Бұл постты оқып отырғандарыңыздың көпшілігі өзге елдердің тағамдарын қаладағы кафе, ресторандардан немесе фастфудтар арқылы таныдыңыз десем қателеспейтін шығармын. Бүгінгі күні әлемнің кез-келген елінің асханасының тағамдарын қарапайым фасфутарда да қолжетімді бағамен дәмін татып көруге болады.

Пицца, спагетти десе бірден ойымызға Италия, суши десе Жапония, грек салаты десе Грекия, ал дөнер десе Түркияны ойлаймыз. Ал шындығында қалай?

---

---

---

---

АҚШ
Сосa-Cola, хот-дог, гамбургер десе бірден Америка құрама штаттары ойымызға келеді. Бұл тағамдар бізге АҚШ-тан келген деген стереотип қалыптасқан. Ал шындығында хот-дог – Францияда, картошка-фри Бельгияда, гамбургер – Германияда дүниеге келген.

---

---

ҮНДІСТАН
Үнділердің тағамы түрлі қызылды-жасыл көптеген дәмдеуіштермен жасалады деген стереотип бар. Ал шындығында ол олай емес екен. Үндістандықтар белгілі бір дәмдеуішті тек бір тағамға ғана арнап қолданады. Бізде біртүрлі үнді тағамын жеп қалсаңыз ол үнді асханасының жамандығы емес.

---

---

---

---

ИТАЛИЯ
Италиялық спагетти мен фрикадельки бұл елдің өзіне қарағанда Америкада танымалдырақ. Италия асханасына тамыры терең сіңген пицца Италияда дүниеге келген деген стереотипке қарамастан, оның дүниеге келген жері Греция болып табылады. Ал танымал италиялық неке сорпасы – Испанияда ойлап табылған.

---

---

ГРЕКИЯ
Аты танымал «Грек салаты» әлем бойынша түрлі құрамда дайындалғанымен, оны гректердің асханасынан таба алмайсыз. Сонымен қатар, грек жаңғағын біз Грекиядан деп ойлаймыз. Өйткені ол өзге елдерге Византия арқылы тарай бастаған. Алайда оның Отаны Азия саналады. Ежелгі грекиялық ғалым Теофраст оны парсы жаңғағы деп атаған.

---

---

---

---

ТАИЛАНД
Таи тағамдары көбіне батыстықтарға икемделіп дайындалады. Ал шындығында ол тағамдар өз Отанында үндістандық тағамдарға қарағанда да ащы болады.

---

---

ТҮРКИЯ
Дөнер десе ең алдымен түрік елі еске түседі. Алайда оның дүниеге келген жері Берлин. Дөнерді ең алғаш рет 1971 жылы Берлинде тұратын Махмұт Айгүн есімді түрік азаматы жасаған.

---

---

---

---

ЖАПОНИЯ
Бүгінгі күні әлем бойныша Жапонияның ең танымал ұлттық тағамы ретінде танымал сушидің дүниеге келген жері Қытай. Б.з.д 4 ғасырда қытайлықтар балықты ұзақ сақтау үшін оны тазалап, күрішке салып қояды екен. Алайда балықты жейтін кезде сыртындағы күрішті алып тастайтын болған. Дәл осы тәсілден дүниеге суши келген.

---

---

Ал сіз тағамдарға байланысты қандай стереотиптерді білесіз? :)

Фото сурет: Jonathan Icher

P.S. Стереотиптерді бұзу тақырыбында тағамдар туралы жазуыма жарты әлемді аралап келген құрбым Гүлмираның әңгімесі арқау болды.

Америкалық фотограф Лоренц Холдердің «Смартфонмен фото түсірудің 7 трюгі атты» видеосы 5 күнде 2 миллиондай қаралым жинады. Фотограф 3 минуттық видеода смартфонды фото үшін қолданудың қызықты 7 амалын көрсетеді.

Панорама түсіру, көлік ішіндегі түсірілім, бинокль және су тамшысы арқылы макротүсірім, картон штатив және құлақтық арқылы селфи, жасанды көлеңке қолдану, су асты түсіру сияқты қызық әдістерді үйренуге болады.

...Ұлдарға қарағанда әкесіз өскен қыздарға қиындау. Ер балаға ер тәрбиесі маңыздырақ деп айтылғанымен. Әкесіздік жағдайда қыз бала кейіпкерінен айрылады. Үлкен өмірде бағыт-бағдар болатын образ болмайды. Сондықтан жеке өмірге соқыр мысықтарша аттанады. Сене алады, бірақ сенімді бола алмайды. Бір шектен екінші шекке құлай кетеді, біреуінен екіншісіне жүгіреді. Бұйырмаған нәрсенің орнын толтырам деп біраз опық жейді. © Эльчин Сафарли

Біздің бүгінгі сұхбатымыздың қонағы бірінші лигада өнер көрсетіп жүрген Қыран ФК-ның шабуылшысы Мұрат Өнал.

— Мұрат, бүгінгі жеңіс құтты болсын!

— Рахмет!



— Уақыт тауып келіп отырғаныңа рахмет. Сұхбатымызды бастасақ. Алғашқы сұрақ. Алғашқы добыңды кім сатып алып берді?

— Ағам. Қара-қызыл-жасыл аралас доп еді. Түнде жатарда сол допты құшақтап жатып ұйықтайтын едім.

— Балалық кезіңдегі жақсы көретін футболшың кім?

— Бразилиялық Роналдо. Қақпаға әр түрлі жағдайда теуіп гол соға беретін.

— Ал қазіргі ойыншылардан кімнің ойынын ұнатасың?

— Иньеста. Оның допты алып жүру мәнері ұнайды.

— Төрешінің саған қызыл қағаз көрсетіп алаңнан қуған кезі болды ма?

— Ия. Кішкентай кезімде болды. Бір командадан жаман ұтылып жатыр едік. Бір сәт болды, жыным келіп қарсылас ойыншының артынан бір теуіп құлатқанмын.

— Ол кезде қай позицияда ойнаушы едің?

— Шабуылшы. Мен көбінесе шабуылшы, кейде жартылай қорғаушы болып ойнайтынмын.

— Ал ойыншы жетпей қақпашы немесе қорғаушы болып ойнаған кезің болды ма?

— Жоқ. Бірақ мен бір жәйтті айтып кетейін. Алдын қай командада ойнасам да бойымның да жасымның да кішілігіне қарамай әрдайым капитан болып шығатынмын алаңға.

— Гол соққанды ма әлде гол пасын бергенді жақсы көресің бе?

— Гол пасын бергенді ұнатамын.



— Командаң ұтылып тұрып, сенің соққан голдарыңмен командаңның камбэк жасағаны болып па еді?

— Ия. Ол кезде Аякс ФК-ның дубль командасында ойнайтынмын. НЕК Неймеген командасының дубль командасынан 0-2 ұтылып жатқанбыз. Соңғы 20 минутта мен үш гол соғып командамның жеңісін тойлағанбыз. Сол ойыннан кейін мен Брюггеның дубль командасына трансфер болдым.

— Ырымға сенесің бе?

— Жоқ, бірақ ойынға шығардың алдында дұғамды оқып шығамын.

— Қазақстанға келгелі ойындарда саған не ұнады?

— Ойын басталмай тұрып орындалатын әнұран маған ерекше шабыт береді.

— Футбол карьераң біткен соң не істемек ойың бар?

— Бапкер болып қазақтың қараторы балаларына бір нәрселер үйрете алсам менен асқан бақытты адам болмас еді.

— Қазақстанға келіп үйренген жаңа қазақша сөз қайсысы?

— Қалайсың? Мен бұл сөзді қандайсың деп қолданушы едім.

— Домбыра тарта аласың ба?

— Жоқ, бірақ үйренгім келеді.

— Футболшы болмасаң кім болар едің?

— Банкир боламын деп ойлайтынмын. Мүмкін қазір банкте істеп жүрер ма едім.

— Айдаладағы аралға түсіп қалсаң өзіңмен бірге қандай үш зат болғанын қалар едің?

— Хахаха (деп күліп алды Мұрат). Ойланайын. (90+4 секундтан кейін берген жауабы) Шашлык, күннен қорғайтын крем және доп.

— Астана, Алматы, Шымкент?!

— Астана өте әдемі, заманауи қала. Алматы да қыдыратын жері көп өте әдемі қала. Ал Шымкентте қазақтар өте көп. Сол үшін Шымкент маған қатты ұнайды.

— Сенің Қазақстан азаматтығын алу жөніндегі шаруа не жағдайда?

— Әзірге тыныш. Мен Қазақстанда жұмысшы визасымен жүрмін. Анда санда көші көші-қон полициясына барып тұрамын. Қазақстанда қазақ «турист» болып жүрген маған қызық көрінді және бұл жағдайға ұяламын. Визаның уақыты қараша айының соңында бітеді, бірақ командамның бірінші лигадағы соңғы ойындарында ойнай аламын.



— Қазір Қыран ФК бірінші лигада бірінші орында тұр. Премьер лигаға шығу жолындағы көңіл күйлерің қалай?

— Командадағы бүкіл ойыншылардың көңіл күйлері тамаша. Бәрінің де алға қойған мақсаты жақсы ойын көрсетіп премьер лигаға шығу.

— Егер Қыран ФК бірінші лиганың чемпионы ретінде премьер лиғаға шықса бұл табысты қалай тойлар едің?

— Ол чемпиондықты бір қой сойып, шашлык жасатып осы күнге дейін командамызды қолдап келген жанкүйерлермен атап өтер едім.

— Ал өзің есте қалар қандай жынды тірлік істер едің ол күні?

— Шашымды сарыға боятармын мүмкін (деп бір күліп алды Мұрат)

— Сұхбатқа рахмет, Мұрат! Шашыңды сарыға боятқан күні шашлык жеуге болмаса да селфиге түсуге шақырарсың. Алдағы Ақжайық ойынында саған және командаңа табыс тілеймін. Жеңісті күндерде жолыққанша!

Жалпы, «Журналистика» ұғымын өз басым:
«тұрмыста болып жатқан жәйттар мен қоғамдағы актуалды мәселелерді шығармашылық тұрғыда өңдеп, оның жиынтығын бұқаралық ақпараттық құралдар (телевидение, баспа, интернет, радио) арқылы көпшілікке тарату» деп түсінемін.

Совет киносын көріп өскен жасөспірімге жаңашылығы мол АҚШ кинолары қатты әсер қалдырды. Ең алғаш көрген кином фэнтези немесе фантастикаға сай болғанмен, өрбитін оқиғасы атысқа толы. Оқиға оңтүстік Америка джунглиінде орын алады. Бас кейіпкері джунглиге түскен десант, супер-кейіпкер АҚШ-тың әскерінің арнайы дайындықтағы жауынгері. Қарсыласы фантастикадан, атыс-шабысдан және үрей тудыратын кино жанрларынан жинастырылған бас-аяғына дейін қаруланған дене бітімі адамдай, басы құбыжықтың өзі шошырлықтай тіршілік иесі. Азаматтылығы бөгде ғаламшарлық. Қосымша мүмкіншілігі: қоршаған ортаның түстерімен тұтасып көрінбейді. Сондықтан джунглиде көзге түспей қозғалады.

Супер-кейіпкер онымен тіке күрес жүргізуге шамасы жоқ, көпке жетпей жеңілетіні анық. Күреспеу де мүмкін емес. Өзі тиіседі, тиеді. Аңшы орнында бөгде ғаламшарлық. Аңшының жемтігі адам. Жеңіс — өмір, жеңіліс — өлім. Бас кейіпкер тапқырлыққа, күшке, қолындағы қаруға, бойындағы мінезіне сүйенеді. Қарсыласымен бірнеше рет шайқасқан соң оны байқап, танып-біліп, түбінде жеңіске жетеді.
Кинодағы костюмдер, арнаулы эффектілер — жеке әңгіме. Бас кейіпкерді Арнольд Шварценеггер сомдайды. Қазір 67 жастағы шал, 7 жыл Калифорния штатының губернаторы болған. 1987 жылы Predator/Жыртқыш киносы экранға шыққанда, 40 жастағы актер. Дене бітімі актерлер арасында кувалда балғасындай, культурист.

Атыс-шабыстан жалықтырады. Екінші рет экшэн жанрындағы киноны көрсең, көбінде алғашқы көргендей әсер бермейді.

Атыс-шабыссыз джунглиде, Вьетнамда, Ауғанстанда, Египетте, космоста, мың жыл бұрын немесе болашақта емес, қазіргі кездегі қалада орын алған фантастикалық, психологиялық, драма K-PAX/К-ПЭКС 2001 жылы түсірілген кино бар. Араларына бір-екі жыл салып, бірнеше рет қайталап көрдім. Киноның атауымен аттас Джин Брюэрдің, кинодан бір жыл бұрын жарық көрген романы бойынша түсірілген.

K-PAX планетаның атауы. Ондағы жан иелері адамзаттан озық дамыған. Капэксиан, яғни K-PAX ғаламшарының тұрғыны жерге қонаққа келген бөгде ғаламшарлықпын деп өзін таныстырған жүйке ауруханасының науқасының маңында оқиға өрбиді. Оның жердегі есімі — Прот.
Прот шынымен капэксиан ба? Әлде жүйкесі ауыратын адам ба? Өз мамандығының алғы қатардағы психолог Марк Пауэлл осы құпияны шешуді қолына алады.
Фантастика, психология, драма сөздерінің араларына үтір қойдым. Әр құрама әр мезетте бір-бірінен басым түседі немесе сабақтасады. Фантастика. Прот K-PAX ғаламшарының барына астроном ғылымдарға дәлелмен жеткізе біледі. Психология. Прот жүйкесі ауыратын науқасқа ұқсамайды, ол бөгде ғаламшарлық та емес, жер бетінде туылған адам баласы. Бірақ өзін неге бөгде ғаламшарлықпын деп сендіреді? Драма. Проттың құпия жолдасы кім? Неге оның атын Прот жасырады? Неге жолдасы туралы әңгіме оның жанын қинайды?
Кино келесі сюжетпен басталады. Вокзалда азаматша тоналады, қылмыскер сумкасын тартып алып қашады. Полиция қылмыс куәгері болған Протты қолға түсіреді. Оқиға осылайша бастауын алады. Кино қалай аяқталады? Егер киноны көрмеген болсаңыз, бәлкім, оны көруге қызығушылыңыз оянатын шығар.

Ұлттық Интернет Ассоциация

Астанаға келгеніме бүгін үшінші күн. Демалыс күндеріне түскеніме өкінгеніммен ары қарай уақыт созуға болмайтынын түсініп келдім. Алдымда үлкен «сұрақ белгісі» тұрғанымен амбиция жоқ емес. Әрқашанда жоспармен жүретін адаммын. Сонымен "ҰИА" -ға келетін болсақ, ең бірінші, дауысының салмағы болу үшін мүшелер санын арттыру қажет. Жоғарыдағылар бізбен санасу үшін құрамымызды көбейтуіміз керек. Келісімдер бар, сіздерді де шақырамын. Қуантарлығы, жақында ғана жаңарған KASPI.KZ біздің құрамға кіретін болды. Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен меморандумға отыруға алдын-ала келісім бар. Шымкент қаласында ИТ саласында бір жиын өткізу туралы «Оңтүстік Қазақстан Ішкі Саясат басқармасы» басшысы Берік Уәли жоспарда бар екенін айтты. Шымкент қаласы әкімі Дархан Сатыбалды демеуші болған былтырғы «TECHx SHYMKENT» конференциясы естеріңізде болса, ол да биыл жалғасын табады. Осы екі-үш күннің ішінде керемет адамдармен бірге болдым. Жоспарлаған адамдардың бәрімен сөйлесе алмадым, бірақ әлі уақыт көп. Үлгергендермен жолығармын, болмай қалса маңызды емес.

БЛОГИАДА

Шын мәнінде керемет бастама. Қолдаған, қолға алған Азаматхан Әміртай ағаға рахмет. Тек миллион теңгеге шектелмей қосымша сыйлық қоры пайда болып жатыр. Мен де жақсы жаңалық қосқым келіп отыр. Келесі Блогиада жылына бір рет емес кварталдық немесе ай сайын өтетін болуы мүмкін. Ал қазіргі «БЛОГИАДА» жеңімпазы және 2-ші, 3-ші орын алған блоггермен "ҰИА" келісім шартқа отырып, айлық төлеп, KOZQARAS.KZ сайтының колумнисті ретінде жұмысқа алатын болады. Шет елдерге блог-турларға жіберіп тұру жоспарда бар. Осының бәрі дұрыс іске асып кету үшін келіссөздер жүргізіп жатырмыз.

АСТАНА

Астанаға үйрену мен үшін қиын екен. Шынымен. Үйреніп қалған, үйімдей болып кеткен офисім жоқ. Қыздарым Шымкентте. Эпплсиннің нөкерлері BIK Media-ға ауысты. Очм, маған Астанада істейтін жұмыс көп екен. Үй мәселесін шешіп, іске кірісейін. Достар, бірігіп жұмыс істейік!

Кең сарайдай лашығында көсіліп жатқан Жиреншенің айтқан сөзі ХХІ ғасыр қазағы үшін де аса өзекті болатынын кім білген. Мүмкін, шешеннің іші сезген де шығар. Қалай десек те, Жиреншенің жағдайы қазіргі көп қазақтан артық болғанына дау жоқ. Оның боз үйі, ең бастысы, өз үйі бар еді.

Бағала деп барыңды бағыт берген бақ құсым,
Жағар ма деп жалынды шабыт берген бақ құсым.
Өр басымды жер қылмай, еркелікті ескеріп,
Бақыт атты тағымды алып берген бақ құсым.

Жабыққанда жұбатып, жылу берген жарығым,
Аман болсам өзіңе жыр арнармын тағы мың.
Сүйгендіктен қамығып, жабығамын… себебі
Сүйген жанға шынайы махаббаттың әні-мұң.

Қиын кезде сүйеніш, демеу болған алтыным,
Жазып жүрген жырыма желеу болған алтыным.
Назалансам назыма налығанды білмеген.
Жып-жылысың… дәл күндей, сездірмейтін салқынын.

Жүрегімнің иесі, бақыт сыйлап, бақ бердің,
Өміріме елеулі зор өзгеріс әкелдің,
Саған деген сезімім, кір түспеген, ақ қардай,
Жазылмаған сиямен парағындай дәптердің.

Дауылдардан қорғайтын қорғаныма теңеймін,
Жасаған игі ісіңді ескеремін, елеймін.
Сені жақсы көрем деп айтпасам да күн сайын,
мен өзіңді ешқашан «жек көремін» демеймін

Астана күні жақындап келеді. Қала барынша дайындалып жатыр. Еліміздің халқы Астанаға деген махаббатын барынша жеткізіп қалуға тырысуда. Біз Астананы жақсы көретін студенттердің пікірін жинадық. Иә, олар Астанада білім алып жатыр, сол біліммен Астанада қызмет еткісі келеді екен. Астана жайында көбірек видео түсіріп, жиі салып тұруға тырысамыз, біздің порталды қарай жүріңіз