Құқыққорғау органдарында/күзетте қызмет етпейтін, аңшылықпен айналыспайтын азаматтарға оқ ататын қаруды, дәлірек айтқанда пистолетті, сақтауға/алып жүруге рұқсат берілгені дұрыс деп ойлайсыз ба?

Уақыт таппай бір мезгіл АЛЛАға біз,
Артық болды-ау кәпірден қалған аңыз.
Жаңа жыл деп жүгіріп, қарсы алуға,
Көктен Иса түсердей қамданамыз.

Адасқанды түзетер айлам бар ма,
Алысқан ғой олармен Пайғамбар да.
Мәңгүрт қазақ мәз болар мәнін ұқпай,
Қағбаны емес, шыршаны айналғанға.

Ойлануға ерініп милы адамдар,
Жасалуда қисынсыз қилы амалдар.
Ағыл-тегіл шашылар тойлатуға,
Құрбан айтқа тоқтысын қимағандар.

Шырша болып сол тойдың нақ талабы,
Балталылар орманға аттанады.
Зәм-зәм берсең зәресі кететіндер,
Шампан ішіп ол күні шаттанады.

Жаңа жылға жұмсалып қолда бары,
Жын ойнаққа айналар ордалары.
Сөйтуіне ұлықсат беріп қойған,
Аяз-ата дейтұғын молдалары.

Әрбір тойы болатын мағыналы,
Өткен күнді көңілім сағынады.
Аят айтып көрмеген ауыздары,
Тост айтқанда тосылмай ағылады.

Құлдық ұрып АЛЛАға тұрса адамдар,
Жасалмас ед тозақтық мұнша амалдар.
Баспанасыз адамды ойласын ба,
Мұзқалаға миллион жұмсағандар.

Арман Бердалин

«Бір атаның балалары футбол ойнайды» республикалық турнирі биыл алғаш рет жер жәннаты Жетісуда өтті.

Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев биыл 8 қыркүйек «отбасы күні» деп жариялап, аталған мерекеге қол қойған болатын. Ал аталмыш отбасылық доданың негізгі мақсаты әрбір отбасында спортты насихаттап, шағын футболдағы команда арқылы бірлік, құрмет және патриотизмге тәрбиелеу болып табылады.

Сондай-ақ Елбасының бұқаралық спортты дамытып, онымен айналысатын халықтың санын 30 пайызға жеткізу қажет деп тиісті агенттікке тапсырма бергенін де білесіздер. Ендеше, Елбасының осы бастамаларына «Бір атаның балалары футбол ойнайды» деген отбасылық доп додасы толығымен жауап бере алады.

Бұл дода біраз жыл бойы дәстүрлі түрде өткізіліп келді. Оған республиканың әр аймағынан 60-қа жуық команда қатысқан кездер де болды. Кәсіпқой және әуесқой деңгейдегі футболшылар бір алаңда өнер көрсететін – еліміздегі бірегей турнир.

Бұл ретте осы дода идеясының авторы әрі ұйымдастырушысы, ҚР еңбек сіңірген қайраткері Несіп Жүнісбайұлының еңбегі ұшан-теңіз.

Жиырма жылға жуық тарихы бар дәстүрлі турнирді өткізу бақыты биыл Талдықорғанға бұйырды. Дәстүрлі дода Жетісу өңірі орталығындағы сәулетті «Жастар» спорт кешенінде өтті.

Отбасылық доданың ашылу сал­танатына ҚР Президенті жанындағы Әйелдер ісі және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссияның Алматы облысындағы өкілі Айжан Оралбекова келді.

Кезінде Несіп ағаның құрған «Намыс» командасының алғашқы түлектерінің бірі, бірнеше жыл «Жетісу» командасының капитаны болған, Нигерияда өткен жастар арасындағы әлем чемпионатында ел намысын қорғаған Айдар Күмісбеков те ат басын бұрыпты.


Еркін күрестен Атланта Олимпиадасының қола жүлдегері, Азия чемпионы Мәулен Мамыров, футболдан Қазақстан құрамасының тұңғыш капитаны Асқар Қожабергенов игі тілектерін білдірді.

Талдықорған алыс болса да, сонау Атыраудан, Қызылжардан, Көкшетаудан, тіпті Бішкектен де отбасылық командалар келіп, доп додасының көрігін қыздырды. Биылғы турнирге 12 команда қатысып, жеребе тарту арқылы төрт топқа бөлінді.

«А» тобы: Сұлтановтар (Көкшетау), Қожабергеновтер (Алматы облысы), Тілешевтер (Тараз);

«В» тобы: Сәрсенбаевтар (Бішкек), Күншығаровтар (Атырау облысы, Мақат ауданы), Розыбакиевтер (Алматы қаласы);

«С» тобы: Жүнісбай ата ұрпақтары (Алматы облысы), Байғазы балалары (Қызылжар қаласы), Жауғашовтар (Жамбыл облысы);

«Д» тобы: Көкеевтер (Алматы қаласы), Бірімқұловтар (Жамбыл облысы, Шу қаласы), Керімқұловтар (Алматы облысы);

Осы турнирдің бірнеше дүркін жеңімпаздары Көкеевтер отбасы бұл жолы өте қарымды құраммен келіпті. «Уэмблиде» 89 мың жанкүйердің алдында Англия қақпасына гол соққан, «Қайрат» және Қазақстан ұлттық құрамасының жартылай қорғаушысы – Жамбыл Көкеев пен «Сұңқардың» қорғаушысы Жігер Көкеев те өз әулеттерінің намысын қорғады.


Барлық футболшылар демалыста жүргенде, Жамбыл мен Жігердің осы додаға қатысуының өзі көрермендерді бір серпілтіп тастағаны анық. Сондай-ақ, «Розыбакиевтер» мен «Қожабергеновтер» сапында да кәсіби футболшылар болды.

Былтыр «Қайратта» жасындай жарқыраған, бүгінде «Оқжетпестің» шабуылшысы болып жүрген Рақымжан Розыбакиев те көпшілік қошаметіне бөленді.

Ал Қазақстан ұлттық құрамасының тұңғыш капитаны, еліміздің бірнеше командасында өнер көрсеткен, бапкерлік қызметте де толағай табысқа жетіп жүрген Асқар Қожабергеновтің отбасылық командасы биыл бұл додаға тұңғыш рет қатысты. Асекең карьерасын аяқтаса да, жастармен бір деңгейде өнер көрсетіп, тіпті алыстан қақырата гол соққанда, көрермендер тік тұрып, қол соқты.


Дәстүрлі доданың бірінші күні тек топтық кезеңдегі ойындар өтті. Әуелі «А» тобындағы Көкшеден келген, осы доданың дебютанты «Сұлтановтар» мен қазаққа Мұрат Тілешевтей арынды шабуылшы сыйлаған «Тілешевтердің» отбасы кездесті. Бұл ойында «Сұлтановтар» айқын басымдықпен жеңіске жетіп, қарсы қақпаға жауапсыз 12 доп еңгізді.

«Тілешевтер» екінші ойында да «Қожабергеновтерден» ойсырай ұтылды. Өзінің отбасылық командасының қос ойында 31 гол жібергенін телефон арқылы әкесінен естіген Мұрат келесі жылы өзі қатысып, биылғы жіберген еселерін қайтаратынын мәлімдепті. Бұл топтан ширек финалға «Сұлтановтар» мен «Қожабергеновтердің» отбасылық командалары шықты.


Екінші топтағы былтырғы турнирдің вице-чемпиондары «Күншығаровтардың» отбасы Талдықорғанға дайындықсыз келген тәрізді. Атырау мен Алатаудың арақашықтығына қарамастан ұзақ жол жүріп келген еңбектері жанбады. Топтық кезеңдегі екі ойында өз қақпаларына 10 доп жіберіп алып, өздері бір ғана гол соқты. Бір қызығы, бұл топтағы үш ойын 5:0 есебімен аяқталды. Ширек финалға «Сәрсенбаевтар» мен «Розыбакиевтер» жолдама алды.

Үшінші топта осы додаға екінші рет қатысып отырған «Байғазы атаның балалары» мен «Жауғашовтар» келесі кезеңге іркілмей өтті.


Ал соңғы топта жұлдызды команда «Көкеевтердің» топ жарарларына ешкімнің күмәні болмаған тәрізді. Жасыл алаңда жарқырап жүрген Жамбыл мен Жігер кіші футболды да жатырқамады. Қос жұлдыздың командасында Мейіржан, Елнұр, Жаннұр секілді інілерімен Мұхтар ағалары ойқастады. Мұхит Көкеев балаларына нұсқау беріп, команданың бас бапкері қызметін атқарумен болды. Екі футболшының анасы Сәуле Көкеева бастаған жанкүйерлері де ерекше болды.


Бес жасында осы турнирдің дәмін татқан Жамбылдың 10 жастағы інілері Елнұр мен Жаннұр да ағаларынан қалыспай ойнады. Ал бұл топтағы екінші орын «Бірімқұловтардың» отбасына бұйырды.

Ауыр атлетика соңғы Олимпиадада қазақ үшін алтынды «күреп» алған спорт түрі болды. Бұған дейін бір ғана спорттың түрінен бір Олимпиадада төрт алтын алып көрмеп едік. Кеңес Одағының тұсында да бір спорттың түрінен үш алтыннан артық алмағанбыз…

Юрий Зайцев, Виктор Мазин, Анатолий Храпатый сынды тарланбоздарымыз Олимпиада алтынымен апталған спорт түрінен Лондон Олимпиадасында төрт алтын медаль олжалап, бөркімізді аспанға атқанбыз.

Ешкімге ұқсамайтын, тума талант Илья Ильин Бейжің және Лондон Олимиадаларында теңдесіз танылғынын білесіздер. Лондон төрінде сондай-ақ сырттан әкелген үш қызымыз да сенім үдесінен шығып, еліміздің мерейін өсірген.

Екі дүркін Олимпиада чемпионы атанған Илья Лондондағы ерен жетістігінен кейін 94 келі салмақтан 105 келіге ауысатынын мәлімдеді. Бірақ чемпион жігітіміз өзіне демалыс жариялап, әлі зілтемір көтеріп, сайысқа түсе қойған жоқ.

Жақында Польшаның Вроцлав қаласында әлем чемпионаты өтті. Осы біріншілікте 105 келі салмақта 1991 жылы туған өзбектің Руслан Нурудинов деген толағайы топ жарды. Ол – ала тақиялы ағайындардың арасынан шығып тұрған тұңғыш әлем чемпионы. Бұрын-соңды Өзбекстанда ауыр атлетикадан чемпион шықпаған екен.

Руслан – Өзбекстанның Әндіжан облысы, Ханабад қаласының тумасы. Польшада ол үш бірдей алтынға қол жеткізді. Жұлқа көтеруде 190 келіні, серпе көтеруде 235 келіні оңай еңсерді. Осылайша қос сайыс қорытындысы бойынша 425 келімен чемпион атанды.

Ал күміс жүлде алған ресейлік Давид Беджанян одан 20 келі кем көтерді. Негізі, Беджанян осал зілтемірші емес еді. Ол бұдан бұрынғы әлем біріншілігінде 105 келіге дейін салмақта серпе көтеру жаттығуында әлем рекордын жаңартқан болатын (238 келі). Ал өзбек батыры осы рекордшының өзін «шаңына» ілестірмей кетті.

Осы жеңісінен кейін Нурудинов:

– Серпеде көтеруде басты қарсыласым Бенджанян болатынын алдын ала білдім. Ол дәл осы серпе көтеруде әлем рекордын жаңартқан. Ал жұлқа көтеруде чемпионат қожайыны, поляк Бартломея Бонкамен сайысқа түсуге тура келді. Бонка Олимпиада ойындарындағы жұлқа көтеру сайысында меннен озып кеткен болатын. Бұл жолы есе қайтардым. Енді келесі әлем біріншілігінде міндетті түрде рекорд жаңартуға тырысамын. Келесі чемпионатта бәсекелестік бұдан да жоғары һәм шиеленісті болады. Өйткені онда Олимпиада лицензиялары сарапқа салынады. Сондықтан тізгіндерін тартып жүрген таланттардың барлығы сынға түседі, – депті.

Ал келесі әлем чемпионаты 2014 жылы Астанада өтетінін білесіздер. Ильяның жаңа салмақтағы басты қарсыласы өзінен үш жас кіші осы өзбек спортшысы болатын тәрізді.

Естеріңізде болса, Ильин Лондон Олимпиадасында 418 (185+233) келіні көтеріп, өз салмағында рекорд та жаңартқан. Бірақ біздің Илья жұлқа көтеруде аса қарымды емес.

Ал Нурудинов Қазандағы универсиада мен Польшадағы әлем чемпионатында 190 келі қиналмай көтерді. Сондай-ақ серпе көтеруде өзбек баһадүрі Польшада 235 келіні көтеріп, Ильиннің Лондондағы көрсеткішінен асып түсті.

Бірақ біздің Илья 105 келі салмақта әлі өнер көрсеткен жоқ. Сондықтан қорытынды шығаруға әлі ерте. Ол 94 келі салмақ дәрежесінің өзінде 105 келідегі көп зілтемірші көтере алмайтын салмақтарды еңсерген.

Ендеше, 105 келінің қызығы мен шыжығы әлі алда. Қызықтың көкесі Астанадағы әлем чемпионаты мен Рио-де Жанейродағы Олимпиада ойындарында болайын деп тұр. Біз өз спортшымызға сенеміз. Орыс пен украинның Ивановтарынан озғанбыз, енді өзбектің Нурудиновінен асу керек…

Биылғы футбол маусымы аяқталған соң Қазақстан чемпионатының күміс жүлдегері «Астана» клубы әр түрлі номинациялар бойынша жеңімпаздарын анықтады.

2013 жылғы маусымда ерекше көзге түскен ойыншылар сегіз түрлі номинация бойынша жеңімпаз атанып, естелік сыйлыққа ие болды.

Номинация жеңімпаздары:

1. Клубтың ресми сайтына дауыс беру бойынша ең үздік ойыншы Таңат Нөсербаев атанды;

2. Бапкерлер алқасының шешімі бойынша ең үздік ойыншы – Ненад Эрич;

3. Футболшылар арасындағы сауалнама бойынша ең үздік ойыншы – Фокси Кетевоама;

4. Журналистердің дауыс беруі бойынша – Қайрат Нұрдәулетов;

5. Стадион қызметкерлерінің дауыс беруі бойынша – Валерий Коробкин;

6. Ең үздік голдың авторы – Дамир Қояшевич («Қайрат» – «Астана»);

7. Жоғары нәтижеге қол жеткізген футболшы – Елдос Ахметов;

8. В Контакте әлеуметтік желісінде жанкүйерлердің берген дауысы бойынша ең үздік легионер – Патрик Твумаси.

[1, 2] дерек көзінен ақпарат алып аудардым. Барынша бастапқы мазмұннан ауытқымауға тырыстым. Егерде дәрігер мамандар оқып жатып мазмұнда қателерін көріп жатса ескерту жасауын өтінемін.
[1] Аударылған абзац:
Тек санада ғана болатын бастың ауыруы болуы мүмкін. Органикалық емес бастың ауруы (анықталатын физикалық әсерсіз), нақты бастың ауруы секілді сезінуі мүмкін, бірақта жағымсыз биологиялық жағдаймен байланыспайды. Бастың аурғанына себептері іштей өзін кінәлі сезінуден, ашуланудан, депрессиядан, мазасыздықтан немесе қорқыныштан, бұрынғы бастан өткізген эмоциялық толқудың әсерінен немесе сырттай білінбейтін еңсені көтерткізбейтін өткен шақпен байланысты ішкі уайымдардан болуы мүмкін.

Мемлекеттік тіліміз қазақ тілінің қолданыс аясы күннен-күнге артқан сайын оған деген қажеттілік те өсіп келеді. Қазақ тілін дамыту бағыты оның мемлекеттік мәртебесін іске асыру қажеттілігімен айқындалады. Қазақ тілін ғылыми салада дамыту үшін іске асып жатқан шаралар жеткілікті десек те, әлі толыққанды шешілмеген мәселелер де бар. Соның бірі плеоназмдық тізбек.

Ол не нәрсе? Қайдан шықты? (немесе, мынау не дейд?)– деген сауал баршаңызды мазалап отырған болар. Ия, атын естігеннен кейін, аты қабағының астымен қараған, беймәлім плеоназм тіркесінің қараңғылығынан сәуле іздеу қызығушылық туғызды. Сүйенішіміздей көретін, қабырғадағы қанатымыз интернеттен де тұшымды жауап болмағаннан кейін, кісі бетіне күліп қарап көрмеген ғылым саласы ма деп ойладым. Айтушы ердің ұстасы болған ғаламтордың етінен ет кессем де мыңқ етпеді.(өләәә) Сөйтіп, қазақ тілінің қайнарынан қанып ішкен, айтулы ғалым-көкжалдарымыздың еңбектерін ақтардым. Сонымен, күннен аптаға созып, қыры жар берместей көрінген плеоназмдық тізбектің сырына жеттім. Құлақ түріңіздер. (тыңдасаңыздар да болады)

Қай тілдің болмасын, тіл байлығының көрсеткіші, сөздік қорының алтын сандық, асыл қазынасы синонимдер екені белгілі. Ана тіліміздің де байлығы мен оралымдығы, көркемділігі мен бейнелілігі, алымы мен кең тыныстылығы синоним сөздердің молдығымен көрініс тапқан. Ғылыми анықтамасына тоқталатын болсақ, синонимдер дегеніміз тұлғасы басқаша болғанымен, мағынасы бір-біріне жуық, бірінің орнына бірі қолданыла беретін лексикалық бірлікті атаймыз.

Синонимдерді зерттеген ғалым Әсет Болғанбаев олардың қолданылу жағдайларын атап көрсетті.(өтеее көп) Солардың бірегейі плеоназмдық сөз қолданысы.

Плеоназм н/е плеонастикалық сөз тіркесі (грек. Pleonasmos-артықшылық, шамадан тыс) қабаттасып қатар қолданылу нәтижесінде бір мағынаны білдіріп, қалыптасып кеткен екі сөз. Өзара мағыналас екі сөз плеоназм әдісімен ұдайы айтыла келе бір сөз есебінде қолданылады. Мысалы, зәулім биік үй, кең-байтақ ел, айдын шалқар көл, қырмызы қызыл жібек, заңғар биік тау, жайдары жарқын мінез, орасан зор жұмыс, құр бекер жүріс, нән семіз жылқы, қызыл жоса қан, кәрі шал, суық аяз, кіршіксіз таза т.б.

Лингвистикада «Плеоназм» терминін түсіндіруде біраз қайшылықтар бар. Бұл мәселе І.Кеңесбаев, Ә.Болғанбаев, К.Аханов, Г.Әжібекованың еңбектерінде (менің блогымда) біршама қарастырылған.

Синонимдерді жекелеп, жалғыз-жарымдап жұмсаудан гөрі плеонастикалық тәсілмен жұптап қолдану әлдеқайда мәнерлі болып ұғынылады. Мәселен, «байтақ жер» дегенннен гөрі «ұлан байтақ жер» деп айту күштірек мән туғызады. Сол сияқты «ғажайып оқиға» дегеннен «таңғажайып оқиға» дегеннің мәні басымырақ түседі.
Қорытынды. Қазақ лексикологиясы қай жағынан болсын нәтижелі еңбек пен атқарылған іс-шаралар нәтижесінде едәуір биікке көтерілді деуге болады. Дегенмен, басы ашылмаған, сараланбай, жүйеге түспей жатқан дүниелер әлі де көп. Тек қана ерінбеген арыстанның аузындағысын алатынын есте шығармайық.

ПыСы: Мұның бұл жерге өтпейтінін білем. Бірақ, өліп қалған өтірік жазбалардан гөрі, миларыңызға құнды бірдеме болатын жазба деп ойлаймын. Айтпақшы, ізеп сарылып жүргендер, рефераттық нұсқасы керек болса жекеге хабарласыңыздар…

Санкт-Петерборда Қазақстан Парламенті Мәжілісі мен Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы қатысушы-мемлекеттер Парламентаралық Ассамблеясының ұйымдастыруымен «Қазіргі заманғы әлемдегі ядролық қауіпсіздік. Ядролық қарусыздану және таратпау үдерістерінде парламентарийлердің рөлі» халықаралық конференциясы өз жұмысын бастады.

Барлығымыз бала кезде армандадық. “Өскенде кім боласың?” десе әрқашан жауабымыз дайын. Арман демейміз, дәл солай болатынына кәміл сенетін едік.

Кейін өсе келе бәрі бос қиял екендігін мойындадық. Мектеп қабырғасында, жоғарғы сыныпта өзге арман, мақсаттар пайда болды. Бұл мақсаттарымызда отансүйгіштік сезім басым, “ертең еліме қызмет етем” деп ойламаған оқушы жоқ шығар.

Өкініштісі, студенттік шақта, оқу бітіргенде бұл мақсаттардың быт-шыты шығады. 4 жыл біреулерге ойын-күлкімен, екіншілерге қосымша жұмыс істеумен өтеді. Бас алмай оқығанмен елімізде ЖОО-ң жағдайы мәз емес. Бітірген соң, жұмыс таппағандар не ауылына қайтады, не уақытша өзге жұмыстарға орналасады. Немесе магистрға түседі Әйтеуір, әркім бұйырған жағына барып, жаңа өмірге аяқ басады. Бұл кезде тек ақша табуды ойлайтынымызды жасырмайық. Себебі, ақша жетіспейді. Үй керек, үйлену керек. Болашағыңа алаңдайсың. Сондықтан, өзге ойларды ысырып қойып, ұнасын-ұнамасын таңнан кешке дейін барың салып жұмыс істейсің. Бұл жағдай әрбір жігіттің басынан өтті десем артық болмайтын шығар.

Күндердің күні түбі шамалы реттеледі ғой бәрі. Тәжірибе жинақтайсың, әр нәрсеге өзіндік ұстанымың пайда болады. Өзіңе деген сенімің нығая түседі. Міне, осы кезде(әлбетте, оған дейін де) мектепте қалып кеткен армандарға оралу керек.

Бүгінде елге қызмет етуді қалай түсінесің?
Бұрын өз-өзіңе қандай уәде берген едің?
Бұрынғы мақсаттарыңның қайсысын бүгінгі таңда жүзеге асыра алар едің?
Өзің жасамасаң да неге келесі буынға көрсетпеске?

Бұл замандастарыма жай ғана еске салу болған. “Ер ел үшін туады, ел үшін өледі” дейді. Қазір ең керемет кезең. Еліміз аман, жұртымыз тыныш. Ізденген адамға мүмкіндік, еңбек еткенге кәсіп көп. Десекте, дүние алма кезек, ертең не күтіп тұрғаны белгісіз. Еліміздің жарқын болашағы үшін қолымыздан келгенін жасаудан аянып қалмайық! Істеріңізге сәттілік. Елге қызмет етейік!

http://erekeenu.wordpress.com/