Күнделікті көзге іліне бермейтін сәттер. Сұлулықты көбіне көп байқай бермейміз баяғы күйбең тіршілікті ойлап. Ал айналамызды сұлулық қоршап тұр емес пе.

Осындағы қолданушылардың біреуі, Гастарбайтер ме еді («Гастербайтер» болып жазылмай ма?" © Ақзере), сол ма дейм (вахтыда болмаса: «мен танымайтындай тапал емес едім» деп шығад қазір, қара да тұр), очм сол кісі Бетібоқтағы парағында аузын ашса өкпесі көрінетін, әңгімені қыздырып, өзі ерікті-еріксіз супермен-бастыкейіпкер бов кетеверетін ғақылия амиголар туралы айтып өтіпті. Әлгі, «көздееееееееп тұрып, басып жіберіп едім: үш қоян үш жерде жалп ете қалд!» девалып, қолындағы мылтық — әңгіменің басында дараоқты карабин болғанын есіне салсаң — сені дереу жек көріп қалатын; сосын жалғыз оқты Ньютон механикасына кереғар ұшырып, әйтеуір үш қоянды ақыры бір оқпен құлататын көпірме амиголар ше? Ендеше, сондай аңғал да ниеті ақ жандардың әңгімесі жерде қалмасын деп, «Хард-әдебиет» бөлімінде «90 жылдардан қалған әңгімелер» деген субайдар ашуды жүн көрдік.

---

Преәлгібула

Райым Кляйн — 1994-1998 жж. аралығында Ырғыз кенттеріне спирт пен «SARATON» деген сасық темекі

«Керекке» жазба қалдырмағалы да көп болды. Сатыбалды сияқты мен де алыстап кеттім-ау шамасы. Дегенмен, «КерекИнфоның» қыз-жігіттеріне бір өтінішім бар. Мына Моңғолияда қазақтар тұратын аймақ бар. Баян-Өлгей аймағы. Қазақшаласақ Байбесік. Біздегі сияқты моңғолдар да өздерінің үздіктерін анықтап жатқан көрінеді. 2012 жылдың қортындысы бойынша.

Мына сайтта сауалнама жүріп жатыр.

Қазақтардың аймағы бірінші орында келеді. Атажұрттағы қазақтардың көмегі көп болды мұнда. Дегенмен, «КерекИнфоның» қара ормандай қалың оқырманы да дауыс беріп жіберсе моңғолдар таң қалатын шығар. «Баян-Өлгейдің қазақтары интертентте мықты екен» деп. Сондықтан, қыздар-жігіттер алыстағы ағайынды қолдап жіберейік. Сілтемеде «санал өгөх» деген тұр. «Баян-Өлгий» дегеннің тұсында. Соны бассаңыздар жетеді.
Айтпақшы, келе жатқан 2013 жыл құтты болсын достар!

Ыза шығар білімнен, қайғы шығар ілімнен!

«Қайғы мен ыза қысқан соң зар шығады тілімнен» «Түгел білем қайда екен деп іздеген. Жапа жалғыз білімнен бақ шықпайды, Өлшеусіздің сыймасын бір сезбеген» (Абай) Ертерек бір заманда, дін мұсылман аманда; Әбілда деген әулиеге, парсы елінің бір қатын патшасы сауал қойыпты; -Алдында тағам бар болса да, оны өзі жемейді, аш отырады, сонда да ол әлгі тағамын басқаларға береді, бұл қандай адам? Әулие жауабы; -Бұл ақырзамандағы молдалар, олар халыққа дінді насихаттайды, бірақ өздері ешқандай амал қылмайды. Сұрақ; -Адам баласына неше жерден қорлық келеді? Жауап; -Төрт жерден қорлық болады: 1) шақырмаған жерге бару, 2) өтірік жала жабу, 3) дұшпаныңнан қажет нәрсеңді сұрау, 4) өліктен қалжа сұрау. Сұрақ; -Әр адамда қанша асыл болады? Әулие атамыздың жауабы; -Төрт асыл болады. Әуелгі асыл-иман, оның ұрысы-азғырушы шайтан болады. Екінші асыл-намаз. Оның ұрысы-күпірлік, яғни аяттарға теріс пәтуа жасау, ой жору, ортақ қосу. Үшінші асыл-ілім, оның ұрысы- тәкәпарлық, яғни өздерінен артық ілімді жоқ және тура жолдамыз деп өздеріне-өздері баға беру. Төртінші асыл-мейрімділік, оның ұрысы-бақылдық, мейрімсіздік, ата-ана аманатына, үмметтік салт дәстүріне қиянат жасау. Осындай аталарымыздың пәтуасынан, биғатарынан жоғарыдай мақал пайда болып және; «Ілім мен білім ортасын таба алмасаң бүлін.». «Бүлінген елден бүлдіргісін алма!» деп дін пәтуасын ортасын жол-жобасын алмай, діннің жібін ире білген елдерден, қызылбастардан келетін діни жолдан абай болыңдар деп біздерге аманаттапты. Ал енді Оңғар қажы Өмірбектің; Дат (09.11 201, №38) басылымына берген аманат туралы сұхбатында; «Құранда қолынан да, ісінен де ешкімге залалы тимеген адам ғана мұсылман бола алады деп жазылған… Біз жетпіс жыл бойы мұсылмандықтан безген халықпыз. (Астапыралла! біздің әке-шешелеріміз, ұры, залым, зиянкес, 70-жыл кәпір болыпты.) Ал тәуелсіздік тұсында келген ислам жұрттың берекесін алды. (Тағы да астапыралла деңіз! Береке берітін ислам, берекетсіздікке әкелетін ислам болып бөлінеді екен.) Өйткені бізде діни сауат немесе негіз болмады. (Астапыралла! Аманат та, уәде де; жан, рух сияқты негіз болмаған.) кім айтса, соған ердік. Қазақтың өзінің ұлтық дәстүрі ислам қағидаттарына сай келеді.» Абай атамыз қазақтың әулиелерінің намаз оқу, дұға жасау дәстүрінің өзінің қызылбастар намазынан көп ерекшелігі бар екенін жазғанын, бірде-бір муфтият діншілерінен оқыған де айтқандарын естігенде емеспін. Сонда Оңғар қажымыз қай дәстүрді, қандай бесінші (мүмкін қызылбастан келген қажылық дәстүрді) мұсылмандық қарызды меңзеп отырғаны белгісіз. Діни және сөз сауатына өзіңіз баға беріңіз оқушым… Енді қазақ әулиелерінің діни сауаттылығы қандай болған? «… Сау жүрек тесіле ме оқ батпаса, Оқ орнынан біздің ой-шыққан маса. Айық адам аңғармас ішкі сырды, Байқайды сол тесіктен мас қараса. Араққа ақыл, мастыққа ой билетпек,-Оңай емес ертерек ойланбаса. Тәкәпар өзімшілді құдай ұрар, Ақылына бас имей шалқаласа. Сопыларға біздің жар бір қараса, Жар нұрымен жүрегін араласа. Жанын жан, ескі иманын иман демей, Байғұстар қалар еді-ау таң-тамаша.» Шәкәрім атамыз, данның да иманның егіз екі екенін және ескірген иманды заман білімінен, құран құпия сырлары мен Раббымыздан түсіп тұратын, уахи, аян, түстермен жаңалап отыруды насихатап кетіпті. Абай атамыздың «Имансыздық намазда, Қызылбастың салған жол..» деген өсиетінің шешімі де осында. Арақ-тәндегі қара қышқыл жындық, нәпсілік қуатпен, ал мастық- үш қышқылдың өз ара аласумен және әйелдік жыныстық шараппен де байланысты пенденің «жын-шайтанға» айналуын ескертеді. Енді ілімен білімнің ортасын ұстай білмеуге бірден-бір себепші, қазіргі таңдағы рухани ауру, және көптеген білімді, ілімді жастарымыз және масхаб діншілерінің ең үлкен қателігі- ол, сыншылдық! Және бұл қасиетті бір жақты қабылдап, өздерін сынай бастасаң ашуға басып, құса салу, осы миларындағы сары суға айналған жын қуаттары мен жүректеріндегі шайтандық тіл қуатарының арасының, мойын арқылы қосылып кетуінен, мастық пайда болады. Ал мастық-дегеніміз; «Өзінің жасына, қоғамдағы орнына, отанына жасаған қызметінен қарамай «Мұны мен білемін, сен білмейсің, саған ескертіп жатырмын, бұл қате жолыңнан қайт!» деген ұғымен; Жол дегеніміз-ЗАМАН, ҒЫЛЫМ, Алла тағаланың «Өзі» екенін, өздерін «намазхан» атағандар, дін имамдарының да көбі түсінбейді. Пайғамбарымыз; «Білімді адамның пәлекеті-өзін басқалардан жоғары санауы» деп ескертіпті. Ал енді ілімен білім ортасы дегенімізді пайғамбарымыз; «Адамзатқа екі түрлі білім беріледі, бірі құпия ділінде, бірі тілінде» деген. Бұл өсиетті тіл білімін арап тілі деп өзгертіп алған діншілеріміз. Негізінен құранға қарсылық және аятта; «Дәуітке, Сүлейменге ғылым берілді де, құс тілі үйретілді» деп ескерткен. Және сонымен бірге, таудың, шерік әскерлердің, жындардың, шайтан тілімен барлық өнерлердің де тілі берілген. Құранда қанша тіл білмі бар екенін ашық санмен белгілеп, пайғамбарымыз сандық мәнін де ескертіп кеткен. Ал, алпы әлем білімінде де, философияда да бұл ұғымдар ежелден ислам дініне дейін де бар. Қытайлықтар ділді «ЦИ» ал тілдік білім, пайғамбарлық қасиетті «ЦИГУН» деп атаған. Ал қазақта бұл ұғымды философ, психолог ғалымдармыз жоғалтып, сонан өздері де, ұлтты этнос, нәсілді ұлт деп шатасқан. Діл білімінің негізін, қарапайым түсіндірмесін, Абай атамыз 223-санымен белгілеп ашып берген. Енді діл білімі дегеніміз, әр ұлттың тілдік, үндік, таңбалық ерекшелігі және әйелдер қанында болатын 11-жұлдыздық таяқшалар түрінде кездесіп, және қандай әйелдің текті, қаны таза екенін анықтайтын тәсілін де білеміз. Әйел затының қанымен, еркек қанын араластыруға да болмайтынын, көптеген рухани аурудың осындай жағдайдан пайда болкын да әлем әзір білмейді. Қазақ әулиелері ғана біледі! Және қазақта бұрын 4-ші топ қаны болмаған. Енді 4-ші топ өзге нәсілдерден қазаққа қандай ділдік үндерді алып келді?.. Осындай ата жолындағы генетикалық білімдердің, қазіргі таңда шет елдің ғалымдарына миллиондаған қаражатқа сатуға болатын ақпараттар болғанмен, қазақтың бір қара баласы жаңалық қылып ашып, әлемдік сыйлық алып, қазақтың аруақтық білімінің, әлем алдында даңқын асыратын болса, деген үмітпен ғана сабыр сақтап күтеміз. Бұл туралы әлем ғалымдарының гентика білімін ақтарып шығып, тек қазаққа ғана тән ақпарат және масхаб, т, б сопылық, діни топтардың және еліміздегі өздерін тәкәпарлықпен білімді санайтындарға арналған әулие баларымыздың дайындап қойған оқпаны екені де хақ. Барлық нәрсенің ортасында «Аруақ» яғни Құдайдың құдірет қолы, қандағы ділі бар! Бұл туралы алғашқы ақпаратарды «Діл- дініңнің, тіл-иманыңның айнасы» деген тақырыппен Укепедия сайтына орналастырып қойдым. Керек болғандар іздеп барар… Оқырмандар! Абай атмыздың бұл сөз жұбағын шешіп көріңдер! Неге, қалай білімнен ыза шығады? Ілімнен қандай қайғылар шығады?

I бөлім

Ғалым, өлкетанушы А.Ф. Шаповаловтың күнделігінен үзінді

Мәскеу қаласының орталық мұрағатынан. Мұрағаттың ресми келісімі арқылы реставрацияланған түпнұсқаның көшірмесі тұңғыш рет баспа бетінде жарияланып отыр.

Мектепті есіңе алсаң, «балалық шақ, қандай бақытты кезең» болды деп өкінеріңді немесе «әйтеуір мектептен құтылдым-ау» деп қуанарыңды білмейсің. Ол кезде жасалған да, жасалмаған да қателіктер көп болды… эх...ііі джарайд енді тақырыпқа көшейік. Жалпы үстел теннисі немесе пинг-понг ойнап көрдіңдер ме, керемет ойын солай емес пе?! Шамасы 6-7-нші сыныптарда оқып жүргенімде біздің мектепке үстел теннисіне арналған үш үстел әкелді, оны мектепке кірген кезде бірден көруге болатын еді. Иә-иә сабаққа бара жатқанда «уоо, үзілісте сосын сабақтан кейін кешке қалып ойнайтын болдық қо», деп көңілің көтеріліп қалады, естеріңізде болса ешқайсысымыз да мектепке үлкен «желание»-мен бармайтын едік, фобия деуге келмес, дегенмен… Спорттың осы түріне қызыққаным соншалық, арнайы ракетка сатып алдым, ааа джө-джө… өтірік айтам, маған әкем сыйлаған екен ғо «советский», қалыңын, ауырлауын, сосын біздің сыныптағы бір балада болд сапалы ракетка, оның да қағидасы «the best or nothing» болатын, алайда түк те ойнау білмеді, ал қалған балалар дүкендерден қытайдікін сатып алып жатты, кейбір балдар двп, фанерадан өздері жасайтын, шарикті ұрғандағы дыбысы жіңішке шығатын, ана дыбыс үстел теннисіндегі бүкіл кайфты бұзып жіберетін. Тіпті мектеп директоры да ракетка сатып алып ойнай бастады, әрі алгебра, геометрия пәндерінен сабақ берді. Ахан ағай осының барлығына қалай үлгеріп, қалай шаршамайды деп таң қалатынбыз. Осы ойынды біздің сыныпта тек 5-ақ бала жақсы ойнады, оның ішінде: мен (жаман мақтаншақпын иә?!)) және менің екі досым. Қатты соққылардан жарылып қалатын шариктерді 10-15 теңгеге кезекпен сатып алып жүрдік. Бір күні сабақтан кейін кешке қалып, басқа балдардың ақшаға ойнап жатқандарын көрдік, өйткені жай қызық үшін ойнау қызық болмады. Шыны керек ақшаға ойнауға қорықтым, ол кезде бізде қайдағы ақша, үйден 100-200 теңге беріп жібергенге мәзбіз. Бірақ қасымдағы екі досымның бірі маған қызыққа ақшаға ойнап көрейік деді. Білесіз бе, досың араңдағы бәсекелестік ең жаман сезім екен, ойын барысында оны кәдімгідей сездім.

Бүгінгі қоғамдағы адамзаттың күйбең тірлігі, тынымсыз еңбек етуі секілді қасиеттердің барлығы кішкентай болса да, әлі зерттіліп бітпеген құмырсқалардың бойынан табылатыны ешкімге таңсық емес. Алайда, жыл өткен сайын ғалымдар құмырсқалардың бізге беймәлім, адамзаттың тұрмыс тіршілігіне ұқсас тұстарын ашуда. Мен сізге солардың ішіндегі таңдаулы үш жаңалықты ұсынамын.

ҚҰМЫРСҚАЛАР НАРАЗЫЛЫҒЫ

Бүгінгі қоғамда түрлі әлеуметтік жағдайға байланысты наразылықтар, шерулер, көтерілістер жиі орын алып жатады. Дәл сондай наразылықтар құмырсқалар арасында да орын алатынын білуші ме едіңіз?

АҚШ-ның Солтүстік-Шығысында Protomognathus americanus атты құлиелнуші құмырсқалдардың бір типі мекендейді. Һәм олар Temnothorax longispinosus атты басқа бір типке үнемі шабуылдар жасап тұрады. Ол үшін олар ересек құмырсқаларын өлтіріп, жұмыртқаларын алып кетеді. Кейін сол алып кеткен жұмыртқалар өсіп шығып, олардың құлдарына айналады. Сол құл-құмырсқалар қожайындарының жұмыртқаларын бағып қағып, асырап, оларды қауіптен қорғап жүретін көрінеді. Бұндай құл-құмырсқалар Protomognathus americanus типінің бір калониясында 30-дан 60-есеге дейін жетуі мүмкін.

Сондай-ақ Protomognathus americanus құмырсқалары байырғыдан құлиеленушілікпен айнлаысқанымен, кейде олардың құлдары «наразылықтар, көтерілістер» жасап тұрады. Құлиеленуші құмырсқалардың балапандары өздеріне ғана тән, айрықша феномендер бөле бастаған кезде, Temnothorax longispinosus құмырсқалары өздерінің емес, бөтен біреудің ұрпағын асырап жатқанын бірден түсінеді екен. Сол кезде құл-құмырсқалар олардың жұмыртқаларын асыраудан бас тартып, тіпті оларды өлтіруге дейін барады екен.

Бір қызығы құлдардың бұндай наразылықтары өздеріне еш қандай пайда да, бостандық та әкелмейді. Алайда, қожайындарың саны азаяды. Бұл өз кезегінде, наразылықтардың көп орын алмауына әкеледі.

САНАСЫЗ ҚҰМЫРСҚАЛАР САНАЙ АЛАДЫ

Құмырсқалардың бір-бірімен байланысып, тілдесетіні ғылымға жаңалық емес. Алайда Сібір ғалымдары құмырсқалардың тек сөйлесіп қана қоймай, олардың тіпті санай алатын қабілеттері бар екенін анықтаған. Олар қосуды, алуды, тіпті қарайпайым есептерді шығаруды да біледі екен.

Зерттеу нәтижесі қарапайым. Бір үлкен тығыздыққа шытырман (лабиринт) орналастырып, оның ішіне дымқылданған мақталар орнатады. Ал оның біреуін тәтті сиропқа малып қояды. Содан соң, сол шытырманға барлаушы-құмырсқа келіп, қай жерде қандай азық бар екенің анықтайды. Құмырсқа илеуіне қайтып келіп, мұртшаларын тигізу арқылы, азықтың қай жерде тұрғанын басқа құмырсқаға хабарлайды.

«Осы жолмен тіке жүресің, сегізінші бұрылыстан кейін оңға бұрыласың, содан соң қайта солға екі рет бұрыласың». Шамамен осылай хабарлайды олар бір біріне. Содан соң құмырсқалар сол азыққа ұмтылып, еш қәтесіз азығын табады екен.

ҚҰМЫРСҚАЛАР ИНТЕРНЕТІ

Жалпы интернет деген ғажап кеңістіктің адам қолынан жасалған, сондықтан ол тек адамдар арасында ғана қолданылатын дүние һәм оның жан-жануарлар арасында болуы мүмкін емес екеніне сенімдісіз бе? Ендеше, қәзірден бастап ол сеніміңізден арыла беріңіз.

Стэнфорд университетінің ресми сайтында жарияланған мәлімдемеге сүйенсек, аталмыш университеттің биологтары мен есептеуіш жүйелерінің мамандары орақшы-құмырсқалардың әрекеттері интернет трафигін басқаратын протоколдарға ұқсастығын анықтаған

Құмырсқа мен интернетті салыстыратындай ортақ еш нәрсе жоқ ғой деп таңданарсыз. Алайда Стэнфорд университетінің зерттеушілері орақшы-құмырсқалардың азық іздеуге жіберілетін жұмысшылардың көлемін анықтауы, интернет протоколдарының деректерді табыстаған кездегі (Transmission Control Protocol ) каналдың көлемін анықтауынан айнымайтынын дәлелдеген.

Ғалымдардың пікірінше құмырсқаларды тереңірек зерттеу байланыс технологияларының одан әрі дамуына ықпалын тигізбек.

Биолог Дэбора Гордонның айтуынша, әлемнің түкпір-түкпірінде құмырсқалардың 11 000 түрі бар, олар не бір түрлі экологиялық проблемаларға душар болып жатырса керек.

Мұратбек Әл-Атырауи

Бейсен Ахметұлы. Діни зомбилер: дін туралы сұмдық пен шындық

Біз Ислам дінін өз деңгейінде түсініп жүрміз бе? Немесе бәз біреулердің түсіндіруі мен көрсетуі бойынша түсініп жүрміз бе? Міне, бұл Алла Тағаланың әр пендесінің басында болуға тиісті сұрағы. Ұзақ уақыт діни тоқырауға ұшыраған халықтың аңсаған Ислам діні қазір адам нанғысыз мәселелермен қоса жетті. Тіпті қарапайым халық қай діни топқа қара тартарын білмей, әрі-сәрі болуда. Сенімдерін жоғалтып, үмітсізденуде. Кейбіреулері әлде бір саяси, діни топтың зымиян саяасатының құрбанына айналуда. Осыншама сорақылықты көре тұрып, себебін іздемеу мүмкін емес. Әркім әр түрлі айтар. Біреулер мәселені сол жымысқы саясатпен түсіндірсе, біреулер мұны дүмшеліктің салдары деп түсіндірер. Ал шын мәнінде дінді ғұлмалықпен түсіндіру әлі кемеліне келе алмай жатыр. Неге?
Біріншіден, бұған Мемлекет билігінде қолдау болсада, екі беткейлік, немқұрайды саясат бар. Немесе «Маған бәрібір» дейтін атақ пен ақшаға құныққандарға болашақтың қажеті шамалы.
Екіншіден, әлде бір зымиян күштер мемлекет билігіне әсер етуде.
Үшіншіден, халқтың ұлттық мінезі өзгере бастаған. Онсызда ит тіріліктің итпегінде жүрген жай халықтың мұны ойлауға шамасы жоқ.
Төртіншіден, осыған сай дінді тарихи, ғылми, діни, саяси жақтан зерттеп, талдап түсіндіретін ғұламалар жоқ. Есесіне, осы төрт түрлі жайттың, атап айтқанда тек дінни жағын ғана қарап шешім шығаратын «Дүмше молдалық» Қазақстанда кең етек жайған.
Қазақ дінді қалай қабылдаған?
Біздің қазақ дінді таза ниетпен, жүрекпен қабылдаған. Бұрыннан, анау Һұн, Сақ, түркілерден жеткен ар-ұждан, адамгершілік тәрбиесімен өскен халық онсызда дайын мұсылман халық болатын, тек Алла туралы түсікті осы сенімдерімен бірлестірді де таза дінді таза жүректеріне құйып алды. Әлде бір тылсым күш иесі Тәңір туралы түсінігін ұлық Аллаға алмастырды. міне содан «Әлмисақтан мұсұлманбыз!» деген түсінік пен таным қалыптасты. Дін түркілердің күллі салт-санасы мен ырым-жырымына, ғұрып-әдеті мен танымына балдай батып, судай сіңді. Ал араб халықтарының көбі діни сенімді амалмен байланыстырып, ниет пен амалды толық ажырата алмай жүргенін ойласақ, біздің Әбу Ханифа мәзһабы нақыты сыннан, зерттеуден өткен таза дінни жол екен.
Қазақтың салт-санасы мен дәстүрі, ғұрып-әдеті мен ырымы, жол-жоралғысы мен жосыны, дүние танымы — әлмисақтан қалыптасқан арқа тірек темір қазығы. Кез келген құндылық бұл темір қазықтың айналасында өз орнын табады әрі осы темір қазыққа байланады. Дін де солай. Біздің басқа діни түс алған зымияндықтан сақтануымыздың жалғыз жолы осы: ата-баба салт-дәстүрін көзімідің қарашығындай қорғап, сақтаумызда жатыр. Себебі біздің бұл темір қазығымыз ар-ұждан тәрбиесі мен обал-сауап тәрбиесінен құралған Алланың берген алтын қазығы болатын. Тіпті біздің ауыз әдебиетіміздің өзі тәлім-тәрбие мақсатында құрылған. Тарихымыз бен әдебиетіміз осы діннің құдыретін бойларына сіңіргенін, хадистердің орнына жүргенін ұмытпағанымыз жөн. Бұл туралы Хожа Ахмет Яссауи бабамыз да айтқан екен.
Дінді адамдар 4 түрде қабылдайды:
Біріншісі — таза ниетпен қабылдайды.
Екіншісі — ата-бабасы мұсұлман болғандықтан, ата жолын ұстау үшін қабылдайды.
Үшіншісі — дүрмекке ілесіп қабылдайды.
Төртіншісі — сана-сезімінің жаулануы арқылы ырықсыз түрде қабылдайды. Мәңгүрттенеді, тіпті діни зомбиға айналады.
Біздің Түркі халықтары үшін Әбу Ханафия мәзхабы ең абзал мәзхаб. Бұл тарих дәлелдеген шындық. Себебі, дін бірілікке шақырады. Ал біздегі басқа мәзһаб жолын ұстап, қасында намаз оқып жүргендердің көңіліне сауал тудырғандар, ұлттың бірлігіне нұқсан келтіргендер меніңше ахида(сенім) жақтан қателескендер. Оны алда талдаймыз.
Діни сипат алған басқыншылық
Ислам дініндегі қазір мұсұлман әлемінде қалыптасқан вахаббистік және салафистік бағыттар мен құраниттік бағыттарды қабылдай бастаған мұсылмандар үшін үш түрлі мәселе кем:
Бірі, дінді жүректегі ниетпен түсінбеу. Былайда таяз сана-сенімін ағымдардың ырқына беріп, психологиялық дағдарысқа ұрыну.
Екіншісі, амалды ниееттен ажырата алмау. Бұл көбінесе сана-сезімі ойрандалып, өмір мен тұрмыста қысым көргендердің бойынан табылатын көрініс. Шаршағандар. Тіпті атақ пен ақшаға құмартқандар соны біле тұра сатылып кетеді, біртіндеп фанатқа айналады. Алла Тағаланың «Қатты берілмеңдер!» дегені содан болса керек.
Үшіншісі, ең маңыздысы құрандағы аяттардың мағнасы мен хадистердің мәнін сөз күйінде түсіну, атап айтқанда астарлы мағынасын зерттемей абсолютты қабылдау. Тиымдарды неге салған себебін білмей көрсоқырлықпен қабылдау. Мысалы Алла Тағала құранда: «Киімді жерге сүйретіп кигендерді жек көремін» деген. Бұл сөз әсілінде Рим ханымдарының киімді сүйретіп киетін такаппарлығына қарата айтылған. Былайша айтқанда «Алла Тағала Такаппарлықты жек көреді». Ал сол сөздің астарлы мағнасына емес сыртқы мәніне көз жібергендер кәзір балақтарын кесіп жүр. Тағы бір мәселе Сақал қою. Бұл сүннет екені шын, бірақ тазалап, іреттеп, әдемілеп жарастырып қойған дұрыс. Келсе келмес бес тал сақалын арам шөптей шошайтып, бала қорқатын етіп жүруді қалай түсіндіруге болады немесе бір Хадисте Алтын мен жібек бұйымдар ерлерге харам екені айтылады, неге? Себебі Алтын жүзік тағу еркектің жыныстық қабілетін төмендететіні, керісінше әйелді күшейтетіні медицинада дәленденген. Еркек күміс жүзік тағу керек. Жылқы еті де, қымыз да қан қысымын көтереді, аптап құмды ыстықтағы арабатар оны қалай жеп, іше алсын?! Ал хиджап исламнан бұрын пайда болған, көзге құм кірмесін, ыстық өтпесіндеп еркегі де, ұрағашысы да бүркеніп жүрген. Оған енді басқалардың нәпсісін қоздырмау үшін әлеуеттерін жауып жүру тағы қосылды. Айтпақшым сол тимдарды неге салғанын түсінбеу жағы.
Қазір шындығы дәлелді хадистердің қатарында жалған хадистер де бар. Міне бұл Масон қауымы мен Исламға жау қауымдар үшін өте керекті тақырып. Олар осы хадистерді тіпті Құранның аяттарын өздерінің саясатының желісі бойынша бұрмалап түсіндіреді немесе түрлі түсініксіз ұғымды тудырып шығарып, психологиялық тұрғыдан шаршаған халықты тез әрі оңай тәсілмен өз айтқандарына көндіреді. Әлсіз психологиялы адамдарды бірден өз дегендеріне көндіріп, адамдар арасында араздық, талас-тартыс тудырады. Ал, бұл дінді желеу еткен күштердің адамдарды мәңгүрттендіру үшін қолданатын саясатының қаншалықты дамығандығын көрсетсе керек. Халықты түрлі тәсілдер арқылы мәңгүрттендіру оңай. Тіпті айтқанынан шықпайтын зомбилерге айналдырғанын өз көзімізбен көріп жүрміз.
Бұған мысал ретінде мына екі дәйекті келтіруге болады:
Біріншы дәйек: Ислам тарихын ашып оқысаң осы «хиджаб» мәселесі ешқашан да мұсылмандар үшін өзекті проблема болған емес, қашан саяси діни ағымдар шықты сонда ғана проблемаға айналды.
Әр халықтың салт-дәстүрі, өзінің өмір сүретін ортасы, табиғаты бар. Көптеген жоралғылар сол табиғи ортаға, ауа-райына, қолда бар материалдарға және үстем болған әлеуметтік, мәдени, діни ықпалдарға сәйкес өрбіген. Арабтардың тек әйелдері емес, ерекектері де бүркеніп, жасырынып жүрген, қазірдің өзінде солай. Пайғамбарымыз өмір сүрген қоғамда да солай болған. Ол кезде пұтқа табынатын арабтар қандай киім кисе, мұсылмандар да солай киінген, мүшриктердің сақалы болғаны сияқты мұсылмандардың да сақалы болған. Таяу Шығысты мекендеген еврей, христиан т.б. халықтар да солай болған, еркін әйелдер бүркеніп, жамылып жүрген, құл (күң) әйелдердің жамылуына жол берілмеген. Киім кию үлгісінің дінге қатысы жоқ, дініміздің бір ғана талабы — әйел болсын, еркек болсын ұятты жерлерін жауып жүрсін. Адамдар дінде жоқ көп нәрсені қатаң діни шартқа, шариғаттың талабына айналдырып, дінге қоса берген, қоса берген. Сондықтан, қай нәрсенің дінге қатысты ал қай нәрсенің қатысты емес екенін тек зергердің әдісімен ғана ажыратуға болады, талдау жасау арқылы, екшеу арқылы, іздену арқылы.
Пайғамбарымыздан 250-300 жылдан кейін осындай нәрселердің бәрі дінге енгізіліп, діннің ең маңызды мәселесіне айналдырылған. Мысалы, Құранда алтын тағу еркектерге харам деп айтылмаған, ол да құдды осы хиджаб сияқты кейінгі ғасырларда адамдар тарапынан дінге жасалған тиымдардың бірі, ондай жүздеген тіпті мыңдаған қоспалар бар дінге кіргізілген. Қазір ондай әңгіме қозғайтын болсаң өзіңді кәпір ғып шығаратын догмашыл схоластиктер мен ұрда жық кертартпалар тап қасыңнан табылады. Сондықтан, барлық әлемдерді Жаратқан Алланы әкеп әйелдің басымен, шашымен, бір метр шүберекпен оның иманын өлшейтін жағдайға жеткізбеу керек, егер Ислам тарихын ашып оқысаң осы «хиджаб» мәселесі ешқашан да мұсылмандар үшін өзекті проблема болған емес, қашан саяси діни ағымдар шықты, сонда ғана проблемаға айналды…
Екінші дәйек: Ең бастысы ғылыми критицизм болғаны дұрыс, ақиқаттай сенген нәрсеңнің бос екенін, негізсіз екенін көріп, сонда да хақ пен нахақты ажырата білу қабілетінен айырылмау керек. Мысалы, екі миллиард христиан Исаны Құдайдың ұлы деп сенеді, бұл оларға ұрпақтан ұрпаққа құйылған сенім, қатып қалған догма, оны қайсыбір христиан анықтап жатыр дейсіз? Адамдар ондай қатып қалған догмаларды анықтаудан қорқады, шіркеу қорқытады, «діннен шығасың» деп қорқытады, «тозаққа барасың» деп қорқытады т.б. ал оның олай емес екенін айта бастасаң әлгі христианға сөздерің ауыр тиеді, ол саған ренжиді, өзіңді кәпір ғып шығарады, шабуылға шығуы да мүмкін. Тек мыңнаң бірі ғана ақылын пайдаланып, есінен танбай, шындықты мойындауы мүмкін, әрине, бұл өте қиын мәселе, бір жақта қатып қалған сенімі бар, екінші жақтан оған жан түршіктірер ерсі пікір… біздің мұсылмандар да ондай негізсіз догмалардан құр алақан емес, пайғамбардан кейінгі ғасырларда мыңдаған қағиданы әкеп олар дінге қосты, бірі оны білместікпен жасаса, енді бірі әдейі жасады, сондықтан не нәрсені де анық қанығына жеткенше зерттеген жөн.
Мысалы, Үндістанда жарты миллиардтан астам адам сиырға құдай деп сенеді, ал түсіндіріп көрші оларға сиырдың құдай емес, жай сүтқоректі хайуан екенін! Былай қараған адамға күлкілі жағдай болып көрінуі мүмкін, бірақ бұл шындық. Адамдардың жүз пайызға жуығы сенген сенімінің дұрыс-бұрысын анықтамайды, өйткені ол догма, ол күнә! Ертеректегі шіркеу көсемдері, ғұламалар (!), оқымыстылар (!) оның бәрін анықтап қойған, олар тек көр соқыр соны орындаса болғаны!!! Дарвин маймылдан адам шығарса, бұлар адамды маймылдандырумен әлек.

Гуантанамо провинциясындағы Баракоа тұрғыны Эрнандес Гарридоның оң қолында 6 саусағы бар. Сол қолында да дәл солай. Екі аяғындағы 12 саусақты қосқанда барлығы — 24. Амиго өз саусақтарына ырза. 24 саусағымен пальмаға шығып, какос жинап нәпәқасын тауып жүр.

Сонымен қатар ол ақшаға туристермен фотоға түседі.

Ассалаумағалейкүм
Қайта-қайта эстафета бастай берді деп сөкпессіздер. Керекке анда-санда бір кіріп жүрген соң, жинап-жинап алып келем
Бұйыртса сүйікті Керегіміздің 6 ақпан күні 10-жылдығы екен. Жабылып қайта ашылғанымен 10 жыл бұрын дәп сол күні ең алғашқы жазба жазылыпты. Осы сынды эстафетаның болғанынан хабардармын. Алайда, жаңадан бастап, арнайы 10-жылдыққа арнағанды жөн көріп отырмын. Эстафетада аты айтып тұрғандай Керектің Сізге, Сіздің керекке бергендеріңіз жайлы болмақ.

Тіркелгеніме 1-жылға жуықтапты. 16 қаңтар күні тіркеліппін. Содан бері 50-ге жуық пост,3 000-ға жуық (Мейіржан ушівөл) пікірлер жазып тастаппын . Тіркелген күннен бастап керек менің өмірім болды десем шындыққа жанасатын секілді. Жұмыста, үйде ашқаным керек. Тіпті алдыңғы бір постта айтқанымдай, үш қабатты ғимаратта (жұмыс орным) мен үшін системщиктер Керекті жауып тастады . Көшеде керектіктер жолығатыным. Әлеуметтік желілерде керектіктер. Барлық жерде…
Жаңа таныстар, жаңа достар таптым, тамаша адамдармен араласып тұрамын. Домбыра-пати, Құрылтай тағы да басқа қаптаған игі шараларға қатысуға мүмкіндік алдым. Өмірге басқа көзқараспен қарайтын болдым. Өзгерді кәдімгідей. Бұлардың бәрі Керектің маған бергені.

Ал, менің… Қарап отырсам, қатырып тірлік тындырмаппын. Алайда, бәрі алда. Жиырма жылдықта осы іспетті постты толықтырып жазармын, менің бергенім туралы ақпарат керектің бергенінен көп болады деп ойлаймын.

Келе жатқан мейрамдарыңмен. Жо жоо Жаңа жыл емес, тіпті Тәуелсіздік күні де емес… КЕРЕКТІҢ 10-ЖЫЛДЫҒЫМЕН!!!
Эстафетаны ақсақалдардан бастасам ба деген ойдамын. Бұтақ — Нұркісі ,Nurgisa быратта.