Сөздердің шығу тегі - 1

Мені сөздердің шығу тегі, этимологиясы қызықтырады. Әр сөз адамның тағдыры сияқты бұралаң жолдарды жүріп өтеді: бір тілден басқа тілге өтеді, мағынасы өзгереді, белсенді қолданылады немесе ұмыт қалады, не болмаса шыққан тегі, түпнұсқасы туралы ақпарат мүлдем ұмытылып, қайта зерттеуді қажет етеді. Өзіме қызығушылық тудырған сондай бір сөздердің бірнешеуін ұсынып отырмын.
«Алақай!» деген әдемі сөздің шығу тегі қандай деп ойланып көрдіңіз бе? Білмесеңіз, осы сөз арқылы исламның қазақ өміріндегі орнын ұғынуға болады. Қазақтар қуанғанда, жақсы хабар жеткенде «Алақай!», «Алла хай!», яғни «Алла тірі!» деп айғайлайтын болған. «Хай» — «Тірі» деген Алланың сипаты.
«Әлди-әлди» — қазақтың «Алланы» қазақ тіліне бейімдеп «Алда» деп те айтатынын ескерсек, «әлди, әлдидің» «Алла» деген сөз екен деп есептейтіндер бар. Мен де бұған қосылам. Бесіктегі сәбиді тербетіп, анасының Алланы еске алуы заңдылық емес пе?
Бәрекелді – қазақ тіліне бейімделген араб сөзі. Байқасаңыз, бұл сөзді риза болғанда, қуанышты жаңалық естігенде айтасыз. Түпнұсқада «Барака Аллаху» — «Алла разы болсын».
Пір- япырмай, ойпырмай, әупірімдеп. Бұл одағайлардың барлығы бірнеше сөзден құралған, алайда түбірі бір. «Я, пірім-ай», «Ой, пірім-ай», «Ау, пірім деп».
Рулардың атаулары бізге бір жұмбақ сөздер сияқты көрінеді. Қазіргі қолданыстағы ешқандай сөзге ұқсамайтын атаулар қайдан шықты екен деген ой сізге келді ме? Мысалы, қыпшақ. Оның таңбасы тігінен бір-біріне параллель тұрған екі сызық екенін білетін шығарсыз. Осыны ескере отырып, О.Сүлейменов өз кітабында оның «екі пышақ» деген екі сөзден құралғандығы туралы айтады. Сенбесеңіз, «екі пышақ» деп қайталап айта беріңізші. Шынымен де, басқа да көптеген рулардың атауы өз таңбаларын сипаттайды емес пе: найзалы, балталы, ойық, жал+айыр, тарақты, т.б
Язычник – бұл сөзді естігенде ойыма бірден «язык» деген сөз оралатын. Пұтқа табынушының тілге не қатысы бар деген заңды сұрақ туындайды ғой. Сөйтсем бұл жұмбақтың шешуі белгілі екен. Христиандық дәуірден бұрынғы Русь елінде көшпенділерді «языги, язычники», былайша айтқанда «дала адамы» деп атаған. Яғни, көне түркінің «йазық, жазық» сөзін түбір ретінде алыпты. Осыдан церковь бұл сөзге «христиан емес» деген жаңа мағына теліп, ол бастапқы мағынасын жоғалтқан екен. Содан кейін бұл сөз тек көшпенділерге емес, «шынайы сенімді» қабылдамаған барлық халықтарға қолданыла беретін болған екен.
Әрі қарай

Қоштасып кел!

Кішкентай болсада оқуларыңызды сұраймын.Өз басымнан өткен оқиға болғандықтан жазып отырмын.

Мен осыдан 2 жыл бұрын туған әжемнен айырылдым.Сол жылы әжем қатты ауырып, қалаға ауруханаға кеткелі жатырды.Мен өз ата анаммен және әпкем мен інім бәріміз
Әрі қарай

Сынығы бар ыдыстың зиянын ескеріп жүрмізбе?

Ыдысы сынбайтын, шытынамайтын үй бар ма екен?! Егер ондай үй бар болса ол жерде адам тұрмайтын болғаны. Әрбіріміз байқаусызда, кейде әдейілеп ыдысты сындырамыз. Кейде ыдыс шашылып сынбағанымен, тек жарықшақ пайда болады. Енді осы сынық ыдыстың
Әрі қарай

Егер Тәңрі арамыздағы біреу болса?..

Joan Osbourne орындайтын If God Was One of Us әні сұмдық ұнайды. Соның аудармасымен бөліскім келіп кетті. Қабылдаңдар!

Блог - Sebastian: Егер Тәңрі арамыздағы біреу болса?..

One Of Us — Арамыздағы бірі

Сенің ойыңша Тәңрінің аты кім болар еді?
Оны сол атымен атай алар ма едің?
Егер онымен бетпе бет кезде қалсаң
Одан сұрайтын жалғыз сұрағың не болар еді?

Иә, иә Тәңрі Ұлы
Иә, иә Тәңрі жақсы
Иә, иә, иә иә, иә
Тәңрі арамыздағы біреу болса не болар еді?
Біз сияқты оңбағандардың бірі болса?
Автобустағы үйіне кетіп бара жатқан бейтаныс біреу болса?
Әрі қарай

Жұмадағы жақсы жаңалық

Жұма мүбарак болсын жамағат! Алла қылған ниеттеріңізді қабыл етсін!

Мен үшін жұма жақсы жаңалықпен басталып отыр. Әдеттегідей жұмысқа кеп керекинфодағы блогымды қосып қарасам… Мащаллах, рейтингім өсіп қапты!) Дәлірек айтсам +қа өтіппін. Осыдан 3-4 күн бұрын ғана -10 бірбәле болған рейтингім. Қазір 1,57 ті боп қапты, тәуба.

пысы: енді пікірлерді бағалап, қауымдастық аша алатын болдым ба екен?)
Әрі қарай

Қарға қазақша сөйлей ме?

Бүгін "Қазақстан" ұлттық арнасынан Қарағанды облысының Егіндібұлақ елді мекеніндегі тосын (бұларда үйреншіктіге айнала бастағандай ма?)құбылысты тамашалай аласыздар. Тау жарылып, бұлақ теріс аққан түгі жоқ. көктемде ұя салып, жұмыртқа басып, балапан шығарған кәдімгі қара қарға «Алла-Алла» деп дыбыс шығарып, тіпті азан шақыратын көрінеді. Балапандары да осылай дыбыстайды екен.
Әрі қарай

«Аллаһ» сөзінің құпиясы

Голландтық психолог, профессор Ван дер Ховен қасиетті Құранды оқуға және «Аллаһ» сөзіне қатысты жаңалық ашқандығын жария етті. Оның айтуынша, арабша әріп танитын және үнемі Құран оқитын адамдар психологиялық ауруларға шалдықпайды екен.



Әрі қарай

Осы дұрыс па?

Балқаштан ағам келді. Әр нені әңгімелеп жатып қазіргі жастардың сөз арасына «Аллаһ разы болсынды» көп қосатыны жайлы сөз еттік. Көшеде қоштасып жатқан екі доста «ал, жақсы.Сау бол, Аллаһ разы болсын!»дейді. Телефонмен бір -біріне өтініш жасайды ар жақтағысы мақұлдаса да «Аллаһ разы болсын!» дейді. «Рахмет, көмегің тиді» деседе жеткілікті шығар?! Мүмкін бұлары дұрыс та болар? Керекті-керексіз жерге Жаратушыны қыстыра берген жөн емес тәрізді МОМП (мменің ойым-менің пікірім).
Әрі қарай