Астана қаласында Болат Өтемұратовтың «Асыл Мирас» Жекеменшік қайырымдылық қоры 16 қыркүйекте «Аутизм. Әлем барлығы үшін ортақ» бағдарламасы шеңберінде Астанада аутизмге шалдыққан балаларға арналған жаңа орталықты ашпақ.

Аталған көп атқарымдық орталық осындай қызметті ұсынатын елордадағы әзірше тұңғыш және жалғыз оңалту-коррекциялық мекеме болмақ. Аутистік спектрдегі бұзылыстары бар 600-ға жуық бала жыл сайын осы бағдарламаға қатыса алады. Балалар мен олардың ата-аналары үшін кәсіби мамандардың көмегі тегін көрсетіледі.
Бұл осы желіге кіретін екінші орталық болып отыр. Алғашқы орталық осы жылдың шілдесінде Алматыда өз жұмысын бастаған. 2016 жылы тура осындай орталықтар Қызылорда және Өскеменде құрылмақ.
Болат Өтемұратовтың «Асыл Мирас» Жекеменшік қайырымдылық қорының «Аутизм. Әлем барлығы үшін ортақ» бағдарламасы аутистік спектрдегі бұзылыстары бар балаларды қалыпты өмірге бейімдеп, оңалтуды және осындай балалар мен олардың отбасыларына қоғамның толыққанды мүшесіне айналуға мүмкіндік беруді көздейді.

Ертең елордалық команданың УЕФА Чемпиондар лигасындағы алғашқы қадамы басталады. Болгариялық маман Станимир Стойловтан тәлім алатын отандастарымыз Лиссабон қаласында жергілікті «Бенфикамен» алаңға шығады. Португалия астанасына негізгі құраммен бірге «Астананың» жасөспірім ізбасарлары да аттанды. Жастар командасының ойыны ертең Астана уақытымен кешкі сегізде басталады. Ал негізгі құрам түнгі 12:45-те кездеседі. «Бенфика» мен «Астана» арасындағы матчқа Тасос Сидиропулос бастаған грек қазылары төрелік етеді.

сілтеме

Барша қазақстандықтар үшін тарихи маңызға ие мерекеге арналған негізгі іс-шаралардың бірі бүгін таңертең Астанадағы «Қазақ елі» монументінің алдындағы алаңда барлық облыстардың ұлттық киім киген өкілдерінің шеруі өтті. Аталмыш шара үш күнге созылған мерекенің көркін келтірді.

Ашылу салтанатында Астана қаласы әкімінің орынбасары Ермек Аманшаев Қазақ хандығының 550 жылдығын мерекелеуге жиналған барша қауымды бүгінгі айтулы күнмен құттықтады.

Астана қаласы әкімінің орынбасары Ермек Аманшаев:

Қазақ хандығының 550 жылдығына жиналған барша қауымды бүгінгі торқалы тоймен шын жүректен құттықтаймын. Бүгінгі мереке ең алдымен батыр бабаларымыздың биік рухына тағзым етіп, ата тарихтан тағылым алу үшін өткізіліп отыр.

Мерекелік шараны тойлау үшін елордаға еліміздің өңірлерінен 1,5 мыңға жуық адам келді. Бүгін республиканың барлық өңірлерінен келген үздік ұжымдар, әртістер, шеберлер және т.б. қала тұрғындары мен қонақтары үшін өнер көрсетуде. Республикамыздың әр өңірі елорда тұрғындары мен қонақтарының назарына театрландырылған көрініс, үздік хореографиялық ұжымдардың, этнографиялық ансамбльдердің, эстрада әртістерінің қатысуымен мәдени бағдарламалар ұсынылуда. Сондай-ақ сәндік-қолданбалы өнердің көрме-жәрмеңкесі, халық шеберлерінің шеберлік дәрістері ұйымдастырылды.

Еске салайық, бүгін сағат 19.00 гала-концерт өтеді

Мерекелік шараның соңында көрермендер назарына «Қазақ ұлттық киімінің тарихы арқылы халық тарихын жеткізу» атты сән фестивалі, «Бірлігіміз жарасқан» атты Қазақстан халқы достығы концерті, «Ғасырлар үні» этно-концерті ұсынылады.

ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаев: «Бүгінгі күні азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі ең өзекті тақырыптардың бірі болып табылады. Әлемде аштықта өмір сүріп жатқандардың 60 пайызы Азия аумағына тиесілі. Сол себепті аймақта азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін АӨСШК желісі бойынша азық-түлік өндірісімен байланысты нақты механизмдер жасау қажет» — деп айтқан болатын.

Азық-түлік адамдарға ауадай қажет болып табылатыны сөзсіз. Күнделікті азық алу үшін күніне қаншама адам сауда жасайды. Қазір бірі: "- азық-түліктің бағасы қымбаттады" — деп шырылдаса, екіншісі "-баға сол қалпы, осы күйінде қалады" — деген пікір айтуда. Әсіресе, бензин құны өскеннен кейін көп жұрт осыдан кейін бәрі қымбаттайды" — деп дүрлікті. Сонымен, Қарағанды қаласындағы 2-3 дүкендерді аралағандағы бағаны салыстырып көрген болатынмын.



Барлық азықты емес әрине. Соның ішінде көкеністердің бағасын салыстырсақ: «Абзал» сауда үйінде:
Картоп бағасы — 65 теңге;
Пияз — 68 тг;
Қызанақ Тапарлық — 176 тг;
Қызанақ — Қызылорда — 230 тг;
Қияр Тапарлық — 177 тг;
Қияр Миринда — 90 тг:



«City Mall» сауда үйінде:

Картоп — 255 теңге;
Пияз — 78 тг;
Қияр Тапар — 255тг
Қызанақ — 189 тг;



«ТАИР» сауда үйінде
Картоп — 61 теңге;
Пияз — 55 тг;
Қызанақ өзбек — 195тг;
Қияр Тапарлық — 125 тг;
Қияр Миринда — 150 тг;
Капуста — 82тг;
Сәбіз — 76 тг:

Осылай салыстыратын болсақ, «ТАИР» сауда үйінде азық-түлік бағасы әлдеқайда арзан екен. Ал, үй маңындағы кішігірім дүкендерді қарасақ. оларда үнемі сауда-үйіне қарағанда жоғары болады. Көкеністерден өзгелері де солай. Ал, ең төмен баға, әрине Базарда деп ойлаймын. Бірақ онда барып сауда жасауға көпшіліктің уақыты бола бермейді. Біздің жақта баға шамамен осылай, сізде ше?

Олимпиада ойындары – адамзаттың ойлап тапқан ең тамаша жаңалықтарының бірі. Күллі әлем назарын салатын бұл дода антикалық заманда елдер арасындағы соғыстардың тоқтатылатын айрықша кезеңі болғаны да белгілі. Жер-жаһанда діні мен ділі, ұлты мен ғұрпы бөлек адамдардың бәріне ортақ, бәрі қызыға қарап, сағына күтетін, бір мәрте өз көзіммен көрсем деп армандайтын дәл осындай бұдан басқа шара — жоқтың қасы.
Қазір ғой, жазғы ойындардан спортшыларымыз жылдан-жылға (дәлірек айтсақ, кібіседен-кібісеге) жүлделерін ұлғайтып келеді. Бірақ соның өзінде тәуелсіз Қазақстаннан су спорты түрлерінен бір де бір медаль алып көрмепті. Спецификалық, күрделі түрлер болғандықтан шығар.
Алайда Қазақстанда су ішінен жалпы Олимпиада медалисі шықпады деуге болмайды. Қарсы алыңыздар, су спорты түрлерінен Қазақстаннан шыққан тұңғыш Олимпиада ойындарының жүлдегері – Виктор Андреевич Абоимов. Ол – біздің тұңғыш! Қарағанды жүзі мектебінің түлегі, еркін стильде жүзгіш, КСРО құрамасына жарқ етіп енген атлет.

Бақыт деген — сенің бала күндерің
Бақытсыз-ақ бақытты боп жүргенің,
Бақытын да, басқасын да білмеуің
Бақытсыз-ақ ойнағаның-күлгенің —

демекші, расында да бақыт деген сенің бала күндерің екен… Айналаңда болып жатқан ешбір мəселе сені мазалмайды… Сенің оларға араласатын шағың емес… Ата-анаң, бауырларың қасыңда, қарның тоқ, көйлегің көк… Бақытты балалық шақтың риясыз күлкісі. Саған одан артық ештеңенің де қажеті жоқ… Басқасына басыңды да ауыртпайсың… Бірақ оны кезінде түсінбедік… Тезірек өссек, үлкен өмірге аяқ бассақ, бақытымыз сонда деп есептедік...Үлкен өмірге аяқ басқан күні алдыңнан шыққан бар қиындықты шешіп тастайтындай күй кештік… Алайда қатал тағдарың бізге қандай тосын сый дайындап тұрғанынан тіпті де бейхабар едік...Үлкен өмірдің қызығы мен шыжығы қатар жүрді… Біз ойлағандай жеңіл ештеңе болмады… Тағдырыңның бұралаң жолдары көбіне соқпаққа əкеліп тіреліп жатты… Сонда барып бақытты кездеріміздің өтіп кеткенін түсіндік… Бақытты балалық шақты аңсадық… Балалық шақ деп аталатын өмірде бəрі де оңай болушы еді… Еш қиындық туындаматын… Бар уайымың бүгін кіммен жəне не ойнаймын деген сұрақ болатын… Ал үлкен өмірде бəрі басқаша болды… Қиындықтың біріне шыдасаң, бірінен сағың сынып жатты… Алайда солай екен деп бəрін тастап кетуге де болмайды… Алдыңнан шыққан өмірдің бұрмалаң жолдардың бəрі де соқпаққа апарып тірелмейді...Өз жолыңды таба алсаң, ол сені үлкен өмірден əйел бақыты дейтін өмірге апарады… Бірақ онымен өміріңдегі бар қиындық тағы шешіле салды деген сөз емес… Əр өмірдің өз қиындығы болады… Мысалға алатын болсақ, бір ойынның бірінші турынан өткен соң екінші турында кедергілер көбейе түсетіні секілді...Əйел бақыты деп аталатын өміріңде отбасылық кедергілер болуы мүмкін. Ал сонымен қатар бақытты балалық шақ сыйлай алатын мүмкіндігің болады… Оныда өзіңдей өмірдің əр кезеңінен сүрінбей өтуге дайындайсың… Солайша сенің балалық бақытты шағың аналық бақытқа ұласады...Үлкен өмір оған көпір іспеттес. Тек қарсы келген қиындықтан қорықпай қарсы тұра білуің керек… Осылай өмір жалғаса бермек…

P.s. Бақытты кездеріміз көп болсын!

Төртінші билікті алғашқы үшеуінің пайдалануы таңсық дүние емес. Ал егер ол, дәлірек айтсақ, оның ғаламтордағы ең озық және жылдам бөлігі ең ресми билікке жетудің құралы болса ше?
Бұл жазбада біз 2012 жылғы Америка Құрама Штаттары Президенті сайлауының екі басты үміткері — Барак Обама мен Митт Ромнидің жүргізген ақпараттық айқасын талдап, салыстырып көреміз. Яғни, біздің негізгі салыстыру объектілеріміз — қос кандидат кампаниясының әлеумедиадағы жұмысы.

Кеңес заманында шаруашылықты көтеру үшін түрлі ұрандар қабылданып, социалистік жарыстар өткізіліп жататын. Соның бірі шопандар арасындағы: «Ел тілегі- елу миллион» бәсекесі. Бұл туралы қазір көп айтыла бермейді. Тіпті ешкім білмейді деуге де болады. Бірақ, бұл бағдарлама елдің экономикасын көтеру мен республикадағы азайып кеткен малдың санын қайта қалпына келтіруде үлкен рөл атқарған еді.

«Ел тілегі- елу миллион» қайдан шықты?

1928 жылы Ф.И.Голощекин бастаған «Кіші Қазан» реформасының салдарынан Республикадағы мал басы саны 45 миллионнан 4,5 миллионға азайып кетті. «Асыра сілтеу болмасын! Аша тұяқ қалмасын!» ұранын бетке ұстаған шолақ белсенділер қазақ шаруаларының қолындағы малдың бәрін етке өткізген болатын. Оларды орталыққа тасымалдайтын көлік болмағандықтан, үйілген етті өртеп отырған. Бұл біріншіден адамдардың ашығуына алып келсе, екіншіден, мал басы санының азаюуына соқтырды. 1928-1932 жылдары Қазақстанда адам мен мал ресурстары адам сенгісіз дәрежеде азайып кеткен. Оның орнын толтыруға ұзақ жылдар қажет болды. Тек соғыстан кейінгі жылымық дәуірінде ғана республика бойынша мал шаруашылығында өсім байқалған болатын. Бірақ, ол ұзаққа бармады. 1954 жылы «Тың және тыңайған жерлерді игеру» туралы қаулы қабылды. Оны да шолақ белсенділер көтеріп әкетіп, мал шауашылығына пайдаланылып келген шабындық және жайылымдық жерлерді жыртып, егін салды. Көптеген агрономдардың қарсы болған пікірлері ескерілмеді. Нәтижесінде мал азығына қажетті жер ресурсының болмауынан бұл сала кенжелеп қалды.
Мал шаруашылығының азаюы салдарынан республикада ет пен жүн тәрізді өмірлік қажеттілігі жоғары шикізат көздерінің тапшылығы сезіле бастады. Осы тұста жоғары жақтағылар, мал шаруашылығын көтерудің жаңа бағдарламасы ретінде, «Ел тілегі-елу миллион!» ұранын бекітті.

Ұранның орындалуы

Расында бұл бағдарлама дер кезінде қабылданған болатын. Сонау тың игеру басталған жылдары дүрмекке ілесіп, егін салумен айналысып кеткен совхоздар біртіндеп мал шаруашылығына қайта бет бұра бастады. Неге? Себебі агроном мырзалардың болжағаны келіп, бей-берекет жыртылған жерлер бір-екі жылдан соң түсім беруді қойды.
Егін салып, қарық боламыз деп ауыздары күйген шаруашылықтың бірі менің туған ауылым Томар совхозы. Дүрмек кезінде дәл ауылдың іргесіне дейін егін салынған. Ал біраз жылдан соң нәрінен айырылған жер түсім беруді қояды. Амалсыз егін салу тоқтатылды. Бос атыраптарды қодыра (жусанның түрі) басып кетті. Ол жарықтықты қойдан басқа ешкім жемейді. Сондықтан, совхоз башылығы ұранға үн қосып қой шаруашылығы болып қайта құрылуды қолға алған. Нәтижесі жаман болған жоқ. Аздаған жылдың ішінде ауданды былай қойып облысқа дейін аты кеңінен танылған үлкен шаруашылыққа айналып шыға келеді.
«Ел тілегі — елу миллион» ұраны шын мәнінде шопандар арасында бәскененің басты нысанына айналды. Жақсы нәтиже көрсетіп, төлді көп алғандары мақтау мен мадақтаудың астында қалған. Кейбір кісілерге «Социалистік еңбек ері» атақтары беріледі. Бұдан бөлек озат шопандар үнемі түрлі бағалы сыйлықтармен марапатталып отыратын. Төл алуда жақсы нәтиже көрсеткені үшін менің атам екі рет мәшине алған.
Аға буын өкілдерінің айтуынша сол жылдары шопанның баласы болу қазіргі министірдің баласымен тең болыпты.
Совхозға қарасты 28 қыстаудың әр қайсын иеленіп алған шопандар төл алудан бірінен-бірі асып кетуге тырысып жататын. Жүз саулықтан жүз жетпіс, екі жүз қозы алған шопандар да болыпты. Ешқандай технологияның көмегінсіз, табиғи жолмен. Расында қолда бар қойдың бәріне егіз таптыру ақылға қонымсыз жағдай. Сонда бұл қалай?
Шопандар төл алу барысында өздерінің жекеменшік қойларының төлінде санаққа қосып жіберіп отырған. Осылай ша көктемгі санақ кезінде «Бәлен қойдан түген төл алдық» деп көрсетеді. Бұлай жасаса құрмет пен қошеметтің астында қалады. Ал егер төл алуда көрсеткіші төмен болса сөгіс етіп, жоғарыдан таяқ жейді. Осыған байланысты ел арасында мынадай бір әзіл әңгіме бар:

Қой фермаларын тексеріп жүрген аудандық өкіл бір шопанға ұрсып жатыр дейді:
— Ана саулық неге екіз тапқан да мына қой негі жалқы тапқан? Малға алалап қарағанды қашан қоясыңдар? Екеуін де егіз тапқызбағаныңыз үшін сізге сөгіс беремін!
Сөйтсе шопан әлгі өкілге қарап тұрап:
— Қарағым қалағаныңа егіз тапқызатын қасиетің болса үйдегі келінге неге жылда егіз тапқызбайсың? — депті. (Өкілдің ұзақ жылдар бойына баласы болмай жүрсе керек.). Шопанның бұл бір ауыз сөзі елірген өкілді сабасына түсіріп, кешірім сұрап жөніне кеткен еткен.

Қарт шопанның өкініші

Мал шаруашылығы қазақ халқының ежелден маманданған саласы болатын әрі жеріміз де қой өсіруге оңтайлы еді. Алайда жобаның жетпей жатып желкесі үзілді. Одақтың шаңырағы шайқалып, Горбочевтің басынан бақ таяған соң нұсқаумен жүріп үйренген софхоздар әрі қарай не істерін білмей дағдарысқа түсті. «Бармақ түгіл бас қайғы» болған тұса, оларға нұсқау беріп жөн сілтеген жан болмады. Совхоз мүлкін әркім өз ыңғайына қарай талан-таражыға салған. Пысықай шопандардың бір бөлігі малдың бәрін басып қалып, өз алдына жеке шаруашылық құрып алады. Ал енді бір бөлігі үкіметтің қаржыландыруынсыз қалған совхоз қажеттілігін өтеу (жанар-жағар май, техника бөлшектері, айлық) мақсатында арзан бағаға сатылымға қойылады. Бұдан аман қалғанын кезінде комсомолдық жолдамамен қойға қуылған жастар араққа айырбастап құртады. Сол малды өсіріп-өнідірген шопандардың кеудесінде салдыраған темір мен қолдарында жарамсыз алғыс хаттан өңге дым қалмаған. Бұған наразы болған қариялар біраз жерге шапқылап, малды аман алып қалуды сұрап басшылыққа жалбарынады. Бірақ, олардың сөзін елеп-ескерген жан болмаған. Айтар ақылын тыңдар құлақ таппай сабылған ақсақалдардың жайы күйі туралы "Қой мен гүл" әңгімесінен оқысаңыз болады. Біздің ауылдағы қариялардың да күйініші сол, миллионға жетеміз деп жиған малдың ұстағанның қолында, тістегеннің аузында кетуі.

Сілтеме:

Қой мен гүл (Деректі әңгімесі): kazgazeta.kz/?p=5483

Қазіргі таңда ЭКСПО-2017 нысандар құрылысы бекітілген кестеге сәйкес жүргізілуде. Көрме аймағындағы барлық нысандардың жертөле қабаттарының іргетасын орналастыру бойынша жұмыстар аяқталып, жертөле қабатынан жоғары орналасқан салмақ түсетін металл құрылмаларын монтаждау жұмыстары да жоспарға сәйкес жұріп жатыр. Заводской көшесінің бойында (жоба аясындағы атауы) инженерлік желілерді орналастыру жұмыстары басталып, уақытша ғимараттар мен арнаулы техниканы жұмылдыру жұмыстары қатар атқарылуда.
Бұл, Қазақстан павильоны – сфера («Сембол Иншаат» АҚ) – көрменің басты нысаны, әлемде теңдесі жоқ бірегей сәулеттік ғимарат. Сфераның диаметрі – 80 м, жерасты бөлігі бар 8 қабаттық ғимараттың жалпы ауданы — шамамен 26 мың шаршы метр. Толығымен тігізсіз иілген шыныдан жасалған сфера қабатының үстіне графикалық және бейнесуреттер түсіріліп, бұл көрменің «Болашақ энергиясы» тақырыбын толығырақ ашып көрсетуге мүмкіндік бермек. Сфера қабатының қасбетін салу кезінде күн энергиясын электр энергиясына айналдыратын фотоэлектрлік бөлшектер құрастырылған. Жоғарғы бөлігінде екі желгенераторы орналасатын болады. Ғимараттың өзінде жел ағынын бағыттауға мүмкіндік беретін «желді ұстайтын» құрылғысы бар. Сфера ішінде Болашақ мұражайына қоса, еліміздің тарихы, онда мекендейтін ұлттардың тарихы туралы баяндайтын мұражай орналасады.
Қазіргі күні ғимараттың іргетасын көтеру бойынша жұмыстар аяқталып, салмақ түсетін металл құрылмаларды монтаждалуда, қажетті 12 мың т. құрылманың 1636-сы монтаждалып қойылған. Стилобаттық бөлігінде шамамен 5 мың шаршы метр ауданда «Қазақстан-Астана» павильоны орналасады. Бірінші қабатта нақты бір тақырыптарға арналған жолбағдары ұйымдастырылып, көрме қонақтары оны жүріп өте отырып, еліміздің даму тарихымен, көрікті жерлерімен, мәдени дәстүрлерімен етене танысатын болады. Жеделсаты арқылы ғимараттың үстіңгі бөлігіндегі шолып көру алаңына көтеріліп, онда бүкіл көрме аумағын көруге болады. ЭКСПО-2017 көрмесін ұйымдастыру кеңсесі («Компания АДС» ЖШС) –әкімшілік және кеңселік бөлме-жайлары бар алты қабатты ғимарат. IT-жүйе арқылы бүкіл көрмеге бақылау жүргізетін жедел басқару орталығы. Құрылыс 2014 жылдың шілдесінде басталды. Тапсырылу мерзімі – ағымдағы жылдың қазан айының соңында.
ЭКСПО-2017 көрмесін ұйымдастыру кеңсесі ЭКСПО-2017 көрмесіне дайындық шеңберінде аяқталатынбірінші жоба болмақ. Ғимараттың айналасында тереңдігі 130 метрлік 85 геотермалды ұңғыманың 33-і неміс технологиясы бойынша бұрғыланып қойылған, бұл ұңғымалар 600 киловатт энергия беретін болады. Ұңғымалар жазда ғимараттың ішін салқындататын, ал қыста жылытатын өзінше бір кондиционер ретінде қызмет етпек. Қоршайтын құрылмалар ультракүлгін сәулелерді өткізбейтін көпатқарымдық арнайы шынылардан құрастырылған. Оларды қазақстандық жобалаушылар әзірлеген және ҚР аумағында өндіріледі. Осы күнге дейін жеткізілген 6,5 мың шаршы метрлік шынының барлығы монтаждалып қойылған. Бұл шынылар қыста суықты өткізбейтін, ал жазда қызбайтын бірегей қасиетке ие. Ғимарат шатырында тоғыз желгенераторы орналастырылады, олардың әрқайсысы бүкіл ғимаратты жарықпен қамтамасыз ететін 3 киловатт энергияны беретін болады. Осы жобаның бастапқы құны 10 млрд. теңгені құрап отыр. Құрылыс-монтаж жұмыстарында 495 инженер, әрлеуші және электрмонтаждаушы еңбек етуде. Олардың барлығы — Қазақстан азаматтары. Иә, жүз рет құлақпен естігенше бір рет көзбен көргенге жете қоймас. Жалпы құрылыс қарқыны жаман емес. Қалашық толығымен 2016 жылдың соңына қарай салынып бітеді. Сәтті болғай!!!

Биыл бұл шара бірінші рет ұйымдастырылды. Бағдарламалары бойынша айтыс, ән байқау, сосын дискотека. Мен тек айтысында ғана бола алдым.



Алғашқы рет болғасын кемшіліктерсіз болмады әрине. Айтысқа билет 1500 тг деп сатылды. Сондықтан болар адам өте аз келді. Шын себебі басқа ғой бірақ.



Алдымен ән айтылып, би биленді.













Ұйымдастырған Адам Хәкім деген жігіт. Оның кім, не істейтінін нақты білмедім, алайда ән айтып, тойға шығатынын тошно білемін)))





Бурабайда күн демалушылар көп болады. Күн де шыжып тұрды. Көп адам суда жүрді. Ал айтысты ардагер айтыскер Арман Бердалин жүргізді.





Бурабайдың әсем табиғатының аясында айтысуға Астана, Павлодар, Көкшетау, Қостанай мен Петропавлдан ақындар келді.











Бас жүлде қазылар алқасының шешімімен керекулік Алмагүл Жүгінісоваға берілді. 1 орынды Оюлы Қуаныш(Көкшетау), 2 орын Айдана Сегізбаева(Павлодар), үшінші орынды жерлесім Жарқын Жұпархан(Петропавл) алды.







ПыСы: Ұйымдастырушылар бұл шараны дәстүрлі етіп, Славянский Базар деңгейіне дейін көтермекші. Жігіттерге тек сәттілік!!!