Қазақша күрес пе, белдесу ме?

Дүниені дүбірге толтыратын үлкен спорттық жарыс — "Қазақстан барысы" жобасының финалдық бәсекесі таяп келеді. Уақыт жақындаған сайын небір пікірлердің, небір ойлардың бас көтеретіні белгілі. Соңғы кезде Қазақ күресі федерациясы "Қазақша күрестің" атауын өзгерту керек деген пікірі біраз дауға себепкер болды. Бағзы бірі қала берсін деді, бірсыпырасы «белдесу болсын» деді. Соңғылары «белдесу» қазақ күресінің ішіндегі әдіс деген уәжін алға тартты. Ақыры бұрынғы атауымен әлі келеді. Әлбетте ұлттың атауын беру әдемі естілуі мүмкін. Сондықтан көпшілік ол атаудан бас тартқысы келмей, ақыр соңында өзгертудің реті болмай келеді. Ендеше тұрған атауды ауыстырудың қажеті қанша дерсіз? Әлбетте, "Қазақ" деген атауды жек көріп отырғанымыз жоқ, дегенмен біраз мәселе туындататынын біле жүрген жөн. Сол мәселелерді білейік.
Блог - kaztube: Қазақша күрес пе, белдесу ме?
Біріншіден күрес атауы халықаралық аренада өзбектің «Курашымен» белгілі болып қалды. Аса көп айырмашылық жоқ. Ертең Олииада ойындарын өткізерде (ал бұл әрекет "Қазақ күресі" федерациясының ең бірінші нысанасы) "өзгелерден айырмасы қайсысы?" деп сұрағанда нақты жауап бере алмайды екенбіз. Бізде бар жамбас оларда да (ямбаш) бар, біздікінің атауы күрес, олардікі «кураш». Ең сорақысы түп негізі бір болғандықтан күресіміз халықаралық аренаға шығу үшін өзбек «Курашының» ығына кіруге тура келіп тұр. Ал бұндайға кірмес үшін қырғыздар өздерінің күресін «Алыш», татарлар «Белбеу» деп атап алған екен.
Екіншіден, спорт түріне ұлттың атауын беру саяси сипатқа айналып кететін көрінеді. Егер ұлттың атауы тұрса, өзге елдерде, халықаралық деңгейге шығару өте қиын мәселе. Себебі бір ұлттың спорттан болса да экспансия жасағанын кім қалайды дейсің?!
Үшіншіден экономикалық тұрғыдан тиімсіз. Айталық "Қазақ күресінен" халықаралық жарысқа үнді балуандарын шақырсақ, олардың кергуі мүмкін. Себебі олар «Біз сендердің аттарыңды танытуға барамыз, сондықтан біздің жол шығынымызды, жатар жер, т.б. көтер» деуі бек мүмкін. Былай қарасақ онысы дұрыс та. Ал олар татардың «Белбеуіне» еш шартсыз бара береді. Себебі қанша жерден ұлттық күрес десеңіз де, атауы бейтарап.

Блог - kaztube: Қазақша күрес пе, белдесу ме?Міне, осындай жағдайлардан кейін күрестің атауын өзгерту мәселесі көтеріліп отыр. Енді оған қандай атау беруге болады? Әлбетте, сырттан әкеп, жапсыра қою мүлде мүмкін емес. Өйткен өгей сөз өгейлігін көрсетіп, құлаққа сіңбесі анық. Біздіңше ең әдемі, лайықты атау «Белдесу» секілді. Құлаққа жағымды, күрестің синонимі болып, орынын еш қиындықсыз ауыстыра да алады деген ойдамыз. Мысалы «күресе кетті» деген тіркес көбіне «белдесе кетті» деген тіркеспен жиі ауысым жасайды. Бұл құлаққа әбден сіңген атау. Ал оған қарсылардың «Белдесу» Қазақ күресінің бір әдісі дейтіндер үшін, оның орнына "Қоян-қолтық белдесу" деп атаудың еш сөкеттігі жоқ. Демек, қарсылықтың орны емес сияқты.
Біз айттық, қалғанын өзіңіз таразыға салыңыз. Ең бастысы бұл ойды "Қазақ күресінің" басы-қасында жүргендер де қолдағысы келіп отырған сияқты. Енді жұрттың талқысы не дейді екен?!..
Әрі қарай

Оралдағы кафешкілердің бірінде..

Музыка: Ммахаббат бағынндаағыы… сааййрағанн бұлбұұұл еедіің...

Ж: — Негізі… қызға ббайланысты бәрі, м-м мендегі сезімді оята алмад…
Қ: — Өш, жігіт емес па оятатын…
Ж: — Тұратұршш… а так қыз, э қыз ғо мені құртқан, білесің ба соны?!
Қ: — Иә, не болд сонша, енді бәрі жігітке бай..(шу)… сты ғо
Ж: — Ейй, ана кім ед… Үмбетов… Қа..(шу)… Үмбетовтің клипіндегідей (жанындағы жолдасына қарап, оятып) айтшшы мыналарға, түсіндіршщ
Д: — Ні зат? (бір көзін әзер ашып) цүнед цүнед, цүніп отыр ғо ханымдар (Zzz)
Қ: — Алып қашып кетті ма? Малақайың жерге түсті абайла…
Ж: — Мяхкий игрушкасын, гүл мә? гүл, шекалад? мә шыкалад нә
Қ: — Қай жақтан алып қашты?
Ж: — Т, Тұрсынбектің ауылы…
Қ: — Ңң, Ақпәт..(шу)… ғо
Ж: — Ңі-і…
Қ: — И құрысын, қыз көп емес па?
Ж: — (терең дем алып) «Қой тұрайық, іхқ-э, ауылға жүрдім», — деп тәттілеп ішіп отырған сырасын тауыспай орнынан тұрып, орындығын аяқтарымен артқа ысырып, кекіріп, үстел басында ұйықтап жатқан жолдасының қарынан жұдырығымен түрте сала, манадан бері бір бұрышта, бір мониторға телміріп, шулап жатқан кено ойыншыларының арасына еніп, соңғы ставкасын жасап, бойдақ қатындардан алыстап кете барды.

Көрші үстелде осының бәрін көріп-тыңдап отырған, ай-хай жасқа тақалған бойдақ студент бал тортымен ыстық шәй ішіп, 3 жыл бұрын бір чайкі қызға ойыншық қонжық пен гүл әпергенін есіне түсірді.
Әрі қарай

Өмір жайлы әндер...

Мен ұсынатын үш ән!: Өмір жайлы әндер...… Жаңалық ашқандай болып отырмын, әдеттегідей. Бұл туралы бәрі білгенімен, Өзім жаңа білдім, демек Мен үшін жаңалық. Мына 2 әнді үнемі бірінің артынан бірін тыңдап жүргеніме біраз болған. Керменбаевтың клипі бір фильмге саундтрек екенін білгеніме біраз болған, ол фильмге барғым да келген… Шақырушы да болмады, атын естіп «Давай, кеттікс»-дейтін де жан табылмады. Сонымен, Жанайдың әнінің клипін көрейін деп отырсам, сол фильмдегі кейіпкерлер жүр.))) Демек, 1 фильмге қатысы бар 2 ән екен. Ғаділбектің әнін тыңдаған сайын «Ееееех, өмір-ай!» деп, әбден шимайланған парақты, қайта ағарту мүмкін емес екеніне көз жеткендей ме?! Қысқасы, бұл ән мені «Селк» еткізді!

www.youtube.com/watch?v=1ePzZJtDNYY

www.youtube.com/watch?v=pbbaYZyNBpA
Әрі қарай

Айна TV: Түскі жаңалықтар (10.04.2015)

Бар ма, ағайын? Әръәқ бар ма деймін!? Ктулху-ктулху!

Айна TV түскі жаңалықтарын бастайды. Әбедтеріңіз ащы болсын! Арнада әріптесім Сірнебай мен құрдым-жанқұрдым Күләнда. Ал мынау ойыншықты Һуантышоудағы Һаірат пезнесінен сыйға тартқан. Тасын шертіп қалсаң, олай-бұлай қозғалады.

Айна TV: Түскі жаңалықтар (10.04.2015)

Жадыра Нармаханова: «Шәй қайнатып берейінші...»

«Ақ желкен» қазитінің белгілі журичихасы Жадыра Нармаханова бұл көташар муахахаласын жариялаған соң охуйрмандардың назарына ілігіп, сөзге қалды. Охуйрмандардың бір тобыры Жадыраға шәй қайнатып бергісі келсе, екінші тобы әбден құсты.

Гейлымжан Тулегенов Көргенсіз екен!
Вчера, в 10:06 • Нравится • 1

Эльмира Рахимжанова Жадыра ол үйге қандай мақсатпен барды? Шәй ішуге ме? Өзінің көргенділігі қайда?
Вчера, в 11:54 • Нравится • 12

Алиса Хасенова Осы Жадыраның мақалаларын ара-тұра көзім шалып қалады. Жатқан сынап-мінеп кекету!
23 ч. назад • Нравится • 1

Serik Kerey Жадыра шындықты жазыпты.
23 ч. назад • Нравится • 2

Бек Қараша Мәймөңкелемей осылай турасын жазу керек.
3 ч. • Нравится

Ал «Падре Нарпаханов: „Мақала жазып үйретейінші...“ атты сұхбатты арнамыздың 103.6 fm „Танымадым“ ырдиосынан тыңдай аласыздар.

Елімізге белгісіз су полосы спортының жорналшысы Орыслан Медальбек қоғам дамуына үлес қосты

Айна TV: Түскі жаңалықтар (10.04.2015)Орыслан Медальбек ел артында жұрттың тасынша мынадай ұрандарын бұрышқа салды:

Үш қыз («Мас Өркен» қазиті) Тцуканың шаруасына араласпасын!
Жастар қалай шетелде оқи алады?
ҰБТ-да ақша төлемей қалай 125 балл алуға болады?
Қалай дұрыс тамақтана аламыз?
Ауыл балаларына „Болашақ“ бағдарламасы бар екенін жарияласын!
Жастар қалай жылдам үй алады?
Той шығынын қалай азайтамыз?
Денсаулықты қалай тегін тексертуге болады?
Үш тілді еркін меңгеріңдер!
Ептібайымайдтар!

Қазззақтар, кешкі жаңалықтарды Айна TV арнасынан көріңіздер! :)

Әрі қарай

Интернеттің орыс тіліндегі сегментінде есімдері жиі аталған тұлғалардың рейтингі шықты

Оcылай екен...: Интернеттің орыс тіліндегі сегментінде есімдері жиі аталған тұлғалардың рейтингі шықты
Brand Analytics сараптама орталығы 2014 жылдың желтоқсан айында Интернеттің орыс тіліндегі сегментінде есімдері аталған тұлғалардың рейтингісін жариялады. Зерттеу қорытындысы Brand Analytics сараптама орталығының ресми сайтында 2015 жылдың 16-қаңтары күні жарияланды.
Жалпы Brand Analytics сараптама орталығы мұндай рейтингті жасауды қыркүйек айында бастады. Қыркүйек, қазан, қараша және желтоқсан айлары бойынша төрт рейтинг түзілді.
Әр айда екі рейтинг, яғни әлеуметтік медиа мен БАҚ-тағы посттарда медиатұлғалардың есімдерінің аталуы саны есепке алынған.
Төрт айдың рейтингінде де Нұрсұлтан Назарбаев бар.
Елбасының есімі 2014 жылдың қыркүйек айындағы әлеуметтік медиа бойынша рейтингінде үздік жүздікке кірмеген. БАҚ бойынша 40-орынға тұрақтап, 7 845 рет аталған.
Қазан айындағы әлеуметтік медиа бойынша рейтингте үздік қырыққа енбеген. Бірақ, БАҚ бойынша үш орынға жоғарылап, 37-орынға тұрақтаған. 5961 рет аталған.
Қараша айындағы әлеуметтік медиа бойынша рейтингте үздік қырыққа енбеген. Ал, БАҚ бойынша тағы екі орынға жоғарылап, 35-орынға шыққан. 7941 рет аталған.
Ал, 2014 жылдың желтоқсан айында Қазақстан Республикасы Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың есімі орыс тіліндегі интернет сегментінде аталу көрсеткіші күрт өскен.
Желтоқсан айындағы әлеуметтік медиа рейтингінде үздік отыздыққа еніп, 27-орында болған. 146 444 рет аталған.
БАҚ бойынша рейтингте 23 орынға көтеріліп, 12-орынға шыққан. 14 287 рет аталған.

Төрт айдағы қос рейтингтте де бірінші және екінші орындарды сәйкесінше Владимир Путин мен Петр Порошенко иемденді. Үшінші орынға қазан айындағы әлеуметтік медиа рейтингінде Виктор Янукович болса, ал сол айдағы БАҚ рейтингінде Арсений Яценюк үштікті қорытындылады. Қалған үш айдағы қос рейтинтерді Барак Обама ешкімге бермеген.
Ал, басқа тағы кімдердің рейтинг соңында қалып, кімнің тізімге ілініп, кімнің тізімнен шығып қалғанын, төмендегі сәйкес сілтемелерден көруге болады:
Желтоқсан; Қараша; Қазан; Қыркүйек;

Айтпақшы, әлеуметтік медиа мен БАҚ-тағы рейтинг көрсеткіштерінің әркелкі болуы назар аудартады. Әлеуметтік медиа бойынша рейтингке енген есімдердің БАҚ рейтингіне енбей қалуы, немесе керісінше кездеседі. Қазан айындағы қос рейтингтен басқа үш айдағы қос рейтингтердің де 1-, 2-, 3-орындарын тұрақты түрде үш есім иемденген. Жалпы қазан айындағы қос рейтингте де орын жоғалтулар мен орын иемденулер қарқынды жүріпті.
Бұған қоса желтоқсан айынан өзге үш айдағы қос рейтингте де Иосиф Сталин бар. Тек бар болып ғана қоймай, 20-орыннан төмен түспеген. Тіпті, қараша айында ондыққа көтерілген. Бірақ, желтоқсанда отыздықтан шет қалған.
Әрі қарай

Тәуелсіздік мейрамы құтты болсын!

  • Kaztube
Құрметті, қазақстандықтар! Сіздерді Қазақстан Республикасының тәуелсіз ел, азат мемлекет болғанына 23 толуымен құттықтаймыз! Әрқашан еліміздің көк байрағы биіктен желбірей берсін! Жұртымыз тыныш, халқымыз аман болсын! Сындарлы саясатымен еліміздің тыныштығын, жеріміздің байтақтығын сақтап тұрған ақ патшамыз аман болсын!

Тәуелсіздік мерекесіне арналған екі күн демалыста сіздің назарларыңызға порталымыздағы мына видеоларды көруді ұсынамыз:
Kaztube.kz порталының жақында ғана жарық көрген жаңа жобасының 4 шығарылымы
http://kaztube.kz/kz/album/1260

Жақында ғана үлкен шоумен құрылған MBAND тобының онлайн-сұхбаты

Жанар Дұғалова, Илья Ильин — Жас тұлпар 2014 жеңімпаздары

Тәуелсіздік күніне арналады

5) Маржан Арапбаева – Арманыма асығамын

6) Құрмаш Маханов – Риясыз махаббат

7) Ұлытау ұлағаты – Темір жолмен теңіз жолына

Мейрамды біздің бейнепорталмен бірге қарсы алыңыздар!
Әрі қарай

Айқын жолға апарар

Ізденіп ғылым жаққа жақындалық,
Бос жүріп бекер іске шашылмалық.
Еліміз ашып жатыр түрлі өнер,
Не керек бейқам жатып, қапыл қалып.
Болғанда білім -дария, ақыл –қайық,
Мініп ап етек, женді батырмалық.
Парасат, білім, ғылым, тәртіптік өрнек,
Осыдан басқаларға шатылмалық….
Әрі қарай

3-тур қорытындысы

Керек тілші: 3-тур қорытындысы

«Керек тілші» жобасында Кәсіпкерлік тақырыбы жақсы ашылды. Өңірлердегі түрлі кәсіп иелерімен, түрлі кәсіп түрлерімен таныстық. Қатысушыларға мазмұнды посттары үшін үлкен рахмет.

ademi_alem — 9,75
tomarlik — 9,50
Aya — 8,25
NazerkeAbibulla — 8,25
Basic — 7,75
AydosRymkul — 5,00
tauewki — 5,00
Sunshine — 1,50
Әрі қарай

Саф таза діннен безінгендер

Замандасқа айтарым бар…
«Анау кісінің баласы сақалдылардың қатарына қосылып үй қарасын көрмей кетіпті», «өткенде ана қарияның қызын көрдім, үйінен безіп, жамылып, көзін де тормен тұмшалап алыпты», « басқа ағымға қосылған баласы әкесіне құран бағыштамай көміпті», — деп алғашында үрке қарайтын біз пиғылы жат топтарды көргенде үрейленбейтін халге жеттік, көз үйреніп кетті, көшеден топ — тобымен жүргендерін күнде көріп міз бақпай жандарынан өте береміз. Соңғы кезде кейбіреулердің «олар мәйітті жерлегенде үйінен иіс шығармақ түгілі жаназасын бағзы қазақтардыкіндей емес, мүлде өзгеше шығарады екен, тұратын үйлерінің терезесін жауып, үйге күн сәулесін түсірмейді екен» деген әңгімелерін естіп, жағамызды ұстаймыз. Құдды біз солардың арасында өмір сүріп отырған халық секілдіміз. Біз емес, олар біздің арамызда жүріп өзінің діни бағытын насихаттап жүр. Иісі қазақта талай ғасыр бойы болып көрмеген сұмдыққа тәуелсіздіктің ауасын жұтып, еркіндіктің тұлпарына енді міне бергенде кезіккенімізді айтсаңызшы?!
Керек тілші: Саф таза діннен безінгендер
Сонау аты шулы Шыңғыс ханның жойқын шапқыншылығы тұсында да халқымызға діни қысымшылық жасалған емес, мәдениетіміз бен тілімізге құрық ілінген жоқ. Бертін келе Ақтабан шұбырындыда да еліміз аузынан Алланы еш тастамай, «елім-ай» — лап жүріп аман өтті.
Керек тілші: Саф таза діннен безінгендер
Ал бұлар қайдан, қандай мақсатпен келді? Бізді ішімізден ірітіп, түбіттей түткілері келетіндей бізде не жеті атасының құны бар? Қазақ деген ежелден ешкімге соқтықпай, малын жайып, бейбіт көшіп — қонып жүрген, жерімізге көзін тіккендердің туын жығып, дос болайық дегеннің кеудесінен итермей, өзегінен теппеген халық едік қой?! Әлде тек қарумен ғана күшті едік пе? Жоқ, жоқ! Жерімізде ұлы Арыстанбаб, Йассауидің аруағына құрмет көрсетіліп, әсем кесенелер тұрғызылған емес пе? Осындай ғұламалардың өсиетін, уағызын тыңдап, рухани байлыққа қаныққан халқымыздың жан дүниесін әлсіз дей алмаймыз. Жетпіс жыл патшалы Ресейдің отары болып, атеистік іліммен жүрдік, олар барынша біздің ата дін, тіл, салтымызды тұншықтырып, отарлық езгінің астына салып, ұлттығымызды, бар құндылығымызды жаныштап бақты. Бірақ әрдайым бар нәрсеге төзіммен қарай білетін қайсар ұлтымыз қашып — пысып жүріп өз мұрасын сақтап қала білді. Дін, тіл деп шарқ ұрған арыстарымыз атылғанымен, олардың ұрпақтары, ұлтжанды азаматтарымыз соңына дейін күресе білді. Патшаның әскерінен тығылып жүріп намазын тастамай, оразасын тұтқан талай ата — әжелеріміз болған. Енді таңымыз арайлап атып, күніміз күлімдеп батар сәтке келгенде мынадай қасіретке душар боламыз деп кім ойлаған? Ата салтымызда болмаған нәрселерін, бабамызға таңсық дүниені бойымызға дарытуға неге сонша әуестендің, қазағым?! Дүниеден озған әке — шешесіне құран бағышатамайтын, табытты жерге тігінен салып жерлейтінді қай қазақтан көріп едің? Қазақ деген ертеден қонақ келгенде жалғыз атын мінгізіп, жалғыз шапанын жауып жіберген халық. Ал қазіргі өзін шын мұсылманға теңеп, басқаның жетегімен жат ағымның шартын орындап, жолынан адасып жүрген қандастарымыз үйіне қонақ кіргізбей, туған — туысымен араласпай, ата — анасымен бір дастарханнан ас ішпей жүр. Мұның қай жері дұрыс? Кімнің әмірімен жүргендері бір Аллаға ғана аян. Ислам дінінің бұрыс ағымдарына ата дінге бас ұрамын деп адасып от басқан, өз бағытын таба алмай қателесіп қосылғандар қаншама? Ал заты қазақ бола тұра басқа дінді жағалап, оның тура жолдан тайынғандарына ілескен қандастарымыз саф таза дінінен безініп, неге өзгенің дінін үйренуге құмарта қалды екен?
Керек тілші: Саф таза діннен безінгендер
Діни сауатымыз жоқтың қасы болып орыстанып бара жатқанымызда азаттықтың көк туы желбіреді. Енді бар құндылығымызды қайта оралтамыз, әлемге «қазақ» атын паш етеміз деп бөркімізді аспанға лақтырып, атой салып жүрген шақта тезірек рухани байлығымызды түгендеп, бойымызға сіңіруіміз керек пе еді? Өткенді де кінәлауға хақымыз жоқ.
Керек тілші: Саф таза діннен безінгендер
Сондықтан елімізде құдды өз жерінде жүргендей тайраңдап, алшаң басып жүрген, қай ұлтқа, қай дінге жататыны белгісіз, біреудің бұйрығымен келіп, өз миссиясын орындап, халқымызға іріткі салып жүргендермен бірлесе күресуіміз керек. Біреудің азғыруынан құрдымға кеткен ел болмайын десең бүгіннен бастап жаратқанға иман келтір, Пайғамбарымыздың(с.ғ.с.) өмірін оқып, әйелдерінің (Аллаһ оларға разы болсын) іс — әрекетінен, исламның дамуына қосқан үлесінен үлгі алып, бес уақыт намазыңды қаза қылмай, айлардың ең қасиеттісі Рамазанда отыз күн аузыңды бекіт, замандас! Бәріміз бірдей өз дінімізге берік болсақ қана арам ниетті келімсектер де ит сиақты иесіне оралар. Қанша экономикалық қуатты болсақ та, рухани әлсіздік бізді адуынды жаудың оңай жемтігіне айналдырады. Осыны жадыңда мәңгіге ұстағайсың, құрметті егемен елдің азат ұланы — Қазақ азаматы!
Әрі қарай