Менің бір апам сондай ісмер адам болған екен: қолынан келмейтін нәрсе болмапты. Бүкіл ауылды киіндірген дейді, ол кісі мен 1 жаста болғанда қайтыс болған.Өзім көрмесем де, ол кісі тоқыған алаша, басқан сырмақ, макрамэлерді, ескі суреттерден ол кісінің тіккен киімдерін көрдім.

Бүгін Алматыда Студенттер сарайында белгілі, талантты журналист Руслан Бөлебайды еске алу кеші өтті. Кеште естеліктер мен жақын араласқан достары келді. Ол 1985 жылы Қызылорда облысы, Шиелі кентінде көп балалы отбасында дүниеге келген. Қазақ журналистикасында өзіндік ізін қалыптастырған, ерте жұлдызы жанған, 15 жасынан бастап қазақ Бұқаралық ақпарат құралдарында тырнақалды мақалалары жарық көріп, 2002 жылдан бастап республикалық, қалалық газеттерде тілші қызметін атқарды. 2005 жылы КТК телеарнасының тілшісі, 2008 жылдан бері «Қазақстан» ұлттық арнасының «Таңшолпан» бағдарламасының жүргізушісі болды.

1. Көп бөлігі әйелдер.
2. Жоғары білімді сырттай оқу арқылы алған.
3. Компьютерді білмейді, білетіндерді қатты сыйлайды.
4. Информатиктері Windows – тың стандартты бағдарламалары мен Offiсе – ден ары аса алмайды.
5. Комиссиядан өлердей қорқады, себебі білім аз.
6. Өз білім деңгейін папкаларға компютерде терілген қағаздарды жинаумен өлшейді.
7. Оқушыларға: «жұмыс дәптерін толтырыңдар» — деп қақсайды, бірақ ол оқушының білім алуы үшін емес, тексеруші комиссияға көрсету үшін қажет.
8. Олар ешкімге керегі жоқ «Сабақ жоспарын» жазудан әбден қажығандар. (тым болмаса өзімізге қажет болсашы сол бір бет қағаз)
9. Еркектері мереке сайын бірігіп арақ ішеді.
10. Оқушының бұзықтық жасағанын көрген кезде, өзінің де кезінде осындай қылық жасағаны есіне түсседе, ол оқушыға ұрса жөнеледі.
11. Формалды нәрсеге әбден еттері үйренген, өтілуге тиіс тәрбие сағатының жоспары тек қағаз жүзінде өтіліп папкасының ішінде сақтаулы тұрады.
12. «Нұр-Отанның» мүшесі.
13. Сайлау бола қалса барлығы бір ауыздан, бір адамға дауыс береді.
14. Өз еркінен тыс екі республикалық, бір облыстық, бір аудандық басылымға жазылады, (көбісі пайдаланар алдында оқылмайтын газеттер)
15. 3 ке жауап берсе 5 қояды. 0 ге жауап берсе 3 қояды.
16. Жеке веб сайт ашқандары «Қызыл кітапқа» тіркелген. (деп жыртылсаң ә)
17. Сайт пен Е-маіl ды ажыарата алтындар өсіп келе жатыр.
18. Жалақыларын айтуға ұялады.
19. Барлығы интернетке басқа біреу дайын қазақша материалды салып қойса деп ойлайды.
20. «Білім туралы» заңды бірде бір рет оқып көрмеген, есесіне папкасында тұр.
21. Шілдеден бастап жалақысы 30 пайызға өседі.

Базардамын. Клиент болған соң–назардамын. Тайып тұрғым келеді-ақ, махабаттың назымына. Айтшы қауым, естіле ме назым мұңдай? Ау әпке, тұра

Алдында Крис пен Олиден сұрағанбыз сіздер флудпен, троллингпен қалай күресіздер деп. Олар негізі сұрақты түсінбеді, яғни ондай мәселе жоқ деді олар. Оларда өйткені бір қолданушы этикасы бар, басқаны сыйлау, басқаның ойын сыйлау түсінігі бар. Ал бізде өкінішке орай бұл әлі мәселе болып келе жатыр. Мақсат басқаларды күлдіру сияқты болып тұрады. Күлу, күлдіру әрине жақсы, Құдайға шүкір күлдірткіш таланттардан кенде емес екенімізді де көріп жүрміз. Бірақ, осыны азайтсақ қайтеді? Күлкінің де реті бар ғой, күлдіруге, күлуге арналған посттар да жетіп жатыр. Салмақты тақырыптар, каменттерді де әрі қарай келеке, мазақ қылып кетпесек қайтеді? Одан да сол тақырыпта жақсы ойымызды жазып, басқаның ойына да құрметпен қарасақ жақсы емес пе? Бұл жерде бәрі бір ойда болуы мүмкін емес қой, пікір жазу, пікірталас та сол үшін емес пе адамдар салиқалы пікірталас жасаулары керек. Бұлай кете берсек сайтымыз арзан сайттардың бірі болып кетеді.

Біз бұны алты жылға жуық уақыт күттік.

Уақыт таяған сайын, жүрек дүрсілдеп кетеді, шынымен менің басымнан өтіп жатыр ма деп өзіңнен сұрай бересің. Бір жағынан қорқыныш — өмірдің жаңа кезеңіне аяқ басуға дайынмын ба, дұрыс әке бола аламын ба деген сұрақтар мазалайды. Оның үстіне бұрынғыдай достарыңмен қалағаныңша сауық-сайран құра алмайтының, енді өзге әкелер секілді жұмыстан кейін үйге асығуға мәжбүр болатының көңіл-күйді түсіріп жіберетіні рас. Екінші жағынан — алты жылға жуық емін-еркін жүргенің жетер, енді алға қадам басу керек, бала сүйіп, қызығын көретін кезең жетті деп өзімді қайрап та қоямын.

Сөйтіп, не керек — 9 ай тез өте шықты. Кейбір отбасылар айтып берген, түнгі ұйқы алдында айтылатын қорқынышты әңгімеге татырлық оқиғаларды бастан өткізген жоқпыз, түн ортасында жерік затты іздеп шарқ ұрмадым, еріксіз ашу мен қалыптан тыс мінез ауытқушылықтар көрмедім өз жарымнан. Кәдімгі күнделікті өмір, тек ай сайын іші үлкейе түседі. Ол тіпті тоғызыншы айына дейін жұмысында болды.

Әйелімнің бұрыннан бергі арманы бар еді — алғашқы баланы өз ата-анасының қасында босану. Алматыда қолдау көрсетіп, бала бағуды үйрететін адамдарымыз жоқ. Іздесек табылар еді-ау, тек өзгенің мазасын жөнсіз алуды екеуміз де қаламаймыз. Оның үстіне Алматының дәрігерлері мен олар көрсеткен қызмет деңгейі жаңағы мақсатымыздың орындалуына тағы бір себеп тауып берді. Жол жақын емес, десек те тәуекелге бардық. Аман-есен жеттік сөйтіп Ресейге.

Менің ата-анам жағдайды түсіндірген соң біздің бұл шешімімізге түсіністікпен қарады. Осы үшін оларға ерекше құрмет. Біз Атырауға жеттік те, облыста тұратын менің ата-анамның үйіне кірместен, бірден Астраханға тарттық. Біздің үйге апаратын жол ауыр, әрі ұзақ. Аман тұрғанда баратын жерімізге жетіп алайық дедік.


Ресейдің басқа облыстарында жағдай қалай екенін білмедім, Астрахан дәрігерлеріне көңілім толды әйтеуір. Олар да үйреніп кеткен — бүкіл Қазақстан бізде емделеді ғой, — деп қояды. Олай деуі енді артықтау шығар, бірақ атыраулықтар точно Астраханға келіп емделіп, операция жасатып жүр.

Ат таңдаудың өзі қызық екен. Бала дүниеге келді. Ешкім ештеңе демейді. Істі өз қолыма алдым. Өзіме ұнаған бірнеше есімді таңдадым да дауыс беруге салдым. Менің жағым бар, қайын жұрт бар, әйтеуір дауыс беру нәтижесінде екі фаворит есім анықталды: Мәулен және Ыбырай. Өзім Ыбырайды қалап тұрмын, бірақ қорытынды бойынша есеп тең: 6 адам Мәуленді, 6 адам Ыбырайды таңдаған. Тағы да тупиктеу жағдай. Отбасыларымыздағы беделді тұлғалар Мәуленді қалап тұрған секілді. Бірақ мен Ыбырайға жабыстым да қалдым. Іштей солай атап та қойған сияқтымын. Сөйтіп, ауруханадан шығарар алдында Ыбырай болады деп кесіп айттым. Пәлендей қарсылық болған жоқ.

Құжат рәсімдеуде де жолым болды. Астраханда Қазақстанның консулдығы бар. Куәлікті сол жерде рәсімдеуге болады. Әдетте бұған үш күн кетеді екен. Іштегі қызметкерлермен танысып, жақын сөйлесіп кеттік. Олар да үш күн жүргізіп қайтеміз, бүгін алып кет деді. Сөйтіп 3-4 сағаттың ішінде туу туралы куәлік дайын болды.

Қырқынан шығып, Алматыға қайтатын кез келді. Астраханда туған екен, бесікке салу ырымын да осындай жасайық деп шештік. Оның үстіне бұл жақта біздің салт-дәстүрлеріміз ұмыт болған. Сондықтан оларға да бұндай мейрам қажет әрі таңсық еді. Бір қызығы, ол жақтан бесік таба алмадық. Ата-анам үйдегі бесікті алып баратын болды. Ол бесікке мен де жатқанмын кезінде :)


Астрахандағы ағайын кейін рахметін айтып жатыр. Бесікті өмірінде көрмегендер де бар, қызығып сұрап жатыр. Атын айтып, азан шақыруға жергілікті молда келді. Обшым, бәрі атыраулық стилде жасалды :)

Қысқаша осы.

Сонымен, әке болған қалай екен деп сұрайсыз ғой. Шынымды айтсам — сөзбен жеткізу қиын. Оны сәби сүйгендер ғана түсінетін шығар. Бала тәрбиелеудің ауыртпалығы аз емес шығар, бірақ қызығы мен қуанышы үшін бәріне дайынсың. Бұрын өз өміріңнің басты рөлінде өзің болсаң, қазір қосалқы рөлде екеніңді білесің.

Бұл тест мінез ерекшеліктері мен қасиеттерді дәл анықтайтындығымен танымал. Мұнда жарияламас бұрын өзім өттім. Достарыма, ата-анама, бауырларыма жібердім. Барлығы дәл келеді дейді. Бұрын жасап көрмесеңіз, байқап көріңіз. Сұраққа жауап берерде анау-мынау демей, ішкі дауысыңызға жүгініңіз.
Сіз қайсы көкөністі көбірек жақсы көресіз?
А) қияр немесе қызанақ
Ә) қауын немесе қарбыз


Қияр және қауын
Мұндай таңдау әйелдерге қарағанда ер адамдарға тән. Бұл типтегі жігіттер – ер мінезді әрі салмақты. Ішімдікке салынып кетпейді. Олардың арасында спортшылар мен саяхатшылар көп. Дәл осындай жанның қасында кез келген әйел өзін қауіпсіз сезінеді. Отбасындағы жауапкершілікті өз мойнына алады. Мақсатшыл әрі ойға алған ісін оңай бағындырады. Кемшіліксіз жан жоқ. Бұл азаматтарға қиялдау жетіспейді. Жұбайының: «Маған қашан гүл сыйлайды?»,-деп күтуі нәтижесіз. Дұрысы – қандай гүл қалайтынын тұспалдап айту. «Қияр-қауын» типіндегі әйелдер көбіне басшы болады. Бірақ үй шаруасына олақ. Олар асты дәмсіз әзірлейді, ақшаны ұқсатып жұмсауды білмейді, ыдыс жууды, киім тазалауды ұнатпайды. Ер адамдармен адал, жанын ұғатын дос.

Қызанақ жəне қарбыз
Олар – көңілді, белсенді жандар. Асқан тілтабысқыштығымен ерекшеленеді. Бірақ тілдесу кезінде үнемі тепе-теңдікті сақтамайды. Құйындай мінезі жанжалға жиі алып келеді. Мұндай типтегі – жігіттер асқа талғампаз. Еріншек және жолсөмкесіне шәркейі мен үй халатын салып алып, ұйықтайтын қапшығын құшақап жүре береді. «Қызанақ-қарбыз» әйелдер әсершіл, жануарларды және отбасын сүйеді. Олардың жанында өзін жайлы сезінеді. Әзәзілдік қолынан келмейді, бірақ кейде әдепсіздік танытуы мүмкін. Себебі, «қарбыз-қызанақ» типіндегі жандар шынайылық пен ашықтықты алғашқы орынға қояды.


Қияр және қарбыз
Мұндай жандар үнемі психологиялық тұрғыдан абдырап қалады. Сыртқы келбетіндегі байсалдылық пен ұстамдылық ішкі дүниесіне сәйкес емес. «Үндемегеннен үйдей бәле шығады» деген мәтел осындай ер адамдарға сай. «Қияр-қарбыздар» жанартау сияқты. Дәл қазір қандай сөз айтып, ертең не істейтінін ешқашан ешкім білмейді. Ал әйелдер болмашы нәрсеге ұрыс шығармайды. Барлығын ішіне сақтап, бір күні «жарылады». Ыдыс-аяқтар қирап, күйеуінің басына әңгір таяқ ойнатып жатса таңғалмаңыз. «Қияр-қарбыз» типіндегі жандар – нағыз шығармашылықтың адамы. Олар ойланып-толғануға бейім. Араларынан ғалымдар, өнертапқыштар жиі шығады.


Қызанақ және қауын
Дәл осы нәтижеге сәйкес келгендер – байсалды, әдепті, сабырлы. Сезімталдығы мен түйсігі дамыған. Әдемі заттарды жақсы көреді және жоғары талғам иесі. «Қызанақ-қауын» ер адамдары нәзік болады. Олардан суретші, музыкант, жалпы шығармашылық адамдары жиі шығады. Әйелдер – ғашықтыққа бейім, көңілшек, махаббатына жан-тәнімен беріледі және оған тұрақты. Жанқияр, нәзік әрі қамқор жұбай. Ал «қызанақ-қауын» типіндегі ерлер өзімшілдер қатарында.


P.S. Шаңырағы биік болатын жұптар:
«қияр-қауын» ер мен «қияр-қарбыз» әйел;
«қызанақ-қауын» ер мен «қияр-қауын» әйел;
«қияр-қарбыз» ер мен «қызанақ-қарбыз» әйел;
«қызанақ-қарбыз» ер мен «қызанақ-қауын» әйел.

Ньюсджекинг (newsjacking) — қандай да бір оқиғаны, жаңалықты, үрдісті өз брендінің танымалдылығын арттыру мақсатында пайдалану технологиясы. Әдістің пайда болғанына 3-4 жыл ғана. Авторы — Дэвид Мирман Скотт (David Meerman Scott).
Ақпарат ағыны күшейген сайын, оның құны төмендеп, "өмір сүру" уақыты қысқарып кетті. Адамдар жедел ақпаратты ғана тұтынуға үйреніп қалды да, брендтер өз жаңалықтарын өткізу үшін жаңа технологияларды меңгеруге мәжбүр. Осы ретте әлемдегі трендтерге ілесу қажеттілігі туындап отыр.
Ньюсджекингті екі ауыз сөзбен түсіндірер болсам, оның ең айқын мысалы — Google-дың әр атаулы датаға байланысты дудлинг жасауы.

Ньюсджекинг ерекшелігі неде?
Ньюсджекинг сіздің бюджетті үнемдеп, ел аузынан түсірмейтін ең керемет әдіс, ашығын айтқанда. Бұл PR және SMM мамандарынан жеделдікті, батылдықты және креативтілікті, ең бастысы — ауызбіршілікті талап етеді.

Ньюсджекер деген мамандық бар ма?
Бар. Енді бар. SMM-ші деген сияқты, маркетинг ғылымының PR деген ағымы сияқты, PR-дың SMM, newsjacking деген құрал-әдістері бар. Сәйкесінше, сол салада арнайы маманданған қызметкерлер пайда болуы заңды.

Осы әдісті сәтті қолданғандар бар ма?
Бар. Осы уақытқа дейін менің көзіме түскен бірен-саран мысал бар. Ары қарай мен сіздермен осы әдіс сәтті қолданылған кейстермен, ньюсджекингтің қандай салаларда қалай қолданылуы мүмкін деген ойларыммен бөлісемін.

Шынтуайтына келгенде, елде ауыз толтырып айтарлық ерекше оқиға\үрдістер сирек. Дегенмен, отандық сауда маркалары/компаниялар/брендтер/меморгандар осы бір технологияны қолдануда селқостық, құлықсыздық танытуда. Онысы енді бекер.
Ньюсджекинг әзірге бөлек ғылым емес, дегенмен бұл әдіс Дэвид ойлап тапқанға дейін табиғатта болмаған деп ойламаңыз. Ол болған, тек аты бар құрал ретінде қарастырылмаған. Алдыңғы жазбамда айтқандай, соғыс кезінде CocaCola компаниясы сауда көлемін арттыру үшін арнайы кампания ұйымдастырды. Бұл жағдайдағы ньюсджекинг мәні неде? Басты оқиға — соғыс. Қаншама сарбаз жарақат алып, өлім құшуда. Ал тірілерінің патриотттық сезімдерін өшіріп алмай, ары қарай соғысуға ынталандыратын не? CocaCola. Сарбаздардың амандығы үшін тұтынушылардың тиын аяп қалмауына «ынталандыратын» кім? CocaCola. Яғни, CocaCola оқиғаны өз мүддесіне пайдалана алды. Бұл — барып тұрған ньюсджекинг.

Енді өзіміздің кейстерге келейік.
Осыдан бірнеше жыл бұрын астаналық кафелердің бірі келген тұтынушыға қосымша құйып берген ыстық суы үшін 400 теңге ақы сұраған.
Бұл оқиға әлеуметтік желі қолданушылары арасында біраз наразылық тудырып, әңгіме болған.
Клиенттердің шағымдарын ескеріп, кафе мынандай қадамға барды. Ол жөнінде — фейсбуктегі парақшасында.
Бұл мысал ең алдымен жақсы қойылған коммуникация айғағы ретінде қарастырылады. Алматы кафелеріндегі бір шайнек шай ары кетсе 400 теңге болса, Астанада — 600 теңгеден кем емес. Онымен қоймай, қоюланып кеткен құманға ыстық су құю — қосымша ақы.
Осы оқиғаның нәтижесінде астаналық кафе-ресторандарда ыстық суға қосымша ақы алу деген үрдіс жойылды десе болады. Бұл, әрине, тура мағынадағы ньюсджекинг емес. Дегенмен, кафе бірнеше күн бойына ел аузынан түспей, тіпті оған қызығушылық артты. Басқа қала тұрғындары да #400тенгезакипяток хэштегін пайдаланып, түрлі оқиғаларымен бөлісіп жатты.
Кампания құны — 0 теңге.
Пайда — әлбетте болды.

Тағы бір таза ньюсджекинг деуге келмейтін, бірақ бірнеше күнде танымалдылығы біршама артқан компаниялар — Logycom және Apples.kz. Олардың былтырғы ақпандағы девальвация кезінде бірден сайттарын жауып, мынандай хабарлама іліп қойғандары скриншот қалпында әлжелілерде кеңінен тарады:




2015 жылы жазда Алматының тау етегіндегі аудандарында сел жүріп, халық біраз әбігерге түсті. Еріктілер жұмысқа тартылды. Халықтан көмек жиналды. Осы кезде еріктілерді тегін тамақтандыруға дайын кафе-ресторандар жұмылып, арнайы мәзір жасады. Ол жөнінде атақты пиаршымыз Әлішер Елікбаев жазып отырды. Бұл — нағыз ньюсджекинг — тағамдану орындары осы әрекеті арқылы өздерін құрметке лайық екенін көрсете білді.

Ньюсджекинг жеке бренд беделіне де берері аз емес. Танымал пиаршы Жандос Құрманбаевтың байрақпен байланысты мемлекеттік қызметкерлермен шиеленісі атақты заңгер марқұм Михаил Кленчиннің назарына іліккен еді. Ақыры іс Кленчиннің араласуымен сәтті аяқталып, Жандосқа тағылған айып пен айыппұл алып тасталынды.
Кленчин, сөзсіз, бренд болатын. Сондықтан, оның осы іске араласуын — ньюсджекинг деп таныдым.

Маған ең қатты ұнаған биылғы кейс — беларусьтің Белавиа компаниясының Ресей мен Түркия арасындағы кикілжіңді тиімді пайдалана алған жарнамасы:

Өкінішпен мойындайтын нәрсе — мұндай батылдыққа бара алатын қазақстандық компаниялар әлі жоқ.

Жарайды, олай керемет батыр болмай-ақ қояйық. Бірақ, осындай керемет технологияны «бейбіт» мақсатта қалай пайдаланып қалса болады?
Мемлекеттік сала
Үкіметті компания деп қарастырсақ, оның мүддесі — халықты жұмыс істеуге, салық төлеуге ынталандыру. Мысалы, Apple компаниясы өз өнімдеріне деген біздің қызығушылығымызды арттырып отырады — біздің өмірімізді жеңілдететін жаңа гаджеттерін ұсынып дегендей. Ал біз болсақ жыртылып, сол «тістелген алманы» сатып алу үшін ақша жинап, несие аламыз — компанияның табысын арттырып, оны байытамыз. Үкімет те сол сияқты — мемлекеттік аппарат өз жұмысының тиімділігін арттыру («біздің өмірді жеңілдету») арқылы, біздің патриоттығымызды нығайтып, салық түсімі азаймауына қызмет етеді («оны байытамыз»).
Үкімет министрліктердегі PR-қызметтері арқылы идеологиялық жұмыс жүргізеді, бірақ мемлекеттік PR осы жаңа технологияларды мүлдем, несін айтайын — ескі технологияларды да жарытып пайдалана бермейді.
Ал ең құрығанда, тіпті дым ойлап таппадым дегеннің өзінде нақ осы ньюсджекингті мына жағдайларда қолдануға болар еді (бұл жерде тек қана релиз таратуға қатысты жайттарды айтамын, өйткені одан арға әрекеттер — тұтас кампания болып кетеді):
Мұнай бағасына қатысты қандай да бір мәлімдеме (ОПЕК, Барадей): құзырлы орган жауап-мәлімдемесі — баспасөзге, қазақстандықтардың өміріне ықпалын суреттейтін инфографика — үкімет сайтында.
Сирия/ИГИЛ: ҚМДБ немесе дін істері жөніндегі агенттік тарапынан мәлімдеме. Тек қана жамағат оқитын сайт емес, бұқара оқитын медиада жариялау. Атап айтқанда, жастардың теріс ағымға түсіп кетпеуі үшін атқарылып жатқан шаралар туралы фотореп. Мүмкін ана жақтан қайтып келген адасқандардың бірімен интервью де жарар еді. Былайша айтқанда, мысалы, мен сияқты тым трезвый адамға қайдағы бір Джоли мен Ив Кустоның исламға бет бұрғаны туралы немесе Өзбекстандағы бір орыс бүйірінде «аллах» деген жазуы бар балық ұстап алғандығы туралы «жаңалық» мүлдем өтпейді.
Президенттің кезекті жолдауы: барлық министрліктер өз тарапынан түрлі креативті хабарлама/мәлімдемелер жасауына ешкім де кедергі емес. Әлбетте ол релиздер меморганның нақты пайдалы шарасы/нәтижесін көрсетуі қажет. Айталық, салық туралы өзгерістер туралы кіріс жөніндегі комитет инфографика түрінде таратса болар еді. Бірақ, ондай ештеңе алмадық.
Атақты жазушы/ақынның жаңа кітабы: мәдениет немесе білім-ғылым министрлігі мұны міндетті түрде пайдалануы қажет.
Головкиннің/Қанаттың кезекті жеңісі: спорт министрі соның құрметіне фейсбукке қысқаша клип жіберсе, халық ықыласына бөленері сөзсіз. Яғни кісі болып қалған, портфель ұстап туған образдан арылып, адами қасиеттері ел назарында жатталып қалады.

Бизнес
Қазақтың ұлы тұлғаларының бірінің мерейтойлы жылында арнайы серия шығару: айталық, Raimbek Bottlers көп сусындарының бірінің қорабында жыл бойына бір ақын/жазушының суреті мен өлең немесе нақыл сөздерін орналастыруына болады. Бұл "ұлт фанаттары" тарапынан үлкен сұранысқа ие болары сөзсіз. Сол сияқты сүт өнімдерін, киім-кешек, шығарушылары осы идеяны пайдалануына әбден болады және ол айтарлықтай табыс әкеліп, әлжелілерде көп талқыланады. Журналистер де ондай жаңалықты қалт жібермесі анық.
Түрлі заңдарға өзгеріс енгізілуі: айталық, Еңбек Кодексіне енгізілген басты жаңалық — ескі редакциясында жұмыскерді жұмыстан шығаруға 20 себеп болса, жаңа нұсқада 25 себеп жазылған. Осыны делік «Казком» қалай "қағып" кете алады? Әрине, жаңа заң аясында өз қызметкерлерін қалай қорғайынын айтып, мақтанып қалуына болады. Ал жұмыскерін қорғаған жұмысберуші әрине, беделі жоғары болады.

Жалпы, non-governmental салада ньюсджекингті пайдалануда шексіз көп идеялар жасауға болады. Мемлекеттік салада да көңілсіз, қызықсыз, сауатсыз релиздер жариялай бергеннен, адамды жымита алатын, үміт сыйлайтын креативті дүниелер шығаруға инструменттер мен технологиялар жетерлік.
Әріптестерге соны тілеймін.
Басты профит — танымалдылықты арттыру үшін бір тиын да жұмсалмайтындығы. Әлеуметтік желілерде кеңінен талқылану, массаның есаінде қалу.

Тақырыпты түсініп, ұнатқандар — лайк қойсын, түсінбегендер комменттерін қалдыруына әбден болады.

---

---

АҢСАҒАН МҰСТАФА

• 1979 жылы 12 қыркүйекте, Атырау облысы Миялы ауылында дүниеге келген.
• 1997 жылы Алматы қаласының сурет колледжін бітіріп, Темірбек Жүргенов атындағы Өнер академиясының графикалық дизайн бөлімінің студенті атанып, академия қабырғасында А.Дүзелханов, А.Омаров, М. Қыдырбаевтардан дәріс алған.
• 1991 жылдан бастап «Ақ босаға» газетінде көркемдеуші редактор қызметін атқарып келеді.

• ...
• 2014 жылдың 14-қазанында «Сөйле, сурет» атты көрмесі ашылды :)

---

---

---

---

Бүгін көптен күткен Аңсаған Мұстафаның көрмесі «Сөйле, сурет» көрмесі ашылды.

---

---

Көрмеге бүгінгі күні тек қазақстандықтардың арасында ғана емес шетелдіктерге де танымал болып үлгерген әлеуметтік тақырыптардағы Аңсаған Құрманғазықызының 50-ге жуық суреттері қойылды.

---

---

Суретшінің айтуы бойынша ол өз суреттерінде жастарға тәлім тәрбиені заманауи және әркімге бірден түсінікті инфографика тәсілін пайдалана отырып жеткізуді көздеген. Сол үшін де тәрбиелік мәні зор әлеуметтік көрмені жастардың қалың тоғысу орны, Астананың қара шаңырағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университетінде өткізуді жөн көрген болатын.

---

---

Бүгін күні бойын әлеуметтік желілерден де, ақпараттық агенттіктер мен газет-журнал, теле-радиолардан да Аңсағанның көрмесінен түрлі жазба, фоторепортаж, жаңалықтарды тамашалап жатқан боларсыздар. Ал мен бұл постымда Аңсағанның «Сөйле, сурет» көрмесі негізгі аудиториясына жетті ме, олар суреттерден қандай әсер алғандарын суретпен көрсетпекпін.

---

---

Ал ендеше көрейік, суреттер сөйледі ме?

---

---

---

---

Көрме қазан айының 25-жұлдызына дейін, Еуразия Ұлттық университетінің бас ғимаратында өтеді.

---

---

P.S. Менің фотоаппаратыма ілінген жастардың түрі осы ^_^

Тәп-тәуір киініп алған адам алдыңыздан ақша сұрап шықса, бірінші түріне қарайсыз. Бет-аузы ісіп тұрса, әрине, арақ үшін садақа қимасыңыз анық. Солай ғой? Бәріңіз олай етпессіз, бәлкім. Мен «нанға», «жолға» ақша сұрайтын «пяншіктерді» айналып өтуге тырысамын.
Ал, тәуір киініп алып, қолына бағалы телефонын ұстаған адам ақша сұраса ше? Оның шынымен қиналып тұрғанына сенесіз. Жақсылық жасап кетуіңіз әбден ықтимал. Менде осылай «кенет қинала қалған» адамдарға аяушылық сезімі көбірек оянады.

Көшеде ән айтып, аспапта ойнап отыратын жандарға ешқашан ақша тастап көрмеппін. Рас, жанында отырып, біраз өнерін тамашалап аламын, «сау адам қайыр-садақа сұрамау керек» деп ойлайтын болармын. Сіз ше, тамашалаған өнерді садақамен бағалап кетесіз бе осы?

Ал, киерге киімі, ішерге асы болмай қалып, көшеде тіленіп отырған жандарға ше? Аяқ-қолы сау болса, мүлде назар аудармаймын дей алмаймын, өте сирек қайырымдылық жасаймын. көше жағалаған мүгедектердің еңбек етуге мүмкіндігі аздығын ескеріп, бес-он тиын садақамды қиып жататыным бар.

Демек, адамдардың қайырымдылық жасауына аяушылық сезімі, оның ішінде де тым қиын жағдайлар көбірек әсер ететін сияқты. Оған мына экспериментім дәлел бола алады.

Есіл жағалауында өнеріне ақша тіленіп отырған адамдар ғана болғандықтан, жиналған бар қаржы соларға салынды.