---

Иракғайып Буштың шығармашылығымен таныс адам кем де кем: ештеңе жазбайды. Жазса да, жарық көрмейді. Жарық көрсе де, аудандық газетте. Аудандық газетке шықса да, сейсенбі күні шығады, ал сейсенбі — аудандық газет шықпайтын күн, түсінесіз бе?
Жартысы принтермен, қалғаны қолмен жазылған қолжазбасымен есік жағалап жүретін Иракғайып ағамыздың мынабір қуындысын байыған күндеріміздің бірінде бір жартыға алып қалған болатынбыз. Бүгін соны ұсынуды жүн көрдік. Шешесстің.

---

Иракғайып Буш. «Тұспал»

— Мынау екінші рет ұлығаны — жақсылықтың нышаны емес. Жақсы емес-ау, жақсы емес…

Маңыздана сөйлеп қойып, еттен асап-асап отырған Сабалақ Лондон өзінің осы сөзінен кейін жан-жақтағыларға ұрлана қарады. Барлығы да үрит десең тайып тұруға дайындалып, үркіп қалыпты.

— Сонда не істейміз, Сабалақ аға, өзің айтсайшы бір шешімін!

Малынан жалғыз жаны емес, бәрі садаға Ермегияның даусы жалынышты шықты.

— Енді соны ойлануға кеп отырған жоқпыз ба осы жерде? — Сабалақ күшейіп, — әйтпесе бостан-бос ас ішіп, аяқ босатуға бара беретін мені…

— О не дегенің, уа Сабалақ!-деді Ермегия малайдың мәймөңке дауысымен, — әлкөтте, осы қасқырлардан кім құтқарса — Сабалақ аға құтқарад деп отырмыз ғой тегі!

Сабалақ Лондонның ойында ендігәрі осы тұрғанда өзі киіп алған данышпанның қамытын шеше қою жоқ-ты. Тай кеседегі құрт езілген вә бұл елге таңсық шөп-шалам және салынған сорпаға өліп бара жатса да, менсініңкіремей бір ұрттаған болып, дастарқанға қоя салып, сөйлеп кетті:

— Енді ойласаңдаршы өздерің. Біріншіден: биылғы қыс жылы, міне қараңдар өздерің, — деді смартфонымен Yandex.Погоданы көрсетіп, — қасқырларың шыңылтыр аяздан қорқып, бірнеше күндік азықты бір-ақ шауып, қор жасауға бейіл емес.

— Дұрыс-ау...-деді логикалық ой тізбегін саралауды жаны сүйетін Әбдуаман, онысын Ермегия:
— Тәйт, Сабалақ ағам сөйлесін! — деп, тиып тастады.

— Екіншіден, және ең масқарасы — мынау кешеден бері екі рет ұлыған бөрілер — өз ауылымыздың тағылары — деп жалғастырды Сабалақ, — яғни малымыздың жайы мен бізді беске білетін тағылар. Үшіншіден, мынау зарлана ұлығаны — өз ауылымызды шапқалы тұрғаны. Қасқыр қашан өз ауылының түбінен ұлып еді?

— Ешқашан! — деді Ермегия.

— Әні! Ендеше тоқетері былай. Үшінші рет ұлыса, бітті: ең болмаса Қусайға дейін мылтық атып, бір қайрат көрсетіп келмесек болмайды! — деді Сабалақ үкім оқығандай…

Осы кезде үш күннен бері көтінен қалмай, ақыры астына жыққан құртқаны өршелене айдап жатқан бөрі үшінші рет бітіріп, ғаламат оргазмнан есі кетіп, әуелетіп келіп, үшінші рет рахаттана ұлыды…

Сағыныштан жанырыма жас тамды,
Сені сүйген жүрек неге жасқанады.
Күн-түнімді жабырқауммен өткізем,
Күн нұры мен айлы жұлдыз аспанды.

Мен өзіңді иә, соншалық сағындым,
Сұм тағдырға амалсыздан бағындым.
Мүмкін, мүмкін жанарыңа байланып,
Селт еткізген сезімімнен жаңылдым.
Біле алмадым, бақытым кім? бағым кім…
Мен өзіңді сағындым…

Украинадағы қозғалыстардан кейін ФБ-та қазақ ұлтпаттардың «Еуроодаққа қосылсақ» дейтін посттары көбейіп кетті. Өз басым гомосексуалистердің некесін заңдастырған одақ ішінде болғым келмейді. Сіздер не айтасыздар?

Қайта көргім келеді, сырласып тым.
Айта бергім келеді, шын ғашықпын.
Таң сәріде түсімде, елесіңмен,
Қол ұстасып шыңға шықтым.
Сол кезде жырлатыппын.
Уақытымды зырлатып тым,
Үн қатыппын:

«Қош келдің!
Күрсінбеші күрсін бе.
Шынымен де мені іздеп жүрсің бе?
Қуанттың ғой жарығым, келіп қайта,
О жүрегім, дүрсілде енді, дүрсілде.

Естідің бе, дірілді кеудедегі?
Себебі бар сезімім кеудеге енді.
Өшпейтін, өзгеге көшпейтін сол
Жүрегім, жүрек болсын сендегі енді.»

— деп, жыр төгіп жатқанымда,
Атқан екен ақ таңым да.
Шыр етіп сағат соқты,
Секудттық сол қасқағымда.

Самат Жүзбергенов
Студенттер жатақхана, сағат: 04:58

Имидж сөзін алғаш рет мектеп қабырғасында оқып жүргенде естіп, білгенмін. Ол кездегі қабылдаған түсінігім бойынша имидж дегеніміз: бір әншінің киім кию, шаш қою үлгісі болатын. Бірақ, дәл бұл мағынадан маңызды және көлемді екенін студент кезімде түсіне бастадым. Коммуникация, яғни қарым-қатынастың өркендеп, технологияның адам өміріндегі маңызының күннен күнге еселеп артуы, тасқындаған ақпараттарды қабылдаудың арасында «имидж» ұғымының өзіне қарай ынтықтыруы, онымен кеңірек танысуға алып келді.
Әр адам – өзіне имиджмейкер. Ол өзінің қабілеті мен пайым-парасатына қарай қабылдаған ақпаратымен өзін тұлға ретінде қалыптастырады. Қазіргі таңдағы қоғамда индивидтің обьективпен қарым-қатынасында тиімді нәтижеге қол жеткізудің кілттерінің бірі дұрыс имидж қалыптастыра білу. Бастапқы сатыдан тиімді қалыптастырылған имидж халықпен тікелей қарым-қатынас жасайтын атқарушы билік саласында жұмыс жасайтын азаматтарға (облыстық және аудандық, жергілікті әкімшілік басқару саласы, ХҚО, саяси партияларда) сонымен қатар, танымал, жағымды тұлғаға айналудың сапалы және оңтайлы тәсілі.
Елімізге «имидж» ұғымы батыс елдерінен келіп кірді. Демократиялық құндылықтарды сыналап бойымызға сіңіріп келе жатқан елімізде «имиджмейкер» саласының маңызы мен болашағы жарқын екені көрініп келеді. Әр адам – жеке тұлға. Бірақ, ол қоғамда елеусіз, танымал болмауы мүмкін. Ал енді, осы қарапайым адамнан танымал тұлға шығаруда имиджмейкерлердің еңбегі «ерекше». Біле білсеңіз, бүкіл әлемді өзіне қаратқан небір танымал президенттер, олигархтар, атақты банкирлер мен депутаттар имиджмейкерлердің «туындысы». Мәселен, француз саяси технологы Жак Сегелді «президент жаратушы» дейді. Ол араласқан 20 сайлау компаниясының 18-і жеңіске жеткен. Әлемдік қауымдастықта баяғыдан-ақ үлкен сұранысқа ие болған имиджмейкерлік қызмет біздің елімізде кенже дамыған. Оған бірнеше себептерді айтуға болады. Біріншіден, саяси-құқықтық сананың төмен болуы, қоғамның демократиялық құндылықтарды толықтай қабылдай алмауы, екіншіден, қоғамда керітартпашылық сананың сіңіп кетуі, одан арыла алмауы, үшіншіден, бойында бар қабілетті дұрыс пайдалана алмау, өзіне сенімсіздік, сонымен бірге, қазіргі таңда қоғамда белең алып кеткен құбылыс жаппай күнкөріс қамын күйттеудің салдары, қоғамды тиімді өркениетке жетелейтін салаға тұсау болуда. Ақпараттық тасқын заманында, өзіңе қажетті мәліметтерді дұрыс таңдап, сіңіре білуде жетістікке жетудің кілтіне айналып отыр.
Қазір бұл қызмет түрі тек, «жұлдыздарға» ғана емес, қарапайым адамдарға да қолжетімді бола бастады. Мысалы, қазіргі таңда жұмыс беруші жақтың жұмысқа қабылдаудың негізгі тәсілі: алдын-ала қойылған талап және үміткермен тікелей сұқбат жүргізу арқылы анықтау. Осы мекемеге жұмысқа тұруға барғанда имиджмейкерлердің көмегіне жүгінгендердің жолы болады. Жалпы, танымал азаматтарға немесе халықпен тікелей жұмыс істейтін атқарушы билік басында отырған басшыларға белгілі-бір деңгейде имидж түрі жетіспейтіні ақиқат.
Бесаспап басшы болу үшін не істеу керек? Кәсіпқой маман болу үшін не жетіспейді? Негізінде, имидждің шартты түрі бес тарапқа бөлінеді.
Бербальды имидж. Бір қаланың әкімі балалардың лагердегі жазғы демалысында «салауатты өмір салты» атты балалардың патриоттық сезімін арттыру мақсатында өтіп жатқан іс-шарада қағазға қарап баяндама оқып тұр. Іс-шара спорт алаңында өтіп жатыр. Әкімнің сөзін тыңдаушы – балалар аудиториясы. Әкім әдеттегідей, спорт саласына арнап пәленбай қаражат бөлініп, мемлекет тарапынан қамқорлық жасағаны туралы мәліметтерді тәптіштеп оқиды. Әлгі балалар тыпыршып, іс-шараға әкелінген жүлделерге қарап, тезірек аяқталуын күтіп отыр. Әкімнің айтып жатқан терминдерін мектеп оқушылары университеттік білім алғанда ғана түсінуі мүмкін. Осы орайда әкімдерге қай аудиторияда «қағазға қарап» баяндама оқу керек, қай жерге мүлдем керегі жоқ екені туралы кеңес беретін адам жоқтың қасы. Мұны вербальді имидж дейді.
Оның ішінде сөйлеу, дыбыстық компотенттері (оның сөйлесу, асықпай сөйлеу, дикцияны қалытастыру) жатады. Бастапқыда үлкен қателік болып көрінбейтін мұндай жәйіт, әкімнің жеке басының құндылығына кері әсерін тигізеді. Жалпы, басшыларға қалай десек те, шешендік өнер жетіспейді.


Суретті мына сілтемеден алдым. art-ploshadka.yvision.kz/
Пысы: қызығып жатсаңыздар айтыңыздар, жалғасын жариялаймын. жалғасы осында

Июль айының тасында Порше мен Адерс шұғыл түрде Куммерсдорфқа жетіңдер нақ деген бұйрық алды. Тура машинаның алдында оларды майданнан жарты сағатқа келген Гудериан күтіп алды да, әлдебір ангарға апарды.

– Ал, мырзалар мынаған не айтасыңдар ептібайымайдтар? – Гейнцтің дауысы сондай бір, әлгі екеуіне жағымды естілді. — Donnerwetter!(шешессс) – Адерстің көті шарасынан шықты, Порше тасын ұстап отыра кетті. Ангардың қақ ортасында сауытталған, шынжыртабаны жоқ, ай бедерін ұқсататын қақталған темір құбыжық тұрды. – Бұл не нақ? – Поршенің құмыққан үні зорға шықты. — Бұл ма? – Гудерианның дауысы тіпті балдай еді. – О-о-о, бұл өте қызық зат епті. Бұл орыс танкісі. Оны 6-дивизияның жартысы атқылады, ал ол оның жанармайы таусылғанда ғана бірақ тоқтады лібәдтың. Леебтың аузынан сөз шықпай, тасы алқымына келіп, қояншығы ұстап кетті…

Ал ендеше керек болса!!! Ангардағы температура он градусқа күрт түсіп кетті. Адерс көзінің қиығымен Манштейнді іздеді… әзірде ғана тілінен бал тамып тұрған Гудерианды Шпеер мен Тодт әзер ұстады. Ол жұлқынып шығып айқайға басты: — Arsch mit Ohren!!!(Бұтақбастар) Бұл Bierfickeren(тура аудармасы – сыра сіккірлер ) төрт жыл бойы шынжыр табанды тыштырма істейд де, оны майпаздап ауыр танкі деп атайды лібәдтар! Mit solchen Arschlocher werde ich bald fertig!.(бұл сопақбастардың түбіне жетем жақында) Тодт сукі, жібернақ мен олардың arsch(көтін) айырам! Неміс халқы аса мәртебелі фюрердің тасшылығымен… Осы сөздер айтылып жатқанда Тодт пен Шпеер «Хайль Гитлер» деп тікесінен тұра қалып Гудерианды жіберіп алды, ол әлгі қайғы конструкторларды біраз жәукемдеп алды. Біраз тепкілеп сілесі қатқан ол бешпетін жөндеп былай деді: Arschlochen(Бұтақбастар) былай нақ. Орыс танкісін көрдіңдер. Егер менің қырандарымда дәл сондай жарты жылдың ішінде тура сондай танк болмаса, мен екеуіңнің де тастарды жұлып көздеріңнің орнына салам лібәдтар. Егер жасай алмасаңдар Гимлерге екеуің де жасырын жөйт екендеріңді айтам нақ!

Тап осы охуйғадан кейін кеңес жауынхерлері атын естігенде, бұтына жіберетін әйгілі «Tiger» ауыр неміс танкісі екінші дүниежүзілік соғыс есігін теуіп кірді.

Келесі жазбамызда бу темір тажалдың техникалық мүміндіктертін егжей тегжейлі қарастырамыз. Нақтың.

Хард-әдебиет бөлімін Қажығұмар атамыздың көп қуанта бермейтіні рас. Ол заңды да: заңсыз кәсіпкерлікпен айналысқаны үшін алты айлық абақтыдан шыққаны осы. Келе сала редакцияны жағалады десеңіз де оңбай қателесесіз. Көшеден кездестіріп қалып, өзіміз қолқаладық. Алдын кес-кестеп, «жеті ай жатып дым жазбады дегенге сенбейміз! Қаламныңнан тәбәрік беріп кет!» деп, ізінен қалмадық. Ақыры Киселев пен Есет батырдың қиылысына бұрыла бергенде, «мә, атаукерелеріңді!» деп, бір тілім қағазды лақтырып кетті. Ашып қарап,«Толқудамыз. Қобалжудамыз. Қызылдар қаһарға мінді. Бестікке жылуды көбейтіңдер. Таз Ермек.» дегенді оқып, түк түсінбедік. Сүйткенше Қажығұмар атамыз кері жүгіріп келіп, бұл қағазды тартып алып, басқасын беріп, қайта кетіп қалды. Ал біз тап сол жерде-ақ жариялап жіберуді жүн көрдік. Шешесстің.

---

әзип Скотт шығармалары сөйлеу мәнері жағынан батыстық үлгіде болып келеді. Батыс дегенде Ұлыбритания, Франция деп ойлап қалмаңдар, епті — кәдімгі Атырау, Ақтөбе, Орал, Ақтау өңірінің диалектісімен жазады да! Шамасы жас кезінде Дәруішөлгенге ішсапармен көп баруы әсер етсе керек. Сонымен кеше ғана жазылған бір шығармасын назарларыңа ұсынуды жүн санадым, әас.

---

Уәзип Скотт. «Шервуд жамағаты»

— Мен сені айтып қоям! — деді ересек баладан зәбір көрген бір қожалақ щегол.

— Мал әнаң, пақаның да, мақаның да жоқ, кімге айтасың ал? — деп ыржалақтады әлгі қояншық.

Щегол кімге айтатынын айтты. Бірақ ересек оны естімеді. Оңтүстік шығыстан соққан дауыл жел баланың сөзін ұшырып алып кетті. (Отамалының кезі болатын, бұл жерде менің кінәм жоқ — автордың ескертпесі). (Форс-мажоршылын, ептінің — менің ескертпем).

Бірақ ересегіне бәрібір еді:
— Айта бер, нақу. Кімге айтсаң да қорықпаймын, әас, — деді де жүгіріп келіп кішкентайды кеудесінен итеріп жіберді.

Қорлыққа шыдай алмаған щегол кент сыртындағы орманға қарай жүгірді: талай адамнан естіген — Шервудта әділетшіл жігіттердің жасағы бар, зәбір көргендер мен кедейлерге көмектеседі. "Қазір барып айтам да, вытчтыңды шығартқызамын. Көресің қазір", — деп іштей кіжініп қойды жүгіріп келе жатып. Қараңғы орманға кірісімен жүрісін баяулатып, оларды іздей бастады. Ұзақ іздегені сонша, олардың бар екеніне күмән келтіре бастағандай еді. Түн жақындап, енді қайтамын ба дегенде мұрнына түтіннің иісі келді. Иіспен жүре отырып, қалың бұтақтармен (тура мағынасында) жасырылған қосты да тапты. О Құдайым, бәрі жұрттың тапсанып әңгімелегеніндей екен: Сауыт-саймандар самсап ілулі тұр, маңайда аттар жайылып жүр, екі-үш жерде дәу қазан қайнап жатыр, әр шатырдың алдында «АК-47» автоматтары бастары түйістіріле сүйеліп жиналған. Бәрі жинақы, нағыз әділетшіл жігіттер дерсің. Тек баланы бір нәрсе күмілжітті: Жасыл киімді ағалар жиылып намаз оқып отыр еді…

©patick

Әлем чемпионатына берілетін жолдамаларды сарапқа салған ұлттық құрамалар кездесуі аяқтала салысымен Еуропаның чемпионаттары басталып та кетті. Кеше Мадридтің Реалы өз алаңында былтырғы ЧЛ-ның қаһарманы, Испан футболына Иско секілді талантты танытып берген, Шустер жаттықтыратын Малага командасымен кезекті матчын өткізді. Реал кейде ФИФА вирусы деп аталатын аурумен тұрақсыз түрде ауыратын командалардың бірі саналады, бірақ біздікілер жарады. Ал, Барселона сол вирусты көптеп жұқтырып алған секілді.

Сәлем, достар ағайлар мен апайлар! Мен қайта оралдым! Жазба жазбағаныма көп болыпты.