«Астана – өмір сүруге жайлы және қауіпсіз қала» бағдарлама шеңберінде Есіл ауданында рұқсат етілмеген қалдықтарды жинау және тасымалдау бойынша сенбілік ұйымдастырылды. Екі күнде полигонға 647 тонна құрылыс қалдықтары шығарылды, деп хабарлайды астана әкімдігінің ресми сайты.

Ауданның экологиялық ахуалын жақсарту үшін және аумақты жинауға  құрылыс компаниялары мен мердігер ұйымдар ұсынған 33 самосвал мен 7 жүк тасымалдаушы тартылды.

Жұмыстар үш учаскеде жүргізілді: Нұра Есіл каналы, Қорғалжын тас жолы, Қ. Мұхамедханов көшесінің бас жағы.

Есіл ауданы әкімінің аппаратымен бірге Есіл аудандық АІБ ЖПҚ ТҚБ инспекторларымен бірлесіп құрылыс объектілеріне комиссиялық тексеру жүргізілді.

Аралау барысында құрылыс объектілерінде абаттандыру ережесі бұзылған фактілер анықталды.

Осыған байланысты бұзушыларға егер ескертулерді жоймаса әкімшілік жауапкершілікке тартылатыны туралы 29.10.2018 жылға 8 шақырту берілді:

1. Объект: Көпқабатты тұрғын үйлер құрылысы құрылысы

Мердігер: «Арман қала 21» ЖШС

Орналасқан жері: № 26 көше

Ескертулер алынды;

1. Объект: Көше құрылысы

Мердігер: «АБК Құрылыс» ЖШС

Орналасқан жері: Тұран д

Ескертулер алынып тасталды;

1. Объект: «Luxory Home» КТК құрылысы

Мердігер: «Русалдинг» ЖШС

Орналасқан жері: Сауран к.

Ескертулер алынды

1. Объект: КТК құрылысы

Мердігер: «Сығанақ строй» ЖШС

Орналасқан жері: Ә. Бөкейхан к.

Ескерту алынды

1. Объект: 103 жедел жәрдем гаражының құрылысы

Тапсырыс беруші: УСжЖП.

Мердігер: «Астана Шаңырақ – 2030» ЖШС

Орналасқан жері: 31 қосымша көшесі

Ескерту: тазалау пункті жоқ

Қабылданған шара: аралау тобы темір бетон блогымен жауып тастады.

1. Объект: «Самрук тауэрс» КТК құрылысы

Мердігер:  «Ария Жайна Астана» ЖШС.

Орналасқан жері:  Қ. Мұхамедханов к

Ескерту: тазалау пункті жұмыс істейді

Қабылдаған шара: Шығу тобы темір бетон блогымен жауып тастады.

1. Объект: КТК құрылысы,

Мердігер: «Новые Окна» ЖШС.

Орналасқан жері:  Қорғалжын тас жолы  № 25 үй

Ескерту: Қатты түйісетін жер жоқ

Қабылданған шара: Аралау тобымен темір бетон блогымен жабылды.

1. Объект: Тарау кешенінің құрылысы

Мердігер: «АкмолаВодСервис» ЖШС

Орналасқан жері: «Тельмана» т/а

Ескерту: Жуып тазалау орны жоқ

Қабылданған шара: Аралау тобымен темір бетон блогымен жабылды.

1. Объект: КТК құрылысы.

Мердігер:  «G Park» ЖШС

Орналасқан жері:  Ұлы Дала даңғ № 19.

Ескерту: Қатты түйіспе жері жоқ

Қабылданған шара: Аралау тобымен темір бетон блогымен жабылды.

1. Объект: көпқабатты тұрғын үй құрылысы

Тапсырыс беруші: УСжЖП

Мердігер: «Асти» ЖШС

Орналасқан жері: Ш. Айтматов к.

Ескерту: Жуып тазалау орны жоқ

Қабылданған шара: Аралау тобымен темір бетон блогымен жабылды.

1. Объект: су жабдығы желісінің құрылысы

Мердігер: «Арман АБК» ЖШС

Орналасқан жері: Ә. Бөкейхан к

Ескерту: Қатты түйіспе жері жоқ

Қабылданған шара: Аралау тобымен темір бетон блогымен жабылды.

Астанада қатты тұрмыстық қалдықтарды бөлек жинау бойынша жобаның екінші кезеңі басталды, деп хабарлайды елорда әкімдігінің ресми сайты. 

27 қазаннан бастап қалдықтарды екінші рет жинақтау үшін қаланың барлық мектептеріне сары контейнерлер орнатылмақ. Бүгін қаланың 30 мектебінде «Vпереработку» акциясы бойынша оқыту басталды. № 14 мектеп-гимназияда оқушылар мен ата-аналар үшін ҚТҚ бөлек жинауға арналған тақырыптық сабақ өтті.
«Бұл шара балаларды үлгілі болуға, қоқысты бөлек жинаудың мәдениеті мен қоршаған ортаны сыйлауды үйретеді. Бұл ауламыздың, қаламыздың қала берді әлемнің тазалығын сақтау үшін маңызды», — деді Қоғамдық бастамаларды дамыту қоры төрағасының орынбасары Әсел Мұқанова.

Қоршаған ортаны қорғау және табиғат пайдалану басқармасының бас маманы Айнұр Солтанғұлова балаларға жобаның мәнін түсіндірді.

«Екінші шикізатты қайтадан өңдеуге болады, яғни металл, шыны, қағаздан жаңа өнім дайындалады. Мысалы 7 пластикалық бөтелкеден бір футбол формасын дайындауға болады, Nike компаниясы осындай акция ұйымдастырды. Мұндай бастама әлемде көп, сіздер жастар қоршаған ортаны жақсартуға үлес қосыңыздар», — деді ол.

Қалдықты бөлек жинау бойынша конкурста жеңімпазға бір себет алма беріледі. № 14 мектеп-гимназияның директоры Олег Надеин қоқыстың «екінші шикізат» екенін, оның қайта өңдеуге болатынын айтты.

«Біз бұрын тастай салатын қоқыстардан өзге материал өндіруге болады. Бүгінде біздің алдымызда қоқысты тастай салмай сұрыптап, өңдеу міндеті тұр. Оқушылар қалдықты бөлек жинауға әдеттенсе қоғамда бұл кеңірек тарайды. Шараның арқасында ауданымыз тазара түсті», — деді ол.
Оның сөзі балаларды тебіренте түсті.

«Егер барлық адам табиғатқа жаны ашыса қоқыс тастамайды, жер ана жақсара түседі. Бұл жобаға белсенді түрде қатысамын. Бүгіннен бастап қоқысты сұрыптап жинаймын. Бізге қандай қоқысты қайсы контейнерге тастау керектігін түсіндірді», — деді 4 сынып оқушысы Полина Жикова.

Байқоңыр ауданында қайта өңделетін шикізатты қабылдау пункті пайда болды. Енді «ақылды» ауданның тұрғындары «Green Station» пунктіне қағазды, пластикті, целлофанды, шыны мен басқа да материалдарды тапсыра алады. 

Шикізат тұрғындардан аталымына сәйкес сатып алынады. Бағасы 3-100 теңгенің шамасында, деп хабарлайды Астана әкімдігінің ресми сайты.

«Ақылды қала» жобасын іске асыру аясында Астанада бүгін салтанатты түрде қайта өңделетін шикізатты қабылдау пункті ашылды. Жобаны «Astana clean time» компаниясы Байқоңыр ауданы әкімдігімен, «Аstana Innovations» АҚ-мен бірлесіп жүзеге асыруда.

«Қаланың әр тұрғыны ақшалай сыйақы үшін шикізатты қабылдау пунктіне тапсыра алады. Біз 11 түрлі материалды қабылдауға дайынбыз. Аталымына сәйкес шикізатты 3-100 теңгеден қабылдаймыз. Қазіргі таңда қайта өңделетін шикізатты қабылдайтын 9 пунктке 500 келіден астам қалдық өткізіледі», — дейді «Astana clean time» компаниясының бас директоры Тимур Исмағұлов.

Мәселен, қағаздың келісі үшін 3 теңге, алюминийдің келісі үшін 100 теңге алуға болады. Тұрғындар қоқыс үшін берілген сыйақының мөлшері емес, қоршаған ортаны қорғау ісіне қосылған үлес маңызды екендігін айтады.

«Ауданымызда мұндай пункттің ашылғанын естігенде, біз қатты қуандық. Бірінші кезекте, бұл табиғатты қорғау ісіне қосатын үлесіміз. Сол себепті мен өз балаларыма қалдықтардың өңделетінін көрсеткім келді. Осылайша, уақыт өте келе жаһандық мәселе өзектілігін жоғалтады деп ойлаймын. Қарапайым ережелерді сақтау кез келген адамның қолынан келеді. Тіпті, ақшалай сыйақыға ие болу мүмкіндігі ұсынылып отыр», — деді аудан тұрғыны Кәмила Нарымбетова.

Айта кетейік, жыл соңына дейін Астананың «Ақылды ауданында» қайта өңделетін шикізатты қабылдайтын тағы 2 пункт орнатылады деп жоспарлануда.

Қарағанды қаласында қоқыс өңдейтін зауыт туралы 2000-ыншы жылдары айтылған болатын. Қаржылық дағдарысқа байланысты жоба ол кезде іске асқан жоқ. 2010 жылы аталмыш мәселе тағы да көтерілді. Бұл жолы құны бірнеше миллиард теңгені құрайтын жобаға неміс инвесторлары қызығушылық білдірген. Алайда басы таудай болып басталған жобаның соңы құрдымға кетті. Себебі бюджетте қаражат жоқ. Ал Қарағандыда қоқыс қалдықтарын өңдейтін бір ғана зауыт бар. Ол — қаламыздағы «Ресайклинг» компаниясы. Оның қызмет көрсету аумағына қала мен сұрыптау мөлшері кіреді. Яғни компания облыстың барлық аудандарына қызмет көрсетпейді. Ең басты мәселе сол, тұрғындар қоқысты жәшіктерге сұрыптап салу жағына келгенде енжарлық танытады.

Бүгінде көшеде шашылып-төгіліп жататын қалдықтарға жұртшылықтың көзі үйреніп кеткен. Көрсе де көрмеген болып өте шығады.


Ең бастысы қоқыс төгетін контейнерлер бос тұр. Ал оны қоршаған қоршаудың сыртқы жағында үйіліп жатқан қалдықтарда есеп жоқ.


Тұрмыстық қалдықтарды жою бүгінгі таңда өте өткір күйде тұрған мәселе. Бұл біздің қаламыз үшін ғана емес, бүкіл еліміз үшін де маңызды.
Өз сөзінде: «Бірінші мәселе олар үлкен аумақты алып жатса, екінші мәселе оларды жою кезіндегі ауаға таралатын түрлі газдардың адамға кері әсер етуі»,-дейді Қарағанды қалалық мәслиxат xатшысы Қабдығали Оспанов.

Ал енді статистикаға назар аударсақ, республикамызда 6325 елді мекеннің 4525-інде ғана тұрмыстық қалдықтар мен күл-қоқыс төгілетін арнаулы полигондар бар. Оның тек 307-сі ғана заңдастырылған. (2015жыл)

Тек бір белгілі жайт — біздің қаламыздың қоқыс орталығына айналып бара жатқандығына билік өкілдері мен эколог мамандардың дабыл қақпайтыны қынжылтады.

Мусор беріп жіберу — ХХІ ғасыр қала қазақтары арасында кеңінен дамыған дәстүр. Мусор әдетте үйден шығып бара жатқан еркектерге әйелдер тарапынан беріледі. Келіншектер күйеулеріне, қайныларына, ұлдарына береді.

Бұл дәстүр арқылы әйелдің еркекке құрметі, сенімі, сүйіспеншілігі паш етіледі. Сондай-ақ қазақтар үйден шыққан мусор арқылы үйдегі негатив энергия, нашар аура, керек емес артық заттар, қоқыстардан құтылатынына сенеді. Үйге келетін жаңа берекеге орын ашылды деп қуанады қазақ әйелдері.

Мусорды үнсіз алып кету — дәстүрді құрметтемегендік болып саналады. Сондықтан үйден шыққалы тұрған жауапкершілігі мол, салт-дәстүрге берік еркек «Мусор бар ма, ала кетейін» деп өзі сұрап алады немесе әйелдер жағы «Тоқтай тұр, мусор беріп жіберейін» деп бұл дәстүрге деген мұқияттылықтарын көрсетеді.

Мусор беріп жіберу — қазақ отбасындағы бала тәрбиесінің де бір бөлшегі. Буыны бекіп, бұғанасы қатая бастаған ұл балаларға жастайынан мусордың жеңіл түрлері беріледі. Ата-аналар әдетте бұл жауапты істі мәртебемен орындаған ұлдарын мақтап, мадақтайды. Осылайша дәстүрге бейімделе бастаған жас ұрпақ жауапкершілік сезініп, өзін үлкен өмірге дайындай бастайды.

Ақтөбеде Әбдіжәміл Нұрпейісовтың «Қан мен тер» романына қойылған ескерткіш бар. Кейіпкерлердің образдары мейілінше дәл берілген. Тіпті, шығарманы оқымаған адамның өзі мүсіндерге бір қарап, кімнің-кім, мінезі қандай, арыстан ба, қорқау ма, адам ба, азғын ба екенін шырамыта алатын сияқты. Бір сөзбен, ескерткіш өзіне жүктелген эстетикалық міндетін абыроймен орындап тұр. Ләззат алуға да, қалың ойға шомып, пәлсапа соғуға да (кейбіреулерге пәлсапа соққанның өзі ләззат болуы мүмкін екенін жоққа шығара алмаймын)болады.

Толығырақ мында