Нетикет деген не?
Еркіндік алаңы ғаламторда ережелер не үшін керек? Неге адамдар өздерін шектеуі керек? Бұл кім үшін керек?



Бұл қолданушылардың өздері үшін қажет және бұл ережелерді ойлап тапқан да интернет қолданушылары. Нетикетті ұстанғысы келмейтіндер, қарсы шығатындар әлбетте бар. Интернетте маскамен, никнейммен жүретіндер, аноним трольдар, ойдан шығарылған фейк кейіпкерлер бар. Ал біреулер үшін ережелер бұзылуы үшін де болуы керек. Нетикетті қолдаушылар, ұстанушылар көбейген сайын біздің онлайн ортадағы іс-әрекеттеріміз, тақырыптарымыз, диалогтарымыз, қарым-қатынастарымыз да түзеле түспек. Сондықтан виртуал өмірді де бір өмір ретінде қабылдайтын болсақ — нетикет бізге керек.

Нетикеттің 10 ережесі
1994 жылы интернетте Netiquette атты кітап пайда болды. Бұл кітапта нетикеттің негізгі 10 ережесі жинақталған. Бұл ережелер арқылы виртуалдағы өміріміз оңай және қарапайым бола түспек.

Ереже №1: Адаммен сөйлесіп отырғаныңды ұмытпа

Интернетте жиі бұзылатын ережелердің бірі. Қолданушылардың көбі компьютердің ар жағында адам отырғанын ұмытып кетеді. Ұмытпа, монитордың ар жағында компьютер емес, адам отыр. Ренжітіп алу оңай.

Ереже №2: Виртуал өмірде де шын өмірдегі стандарттарыңды ұстан

Интернет аноним орта сияқты болып көрініп, адамға сондай сезім береді. Дөрекілігіңе ешкім ештеңе демейтіндей болып көрінеді. Алайда қарсыңдағы адаммен әдеп бойынша сөйлесу керек, заңға қарсы әрекет те жасауға болмайды.

Ереже №3: Киберәлемде екеніңді ұмытпа

Әр сайттың, форумның, қауымдастықтың өз ережелері бар. Оларды аттап кетуге болмайды. Бұрыннан қалыптасып қалған виртуал топтардың өзіндік ережелері, қағидалары болады. Оларға қосылмастан бұрын алдымен сырттай бақылай тұрған дұрыс.

Ереже №4: Басқалардың уақыты мен мүмкіндіктерін сыйла

Желіде бір нәрсені бөліспестен бұрын ойланып көр, бұл шынымен бәріне қызық па, керек пе? Мүмкін бәрі көріп болған шығар жаңалығыңды? Бәлкім тек белгілі бір аудиторияға ғана арнап бөлісу керек шығар? Егер біреулер саған “бұл қызық емес” десе — демек, ол қызық емес. Ешкімді жалықтырма және бөліскен нәрсеңе басқалардан жылдам реакция күтпе.

Ереже №5: Репутацияңды сақта

Интернеттегі репутацияның маңызы реал өмірдегіден еш кем емес. Виртуалдағы барлық адамдар сені тани бермес, бірақ сенімен интернетте де бірге жүрген таныс адамдарың бар ғой. Сондықтан маска тақпай, барынша шынайы болған дұрыс.

Ереже №6: Басқаларға көмектес

Интернетте ақпарат көп. Бірақ, барлық сұрақтарға жауап табыла бермейді. Кей тар тақырыптарда көмек сұраған адамдарды айналып өтпе. Мәселелерін шешуге көмектес. Виртуал өмірде де жақсылық жасап отыруды ұмытпа.

Ереже №7: Кикілжіңге кірме

Интернет пікірталас алаңы болғандықтан барлығы сенімен бір пікірде болуы мүмкін емес. Әлбетте түрлі түсініспеушіліктер, қызу пікірталастар болады. Басқаның пікірін құрметте, кикілжіңге, дау-дамайға кірме. Тәжірибелі қолданушының жүйкесіне тие алам деп ойлама. Керісінше өз жүйкеңді құртасың, сүйкіміңді кетіресің. Игнор қоюды үйрен.

Ереже №8: Жеке бас құпиясын сақта

Басқалармен жеке хабарламаларыңды көпшілікке көрсетпе. Рұқсатсыз ешкімнің жеке фотоларын, мекенжайын, телефон номерлерін жариялама. Ешқашан!

Ереже №9: Мүмкіндіктеріңді асыра пайдаланба

Виртуал әлемде түрлі деңгейде, түрлі тақырыптар қозғалады. Өзіңнің білімің артық, деңгейің жоғары жерлерде басқаларды кемсітпе, дөрекілік танытпа. Сайттарда админ немесе модератор ретінде күш қолданба. Қолданушыларды сыйла.

Ереже №10: Қателерді кешіруді үйрен

Виртуал әлемде де жаңылмайтын тұяқ жоқ әрине. Басқалардың кемшіліктерін түсін, қателерін кешір. Өзіңнің де қателеріңді еске ал.

Әлеуметтік медиа бойынша кеңестер

1. Лайк, репост сұрай берме;
2. Рұқсатсыз фото, видео шығарма;
3. Жұрттың бәрі бөліскен нәрсені бөліспе;
4. Ақпаратты тексермей шығарма;
5. Мас, ашулы, көңілсіз кезде ештеңе жазба;
6. Хэштегтерді орынсыз қолданба;
7. Құттықтауларды ұмытпа;
8. Грамматика және орфографияны сақта;
9. Адамдарды орынсыз тегтеме;
10. Топтарға өз келісімінсіз қоса берме;

Бір қарағанда олардың сөйлейтін тілі, көретін көзі, еститін құлағы, иіскейтін мұрны, қысқасын айтқанда ешбір сезу мүшесі жоқ болып көрінеді. Сол себепті де оларды таптап өткенде немесе тамырымен жұлып алған кезде жүрегіміз дір етіп, бойымызда аяныш сезімі пайда болмайды. Ал шын мәнінде олардың жасы адамзат жасынан әлдеқайда үлкен. Олар жануарлар эволюциясын, жердің беткі қыртысын өзгерткен. Олар біз біле бермейтін сан түрлі қасиетке ие. Керек болса Сізді емдеп, ыстықтасаңыз — сая, тоңсаңыз жылу сыйлап, қарныңыз ашса азық бола алады. Ал жөнді-жөнсіз „жанын жаралай„ берсеңіз, Сізден өш алып, өлтіреді! Бұл жазба жер планетасының жаны, һәм ақылы – өсімдіктер туралы болмақ.

Егер Сіз экономист, құрылысшы немесе инженер болсаңыз бері келіңіз.



Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университетінде Сіздің сала бойынша «Информатика магистрі» дәрежесін қосымша алуға мүмкіндік пайда болды.

Университет «Желілік магистерлік программа «Информатика – қосымша мамандық» білім бағдарламасына абитуриент қабылдауды бастады.

Бұл мамандық басқа сала мамандарына Информатика магистрі дәрежесін қосымша алуға мүмкіндік береді.

Мұндай бағдарлама Қазақстанда тұңғыш рет жасалып отыр.

Бағдарлама мақсаты – өзінің алғашқы мамандығының дағдыларын информатика облысындағы теориялық және техникалық дағдыларымен үйлестіре білетін әмбебап мамандарды даярлау.


Жоба Евросоюздың 5 университеті (Германия, Литва, Польша, Финляндия, Франция елдерінен), Орта Азияның 10 университеті (Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Түрменстан елдерінен) және Еуропаның үш кәсіпорнымен бірге жүзеге асырылып отыр.

Аталмыш мамандыққа: Экономика, Есеп және аудит, Менеджмент, Қаржы, Мемлекеттік және жергілікті басқару, Маркетинг, Статистика, Әлемдік экономика, Логистика (салалар бойынша), Құрылыс, Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және құрылғыларын өндіру, Тіршілік қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау, Стандарттау, сертификаттау және метрология (салалар бойынша) бакалаврлары құжат тапсыра алады.

Қабылдау комиссиясымен байланысу:
Қажымұқан көшесі 13, Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ, ОЗҒ-2 (СҚФ оқу ғимараты).
Тел.: 8(7172) 709500 (34212)
enupromis@gmail.com

Толығырақ ақпарат — http://promis.enu.kz/

Блогкемп-2015 жазғы мектеп барысында көңіл көтеріп қана қоймай, азды-көпті дүниелерді біліп қайттық. Таза ауада өткен тренингтерден түсінген, түйгеніммен бөлісейін. Жалғас Ертай «Журналистке интернетте мақаланы қалай жазбау керек?», деп тренингінің атын қойып, «Қазақстанда журналистика жоқ, тек пропагандистер», деді. Ескі әдетімше Жалғасты цитировать етіп жалғастырайыншы)))



«Журналист заң аясында сөйлеп үйрену керек. Шариғат емес.»
«Журналист ешкімнің санасына әсер етпейді. Ол халық үшін, ұлт үшін жұмыс істемейді. Журналисттің міндеті тек ақпарат тарату»
«Қандай да бір жасалып жатқан жұмыстың жақсы екендігін айтып, мақтау –пропагандизм, журналист оның кемшілігін көрсету керек»
«Ақпарат беруде ешқашан метафора, сөз тіркестерін қолдануға болмайды»
«Қазақ тілді мектептерді бітіретін адамдарда қарапайым эрудиция, база жоқ»
«Бізде ақпараттық кеңестік бос жатыр. Сондықтан адамның белінен төмен әңгімелерді талқылайтын ток-шоулар көп. Егер телеарналарда күнде тікелей эфирден ашық талқылауға шықсақ, адамдардың көзқарсатары білдірілсе бірден танымал болады. Мен бұған 100 пайыз кепілдік беремін.»
«Журналистика факультеті керек емес. Журналистика деген біліктілікті үйрететін 3 айлық курс. Журналистикаға түскендерің өкіне берулеріңе болады»
«Журналист пен медиктертерді салыстырғым келеді. Соғыс алаңында дәрігерлер кімді кездестірсе де көмек көрсетеді. Себебі оның Гиппократқа берген анты бар. Журналисттің де принципі осындай. Ол тек екі тараптың фактілерін салыстырып, ұсыну керек.»
«Журналист ешқашан біреудің рахметіне жұмыс істемейді, әсіресе биліктің рахметіне»



Жалпы тренинг қызықты өтті. Қатысушылар тарапынан сұрақтар қойылып, талқылаулар жүргізілді.



«Бәріміз қазақпыз, дұс па?», дейтін момент күлкілі болды.
Бұл тренинг маған кішкентай балаға, «аяз ата жоқ», дегендей әсер етті. Себебі болашақ журналист ретінде мамандығыма байланысты ащы ақиқатты мойындауға тура келді.



Ұлықбек Әлиақбар ағамыздың «Youtubeте ақша табу» атты тренингісінен түсінгенім, каналыңда қызықты видеолар болу үшін кәсіби камераң болу шарт емес. Қолыңдағы соткаңды пайдаланып кез-келген оқиғаны түсіріп, сұхбат алуға болады. Және бұл керсінше көрерменге сенімді көрінеді. Видео түсіріп жатқанда, арасында өзіңді де түсіру керек. Себебі көрермендер иесін көргісі келеді, фейк еместігіне көз жеткізеді. Видеолардың көрілімдерінің көрсеткішін бақылау нәтижесінде, ағай «Дін мен пөрні жоғары жүреді», деді.





Дінмұхамед Зияддин «SMM: Күтпеген проблемалар және оларды шешу жолдары» тақырыбында тренинг өткізді.
Бұған дейін CММшы қызметінің анық-қанығы туралы мүлдем білмейтінмін. Пікір білдірушімен пікір-таласқа түспеу, барынша ресми және сыпайы жауап беру керек. Кері байланыс маңыздылығы, яғни бәріне жауап жазылуы қажет. Негативті пікір білдіріліп, оны өшіріп тастасаңыз керсінше жағдай ушығып кетеді, мәселені шешуге тырысқан жөн. Тапсырыс берушіге яғни басшыға бірден оң нәтиже күтпеу керектігін ескерткен дұрыс, деп айтылды.





Аршат ағаның «Ақпаратық соғыс» атты тренингісінен түсінгенім, жалған ақпарат пайда болғанда, біздің еліміздегі кемшілік бірден жоққа шығармайды. Ол халықтың наразылығын не үрейін күшейте түседі. Бұл жағдайда беделді адам пікір айтып, ақылға, сабырға шақыру керек. Нақты ақпарат жоқ кезде өсек пайда болады. Сондықтан ақиқатты жасырмай, ашық болу керек.





Тапчанда ӘКУ апайымыздың тренигі өтті.



Бір шумақтан өлең оқып, «Audacityды» қолдануды үйрендік. Бұл бағдарлама арқылы диктофондағы жазбалардағы артық шуылдарды жойып, өңдеп, фондық әуенмен әрлей аламыз.
«Интернет журналистикасынан» емтихан тапсырғанда «төңкерілген пирамида» принципі, деген сұрақ келді. Ол жайлы Талдықорғанда өткен кемпте тренинг барысында айтылған, соны есіме түсірдім. Осы жолғы тренингтер де, мен үшін танымды болды және бұл асырып айтпағаным.

Отельдің оныншы қабатынан төменге көз салсаң, осындай әдемі көрініске тап боласың. Рахат Палас деген Қазақстанда ғана емес, Орта Азияда алғашқы ашылған бес жұлдызды қонақ үй екенін, тек осы Пресс Турда білдім)).

Алайда, интернеттен қарап, бұл қонақ үй мен оның қызметі жайлы қазақ, орыс, тіпті ағылшын тілнде де мардымды мағлұмат таба алмадым. Сондықтан да, бұл Пресс турдан көрген-білгенім мен аз-маз жаңалық болды.



Мынау холлға 2500 дей адам еркін сыяды екен. Мұнда залды үшке бөліп, бір мезетте үш конференция өткізуге болады. Сондай-ақ, сән-салатанатты қатты ұнататын қазақтар үшін, мұнда көлік көтеретін арнайы лифт бар.

Үйлену тойында той залына лимузинмен кіргісі келетін жастар үшін, таптырмайтын мүмкіндік. Бұл холлды жалдау бағасы 1 миллион тенге. «Біздің деңгейіміздегі өзге қонақүйлерге қарағанда, біздің бағамыз арзан»,- дейді, қонақ үй мамандары.


Бір қызығы тіпті президенттік нөмірдің өзінде де ескілеу теледидар тұр. Ал, газет-журналдар халықаралық қонақ үйде қазақша болмайтыны түсінікті сияқты.



Мынау тренажер залы мен бассейн. Маған ұнағаны да осы болды. Сосын, сауна да бар екен.



Бізді ертіп жүрген Жанна, ал артымызда алып люстра. Жанбай тұрғанының өзінде осындай әдемі, Оның жанғанын көру үшін,
арнайы пресс турға тағы бару керек шығар)).

Қысқасы бұл туризмнен гөрі, бизнес мақсатқа арналған қонақ үй екен. Сондықтан ең арзан деген стандарт нөмірлерінің өзі тәулігіне, елу мыңның айналасында.

Алайда, елу мың деген тек біз үшін, қымбат көрінетін шығар. Өйткені мұнда ірі компаниялардың шетелден шақыртылған мамандары тұратын көрінеді.



Президенттік нөмірдің терассасынан осындай әдемі көрініске куә боласыздар. Жалпы, бұл пресс-турдан демалып қайттым)!

Сәлем, достар! Мәшне алғыңыз келді делік, ал Қазақстанның Отандық көліктерге жеңілдетілген несиесі жалған болып шықты ма? Ештеңе етпейді. Есесіне Ресей қол жетімді, сол жақтан көліктің түр-түрін алуға болады. Бірақ мына жағдайларға өте мұқият болыңыз!



1. Алған көлігіңізді Ресейдің тіркеуінен шығару.

Бұл үлкен, әрі жауапты процесс. Кейде сіз алған көліктің иесі сізбен бірге ГАИ-ге барып, авто тіркеуден шыққаннан кейін ақшасын алады. Онда еш уайымдамайсыз. Ал көбіне көлікті тіркеуден өзіңіз шығарасыз(Ресейде ол мүмкін екен, бізде солай болса ғой). Ол үшін сатушымен арада екі жақты келісім-шарт жасайсыз. Сосын сатушы қолыңызға сіздің болашақ көлігіңіздің ПТС-ін(көліктің паспорты төменде 1-ші суреттегідей) және тех.паспортын береді(2-ші сурет). Осы үш құжатты(келісім-шарт, ПТС, техпаспорт) алғаннан кейін ақшасын төлеп, ГАИ-ге тартасыз.





1. Сату және сатып алы келісім-шарты(договор купля-продажи)

Ұнатқан көлікті алатын болсаңыз мейлі көліктің иесі болсын, мейлі автодиллер болсын келісім-шартты қолдан толтыра салмаңыздар. Ол үшін орыстың әдемі қыз-келіншектері отыратын арнайы офистер бар, сонда барыңыз.
Себебі 1: Сату-сатып алу келісім-шартының өзінің толтыру жолы бар. Әгәрәки, бір қате кетсе, келісім-шарт жарамсыз деп танылады. ГАИ тіркеуден шығармайды. Сізге көліктің иесін іздеп, қайта келісім-шарт жасауға тура келеді.

2. Тыйым салуға(арест) тексеру

Бұл екінші себеп. Кейбір «перекупщиктер» дайын келісім-шартпен жүріп, ешқайда бармай толтыра салуға үгіттейді. Бәрін білемін деп көндіруге тырысады. Бірақ оған көнбеңіз. Себебі мүлікке тыйым салынған(арестте тұрған) болуы мүмкін. Ондай болса көлікті тіркеуден шығара алмайсыз. Сондықтан келісім-шарт жасайтын офисте алдын ала осының барлығын тексеріп береді. Немесе Ресейдің Госавтоинспекциясының ресми сайтынан өзіңіз біле аласыз.

3. Шанақ(кузов) нөмірін тексеріп алыңыз

Алып жатқан көліктің шанағының нөмірі ПТС нмесе техпаспорттағымен сәйкес келетінін тексеріп алған жөн. Әйтпесе неше түрлі алаяқтар бар, көліктің орынына құр құжат сатып алып жүрмеңіз дегенім ғой)))

4. Сеніңіз, бірақ тексеріңіз

Офистегі отыратын қыздардың ішінде де «блондині» бар. Я сауатсыз, я жауапсыз. Сіз оған бәрі дұрыс болсын деп ақша бересіз, ал ол қате жібереді. Сондықтан ГАИ-ге сенімді бару үшін дұрыс толтырды ма, жоқ па тексеріп алыңыз. Ол үшін келісім-шарт қалай толтырылатынын біліп жүрген абзал. Екіншіден ПТС-те көліктің мәліметтерімен қатар неше иесі болды соған дейін көрсетіледі. Келісім-шарт ПТС-те көрсетілген соңғы иесімен жасалу керек. Сонымен қатар сол ПТС-ке жаңа иесі ретінде сіздің данныйларыңыз жазылып, оған сіздің және сатушының қолы қойылады. Бұлар дұрыс болмаса ГАИ-де жағдайыңыз қиын болады.

5. Қазақстанның кеденінде талонды алуға ұмытпаңыз

Аман-есен көлікті Ресейдің тіркеуінен шығарғаннан кейін, ұмытуға болмайтын тағы бір мәселе бар. Яғни Қазақстанның шекарасын өткен кезде кеденшілерден көлік әкеле жатырмын деп, талон алып алыңыз. Оны толтырғаннан кейін, печать басып береді. Бұл құжатты мекен-жайыңыз бойынша көлікті тіркеуге қояр кезде ГАИ-ге бересіз.

Негізі осы. Ал алда-жалда келісім-шарт дұрыс толтырылмай, я ПТС-ке атыңыз жазылмай қалып, инспектор құжаттарыңызды қайтарып берсе, байбалам салуға асықпаңыз. Мәселеңіздің құны 10 мың рубль. Бұндай жағдай біздің де бастан өтті, осы проблемаға ұрынған басқа қазақтарды да көрдім. Құжаттарымды қайтарып берген инспектор «мен бірінші, әрі соңғы емесімді» айтқан болатын. Сондықтан біле жүргендеріңіз дұрыс. Немесе Ресейге таныстарыңыз көлік алуға кетіп бара жатса, ескертіңіз.

Айтпақшы ұмытып бара жатырмын, Ресейде алған көлігіңізге страховканың қажеті жоқ. Заң бойынша келесі тіркеуге қойғанша 10 тәулік сақтандырылмай жүре аласыз.

Тақырыпқа қарап, кей жайдарман командаларының сахнадағы бар тірлігі деп ойлап қалуға, баға беруге болар еді, ә? Неткен символизм… Бірақ, бұл жолы айтайын дегенім ол емес.
Жайдарманшыларды сынай отыра, мен сахнаға шығудың жауапкершілігін және оның артында қаншама еңбек жатқанын түсінемін. Әзіл жанрының микрофонға аузыңды қимылдатып берсең жеткілікті болатын басқа өнер түрлерінен қиынырақ екенін де білемін. Дегенмен, ізденіс барда бірнеше минуттық өнер көрсету қиын болмауы тиіс. Шыршалар-таяқтар, әлемде қаншама тақырып бар, жанр бар, оқиға бар! Туындылар бар! Әлем — үлкен! Ендеше, не ләйліп отырсың?!

Әуен таңдай білу — әр адамның талғамына қарай. Жеңіл, сөздерді қамти алатын ән таңдау және оның мүмкіндігінше көпшілікке таныс болғаны жақсырақ. Мәселен, шетел туындыларынан — Эрик Клэптонның «Лэйласы». Шедевр.

• Әлдекім үшін сен өмірдің мәнісің
• Сенің күлкің сені ұнатпайтын жандарды да қуантуы әбден мүмкін
• Әлдекім әр түні ұйқыға жатар алдын сені ойлайды
• Біреу-міреудің сені жек көруіне жиі себеп: ол саған ұқсағысы келеді
• Жер бетінде сен үшін жанын қиюға даяр кемінде 2 адам бар
• Кемінде 13 адам сені өзінше жақсы көреді
• Әр күні өкінішпен оянуға өмір тым қысқа
• Сондықтан да сенімен дұрыс араласатын адамдарды жақсы көр, ал сені жаратпайтын адамдарды ұмыт және бәрінің де себебі бар екенін біл
• Өміріңде ең үлкен ағаттық жіберсең де, сол қателіктің соңынан бір жақсылық келеді
• Өмір өзіңнен теріс айналды деп ойласаң, онда өмірге басқа қырынан қара
• Әрдайым жадыңда ұста: өмір саған тағы бір мүмкіндік берсе, онда сенің жолың болады!
• Егер саған мүмкіндік берілсе, оны пайдалан! Егер осы мүмкіндік сенің өміріңде өзгертсе, онда сол өзгертуге рұқсат ет.
• «Бұл — оңай» деп айтқан ешкім жоқ. Олар мұның тәуекел етуге лайық екенін айтты.

дереккөз: ADME
Превью мен посттағы суреттер Freeimages сайтынан алынды

Жыл сайын Наурыз мейрамы кезінде үйіңде наурыз көже пісіріледі ме?

«Алыстан арбаланғанға» көңілі толмай жүргендер үшін «жақыннан дорбаланған» "Қазақстан дауысы" келесі аптада болмайды. Себебі осы жексенбі финал, соңғы төрт қатысушының қайсысы ұтарын кешкі тоғызда қарап біле аламыз.