Моника Ли — адам. Қалам арқылы сурет салады. Тақырыпқа қысқа сипаттама.
Сурет өнерімен 12 жастан бастап шұғылданып келе жатқан Моника Ли шығармашылығының алғашқы сатысында ақ қалам арқылы қайталанбас туындылар жарата алған. Сол уақыттан бері осы жанрды дамыту үстінде. Бүгінгі күні Моника қалам көмегінде өте қиын болған суреттердіде сызуда. Оның тақырыптары арасында натюрмотта, портретте, жануарлар дүниесіде бар. Сондай ақ суретші 3D бағытындағы суреттердіде қаламда сыза бастады. "Қалам. Адам. Сурет" тақырыбында суретшінің әр бір туындылар топтамасына жеке тоқталу ниетіндеміз. Солай екен алғашқы жазбамызбен таныс болыңыздар:











(жалғасы бар)

«Пингвиндерді тұрғызушы» туралы естіген шығарсыз. Етікші мен суретші, инженер мен механик туралы да талай айтылды. Мені қызықтыратыны басқа. Кәсіп иелерінің қайсысы шығармашылықпен айналысып жүр, ал қайсысы техникалық мамандықты игерген? Етікшіні механик емес, ал инженерді суретші емес деп айтып көріңізші. Міне-міне. Әйтеуір техниканың да, шығармашылықтың да үлесі бар екенін байқаймыз.

Өзіңді түсінбейтін адамның қасында болудан артық жалғыздық жоқ ©

Өмірде жалғыздықтан асқан қасірет жоқ шығар. Себебі жан дүниенің жалғыздығы адамды түрлі ойларға жетелейді. Көбіне адамдар жалғыздықтың салдарынан өмірден түңіліп, өз-өзіне қол жұмсап, не өз ішіне тығылып депрессияға түсіп кетіп жатады… Алайда жалғыздық әрдайым ондай болмайды екен!
Мен осы аптада әдемі жалғыздықты кездестірдім…

Оның есімі — Жеңіс.

Жеңіс — суретші. Ол таң атқаннан кеш батқанға дейін өзінің шеберханасында…






Осындай әдемііі түрлі-түсті бояулармен… Кенеппен… Өз ойымен… Жалғыз…

Жеңіс өмірде жалғыз емес. Достары бар, жақындары бар… Бірақ ол шеберханасында, өзінің түрлі-түсті әдемі әлемінде, өз ертегісінде жалғыз.

Жеңістің өз ертегісінде жалғыз болуының бір себебі бар. Ол бақытын Жеңіссіз тапқан бойжеткен.

Ерекше көктемгі тақырып іздеп жүріп, мен осы жігіттің сол бір жиырма бесінші көктемін салып жатқан сәтінің үстінен түстім.









Суретте «жаңбыр» осындай лактың көмегімен салынады.

Жеңіс Нұртасұлының «Жиырма бесінші көктем» картинасы, кенеп, майлы бояу, 2014 жылдың көктемі

Жеңіс өзінің емес, өзгенің бақыты болып кете барған сүйіктісіне арнаған бұл картинасы жайында:
— Өмір қызық қой. Мәңгі бірге болатындай болып жүресің де… Бір уақытта ол жоқ болып кеткенде жаның қаңырап қалғандай болады. Тағдырыңа жазылғаннан қашып құтыла алмайсың дейді ғой. Өмірде қосылатын да, қосылмайтын да шын ғашықтар бар. Мен бұл картинаны жиырма бес жасымда өзіне қатты ғашық еткен бойжеткенге арнадым. Алайда біз бір бола алмадық…
Мына картинаға мән беріп қарасаңыз көөөп нәрселер көре аласыз. Адамдар, қала, көктемгі нөсер, түрлі-түсті гүлдер, үйлер, машиналар… бәрі-бәрі бар. Тек көре алу керек.
Негізгі акцент картинаға қараған сәтте бірден көзге түсетін екі ғашыққа түсірілген. Жандарынан қолшатыр ұстаған жалғыз қыз өтіп бара жатыр. Ол өмірде махабаттан басқа жалғыздықтың да бар екенін еске салады.
Жоғарырақ қарасаңыз нешетүрлі гүлдер көресіз. Біреулер оларды ағашта өсіп тұрған гүл деп ойлар. Жо-жоқ, ол көктемнің лебі. Гүлдеу, бүршік ату, құлпыру деген мағынаны береді. Байқап қарасаңыз гүлдердің арасында көктемнің ең әдемі гүлдерінің бірі «сиреньді» көре аласыз.
Көктемгі нөсер… Жаңбыр деген нұр ғой. Менің ойымша ол екі жасты бір қолшатырдың астына кіргізіп жауып тұрған нұр. Сонысымен картинаға романтика беріп тұр. Өзім жабырдың астында серуеңдегенді жақсы көремін. Бұл картина менің өмірімнің бір сәтінің көрінісі. Мәңгі осылай болғанда деген арманға толы туынды...

«Большое дело вы делаете, товарищи, большое… но никому не нужное» ©

Ер Төстігім бір төбе демекші, Ню жанрында өзіндік орыны бар қылқалам шебері – мексикандық суретші Омар Ортиз. Суретші әйел тәнінің керім сұлулығын паш етуден бір сәтке де шаршаған емес. Ол 1977 жылы Гвадалахара қаласында туып, әлі күнге сол жерде күнелтіп, майлы бояумен сурет салуды өзіне серік еткен гиперреалист.
Бұл картиналардан сондайлық астар, мән-мағына іздеп те керек емес. Әр кім өзіне керегін алады ғой. Декоративтік фотокартиналар тәрізді көрінетін бұл суреттермен ел-жұртты таңқалдыра қою мүмкін болмас, бірақ бей-жай қалмасы анық. Себебі талант әрекеті мен саусақ ептілігінен туындаған қолөнер бағалауға әбден тұрарлық деп білемін. Өзіме ұнағаны картиналарында бейнеленген қыз-келіншектер бойындағы қымсыну сезімнің аз-мұз ұшқын беруі болды. Иә, қымсыну сезімі…

Ли Ю — канадалық суретші, шыққан тегі Қытай. Жалаңаш қыздар не ойнап отыр? атты жазбада оның «Пекин 2008» атты суретінің мағынасын оқып, талқылаған едік. Суретшінің бұған ұқсас басқа да суреттері көп екен. Жеке сайтында жарияланған суреттерді ұсынбақшымын. Бірақ бұл жолы суреттерге түсініктеме берілмеген, тек аттары жазылған.
Ескерту! Суреттер 18+ жанрында.

Малайзиялық суретші Винс Лоу сурет салудың жаңа стилін ашты. Суретші-иллюстратор сурет салу кезінде қолын сурет парақшасынан алмай(яғғни қаламды көтермей) сурттер салған. Төменде суретшінің үздік портреттеріне шолу:

Оптикалық иллюзия — шындыққа жанаспайтын нарсені көзге көрсету арқылы таңданыс тудыру, қысқаша оптикалық көз бояушылық. «Иллюзия» сөзі латын тілінен аударғанда "қателесу, адасу" мағынасын береді. Өзіңіздің көзіңізге қаншалықты сенетініңізді байқап көріңіз:

Өскеменде өлеңмен туит жазатын Дарын Нұрсапаров дейтін журналист бар. Сол Дарынның айтқан анекдоты есімнен кетпейді. Бір суретші 8 наурызда жұмыстан шығып қалыпты. Неге жұмыстан шығып қалдың деп сұрағандарға суретші: “Енді әйелдер мерекесіне арнап сурет салып едім”,-дейді баяғы. “Сонда не салдың?” “Пейзаж. Көл жағасы. Анасы баласын емізіп отыр”. “Сені не үшін жұмыстан шығарды?” Баласы үлкен боп кетіпті дейтін көрінеді суретші.

Жаңа жұмысым суреттер галереясына жақын жерде. Керемет кескіндемелерді көріп жүрмін. Бұрындары суреттерге қарап, түк түсінік бермейді деп ойлайтынмын. Кейіннен, суреттерден көп нәрсе ұға бастадым. Суретшінің көңіл-күйін, ішкі ойын, әлемді қалай қабылдайтынын, не айтқысы келгенін түсінуге көштім. Кейде суреттерге қарап мұңайсам кейбірінен қуаныш алып басқа бір әлемге бет алғандай боламын. Тіпті мың түрлі сұрақтар да жинап шығатын кездерім жиі кездесіп жүр. Суретшінің бір суретінің өзінде бір әлем жатқандай күй кешемін. Өзіндік сезім, өзіндік ой- сана, өзіндік тұжырым, өзіндік қуаныш пен өкпе- наз…

Жалпы айтпағым, бұл емес кеше алып келген суреттер жайлы еді…

Сонымен, мен күнделікті суреттерін тамашалап жүрген галерея- "Ұлар" арт агенствосы. Суретшілер одағында орналасқан. Жақын күнде ашылуы болатын көрмеден ұрланып түсірілген суреттер :

Авторы: Нүрекеев Рәшид. Сұрақтары көп сияқты ма? әлде жәй күнделікті өзі жалыққан көз қарас пен сұрақтарды бергісі келді ма екен? Өзін көріп жатсам міндетті түрде сұрармын.

Негізі маған өмір жолында әрқашан жақсы адамдар кездеседі (мың да бір алғыс). Кішкентай кезімнен сондай. Ол жай жүргізуші болсын, гид болсын, мұғалімдер болсын, көршілер болсын-бәрі де жан-жағын жайма шуақтап жүретін жарқын адамдар болып шығады. Күзде жұмыс барысында сұхбат алған суретші Ақжан да мені өзінің өмірге деген позитивті көзқарасымен, өзінің жағымды энергиясымен баурап алды.

Кездесу жері- орталық мұражайға кіргеннен кейін, ауыр рамкалардағы үлкен-үлкен суреттерді шапшаң тасып жүрген кішкентай қызды көрдім. Сөйтсем Ақжанның көрмесі аяқталып, суреттерін реттестіріп жүр екен. Бірден маған күле қарап, кішкене күте тұруымды сұрады. Қимылының бәрі де жеңіл, өзі де ерік берсең секіріп, жүгіріп, билеп кететіндей болып көрінді. Сонымен ол суреттерін жіберіп, маған өзінің ескі құрбысынша «кеттік, не істейміз?» дегендей күле қарады. Өзімді кәнігі фотографтарша сезініп мұражайдың алдында сұхбат үшін біраз суретке түсірдім. Әр суретті көре сала ол "қандай күшті, сен өзің шебер екенсің" деп қояды. Жымиамын. Сосын ол «ал енді мен сені түсірейін» деді. Келесі минуттарда журналист екенімді ұмытып, Ақжанның алдында мен «позировать» етіп жүрмін.

Сөйтіп не керек алдын ала дайындап қойған сұрақтарымды шығарып, диктофонды қоса берейін десем, Ақжан «сен тамақ іштің бе?», «жақында күшті бір кофейня ашылды, жүр кеттік соған» деді. Ақжанның кіп-кішкентай машинасында кетіп бара жатырмыз. Оның жеңіл айдауынан, жолға емес, маған қарап мәз болып сөйлеп отырғанынан менің жүрегім тамағыма тығылып отыр. «Енді қай жерге бұрылушы едік», «ой, кешіріңіздер» деумен болды ол. Неше жыл бойы Түркияда оқып, Алматының қасқыр жүргізушілеріне үйренбегені көрініп тұр.

Әйтеуір діттеген жерімізге келіп, екеуіміз «Кафетерианың» террасасында кофе ішіп, өнер жайлы әңгімелесіп отырмыз. Күн жылы, айналаның бәрі алтынға көмкерілгендей әп-әдемі. Дайындаған сұрақтарымнан бөлек, өнерде кімнің бағы жанатыны, танымал болу үшін не істеу керегі жайлы Ақжан еш қысылмастан, ашық та бүкпесіз жауап берді. Кейде отырып-отырып өз сөздерінен не менің сұрақтарымнан көзі жайнап кетеді. Басында жаңа бір нәрсе ойлап тауып жатқандай, не бір жаңа суреттің эскизын елестетіп жатқандай көрінді маған.

Кетерде ол керек жеріме әкеліп тастап, «рахмет, құрбым, тағы да кездесерміз деген үміттемін» деп өзінің суреттері жайында буклетті қолыма ұстатып қош айтысты. Прокатқа алған ескі кішкентай «мазда 3»-і Абай көшесінің жылдам ағысына тез қосылып, алыстай берді.

Иә, менің өмірімде алғаш рет суретшімен таныстығым осылай өтті. Ақжанның суреттерінен де өзіне тән риясыз қуанышты, позитивті энергияны, әсемдікті сезінесіз. Қызық болса Ақжанмен сұхбатты және суреттерді «Екпіннен» толықтай оқып, көре аласыздар.

Бұл суреттер бір қарағанда жәй қорқынышты суреттер болғанмен мағынасы терең…

Баяғы бір заманда Қарахан атты хан болыпты. ағын ғана мемлекетті басқарып отырсада өз маңайындағы басқа елдерді шошытып, ара-тұра шабуылдар жасап ықтырып алады екен. күндердің күнінде бір патшаның қызы Қараханнан өз суретін беріп жіберуді өтініпті. Хан өз еліндегі суретші атаулының бәрін жинапты. Қарахан оң жақ қолы кеміс, бетінде ақтаңдақ дақтары бар жәнеде ақсақ адам екен(соғысып жүріп жаралады ма,әлде туайы солай ма білмеймін.Әйтеуір екінші топтағы мүгедек болған ғой). Кімде-кім суретін өзі ойлағандай салып берер болса соған ат басындай алтын беретінін жариялапты. Суретші біткен ханның суретін салуға кірісіпті. Жарқыратып, асқақтатып, айбынын асырып, кемдігін жасырып салған суретшілерді де, өз кейіпі қалай болса суретке де солай салған суретшілерді де жазалапты.Бірін асыпты, енді бірін ат құйрығына байлап сүйретіп өлтіртіпті. Ханың ауласы қан сасыпты. Не керек елде суретші қалмады-ау деген шақта «Мен салып беремін» деп он үш-он төрт жасар түбіт мұрт бозбала келіпті. Мұны естіген ел-жұрт "Өледі-ау байғұс бала"-дан басқа түк айтпапты. Содан бала суретін салуға кірісіпті. Бір сағат салды ма, бір күн салдыма,әлде бір апта ма нақты дерек жоқ (анығы ешқандай фотошоп пайдаланбағаны). «Суретіңіз дайын, хан ием!». Қарахан бала салған суретті қолына алып, бір бозарып, бір қызарып қарапты. Арғымаққа мінген ханның қыстың көзі қырауда аңға шыққаны бейнеленіпті. Оң қолының кемісін садақ тартып тұрғанымен білдірмей жіберіпті. Кемсітті деуге де келмес. Бетіндегі ақтаңдақтарды жапалақтап жауған қармен жасырыпты (қар бетке жабысады ғой енді). Атта отырғандықтан сол аяғының қысқалығы да білінбей кетіпті. еш әсірелеу де, кемсіту де жоқ. сөйтіп Қарахан өнерлі өренге ат басындай алтынын беріп шығарып салыпты. Қызын бермепті. Соған қарағанда үйленбей жүріп қалған ханға ұқсайды.

ПыСЫ: Аңыздың желісі ақын Жұматай Жақыпбаевтың «Хан суреті» атты өлеңінен алынды. Өлеңнің сөңында бұл аңызды оқысаң, басқаларға айта жүр делінген екен. Ақынның басқа өлеңдерін оқып жүргеніммен, мына өлеңін оқымаппын.

Бөтелке жұтқан қарындаш, немесе қайран Мадиьяни!
27 күні кешке теледидардан ұлы суретші Мадильянидің өмірбаяны туралы кино көрдім. Мадильянидің өмірбаянын бұрын оқығандықтан киносын көрмей жүрген болатынмын. Сөйтсем, кинодан алатын әсер ерекше болады екен. Киноны өте шебер түсіріпті. Кейіпкерлердің келбеті өмірде болған адамдарға өте ұқсас. Оның сүйген адамы Жанна Эбютерннің рөліне алған әйел Мадильянидің портреттеріндегі Жаннаның образына шынайы Жанна Эбютерннің өзінен де қаттырақ ұқсайтын секілді. Достары, шығармашылық әріптестері Пикассо, Гиья, Утилла және т.б бет бейнелері, болмыстары кинода жақсы ашылған. Әсіресе ол соңғы суретін салып бітіп, кинода қарындашын бөтелкенің ішіне тастай салғанда, жұтты-ау шеберді бөтелке, жұтты-ау!-деп ойлайсың.

Вена 1995
200см х 400 см
Аралас техникасы /майлы бояу, акрил/

Иә, ақиық ақын Мұқағали Мақатаевтың туған күні бүгін. Тұлғаны тірісінде бағаламайтын халықпыз ғой. "Қазақстан" арнасы таңғы бағдарламасына суретші Алмас Сырғабаевты шақырыпты. Бала кезінен бастап ақын өлеңдеріне байланысты суреттер салған Алмас, ең бірінші рет "Қайран жеңгем" өлеңіне иллюстрация (осы суреті үшін 50 сом ұтып алғанын айтып өтті) жасаған екен.