Қазақша пернетақта

Пернетақта (клавиатура) ұғымы, өткен ғасырдың алпысыншы жылдары қалыптаса бастағаны белгілі. Жазба мәшинелеріндегі батырмалар орналасу реті, әліпбилік қатар бойынша орналасқан. Кейін бұл орналасу комбинациялары психологиялық талапқа байланысты, өзгертулерге ұшыраған көрінеді. Себебі, сөздерде көп кездесетін әріптер шетте қалып, көп қолданбайтын әріптер саусаққа оңай жететін орында тұруы қисынға келмейді.
Әрі қарай

Ызы шығар білімнен, қайғы шығар ілімнен

Ыза шығар білімнен, қайғы шығар ілімнен!

«Қайғы мен ыза қысқан соң зар шығады тілімнен» «Түгел білем қайда екен деп іздеген. Жапа жалғыз білімнен бақ шықпайды, Өлшеусіздің сыймасын бір сезбеген» (Абай) Ертерек бір заманда, дін мұсылман аманда; Әбілда деген әулиеге, парсы елінің бір қатын патшасы сауал қойыпты; -Алдында тағам бар болса да, оны өзі жемейді, аш отырады, сонда да ол әлгі тағамын басқаларға береді, бұл қандай адам? Әулие жауабы; -Бұл ақырзамандағы молдалар, олар халыққа дінді насихаттайды, бірақ өздері ешқандай амал қылмайды. Сұрақ; -Адам баласына неше жерден қорлық келеді? Жауап; -Төрт жерден қорлық болады: 1) шақырмаған жерге бару, 2) өтірік жала жабу, 3) дұшпаныңнан қажет нәрсеңді сұрау, 4) өліктен қалжа сұрау. Сұрақ; -Әр адамда қанша асыл болады? Әулие атамыздың жауабы; -Төрт асыл болады. Әуелгі асыл-иман, оның ұрысы-азғырушы шайтан болады. Екінші асыл-намаз. Оның ұрысы-күпірлік, яғни аяттарға теріс пәтуа жасау, ой жору, ортақ қосу. Үшінші асыл-ілім, оның ұрысы- тәкәпарлық, яғни өздерінен артық ілімді жоқ және тура жолдамыз деп өздеріне-өздері баға беру. Төртінші асыл-мейрімділік, оның ұрысы-бақылдық, мейрімсіздік, ата-ана аманатына, үмметтік салт дәстүріне қиянат жасау. Осындай аталарымыздың пәтуасынан, биғатарынан жоғарыдай мақал пайда болып және; «Ілім мен білім ортасын таба алмасаң бүлін.». «Бүлінген елден бүлдіргісін алма!» деп дін пәтуасын ортасын жол-жобасын алмай, діннің жібін ире білген елдерден, қызылбастардан келетін діни жолдан абай болыңдар деп біздерге аманаттапты. Ал енді Оңғар қажы Өмірбектің; Дат (09.11 201, №38) басылымына берген аманат туралы сұхбатында; «Құранда қолынан да, ісінен де ешкімге залалы тимеген адам ғана мұсылман бола алады деп жазылған… Біз жетпіс жыл бойы мұсылмандықтан безген халықпыз. (Астапыралла! біздің әке-шешелеріміз, ұры, залым, зиянкес, 70-жыл кәпір болыпты.) Ал тәуелсіздік тұсында келген ислам жұрттың берекесін алды. (Тағы да астапыралла деңіз! Береке берітін ислам, берекетсіздікке әкелетін ислам болып бөлінеді екен.) Өйткені бізде діни сауат немесе негіз болмады. (Астапыралла! Аманат та, уәде де; жан, рух сияқты негіз болмаған.) кім айтса, соған ердік. Қазақтың өзінің ұлтық дәстүрі ислам қағидаттарына сай келеді.» Абай атамыз қазақтың әулиелерінің намаз оқу, дұға жасау дәстүрінің өзінің қызылбастар намазынан көп ерекшелігі бар екенін жазғанын, бірде-бір муфтият діншілерінен оқыған де айтқандарын естігенде емеспін. Сонда Оңғар қажымыз қай дәстүрді, қандай бесінші (мүмкін қызылбастан келген қажылық дәстүрді) мұсылмандық қарызды меңзеп отырғаны белгісіз. Діни және сөз сауатына өзіңіз баға беріңіз оқушым… Енді қазақ әулиелерінің діни сауаттылығы қандай болған? «… Сау жүрек тесіле ме оқ батпаса, Оқ орнынан біздің ой-шыққан маса. Айық адам аңғармас ішкі сырды, Байқайды сол тесіктен мас қараса. Араққа ақыл, мастыққа ой билетпек,-Оңай емес ертерек ойланбаса. Тәкәпар өзімшілді құдай ұрар, Ақылына бас имей шалқаласа. Сопыларға біздің жар бір қараса, Жар нұрымен жүрегін араласа. Жанын жан, ескі иманын иман демей, Байғұстар қалар еді-ау таң-тамаша.» Шәкәрім атамыз, данның да иманның егіз екі екенін және ескірген иманды заман білімінен, құран құпия сырлары мен Раббымыздан түсіп тұратын, уахи, аян, түстермен жаңалап отыруды насихатап кетіпті. Абай атамыздың «Имансыздық намазда, Қызылбастың салған жол..» деген өсиетінің шешімі де осында. Арақ-тәндегі қара қышқыл жындық, нәпсілік қуатпен, ал мастық- үш қышқылдың өз ара аласумен және әйелдік жыныстық шараппен де байланысты пенденің «жын-шайтанға» айналуын ескертеді. Енді ілімен білімнің ортасын ұстай білмеуге бірден-бір себепші, қазіргі таңдағы рухани ауру, және көптеген білімді, ілімді жастарымыз және масхаб діншілерінің ең үлкен қателігі- ол, сыншылдық! Және бұл қасиетті бір жақты қабылдап, өздерін сынай бастасаң ашуға басып, құса салу, осы миларындағы сары суға айналған жын қуаттары мен жүректеріндегі шайтандық тіл қуатарының арасының, мойын арқылы қосылып кетуінен, мастық пайда болады. Ал мастық-дегеніміз; «Өзінің жасына, қоғамдағы орнына, отанына жасаған қызметінен қарамай «Мұны мен білемін, сен білмейсің, саған ескертіп жатырмын, бұл қате жолыңнан қайт!» деген ұғымен; Жол дегеніміз-ЗАМАН, ҒЫЛЫМ, Алла тағаланың «Өзі» екенін, өздерін «намазхан» атағандар, дін имамдарының да көбі түсінбейді. Пайғамбарымыз; «Білімді адамның пәлекеті-өзін басқалардан жоғары санауы» деп ескертіпті. Ал енді ілімен білім ортасы дегенімізді пайғамбарымыз; «Адамзатқа екі түрлі білім беріледі, бірі құпия ділінде, бірі тілінде» деген. Бұл өсиетті тіл білімін арап тілі деп өзгертіп алған діншілеріміз. Негізінен құранға қарсылық және аятта; «Дәуітке, Сүлейменге ғылым берілді де, құс тілі үйретілді» деп ескерткен. Және сонымен бірге, таудың, шерік әскерлердің, жындардың, шайтан тілімен барлық өнерлердің де тілі берілген. Құранда қанша тіл білмі бар екенін ашық санмен белгілеп, пайғамбарымыз сандық мәнін де ескертіп кеткен. Ал, алпы әлем білімінде де, философияда да бұл ұғымдар ежелден ислам дініне дейін де бар. Қытайлықтар ділді «ЦИ» ал тілдік білім, пайғамбарлық қасиетті «ЦИГУН» деп атаған. Ал қазақта бұл ұғымды философ, психолог ғалымдармыз жоғалтып, сонан өздері де, ұлтты этнос, нәсілді ұлт деп шатасқан. Діл білімінің негізін, қарапайым түсіндірмесін, Абай атамыз 223-санымен белгілеп ашып берген. Енді діл білімі дегеніміз, әр ұлттың тілдік, үндік, таңбалық ерекшелігі және әйелдер қанында болатын 11-жұлдыздық таяқшалар түрінде кездесіп, және қандай әйелдің текті, қаны таза екенін анықтайтын тәсілін де білеміз. Әйел затының қанымен, еркек қанын араластыруға да болмайтынын, көптеген рухани аурудың осындай жағдайдан пайда болкын да әлем әзір білмейді. Қазақ әулиелері ғана біледі! Және қазақта бұрын 4-ші топ қаны болмаған. Енді 4-ші топ өзге нәсілдерден қазаққа қандай ділдік үндерді алып келді?.. Осындай ата жолындағы генетикалық білімдердің, қазіргі таңда шет елдің ғалымдарына миллиондаған қаражатқа сатуға болатын ақпараттар болғанмен, қазақтың бір қара баласы жаңалық қылып ашып, әлемдік сыйлық алып, қазақтың аруақтық білімінің, әлем алдында даңқын асыратын болса, деген үмітпен ғана сабыр сақтап күтеміз. Бұл туралы әлем ғалымдарының гентика білімін ақтарып шығып, тек қазаққа ғана тән ақпарат және масхаб, т, б сопылық, діни топтардың және еліміздегі өздерін тәкәпарлықпен білімді санайтындарға арналған әулие баларымыздың дайындап қойған оқпаны екені де хақ. Барлық нәрсенің ортасында «Аруақ» яғни Құдайдың құдірет қолы, қандағы ділі бар! Бұл туралы алғашқы ақпаратарды «Діл- дініңнің, тіл-иманыңның айнасы» деген тақырыппен Укепедия сайтына орналастырып қойдым. Керек болғандар іздеп барар… Оқырмандар! Абай атмыздың бұл сөз жұбағын шешіп көріңдер! Неге, қалай білімнен ыза шығады? Ілімнен қандай қайғылар шығады?
Әрі қарай

Ескі жылдың соңғы премьералары

Сонымен бізге қиял-ғажайыбы бар, атыс-шабысы бар, күлкісі бар, мұңы бар түрлі фильмдерді сыйға тартқан 2012 жыл бірнеше күннен соң «шаң басқан архивтерден табылады». Өткен жылға Киностан үлкен көлемді шолу жасап жатыр (әлемдік фильмдерге, қазақстандық туындыларға және 2013 жылы елге келетін премьераларға), оны сіз, құрметті оқырман, осы апта бойы сайттың «Мақала» атты бөлімінен тауып, оқып отыра аласыз (ол жерде басқа да «ммуа» материалдар бар).

Бүгін біз жылдың соңғы аптасында қазақстандық кинотеатрлардың төріне шығатын туындылар туралы азды-көпті әңгіме айтамыз.

Cirque du Soleil: Алыстағы әлемдер / Cirque du Soleil: Сказочный мир в 3D

Әрі қарай

Хэтроулық арумен сұхбат

Сұхбат алу кезегі өзімде болғандықтан керекке биыл тіркелген қолданушылардың арасынан қызығушылық тудыратын тұлғаны іздедім. Посттарын оқып blogshy атымен тіркелген қолданушының көлік айдайтынын байқадым, мен үшін көлік айдайтын азаматшалар батыр секілді, өйткені өзім рөлду ұстаудан өлердей қорқамын. Сұхбат барысында blogshy оған қоса тау-кен инженері екенін білдім, бұл да әйел жасайтын жұмыс емес сияқты. Сонымен нәзік жанды аруымызбен болған сұхбатты назарларыңызға ұсынамын. Кейіпкерге сұрақтарыңыз болса, қоя отырыңыздар.

Қала: Атырау, Атырау облысы
Сала: Тау-кен инженері, мұнай газ ұңғыларын зерттеу, инженер-геофизик.

— Керек инфоға қалай келдің?
— Кездейсоқ. Осыдан біраз бұрын осындағы блогшылар вордпесс сайтында блог жүргізетін, сол кезде мен де аздап блог жазғанмын. Бірақ қай кезде де жазғанымнан оқығаным көп болады. Сол вордпресс кілттенгеннен кейін бір жылдай блогосферадан қол үздім, содан кейін сайттарды шарлап отырып осы КИ сайтына кезіктім, мұндағы белсенділікке қызығып тіркелдім, бірақ белсенді түрде блог жүргізбеймін, тағы да жазғаннан көрі оқығанды ұнатамын.

— Өміріңізде неше рет пара бердіңіз/алдыңыз? Жалпы қоғамды меңдеген бұл құбылыс жойылуы мүмкін бе?

Әрі қарай

Өлкетанушы және ақырзаман



I бөлім

Ғалым, өлкетанушы А.Ф. Шаповаловтың күнделігінен үзінді

Мәскеу қаласының орталық мұрағатынан. Мұрағаттың ресми келісімі арқылы реставрацияланған түпнұсқаның көшірмесі тұңғыш рет баспа бетінде жарияланып отыр.
Әрі қарай

Қайран жеңгем!

Anuarbekkyzy-ның постында ағайындыларды біраз жерге апарып тастадық-ау деймін. Осы жеңшелеріміз туралы айтайық енді. Әрине, жақсы жағын. Өзі менің жеңшелерім көп-ақ! Солардың бірнешеуінің жақсы жақтарын айта кетейін.
Әрі қарай

Өмір алып поезд

«Өмір алып поезд». Адамдар сол поездағы жолаушылар. Уақыт бір бағыттағы шойын жол. Ол поездың алғашқы бекеті-Перзентхана, соңғы бекеті-Қабір. Ал адамның ниеті поездға алынған жолаушы билеті. Қарап тұрсаңыз шынайы поездға билет алуға адам таңдау жасайды,қалтасының қалыңдығына немесе өз ыңғайына қарай, адам билетті купеге алса өзімен өзі жайлы, ыңғайлы жол жүреді.Ортақ орынға алған адамның басқалармен әңгіме дүкен құрып уақытты қызықты өткізгеніне қарамастан шудан мазасы кетіп шаршаңқырайды. Ал жолдан жолсерікке ақшасын беріп билетсіз мінген жолаушының жайын айтпасада белгілі көп жол жүретін адамдар көріп те жүрген болар. Сол сияқты өмір поездна да билет алу адамның өз таңдауында бір айырмашылығы өмір поездының билеті адамның материалдық жағдайын талап етпейді тек рухани құндылықтарына қарайды. Аққа Құдай жақ дегендей ниеті жақсы адам бұл өмірде жұртқа сыйлы, тіршілігі түзу тыныш өмір сүреді. Ал, істеген әрекеттерімен, жұртқа жасаған қиянаттарымен бәріне жеккөрінішті болған адамның ниетіне қарай бәрі алдынан шығып отыратынын, бұл дүниеден өтіп кетседе біраз уақыт артынан жаман сөз еретінін өмір тәжірибемізден көріп жүрміз. Сондықтанда бәрі өз қолымызда ойланайық ағайын. Өмір поездінің VIP купесінен орын алуға асығайық!
Әрі қарай

Киллердің нысанасына блогер де ілікті

Үстіміздегі жылы кәсіби қызметі кезінде өлтірілген журналисттердің саны өткен жылмен салыстырғанда 33 пайызға артты. Нақты сандарға жүгінетін болсақ, 2012 жылы 86 журналист өлтірілген дейді «Репортеры без границ» ұйымы.
Сонымен қатар ұйым бұл 1995 жылдан бергі ең сұмдық көрсеткіш деп есептейді. Осыған жақын көрсеткіш 2007 жылы тіркелген екен(87 журналист). Ал бұл көрсеткіш 2009 жылы — 75, 2010 жылы — 58, 2011 жылы — 67 болған. Көптеген журналисттер Сириядағы соғыс, Самолидегі хаос және Пәкістандағы тәлібтердің зорлық-зомбылығы кезінде мерт болған екен.
Әрине, кәсіби журналисттерді сыйлайтындар үшін таңдай қақтырып, ішек тарттыратын ақпарат. Бірақ ең сұмдығы жалдамалылардың назарына биыл блоггерлерде ерекше ілігіпті. 2011 жылы 5 блогер өлтірілсе, Ұлу жылында өлтірілген блогерлердің саны 47-ге жетті.

сурет
Әрі қарай

КерекИнфо-2012. Жыл қорытындылары.



Жыл қаласы: Астана
Биылғы жыл астаналық керекшілердің көбейген жылы болды. Көбейіп қана қоймай бірнеше іс-шараларды ұйымдастырды да астаналықтар. Басқа қалалардағы керекшілерге қарағанда биылғы жылы астаналықтар көбірек белсенді болды.

Жыл жиыны: Блог-құрылтай
Ешқандай талассыз биылғы жылдың үздік жиыны деп Блог-құрылтайды атауға болады. Осымен 2-ші рет, Астанада 1-ші рет өткен Құрылтай жақсы өтті. Құрылтай арқасында достық қатынастар нығая түсті.

Жыл флеш-мобы: Домбыра-пати
Өнерді және қазақылықты насихаттау мақсатында жасалған бұл флешмоб алдағы уақытта кең көлемді болады деп ойлаймын. Күзде аз уақыт қана болғанымен ел есінде қалған қозғалыс болды.

Жыл мазағы: Рафаелло құрбандары
Немесе жыл жазасы. КерекИнфода жақсы дамып келе жатқан стеб стилін ұстанушылардың бірі Рафаеллоның тұзағына түсен БАҚ өкілдері жылдың басты кейіпкерлеріне айналды.

Жыл креативі: Кино-пати
Киностан жігіттерінің ұйымдастырумен басталған Алматыда өткен кино-патилер жылдың үздік идеясы, креативі.

Жыл суреті: «Гол жіберсеңдер қатынсыңдар»
Австрия — Қазақстан матчының соңғы минуттарында стадионда керекшілер көтерген бұл жазу әлеуметтік желілерде ең көп шейірленген, ең көп әңгіме болған сурет болды.

Менің ойыма түскендер осылар болды. Бірге жалғастырайық.
Әрі қарай