Рано Омарова, актриса

Мені алдымен сценарий және өзімді мүлдем жаңа амплуада көру қызықтырды.

Кірпік қақпай адам өлтіретін кейіпкерді сомдай алатындығыма көрерменді сендіргім келді.

Жарты фильм мен байлаулы жатамын ғой. Ал қалған жартысында балтамен жүремін. Шынымды айтсам, балта өте ауыр болды. Сірә, оны көтеріп алып, біреуді қуалап жүру үшін өте мықты және тым ашулы болу керек шығар. Мен үшін қиын болды.

Ақпан айының 26-шы жұлдызында Чемпиондар Лигасының 1/8 финалдық ойындары аясында Мадридтік Реал немістің Шальке клубына қонаққа барады. Мадридтік клубтың жанкүйері ретінде қарсыласпен таныстыра кетуді жөн санап отырмын. Шальке клубы жайында не деуге болады, құрамы қандай, ойын өрнегі жайлы не білеміз, толығырақ төменде:

Шальке Гелзенхирен — неміс бундеслигасындағы белді әрі тарихы терең клубтардың бірі. Тарихқа сенер болсақ қанқұйлы фашизммен Еуропаны жаулаған Гитлердің сүйікті клубы болыпты-мыс. Клуб 1904 жылдың 4 мамырында құрылған, осы жылы 110 жылдығын тойлайды.

Бүгінгідей жаһандану заманында көп тіл білетін адамның қоғамдағы алар орны да ерекше. Өзге тілді үйрену, оны жетік меңгеру — бұл ең алдымен халықаралық қатынастар кезінде айрықша рөл атқаратыны баршамызға аян. Тіл – халықпен бірге өмір сүріп дамиды. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев: «Әрбір Қазақстандық үш тілді жетік меңгеруі керек. 2020 жылға дейін ағылшын тілін білетін тұрғындар саны біршама көбеюі керек» — деп айтқан еді. Мектеп табалдырығынан бастап жоғарғы оқу орындарында ағылшын тілін үйрету айрықша мәртебеге ие. Ағылшын тілінің Қазақстандағы рөлінің арта түсуі қазақ тілінің мемлекеттік мәртебесін іске асыру мәселесін маңызды ете түсуде. Тіл үйренудің ешқандай зияны жоқ, керісінше пайдасы ұшан-теңіз. Туған тіліңді білуге тиісті емессің, міндеттісің дер едім. Ал басқа мемлекеттің алдында өз еліңнің дәрежесінің биік екенін мойындату үшін, жеті тілді жетік меңгеру артық етпейді.
Елбасымыздың міндет етіп қойған бәсекеге қабілетті мемелекет құруда жас ұрпақтың тигізер үлесі зор. Бүгінгі таңда жоғарғы оқу орындарында шет тілін кәсіби деңгейде оқыту басты орында тұр. Яғни әрбір студент өз мамандығына байланысты шет тілін жетік меңгеріп, одан әрі қарай дамыта алады. Сонымен қатар шет мемлекеттерге шығып, мол тәжірибе жинақтауға мүмкіндігі зор. Еліміздегі беделді университеттердің бірі әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетінде шет тілдерін кәсіби деңгейде меңгеру мықтап қолға алынған. Осы орайда филология, әдебиеттану және әлем тілдері факультеті, «Жалпы тіл білімі және шетел филологиясы» кафедрасының ағылшын тілін үйретудегі жаңашылдығы, қажырлы еңбегі мен атқарылып жатқан іс-шаралары соның дәлелі. Кафедра меңгерушісі филология ғылымдарының докторы, профессор Мадиева Гульмира Баянжанқызының студенттерге ағылшын тілін кәсіби деңгейде үйретудегі заманауи, озық үлгісін пайдалануды дәріптеуде тигізген үлесі зор. Факультетте қызмет ететін білікті оқытушылар шетелдік ғалымдармен бірлесе отырып, студенттердің болашағы үшін қызмет етіп және жастардың қажетті білім алуына, тәжірибе жинақтауына жағдай жасап отыр. Әр оқытушы студенттерге тек шет тілін жетік меңгертіп қана қоймай, жан-жақты болуға тәрбиелейді. Соның ішінде ағылшын тілінің қыр-сырын ашып, кәсіби деңгейдегі қарым-қатынастың маңыздылығын үйретуден жалықпаған ұстазымыз — аға оқытушы Сапарходжаева Нургуль Пажарбекқызының ерен еңбегін айтпасқа болмас. Ол кісінің бізге үйреткен тәлімі ұшан-теңіз. Әрбір сабағы өте қызықты өткендіктен, уақыттың қалай тез өтіп кеткенін де аңғармай қалып жатамыз. Менің болашақ мамандығым үшін, ағылшын тілін үйрену маңызды. Ұстазымыз әр сабағында ағылшын тілінде мақала жазуды, қазақ тілінен ағылшын тіліне аударуды, грамматиканы сауатты қолдануды, дауыс ырғағын дұрыс қойып оқуды үйретеді. Әр студентке ерекше көңіл бөліп, білмеген жеріңді үйретуден еш жалыққан емес. Сондықтан болар, топтағы әр студенттің ол кісіге деген ықыласы ерекше. Өзінің бойындағы ынта-жігері, сауаттылығы, білімділігінің арқасында беделді. Бізге әрдайым: «Тіл үйреніңдер, бір жерде қалып қоймаңдар, жан-жақты болыңдар» — деп айтып отырады. Нургуль апайдай өз ісінің білікті маманының дәріс беріп, білімділікке тәрбиелегені біз үшін үлкен мақтаныш.
Мәдениетті, жан-жақты, ұлтжанды, рухани дүниесі бай жастар тәрбиелеп шығару университеттің басты мақсаты. Жаһанданған заман елімізді барлық елдермен бәсекелесе дамуға итермелейді. Тілдің қажеті артқан сайын, сұраныс артқан сайын осы қажетті қамтамасыз ету үшін арнайы шараларда жиі ұйымдастырылып тұрады. Бәсекелестікте тек мықтылар ғана жеңіп шығады, ал бәсекеге шыдай алмайтындар жеңіліске ұшырайды. Қазіргі заман ашықтық пен жан-жақтылықты талап етеді. 2050 жылға дейінгі кезеңге арналған еліміздің даму стратегиясында қазақ тілін өркендету мен шет тілдерді оқыту мәселесіне айрықша мән берілген. Шет тілін білу сән емес, заман талабы екені белгілі. Туған тіліңді жетік меңгер, қастерлей біл. Бірақ бір тілмен ғана шектеліп қоймай, жан-жақты бол, тіл үйрен. Бұл сенің болашағыңның ғана емес, тұтастай ұлтыңның болашағының жарқын болуының кепілі.

Чемпиондар Лигасы 1/8 финалының алғашқы күнінде ойналған матчтар көңілізден шыққан болар, біз супер матч болуы тиіс деп күткен Манчестер Сити — Барселона матчы өз деңгейінде өтпесе де Байер — ПСЖ матчы құмарыңыздан шыққан шығар. Дегенмен, бұл матчтар өткеннің еншісіне кетті. Бізге қалғаны бүгін ойналатын матчтарға шолу:
Бүгінгі матчтар да қызыққа толы болғалы тұр, Ла Лигада чемпиондыққа үміткер Мадридтік Атлетико осы сезонда жағдайын тым нашарлатып алған, келесі жылы осы ЧЛ-дан шет қалғалы тұрған Миланға қонаққа барса, тағы бір ағылшындардың үміті қаһарлы да айбынды, жеңілуді білмей келе жатқан Мюнхеннің Бавариясын қабылдайды. Сонымен, толығырақ төменде:

Қайырлы күн!
Араларыңызда компьютерді қазақ тілінде қолданам дейтіндерін бар ма, бар болса, сіздерге төмендегі жаңалық пайдалы болады деген ойым бар. Кеңінен қолданылатын веб браузері Mozilla Firefox-тың қазақша нұсқасы бар болғаны туралы бұрынғыдан да білетін шығарсыздар. Кейбіреулерін оны біраз қолданып та көрген шығар.
Енді қазақ тілінде еркін бағдарламалар қатарына Libreoffice те қосылды. Бұрында болған (OpenOffice заманынан қалған) аудармасы кетірілді, және нөлден бастап жасалды. Міне, жүктеп алу сілтемесі. Орнату кезінде қазақ тілін таңдау керек болады.
LibreOffice және Firefox қазақша аудармалары стиль жағынан бірдей. Біреуіне үйренсеңіз, екіншісін де қолдана аласыз.
Ұсыныстар, түзетулер не басқа пікірлеріңіз болса, біздің форумда қалдыруға болады.
Айпақшы, қазақша емлені тексерудің жаңа сөздігі жасалып жатыр.

Скриншоты кат астында.

Президенттін Қазақстан атауын өзгерту туралы айтып қалды. Халықтың пікір білу үшін www.kazakeli.kz/ деген саитта ашылды. Казахстан атауын өзгертуге қарсы болып жатқандардың көбісі орыстілді, қолдайтындардың көбісі қазақтілді екені интернетте айқын байқалады. Мен озім vk.com/mambi4kz саитында жүремін ондағылардын көбісі қарсы. Сіздер Қазақстан атауын Қазақ елі деп өзгертуге қалай қарайсыздар?

Демалыс күндері ауылға әке-анамның үйіне барған едім. Үйді жинастырып жүріп газеттің, журналдың қиындылары жапсырылған менің ескі альбомымды тауып алдым. Оқушы кезімде осындай пайдалы кеңестерді жинаумен әуестенетінмін, қазір сол альбомды анам жаңа пайдалы кеңестермен толықтырып жүр екен (тастауға қимағанғой) содан үзінділерді сіздердің назарларыңызға ұсынамын
Танертеңгі 5 минуттық ұйқы зиян екен…
Көпшілігіміз танертеңгі будильниктен кейін тәтті ұйқымызды қимай 5 минутқа жата тұрамыз. Дегенмен, бұл 5 минут денсаулыққа кері әсер етеді екен. Ғалымдардың айтуынша, адам ағзасы ұйқыдан оянардан бір сағат бұрын дайындалады екен. Дененің температурасы көтеріліп, ми терең ұйқыдан шыға бастайды екен. Сонымен қатар танертеңмен денеге күш беретін ағзада дофамин заты өңделеді. Ал, ұйқымызды 5 минутқа созудың салдарынан аталған процестер майда бөліктерге бөлініп кетіп, ағзаның қалыпты жұмысы бұзылады екен. Соның салдарынан адам күні бойы өзін шаршаңқы сезінеді. Себебі, 5 минуттық артық демалсы миды қайтадан терең ұйқыға тартады екен. Ал, осы сәттегі будильник ұйқыға қайта кеткен адамды мүлдем теңселтіп тастайды. Сол үшін ғалымдар төсектен уақытылы тұрып кетуге кеңес береді. Бірнеше бөлікке бөлінген ұйқының денсаулыққа келтіретін зияны көп дейді. Мамандар ең бастысы ұйқының кестесін түзіп, сол кестемен жүру керектігін және уақытылы ұйықтап оянудың адам ағзасына үлкен күш беретінін айтады.

Кофені ішуге қарағанда иіскегеннің пайдасы көп
Ғалымдардың айтуынша, күнде таңертең кофені ішпей-ақ сергек жүруге болады екен. Ол үшін таңертең жаңа қайнаған кофені иіскегенде жеткілікті. Айтуларынша, кофе қайнай бастаған кезде ұшып шығатын алколидтер барлық ағза мүшелеріне тарап адам денесін босаңсытып барып лезде сергіте алады екен. Ал қайнаған кофенің мұндай қасиеттері жоқ. Себебі, қайнау процесінде алколидтер фенолға айналады да, фенол өзге қасиеттерге ие болады. Сонымен қатар, зерттеу жұмыстары кофенің иісі ми жұмысына жақсы әсер етіп, адамның иммундық жүйесіне оң ықпал ететіндігін көрсетті.

Күнделікті жанымыздан ажырамастай боп кеткен сөмкенің инфекция тарататын кері әсері бар екен…
Қыз-келіншектердің әрқашанда жанынан табылатын сөмкесі мыңдаған бактериялардың мекені екен. Ұлыбританиялық Initial Washroom Hygiene ұйымы сөмкелердің жұқпалы аурулар таратуы мүмкін екенін мәлімдеген. Мамандар әйелдердің әрбір бесінші сөмкесі дәретхана орындығынан да лас болатынын анықтаған. Олардың айтуынша, сөмкедегі ең лас зат- қолға арналған крем, опа, кірпік бояуы. Қазіргі таңда кез-келген қыз-келіншектің сөмкесінен табылар бұл заттарды бактерияға тұнып тұр деседе, ешкім ол заттардын бас тартпақ емес. Сондықтанда, сарапшылар біздерге сөмкемізді күн сайын бактерияға қарсы майлықтармен, арнайы гельдермен тазалап тұруға кеңес береді.

Тарақанныңда емдік қасиеті бар екен
Тарақан – ең сұмпайы жәндіктердің қатарына жатады. Оның жыбырлап жүргенінің өзі адамды тітіркендіреді. Ал оны емге пайдалану жайында біреуге айтсаң, әрине, ала тонын ала қашуы таңсық емес. Шындығында тарақанның бойында адамды аурудан емдеп жазатын керемет дәрулік күш бар екен. Тарақаннан дәрі жасау үшін 1- оны өлтіріп, сыртқы қара қабатын кептіріп қояды. Қабық әбден құрғап кепкеннен кейін, үстіне су құяды.2- дайын қабыршақтың үстіне өсімдік майын, спиртті құйып араластырып, 3-4 күн қараңғы жерде ұстап тұндырады. Бұл тұнбаны тыныс тарылып ауырғанда кеудеге, ал өкпе ауырғанда арқаға жағу керек. Егер судың орнына таза керосин қолданса күйікке, іріңді кетіру үшін және сынған жерді тез жандандыру үшін қолдануға болады. Тамыр созылғанда да қолдануға болады. Сонымен қатар еркек қуатын арттыру үшін де пайдаланса керемет көмектеседі екен.

Таза бетті қалайсызба?
Көбіміз беттегі безеулер, ісінулер, қара дақтар, қызару ішкі құрылысқа, күйзеліске байланысты пайда болатынын біле бермейміз. Бет тазалаушы құралдар уақытша әсер ғана береді. Олардың әсері тек бар безеуді ғана кетіріп, оны пайда болдыратын себептермен күресе алмайды. Өйткені, терідегі кемшіліктер ағзада пайда болады, сол үшінде оған іштей әсер ету керек. Ол үшін жеміс қышқылының құрамында кездесетін С дәруменін қабылдау қажет. С дәрумені терінің жаңаруына көмектесе алады. Антиоксиданттар-полифенолдар қан айналымын жақсартады. В 6 дәрумені жүйке жасушаларын өзара жақсы байланыстырады, ал сульфат магний тері кемшіліктерін жояды. Сондықтан дәрумен жинағы мен био қосымшаларды ішуге кеңес береміз.
Е дәрумені- ферменттер мен жасушалардың құрылымдарын күйреуден сақтайтын антиоксидант, ағзаның қартаую процесін баяулатады. Е дәрумені өнген бидайда, соя бұршақтарында, жүгері және мақта майларында, маргариндерде, жаңғақтарда болады. Н дәрумені қалыпты зат алмасу, нуклейн қышқылдарын жинақтау, қызыл қан түйіршіктерін шығару үшін қажет. Оның негізгі көздері- бауыр, көк шөптер, жаңғақтар, соя өскіндері, асбұршақ. Сұлулық үшін күрестегі тағы бір көмекшіміз- Р дәрумені. Р дәрумені- қан тамырлары қабырғаларын нығайтуға ықпал етеді. Бұл теріміздің авитамиоздан пайда болатын ішкі теңгерімсіздікпен ғана емес, қоршаған ортаның теріс әсеріменде күресуге көмектеседі. Оны цитрустардан, итбүлдіргеннен, мүкжидектен, анардан, аскөктен, қара өріктен және итмұрыннан табуға болады.

Арықтағыңыз келсе
Диетолог ғалымдардың мәлімдемесі бойынша күн сайын екі стакан сүт ішіп семіздікпен күресуге болады екен. Сүтті жәйғана ішіп қоймай, адамның денесіде үздіксіз қозғалыста болуы керек дейді. Екі жыл бойы жалғасқан зерттеу жұмыстарынан кейін ғалымдар осындай қорытынды жасады. Мамандардың айтуынша, сүт ағзаны бірден арықтаудан сақтайды. Ал егер адам артық салмақтан лезде арылған жағдайда оның ағзасында түрлі ауытқушылар орын алады екен. Сондықтанда арықтаудың қауіпсіз жолдарын таңдағаныңыз жөн. Сүт- ол өзге қоспалар секілді биохимиялық жолмен жасалмаған, яғни ол табиғи өнім және әрқашанда қол жетімді бағада.
Бүгінге осы, қалғанын кейінірек жазармын.

Таңертең міндетті түрде тамақтануды асқазаным ауырғалы күн тәртібіне айналдырғанмын. Қызымның да ботқаларды сүйіп жейтініне қуанамын. Бүгін сұлы жайында жақсы бір бейнені көріп, қызық мәліметтерді оқыдым.
Түсінгенім бойынша, сұлы ботқасы (овсяная каша) басқа ботқалармен салыстырғанда ең пайдалысы. Сұлы ботқасы шотландықтардың ұлттық тамағына айналып, голливуд жұлдыздарында әйгілі, кеңінен тараған ас болып табылады екен.
Сұлы — астық тұқымдас дәнді дақылдарға жататын бір жылдық және көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы. Дәнінің құрамында ақуыз, май, крахмал, жасұнық, В1, В2, РР, Е дәрумендері, марганец, кремний, кальций, фосфор бар. Сұлы ішектерді артық шлактардан тазартып, іш ауырып, кебінгенде қолданылады. Ішек-қарын жолын ынталандырып, гастрит, асқазан жарасы, қатерлі ісіктің дамуын тежейді. Сұлы биотин дәруменіне бай болғандықтан теріге пайдалы, дерматит ауруына шалдықтыртпайды. Беттің барқыт тәрізді жұмсақ болуы үшін жағатын маскалар да дайындауға болады.
Сұлыдан буланған дәні бүтін және жаншылған жарма дайындайды. Сондай-ақ геркулес үлпегі мен талқан жасалады. Буланып, уатылмаған сұлы жармасын түктеу арқылы дайындайды. Жаншылған сұлы жармасы жеңіл сіңеді, әрі тез піседі. Геркулес үлпегін буланып, жаншылған және кептірілген жоғары сортты түктелген сұлы жармасынан алады. Ол оңай әрі тез піседі. Талқан — сұлы дәнін арнайы өңдеуден өткізіп алынатын жоғары сапалы нәрлі тағам. Талқаннан диеталық және балалар тағамдарын дайындауға болады.
1) Сұйық және жабысқақ ботқаларды көбіне жармалардан суға, сүтке пісіреді. Жабысқақ ботқаларды сонымен бірге жарма котлет, биточки, запеканка жасау үшін пайдаланады.
2) Сусымалы ботқаларды суға немесе сорпаға қайнатып пісіреді, оны уатылмаған жармалардан пісірген тиімді. Сусымалы ботқаны өз алдына тамақ ретінде жеуге де, сондай-ақ еттен жасалған тағамдарға гарнир ретінде қосып беруге де болады.
Ботқа дәмді әрі балалар үшін жеуге қызықты болуы үшін жеміс-жидек, даршын (корица) қосып пісіруге болады.
Бірақ дүкен сөрелерінде тізіліп тұрған тез арада дайындалатын сұлы ботқасының пайдасынан зияны көп екен. Себебі оның құрамына дәм бергіштер мен хош иістендіргіш қосылып өңделіп, пайдалы қасиетін жоғалтады. Сонымен бірге сұлы ботқасын тым көп және күнде жеуге болмайды. Оның құрамында фитин қышқылы болғандықтан, кальцийдің сіңуіне тосқауыл болады.

Әлеуметтік желілердегі таныстығымыз реалға ұласты. Былайша тәуір көреміз бір бірімізді. Емешегіміз езіліп тұрады онлайнда. Бір күні жұмыстан шығып, оның жұмысына бардым. Жобалау институтында жоба менеджері екен. Күтпеген жағдай болды ол үшін. Бірден паркке тарттық.
Дендропарктегі кассадан ақшаны төлеп, кіру билетін алуым сол екен, шар алып алдымнан атып шықты. Құдды кішкентай. Алдымда еркелеп мәз болып келеді. Еркенің еркесі енді…
Бірақ өзіме ұнайды. Қатал өскендіктен, қылықтарын кішкентай балаға ұқсатамын. Газельде, автобуста отырғанда, басқа қыздарға қарауым мұң екен, бұртия қалады. Менің назарымды толық иемденгісі келеді. Тәлпішім-ай!!!) Осылай күндер өте берді. Қыдыру да қыдыру.
Оқиға күтпеген жерден болды. Бұрынғы «махаббатсымағы» пайда болыпты. Ресепшнде жұмыстан шығатын уақытта күтіп отырғам, қасыма бір жігіт келіп ырсылдап отыра кетті. БІр кезде телефонымен сөйлесіп келе жатқан еркемнің даусы шығып келе жатты. Қасымдағы жігіт менен де тез орнынан қарғып тұрды. Қайтер екен десем, қасына жетіп барып, бетінен сүйіп амандасып қал жағдайды сұрап барады. Түсінбей состиып біраз тұрдым. Керегім жоқ сияқты. Біраздан соң маған бүгін бірге қыдыра алмайтынын айтып, ана жігітпен кете барды. Пайдаланылып, сол жерде қала бердім…

Тағы да бір адам сенбес оқиға. Американдық Мэри Краник есімді бір әйелді айдалада қасқырлар босандырып алыпты. Күтпеген жерден толғағы қысып, талып қалған әйелдің сәбиін аман-есен дүние есігінен аттатқан көк бөрілер боранда қалған панасыз жандарды құтқарушылар келгенше араларына алып жылытып отырған.

«Массагет» сайтының жазуынша, оқиға осыдан бірнеше жыл болған. Жүктіліктің сегізінші айында жүрген әйел жолға шыққан ғой. Күтпеген жерден алай-дүлей боран соғып, көлігі қарға омалып қалады. Амалы таусылған әйел жолдан көлік кезігер деген ойман машинадан түсіп, жаяу жүре бастайды. Шамалы жүрген соң толғақ қыса бастайды. Біраздан соң есінен танып қалады. Краник ханымның өзі оқиғаны былай есіне алады: «Бірнеше минуттан кейін есімді жидым. Менің басым алып қасқырдың белінде жатыр, бұл үйірдің басшысы секілді. Қалған қасқырлар мені желдің суығынан сақтау үшін дөңгелек жасап тұр екен. Олардың саны тоғызға жуық болды. Қорқуға да үлгермедім, толғақ жанымды көзіме көрсетті. 20 минуттан кейін сәбиді дүниеге әкелдім. Бір қаншық қасқыр абайлап қана кіндікті кесті де, жанындағы құрбысы екеуі сәбиді жалай бастады. Басқа қасқырлар мені жылытпақ болып одан сайын жақындай түсті». (сөзбе-сөз массагет сайтынан алынды)

Көп ұзамай Мэри Краниктің туыстары келіп тауып алады. Ал адам сенгісіз әрекетке барған қасқырлар үйірі бала мен анасын сол жерден алып кеткенше алыстан бақылап тұрған.

Мэри Краник күні кеше ғана тілшілерге сұхбат беріп, кішкентай Билл (қасқырлар босандырған ұлы) екеуінің бір үйір қасқырды іздеуге шығатындығын мәлімдеген.