Таразда Блог-Құрылтай атымен өткен іс-шарадан кейін кей түсініктерді қайтадан қарау керек деген ойға келдім. Жиын өтті. Жақсы өтті. Бірақ, формат басқа, қатысушылар басқа, блогерлер аз. Неге бұлай болды, бізден қандай қателер кетті, енді не істейміз деместен бұрын алдымен негізгі терминдерді бір шолып шығайық.

БЛОГ
Адамның интернеттегі жеке күнделігі, түрлі тақырыптарда ойларын жазатын алаңы. Бұл алаңқай дербес стенделон домендегі блог немесе КерекИнфо, Массагет, Айтабер, Блогтайм, Wordpress.com, Blogspot, ЖЖ, Ювижн сияқты блог-платформаларда ашылған блог. Әлеуметтік желілердегі жеке апарақшалармен шатастыруға болмайды. Ол әр адамның виртуал әлемдегі паспорты. Ал, блог — күнделігі, дәптері.

БЛОГЕР
Алдыңғы пункттен түсінгеніңіздей Блогер — блог жүргізетін адам. Оны стилінен, никнеймінен, тақырыптарынан көпшілік онлайн немесе оффлайн танитын адам. Көбіне блогер бірнеше жерде емес, тек бір платформада жазады.

БЛОГГИНГ
Блог жүргізу, пікір жазу, блогосфера өміріне белсене қатысу.

БЛОГОСФЕРА
Блогерлердің тіршілік аймағы. Блогерлер ортасы. Блогерлер жиыны, түрлі іс-шаралары.

БЛОГКЕМП
Блогерлер жиналатын қала сыртындағы лагерь жиыны. Түрлі мастер-класстар және демалыс. Еркін форматта пікірталас. Негізгі мақсат — блогерлерді бір жерге жинап, һәм дәріс, һәм демалыс өткізу. Қатысу үшін жарна төленеді.

БЛОГ-ҚҰРЫЛТАЙ
Жылына бір рет өтетін кең көлемдегі жиын. Мақсат — танысу, білісу, тәжірибе алмасу, бірге қыдыру, қаламен танысу. Қатысу үшін жарна алынбайды, шығындары демеушілер тарапынан жабылады, сәйкесінше олардың да талаптары орындалады. Мысалы блог-турлар, экскурсиялар, пиар мақалалар, репортаждар арқылы.

БЛОГ-ТУР
Блогерлер арқылы жарнама жасауды көздейтін экскурсия түрі. Тапсырыс беруші жақтың талаптары бойынша блогерлер көрген білгендерін репортаж, сұхбат форматында жазады.

БЛОГИАДА
Берілген тақырыптар бойынша арнайы жүлде үшін жазылатын посттар жарысы.

Енді бастапқы тақырыпқа оралайық. Тараздағы Құрылтай Жамбыл облысы әкімдігінің демеушілігімен өтті, ұйымдастыру да олардың мойнында болды. Біз тек қонақ қатысушы ретінде бардық. Сондықтан қонақ «дастарханын» сынап кетуден аулақпыз. Тек блогерлікті өмір стилі ретінде ұстанатын топ ретінде негізгі түсініктердің өзгеруі, негізгі форматтан алшақтануы әлбетте жанымызға батты. Бұлай бұларын алдын ала білдік те. «Бұл кең көлемдегі соңғы құрылтай болуы мүмкін» деп жаздым да. Бірақ, бардық, көрдік, өз ортамызда жиналдық, өз құрылтайымызды да өткіздік. Бұл тұрғыда өте жақсы жиын болды. Көптен көрмеген достармен бас қостық, тәжірибе бөлістік, білмегенімізді үйрендік, бірге қыдырдық. Біздің негізгі мақсат та осы еді.

Жанымыз ашитыны — блогерліктің сөз ретінде де, іс ретінде де қадірі кете бастағаны. Ойлап қарасақ шын Құрылтай 2011, 2012 жылдары Алматы мен Астанада ғана өтіпті. Блогерлік те осы жылдардан кейін ұйқыға кете бастады. Басты себеп ретінде әлеуметтік желілердің танымал бола бастауын айтамыз. Сол жылдары Твиттерге тіркеле бастаған саясаткер, қоғам қайраткерлеріне блогер аты беріле бастауы осы үрдістің басы болды. Блогосфераны жандандыру мақсатында 2014, 2015 жылдары Блогиада жарысы өткізілді. Бірақ, бұл да тек уақытша нәтиже берді. Жарыстан соң қайтадан сылбырлық басталды. Керісінше адамдар тек ақшалай мотивация болмаса жазғысы келмейтіндей болып қалғандай болды.

Бірақ, бәрі өз қолымызда. Блогосфераны қайтадан тірілту үшін бір әрекеттер жасауымыз керек. Ең алдымен мына постта жазған негізгі түсініктерді өз орындарына қойып, әр нәрсені өз атымен атау керек. Блогерлікті қайтадан тренд, престиж ұғым қылуымыз қажет. Блогерлік өлді, бұрынғылар енді жазбайды, қазір жазатындар жастар деген оймен келіспеймін. Керісінше блогерлік 30 жастан кейін басталады деп ойлаймын. Адамның ойы да, тәжірибесі де қалыптасқан кез. Нағыз сапалы мақала, тұшымды ой жазатын кез. Ендеше не тұрыс? Кеттік, блогтарымызды қайтадан қолға алайық!

Сен маған кел… © Абылай Шаймерденұлы

Мен тоңдым, тұмандатқан күн де мұңды,
Жан-жағым тұман ба әлде елесің бе?
Алыстарда жол таппай жүргеніңді,
Сезінем, ойланамын, келесің бе?

Сен маған кел көп бұлбұл ән салғанда,
Ерекше кел, қалмағын бірі болып.
Сен маған кел меңіреу бұл жалғанда,
Талауыртқан аққудың үні болып.

Сен маған кел көк түтін бұл ғаламда,
Таза самал жел болып, соқпа қатты.
Періште бол, жартастан қарғығанда,
Іліп ала жөнелген, ақ қанатты.

Сен маған кел, желкенді кеме болып,
Суға кетсем көрінген қарсы жақтан.
Келші мейлі судағы пері болып,
Тұншықсам да жаныңда қарсыласпан.

Сен маған кел,құпия теңіз болып,
Бар екенін ешкім де білмей қалған.
Сен маған кел бейтаныс әлем болып,
Ғаламшар боп, телескоп көрмей қалған.

Айым боп кел, болса да әркім ғашық,
Күнді куткен… Көгінде жүзген…
Сен маған кел жүректің құлпын ашып,
Жалғыз кілтпен...Өзіңде жүрген…

Адам мен Арақтың әлемдік жекпе-жекке шығатынын естіген жұрт, сол сәтті тағатсыздана күтеді. Журналистерге берген сұхбат барысында, Адам:
— Арақтың түбіне жетемін, — дейді. Арақ болса:
— Адамның түбіне жетемін, — дейді.
Ең соңында дүйім жұрт тікелей эфирден: "-Мен Арақтың түбіне жеттім!" — деген Арақ бейнесіндегі Адамның сұхбат беріп тұрғанын көреді…



Әрине, ол өзі айнаға өте кеш қарады.

Жаман жаңалықтар ТВ-да қаралымды, газет пен сайтта оқылымды, желімді өтімді болып тұрған заман. Рейтинг пен лайк үшін адамзаттың кей құндылықтары ұмытылып барады. Жаңалықты таратушы БАҚ редакторлары мен қарапайым қолданушылар журналистік және азаматтық жауапкершілікті сезінбеуде. Негатив ақпараттан туатын себеп пен салдарларға көз жұмылуда. Қоғамды дұрыстағымыз келсе алдымен өзімізден бастауымыз керек. Жаман жаңалықты не үшін таратпауымыз керек?

1-себеп: Депрессиялы қоғам
Үнемі жаман жаңалықтар еститін, оқитын адамдарда стресс көп болады. Ұйқысыздық пайда бола бастайды, қан айналымы нашарлайды. Мұндай адамдардың көптігі әлбетте қоғамға да әсер етеді. Нәтижесінде қоғамдық ортада, жұмыста, отбасыда кикілжің, айқай-шу, наразылық көбейеді. Бұл жалпы көңіл-күй атмосферасына үлкен әсер етеді.

2-себеп: Оқиғалар тізбегі
Бір нәрсе туралы жиі айтыла бастаған сайын сол нәрсе туралы ақпарат та көбейе береді. Ол ақпарат біреуге жаман болғанымен, біреу үшін жақсы ақпарат. Біреу үшін ол құнды инструкция, идея және өзі сияқтылардың бар екендігіне куәлік. Мысалы: зорлық, өзін өзі өлтіру, педофилдік сияқты түрлі маньяктықтар. БАҚ-та мұндай оқиғалар тәптіштеп жазылады. Бұны өз пайдасына қолданатындар бар. Жақында ғана бірінен соң бірі жалғасқан өзін өзі өртеу оқиғалары, нәрестелерді тастап кету әрекеттері осындай тізбектерден құралады.

3-себеп: Жануар түйсігінің оянуы
Жаман нәрсені қарай берген сайын адамның оған еті де үйрене бастайды, қалыпты нәрсе ретінде қабылдайды. Жалпы ғалымдардың айтуынша бір нәрсені 7 рет көргеннен кейін адам оған анормал нәрсе ретінде қарамайды екен. Сондай-ақ адамның ішінде жатқан кей түйсіктер оянады, оның қызығушылығы арта бастайды. Бірақ, мұны білдіргісі келмейтін жасырын маньяктар мұндай жаңалықтарды «Масқара, сұмдық!» бетпердесі арқылы тарата бастайды. Өзіне ұнаған нәрсені басқаларға да көрсеткісі келеді осылайша. Мұндай адамдарда психологиялық және жыныстық ауытқушылықтар бар деп айтуға болады.

Осы негізгі 3 себеп үшін жаман жаңалықтарды бөліспеңіз. Осылайша стрессіз қоғам құруға болады, жаман жаңалықтар тізбегін тоқтатуға болады, жасырын маньяктар санын азайтуға болады. Бар болғаны негатив ақпаратты бөліспеу ғана.

P.S жақында журналист Қанат Әуесбай желідегі парақшасында өзін өзі өлтіру тізбегі Вертер эффекті туралы жазды:

Америкалық социологтардың айтуынша, ақпарат құралдары суицидті жаппай жұртшылықтың қаперіне сала беріп, есіне түсіре берсе, бұл өзіне қол салу әрекеттерін одан сайын маздатып, өршітіп, ушықтырып алу қаупі жоғары. Өйткені, өмірімен қош айтысуға оқталып жүрген адам, теледидардан өзі сияқты суицид жасаған бейбақтарды көргенде өзін-өзі ақтай бастайды. Яғни, «мен ғана емес екем, мен сияқты өмірмен қоштасқысы келетін адамдар көп екен ғой» деген сияқты кереғар ойлармен өзін жұбата бастайды.

P.S.S Блогер Дінмұхамед Зиядин aka qisyq үлгілі желі қолданушысы туралы:

Осы постты жан сұлулығы мен қатар, тән сұлулығына аса мән беретің аруларға арнағым келіп отыр. Мен өзім білетін кеңестермен бөлісемін, сіздер де өздеріңіз білетін дүниелермен бөлісіп отырыңыздар. Кеңестерімнің барлығы үй жағдайында жасалынады, оңай,әрі арзан. Мейлі ол бет күтімі болсын, не дене сымбаты туралы болсын, не болмаса күнделікті жасайтың пайдалы зат болсын. Мен өзім ішіп, не болмаса жасап көрмеген заттарды сіздерге ұсынбаймын!!!
Бірдеңені түсінбей жатсаңыздар сұраңыздар, жауап беремін. Ал кеттік.
1-ші кеңес: күнде таңертеңгісін 1 стакан таза су ішіңіз. Және тамақ ішерден жарты сағат бұрыт ішсеңіз, тамағыңыз жеңіл,әрі тез қорытылады. Денсаулыққа пайдалы,әрі артық салмақпен күресуде таптырмас қүрал.
2-ші кеңес: Перекись водорода аптекада сатылады. Ол ағзаны түрлі микробтардан тазартуға көмектеседі, және біраз салмақ та тастай аласыз. Қолдану тәсілі: Тамақ ішерден 1 сағат бұрын,(ұмытып кетсеңіз тамақ ішкеннен соң 2 сағаттан кейін)күніне үш мезгіл ішесіз.1 ші күні 1 тамшы,2 ші күні 2 тамшы ..........., солай 10 тамшыға дейін. Яғни ағзаны үйрету.сосын 1 жеті демаласыз.
3-ші кеңес: Глицерин.Бұл да аптекада сатылады. Ұйықтардың алдында бетіңізге жағып, таңертеңгісін жылы сумен жуып тастаңыз. Немесе 1 сағаттан соң жуып тастаңыз. Бетіңіз жұмсақ және біргелкі болады. Өте жақсы көмектеседі.
4-ші кеңес: Мицелярная вода.Бетті түрлі микробтардан тазартуға септігін тигізеді.
5-ші кеңес:Қызыл бұрыш(перец стручковый)Шаштың түбіне, жетісіне 2 рет жақсаңыз шашыңыз қауғалап өсетің болады. Жаққаннан кейін, жумай жүре берулеріңізге болады, тек көзіңізге тигізбеңіз, ашытады.
Әлі бөлісетің дүниелер көөөп. Тек бүгінше осыларды жазып үлгердім. Басқа да пайдалы кеңестеріңізбен бөліссеңіздер жақсы болар еді. Біреу білсе, басқасы білмейді. Септігі тиеді деген ойдамын. Мен сұлулық әлемінде бір керемет білгір емеспін! Тек білгеңімен бөлісу деген ниет! Рақмет

Сәлеметсіздерме! Қалдарыңыз қалай? Мен де енді осындамын! Дос болайық, танысып, білісіп отырайық. Енді кіргендіктен ба көп нәрсені түсінбей отырмын,өз білетін дүниелеріңізбен бөлісе отырсаңыздар. Алдын ала рақмет.

Адам адамға сыйлық жасағысы келсе, бағалы бұйымдарды ойлай бастайды. Қалтасындағы теңгетайларға қарап, жете алмаған затына қамығады. Кейбірі қымбат ұялы телефон алғысы келіп, ата-анасына ауыртпашылық салып бес жылдық кредитке бірақ салады. Пенде болғандықтан айтылған мәселені құр оқығаннан басқа түзетуге қадам баспаймыз ғой. Маған кішкене кезімнен біреуден қарызға ақша алуға немесе қарыздар болуға тыйым салып келген. Егер қалаған нәрсені алуға қаражат жетпеген кезде, өзімше қор жинаймын. Жеткілікті мөлшерде болғанда ешкімге масыл болмай, мойныма кредит қанжыламай, қалаған затыма қол жеткіземін. Адамның қиялы ұшқыр болып келеді. Бірде-бір ақша шығармай, ешқандай сөрелерден сатып алмайтын, ешкімде болмайтын заттарды жасап шығаруға болады. Сіздерге мен жасаған сыйлықтар топтамасын ұсынғым келеді. Мүмкін, пайдам тиер!

1. Купон. Ағамның туған күніне бергенмін. Қашан жасағаным есімде жоқ. Аздап, ұялып тұрмын. Бірдеңе орысша жазыппын ғой. Оқыған сайын күлкім келеді.

2. Ине мен жіпті ермек қылу. Негізі тоқу білсеңіз, тіпті, керемет болады. Өзімше, жүрек пішінді ине қадағышты тігіппін.

3. Оригами. Қағаздан неше түрлі пішіндерді жасау. Көбіне хобби ретінде ұнайды.

4.Мотоцикл. Ер балаларға арналған сыйлық. Жап-жаңа ғана жасадым. Қолдан-қол қалмады. Қиын екен. Қайта көмекке көкем келді. Бірігіп шаруаны тез тындырдық.

P.S.: Негізі сыйлықтың көлеміне, бағасына назар аудармаған жөн. Адамның көңілі шынайы шын ықыласпен тарту еткен заты әрқашан жылы қабылданады. Кешеден бері бойымды бір сұрақ кернеп барады. Ал қазір өз қолымен жасаған заттарды адамдар бір-біріне сыйға тарта ма? Әлде нарыққа кіргеніміз соншалық сыйлықты ақшаға сатып алғанды жөн көреміз бе? Ал сіз өз қолыңызбен сыйлық жасап көрдіңіз бе?

Осы біздің елімізде шенеунік дегеннің бәрі трайболист, барлығы өз туысқанның тарқыш деп жүреді адамдар. Жоқ, тек шенеуніктер емес, анау журналистер де, мына бизнесмендерді де сөйтіп айтады қара халық. Түбінде, өздері ақылды, өздері білімпаз, өздері әділ. Алайда, бұның олай еместігін дәлелдейтін бір айғақты көрсетейін сіздерді. Мүмкін, әрбіріміз ойналанармыз.
Қазақстан ұлттық арнасы «Жыл таңдауы» интернет сауалнама жүргізіп жатыр. Номинацияларының бірі — "Үздік спортшы". Ішінде Елдос Сметов те бар, Бейбіт Ыстыбаев та үміткер, Бауыржан Исламхандай аяқ доп шебері де, Головкин мен Арман Оспан да бар. Алайда, осындай тізімге қарамастан көш басында — Қанат Ислам. Қазіргі таңда кәсіби бокста 20 кездесу өткізіп, оның барлығында жеңіске жеткен азамат. Сөзсіз, үлкен жетістіктерге ұмтылып жатқан спортшы.

Спорттың өзге салалардан артықшылығы — жетістіктердің бірден көрінуі. Титудар — сіздің жұмысыңызды бағалайтын бірден-бір критерий. Одан асқан критерий болу мүмкін емес. Халықтың ықыласы мен мақтанышы жағынан алып қарайтын болсақ та Қанат Генадийден (мына жерде Ильядан да) артық емес. Бірақ, Қанатқа берген дауыстардың көп болуы — қазақтардың объективті баға бере алмайтындығының нақты көрсеткіші.
Қысқаша анықтама:
Бокста 4 белбеу бар — Бүкіләлемдік бокс ассоциясы WBA, Бүкіләлемдік бокс кеңесі WBC, Халықаралық бок федерациясы IBF және Бүкіләлемдік бокс организациясы (ұйымы) WBO. Осылардың ҮШЕУІ Геннадийде. Ал Қанатта бірі де жоқ. Бар болғаны Кариб аймағының белбеуі ғана бар. Осыдан, кімнің жетістігі көп екенін көруге болады.

Ал енді 2015 жылы спортшылар қандай жетістікке жеткендігіне келсек. Қаржылай жағынан Гена алда әрине: бұл жерде ақылы трансляция мен Айфонның рекламасы да бар, бокстан басқа. Ал Қанат ондай жетістігімен мақтана алмайды. Спортқа бұның үлкен қатысы бар. Себебі, неғұрлым спортшы танымал болса, соғұрлым спонсорлық келісімі де жоғары болады.
Кәсіби спорт жағына келейік: Қанат 2015 жылы 2 кездесу өткізді. Бірі — наурыздағы Орландо Эстрада болса, екіншісі — Джонатон Батистаға қарсы қарашадағы (ұмытпасам) кездесуі. Сөзсіз, екеуінде де жеңіс. Қанат мықты екенін дәлелдеді. Алайда, Головкиннің өткізген жекпе-жек саны да көбірек (3), Головкиннің қарсыластары да, дәлелдеген белбеулері де анағұрлым салмақты. Демек, осы көрсеткіш бойынша да Гена алда тұр.
Жо-жоқ, мына жақта мен Қанатты жаман спортшы деп тұрғаным жоқ, (өйтіп, бұрмалар алатындардың санасына сәуле шашылсын). Айтпағым, Қанат қазақтың толағай сардары, алайда, 2015 жылдың "Үздік спортшысы" номинациясына Генадий Головкин әлдеқайда лайықты.
‪#‎GGG‬ әлдеқайда лайықты, елімізге әкелген атағы жағынан алып қарасақ та. Өзгелердің бәрінен. БІрақ, Қанаттың сауалнама бойынша көш бастап тұрғаны — біздің халықтың объективті жауап бере алмайтындығының дәлелі ретінде бағалап отырмын. Жүйрігіне тиісті бағасын бере алмаған ел ертеңіне дұрыс баға бере алар ма…

«Талант ауылда туады, Алматыда өледі». Енді пензес қылып ауылда туып, өлер кезімде Алматыға көшкелі жатқан талантпын, яки, осы ғаламат сөзді өзім ойлап таптым деп айтпай ақ қояйын. Маған бұл ғақлия сөздің авторынан көрі «Түсінесің бе Карл?!» деген афоризмнің авторы жақын болып тұр. Хотя мен екеуінің де авторын білмеймін…