Инстаграмды ақпарат көзіне айналдырып алдық. Жаңа ән шықса да, бір жерде қар күрелмей жатса да тіпті, қай күні боран соғатынын да осы әлеуметтік желілер арқылы біліп отырамыз. Үлкен ата-әжелеріміздің өзі "Әй, анау интернеттерің не деп жатыр?!" дейтін болған.
Қазір, қолында смартфоны барлардың баршасы журналисттен кем емес. Бірдеңені естіп қалса бірінші болып жариялап, бөліскісі келіп тұрады. Өзіміз де ресми ақпараттан көрі осы WhatsApp немесе басқа да желіден қарай салғанды оңай көріп тұрамыз.
Бірақ, сол ақпаратты инстаграмға жариялап немесе WhatsApp арқылы бөлісіп жатқанда сол жазбамыз үшін қылмыстық жауапқа тартылуымыз мүмкін дегенді ойлай бермейміз. Ал, Сіз, ҚР Қылмыстық кодексіндегі «Жалған мәлімет тарату» деп аталатын бапта ең ауыр жаза ретінде 10 жылға дейін бас бостандығынан айыру қарастырылғанын білесіз ба? Нақтылап айтсам, әлеуметтік желілер арқылы өсек таратқан адамға 5 000 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл салу, бас бостандығынан 2 жылдан 5 жылға дейін шектеулі немесе бас бостандығынан айырылуы мүмкін. Мысалы: Сіздің WhatsApp-тағы «Ағайындылар» деген топқа бір туысыңыздан Шет ауданында «Сибирский язва» ауыруынан 5 адам ауыруханаға түсіпті. Ет жемеңдер" деген сияқты жалған, дәлелденбеген хабарлама келіп, оны Сіз "Өзіміз ғой" деген топқа жіберсеңіз, Сіз автоматты түрде «Жалған мәлімет таратушы» болып жазаға тартылуыңыз мүмкін. Өйткені, Сіз, дәлелденбеген ақпаратты халыққа таратып, халық арасында шу шығаруға жол беріп тұрсыз.
Сондықтан да, дәлелденбеген хабарламаны жарияламаңыз, әрі қарай таратпаңыз тіпті «Лайк» баспаңыз!

Ғаламтор жат ағымдардың насихат ошағына айналып отырғаны жасырын емес. Діни танымнан хабары аз жастар осындай желілерге кіріп, байқамай біреудің қазған орына түседі. Жақында ғана Ақмола облысында бір жас азаматқа қатысты сот процесі басталды. Ол әлгіндей желіде отырып, жиһадқа үндейтін ақпаратқа «лайк» басқан.
Не үшін кінәлі дейсіз ғой? Жаңағы білместікпен басқан «лайк» сол желідегі жат ағымның насихатын тарату деп есептеледі екен. Себебі, ол өзі оқыған ақпаратқа «лайк» басып қана қоймай, оны өз достарына таратқан болып саналады. Демек, ол ғаламтордағы заңсыз ақпаратты таратушылардың бірі болып есептеледі. «Ол білмеді ғой» деген сұрақ тууы мүмкін. Есіңізде болсын, заңды білмеуіңіз сізді жауапкершіліктен босатпайды.
Жалпы, «лайк» басу деген сол жазып отырған адамның ойымен келісу дегенді білдіреді.
Сондай-ақ, «Vk» әлеуметтік желісінде де топтарға жазылмас бұрын оның жазбаларына мән беріңіз. 1 бет жазбаның 1 сөйлемінде ғана терроризмге шақыру туралы жазылуы мүмкін. Байқамай бөлісіп қойсаңыз немесе «лайк» бассаңыз Сіз де келіскен болып саналасыз. Ол туралы ҚР Қылмыстық кодексінің 256-бабында: терроризмді насихаттау немесе тер.актісін жасауға жария түрде шақыру, сол сияқты көрсетілген мазмұндағы материалдарды тарату мақсатында дайындау, сақтау немесе тарату — мүлкі тәркіленіп, 5 жылдан 9 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.
Сондықтан, әлеуметтік желіде (WhatsApp) бірдеңені жариялап, таратпастан бұрын ойланыңыз. Қажет па? Дәлелденген ба? деген сұрақтарға жауап іздеңіз.
Қолдан жасалған істің құрбаны болып кетпеу үшін аккаунттарыңыздың қауіпсіздігін қадағалаңыз (күрделі құпия сөз орнатыңыз, бөтен компьютерден желіге кірмеңіз.

Қазір әлеуметтік желі бұрынғыдай қызық емес ия? Бұрын рақат еді ғой, аузыңа келгенді оттайсың, то есть жазасың, өзіңнің эгоңды қанағаттандырып тихий маньяктар сияқты смартфонның бетіне қарап ақсия күліп аласың да ары қарай тағы біреулерді мазақ қылуға көшесің. Ол сатыбалдыщина заманы болатын. Ия, жасыратын несі бар, болды лайкқұмар бәз біреулер. Бірақ ондай «эльвиризмге» ұшыраған жандар ауруын алапестен қатты жасырып, әрбір лайкты кешке көрпесінің астында жатып санайтын. Аз болса фэйктері бар, соларды көмекке шақырады, тіпті ол болмаса екіұдай (сексуалды нышандағы) посттар жазып, тіпті тірідей көрге де көміліп көретін.

...Қорс-қорс. Сылп-сылп. Пернетақтаға жете берген суды шырқ еткізіп тартқанға болмаса сөмкеде жатқан сулы сүрткішпен тазалауға уақыт жоқ. Ия, сырт көзге қарағанда ол адаммен сөйлессе бетін толықтай жабатын телефонға құр үңіліп отырған сияқты. «Не жоғалттың, көз майыңды тауысып!» дейтін әже жоқ. Ықықы, әже жоқ деп қоямын, өзі оның әже жасына жетіп қалған. Бірақ, әлі қорс-қорс, сылп-сылп. Бос отырған жоқ ол, «лайк» күтіп отыр…