жанадан блог аштым… ашкан кезде каншама ойымдагы дуниелерди кагаз бетине тусиргим келген… 15минуттын ишинде бари есимнен шыгып кетти… жарайды, ойыма не келеди соны клавиатура комегимен жаза берейин… бугиннен бастап жана омир бастадым… омирде жауабын таппай журген сурактарыма осы блогтан жауап табармын деп умиттенемин…

Менің сайтым бар еді… енді казақша ақпараттар жазайындеп бір файл аштым мысалы info.php делік енді сол файлге казақша жазып сохранить етсем казақша аріптер жогалып кетеді бір созбен айтканда окымайды казақша әріптерді… тек орысша мен англды окиды. Білмейсіндерме қалай істеуге блады казақша ариптерді окысын деп?

Кеше көк базарға бір шаруалармен барғанымда «Рахат» кондитерлік фабрикасының сол жердегі фирмалық дүкеніне соқтым. Мақсатым ауылдағы апама базарлық беріп жіберу еді. Тізіліп тұрған қорап қорап конфет ішінен біреуі көзіме ерекше көрінді. Себебі, бұл конфеттердің сыртында қазақтың дәстүрлі музыка аспаптары бейнеленген екен.

Астаналық «Астана» футболшылары Анталияда кезекті бақылау жарысын өткізді. Бұдан бұрын хабарланған, біздің футболшылардың бақталасы атақты «Баник» чехия клубы болды.

Көкбөрі 6 жасында кітап оқыған.Сонда әріпті қашан таныған? Біз 6 жасымызда ертегініде оқымайтынбыз.Кішкентай кездерім есімде жоқ, оқымаған секілдімін.«Алтыншы-жетінші сыныпта оқыған эпопеяны студент кезімде емтиханда айтып беріп бес алып кеткенім бар.»
6-7 сыныпта оқып жүрген кітабыңыз, қалай есте қалады? Таңғалып отырмын.Есте сақтау қабілеті жақсы адамдар да бар екен — ау.Көкбөрінің жазған блогынан кейін шыныменде, уақытты босқа өткізіп алыппыз.Бірақ, әлі де кеш емес.Бір күнде бір кітап оқып тастауға болады екен.Оған өзім көз жеткіздім. " Жарық сөніп қалған кезде шам әкеліп оқыдым".Жарық, сөніп қалған кезде, кітап оқу былай тұрсын, ұйықтап қаламызғоо.Олай ерінбеуіміз керек екен.

Иа. Қанша ақша керек…
Есімде бала кезім, ағаларымның тойы үйде, ауылда және аулада палатка құрылып, ағайын туыстардың басы қосылып, думандатып өте шығатын… спиртке су қосып арак жасап, юппиге су қосып түрлі түсті соктар жасап,,, анау мынау дегендей, не керек бәрі бар тамаша жайналған дастарханда жайқалған думанды той кеші өтетін.
Ал қазір ше??? Қайран сол кездер дейсің іштей… сол кезде үйленіп тұрмыс құрғандарда солай дейді…

Ал сіз қалай ойлайсыз қазіргі заманда той тойлау үшін қанша ақша керек… Той тойлағандар білгендерімен бөліссе, үйленейін деп жүргендер дайындала жүрсе деген ой ғой біздікі.

8 ақпан күні Астанадағы «Отырар кітапханасы» ғылыми орталығында белгігі шоқайтанушы-ғалым, профессор Әбдіуақап Қараның «Мұстафа Шоқай» және «Түркістан легионының ақиқаты: свастика мен қызыл жұлдыз арасындағы жанталас» деп аталатын екі кітабының таныстырылымы өтті.Туындының таныстырылымына жиналғандар бұл еңбекке рухани құндылық деген баға берді. Қаламгер оқырман қауымға ұлт-азаттық қозғалысының көрнекті қайраткері, Мұстафа Шоқай өмірін, арпалыс пен күреске толы тағдырын, оның еңбектерін зерттеп соны деректер ұсынған.

Екінші ма үшінші ма класста ең бірінші рет Алматыға келдім… жаздың шыжып тұрған күні етін, күйіп пісіп вокзалдан түсе салысымен ағам бірден сайран көліне қарай бас тартты… мен қасында келе жатырмын сайранды өзімнің фантазиямда керемет бір тек кинода ғана көретін пляж ретінде елестетіп. міне жжеттік, расында үлкееен жағалауында толған адамдар, күнге қыздырылып жатқандары бар, шомылып, катамаран теуіп жүргендері бар...қатты қызықтым.
уақыт өте келе әлгінде қатты қызыққан сайраным әр түрлі ауру жұқтырып алуға мүмкіндігі бар лас маскүмдер мен баспанасы жоқ адамдар келіп жуынатын… палас жуатын жерге айналды.
Кеше Ахметжан Есімовтың есеп беру отырысында осы сайранды керемет аквианариумға айналдырамыз дегенін естіп әбден қуандым. Енді Алматы арман қаласына жаңадан келегендер осы жерді көрім тап менің балалық кезімдегідей әсер алады дегенге қатты сенем!
Құрылысты бастау осы немесе келесі жылға көзделіп отыр.
Ал, іске сәт!
Мен ең алғаш көрген Сайран

Қазір осындай ғой, жақыннан вышпе жаман

Осындай болады дид

Бүгін Алаштың ақыны Мұқағалидың туған күні екендігі барша көзі ашық қауымға белгілі. Мұқағали 81 жаста. Және сонымен қатар менің отбасымда ағамның, жездемнің, женгемнің туған күнін тойламақпыз… Сонымен 4 қуаныш бір күнде.

Ресейлік ғалымдар, қазіргі алкогольді ішімдіктердің құрамында, адамның психологиясына тез әрі кері әсер ететін зиянды заттар барын айтып, дабыл қағуда.

БҰЛЫҢҒЫР

Денесінің қай жері ауыратынын сезуден қалды, өңі ме түсі ме, әлде… ана өмірдің табалдырығынан аттап тұр ма?! Ауыр соққыдан көгеріп, күмбедей боп ісінген көзі ашылу былай тұрсын, кірпігін қимылдатқанда-ақ, денесінде жан барын білдіріп, ашып ауыра бастады. Іштен ойша мырс күлді: « Еее, маған о дүние қайдан бұйырсын, тірі екем ғой».
Кеудесі дымқылданып қалыпты, тағы да. Осыны сезгенде ғана, өзінің жақында ғана жас босанғаны есіне түсті. Сәбиі ненің күнін көріп жатыр екен, әлде анау жастыққа тұншықтырып, ендігі… Одан әрі ойлауға дәті жетпегенмен де, кеше кешкі сойқаннан денесінде тамтық қалмаған жас ана, немқұрайдылық танытып жата берді.
Тіпті, мынау өмірде сәбидің отбасындағы қуаныш екенін ол сезінбейтіндей. Қырқынан шығып та үлгермеген шақалақтың түнімен нендей күн көргені ол үшін енді бәрібір.
Басы шым ете қалғанда селк ете түсті. Кеше, ата-анамның сөзін аяқ асты еттің деп, удай мас болып алған күйеуі мұны құлақ-шекеден бір салғанда ол бала емізіп отыр еді ғой. Бұл не қорғанарын, не сәбиді алып қашарын білмей сасқанда бала өзі отырған төсекке құлады, сол кезде басынан тағы бір соққы тиді, одан кейін өзі де есін білмейді. Осымен екінші рет, ауыр соққыны көтере алмай бірден есінен танып құлайтын болды.
Бойын шайтан баурап алған күйеуі, талып жатқан мұны көргенде одан әрі еліреді. Көздеріне қан толып, былқ-сылқ жатқан әйелін өлімші етіп ұрады, тепкілейді, сөйтіп әбден сілесі қатып құлағанда ғана жаны жай табады. Бұл соңғы жарты ай көлеміндегі төртінші сабауы. Сондағы себебі: «әйелінің қабағы ашылмайды, тоңтеріс жүреді, ата-енесіне жылы шырай танытпайды, кейде тіпті шәй да құйып бермейді».
Ал, өзін «нағыз еркек» санайтын батырымыз «әйелді еркінсітпеу керек», деген ауыл көшесіндегі пәлсапаны шала мас отырып әбден құлағына құйып алған.
«Қазір қай уақыт болды екен? Маған енді бәрібір емес пе?!». Денесі қалшылдап қатты мұздағанын сезді. «Мейлі. Өзі қайда жатырмын?» ауырсынса да, өзінің қайда жатқанын білу үшін көзін ашуға талпынды. Басын әзер көтеріп, көзін сығырайта жан-жағына қарады. «Түк көрінбейді, тағы да жертөлеге әкеліп тастапты. Мейлі». Өткен жолы да осылай жертөлеге әкеліп тастаған-ты. Бірақ онда есін жия салысымен еңбектеп, әзер дегенде жоғары көтеріліп, үйге кірген болатын, сәбиі үшін.
Бұл жолы жағдайы тым ауыр ма, әлде кім білсін, жағдайы беймәлім күйде қалған сәбиінің жағдайына алаңдауға шамасы келер емес.
Оқуға түсе алмаған соң, сатушы болып кіші-гірім дүкенге жүмысқа тұрды. Бұл дүкеннің маңында қала сыртындағы ауылдарға адам таситын таксилер тұратын. Су, темекі алып жүретін бұл жігіт, бір көргеннен көзіне жылы ұшыраған. Бас аяғы бір ай өтпей танысып, жақын араласа бастады. Алты айдан кейін, жүкті болып, тұрмысқа шығуға бел буды. Кіші гірім той. Той иелері де, қыз берген құдалар да көңілсіздеу тарасып еді, сол кезде.
Бұл тоғыз ай бойы дүкенде саудасын жасай берді, перзентханаға жұмысынан күйеуі әкеліп салған.
Босанды, қыз екен. Сәби бағудың жәйін білмейтін бұған нағыз қиындық енді басталды. Күйеуіне де, ата-енесіне де қарауға мүмкіндік жоқ, өзімен-өзі, түнде шаршап құлайды. Алғашында қыз тудың деп наразы болған күйеуі, келіншегінің бұл жайын ұғу былай тұрсын, көргісі де келмеді. Бойында тек ыза тұрды, оны басу үшін арақ ішеді. Бірақ ақаң бойынан сол ыза-кекті сыртқы шағарғанша асығатындай ма?!
Он бес күндей жас әкеге де, жас анаға да, тіпті бұл дұниеден хабарсыз нәрестенің де өмірінен сән кетті.
Енді міне, ұра берсе құдай да өледінің кері болып ана жатыр. Ол үшін енді мына өмірдің қызығы жоқ. Тіпті дәл қазір топан су жүрсе де, оған енді бәрібір. Ой да, үміт те, ештеңе жоқ. Бос қуыс.
Оның кешегі арақтан басы дыңылдап әзер оянғанда, аштықтан шыңғырып жылаған нәрестенің даусы келді, құлағына. Бұл жылаған өзінің сәбиі-ау, тумай жатып шақалаққа қиянат жасадым –ау, тіпті отбасым бар ау деп ойлау, миына да кіріп-шықпай, басын жазу қамымен далаға шықты.
Жылай-жылай сілесі қатты. Ешкім оны жұбата алмады. Қолына алғандардың ешбірінен өзіне таныс иісті таппады. Ойпырау, бұл өмірде адамның адамға деген жанашырлығы қайда, біреуге зәбір көрсетіп жатқанда, оны неге ешкім арашалмайды, бұл не деген немқұрайдылық дегендей сәби тағы жылады, тағы жылады. Осылай, жөргегінде қатыгездіктің дәмін татты шақалақ.
Ал, баласының әлем-тапырақ түрін көргеннен-ақ, одан үндемей құтылып, өлтірсе де өз қатыны деп бастарын ала қашқан әке-шеше, тіпті қарындасы да сәбидің шешесі қайда екенін білмейді. Оның талып қалғанынан бейхабар болғандықтан күйеуінен қашып, көршілердің бірінің үйінде жатыр ма деп, іздемеді де.
Араққа деген құмарлығы күннен күнге артқан әке, жала жансар шеше, шырылдап жылап, бұл дүниеден жәрдем сұраған нәресте… Бір отбасының болашағы БҰЛЫҢҒЫР…

Риза Исаева