің атауына да кіреді. Қазақ тіліндегі аудармасының омомнимі бар. Атаңыз.

Бұл сұрақта жасырын тұрған бір ғана ұғым бар. Кейде ОНДА екі «альфа» болады, мұндай жағдайда ОЛ коалиция деп аталады. Жапонияда ұйымдастырылған «ОЛ» 1997-жылдан 2007 жылға дейін созылды. ОЛ – биологиялық топтың атауы.

Қазақ жұмбағын шешіңіз.
Қимылы оңдырмас,
Кiшкене қоңырбас.

1976 жылы Делиді абаттандыру бойынша бағдарлама аясында қаланың ескі, лас түкпір аудандары қиратылып, квартал тұрғындары өздеріне жаңа тұрақ іздеуіне тура келді. Аңыз бойынша, сыйықсыз үй-жайлар әр жерлерде пайда бола бастады, бірақ ол жерлерге арнайы келген үй бұзушы мекеме өкілдері ештеңе таппай қала берді. Бұл кварталдың тұрғындарының көбінің айналысатын ісін, кәсібін атаңыз.

Өзінің ескі корсетіне сыймай қалған кейіпкер қызды Рэй Брэдбери ОҒАН теңейді. Басқа шығармасында Брэдбери ОЛ туралы жазған үзіндісінде «жасыл, алтын және қара қою құбылған дақ» деп сипаттайды. (Бұл сипат Абайдың «Тоты құс түсті ОЛ» деген шумақтарына жақын.) ОНЫ атаңыз.

Бір журналистке АЛЬФА жиегінде ғана жасыл жолақ созылған кепкен күзгі жапырақты есіне түсіреді. Кеңестік жазушының АЛЬФА туралы кітабы „Басымен төмен төңкерілген бір ай“ деп аталады. Баз Лурманның нұсқасындағы «Альфа» 2008 жылы шықты. АЛЬФАны атаңыз.

Аудионұсқаны мына жерден табасыздар.
Жалпы Қазақ радиосының тікелей эфирін мына сілтемеден тыңдауға болады.

Кей адамдардың басқаларға қарағанда жоғары интеллектті екенін мінез-құлқынан, әрекеттерінен, ойларынан, ұстанымдарынан байқауға болады. Ақылдылықты анықтаудың тосын 6 белгісін қарап көрейік.

1. Психикалық ауытқушылық.
Британ ғалымдарының зерттеуінше, 8 жасында жоғары интеллекті болған балалар мұндай дертке жиі шалдығады екен. Әсіресе биполяр ауытқушылық көп байқалады. Мұндай адамдарда депрессия, уайым, ауыр балалық шақ немесе есірткінің әсерінен айыға алмау көбірек кездеседі. Эволюциялық тұрғыдан қарасақ та адамзат уайым-қорқыныш және интеллекттің арқасында ғана бүгінге дейін аман жетті. Өйткені үнемі қауіп-қатерді ойлау және одан шығудың жолдарын қарастырды.

2. Либерализм және атеизм
Сатоси Канадзава атты психологтың пайымдауынша, еркін көзқарастағы және дін ұстанбайтын адамдардың интеллекті жоғарылау болады. Оның зерттеуінше, ультраконсерватор жасөспірімдерде IQ 95 болса, либерал көзқарастағыларда 106,5. Діндар жастарда орташа есеппен 97, атеистерде 103 болған. Канадзаваның теориясы бойынша дін және консерватизм адамзаттың көпғасырлық эволюциясының өнімі. Ал жаңа эволюциялық шешімдерге жету үшін түрлі идеяларға ашықтық және басқаша көзқарас керек. Және әлбетте жақсы ой мен логика да керек.

3. Түнгі өмір
Эволюция психологы Канадзава бұл жерде де жоғары интеллектті адамдар қалыпты эволюциялық күн тәртібінен бөлек өмір сүреді дейді. Адамдар бұрын тіршілік үшін тек күннің жарық кезін пайдаланып, түнде тек ұйықтайтын болса, қазіргі жоғары IQ-лі адамдар бұл дәстүрді бұзып, түнгі уақытты пайдалана бастапты. Психологтың зерттеулері де мұны растайды. Ерте жатып, ерте тұратындарға қарағанда түнгі «жапалақтардың» IQ-і жоғары болған.

4. Жалғыздыққа құмарлық
Жоғары интеллектті адамдар жалғыздықтан да ләззат ала алады. Ал адамдардың көбі керісінше достармен, көпшілікпен кездескенді ұнатады. IQ жоғарылар түрлі жобаларды ойлап жүреді де, көпшілікпен кездесіп уақыт құртқылары және алаңдағылары келмейді.
Эволюциялық тұрғыдан қарайтын болсақ, бұрын адамдар бірігіп ғана тіршілік ете алды. Ал ақылды адамдар қашанда жалғыз өздері жеке жол ашуға тырысты. Мұндай адамдар басқаларға қарағанда жаңашылдықты тез қабылдап, тез үйренеді.

5. Басқаларға сенуге бейімділік
Интеллекті жоғары адамдар басқаларға сену бойынша да алда. Тек ағайын-туысқан, достары ғана емес, кез келген саладан сенімді адамдар таба алады. Олар сенімсіз адамдарды, кімдерге қандай істі тапсыруға болмайтынын жақсы сараптай алады. Сондықтан да сенуге тұрарлық адамдарды жақсы анықтай алады.

6. Қимылдың аздығы
Ақылды адамдар аз қозғалады. Білімге құштарлығы төмен адамдар жұмыс аптасы ішінде интеллекті жоғарыларға қарағанда көбірек қимылдайды. Ойшыл емес адамдар интеллектуал істерден тез жалығады да, оның орнына істейтін басқа нәрселер тауып алады. Ал интеллектуал жалқаулар көп қозғалысқа жоқ.

«Ой-Зерек» радиобағдарламасының 2017 жылғы 9 қыркүйектегі шығарылымында 2-айналымның кезекті ойыны өтті. Қонаққа келген «Бақсы» командасы (Алдан Жылгелді, Абылай Әділханов, жаңа құрамда — Ерлан Оспан, Айымзада Сәндібаева) 4:7 есебімен жеңіліп қалды.

1.Бірінші сұрақ. Философ Лосевтің пікірінше, этиканың АЛЬФАсы жақсылық пен жамандықтың шекарасын анықтаудан тұрады. Имам Мәмлүк Мұсаевтың айтуынша, қияметтің АЛЬФАсы — намаз. Психолог Римантас Кочюнастың ойынша, клиентпен кездесуде АЛЬФА құқығы консультантқа тиесілі. АЛЬФАны екі сөзбен атаңыз.

2.Интернеттік сленг құдіреті ме, осы жекпе-жек спорт түрінен бүкіләлемдік федерация өз атауын өзгертуге мәжбүр болды. Қандай спорт?

3.Есікте жасауыл бар екі қатар,
Барғанда ұрып-соғып қан қақсатар.
Ол адам /мүжіліп/, жәбірленіп тұрғанында,
Біреу кеп ар жағынан әрі тартар,
Алып барып онан соң қинап жанын.
Кездіріп талай өзен сайдың бәрін,
Ләззатын сол сайлары алып қалып,
Шығарып тастайды екен ғазиз тәнін.
Қазақ жұмбағы бұлай қандай процесс жайлы айтқан?

4.2013 жылы Прагада Чемпиондар лигасының жеңімпазы Андрей Шевченко, әлем чемпионы Роналдо, екі дүркін Олимпиада чемпионы, тау шаңғышысы Альберто Томба, «Үлкен дулыға» иегері Рафаэль Надаль, әлем және Олимпиада чемпионы, көгалдағы хоккейші Фатима Морейро де Мела қайырымдылық мақсатта Х-тен турнирге қатысты. Шевченко 2005 жылы Чемпиондар Лигасында Х істеген, ал Роналдо Бразилия үшін ешқашан Х жасамаған. Х-ті атаңыз.

5.Карталармен ойналатын «ойынында» ойыншыға шайқастар, әзәззілдік шиеленістер жасау және билікті бөлу арқылы 15 билік жетонын жинап алу керек. Алдыңғы сөйлемде қандай сөз тастап кеттік?

6.Өткен ғасырдың ортасында Еуропаның кей елдерінде символы — түйенің қаңқасы болып табылатын адамдардың өзіне қатысты әлеуметтік акциялар өтті. Ал ол акциялар неге / неге қарсы бағытталған?

7.«Буракумин» атты жапон кастасының ұрпақтары бүгінгі күні де жиі «таза емес» еңбекпен айналысады. Қазір олардың біразы алғашқылары ХХ ғасырдың ортасында пайда болған зиянды қалдықтар шығаратын кәсіпорындарда жұмыс жасайды.

8.Бұл кеңестік фильмнің титрлеріндегі заманауи шрифт шіркеулік славян қаріптермен кезектесіп келеді. Фильмді атаңыз.

9.«Қазақ қызы ұзатылғанша, негізінде, екі-ақ түрлі жұмыс істейді: /сөздер қалдырылған/, шай құяды. Жұмыстың басқа түріне қайын ененің қолында жаттығады» дейді Ғабит Мүсірепов. Кең таралған қазақ әнін еске ала отырып, тағы не істейтінін табыңыз.

10.Ньюфаундленд аралындағы Гандер қалашығы өткен ғасырдың 50 жылдары (әуе жолын игеруде) жоғары маңыздағы қала болатын, бірақ техниканың дамуымен өз маңызын жоғалтты. Алайда бірде (жаңа ғасырда) Гандер тағы да маңызды рөл ойнады. Гандердегі халық саны уақытша бір жарым еседен артық көбейген күнді — датаны нақты атаңыз.

11.Камагуэйдің тумасы Оскар Рене́ Бра́йсон Вида́ль — Бейжің Олимипиадасының қола жүлдегері, әлем біріншілігінің күміс жүлдегері, Орталық америка және кариб бассейні ойындарының чемпионы, Панамерика ойындарының екі мәрте жеңімпазы. Оның тағы қандай атағы бар екенін табыңыз.

Ойын аудиосын осы сілтемеден тыңдауға болады.

Ой-Зерек" радиобағдарламасының 2017 жылғы 2 қыркүйектегі шығарылымында 2-айналым жалғасты. Қонаққа келген «4ФМ» командасы 6:5 есебімен жеңіске жетті.

Әзілкештердің айтуы бойынша, бойдақтардың көпшілігі сұлу, ақылды және қамқор әйелі болғанын армандайды. Сол тұжырымға сенсек, үйленген еркектердің көпшілігі не армандайды?

Аңызды тыңдаңыз. Бірде Бодхидхарма 9 жыл бойы үңгірде дуал қабырғаға қарап, медитация жасайды. Бір уақытта ол сергек отыра алмайтынан, ұйықтап бара жатқанын түсініп, өз қабағын кесіп алады. Кесіп алады да, лақтырып тастайды. Лақтырылған жерде не өсіп шығады?

Қазақ жұмбағын шешіңіз:
Жалғанда бір нәрсенің үш аузы бар,
Екі аузы тар, бір аузы адам жұтар.
Көз салып айналама қарап тұрсам,
Халайық адамзаттың бәрін де бар?

Осы аптада Останкинода гроссмейстер Юрий Авербах пен разрядшы Михаил Осиповтың арасында шахмат матчы өтті. Жеңіске Михаил Осипов жетті. Олардың, шахматшылардың бір көрсеткіш бойынша айырмашылығы 91-ге тең. Ол қандай көрсеткіш?

«Иллюзионист» мультфильмінде аспаз әйел бас кейіпкерге майлы, нәрлі көже ұсынады. Кенеулі түскі ас дәмесінен туған шаттық сезімін фокусшының ОНЫ таба алмауы ғана қапа қылып, тұмшалап тұр еді. НЕНі таба алмайды ол?

Кеңес кезеңінде Қазақстанда мұндай маңызды оқиға 1926 жылы, 1937 жылы және 1978 жылы орын алды. Ал тәуелсіз алғаш Қазақстан мұны 1993 жылы жасады. Қандай оқиға?

Бір қатыгез шах Бұқарада жұбайын жазалауға бекінеді. Өлім күткен жазалау орнына әйел әсем көйлектері мен белдемшелерін киіп келеді және ерінің үкімін өзі орындайды, әйтсе де тірі қалады. Бұл тапқыр әйел өз киімін не есебінде пайдаланады?

Кәдірбек Сегізбайұлының 1976 жылғы әңгімесінен әр жерінен үзінді келтірейін.
«Ол бүгін ала-таңмен таласа тұрып… бұрын сатып алып қойған киімдерін де өзі тауып алды.… Екі-үш айтқызбай жуа қоймайтын беті-қолын да сабындап әбден тазалады… Оның таңертеңгі асын да жөндеп іше алмай алабұртып отырғанын Нұрбек жақсы аңғарған. Ақыры Әмір жылдай созылып кеткен соңғы сағаттың шабандығына зығырданы қайнағандай аулаға шығып кетті. Сол кезде ақ күшігі күндегі әдеті бойынша өзен жағалап, балық аулаймыз ба, немесе асыр салып, доп қуамыз ба дегендей аяғына орала берді. «Жоқ, Саққұлақ, енді екеуміздің бірге ойнауымыз ұяттау болады...»
Әңгіменің атауын екі сөзбен атаңыз.

Бірнеше жыл бұрын желіде белгіді компаниялардың дағдарыстық логотиптерінің жинағы пайда болды. Кризиске байланысты, мысалы, «Apple» компаниясының логосы екі жағынан тістелген алма түрінде бейнеленді. Логотипі жазудың соңына қарай бұлдырайтын (грекше атаулы) компанияны атаңыз.

Борис Акуниннің театр туралы романы бар. Сол кітаптың иллюстрациясында Акуниннің өзі өзге әртістермен бірге бейнеленген. Кімнің кейпінде?

Ибн Аббастың жеткізуі бойынша, «Алла елшісі аяғымен қойдың тұмсығын басып, БІРДЕҢЕ ІСТЕП ТҰРҒАН адамның жанынан өтіп бара жатады. Ал қой әлгі адамға қарап жатады. Пайғамбарол адамнан: «Жануарды жерге жатқызардан бұрын жасамадың ба мұныңды? Сен оны екі мәрте өлтіргің келе ме?!» дейді. Адам не істеп тұрған?

Тікелей эфир видеолары фейсбукте және инстаграмда шыққан болатын.
Ойын аудиосын мына сілтемеден ресми сайттан тыңдай аласыздар.

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» танымдық-интеллектуал ойынының 11-шығарылымына «Әйел бақыты» командасы қатысып, 2-айналымды жалғастырды. Есеп 4:7.

1. Үндістандағы Амбер қамалынында бір майшаммен жарықтанатын мың АЛЬФА сарайы бар. Фаина Раневская бірде 5 шыбын өлтіргенін айтқанда, «Оның екеуі – аталық, сыра бөтелкесіне қоныпты, ал үшеуі – аналық шыбын, себебі АЛЬФАда отырды» дейді. АЛЬФАны атаңыз.

2. Кәріс күнтізбесінде сосо айы (7-22 шілде аралығы) — кіші ыстық деген мағынаны білдіреді, тэсо айы 23 шілде мен 6 тамыз аралығы — үлкен ыстық деп аталады. Ал 23 тамыз бен 7 қыркүйек аралығындағы Чхосо айы қандай мағынаны білдіреді?

3. Бір мультфильмнің эпизодында бақалар отбасы бәрі тату-тәтті арнайы жиналып, көз алмай Х-тен шіркейдің ұшып шығуын күтеді. Х-тің өзі болмаса да, аналогы бәрімізде бар екенін біле отырып, оны атаңыз.

4. 1994 жылдың 10 желтоқсанында Ицхак Рабин, Шимон Перес, Ясир Арафат Ослода бір жерге келеді. Бұл кездесудің мақсаты не еді?

5. Қазақ жұмбағын шешіңіз:
Алпыс кісі аяқасты,
Ертеменен таяқтасты.

6. Париждегі балауыз мүсіндер музейінде мисс Робертенің алтын жалатылған көйлек киілген мүсіні Билл Клинтон және Мадонналардың жанында тұр. Үлкен бір іс-әрекеттері болмаса да, танымалдық жағынан олардан қалыспайтын Барбара Роберте деген кім?

7. Бұл тұлға туған күнін білмегендіктен, 8 наурыз болып бекітілген. Ол туралы телебағдарламада діни қауым анасымен аналогия келтіріледі.
Монтажшы боп жүрген кезінде, Оның суретін көрген атақты жазушы: «Пұшық қой» дегенде, режиссер Рошаль: «Мұрынды жөндейміз, бастысы, маған оның көздері керек» деп, рөлге шақырған екен. 1996 жылғы фильмде өзін-өзі ойнады, Карловы Варыдағы Халықаралық кинофестивальдің құрмет дипломын, «Шоқжұлдыз» кинофестивалінің үздік егде адам рөлі сыйлығын алады. Оны атаңыз.

8. Бұл шығармада шамамен 3 апталық уақыт аралығында 3 адам өлтіріледі, 2 адам өзін өзі өлтіреді және 1 өлім уайым-қайғыдан болады. Шығарманы атаңыз.

9. Қызық, дегенмен жанр атына қарамастан Деметри Мартин көбіне отырып өнер көрсетеді. Ал ол қандай біршама кең таралған жанрда еңбек етеді?

10. Танымал Монополи ойынының 1997 жылы Эконополи атты жаңа нұсқасы шығады. Оның авторы Брюс Хазерли атты кісі. Бұл ойында да әр шаршының ішінде компания аты, банк аты немесе басқа түрлі мекеме аттары жазылады. Хазерли бұл ойын арқылы сатылымынан бөлек бірнеше миллион доллар табысты қалай тапты?

11. Француздар қай тәтті дәмді «Папаның сақалы» деп атайды?

Ойынның аудиожазбасы — мұнда.

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» танымдық-интеллектуал ойынының 10-шығарылымына «Брейнсторм» командасы қатысып, 2-айналымды бастады. Есеп 6:5.

1. Танымал футбол клубының атын латын тілінен аударғанда жастық деген мағынаны білдіреді. Алайда команданың лақап аты да, ойыншылардың орташа жасы да, танымал капитаны да бұл атауға сәйкес келмейді. Бұл қай клуб?

2. Балапан көлі — 1965 жылы Қазақстанда пайда болған жасанды көл. Оның екінші атауы түбірі грек тілінен шыққан сөзден тұрады. Оны атаңыз.

3. Бір күні испан королі Филипп ІІ адмиралынан “Елдегі ең жақсы порттар қайсылары?” деп сұрапты. Адмирал “Маусым, шілде және Карфаген” деп жауап береді. Адмиралдың жауабын түсіндіріңіздер.

4. Әлбетте, көп адам ұнатпайтын тірлікті бұл танымал шығармашылық адамы да жақтырмаған. «Ыдыс жуып жатқан кезде, кісі өлтіру туралы ой келеді, біреулерді өлтіріп тастағым келеді» дейді. Ол кім?

5. Стенфорд Университетінің түлегі Деннис Хван — қазіргі кезде танымал дизайнер-суретші. Оның шығармаларын миллиондаған қолданушы көрді. Хванның жұмыс орнын атаңыз.

6. «Мифтерді жоюшылар» телебағдарламасының бір шығарылымына он Х сатып алынды. Бірақ тек екеуі ғана пайдаланылды. Автомобиль радиаторындағы тесікті бітеу үшін және түтін шығаратын құбырдың қалай қызатынын көрсету үшін. Қазақ фольклоры Х-ті біртүрлі үй-жайға теңейді. Хті атаңыз.

7. Вашингтондағы тыңшылық музейіндегі бір экспонат “Өлім сүйісі” деп аталады. 4,5 мм калибрлік, бір рет қана атылатын бұл құрал қандай зат түрінде жасалған?

8. Х — 3 сөзден түрады. Әзілге сенсек, Ресейдің таңғалдырар өнер түрлері көрсететін тв-шоуының сәтсіз нөмірлері бөлек DVD-дискте «Х» деген атпен шығады екен. muslim.kz сайты «Х шариғатқа қайшы ма?» атты мақаласында мүфтияттың абыройлы адамдар үшін Х шариғатқа қарсы іс емес деп үкім айтады. Десе де, жақында Аустралия – Сауд Арабиясы матчында арабтар Х жасаудан бас тартты. Х-ті біреуі сан есім боп табылатын 3 сөзбен атаңыз.

9. Юрий Никулин бір естелігінде Новосибирск әуежайының қону алаңында жарық жүйесі істемей қалғандықтан ұшақтың қонуы мәселе болғандығын айтады. Кейін ұшаққа әуеден көрінетіндей жарық көзі ерекше шешім арқылы табылып, аман-есен қонады. Мәселе шешуге көмектескен адамдар әуежай маңында қандай қызмет атқаратын еді?

10. 1921 жылы Францияда Бо есімді химик Габриель атты дизайнер әрі әнші арудан тәжірибе жасауға тапсырыс алады. Бірнеше тәжірибе сәтсіз жасалады. Химиктің маманданған бағыты немесе арудың кім екенін тапсаңыздар, нешінші тәжірибе сәтті болғанын таба аласыз. Нешінші екен?

11. ЭКСПОда павильон ашатын елдердің бірі Дания әлемдегі бір энергия түрінің өндірісі бойынша алдыңғы қатарда. Кішкентай ел болса да бұл салада көшбасшы Дания энергияның қай түрін өндіру бойынша Астанада шеберлік сыныптарын көрсетіп бере алады деп ойлайсыз?

Ойынның аудиожазбасы — мына жерде.

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» танымдық-интеллектуал ойынының 8-шығарылымына «Жаңа астаналықтар» командасы қатысты. Есеп 4:7

Сергіту сұрағы: Бастапқы сауал: Мария Горелованың пікірінше, ОЛ – нысанаға тигізуге арналмаған жалғыз спорттық қару. Оны екі сөзбен атаңыз.

Ян Беттеридж былай деп дәйектейді: «Егер тақырып атауында ОЛ бар болса, мақалада, үлкен ықтималдықпен, бос далбаса жазылған». Ал Тигран Бабаянның нақылына сенсек, ол күмән ауырлығынан бүкірейіп қалған. Оны атаңыз.

Әлеуметтік желіге жоғары жылдамдықта сурет жүктеуді жарнамалаған бір ұялы оператор жарнамасында бас кейіпкер жарнама соңында жолда қол көтеріп тұрған бәсекелесіне қарап “міне алғашқы ИКС” дейді. ИКСті табыңыз

Джон Локк ОНЫ «ойлану анатомиясы» деп, ал Хельмар Нор — "қиялдың көндіру көйлегі" деп атаған. Станислав Ежи Лец егер ОЛ дұрыс емес болса, онда күллі ғылымдар поэзияға айналады депті. ОНЫ атаңыз.

Саяхатшы Карл Маннергейм Азияға сапары туралы естеліктерінде кей мұсылман үйлерінің төбесінде түрлі-түсті жіп ілінетінін жазады. Бұл жіптер арқылы бір физикалық шаманың критикалық мәніне жетуі анықталады. Жіп арқылы не анықталатын еді?

Бұл әлемге ғылым нұрын шашқан атақты адамға Фон деген ақсүйек атағын ұсынғанда, ол бас тартқан. Алайда өмірде «фон» сөзі оның есімін бәрібір үнемі қуалап жүреді. Ол кім?

“Төгілген құрма” атты өлеңде ақын танымал паралелл бойында орналасқан нәрлі жеміс ағашының қызығын адамдар көре алмайтыны туралы мұңая жазады. Өлеңде аталған құрма ағашы қай елдердің ортасында өсіп тұр?

Google компаниясының 1 сәуірге арнап шығарған ролигінде екі ғана батырмадан тұратын, смартфондарға арналған жаңа виртуал пернетақта жарнамаланады. Және бұл роликке қатысқан бір бағдарламалаушы маман 1791 жылы туған ғалым адамның өз туысқаны екенін айтады. Ол ғалым адамды атаңыз.

Бұл спорт түрінде басқа бір спорт түріндегідей қол мен аяқтың жылдам қимылы, ақыл және спортқа жақын бір өнер түріндегідей иілгіштік, икемділік, жеңілдік қажет. Аталған өнер түрі мен спорт түрінің әріптерінен біз сұраған спорт түрінің атын құрастырыңыз. Егер қатты қиналсаңыздар, қазақ тіліндегі 3 бұйрық раймен атай қойыңыз.

Қазақ жұмбағын шешіңіз: Төмен қарап өседі, Күн жылына өшеді.

Джордж Карлин атты сатирик адамдардың қартайған шақтарында діни кітаптарға бет бұруын ОҒАН дайындық деп әжуалайды. ОНЫ қазақстандық белгілі абрревиатурамен атап көріңіз.

«Оскар» фильмінің желісі бойынша, Луи де Фюнестің кейіпкері туған қызына ешқандай да қалыңдықтың жасау мүлкін бермейтінін айтады. Ол: «Дым жоқ саған, дым жоқ, тура мына жердегідей» дейді де, Х-ті нұсқайды. Х-ті атаңыз.

27 қарашада өткен ойында жазғы серияның лидері «Бақсы» командасы 8 ұпаймен 1-орын алды. Жазғы серияның соңғы ойынында жеңіске жеткен «Brainstorm» командасы құрамға уақытша жастарды қоса отырып, 6 ұпаймен 2-орында қалды. Негізінен «мафиялықтардан» және тағы бірер командадан құралған микс «Самғау» командасы 5 ұпаймен 3-орынға табан тіреді.



І тур сұрақтары by asaubota

1. “Ирония судьбы или с легким паром” фильміне үнділер 2013 жылы “Жаңа Жылды сүйемін” атты римейк түсірген екен. Фильмде басты кейіпкер Рандир достарымен моншада ішіп отырып басқа қалаға ұшып кетеді. Танымал аббревиатураға сүйене отырып Рандирдің Чикагодан қай қалаға ұшқанын табыңыз.

2. Украиналық мəнерлеп сырғанаушы Елена Ляшенконың айтуынша тек спортшы қыздар үшін ғана емес, жалпы əйелдер үшін “ең жақсы стимул — тек дүкен ғана”. Біз стимул жəне дүкен сөздерімен тек бірінші əріптері ғана басқаша қандай 2
сөзді ауыстырдық?

3. Туринде өткен Қысқы Олимпиада ойындарының бір жарнамалық постерінде трамплиннен секіру алаңы бейнеленген. Постердің астыңғы бөлігінде трамплиннен секіргелі тұрған спортшының шаңғыларының ұштары ғана көрінеді. Жарнамалық постер қай танымал брендтікі?

4. Бір карикатурада ИКС пен ИГРЕКті қосқан кезде қосындысы құпия қызмет дерек қорына айналып шыға келеді. ИКС пен ИГРЕКті атаңыз.

5. 1776 жылы Тəуелсіздік алған АҚШ жыл сайын мереке кезінде 21 рет отшашу атады. Бұл дəстүр бізге де келетін болса, Тəуелсіздік күні неше рет атар едік отшашуды?

6. Жаңа жылдық бір анекдот бойынша еркектің есеюінің 3 кезеңі болады екен. Біріншісі: ол Аяз Атаға сенеді, екіншісі: ол Аяз Атаға сенбейді. Үшіншісін сіз атаңыз.

7. Сэр Фрэнсис Бёртон — танымал ағылшын дипломаты, саяхатшысы, шығыстанушы жəне тыңшысы. Шығыс тілдерін зерттеумен қатар, танымал 2 шығарманы ағылшын тіліне аударуға да қатысқан. Жалпы Еуропа халқы Фрейдтің идеяларын осы шығармалар арқылы қабылдауға дайын болды деседі. 2 кітаптың бірі — Камасутра, ал екіншісін сіз атаңыз.

8. Роберт Мэтьюс атты физиктің бұрынғы зерттеулеріне сүйеніп айтуынша смартфон құлаған кезде экранының сыну ықтималдығы өте жоғары. Физик бұрын ненің құлауын зерттеген еді?

9. “12 маймыл” фильмінде Бред Питт жүйкесі нашар, ашулы адамның ролін сомдайды. Образ мейлінше жақсы шығуы үшін режиссер Бред Питтен нені тартып алды?

ІІ тур сұрақтары by MERmukhanov

1. ИЛ-76 ұшағы Оралдан Лондонға 18 әуе рейсін жасап, кері қайтты. Бұл оқиғаның болған жылын атаңыз.

2. Желтоқсан айының алғашқы күндерінде (бірақ Бірінші Президент күні емес, әрине), суретшілердің бүкіләлемдік екі мерекесі бар. Ол екі мереке арналған суретшілер тобының бір-бірінен айырмашылығын атаңыз.

3. Солақайлар күнінде туған бұл солақай «Арсеналдың» жанкүйерін Иоанн XXIII Шіркеуден аластатқанмен, Иоанн Павел II онымен кездесу өткізді. Бірнеше фильмде ойнаған, Forbes-қа қайбір жылдары 550 және 900 миллион долларлармен кіріп кеткен бұл адамды атаңыз.

4. Көрермен сауалнамасына сенсек, ең ұнамсыз айдар — цитаталар. Америка философы Ральф Эмерсонның кұнделігіндегі цитатаны аяқтаңыз: «Мен жек көремін ....»

5. Сұрақ авторы 2006 жылы «Артек» халықаралық орталығына жолдама алып барды. Ондағы лагерлердің біріне орналасқаннан кейін, Қазақстаннан барған басқа балаларды іздеуі қисынды шығар. Дегенмен, Маңғыстау облысынан келген балалардың көпшілігінің есімінің бірдей болуы аздап жымитты. Олардың аттары қандай еді?

6. Since 1986, Richard is also a businessman and winemaker. He owns the restaurant and a 50-hectare vineyard which produces some 80,000 bottles a year (red and rosé). Бұл кім жайлы википедия парақшасынан үзіп алынған?

7. Қазақ жұмбағын шешіңіз.
Бір нәрсе төрт бұрышты, түсі шұбар,
Екі адам екі жақтан аңдып тұрар,
Екеуі он екіден әскер алып,
Жерінде ұшан майдан ұрыс салар.

8. Революция жылдары Фидель Кастро бір хабарландыру жазуларға екі нөл қосып, салып кететін. Нелерге?

9. «Взгляд» газетінде орынды, ғимараттарды қиратуға арналған бір мақала «Х жоқ» деп аталды. Х сөзі Еуропада «1001 түн ертегілерінің» танымалдығының арқасында таралды. Х-ті атаңыз.

Өздеріңіз білетіндей /білмесеңіз осы посттан біліңіз/, бір топ блогер қауым "Қазақстан" ұлттық арнасының эфирінен берілетін «Білгірлер бәйгесі» атты зияткерлік сайыстың 2016 жылғы маусымына қатысты.
Жалпы, ойын дәрежеміз жаман болған жоқ: 32 команданың ішінде біз жартылай финалға дейін жетіп, 3-4 орынға тұрақтадық.
Ойындар қызық, дегенмен біртекті емес. Мысалы, естеліктерден: түсірілімдердің бірі қарсылас команданың қиғылық салуымен, айғай-шумен өтті. :) Ал соңғы ойынымызда Алмас Алтайдың тойы қабаттасып, Маралбек ұшып кетті, сол жартылай финалды ойнай сала артынан мен де асығыс ұштым Ақтауға. Бірақ жеңілісіміз соған байланысты деп тұрғам жоқ. :J

Қазақ телевизиясына интеллектуал жобалар қажет-ақ. Ол факт. Дегенмен, сапалы дүние — жоқтың қасы.
Біз қатысқан бұл сайыстағы сұрақтардың біразы — «ХХ ғасыр көшбасшысы» кезіндегі жұрнақтан қалған сауалдар сияқты. Дәл қазір 27 жасымда мен 16-ымда айтып кеткен «Функцияның экстремумдары» немесе "Қабысу, матасу, жанасу" секілді тіл элементтері туралы жауаптар бергім келмейді. Дегенмен, иә, бұндай сауалдардың болу/болмау мәселесі — талқыланатын, дауласуға тұратын, дәлелдеуді талап ететін сұрақ. Яки, бір жақты емес, әрине.

Сауалдардың және жауаптардың формулировкасы кейде сәл қисынсыз. Соңғы турда кейде не сұрап отырғанын, қандай стильде жауап беру керегін ұғыну да қиын. Бізде жауап іздеуде тым терең қазу мәселесі кездесті. Тым.

Жобаны ең басты екі кемшілігі бар.

1) Жылдамдыққа иек арту — оңай сұрақтарды, мәселен, кімнің қолы шапшаң, сол ала бермек. Біз ҚазҰУ-мен алғашқы ойынымызда сөйтіп жеңдік. Бұл — дұрыс емес, кейбір командалар сол әлеуеті ашылмаған күйі жобадан шығып кеткен шығар.

2) Сұрақтар бөлінісінде бағалау — бұрыс. Ойындардың бірінде, 2-турға, түркілердің «Бөрі» таңбасы туралы сауал келді. Бұрын бастық та жауап бердік. Сол үшін 50 (!) ұпай берді. Ал шартты түрде Рио де ла Плата өзені жайлы сұраққа 5-10 ұпай. Бөрі айуаны түркілердің белгісі екенін білу неге арнасы ең жалпақ өзенді білуден 5-10 есе артық бағаланбақ?

Одан бөлек, өзіндік себептермен біз жоба жеңімпазының адалдығына («Болашақ» командасы) жалпы күмән келтірдік және ұйымдастырушылардың немқұрайлылық ситуациясына іш тартпадық. Жеке өзім жүргізушіге де көңілім толмайды.

Жобаның алғашқы жүлдегерлерін қайдам, өзіміз олардың эфирін жасап бергеннен басқа марапатқа ие болғанымыз жоқ. Жақсы, мен аздап эгомды қасып алдым. Бірақ ұйымдастырушылар қаражатты қалай жұмсағаны қызық.

Жалпы, осы не осындай жоба бір қатар түзетулер мен өзгерістермен эфирде үнемі болғаны жөн деп ойлаймын. IQ-і салмағынан аспайтын бұл қоғам мүшелерін дамытудың бір жолы ТВ-жобалар екеніне кәміл сенемін.

p.s. Өзіміз тек сынай бермей, бір толық серия (оннан аса ойын) жүргізілген «Керекринг» жобасының негізінде іріктелген командалармен жаңа жобаны бірер орындарға ұсынып көргенбіз. Сұрақтар — терең зияткерлік деңгейде (ресейлік «Что? Где? Когда?» бағдарламасының шамасындағы сауалдар), жоғарыда аталған кемшіліктер жоқ. Соған орай кей тв-мамандардың «Шоу-бизнес, әншілер қатыса ма?» деген сыңайдағы сұрақтар болғаны күмілжітті. Әзірге, деңгейміз сол.
Мүмкін, ол жоба да өз уақыты мен арнасын күтіп жатқан шығар.

Бірінші іріктеу кезеңі:

Екінші іріктеу кезеңі:

1/4 финал:

1/2 финал:

19 маусым күні Бирхофф мейрамханасында кезекті ойын өтті. Сұрақтар командаларға мобильді қосымша арқылы берілді, жауаптар да солай қабылданды. Тартысты өткен ойында 9 ұпаймен Қазақстан халықтық коммунистік партиясының командасы жеңімпаз атанды. «Аустралия» (блогерлер, «Нұр, Мафия», «Нұр медиа» командасының ойыншылары) 7 ұпаймен 2-орын, ал тұрақты «Керек адамдар» командасы 6 ұпаймен 3-орын алды. Атышулы «Бақсы» командасы толық құрамда келмей, сәтсіз өнер көрсетіп, тұңғыш рет жеңімпаз атағын қорғай алмады.


1 тур сұрақтары (авторы — Аршат Ораз):

1. Украин және белорус тілдерінде Кавун деп қарбызды атайды. Ал, олар нені Гарбуз деп атайды?

2. Коко Шанельдің сөзін жалғастырыңыз: “Мен сәнмен айналыспаймын. Өйткені, мен …”

3. Қазақстан коммунистік халық партиясы өз бағдарламасында КСРОның құлау себептері ретінде мемлекеттің 3 нәрсеге тым қатты араласуын атайды. Олар: Мәдениет, Ғылым және ...?

4. Ньюкасл Университетінің студенті Луи Эрнанның айтуынша біз өмірде көзімізбен көрмейтін нәрселерге көп сүйенеміз. Оның бір жобасы көзбен көрінбейтін нәрселерге арналады. Андроидқа арнап жасаған қосымшасы арқылы мынадай суреттер түсіруге болады. Ненің суретін?


5. Орыс кавалериясының генералы Потто оны Шейх Шамильге теңейді, ал Семенов-Тян-Шанский Римге қарсы соғысқан Понтий патшасы Митридатқа ұқсатады. Жюль Верннің бір романына арқау болған бұл тұлғаға Қазақстан 2008 жылы 25 теңгелік марка арнады. Тұлғаны атаңыз.

6. Бұл спорт түрінде спортшылар жарыс алдында тырнақтарын алулары қажет, саусақтарына неке жүзігі немесе сақина тағуларына рұқсат жоқ, сағыз шайнауларына әсте болмайды. Қазақстан бұл спорт бойынша әлемде алдыңғы қатарларда. Ал, отандасымыз Илья Ильин әлемнің және Азияның бірнеше дүркін чемпионы. Бұл қай спорт түрі?

7. «Ыссы, шаң. Шаң. Ыссы.» Соғыс жылдарындағы Алматы көшелерін өзінің танымал повесінде осылай суреттеген жазушыны атаңыз.

8. 1933 жылы кино мамандарымен кездесуде Геббельс бір фильм туралы “Бұл тамаша фильм. Кинематография тұрғысынан өте керемет. Өз ұстанымында әлсіз адамдар бұл фильмнен кейін большевик болып кетулері де ғажап емес” дейді. Фильмді атаңыз.

9. Актриса Линдси Лохан 6126 брендімен леггингс (лосины, тар фасонды шалбар түрі) шығарады екен. Бұл атауды өзінің сүйікті актрисасы Мэрилин Монромен байланыстырады. 6126-ның шешілуі қалай?

2 тур сұрақтары (авторы — Мерей Ермұханов):

10. Біреулер оны естігенде, атақты футбол клубын көруден үміт үзер еді. Бұл аралдың атауымен жазушы Джонрид Абдуллахановтың трилогия романы аталады. Аралдың тарихи атауы Сужоқ деседі. Аралды атаңыз.

11. «Бүкіл әлем тарының қауызына сияды».
Абай бұл фразасымен не айтқысы келген?

12. Жазушы Пабло Неруда ешбір құс аулаушы оны тоқтата алмайды деп жазған. Нені?

13. Қазақ жұмбағын шешіңіз.
Бір қалаға қоныпты ұшып келіп,
Топтана сексен сегіз қараша үйрек,
Төртеуден бөлініпті бір сегізі,
Қалғаны кілең оннан-оннан бөлек-бөлек,
Болған соң бес адамның күзетшісі,
Жайылды көк шалғында кейде өрістеп.

14. Назар аударыңыздар! Ойбастар!
Жауапты дәл атаңыз.
Бірнеше жыл бұрынғы апат нәтижесінде чилилік шахтерлер жер астында бірнеше ай жатты. Бірінші қажеттіліктегі заттармен қатар бір компания оларға жоғарыға шығардан сәл бұрын ОСЫларды жіберді. Ежелгі Қытайда соттар пайдаланған ОЛардың 200 мың данасын XVIII ғасыр соңында Наполеон Мысыр жорығы үшін тапсырыспен жасатты.
Ойбастарда не жатыр?


15. Бірнеше интернет ресурс зейнеткерліктен кейін өмір бар ма? деген сыңайдағы мақалалар жариялағанын көріп, одан кейінгі өмірдің шартты екенін екенін алға тартады. Сұрақ авторының пікірінше, бұл тұжырымды олардан әлдеқайда бұрын осы ер кісі көрсетіп кеткен. Оны атаңыз.

16. Rolan Garros турнирінің қатысушыларына берілетін қос сыйлық біреулерге италиялық жазушы-коммунисттің кейіпкерлерін еске түсірер еді. 1999 жылы біреуін чилилік Марсело Риос өзінің тыржиған түріне және сұхбаттарға қатысуға бас тартқаны үшін, ал екіншісін – күн шуақ секілді көңілді Алекс Корретха иеленді. Осы аталған екі сыйлықтың атауын атаңыз.

17. Фаина Раневскаяның нақыл сөзін толықтырыңыз.
«Икс – бұл бұттан молаға дейінгі ұзаққа созылатын секіріс».

18. Аустралияның Элис-Спрингс қаласында мына бір мүсін орналасқан (оң жақта суретте).
Бұл мүсін не жарнамалайды?

Сұрақтарға сіз де ойланып, еш іздеу жүйесінің көмегінсіз жауап беріп көріңіз. Ойын барысындағыдай сізде, әрине, 1 минут+1О секунд емес, әлдеқайда көбірек уақыт бар. Іске сәт!

Ойынның фоторепортажын мына жерден көруге болады.