Блогиадаға бір ән арналмаса оғаш шығар? :) Барлық қатысушылардың атынан «Блогиадашылар әнін» қабыл алыңыздар.
Орындайтын Асқар Базарбай.

Блогиадашылар әні

Сөзі: Әйгерім Кеулімжай
Әні: Асқар Базарбай

1. Көктем қызу басталды,
Көркем көңіл, жас жанды
Отыз екі блоггер,
Сақадай-сай аттандық.

Тақырыпқа сан түрлі,
Сюжет іздеп шарқ ұрдық.
Фотореп, видеореп,
Апта бойы бар тірлік.

Қайырмасы:
Бұл – блогиада, блогшының сапары,
Бұл – блогиада, біз шынығып, ысылған!
Бұл – блогиада, контентке сапалы,
Бұл – блогиада, миллионын ұсынған!

2. «Он екіге он қалды!»
Жазбаменен байсалды,
Пікірталас туғызып,
Оқырманға ой салдық.

Жегідей жеп сан күдік,
Бағаларды аңдыдық.
Әділдіктің бес қазы
Символы ғой мәңгілік!

Қайырмасы:

Бұл – блогиада, блогшының сапары,
Бұл – блогиада, біз шынығып, ысылған!
Бұл – блогиада, контентке сапалы,
Бұл – блогиада, миллионын ұсынған!

3.Сең қозғалып, жөңкілді.
Өткір ойлы, өр тілді
Блогшылардың үнінен,
Қазнет қайта серпілді!

Қайырмасы:

Бұл – блогиада, блогшының сапары,
Бұл – блогиада, біз шынығып, ысылған!
Бұл – блогиада, контентке сапалы,
Бұл – блогиада, миллионын ұсынған!

Рахмет саған, блогиада!

Суреттер қатысушылардың блог-жазбаларынан алынды

Уақыт қалай зымырайды, ә? 8 ай да зу ете қалыпты. Міне, отызыншы постымды жазып, Блогиададағы бәйгеме нүкте қоймақпын. Дүбірлі блогжарыс мені ізденуге, шыдамдылыққа, сынды дұрыс қабылдауға, қатені мойындауға үйретті. «Блогермін» деп сенімді, нық айта алатын дәрежеге жеттім.
Сапалы контентке қосқан 29 «үлесімнің» мониторға дейінгі жағдайы қалай болғаны; постты жазу барысында қандай қызық, нендей қиындық кездескені айна-қатесіз көз алдымда. Енді ше, әр постым ішімнен шыққан балам сияқты: әрбірін толғанып, толғатып, қиналып, жылап-сықтап дүниеге әкелдім. Әр жазбаның жазылуы — ауыз толтырып айтарлықтай әңгіме)))

Ең алғашқы пост

Блогиадаға қатысуға шешім қабылдағаныммен артынан қатты қорықтым. Адуынды ақсақал-блогерлері бар, мықтылары бар, олармен жарысамын деп сайыстың ортасына жетпей масқара болудан, елдің күлкісіне қалудан шошыдым. Алайда, шегінуге жол жоқ, барынша жақсы жазба жазуға тура келді. Берілген «Көктем» тақырыбы былай қарасаң, тым оңай сияқты, екінші жағынан тым қиын. Креативімді іске қоспасам, постым 8 сыныптың шығармасынан аумай қалғалы тұр. Ойыма бизнес сап ете қалсын!
«Жезөкшені жазам» — дедім бірден. Одан кейін сатушылар, кондуктор, таксист, жалғаса берді.
Жұмыстың фотоаппаратын қолыма алып, Астананың орталық базарына шықтым. Базарда жай адам томардай құрылғы ұстап жүрмесі анық, бәрі маған бұрылып тұрып қарайды. Сатушылардан ақпарат алу да, суретке түсіру де оңайға соқпады. «Айқын газетінің тілшісімін, жақсы материал дайындағалы жатырмын,» деп алдауға тура келді (Айқын ұжымынан кешірім сұраймын).
Кешкісін жезөкшені «аулауға» шыққанда басталды қызық. Қасымда таныс жігіт бар. Алдымен сутенерлерге соқтық, бәрі ат-тонын ала қашты. Одан кейін әлгі сылқымдарды аңдыдық. Сөйтіп жүргенде ойда-жоқта пәтерді жалға берушілерден ақпарат алдым.
Тура мағынасында маңдай тер, табан ақымен туындаған жазбамды бәрі мақтай жөнелгенде төбем көкке екі елі ғана жетпеді-ау. Қазылар мен оқырмандардың оң пікірі маған дем берді, бойымда сенімділік пайда болды. Тағы да жақсы жазба жазуға шабыттандырды.

Түңілдірген пост

«Сүт» тақырыбы берілген сәттен-ақ интернетті ақтарып отырып, сүттің сапасын анықтайтын неше түрлі тәжірибелерді жасап көрмек болдым. Дәл сол сәтте құрбым Әйгерім Кеулімжай видеоларымның операторы боп жүрген еді. Сүттің сапасын анықтап тұрғандағы видеомды түсіруге де келісе кетті. Бірақ, тәжірибе сәтсіз шығып, жоспар күлге ұшты. Не істеймін? Видео түсіріп болған соң сүтке шомылу поцедурасы туралы ақпарат алуға бармақ болған Әйгерімге де сұлулық салонынан «отказ» келді. Екеуміз де «енді қайтеміздің» астында қалдық. Бірден Астанадан 70 шақырым алшақта жатқан Родина ауылындағы «Родина» сүт зауытына барамын деп шештім. Әйгерімге бірге баруды ұсындым. Ол қарсы болмады.
Бардық. Көрдік. Суретке түсірдік, ақпаратын алдық. Үйге қайтарда кімнің не жазатынын бөліп алар сәтте «Мен мынаны жазамын» деудің орнына, дос көңілін қимай, «Сен мынаны жаза ғой, мен қалғанын жазайын,» дедім. Сонда… жарыста достықты ысыра тұру керегін, өзің және өзіңді ғана ойлау керегін есіме алсамшы)))
Қазылар алқасы Әйгерімге жоғары балл қойып, маған төмен ұпай бергенде түңіліп кеттім. Екеумізге бірдей баға қояды деп күткем. Жыладым. Өзімді әділетсіздік құрбаны сезіндім. Саммитамен шәй ішуге барып отырып, жылап қайтып кеткенім есіме түссе, сұмдық ұялам. Саммита күліп кеткен шығар)))
Жаңа басталған жарыстың тұғырынан «түсіп қалатын болдым» деп байбалам салғаным-ай! Сайыс аяқталғанша сондай паникамен келдім)))

Ең қауіпті пост

Арнайы Блогиада үшін, «Фоторепортаж» тақырыбы үшін профи фотоаппарат сатып алдым. Ала сала, постымды дайындауға кірістім. Сонда жаңа Nikonның функцияларын қарап та алмаппын.
Шымкенттен туыс әпкем келіп, апталап жатып, «емделіп» жүрген космотерапевтке аттандым. Дым қорқыныш болмады, қала сыртындағы беймәлім ортаға жалғыз-ақ бардым.
Су жаңа құрылғымды түк түсінбеймін, суретке түсірсем, сонадайда тұрған адам көз алдымда, кадрге сыймайды. Ары шұқимын, бері шұқимын. Болмаған соң соткамды шығарып, соған түсіре бастадым. Емделуге келген адамдардың емес, космотерапевт Евгенияның рұқсатын алған соң көзін жұмып алып, теңселіп тұрған адамдардың арасында емін-еркін ғычық-ғычық еткізіп қойып жүрмін. Есесіне, олар сеанс аяқталған соң «жанымды шығарды». «Бізді неге рұқсатсыз суретке түсіресің» деп, құрылғыма жармаспасы бар ма?! Жаңа ғана сатып алған фотигімді сындырып қоя ма деп қорықтым. Ойбу, сонша тыраштанған суреттерімді сол жерде қимастан өшіріп тастауға тура келді. Ұялы телефонымдағы суреттерді білмегені жақсы болды.
Қайтайын десем, дала қап-қараңғы. Қаланың сырты болған соң көлік те аз. Жолдың бойында үрпиіп, такси тоқтатып тұрмын. Бір машина өтіп барып тоқтады да, жүргізуші «Эльвира?» деді таңырқаған дауыспен. Танымадым. Сөйтсем, осы Керектегі Торғай екен. Жақсы болғанда, үйге апарып тастады.

Ең нашар пост (меніңше)

«Сусын» тақырыбына асыққаныммен, дым идея болмай шықты. Ары-бері ойланып, инфографика жасамақ болдым. «Несі бар, Нұрберген Мақымның сүтке жасаған инфографикасы жап-жақсы баға алды ғой, сен де қатырасың,» деп қояды бір ойым. Таңертеңнен түннің ортасына дейін тапжылмастан жасаған инфографикаға ұқсас бір дүнием сол сәтте мен үшін ғажап боп көрінген. Қазір сол шимай-шатпақты жарияласам, 2 не 3 ұпай алар еді))). Нұрбергеннің инфографикасы қайда, менің шимайым қайда, әхәхә.

Өкіндіретін пост

«Сұхбат» тақырыбы. Нысана айқын. Бірден визажистке қояр сұрақтарымды жинап, оған жауап беретін жақсы маманды іздей бастадым. Жұлдыздардың бетін әрлеп жүрген Сандуғаш Бексырға Алматыда, сұхбатымды телефон, интернетсіз тікелей өзінен алу керек. 7 арнаның визажистін тауып, келісіп, сұхбатты алып келдім. Үйге келіп, диктофондағы диалогты жазбы қылып түсіріп отырып, кенет бәрі ұнамай кетті. «Қазылар алқасының 80 пайызы жігіттерден тұрады, олар онсыз да боянған қыздарды жақтырмайды. Демек, менің жазбам оларға қызық болмайды да, төмен балл қоя салады.» Осы бір ой маза бермей қойды. Мерей Ермұхановпен(Мереймен көп ақылдасатынмын) ары-бері ақылдасып отырып, қолжетімсіз мамандық иесінен сұхбат аламын деп шештім. «Неге Мерей» дейсіз бе? Жәй, ол – менің құрдасым ғой)).
Сонымен не керек, ұйымдасқан қылмыстық топ мүшесін, рэкэт деуге аузым бармайды, таптым. Досым арқылы оларды әңгімелесуге келістірдім. Аяқ-қолым дір-дір етіп сұхбатымды алдым. Алдын ала сұрақтарымды қағазға түсіріп алмаппын, «бұзықтардың» гүр-гүр еткен дауысынан ойымдағының бәрін ұмытып қалдым))) Ол постыммен бәрін «жыртып тастаймын» деп ойлап едім, БАЦ! Ерлан Оспан 6 ұпай қойып, ұрысып кетіпті. Тағы көңіл-күй түсіп, тостағаным жуылып қалды. Өкіндім. Ішкі дауысымды тыңдап, визажисттің сұхбатын жарияламағаныма өкіндім. Жігіттерге боянып-сылану жұмбақ боп көрінеді деп ойламаппын…

Ең ыңғайсыз сәт

Маралбекті таныстырар кезде өзі Астанада болмай, жампозы Самалды біраз мазалауға тура келді. Сағат түнгі 1-2-ге дейін отырып, Марконы біраз зерттегенім бар-тын. Ертесіне кейіпкерімнің сыныптасы, досы, ата-ана, ауырының телефон номерлерін алып, бір-бірден хабарласа бастадым. Келесі күні бір ақпар керек боп, тағы телефон шаламын. Келесі күні тағы звондадым. Қайта-қайта қылқылдай берсем керек, соңында менің қоңырауыма жауап бермейтін болды біразы. Mail.ruдағы аккаунттарына кіріп, суреттерін іздедім. Таңдағаным жарамай, тағы барып, фото қараймын. Соның бәрін басқаша түсініп қалған-ау, біреуінің әйелі хабарласып тұр. «Сен неге менің күйеуіме хабарласа бересің? Неге тыныштық бермейсің бізге?», қысқасы, «материалыңмен қоса құры» деді.
Не күлерімді, не жыларымды білмеймін. Ана апайға ақталып та үлгергем жоқ. Жыпылық-жыпылық еткен күйі біраз отырғам))). Кейіннен звондап, кешірім сұрағым келді де, тағы бірдеңе бүлдіріп жүрермін дедім.

Ең көңілді дайындалған пост

«Садақа» тақырыбында, бетін аулақ қылсын, көшеге шығып садақа сұрап көрдім. Сонда біреудің алдына жетіп барып, алақан жаюға сонша ұялғаным-ай! Өзімді «дайындап» біраз тұрдым. Алдыма бас киім қойып, ән айтарда 30 минуттан аса «дайындалдым». Айналамның бәрі мені танитындай, ұялып барам. Әнді бастайын десем, дауысым шықпайтын сияқты. Бәрі маған қарап тұрғандай әсерде отырдым. Күле берем, күле берем. Маған көмектесуге келген Абылай да бір бұрышта тырқ-тырқ етеді. Ақыры, қолыма жиған ақшамды алып, мәз боп жүргенімді бір танысым көріп тынды мені))) Ұялғаным-ай!

Ең жылдам дайындалған пост

Мәскеуден келіп, Шымкентке бөлемнің тойына кеттім. Бір апта бойы «Жыныстық сауаттылық» тақырыбына мойын бұруға еш уақыт болмады. Уайымдаған да жоқпын, «ары кетсе, шығып кетермін сайыстан» деп жүрдім. Сондай немқұрайдылық пайда бола бастағандай, бәлкім, сайыстың ұзақтығы жалықтырып жіберген шығар. Сенбі күні той болды, жексенбі Астанаға жолға шығамын. Ойыма Айқаракөздегі «күлкілі» пікірлер сарт етті де, соларды топтастыруды жоспарладым. Бірақ, оның өзіне уақыт жоқ. Жолға 2 сағат қалғанда компқа отырдым да, пікірлерді іріктеп, скриндерін алып алдым. Пойызға отырғанда жазбаны бастадым да, зуылдаған тальго Таразға жеткенше үлгеруге тырыстым. Тараздан өтсем, интернет ұстайтын келесі станцияға жеткенше сағат тілі түнгі 12-ден асып кететін еді. Зыпылдатып отырып, ойымды соткама түсіріп, Таразда жариялап жібердім.
Айтпақшы, үйдегі компьютерде сақтаған скриндерді өшіруді ұмытыппын, кейіннен жеңгем: — «Анау бүйтіп қалдым, сөйтіп қалдым деген суреттер не пәле? Сенікі ма, Бахоштың (баласы) істеп жүргені ма?» — дейді. Ой, ұялғаным-ай)))) «Хорошо что» ағам көрген жоқ)))
Осы атүсті дайындалған постым 10 ұпайға бағаланғанда таң қалдым.
Бір заңдылықты байқадым, мен барынша «тыраштанып» жазған постым төмен бағаланып, қалай болсын солай жазған жазбам жоғары бағаға ие болады екен.
Айтпақшы, «Инвестицияның» жазбасын да 2-3 сағат ішінде жазып шыққанмын)))).

Мені жылатқан, күлдірген, қуантқан, өкіндірген, сабақ болған Блогиадаға қатысқаныма қуанамын. Блогиада — нағыз блогерді тәрбиелейтін мектеп. Алда талай дүлдүлді баптайтынына сенімдімін. Сондықтан жалғасқанын қалаймын.

Көңілі көтеріңкі болса, бағаны үйіп-төгетін, мазасы болмаса, ұрысып тастайтын Ерлан Оспанға;
Қатені тізіп жазып, түзеу керек жерді бетіме басып тұрып көрсететін Асхат Еркімбайға;
Қанша қатал боп көрінсе де, ең жұмсақ, жекеде «Блогиададан кетем» деп жылағанымды сабырға шақыратын Тимур Бектұрға;
Қолы ашық, ең мейірімді жюриіміз Нұрғиса Асылбековке;
Менен 6-сы мен 7-сін аямаған, жазбам жәй ғана ұнамай қалатын Назгүл Қожабековаға АЛҒЫС АЙТАМЫН! Сіздердегі қаталдық менің блогерлік тұлғамды қалыптастырды, ізденімпаздыққа әкелді.

Ұйымдастырушы Аршат Оразға, демеуші Азаматхан Әміртайға рахмет!

Рахмет саған, Блогиада!

И мә, мына постым мерейтойда айтатын тост па, бірдеңе боп кетті ғой))). Соңғы тур ғой, жыл бойына қысылып-қымтырылып, артық сөз жазуға қорқып келіп едім. Бүгін бір еркінсиінші))))

Үстімнен ауыр жүк түсіп, тау қопарып тастағандай күйде отырмын. Алақай, Блогиада аяқталды! Енді апта сайын сары уайымға салынып, стресте жүрмеймін ;)

Ихууууу!

Сайысқа бірге аттанған замандастарым, сіздерге де рахмет!

Маржан Сұлтанбай оқитын «Жас түлек» өлеңі тіліме басқаша орала бергені несі…

Арманыңда, жаныңда жалын ән бар,
Блогиадашы, сөзіме көңіл аудар.
Бұрынғыдай күтпейді жанкүйерлер,
Бұрынғыдай күтілмес ұпай, балдар.

Сайыс қайта есігін ашпас енді,
Блогиада — ұстаз ақылды, ақ шаш өңді.
Басқаша енді өтеді әр жексенбі,
Сағат тілі соғылар басқаша енді.

Даусыз бұл жыл есіңде сақталары,
Әр қазының он балдық мақтаулары.
Оқырманың күтеді жазуыңды,
Күтпейді тек әр турдың тақталары.

Былтырғыдан басқаша биыл, демек,
Блогерлік тәжірибе, күйің бөлек.
Енді бізге тағы бір жиын керек,
Жюрилердің бетінен сүю керек)).

Блогиадашы, шығармашылығың өрлей берсін!

Боладысынан, керісінше, болғаны қызық сирек шаралардың бірі — блогиада да ақтық мәресіне жетті. Блогиаданы қорыту, мына пақырларыңыз үшін сонша қиын боларын өзі де білмесе керек-ті. Тақырыптың аты аталған сәттен бастап, ойыма түрлі идеялар мен естеліктер қаумалап қоя бергені сол, тіпті ішінен мен үшін ең маңызды сәттерді де іріктеу оңай болмады. Қалай болғанда да, осы шарада маған тілеулес болған оқырмандарым мен жанкүйерлерім үшін әйтеуір бір қызығы болар деген ниетпен басымнан өткен қызықтарды тізіп өткім келеді.

---

1. «Сүмесүт»

Құрметті оқырманның есінде болса, сүт тақырыбына ұсынған фоторебім мәзірі ұмыт болған сүмесүт тағамын дайындау турасында болған еді. Алайда, көбіңізге ұнаған бұл фотореп соңғы күні жасалғанын бірі білсе, бірі білмейді. Себебі… cебебі, ол алғашында видеореп болуы керек-тін. Иә, Эльвираның «Көктем» тақырыбындағы фурорынан кейін-ақ, құр жазба мәтінмен бұл сайыста алысқа шабу қиынға соғатынын түсінген едім. Содан ба, назарым бұрын соңды елемей жүрген ақпарат беру әдісі — видеоға бірінші ойысқан еді.
Оның жарыққа шықпау себебі, өзіме бейтаныс видеомонтаж бағдарламасында жасалған клиптің кенет опат болуында. Жалпы, бұдан кейін де бейтаныс форматтармен бірнеше рет тәуекелге бардым. Оның сәтті болғандары назарыңызға ұсынылды, ал сәтсіздері ноутбугымның терең қатпарында қала берді. Бірақ, сол сәтсіздіктен бері видеореп жасау талпынысынан бетім қайтып қалған еді.
«Видеосюжетофобиям» сол күйі комплексқа айналып кетпеуі үшін ақыры әлгі видеоны өздеріңізбен бөліскенім дұрыс деп шештім. (Ескерту: Видеода әдепсіз сөздер кездеседі :-)

---

2. «Дивани Хикмет»

Қазылар тарапынан да, оқырмандар тарапынан да үлкен қошеметке ие болған «Дивани Хикметке» арқау болған фотолардың жартысы «Еркін тақырып» берілмей тұрып түсірілген болатын. Иә, оны қазір мойындаудың реті бар шығар, атышулы диванымды мен тақырып берілмес бұрын жөндеп қойған болатынмын. Тақырып берілгенде көрнекілік үшін диванның тысын қайта шешіп алып, бүкіл процессті қадам-қадамымен қайта суретке түсіріп, симуляция жасаудың реті келді. Тіпті маталар дүкеніне қайта барып, сатып алған матамды тауып, оны суретке түсіруге тура келді. Тақырып берілгеннен кейін, маған тек сюжет желісін жасап, оған кішкентай орындықтың жасалуын қосып, «азан шақырып» репортаждың атын қою ғана қалған болатын. Ақыр соңындағы «Блогиада» жазуын әбден тәптіштеуге уақыт пен ниет қайдан пайда болғанын енді сіз де білесіз:)

---

3. «Синемалогия»

"Ұрыспаймын" деп уәде беріңізші тек. «Синемалогия» деген жазбада естеріңізде болса, алдымен бір топ жамағат психоаналитикке белгілі бір киноға қатысты пікірін білдіреді… Жоқ. Ондай киноталдауға қатысқаным да, жазылған пікірлердің болғаны да рас. Тек… дискуссияға қатысушылардың есімдерін есіме түсіре алмадым. Сол мезет көңіл-күйім дұрыс болмады ма, әлде жасаған жазбам өзіме ұнамады ма, қатысушылардың аттарын ойдан шығардым. Онда тұрған да ештеңе жоқ болар еді, әрине, олардың есімінің алғашқы әріптерін тігінен оқыған адам «далбаса» деген сөздің орысша баламасын көретіні болмаса…

4. «Асқар»

Бұл видео тек ішінде «аса мәртебелі» өзімнің болғандығымен есімде қалады деп ойлайтын шығарсыз. Әрине, ол да бар. Дегенмен, блогиада финалынан есектей дәмесі мен мамонттай мүмкіндігі болған Жандостың сол видеоны жасау кезінде Шиеліге келіп қандай қиындыққа ұрынғанын көру де бір қызық болды. Мысалы, менімен жаттығу залына барғанда, камерасы бар адам көрсе үркитін басшылықтың «съемка» жүргізуге келісімін алу үшін жарты сағатымыз кетті. Оның барлығы Жандостың дайын өніміне кірмеді. Сондай-ақ, Жандос пен оның досы, әрі уақытша «операторы» арасындағы қызықты қарым-қатынасты да көрген жоқсыз. Бәрін Джеймс Камерондық перфекционизммен «как положено» қылғысы келген таза режиссерлерше күйгелек Жандосты жұмыс үстінде көру бір кәйп те, оның ескертулеріне ара-тұра тіксініп қалатын досы Нұралының шырт кетіп, «арс» етіп өзіне кейіп тастайтын сирек сәттерін көру бөлек бір ғанибет:)

Шиелінің негізгі тасжолымен күннің аптабына көніп, бірі камера, бірі штатив, бірі рюкзак арқалаған үшеуіміздің қасымызға бір көлік тоқтап, ішінен қазандай бір бас шығып, «Ей, не істеп жүрсіңдер?» — дейді. Біз, шыны керек, бір-бірімізге қарап, бір сәт аңтарылып қалдық. «Кетнақ» деу керек пе? Жоқ әлде бірдеңе бүлдіріп жүрген бүлдіршінше «Жоқ, ағасы ештеңе, жай ойнап жүрген» — деуіміз керек пе? Бәлкім, оларға блогиаданын не екенінен бастап түсіндіріп, лекция оқуымыз керек пе еді?
— Сізге қатысы жоқ. Жігіттер, жүре беріңдер! — дедім мен бір кезде.
— Ей, нақ, мен адам сияқты сұрап тұрмын!— дейді анау жауапқа қанағаттанбағанын білдіріп.
«Аға-көкелеп» оны шығарып салып болып, келе жатсақ, алдымыздан жол полициясының көлігі көрінді. Кенет, Жандостың досы — Нұралы жүгіріп барып, көліктің ішінен бір жас баланы сүйреп алып шықты да, оны қыспаққа алып жатқан жол полициясымен ерегесе бастады.
Жандос екеуміз аң-таң күйі жақындадық. Камераны көрген жол полициясы да ыңғайсыз күйге түсті. Бақсақ, мәселенің мән жайы мынада екен. Нұралы — қазір Астанада жұмыс істеп жүрген Шиелілік режиссер жігіт. Ал жол полициясы ұстап алған жас бала оның қара шаңырақта қалатын інісі болып шықты.
Нұралының ашуына себеп болған — жол полициясының жас баланы документсіз көлік айдағаны үшін соққыға жығайын деп жатқаны. Оның бәрі камераға түсіріліп жатыр. Әйтеуір, жолполшылар тап солай ойлауы үшін барлық жағдай жасалды.)))
Нұралының інісінің кінәсы — құжатын үйде тастап кеткені. Ал жолпол қызметкерінікі — оған қол жұмсауға әрекеттенгені. Баланың мойнында тіпті қолдың іздері қызарып қалып қойған. Видеоайғақ бар. Куә бар)))
Шиеленіс тереңдей түсер ме еді, Жандос ортаға араласып, мәселенің дипломатиялық шешімін, яғни бас аман, көз түгелде инцидентті ұмытып, тыныш тарқап кетуді ұсынбағанында. Бұл шешім жолполшыларға да, сіңбіруге уақыт таппай жүрген бізге де керек еді. Сөйтіп, бәріміз өз жайымызға кеттік.
Небары бір сағатқа жетпес уақыт аралығында, бейтаныс мекенде жергілікті бюрократиямен де, «гопниктермен» де, жол сақшыларымен де қақтығысып үлгерген Жандостың жайын түсініп отырған боларсыздар.
Welcome to Shiely, Жандос!

---

5. «Пицца»

Баяндаудың ең ежелгі әдісі — ертегі форматын «киім» тақырыбында қолдану ойымда жоқ еді. Ол айланы мен осы фастфуд тақырыбында қолданып көрмек едім. Пицца жасалды, фото түсірілді, бірақ әңгімемнің желісі ертегі форматына еш үйлеспеді. Қисық-қисық, эпизодтары бір біріне жұқпайтын ертегіні жариялағым да келмеді. Сөйтіп, интернет кезіп, жаңа форматқа шабыт іздеп, ақыры таптым-ау дегенде… кен орнындағы шағын вагоншығымыздың генераторы бұзылды да қалды. Бұл бірінші рет емес. Бірақ, осы жолы шеберлер генератордың тек таңға жуық қосылатынын айтты. Ал маған жазбамды жариялау керек.
Болды. Бітті. Осымен, менің блогиададағы жолым аяқталған шығар. Қайта, осы кезге дейін, жолым болғанына Құдайға мың алғыс айтуым керек шығар. Әдепкі кезде, келіншегіме звондап, нобайда тұрған жазбамды жариялауын сұрайтын едім. Бұл жолы, нобайда тұрған жазбам да жоқ. Қашанғы жолым бола берсін… Сөйтіп, шүкірфонымнан Жандосқа звондап, «Осымен, біздің жол да аяқталды!» — дедім.
Жандос әрі-бері альтернативті варианттар ұсынып көрді. Бірақ, оның ешқайсысы менің жағдайымда жүзеге асыруға келмейтін. Тіпті, «Мен үйге жетіп алайын, сен маған пароліңді айтып, телефон арқылы мәтінді баяндап тұр, мен жазайын, көрнекіліктерді кейін жарық қосылғанда қосасың!» — деген ұсыныс та жасады. Үйдегілерге де хабарын жеткіздім. Олар да демін ішіне тартып отырды. Осы жанталасымды көріп отырған бастығым да алаңдай бастады.
— Оскар, мердігерлерден жаңа генератор сұрап көрсек қайтеді?
— Көрейік, Митч, болса — болды, болмаса — қойды енді.

Жаңа генератор жол-жөнекей еш жерде батып, тұрып қалмай, дер кезінде жеткенінің өзінде, бізге әлі басқа қондырғыларды көшіру қажет еді. Бұл екі мәселенің үйлесе қалу ықтималдығы нөлге жақын ғой. Дегенмен, біз тапсырған жаңа генератор біздің мынау ит өлген жерге дер кезінде жетті емес пе!? Жеткенше телефондарына бізден де дамыл болмады:)
Сағат кешкі тоғыз бен онның арасы.
"Ә, көзің ашылғыр, келдің ғой жарықтық!"
Ноутымды ашып, жазған шытпағымды түгел өшіріп тастадым да, бағана тауып алған онлайн-сервисімді ашып, басқа бірдеңелерді жасап тастадым. Ертегіге де бір кезек келер, бірақ бұл жолы емес.

---

Назарыңызға тұрады-ау деген естеліктерімнің сиқы — осы. Доданың басы-қасындағы барлығыңа рахметімді айта отырып, Айжан Кульмухамбетоваға қайтпас қайсарлығы үшін, Жандос Құсайынға маған жаңа планкалар қойғаны үшін, бірінші кезеңнің бірінші турын аутсайдер болып бастап, талап пен қажырлық арқасында біртіндеп жетінші орынға, одан үшінші орынға секіріп, анық фаворит екендігін баршаға мойындатқаны һәм өзінің мінезі сияқты жып-жылы посттары үшін Айгерім Кеулімжайға ерекше алғысымды білдіремін. Айгерім, мен сенің талантыңа ешқашан күмән келтірген емеспін!
Барша жанкүйерлер мен тілектес қауымға сенімдері мен рухани дем бергендері үшін басымды иемін.
Блогиаданы менен сұрасаңыз, әрбір блогер өмірінде бір рет болса да басынан өткізуіне тұрарлық, теңдессіз тәжірибе деп білемін. Сондықтан, келер жылғы блогиадаға блогерлердің барлығын қатысуға үгіттеймін.
Блогиада мені бармайтын жерлерге барғызды, айтпайтынды айтқызды, іздемейтінді іздетіп, әдетте қызықпайтын салама қызықтырды. Талаптансаң, мүмкіндіктің кеңи түсетініне келесі бір мәрте көзімді жеткізді… Бла-бла-бла кезекті мерекелік, көзіне жас алып, елжіреп тұрған қимастық тост тәрізді пост бұл, иә. Әйтсе де, блогиада аяқталғанымен, қазақ блогосферасында енді қарымды блогерлердің, сапалы посттар мен талғампаз оқырмандардың жаңа дәуірі басталғанына сенемін. Ал, құтты болсын!

Жақсы шай сұлу әйел секілді. Әдемі әйелдерді әдетте сырт келбетінен емес, мінезінен бағалайды. Шайды да сол секілді түріне емес, дәміне қарап бағалаған дұрыс © Шай дегустаторы Нирмал Сетхия

Шай ішу мәдениетінің тарихының тереңдігі соншалықты өз алдына зерттеуге болатын іргелі ғылымның бірі ме деп қаламын. 5 мың жылдық тарихы бар шай ішу, демдеу, дайындау дәстүрі жарнама пайда болған жиырмасыншы ғасырдан бастап құлдырай бастаған. Себебі сапалысы бар, сапасызы бар өнімдерді барынша жарнамалағаннан соң адамдар әбден шатасып кетті дейді білетіндер.

Сонымен Астана қаласында қарашаның 28-і күні халықаралық шай фестивалі өтті. Онда Түркия, Қытай, Корей, Үнді мәдени елшіліктерінің өкілдері әр елдің ұлттық шай сусындарын ортаға ұсынды. Үстелдерді асықпай жағалап жүріп шайдың дәмін татып, шай құюшы қыздарды сөзге тарттық.

Үнді шайы. Үндістанның өзінде өндірілетін «Ассам» шайының атауы – Ассам провинциясының құрметіне берілген. Теңіз деңгейімен шамалас немесе оған таяу биікте өсірілетін бұл шай– өзінің текстурасы, уытты хош иісімен және қанық ашық түсімен ерекшеленеді. Күнде ішіп жүрген сол «Индира», Сол « Ассам» болғандықтан түйіршікті қара шайлардың маңына да жуымадым шынымды айтсам.

Түрік шайы. Бұл кәдімгі күнделікті өзіміз ішіп жүрген шайдан айырмасын байқай қоймадым. Түрік шайы арнайы екі бөліктен құралған шәйнекте демделеді. Ол біздің күнделікті өмір салтымызға дендеп еніп еткен тәсіл. Яғни шәйнекке бірінші су құйып, үстіңгі сүзгішіне шайды салып, ыстық су құйылған шәйнекті отқа бықтырады. Шыны стақанға құйылған қою шайдың дәмін кіргізетін екі түйір қант болмаса қып-қызыл шайды өзім іші алмас едім.

Қытай шайы. Шайдың атасы саналатын Қытай елінің фестивалге ұсынылған дастарханында қара, ақ, көк, сары, қызыл шай түрлері самсап тұрды. Қытай мәдениеті орталығында істейтін қыздың айтуынша ең дәмді шай жасмин екен. Оның айтуынша қытайлық шай ішу мәдениетінде шайға сүт, қант және әлде бір дәмдеуіштер қосу деген мүлдем болмайды. Біздегідей тәттілеп отырып шай ішу, болмаса сүт қатқан қызыл-күрең шайды маңдайы жіпсіп, жайланып отырып сіміре беру деген мүлдем жоқ. Яғни ыстық суға демделген шайдың өзі ғана адамға рахат пен жайлылық сыйлауы керек деп біледі.

Үстелдерді жағалап келе жатқан маған корей шайларының да өзгелерден ерекше артық ештеңесі жоқ сезілді. Тіпті мынау кішкентай тостақтардың түбіндегі бір қасық сиропта не қасиет болсын деп тұрсам да, біреуін алып үстіне ыстық су құйдыртып алдым.

Үстелге қарай ұмтылған халық арасынан суырылып шеткерірек барып шайымды ұрттадым. Бес жемістің дәмі бар бұл ерекше сусынның дәміне сүйсінгенім соншалықты шай мәдениетінен мақұрм қалудың не екенін сол сәтте ұққандай болдым. Қышқылтым дәмі бар «омичжачха» шайы көбіне қыс мезгілінде ішкен пайдалы екен. Құрамындағы с дәрумені иммунитетті арттыруға пайдасы ұшан теңіз дейді.

Корей мәдени орталығының менеджері Ғазиза Тұрсынбаеваның айтуынша корей халқында шайдың 100-ден астам түрі бар. Бүгінгі шараға цитрустан, жеміс-жидектен, тарыдан жасалған бірнеше шай түрін ұсынып отырғандықтарын айтады. Корей ұлттық шайлары көбіне адам денсаулығын жақсартып, иммунитетін арттыруға көмектеседі дейді Ғазиза Тұрсынбаева (Ғазиза Тұрсынбаева, сол жақта бірінші тұр). Сөйтіп өзге елдің шай мәдениетін кейін асықпай біле жатармын деп, Ғазизадан дастарханға қойылған шай түрлерінің дайындалу тәсілі мен қасиеті жайлы сұрап алдым. Негізі пәлендей қиын ештеңесі жоқ, біздің жеміс тосаптарынан бір қасықты алып, үстіне ыстық су құйсаң корейдің ұлттық шайы болып шыға келеді)) Сонда да қаперлеріңізде жүрсін. Жол түсіп Кореяға барып жатсаңыздар, даяшыға «даяшы, маған омичжачха шайын әкеліңіз» деп отырсаңыз несі жаман))

«Омичжачха» шайы. Біздіңше бес түрлі дәмге ие деген мағынаны береді. Кадсур гүлінің жемісінен жасалатын болғандықтан шай түсі де қызғылтым болуы заңдылық. Бұл шай бауырды тазалайды, қысымды түсіреді. Қант және бал қосып ішуге әбден болады.

«Ючжачха» шайы. Бұл шайдың көп ішілетін кезі қыс уағы. Корейлер мны кәмідгі лимоннан әзірлейді. Жемісті қабығымен ұсақтап, қант салып 3-4 күн қойып қояды. Мұндай шай әсіресе тамақ ауырғанда, бас ауырғанда дәрі-дәрмек есібінде де жүре береді.

Гүлді шайы. Камелия, магнолия, хризантема гүлдерінен құралған шай дәмі мен иісі арқылы ерекшеленеді. Сондай-ақ жүйке жүйесін тыныштандырумен қатар, физикалық белсенділікті арттырады.

«Мэсильчха» шайы. Шаршағанды басып, тәбет арттырады. Асқазанды реттеп, ағзадағы токсинді шығаратын қасиеті бар. Бұл шай қара өріктен ддайындалатын бұл шайды дайындау тәсілі оп-оңай екен. Кәдімгі қара өрікті артық-ауысынан тазартқан соң, қант қосып қоймалжың күйінде сақтайды. Тәбетің тартқан кезде қажетіңше алып, үстіне ыстық су құйып іше бересің.

Тары шайы. Ал мынау өзімізге етене таныс тары шайы. Арнайы пакетке үгітлген тарыны түйіп қойған. Қан құрамын жақсартып, зат айналымын ретке келтіреді екен. Біздің жақта тары қат болғандықтан тарыны шайға қосып ішу дегенді үлкендерден ғана естіген едік. Ақыры Ақтөбелік қыздың арқасында тары қосылған шайды студент кезімде бір ішкенім бар. Корей тары шайы да тәуір болып шықты.

Топ ортасында қолында шайын ұрттап қойып жүрген тарихшы Тұрсынхан Зәкенұлы ағаны көріп қалдым. Фестивалге қонаққа келген тарих ғылымдарының профессоры Тұрсынхан аға бүгінгідей шай фестивалінің маңызы өте зор екендігін айтады.

-Бүгінгідей фестивалдер туысқан халық Шығыс елдерінің мерейін өсіріп, жақындықтарын арттыра түседі. Қарап отырсақ мұндай шараның өзі Шығыс халықтарының жайдары жүзі мен қонақжайлығын, жомарттығын көрсететіндей. Мұндай салт Батыс елдерінде жоқ. Өзіме ұнағаны үнді түйіршіктелген шайы мен қытайдың көк шайы. Себебі бұл шайлар қазақ халқының ежелгі серіктері,-дейді тарихшы.

Сөз соңында естеріңізге сал кетсек. Биылғы қыркүйектің 20-сы күні 56 түрлі Алтай шайының көптүрлілігі жағынан Гиннестің рекордтарына тағы ілінгені туралы Азаттық радиосы хабарлаған болатын. Осы істің басы-қасында жүрген Серік Әбдіғали шайдың бұл түрін ірі үш топқа бөледі.
Біріншісі – дәстүрлі шай. Оған әдетте ішіп жүретін сүт қатылған шайдың түрлері жатады. Олар – қызыл шай, кемпір шай, бала шай деген секілді болып кете береді. Ал екіншісі – мәнерленген шай. Яғни тары салынған, ірімшік салынған, май қатқан, сүйек қосылып қайнатылған шайдың түрлері. Үшіншісі – дәрілік шай түрлері. Оған әртүрлі дәрілік өсімдіктер қосылып қайнатылған шайдың түрлерін жатады. Сондықтан қазақтарда шай мәдениеті кенже қалған деп айтуға негіз жоқ деп өз-өзімізді жұбатуға болады.

Автобус. Кешқұрым. Сығылысқан халық. Көпшілігінің жүйкесі тозығы жеткен автобустың ходовкасындай. Болмашы ақауға «мінез» көрсетуге дайын тұр.
— Әй, жігітім, сен тіпті маған жатып алдың ғой.
— Сөмкеңді әрі тартшы… Былай тұр… Әрі кет…
Осы кезде «Мария Магдалена. О-о-о-оу. Чип-чип-чип» деген өлең автобустағыларды елең еткізді. Мұндайда әдеттегіден де жүйкеге ауыр тиеді екен. Ендігі сәтте осы рингтон иесінің дауысы да естілді.
— Привет, Жанка. Жақсы, өзің қалайсың? Бағана жұмыстағы халявный нөмерден звондап едім, трубкаңды алмай қойдың.
Мына сары шикі қыз қысылар емес. Өз үйінде отырғандай. «Автобуста кетіп барам» деп әңгімесін ары қарай жалғады. Біреудің әңгімесіне құлақ салу жақсы әдет емес. Бірақ дәл құлағыңның түбінде тұрып алып, саңқылдап тұрса, қайтіп тыңдамасқа. Осылайша автобустағылардың барлығы әлдебір су тасымалдаумен айналысатын компанияның түгел бір бөлімше қызметкерлері туралы «ақпаратты» еріксіз тыңдады. Әңгіме ары қарай телефон иесінің жігітіне ойысты. Әлгі жігіттің шешесі де, апайы да оңбаған екен-мыс.
Егер қоғамдық көлікке мінген болсаңыз, мұндай «приват» сырдың талайын тыңдаған шығарсыз. Автобуста мобильді мәдениеттің тағы бір өкілдері бар. Олар құлаққабын киіп алып, мыңқиып тұра береді. Ал сіз олардың діңкеңді құртатын «дыкс, дыксын» тыңдап тұрасыз. Осындай тарс-тұрс музыканы тыңдап тұрып, қалай бедірейіп тұра беретініне таңым бар.

Құлағына құлаққап кигендерді кондуктор апай «зомбилер» дейді
Үйден шығып Астана қ. вокзалына жеткенше телефонға телмірген жұртты көріп, мобильді дәуір мәдениеті қалыптаса бастаған ба деген ой келді.

әркімнің өз телефоны, өз әңгімесі бар

connecting people?..


жасы да, жасамысы да бұл трендтен қалыспайды


Қыз бен жігіттің қатар отырып, әрқайсы өз телефонына шұқиғаны қызық екен. Мүмкін олар бір-бірімен сөйлесіп отырған болар. Мына ортадағы жігітте ғана телефон жоқ деп ойларсыз?


қателесесіз, бұл жігіт мана телефонмен сөйлесіп алған)

Жаныңыздағы адамдардың телефоны мезі ететін кездер жиі болады. Жиналыста, сабақта, театрда, кинода, тіпті моншада телефон соғып отырған адамды да көргенім бар. Әсіресе театрға барғанда алдыңдағы әртіске емес, қолыңдағы телефонына қарап, өзінің селфиін жасап әуреге түскен адамдардың бейшараларығына күйінесің.
ҚР Инвестиция және даму министрлігінің байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитеті 01.12.204 жылдан бастап нөмірі тіркелмеген абонентерге қызмет көрсетуді тоқтату туралы талап қойды. Енді мәдениет министрлігі абонеттерге ұялы телефонмен қоса «қоғамдық орындарда телефонмен сөйлесу ережесін» де ұсынатын болса, мәдениетіміз жоғарылап қала ма, кім білсін. Мұндай бұйрыққа қол қойған министрдің өзі де сынға ұшырамас па еді…

амалым қаншааа, амалыыым… (сурет tengrinews.kz/article/211/ сайтынан алынды)

Р.С-ы (білмейтіндер болса, біле жүрсін): Мобильді этикет ережелері:

• Кез-келген адам мобильді телефонын еркін пайдалануға құқылы, алайда ол сөйлесу арқылы басқа адамдардың құқығын шектемеуі тиіс;
• спектакльде, киносеанстарда, концерттерде, музейде, көрме залдарында, салтанатты жиындарда телефон дыбыссыз режимге қойылуы қажет;
• іскерлік кездесулерде, жиналыстарда, лекция кезінде ;) телефон өшірілуі немесе дыбыссыз режимге қойылуы тиіс;
• Егер қоғамдық орындарда хабарлама жазсаңыз, пернелердің дыбысын өшіріңіз;
• Қоғамдық орындарда (кафе, мейрамхана, дүкен, қоғамдық көлікте) мобильді телефон сигналын орташа деңгейге қойыңыз;
• Рингтон таңдағанда оның дауысы сізден басқа адамдарға да естілетінін ескеріңіз;
• Қоғамдық орындарда телефонмен сөйлескенде мүмкіндігінше ақырын сөйлесуге тырысыңыз. Естілмейді деп алаңдасаңыз, телефон баптауларын шұқылап көріңіз;
• Егер көпшілік орындарда бір қоңырауды өзіңізге белгілі себептермен қабылдамайтын болсаңыз, дауысын басып қойыңыз; біреулеріңіз үшін бұл ереже күлкілі болар, бірақ менің таныстарымның арасында телефонының шырқыраған дауысын міз бақпастан елемейтіндер бар))
• Селфи жасағанда кадрға басқа адамдар түсетін болса, оларға да бір ескерткеніңіз, рұқсатын алңаныңыз жөн;
• Бір адамға қоңырау шалғанда, ол телефон тұтқасын көтермесе, қайта қайта теріп, мазасын алмаңыз. Абонент телефонын алғанда, қалыс қалған қоңыраулардан сіздің нөміріңізді көріп (қажет болса), өзі хабарласады.
• Жұмыс мәселесі бойынша жұмыстан тыс уақытта, мерекелерде, демалыстарда хабарласпаған жөн. Ал жеке мәселелер бойынша таңғы 9 – кешкі 22 сағат аралығында еркін қоңырау соғуыңызға болады.
• Радиобайланыс жаныңыздағы адамдардың өміріне қауіп төндіретін жағдайдарда (ұшақта, медициналық, операциялық кешендерде), телефоныңызды өшіріп қойыңыз.

— Іһқее-хеһе-х! — деп Алматыдан бөлем хабарласты. Жазда қыдырып келгенде күннің 40 градус ыстығында қаланы көрсеткен едім. Ал қазір Байқоңыр суық. Бұл жүгермекке енді қайтпек керек? Жұмаділдаев болғанын қайтейін, бұл өзі тарихқа, ескерткіштерге қызығатын адам. Міне, Байқоңыр қаласының тарихи мұражайы бар екенін кеше ғана білдім.

---

Қала мұражайы Мәдениет сарайында орналасқан. 1967 жылы қарашаның жетінші күнінде құрылған. Мұражайда 4 зал бар. Қала тұрғындарының айлықтан айлыққа әзер жететіні себеп болар, оған қоса рубльдің теңгеге деген «шезлонг» қатынасы бар — осыған сәйкес мұнда көбінесе қонақ боп сырттың адамдары келеді. Мұражайға 40 рублімді төлеп кірдім. Иә, мұнда суретке түсіруге болмайды. Жоқ, болады. 50 рубліңді төле де, суретке қалағаныңша түсіре бер. Жалпы, бұдан басқа мәліметті мұражайдың сайтынан іздесеңіз болады: www.museum-baikonur.ru

---

Ерлік және Еңбек даңқы залы

Мұражайдың ең алғашқы залы. Кеңес Одағы тұсындағы Байқоңырдың тарихы осы залда тұнып жатыр.Алғашқы құрылысшылардың марапаттары осында жиналған. Дауылбаев көкеміз де бар екен.Жо-жоқ, Сталинның шинелі емес. Бұл Байқоңыр ғарыш айлағы құрылысының басшысы болған генерал-майор Г.М. Шубниковтың жеке заттары ғой.Сынақтан өткен зымырандар да көздің жауын алып, көңілімді сергітті.Телеметрические датчики. Артемизайос деген шешесі өзбек грек жігіті Төретамның базарында қасапшы ғой. Сол жігіт телеметрияны "қашықтықты өлшеймін" деп жүр. Телеметрия телемеханиканың әдіс-тәсілдері арқылы бақылаудағы нысанның параметр өлшемі (кернеу, тоқ, қысым, температура т.б.) бойынша ақпарат алу болып табылады.

---

Зымырандық-ғарыштық техниканың даму тарихы және ғарыш кеңістігін игеру залы

Жапонияда, Үндістанда, Францияда, АҚШ-та да ғарыш айлағы бар екен.Ал бұл Байқоңырда 1960 жылы 24 қазанда континентаралық баллистикалық Р-16 зымыранын алғаш рет сынақ ретінде ұшыруға дайындық кезінде орын алған апаттан қаза болған адамдардың құрметіне қойылған ескерткіш. Батыста бұл апат Nedelin catastrophe деген атпен белгілі.Ғарышкерлер мұражайға құр алақан келмейді. Міне, мұражайға жасаған сыйлықтары осы.Ғарышкердің ішіп-жемін «Ну, погодиден» көрген едім. Енді мұражайдан көрдім.Ал мына дүниені көрген кезде астроном болсам деген бала арманы көп оқушы кезім есіме түсті.Көзі жоқтың өзі жоқ деп үн-түнсіз мына кереметті видеоға түсіріп алдым:

---

Этнографиялық зал

Иә, қазақтың дүниесін көргенімде қуанышымда шек болмады. Зал іші жүйелі түрде сапаның сәнін мұрныңа тақап та көрсетіп тұр.Мұражайдың мына дүниесі тіптен ұнады.

---

Көрме залы

Бұл зал шағын болғанына қарамастан қымбат дүниелерімен артық.Ал мына бір дүниеге қызықпай өте алмадым. Алыстан қарағанда түкке тұрғысыз сурет секілді көрінді.

---

Мұражай дәлізі де әдемі безендірілген екен. Бұл жердің де тынысы ерекше. Тіпті, облыс әкімінің мұражайға деген сыйлығы осында ілулі тұр.Мұражай ұжымы интернет деген қу дүниемен таныс екен. Рас-ей, «брат братом силен!»

---

Алдағы уақытта қонақ боп келетін бөлем өзін не күтіп тұрғанын да білмейді. Сонымен қатар мұражайда ғалымдардың дәрістері, ғарыш саласына қатысты фильмдер бар екен. Осындай дүниенің «дәмін» келесіде бөлеммен бірге "өле жегенше бөле жеп" көрермін. Оқырман, сізді де Байқоңырға қонақ болуға шақырамын. Бірге шәй ішеміз… :)

Бұл оқиға 21 ғасырдың басында орын алды. Күз кезі. Екі жүз түтіні бар қазақтың ауылы. Ауылдың көркі екі қабатты қызыл кірпіштен салынған мектеп.
Арқасына оқулыққа толы төрт бұрыш портфелін іліп алған бастауыш класс оқушысы мектеп қоршауындағы темір қақпаны ашып ішіне енді. Мекетептің бірінші қабатындағы рекреациясында жүр. Оң жағында үш қатар үлкен терезелер, сол жағында бастауыш кластар оқитын оқу бөлмелерінің есіктері. Дәл алдындағы қарама-қарсы қабырғада қыл қаламмен салынған қазақ ауылының құс биіктігінен көрінген көрінісі.
Оқушы бала портфелінен әліппесін алды. Әліппенің бірінші бетіндегі суретке қайта-қайта қарап ондағы суретті алдында тұрған қабырғадан іздеді.
Оқушының қабырғада салынған суреттен іздеген фрагменті ені және биіктігі тең, яғни бір метрдей «сұр түсті квадрат»-пен алмастырылғанын түсініп «сұр түсті квадратқа» қайта-қайта қарай берді. Неліктен оның сүйіп қызықтап қарайтын сурет фрагментін ұсқынсыз «сұр түсті квадратқа» айналдырды?
Осыдан бір күн бұрын. Мектепте түскі ауысым кезі. Осы мезетте мектепте тек кезекші қызметші қалатын. Әдетте кезекші қызметші ретінде еден жуатын әйелдердің бірі тағайындалатын. Сағат 13-20. Мектеп табылдырығын жергілікті әкім аттады. Оны мектепте кезекшілігін атқарған еден жуатын әйел қарсы алды. Әкімге оның дәрежесіне сай емес қызметші қарсы алғаны ұнамай қабағы түйіліп түрі өзгере берді.
-Әкімді! Кім десеңші! Әкімді! Қазір көрсетемін! Кім емес мынаған (көз алдына сұқ саусағымен еден жуатын әйелдің маңдайына нұқып тұрғанын елестетті) қарсы алдыртты!, -деп іштей өз-өзін өртеп тіл қатты.
-Директор орнында жоқ дейсіз, онда сіз мектепті аралатып көрсетіңіз!, -деді де мектеп ғимаратымен танысуға кірісті.
Еден жуатын әйел амалсыздан мектепті аралауға кірісіп кеткен әкім артынан еріп отырды.
Әкім мектептің бірінші қабатын аралай бастады. Турасынан бастауыш кластар орналасқан мектептің бөлігіне дәліз бойымен жүріп өтіп оқу бөлмелерінің алдындағы рекреацияға бір ақ шықты. Бір-екі қадам басқан соң бір орнында үндемей тұрып қалды.
Онсыз да бұзылып тұрған бет келбеті су тиіп кеткенде балжыраған саздай езілді.
Дәл алдында! Бүкіл қабырғада! Жаман қазақ ауылының үстінде! Құс бүркіт! Мемлекеттік символы ұшып барады және оның үстінде бастауыш класс оқушысы отырып алған! Оқушыны қалайша мемлекеттік символ үстіне отырғызып қойған! Әкім суретке қарап:
-Неткен саяси сауатсыздық! Мемлекеттік символды қабырғаға салып қойыпты! Жай ғана емес! Үстіне бала отырғызыпты! Сөндіріндер мынаны! Осы арада бұйырамын!, -деп көзі қанталап еден жуушы әйел үстіне түңіле түсті. Ондайды естуге дайын емес әйел қатты састы.
-Қалааа… ааайш… аа жоямын, -деп әкім бұйрығын түсінбей жауап берді. Әкім болса шіреніп жіберіп, құлақ шекеден сұқ саусағымен шұқып еден жуушы әйелге «мыиң жұмыс істемейді» деген ишара көрсетті. Сосын сұқ саусағын көкке көтеріп міне ақыл айтайын дегендей еден жуушы әйелге төне түсіп:
-Қазір сыр тауып әкеліп менің көзімше мына сауатсыздықты сырлап тастайсың!, -деп бұйыра сөйледі.
Еден жуушы әйел жалма-жан жан-жағына қарап мектептің қоршауының темір қақапасын сырлауға дайындап қойған сырдың барын есіне түсірді. Бес минуттан соң сақ әкімнің басқарумен, оны бұйрығын орындаған адамның жеңіл қолымен суреттің саяси сауатсыз фрагменті, яғни «бүркіт үстіндегі бала» сұр квадратпен алмастырылды.
Сағат 13-40. Әкім мектеп босағасынан шықты. Көңілі көтеріңкі. Міне бір әңгіме табылып сөзсіз оның пайдасына шешілді. Ауылдың әкімі барын білсін! Әкім әрқашан жұмыста. Мына мектептегі мұғалімдер нағыз саяси сауатсыздар! Егер мұғалімдер саяси сауатсыз болса онда олардың саяси сауатты болғанға білімдері жетпейді. Бір-бірінен қисынын, жалғасын тауып шыққан ойлар. Әкім өзінің локиқалық ой қорыту жағынан өзгелерден биік тұрғанын сезінді. Ішінен тағы бір мәрте қайталады:
-Сауатсыздар балаларды оқытпақшы болған! Көрсетемін бұларды!
Жаңа оқу жылы басталмаған шақта, яғни басталуына бір ай қалғанда мектеп директоры бастауыш кластың рекреациясының қабырғасын суретпен безендіруді ойластырады. Сол себепті таныс бейнелеу өнерінің профессорымен ақылдасып рекреация қабырғасына салынатын суретті ойластырып оның эскизін жасайды. Эскиздегі суретті қабырғаға салу үшін профессор үш күн еңбектенеді.
Суреттің негізгі фрагментін профессор әліппенің сыртындағы суреттен көшірді («бүркіт үстінде оқушы баланы»). Негізгі сурет фрагментін ауылдың пейзажымен толықтырды.
Негізгі фрагменттің символикалық мағынасы туралы бір сөйлем: оқушы бүркіт үстіне мініп алып білім қуып, ғылым шыңына бағыт алғанын білдіртеді.
Әңгімемнің соңында:
-Саяси сауатты әкім суреттің символикалық мағынасын қалайша түсінбеді? -деп өз-өзіме сұрақ қоямын.

Бұрнағы күні, Алматы қаласында, әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті мен «Жас Отан» жастар қанатының ұйымдастыруымен Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті күніне арналған студент жастардың, «Мен жастарға сенемін» ІІ республикалық патриоттық фестивалі болып өтті. Шараның мақсаты Қазақстанның әр түкпірінде оқитын өнерлі де өрелі студент жастардың басын қосып, таныстыру және елінің патриоты болуға шақыру.

Алматыға сапар

Осыдан біраз уақыт бұрын кураторымыз Ж.Жанғазықызының айтуы бойынша Алматы қаласында өткелі жатқан Gala-форум фарматындағы студент жастардың ІІ республикалық фестивалі туралы естіп, сол фестивальдің «Мен елімнің гүлденуі үшін не істей аламын» тақырыбындағы эссе байқауына жазба жіберіп, бағымды сынап көрмек болған едім. Алғашқы іріктеу турына қатысқан мыңға жуық қатысушының арасынан финалға жіберілген үш жүз адамның бірі болу бақыты бұйырды. Ұйымдастырушылар тарапынан финалға өттің деген қуанышты хабар келген келген соң, жолға жиналып, Алматы қаласына жол тарттым.
Алматыға барып-қайту, жатын орын, ішер тамаққа кеткен шығындарын өзіміздің университет, ҚарМУ тарапы көтерді. Бұрын соңды атын естіп, сырттай қанық болған Алматы қаласы мен ҚазҰУ-ды көзбен көру мәртебесіне ие болдым.
Алматыда бізді Асел, Наргиз, Бағлан есімді ҚазҰУ-дің «Сұңқар» студенттер кәсіподағының мүшелері күтіп алып, арнайы бөлінген автобустарымен «Шамшырақ» қонақ үйіне орналастырды, қаланы аралатып, Алматы қаласын таныстырды. Көктебеге ертіп барып, кешкі Алматынының «алақандағыдай» бейнесін тамашаладық.




Фестивалдің ашылуы және кітап көрмесі

Фестивалдің ашылу салтанаты және проза байқауы мен поэзия байқауы ҚазҰУ-дің әл-Фараби атындағы ғылыми кітапханасында өтті. Ашылу салтанатына Алматы қаласының әкімінің орынбасары Зәуреш Жұмаділқызы, «Жандану» жобасының білім беру бағдарламасының жетекшісі Мұрат Исаханов, ҚР Халық әртісі Нұрғали Нүсіпжанов, «Ақиқат» ұлттық қоғамдық-саяси журналының бас редакторы Аманхан Әлімұлы және Халықтаралық «Қазақстан-Заман» апталығының бас редакторы Ертай Айғалиұлы қатысып, қатысушыларға арналған құттықтау сөзін сөйледі. Бұдан соң, ҚР тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаев туралы деректі фильм көрсетілді. Осыдан соң, үлкен залда Елбасымыздың шығармаларынан құралған кітап көрмесі ұсынылды. Бұл жерде осы уақытқа дейінгі Н.Әбішұлының жарық көрген кітаптары, жаңадан басылып шыққан еңбектері қойылып, халыққа ұсынылды.



Тақырыптық шығармашылық жұмыстар

Фистиваль аясында төрт түрлі байқау ұйымдастырылған болатын. Іріктеу турынан өткен қатысушылар өздерінің жіберген дүниелеріне байланысты, жеке-жеке секцияларға бөлініп, шығармаларын халыққа таныстырды.

1. «Еліміздің иновациялық дамуына менің қосқан нақты үлесім» атты суденттік әлеуметтік маңызы бар иновациялық жобалар байқауы. Бұл секцияның модераторы болып, «Алатау» ИТП ЕЭА АҚ басқарушы директоры Мұрат Куанышұлы Сариев тағайындалған екен. Фестивалға ұзын саны 31 жұмыс ұсынылды. Өткен орны, Ө.Жолдасов атындағы Студенттер сарайы.

2. «Мен мемлекетімнің гүлденуі үшін не істей аламын» тақырыбындағы студенттік эссе байқауы. Модераторы халықаралық «Қазақстан-Заман» апталығының бас редакторы Ертай Айғали. Байқауға 68 жұмыс ұсынылыпты. Байқауға қатысуға өтініш білдіргендердің саны тым көп, ал уақыт тапшы болғандықтан әділқазылар алқасы, үміткерлердің жазбаларын оқу арқылы жүлдеге лайық деп танылған жандарды алдын-ала анықтап қойған екен. Сол себептен, қатысушыларға өз жұмысын қорғауға мүмкіндік берілген жоқ. Бұл секцияның қатысушылары "үлкен кісілердің" ақыл-кеңестерін тыңдап, өздерінің ойларын ортаға салып, дөңгелек үстел форматындағы отырыс түрінде бас қосу өткізді.



3. «Мен жастарға сенемін!» тақырыбындағы студенттік поэзиялық азаматтық-патриоттық шығармалар байқауы. Модераторы: Аманхан Әлімұлы- Қазақстан Жазушылар Одағының басқарма мүшесі, ақын. Бұл байқауға 80 жұмыс ұсынылыпты. Бұл секцияның да жеңімпаздары алдын-ала анықталып қойылғандықтан, қатысушылар өз өлеңдерін әділ-қазылар алқасы үшін емес, халық үшін оқыды. Жағдайды түсіндіре келе, өлеңдердің оқылуы бәйге қортындысына әсер етпейді деген хабар айтылған кезде, үміткерлердің көпшілігі залды тастап, сыртқа шығып кетті. Ал поэзияға шын берілген жандар, он-жирма адам отырса да, қауым елдің ортасында отырғандай, өздерінің төл туындыларын барынша тебіреніспен орындап, халыққа да өздеріне де рухани демалыс, ләззат сыйлады.



4. «Мәңгілік ел – мұратым!» патриоттық әндер секциясы. Модераторы: ҚР халық әртісі Нұрғали Нүсіпжанов. Бұл байқауға 31 қатысушы өз әндерін ұсынған.

Мерекелік концерт



Негізгі іс-шаралар атқарылып болған соң, барлық қатысушылар мен ҚазҰУ студенттері және қонақтар Ө.Жолдасбеков атындағы студенттер сарайына мерекелік концерт көруге барды. ҚазҰУ-нің және басқа қалалардан келген өнерлі студенттердің қатысуымен өткен концерт жоғары деңгейде өтті және күні бойы шаршаған қатысушыларға әдемі демалыс ұсынды. Бұдан бөлек ел ағаларының да осы концертке келіп қатысуы кеш сәнін бұрынғыдан да арттыра түсті. Мерекелік концерттің соңына қарай әр байқаудың жеңімпаздарының аттары аталынып, арнайы сыйлықтар тапсырылды.



Марапаттау барысында, әр секция бойынша бір-бір студенттен 4 студент ҚазҰУ-да бір жыл тегін оқу грантын жеңіп алды. Және сонша адам Алматы қаласының әкімдігі тағайындаған арнайы бағалы сыйлыққа ие болса, үшінші орын иегерлері «Жандану» жобасы тағайындаған арнайы сыйлыққа ие болды.

Жастар- Party

Кештің ресми тұсы аяқталып, жеңімпаздар анықталған соң, студент жастардың таныстығын арттыра түсу мақсатында ҚазҰУ-не қарасты тамақтандыру комбинатында мерекелік дастархан жайылып, студенттердің думанды кеші бастау алды. Кештің қаншалықты деңгейде қызықты әрі көңілді өткендігін видео және фото материялдар көрсете алады деген ойдамын…





Көптен бері көкейде жүрген, арман болған — Алматы қаласына барып, көзбен көріп қайттық. Алған әсеріміз керемет. Әсіресе, ҚазҰУ студенттерінің белсенділігі мен қонақжайлығы еріксіз таңдай қақтырды. Ұлттық маңызы бар мерекені алғаш рет және ұмытылмастай тойлағаным осы болды. Баршаңызды ертеңгі мерекемен құттықтаймын!!!

Көңіл жүйрік пе, көк дөнен жүйрік пе демекші, блогиада туралы жазам деп тым алысқа шауып кетіппін. «Тым қысқа жазасың» деп сөккен қазылар, «былшылдап кетіпсің» десе де таң қалмаймын. Әдеттегіден көп жазған сияқтымын. Оқығыңыз келсе оқырсыз, боқтағыңыз келсе боқтарсыз.

Әні-міні дегенше "Әдебиет маусымы" мәреге жетті. «Жайдарман» тағы бір жасқа есейді. 29 — қарашада Конгресс Холлда өткен ойында көрген де арманда, көрмеген де арманда. Негізі, Жайдарманның Жоғары Лигасының (бұдан әрі — ЖЛ) финалы ерекше, өзгеше болуы керек еді… Былтырғы жартылай финалда «Назар аудар» залды төңкеріп, алайда финалда…