2016 жылдың 12 желтоқсаны сағат 12.00-де Қарағанды қаласының «ТАИР» сауда үйінің 2-ші қабатында «САРЫАРҚА» күйін орындауымен домбырашылардың флэшмобы өтеді.

Атылмыш іс-шара ҚР Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған 25 жұлдызды күндер аясында "Ұлы дала Елі — Тәуелсіздігінің 25 негізі" атты іс-шаралар жоспарын орындау мақсатында өткізіледі.

КЕЛІҢІЗДЕР! КӨРІҢІЗДЕР!

Болгарлық авторлар Надежда Георгиева (NAD) және Яна Бурер Таваниердің «МЕН ШЕШІМ ҚАБЫЛДАЙМЫН = МЕН ӨМІР СҮРЕМІН» көрмесі Сорос-Қазақстан Қорының қолдауымен Болгарияның Коммерциялық емес Құқық Орталығының (BCNL) «Келесі қадам» бағдарламасы аясында өтеді.

Астана қаласының «Bolognese» (Абай даңғылы 27) мейрамханасында 2016 жылғы 9 — 27 желтоқсан аралығында өтетін «Мен шешім қабылдаймын = Мен өмір сүремін» көрмесінің атауы Декарттың атақты «Cogito ergo sum», яғни «Мен ойлаймын, нәтижесінде, өмір сүремін» өрнегіне сайып келеді. Қоғамның дамуы мен жаңа гуманистік идеялар адамдар қарым-қатынасына өзіндік өзгертулер енгізді. Көрменің мақсатын түсіну үшін өмірлік оқиғалары арқау болған көрме кейіпкерлерінің сөзіне жүгінейік:
«Қамқоршылықтың ескі жүйесі мүмкіндігі шектеулі немесе психикалық проблемалары бар адамдардың өміріне билікті өзгелердің қолына беріп қояды. Қамқоршы адамның өмірін, оның көңіл-күйі мен бостандығын, сондай-ақ мүлкі мен қаражатын бақылауда ұстайды.
Қамқоршылық — құқықтан айырумен тең.
Құқықтан айыру — әлеуметтік өліммен тең.
Қамқоршылыққа алынған адамдар өз өміріне билік жүргізе алмайды. Олардың дауыстары, тілектері мен ойлары заң алдында құнсыз. Көбісін жабық мекемелерде ұстайды. Ол жерден шығу үшін заң аясында өз бетімен күресу мүмкін емес.
Әдетте, қамқоршыны табу жеңіл, алайда оның қамқорлығынан шығу мүмкін емес. Бұл — мәңгілікке.
БҰҰ мүгедектердің құқықтары туралы Конвенциясында қарастырылған балама ретінде «шешім қабылдауда қолдау» болып табылады.
Бұл көрме өзгерістер уақыты келгенін баяндайды».

«МЕН ШЕШІМ ҚАБЫЛДАЙМЫН = МЕН ӨМІР СҮРЕМІН» көрмесі көптеген елдерде көрсетілді, бірақ, әр қоғамның идеяны қабылдау дайындығына және экспозициялық кеңістіктің мүмкіндіктеріне байланысты әр түрлі қырынан танылды. Мәселен, Алматы қаласында мүмкіндігі шектеулі адамдардың кіріп-шығуына қолайлы мұражайлар мен көрме залдары жоқ болып шықты.
Болгарияда тұрып, әрі жұмыс істейтін суретші Надежда Георгиева мен журналист Яна Бурер Таваниердің туындысы болып табылатын Art Lane-дегі көрме, вербалды және визуалды бейнелердің теңесуі қағидасында ұсынылған. Картиналарға қосарланған мәтіндер Н.Георгиеваның бейнелеуіндегі туындыларды тереңдетеді және ауқымын кеңейтеді. Романтикалық және ашық көк түсті фонда, ала жейдедегі қаһарманның, мағына беру үшін байланған қолдары астында жазылған мәтіндік сипаттама, қарапайым адамның өзіндік ерекшелігін көрсетіп, суретке прозалық нәр беріп тұрғандай: «Иванға жеңіл үлпек крем мен теңіз ұнайды». Авторлардың баяндаулары жекеден көпшілікке жол тартады – 16 визуалды-мәтіндік туындыларда, бақытты жаңаша сипаттайтын, әлеуметтік өлімді жеңу туралы ой көрсетілген.
Бейнелер мен мәтіндердің үйлесімі, проблеманы терең түсінуде қосымша реңк береді. Сол «Бақытты жаңаша сипаттауда», Надежда қаһарманын жабылған шыны ішінде, «балалық» стилдегі манерада бейнелейді. Онық бостандығы, тек өзге каһарман шыныны балғамен ұрғанда ғана жүзеге асады. Бұл бейнеде суретші масштабын ұлғайтып көрсеткен маңызды фрагмент – бұл құрылысқа арналған балға емес, бұл соттың балғасы. Сондықтан да сипаттау мәтінде бюрократиялық тіл қолданылған: «Қолдау көрсету ұйымның көмегімен Митько кіммен және қайда өмір сүретінін шешті, еңбек шарты мен тұрғын үйді жалға алу келісім-шартына қол қойды, сонымен ол бақыттың жаңаша сипатын тапқандай».

Осылайша, контрастар мен үйлесім стильдерін, қиялдың ұшқырлығы мен көркем тәсілдерді біріктіру арқылы авторлар көрермендердің назарын қазіргі қоғамда қажетті гуманизм идеясына, әлеуметтік жауапкершілік және төзімділікке бағыттауға тырысты.

Қараша айында аталмыш көрме Алматы қаласында өтіп, қалың көпшіліктің қызығушылығына бөленді.

www.facebook.com/events/1834714046750105/

Шахмат комментарийлері ағылшын және орыс сегментінде біршама таралған. Бірақ, әрине, жеке қызығушылар тобы шеңберінде ғана. Қазақ тіліндегі блиц ойынын экраннан түсіру кем де кем.
Жалпы, блицті бірді жығар!

Қазақстан футбол Федерациясының кезектен тыс өткен сайлау Конференциясында қатысушылар Сейілда Байшақовты ҚФФ президенті ретінде сайлап алғаннан кейін жаңа тағайындауларды іске асырды.
Іс-шараға Қазақстанның барлық аймағынан келген 43 қатысушы мен УЕФА өкілі Жак Бондаллаз қатысты.

«Жаңа президент – Қазақстан футболының жарық жұлдызы. Ол Кеңес Одағы құрамасында және Кеңес одағының ең мықты лигасында 7 жыл қатарынан өнер көрсеткен болатын. Кезінде «Қайраттың» менеджері және ҚФФ вице-президенті болды. Ол өте сыйлы маман. Қазақстан футбол федерациясына құрама және клубтың деңгейлерінде де футзалда жеткен сәтті нәтжелерді тілеймін»-, деді Жак Бондаллаз.
Жаңа сайланған президент Сейілда Байшақов конференцияға қатысушыларға алғысын білдірді.
«Маған көрсеткен ыстық лебіз бен жоғары бағаларыңызға рақмет. Өз тарапымнан еліміздегі футболды дамытуға барлық күш-жігерімнді саламын. Биік шыңдармен мен қойған жоғары мақсаттарға жету үшін алға қойған барлық мақсаттарды лайықты орындаймыз деп сенемін», — деді С.Байшақов.
Атап кетсек, кезектен тыс XIV сайлау Конференция ашық өтті. Өңірлерден келген делегаттар өз пікірлерін және ұсыныстарын айтты. Сонымен қоса, қатысушылар ҚФФ жарғысының барлық тарауларын талқыға салды.
Конференцияда Атқарушы комитеттің жаңа құрамы бекітілді. Оған Николай Мещеряков, Сейілда Байшақов, Қаныш Әубәкіров, Олжас Абраев, Азамат Айтқожин, Рафаэль Гарибян, Әміржан Түсіпбеков, Дархан Кәлетаев, Елсияр Қанағатов, Бауыржан Әбдубайытов, Қайрат Оразбеков, Бақберген Әміреқұлов және Игорь Утробин кірді.

28 қарашада Астанада Қазақстан футбол федерациясының XIV кезектен тыс сайлау конференциясы өтті. Күн тәртібінде ҚФФ президентін сайлау мәселесі көтерілді. Конференцияның жұмысына федерация мүшелері және Атқарушы комитеттің мүшелері, ҚФФ аппараты, аймақтық футбол федерацияларының делегаттары, БАҚ өкілдері қатысты.
Шара шеңберінде делегаттар Сейілда Байшақовтың кандидатурасы үшін дауыс берді. Дауыс берудің қорытындысы бойынша Сейілда Байшақов 2020 жылдың 28 қарашасына дейінгі мерзімге Қазақстан футбол федерациясының президенті болып сайланды.
Федерацияның жаңадан сайланған президенті Сейілдә Байшақов ҚФФ конференциясына қатысушыларға өзіне көрсетілген зор сенім мен қолдау үшін алғыс айтты.
«Сіздердің сенімдеріңіз бен жоғары бағаларыңызды шын жүректен бағалаймын. Өз тарапымнен, елімізде футболдың жан-жақты дамуына бар күш-жігерімді саламын. Алға қойылған міндеттерді лайықты орындап, биік мақсаттарға жетіп, жаңа шыңдарды бағындыру үшін футболды сапалық жаңа деңгейге көтеретінімізге сенімдімін», – деп атап көрсетті Сейілда Байшақов.

18 қараша күні Қазақстан футбол федерациясының міндетін атқарушы Сейілда Байшақов Панфилов ауылындағы ҚР Қорғаныс Министрлігінің Орталық әскерилер спорт клубының оқу-жаттығу орталығының оқушыларымен кездесті. Жас футболшылар мәртебелі мейманның алдында өздерінің шеберліктерін көрсетті.
Сейілда Икрамұлы мектептің ғимараты мен жаттығу базасын қарап шығып, балалар футболына баса назар аударылатынын атап өтті:
— Футбол ауыл балалары үшін «әлеуметтік саты» болуы мүмкін екенін барлығы түсінуі қажет. Біздің міндетіміз ауылдарда футболды дамытып, бұқаралық футболдың деңгейін көтеру. Сол арқылы ғана осы тамаша ойында өзіміздің «жұлдыздарымызды» тәрбиелей аламыз. Балалар футболы — біздің басым бағыттарымыздың бірі. Федерация оны дамытуға көп көңіл бөледі.
Сонымен қатар, Сейілда Байшақов мектеп жетекшілерімен кездесу өткізіп, аудандағы футболды дамытуға қатысты өзекті мәселелерді талқылады. Айта кетейік, Асхат Қадырқұлов, Дмитрий Бяков, Евгений Тарасов, Данияр Кенжеханов, Асхат Борантаев және басқа да белгілі ойыншылар оқу-жаттығу орталығының түлектері саналалы.
Орталық жетекшісі Константин Муратидидің айтуынша, оқу-жаттығу орталығын Қорғаныс министрі Сәкен Жанұзақов пен ҚФФ президенті міндетін атқарушы Сейілда Байшақов аралағаннан кейін әскери-патриоттық тәрбие беру мақсатында біздің балалар және жасөспірімдер базасында спортты, оның ішінде ауыл футболын дамыту шешімі қабылданды. Біз қазір ауылдағы балаларды жинап, жұмысты бастауға дайынбыз. Болашақта орталықта 300-ге тарта бала дайындалмақ.
Кездесу соңында Сейілда Байшақов осындай кездесудің аудандар мен ауылдарда жиі өтетіне тоқталды.

Талғарда ұлттық құраманың базасында қазақ футболының ардагерлері мен журналистер жолдастық матч өткізді. Берік Арғымбаев, Сергей Климов және Вахид Масудов соққан голдар кейін ардагелер командасы жеңіске жетті. Ал, бұқаралық ақпарат өкілдері сапынан Артем Кравченко мергендік танытты.

— Бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдерімен жиі футбол ойнаймыз. Олар футбол ережесін жақсы біледі. Футбол туралы да жақсы жазады, — дейді Қазақстан футбол федерациясы президенті міндетін атқарушы Сейілда Байшақов.
Ардагерлер мен журналистер арасында жолдастық матч алғаш рет жиі ұйымдастырылады. Шараның мақсаты ел футболына назар аудару, балалар футболына көңіл бөлу. Жолдастық матч алдында «Coca-Cola Былғары доп» турнирінің жаңа маусымына арналған баспасөз мәслихаты өтті.

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің «Лингвоарна ғылыми зерттеу және оқу-әдістеме орталығы», Ахмет Байтұрсынұлы мұражай-үйі және «Ұлт болмысы» республикалық, патриоттық әдеби-танымдық журналымен бірлесе отырып «Жалпы мектептердегі заманауи тіл, әдеби оқу құралдарының мәселесі: бүгіні мен келешегі» тақырыбына дөңгелек үстел өткізілді. Өткізілген іс-шараның басты мақсаты қазіргі қазақ тілінің жағдайы, қолданысы мен негізгі үрдісі жайлы болды. Арнайы ұйымдастырылып отырылған жиында Филология және әлем тілдері факультетінің біршама ұстаздары мен профессорлары қатысты. Бұдан бөлек мектеп мұғалімдері де тыс қалған жоқ. Дөңгелек үстел барысында бес негізгі баяндама оқытылды. Баяндамашылар Филология және әлем тілдері факультетінің ұстаздары К.К. Құрманбайұлы, А.А. Ильясовна, А.Ж. Әсембекқызы, А. Гүлжанар, И.С. Сахыбекқызы болды. Әр баяндамашының алған тақырыбы қазіргі таңдағы талқылауда жүрген күрделі де қызықты тақырыптардың бірі. Мәселен, «Қазақстан Республикасы тіл саясатындағы полилингвизмнің соцлингвистикалық мәселелері» тақырыбы тілдің қазіргі және ертеңгі саясатын полилингвизмдік, соцлингвистикалық бағыттарын дамыту мақсатында қолданылып келе жатқандығын баса түсіндірді. Баяндама барысында XXI ғасырдың тіл саясатының хал ахуалы жоғары дәрежеде айтылды. Тіпті, мектеп оқушылары мен студенттердің бір-бірімен сөйлесудегі бағытты негізгі саясатқа қоя отырып, тіл қарым-қатынасының қазақ тілінде емес, өзге тілде жүзеге асатындығы назардан тыс қалған жоқ.
Келесі баяндама реті «Оқу құралдарын оқыту барысында студенттердің қызығушылығын арттыру» тақырыбы аясында болды. Студенттердің қазақ тілі сабағында әдістемелік оқу құралдары арқылы зейінін ашу тақырыпты толық аша білді. Қазақстанда соның ішінде әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінде шетелден білім алатын студенттер саны артуда. Соның нәтижесінде қазақ тілін өзге ұлт өкілдеріне үйрету барысында әр түрлі форматтағы оқу құралдарын қолдану міндетті. Себебі кез келген тілді үйрену үшін ең алдымен ынта, одан кейін мұғалімнің өзіндік әдісі ерекше болуы тиіс. Оқу құралдары студенттерге қолдануға оңай әрі қазақ балаларына да арналған негізгі құрал ретінде қолдану керектігі айтылды.
Рас, қазіргі заманда қазақ бола тұра өз тілінде сөйлемейтін жастар қаншама? Оның орнына орыс балалары қазақша судырап сөйлегенде қуанасың…
Келесі баяндама «ЖОО-дағы шетелдік студенттерге арналған базалық оқулықтар мәселесі» жайында сөз қозғалды. Базалық оқулықтар саны мен сапасы қаншалықты? ЖОО-дағы қазақ тілінде білім беретін мұғалімдер мен оқу құралдарының жағдайына назар сала отырып, шетелдік студенттерге барынша қазақ тілінде білім беру жағдайы жасалынып жатқандығы жайлы сөз қозғалды. Базалық оқу құралдарын реттеу мен жинақтау мәселесі де тыс қалған жоқ. Бұл жайлы А.Ж.Әсембекқызының баяндамасында жоғарғы дәрежеде айтылды. Шетелдік студенттерді қазақ тілінде оқытуды алға қою арқылы оқу құралдарының сапасына баса мән беру керектігі түсіндірілді.
«Қазақ тіліндегі әдістемелік оқу құралдарының жағдайы» тақырыбында мектеп оқушыларының «Қазақ тілі» мен «Қазақ әдебиеті» сабағына арналған кітаптардың жағдайы нашар екендігі айиылды. «Алматы», «Атамұра», «Арман ПВ» баспаларында әр түрлі деректер пайдаланатындығы баса айтылды. Тіпті, қателіктер саны да мол. Себебі әр жыл сайын жеке баспадан әр түрлі кітаптардың сапасыз әрі ретсіз шыға беруі де жағдайды нашарлататыны белгілі. Осы ретте мектеп мұғалімдері өз пікірілерімен бөлісті. Сонымен қатар ЖОО-ның ішіндегі оқу құралдары жайлы да сөз қозғала отырып, әдістемелік оқу құралдарын жаңа бағытта жасау жұмыстарын жоспарлады.
Баяндамалар ішінде көзге түскен «Кітап – білім беретін басты құрал» немесе бүгінгі қазақша оқу құралдар ахуалы» атты тақрып аясы кең тарқатылды. Кітап адамға білім нәрін сіңіретін көмек құралы десек артық айтпаспыз. Қазақ тілі — ұлттық тіл болуы үшін біз бен ұрпақ оқитын кітаптар саны мен сапасына мән бере отырып, кемшіліктерге тоқтау салу басты міндет.
Міне, осылайша «Жалпы мектептердегі заманауи тіл, әдеби оқу құралдарынының мәселесі: бүгіні мен келешегі» тақырыбына дөңгелек үстел заманға сай айтылатын негізгі тақырыптар реті қолдынылды. Есте қалатындай жиынның соңы келген қонақтарға ас мәзірімен жалғасты.
Жоғарғы деңгейде өткен Дөңгелек үстел бағдарламасы келешекте де өз жалғасын табады деген үміттеміз.

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің қазақ тіл білімі кафедрасының доценті Аширова А.Т

ҚР өңірлерінде еріктілерді іріктеу шарттары:

1. ЭКСПО-2017 басталған сәтте кандидат 18 жасқа толуы тиіс, бірақ 80 жастан үлкен емес;
2. Ағылшын тілі бойынша тестілеуден немесе лингвистпен сұхбаттасудан сәтті өту;
3. Қазақ, орыс және ағылшын тілдерін меңгеру;
4. Денсаулық жағдайы туралы медициналық анықтаманың болуы;
5. Сотты болмау;
6. Қазақстан тарихы мен салт-дәстүрін білу.


Условия отбора волонтеров в регионах РК:
1. Достижение кандидатом возраста 18-ти лет на момент начала ЭКСПО-2017, но не старше 80-ти лет;
2. Успешное прохождение тестирования на знание английского языка, либо интервью с лингвистом;
3. Знание казахского, русского и английского языка;
4. Наличие медицинской справки о состоянии здоровья;
5. Отсутсвие судимости;
6. Знание истории Казахстана и традиции казахского народа.


Ұйымдастырушылар:
Қарағанды облысының жастар саясаты мәселелері жөніндегі басқармасы;
Қарағанды облысының жастар ресурстық орталығы.

Білесің бе, сенің атыңмен атар едім бүгінгі күнімді. Ойымнан кетпейсің, әдейі жасадың ба, білмеймін, қалайша ойыма кіріп кеткенімді білмеймін… Білмеймін, бұдан кейін сұлулықты сұлулық деп атай аламын ба?! Әлде, сенің атыңмен атау кереметті толықтай жеткізеді ме?! Білмедім… Күннің бұзылғаны, тоқтағаны пойыздардың, ұшақтардың үнсіздігі, қыстың суығы да сенің көз жасыңдай мені мұңайта алмас. Ұғынасың ба?! Мұңлы дидарларды көргенде сенің сол бір құса болған жанарыңды еске аламын да, өзім де өмірден жоғалардай күн кешермін… Өмірден жоғалардай… Құдай-ау, сен адамдар арасында тартылыстың барына сенесің бе? Әйтпесе, оның жасқа толы жанарын көргенде мендік жүрек неге кеудеден ұшардай болады?! Кеуде, осы бір кеуде соңғы кезде жиі шаншитын болыпты. Егер де мұңын соншалықты ауыр болса өзің үшін емес, менің байғұс көңілім үшін сәл де болса жымиярсың…
Жымию… Сенің жымиғаныңнан жиырма жылым мәнсіз өтпегендей түсінемін. Түсінемін, жақсылықтың бар екенің, адамның да жылуын бөлісе алатынын. Ал солтүстік азаматтары үшін бұл қаншалықты маңызды екенін айтпаса да түсінікті шығар… Сен баурап аласың, жаныңа жақындаған әрбір азаматты. Ессіз сенің соныңнан ере бастаймыз. Сірә, ғасырлар боцы аудара алмай жатқан «харизма» сөзі сенің атыңмен аударылуы керек-ау. Ал, қытай да, қатар да, араб та, түркі де, тіпті еуропалықтар үшін де сенің есімін нәзіктіктің символы болады-ау… Сенің атыңмен өз қызымды да атар ем, саған тартсын деп, бірақ, анасы сендей болмаса ол ісім де бекер. Күн сайын сені еске түсіреді ғой ол сосын. Жылатып, өткен күнге оралтып… Мен мүлдем жылауық адам емеспін. Білесің бе, керісінше, күн сайы қатты болуды үйренудемін. Бірақ, мендегі бар суықтық, мендегі бар салмақтылық сенің есімің естілгенде тоқталады… Егерде сенің атыңмен қала аталса мен ол қаладағы ең ессіз адам атанар ма едім…