kaztrk.kz

Америкалық фотограф Блейк Литлдің (Blake Little) өзгеше жобасы «Preservation» деп аталады. Ол нысанасына адамдардың үстіне түгелдей әсел құйып суретке түсірген. Жерде жоқ образ жасап шығару үшін 900 екі литрлі құмыра бал кетіпті.







http://billionnews.ru/isskustvo/3883-medovye-lyudi-ot-bleyka-litla-9-foto.html

-Қиын-Керішті!,- Табиғат ескерткішін. Географиялық орны. Шығыс Қазақстан облысы Зайсан көлінің солтүстік жағы.
-Неліктен Қиын-Керішті?
-Бала кезде алыстағы ауылға үлкендер ертіп қонаққа апарған. Сонда бізді апарған жеңіл автокөлік өзгешелеу жер маңынан өте шыққаны есте қалыпты. Жуықта әңгімеден әңгіме шығып Қиын-Керіш жайлы ақпаратты интернеттен оқып шыққанға себепкер болды.
Онда, оның көркін Марс планетасының пейзажына теңепті.

Көк аспан Марс планетасында жоқ

Балалық кезімдегі түйсік бұл теңеуден алшақ көріністі көз алдыма елестеткен.
Күннің ыстығына шөп күйіп, иірмен кеуіп қаңбаққа айналған кез.
Көкжиектің батыс тұсында үш-жаққа ажырап үлгермеген қалқыған бұлт, оның арғы жағында қызарып батуға шақ қалған күн. Содан болар бұлт қою қара. Көлбеу түскен күн сәулесі ойға батқан, алақанымен иегіне тіренген, тізелерін қатар бүккен дәудің көлеңкесін „қошқыл қызыл„ дала үстіне түсіріпті. Көлеңке астына киіз үйден жиналған ауыл сыйпты.

Балалық шақтағы естеліктің орны бір бөлек. Көргенім, білгенім бар деген жаста аталмыш табиғат кереметін көрсем, кейін, оның естелігінің орны бір бөлек болар еді. Сондықтан жаздың жайлы күнінде Қиын-Керішке жол түскенін қалаймын. Кең байтақ Қазақ елінің мекенімен салыстырған Қиын-Керіш Өскемен қаласынан қол созардай жерде.


Қиын-Керіш (орысша Киин Кериш) Барнаул (Ресей) қаласының саяхатшылар клубы ұйымдастыратын 8 күндік велотур қатысушылары аялдама жасап тұр.

Мектепте мен үшін ешқашан күрмеуі шешілместей, ырқыма көнбейтін, айдағаныма жүрмейтін «математика» деген бір бəле сабақ болды. Математика, эх, математика! Филолог болам деп маңайына да жоламайтынмын. ҰБТ оны желкемнен шығарды. Оқу завучы 10 жыл бойы мектепте бетін бір ашпаған сабақты, соңғы жылда қинап оқытып қойды.
Алғашқы сынақта математиканың сұрақтарын ашып, шошып кеткен едім. Əйтеуір, таныстарын ептеп шығарған сияқты болдым. Ұят-ай. Онда да бастапқы екеуін, соңындағы біреуін ( логика ) шығардым. Қалғанын түріне қарап бал ашып белгіледім. Құдайым сақтап əйтеуір 8 балды жинадым. Алайда, ол филолог үшін үлкен жетістік болды. Қыс бойы өз бетімше тиіп -қашып дайындалдым. 12 мен 15 балдың арасында жинап жүрдім. Кейде одан асса қуанатынмын, жерден жеті қоян тапқандай.
Оқу завучынан көп ұрыс еститіндердің қатарында болдым. «Ештеңе шықпайды сенен, қазақ тілі мен əдебиетің, тарихың неге керек математиканы білмесең?!» -деп тілімен сыбап алатын. Иə, ештеңе шықпайды. Шығара алмаймын. Қанша тырыссам да балым бір түсіп, бір көтеріліп ойнамалы болып тұрды. Ешқашан, ең болмағанда 20 балды ала алмайтындай болдым. Ол мен үшін қол жетпес арман болды. Басқалар қиналмай-ақ шығарып, жоғары балл алып жатыр, менікі не еркелік. Тым құрығанда əрекет жасап, бір есеп үйренейін деп сыныптың данышпандарынан сұрап жүрдім. Ол да көмектеспейді… Бұлай жүру жарамасын біліп, содан не керек наурыздың бел ортасында дайындыққа бару керек деп шештім. Мен де жынды екенмін тестке 2 жарым ай қалғанда дайындыққа барып. Жұрттың айтуымен Қызылорданың ең мықты математигі Феруза дейтін апайға алып-ұшып бардым. «Мені қалайда 20 балға жеткізіңіз»- деймін. Апай есептер беріп шама- шарқымды байқаған соң:
"Əй, қызым, сенің 8-сыныпқа дейінгі фундаментің мықты ғой. Неге 9-11 ді игермегенсің?"- деп ұрысты. 9-сыныпта сабақ оқыппын ба?! Ол кезде бар ойым əдеби жарыстар мен олимпиадалар болды. Математиканың бетін ашпақ түгілі, сабағына да жетісіп қатыспаппын. Апай: «Сен жиырмаға жетесің, бұдан ерте келгенде жиырма бесті де алар едің»- дейді. Содан бастап бар ойым математикаға ауды. Есеп шығару басына да кірмейтін адамды Феруза апай математикаға ғашық етіп қойды. Бастысы-шығарылу жолы мен ережесін білсең болды екен. Басқа сабаққа қарау дегенді қойдым. Осылайша, бір айда балым жиырмадан асып жығылды. Сəуірдің бел ортасына келгенде математик болып, есептерді сыныптың математиктеріндей-ақ тəп-тəуір шығаратын дәрежеге жеттім. Басқаларға есептердің жолдарын түсіндіруге де жарап қалдым. Тіпті алгебрадан беретін апай 25 балл алатындардың қатарына қосып қойды. 9-10 сыныптарда оқымаған математиканы 1-ақ айда игеріп шықтым. Жалпы балым математиканы шығара бастаған соң көтерілді. Өз бетімше отырып барлығын шығара алатын да болдым. Сонымен соңғы қорытынды тестілеуде математикам, ойнап отырып белгілейтін əдебиетіммен бірдей болды. 25 балл алып айды аспанға шығарам деген ниетім жүзеге аспаса да, математик болып шыға келдім. Осыдан түйгенім -адамның мүмкіншілігі шексіз екен. Бір нәрсені үйрену- уақытқа тәуелді емес, ынтаң мен ниетің болса болды. Биыл ҰБТ тапсыратындарға кеңес болсын. Сынаққа 2 ай қалса да, тәуекелге бел байлай біліңіз. Дайындық ешқашан да кеш болмайды. Тіпті бір апта қалғанда оқыған сұрағыңыз тестілеуде келіп қалуы бек мүмкін. Екі рет тест тапсыру деп жатыр ғой. Біріншісінен сүрінбеуге тырысыңыз. Себебі, бірінші бақ- бақ деген бар. Сəттілік болсын, жас түлек!

— Жердің тиімсіз пайдаланылуы деген не және ол қалай бақылауға алынады?
– Ауылшаруашылық жерлерін тиімсіз пайдалану жердің оның топырағының құнарлылығының біршама төмендеуіне әкелетін тәсілдермен пайдаланылуын немесе жердің мүлдем пайдаланылмауын білдіреді. Ауыл шаруашылығы мақсатына арналған жерлерді тиімді пайдалану Ұлттық эко­номика министрінің м.а. 2015 жылғы 27 наурыздағы № 268 бұйрығымен бекі­тілген Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ұтымды пайдалану ере­желері арқылы реттеледі. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер­лерді ұтымсыз пайдалану деректері жерлерді пайдалану мен қорғауға мем­лекеттік бақылау жұмыстарын жүргізу кезінде анықталады. Мұндай фак­тілер анықталған жағдайда бұзушылықтарға жол берген тұлғаларға жер­ді алып қоюға дейінгі әкімшілік ықпал ету шаралары қолданылады.
–Ауыл шаруашылығына арналған жерлердің тиімсіз пайда­ланылуы анықталған жағдайда мемлекеттік органдар тарапы­нан қандай әрекеттер жасалады?
– Егер бір жыл ішінде жерді пайдаланушы жер телімін тиімсіз пайдаланатын болса, онда оған бұзушылықтарды жою туралы жазбаша ұйғарым жіберіледі. Егер жыл өткен соң жағдай өзгермесе, онда жергілікті атқарушы органдар сотқа аталған жер телімін қайтарып алу туралы талапарыз жібереді.
–Аукционға қатысуға кімдер құқылы? Сауда-саттыққа шетел­дік инвесторлар қатыса ала ма?
– Аукционға ел заңнамасында қарастырылған жағдайлар мен тәртіпте Қазақстан Республикасының барлық азаматтары мен заңды тұлғалары қатысуға құқылы. Шетелдіктер, азаматтығы жоқ тұлғалар мен шетелдік заңды тұлғалар ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер телімдерінің сауда-саттығы бойынша аукциондарға қатыса алмайды. Шетелдік инвесторлар, сонымен қатар, шетелдік азаматтар тек ауыл шаруашылығы мақсатына арналған жер телімдерін 25 жылға дейінгі мерзімге жалға алу құқығы ұсынылатын конкурстарға ғана қатыса алады. Шекара маңы аумағында шетелдіктерге қандай да бір жер телімін сатуға мүлдем тыйым салынған.
– Неліктен шетелдіктерге жерді жалға беру мерзімі 25 жылға дейінгі уақыт аралығы деп белгіленді?
– Себебі, ауыл шаруашылығы табиғи факторларға тәуелді көп салымды қажет ететін өндіріс болып табылады және оның өндірісі маусымдық сипатқа ие. Өнеркәсіптік өндірістен айырмашылығы, жермен жұмыс істеу оған салынған қаржы салымдарының орнын аз толтырады және алғашқы 15 жыл оған жұмсалған шығындарды ақтауға кетеді. Сондықтан ауыл шаруашылығы мақсатына арналған жер телімдерінің жалға берілу мерзімі 25 жылға дейін деп белгіленді.
– Әрбір нақты жер телімінің құны анықталды ма?
– Әрбір нақты жер телімінің құны жер телімдері үшін базалық төлем ставкаларына сәйкес анықталады. Базалық ставкаларға жер телімінің сапалық жай-күйіне, оның орналасуына, сумен қамтылуына, қызмет көрсетілетін орталықтардан қашықтығына және т.с.с. байланысты түзету коэффициенттері (оны төмендететін немесе жоғарылататын) қолданылады. Мәселен, жер телімі елді мекеннен, инфрақұрылым нысанынан неғұрлым қашық болған сайын, оның төмендететін коэффициент соғұрлым төмен болады.  Бұлайша есептеу әрбір жер телімі бойынша жеке жүргізіледі.
Аукцион арқылы сату кезінде жер телімінің құны бірінші кезекте жер телімінің кадастрлық (бағалау) құнын көтеруді қарастыратын аукцион арқылы анықталады. Мұндайда егер екі аукцион қорытындылары бойынша жер телімі сатылмаған жағдайда, ол жер телімінің бағасын кадастрлық құнынан белгіленген ең төменгі шекке дейін (кадастрлық құнынан 50 %-на  дейін) төмендетуді қарастыратын аукционға қойылады.
– Жер телімдерінің сатылуынан түскен қаражат қайда келіп түседі және олар қалай жұмсалады?
– Мемлекеттің ауыл шаруашылығы мақсатына арналған жер телімдерін жекеменшікке сатудан түсетін қаражат Ұлттық қор есебіне аударылады және ол Қазақстан Республикасының заңнамасында, яғни бюджет заңнамасына сәйкес белгіленген тәртіппен пайдаланылады.
– Адал тер төгіп жүрген жалға алушының жерін бай инвесторлар тартып алып жүрмей ме?
– Ауыл шаруашылығы мақсатына арналған жерлер қазақстандық­тарға 49 жылға жалға беріледі. Егер жалға алушы жалға алған жер телі­мін сатып алғысы келсе, онда ол бұл жерді сатып алуға ең бірінші кезек­те құқылы болады. Мұндайда жерді сату аукционсыз – жеңілдікпен (50%-ға)  және оның құнын 10 жылға бөліп төлеумен жүргізіледі. Алайда, бұған жерді жалға алушы оны өз мақсатында пайдаланса ғана жол беріледі.
– Сатуға нақты қандай жер телімдері қойылады?
– Ағымдағы жылы жергілікті атқарушы органдар жекеменшікке сауда-саттық арқылы бүкіл республика бойынша 1,7 млн. гектар ауылшаруашылық жерлерін сатуға шығаруды жоспарлауда. Тек Астана және Алматы қалаларында бұлай емес, себебі, аталған қалалардың бас жоспарында ауыл шаруашылығын дамыту қарастырылмаған.
Қазіргі кезде барлық аймақтарда 1 шілдеден бастап ауыл шаруа­шылығы мақсатындағы жерлерді жер заңнамасына енгізілген жаңа түзетулер бойынша сатуға шығару үшін дайындық жұмыстары жүргізілуде.
–Шетелдік азаматтың ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер телімін жекеменшігіне алуға мүмкіндігі бар ма?
– Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер телімдерін шетелдік азаматтардың жекеменшігіне иеленуіне жол берілмейді. Қазақстан Республикасының Жер кодексінің 24-бабының 1-тармағына сәйкес шетелдіктер, сондай-ақ, жарғылық капиталындағы шетелдік­тердің үлесі елу пайыздан асатын заңды тұлғалар ауыл шаруаш­ы­лығы мақ­сатындағы жер телімдерін 25 жылға дейінгі мерзімге жалдау шарт­тарымен уақытша жер пайдалану құқығымен ғана иеле­не алады.

Жастардың пікірін білу үшін арнайы сауалнама. Алдағы уақытта ұсыныстарыңыз қабылданады.

ҚР Ұлттық музейіне жапондық бес суретші өздерінің тоғыз картинасын сыйға тартты.

Бұл сый-сияпат 3-31 наурыз аралығында «Бес суретші — бес құбылыс: дәстүрлер мен жаңашылдық» көрмесі ұйымдастырылуына орай жапондық тараптың ризашылығымен табысталды.

Мията Рёхэй, Митамура Арисума, Сайто Норихико, Мизогучи Бодуко және Кавачи Кунпей секілді суретшілер елорданың өнер сүйер қауымының назарына 35 туындысын ұсынды.

Бұл көрмеде каллиграфия, нихонг көркем суреттерін, тушьпен салынған туындыларды, шағын мүсіндерді, сондай-ақ өзге де жапондық өнердің жетістіктерін байқауға болады.

ҚР Ұлттық музейінің директоры Дархан Мыңбай көрмеге Жапонияның өнердегі үздік шеберлерінің туындылары ұсынылған атап өтті.

«Бұл көрмені мәдени диалогтың бастауы, елдеріміз мәдениеттерінің жақындасуы ретінде бағалап отрымыз. Өз кезегінде Қазақстан да Жапонияның көрме алаңдары мен музейлерінде еліміздің суретшілерін таныстыра алады», — деді ол.

Сыйға тартылған 9 картинаның арасында жапондық ЖОО ректоры Мията Рёхэйдің де еңбегі бар. Сонымен қатар ол «Токио-2020» Олимпиадалық ойындары ұйымдастыру комитетіне басшылық етуде.

Айта кетейік, бұл көрмені ұйымдастыруға Жапон қоры, Суретшілердің Азия-Тынық мұхиттық қауымдастығы, Жапонияның Қазақстандағы Елшілігі қолдау жасады.

ҚазАқпарат

Сәуірдің 27 күні Қарағанды қаласында биыл төртінші рет «Karaganda Invest 2016» Халықаралық Инвестициялық Форумы өтті. Форумға биыл мыңнан астам адам қатысты. Олар шағын және орта бизнестің, әлеуетті инвестор-компаниялардың, ұлттық компаниялардың және жергілікті мемлекеттік басқару органдарының өкілдері.



Қарағанды облысының әкімі Нұрмұхамбет Әбдібековтың айтуынша биылғы «Karaganda Invest 2016» форумы тек қана Қарағанды облысының емес, Қазақстанның басқа да аймақтарының инвестициялық жобаларын ұсынған алаң болғанымен ерекшеленген. Бұл жолы Қарағанды аймағының жобаларынан басқа Павлодар, Солтүстік-Қазақстан және Ақтөбе облыстары жобаларын ұсынған екен.

Форум спикерлері ҚР Инвестициялар және даму жөніндегі вице-министр Альберт Рау, Қарағанды облысы әкімінің орынбасары Ахметжанов Әнуар, Орталық Азиядағы герман экономикасының өкілеттігі басшысының орынбасары Жүнісәлиева Ғалия, «Даму» Кәсіпкерлікті дамыту қоры»АҚ Басқармасының төрағасы Тлеушин Қаныш, Директорлар кеңесінің мүшесі, «SAT & Comany» АҚ басқармасының төрағасы Саурамбаев Нұрлан, «Атамекен»ҚР Ұлттық кәсіпкерлер палатасы Басқармасы төрағасының орынбасары Шотанов Төлеміс, сонда-ақ, Джефферсон Траст Гонг Конг Аймақтық директоры Фурузонфар Зехни болды. Жалпы мәжілістен соң «Жер қойнауын пайдалану және энергетика: «Дәстүрлі салаларға жаңа көзқарас», «Қарағанды облысының агроөнеркәсіптік әлеуетін жүзеге асыру» және «Қарағанды облысы—инвестициялардың жаңа көкжиегі» тақырыптары бойынша үш секция өтті.



«Karaganda Invest 2016» айтулы нәтижелерінің бірі жергілікті және халықаралық Меморандумдар мен Инвестициялық келісімдерге қол қою деуге болады. Қарағанды, Солтүстік — Қазақстан, Атырау, Аөтөбе және Солтүстік Қазақстан облыстары арасындағы аймақаралық ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойды. Сонымен қатар, Қарағанды облысының әкімдігі мен Түрік Республикасының Эскишехир провинциясының Үкіметі арасында Ынтымақтастық және 2016-2018 жылдарға достық байланыстарды орнату туралы келісімдерді жүзеге асыру бойынша ісшаралар жоспарына қол қойылды.

Форум барысында түрі жобалардың презентациясы, компаниялардың көрмелері, инвесторлармен кездесулер болды. Яғни шара инвестицияларды іздеуге және алуға, инновацияларды, технологиялар мен оларды қолдану тәжірибесін алмасуға арналған орталықтандырылған платформаға айналды деуге болады.



Айтпақшы, Форум аясында әлеуетті инвесторлардың агроөнеркәсіптік кешен, жер қойнауын пайдалану, мемлекеттік-жеке серіктестік, құрылыс индустриясы мен туризм секілді аймақ үшін маңызды бағыттарды инвестициялауы үшін жалпы сомасы 1.5 трлн теңге болатын 151 инвестициялық жоба ұсынылды. Меніңше, адам болам, ұрпағым бақуатты елде өмір сүреді дейтін азаматтар, жер дауын емес, бизнес-форумдар, стартап-жобалар қуса, Қазақстан жақын онжылдықта дамыған елдер қатарына кіруіне толық мүмкіндік бар.

Осында тұрсын

Тарихы тереңде жатқан көне, киелі, қасиетті əрі қазақи Тараз қаласына жолым түсіп, барып қайттым. 22-24 наурыз аралығында 6-шы рет өткізіліп отырған «Блогқұрылтай — : Тараз» алғаш рет қатысып, тамашаладым. Тараз бізді жылы ауа-райымен, жақсы көңіл-күймен қарсы алды. Біраз Тараздың тарихынан жəне алған əсеріммен бөліскім келіп отыр. Ендеше бастайық!
2000 жылдық тарихы бар Тараз қаласы туралы айта берсек көп. Сонау VI-VII ғасырдан бастау алады. Қазіргі уақытқа дейін өзінің құнды лығын, мəдениетін жоғалтпай одан əрі үдете түсті. Талай ханның астанасы, шаһарына айналған, талай елдің палайтын жері болған.
Тарих сабағында оқып, ауыз толтырып айтатын Қарахан, Тектұрмас, Айша-бибі жəне Бабаджа хатун кесенелерінде көрдім. Көргенімде басқаша бір сезімде болдым. Мың рет естігенше, бір рет көрген дұрыс екен. Қарахан мен Айша-бибінің махаббаты, Айша-бибі мен Бабаджа хатун арасындағы сыйластық, достықты еске түсірді. Талас өзенің бойында орналасқан Тектұрмас кесенесі де өзіндік əсер қалдырды. Қарахан кесенесінің қасында елбасымыз Нұрсұлтан Əбішұлы Назарбаевтың жазған, жылы ашылаты «Болашаққа хаты» бəрімізді ойландырып қойды.

Көне Тараз тарихи- мəдени орталығына саяхаттадық. Мұражай, мұнара, аяқталуға аз қалған тарихи қазбалар, салынып жатқан құрылыстар. "Қарауыл мұнарасы" биіктігі қателеспесем 16 мерт ғой деймін. Сырттан қарасаң аспанмен таласып тұрғандай. Ал биіктен қарасаң Тараз «алақандағыдай» көрінеді. Анық əрі айқын.

Жалпы қала, адамдар тынымсыз, қайнаған қызу өмір. Мұражай ішіне кіргенде тап бір тас дəуірінен бастап, қазіргі кезеңге дейін сапар шеккендей болдым. Сол заманның заттары, ыдыс-аяқтары мен нəрселері бəрі-бəрі бастан-аяқ еш кемшіліксіз сақталған.
Қаланы 3 күн аралап, талай жермен танысып, естіп білдік. Расымен тарихи десе тарихи қала екен. Аз күн болсада біраз мағұлмат жинадық.
Тараз — алтын əріппен ойып тұрып орын алған қала. Табиғаты, ауасы бəрі де жанға жайлы жəне өте таза.
Əрине Тараздың тарихы туралы толық əрі нақты жазуға болатын еді, алайда оны білмейтін адам кемде кем. Сондықтан тамашалаған жерлердің пайда болуы туралы бір-екі ауыз сөзбен болса да жеткіздім деп ойлаймын. Барғаннан бастап қайтқанға дейінгі уақытым жылдам əрі сəтті болды. Сол аралықта басқа бір əлемде жүргендей сезіндім. Халқы қонақжай əрі сыпайы екен. Тіпті қайтарда бізді қимады ма, кетіп бара жатқанымызға көңілі түсті ма, əйтеуір кешке жақын дəл қайтар уақытта жаңбыр жауып кетті. Жақсылыққа жорып, қаланы қимай қоштасып, жолға шықтық.