Әкем аудандық, облыстық жарыстарда бәйге алып жүрген ауданға белгілі шахматшы. Өзінің шахматтас шалдары бар. Ат беріп ойнап, бәрін жеңіп отырады. Бүгін де дастархан басында бәріміз жинала қалдық.
— Алыңыз, алыңыз, Мәке. Бұл — шайтанды жеңген Мәкең ғой,- деп қалды Мәкеңе жиендігі бар жастауы.
Бәріміз елең ете қалдық.
— Он алты-он жеті жастағы кезім,- деп Мәкең әңгімесін бастады. — Әкем көрші ауылға жұмсады. Елсіз құмды дала. Атыммен шауып келем. Жолай иесіз қыстау бар. Жақындай бере қыстаудың алдында тұрған ауылдас Қазым ақсақалды көрдім. Қасына барып, атымнан түсіп, амандастым. Ол әй-шәйға қарамай:
— Әй, бала, күресесің бе?- деді. «Нағашылы-жиендігі жоқ үлкен кісінің күресесің бесі несі?»- деп ойлап жатпастан, күресе жөнелдім. Екеуіміз әрі-бері алысып, бір-бірімізді ала алмай, ұзақ күрестік. Ақыры болмағасын, тарқастық. Атыма мініп, қош айтысып жүріп бара жатып, артыма қарасам, ол маған асқан бір суық көзбен қарап тұр екен. «Япырмай, мен бұл кісіге не жазып қалдым? Күресесің бе деген өзі» деп ойладым. Шауып келем. Алыстан бір қара көрінді. Құйындай ұшқан ақ боз ат көзді ашып жұмғанша қасымнан өте шықты. Бір мезгілде аспанда ұшқан аққу көрінді. Ол анадай жерге барып қонды. Діттеген жеріме жетіп, шаруамды бітіріп, үйге қайттым. Әкем сыртта жүр екен. Оған иесіз қыстаудан Қазым ақсақалды көргенімді, екеуіміздің күрескенімізді айтып, үйге кіріп кеттім. Кірісімен жатып қалдым. Ұйқыдан оянсам, үй іші толған адам. "Құдай баланы мықтап сақтаған екен",- деп жатыр біреу әкеме. Әкем Қазым ақсақалды көріпті. Сол күні ол ауылдан ешқайда шықпаған екен,- деп Мәкең де әңгімесін аяқтады, біз де ет жеп болып, орнымыздан тұрдық.

Ғашықтық сезім. Адам өмірінде бірнеше мәрте ғашық болады дегенді оқып

едім. Менде кезекті рет ғашық болдым. Өзім секілді көптеген жастар сияқты

кеңсе мен үйдің арасында жүргендіктен, жұмыс пен тағы аздаған тіршіліктің

шырмалаңынан шыға алмай жүргенде уақыт шіркін зымырап өтіп барады.

Кештеу үйленген ағаларым айтушы еді, көзіңді жұмда үйленіп ал, жүрдім

дегенше таңдап қалдым дегенің, таңдау дегенің қиын болады деп. Әзірге

таңдау сағаты туындамаса да, үйлену туралы ойың болғандықтан, біреуін

таңдау қажеттігі бәрібір туындайды. Сондықтан да, танысудан қашанда бас

тартпайсың. Әріптестік қарым қатынастың мүмкіншілігін бағамдап,

әлдеқашан бастартқанмын. Өзіне қарамай, таңдап қалған екен деп сөге

көрмеңіздер, дегенмен мүмкіншілігің болса, жақсы қызға жолығудан қандай

жігіт болса бас тартпақ емес. Менің үйленбеген сыныптас достарым көп.

Ауылға барсаң екеу-үшеуінің үйленгелі жатыр екен деген сыбысын естіп

қаласың. Содан құлағыңды түріп жүресің ауыл жаққа. Бірақ, сол сыбыс

күйінде қалып келе жатқан жағдайы бар. Өзімен жолығып сұрасаң, «Е, тәуір

қыз жоққой», немесе "қыз жоққой" деп селқос жауап қатады. Сол,

уақыттарда менде ойланып қаламын. Ия, сын сағаты туғанда мен кімге

таңдау жасаймын? деген. Студент кезден қалыптасқан әдет, қыздармен

жүруден гөрі дос ретінде араласқанды ұнатынмын. Дос болып жүріп ғашық

болып қалғанда қыздар болатын. Бірақ, уақытында қадіріне жете білмедім ау

деп ойлаймын. Бір жағынан ұнамаса не қылам оны да, өзімді де алдап деп

ойлаушы едім. Осылай жүріп, біраз уақытта өтіңкіреп қалыпты. Ия,

үйленетін уақыттың да жақындап келе жатқанын сезінесің. Бірақ кімге деген

сауалдың жауабының нақты шешімін табудың қажеттілігі де осы уақыттарда

күн тәртібінде тұр. Қазіргі таңда, жігіттердің басым бөлігі қыз таңдағанда,

ойы оқыған ба, жұмыс жасайды ма, отбасы қандай деген сауалдың

төңірегінде топтасады. Менде, жасырмаймын осы сауалдар мен тағы бір-екі

критерилері бойынша қараймын. Қысқасы, кеше бір қызбен кездестім.

Бірінші рет көруім. Мен күткен ойдан өзгешерек болып шықты. Ұзын бойлы,

сызылып қалған, сүйкімді, ощм керемет жан болып көрінді, бірінші көргенге.

Кездесуден кейін, мүмкін менің ойымдағы «жан» осы шығар деген ой

туындады. Қазір әлеуметтік желілердің пайдасы мен зияны туралы көп

айтылады. Менде, кеше кешкісін үйге келген соң, сол бір сезімнің жетегінен

шыға алмай, әдеттегінше тез-тез компьютерімді қосып, виртуалды әлемге

еніп кетудің орнына, бұдан басқа қызықтар бар, виртуалдан гөрі

айналамдағы жандарға көңілімді бөлейін деген ой туындады. ФБ-дан да біраз

уақытқа тыс қалуды жөн жасадым. Мұның барлығы сол жанға деген

ғашықтық сезімімнің құрметі деп шештім.

Пысы: соңғы уақыттарда орыстың әншілерін жиі тыңдап жүрмін. Әсіресе,

Натали сияқты: «Ия Алла, ғажап жігіт едің» деп, Ер жігіттің қадірін түсінетін

қаракөздеріміз бар деп ойлаймын.

Тұңғышбай Жаманқұлов айтатын «өнер адамы» өлеңінің ізімен
Біздер, біздер қазақ деген халықтың ұлымыз,
«Интернет» деген қоқыс жәшігінің құлымыз.
Барды-бар деп жоқты-жоқ деп жасырмай,
Әлеуметтік желіні шулатып жүрген жындымыз.

Біреулердің оғы жоқ боп атарға,
Іздеп жүрміз «оппозияциялық» сапарды.
Жыртығынды жамап беріп жақсының,
Ешкім бізді қоса алмай жүр қатарға.

Алдымызда жалт жұлт етіп от шырақ,
Интернетсіз бірдеңе жетпегендей боп тұрад.
Ата-әжелер жаны қалмай жатса да,
Әлі күнге шын түсінген жоқ бірақ…
Әлі күнге шын түсінген жоқ бірақ…

Жанымызға ешкім бермей тынышытық,
Блогерлердің көңілін тауып ұғыстық.
Ғаламтордың пайдасы мол екенін,
Қазақтарға түсіндіруге тырыстық.
Бізге ғашық бейтаныс қыз, шыбық бел,
Бізге ғашық фотосы жоқ жігіттер!
Біз жүрген жер, онлайн мен офлайн,
Ешқашан да үзілмесін үміттер.

Бағана сабақтан шығып, «Береке» сауда орталығына барып едім құрбыммен. Кенет топталып жиналып алған ағайларды көріп қалдық. Істің бетін ашу үшін сәл жақындадық. Сөйтсек, ағатайларымыз құмар ойынының құлдары екен. Өзіміз де сол ойынға қызығушылық танытқандай кейіп танытып қарап тұрдық.Кенеттен бір ағай: Ол банкоматта ақша жоқ. Мынаған салып ойнаңдар" деп бізді екінші банкоматқа алып келді. Ол кісі қалай ойнауға болатынын бізге көрсетіп берді. «Бұл жерге тек 500 теңгеден бастап ақша сала аласыздар» деп қояды. Өзі күнде осы ойынды ойнамасам жүре алмаймын деп бізге ағынан жарылды. 80 000 теңгеге дейін ұтылғанын айтып берді. Азартқа кіріп ойнайтынын, бізге бұған жоламай-ақ қойыңдар деп кеңесін де берді." Мен бір кіргеннен шыға алар емеспін" дейді. Кенет тағы бір бейтаныс ер кісі қосылды. Кейін самайына ақ түскен қазақтың қарапайым анасы қосылды. Солай адам саны көбейе берді. Біреуі ұтып жатса, екіншісі қомақты қаражаттарынан айырыла бастады. Бір қызығы банкоматтың сыртында 21 жасқа дейін балаларға қолдануға болмайды деген жазуы бар екен. Бірақ, мектеп оқушылары да студеттер де осы ойынға құмар болып, ойнай бастады. Қалталарындағы қалған ұялы телефондарын сатып, ақша жасаудың амалын қалай да табу жоддарын іздестірген жас балалармен де жолығысып қалдық. Бақылап, қарап жүрген ешкім жоқ. Банкомат сыртында жазылған сенім телефонына хабарласып едік «бізге рұқсат берілген, заңды түрде» деп тіл қатты. Әрине, заңды болса да қазақ қоғамының ортасына тағы бір індеттің қосылғаны шүбәсіз, анық!

Жерұйықты іздеп, желмаяны желпіндіріп жүрген кезімізде талай нәрсені естіп, көріп жүрміз.

Тағы да жол ақының жыры… Желтоқсанның бірінші жұлдызына дейін жол ақы құны 80 теңгеге дейін көтеріледі дегенде халық «шу» ете қалды. Орынды әрине! Біздің Қарағанды Алматы сияқты мегаполис қала емес. Статистиканың мәліметі бойынша Қарағанды қаласының халқының орташа жалақысының құны 30-40 мың шамасындай. Ондай жалаұы қай отбасының жыртығын жамауға келеді? Кеше ғана бензиннің, тамақтың, тоқ көзінің қымбаттап жатқанын жаңалықтардан жарысып беріп жатты. Енді ойлап көрейік! Шынымен де жағдай қиын. Тағы да кейінге қалдырды. Себебі 1 желтоқсан- Тұңғыш Президент күні. Анау-мынау жағдай болып қалмасын деп шегіндіре тұрды. Енді Жаңа Жылға дейін жол ақы көтерілмейтін болды дегенді естіп жатырмыз. Алда әлі Тәуелсіздік күні. Қазақ үшін желтоқсан айы қасиетті ай. Желтоқсан көтерілісімен тығыз байланысты-ау… Студент жастар, мектеп оқушылары демалысқа кетіп, жастар туған өлкелеріне тарқасқанды күтіп отырғандай… 2011 жылы дәл солай болған еді. Онығ астында біз түсіне бермейтін сұрқия саясат жатыр-ау.....

Қарағанды облысының әкімі Тәуелсіздік күніне дейін шырша тікпеуге бұйрық берді.
Естеріңізде болса, өткен 2012 жылы жаңа 2013 жылды қарсы алу кезінде Оңтүстік Қазақстан облысының әкімі Асқар Мырзахметов облыста Тәуелсіздік күнінен бұрын шырша тікпеу туралы тапсырма бергені бар. Оның бұл тапсырмасына қарсы шыққан пенде көрмедік. Биыл да Оңтүстік өңірі сол дәстүрді жалғастырмақшы.

Алдымен Тұңғыш Президент күні, Тәуелсіздік күні тойланады. Одан соң ғана жаңа жылға кезек келмек Оңтүстікте. Бұл елім деген ердің тірлігі!

Биыл бұл қатарға облыстың тізгінін жаңадан қолға алған Қарағанды облысының әкімі Бауыржан Әбдішев келіп қосылды. Облыс әкімінің бірауыз сөзі қарамағындағы шенді-шекпенділерді сескендірсе керек, ертелетіп шырша құрған шенеунік болмады.
Толығырақ: news.nur.kz/292803.html
деген ақпаратты nur.kz -тан оқып қалдым. Бірақ, нәтижесін көріп тұрған жоқпын. ҚарМУ ғимаратының алдындағы шыршаның қойылғанына 2 аптадан астам уақыт өтіп кетті. Басқаларын айтпасақ та белгілі. Бұйрық берілгеннен кейін, орындалу шарт.

Тақырып атын дұрыс қоя алмадым, себебі әдеби сөздік қорым аз және блогқа тақырыпты жылына бір-ақ мәртеден жазатын болғандықтан шығар дей ойлаймын.
Мына жұмбақ суретті ойламаған жерден көріп қалдым. Соны сіздердің де миларыңызды ашытсын, логикалык ойлау жүйесін қалпына келтірсін деп жариялап жатқан жайым бар.Сұрақтарды толық жазып, жауап беруге тырысыңыздар. Ойланыңыздар!

Ал енді сұрақтар:
1. Қанша саяхатшы «маевкалап» жүр?
2. Олар қашан келген?
3. Олар немен келген?
4. Олардың жайғасқан жеріне ауыл аймақ жақын ба?
5. Жел қай жақтан тұрып тұр?
6. Қазір қандай уақыт: таңертен, тус, түсқайта немесе кешқұрым?
7. Шура қайда жүр?
8. Кеше кезекші кім болды? (Атын ата.)
9. Бүгін қай айдың қай күні?

PS: Осы <сut> тегін қолдана алмай ақ қойдым. Сұрақтың жауаптарын жұма күні жазармын.

Діни сауатсыздық белең алып отырған қоғамымызда, осындай роликтердің берері мол.



Аһи, ата-анаңды тастай сал

пысы: Менімен өзіңнің ата-анаңды құрметте! Қасиетті Құран, «Лұқман» сүресі, 14 аят.

Қарапайым болайын-ақ дейсің осы, бірақ айтпасам — біреудің өзі тауып алып мақтай қоятын түрі жоқ сияқты… Сонымен… ҚР тарихында алғаш рет арақтан жаппай уланған "Қантранссервистің" 28 жұмысшысы естеріңде шығар…