Қазақ фуа-гра жеп көрмедік деп зар жылайтынын көрем деп кім ойлаған. Аты бөлек демесең, құдалыққа барған сайын құйрықпен қосып асап жүрсіз ғой. "Құда, құда дегізген, құйрық-бауыр жегізген". Есіңізге түсті ме?! Иә, фуа-гра деген де сол бауыр. Тек қаздікі. Онда да қаздың бауыры классикалық рецепт қана. Қазір көбіне үйректің, тіпті тауықтың да бауырынан жасай беретін көрінеді. Дәмі, әрине жақсы. Қойдың бауыры сияқты қатып кетпейді, жұп-жұмсақ болып, аузыңа салсаң еріп кетуге дайын тұрады. Дайындалуы да, ет асудың өзі ұялып қалатындай қарапайым. Қысқасы, біз үйде өзімізше фуа-гра жеп тұрамыз. Менің әдісімді пайдаланып көріңіз.

Сурет салсам тізе мұң
Айтшы неге түзедің?
Қайғысы ұшқан қасында
Күзге ғашық қыз едім.

Жанарыма ай құлап,
Отырады жәй жылап…
Құлазиды дейсің бе?
Мұң сүйсінтіп, қайғы ұнап

Күрең күннің көбі ұнап,
Қурап қалған шөбі ұнап,
Жылап өтер ме екенмін,
Жапырағымды төгіп ап.

Күзге тартқан жасым да,
Күз қойнында басым да,
Найзағай боп тіл қатам,
Нардай болған ғасырға.

Құстың көріп тізбегін
Қанатымды іздедім
Мені ұшырар – жапырақтар,
Мені әкетер – күздерім.
Жұлдыз Бейсек

Елдерге блогиада азық болып, пост қаптапты ғой. Мен де бірінші постымды жазып көріп отырмын. Пост болғанда сауалнама. Бірінші турдың қорытындысы бойынша ең үздік жазба қайсы? Дауыс беріңіз.

Назира, сен кімсің?
Сен мендік қарындас емессің,
Көршім де емессің.
Мен танитын ауылдас емессің,
Не мен тыңдайтын әнші де емессің.

Мен қызыққан қылықтас емессің,
Мен киінетін дүкенде есепші емессің.
Бірге оқыған сыныптас емессің,
Не мен баратын жезөкше емессің.

Назира, сен кімсің?
Жек көретін ата жау қастасым емессің,
Жете алмай жүрген қиял әлемім емессің.
Не менің химиядан берген ұстазым емессің,
Не сен менің әйелім емессің.

Маған бір көмектесуге себепкер емессің,
Мені сынап жүрген мыжыма емессің.
Не мен оқыған кейіпкер емессің,
Не анау Талғат ағаның қызы да емессің.

Маған жақын да, алыс та емессің,
Мен танитын жесір де емессің.
Жалпы, сен маѓан мүлде таныс та емессің,
Негізі, сен маған ешкім де емессің.

Вообще, неге сені жазып отырмын?

Бұл 3 бөлмелі пәтерде 8 жан тұратын. Яғни күйеуі-Арман, әйелі-Сабина және олардың 2 қызы, 4 ұлы. Бүгін Сабина мен бала-шағалары әкелерін қашан келеді екен деп күтіп отыр. Себебі үйде жейтін бір түйір қара нан да жоқ еді. Кешкі 8-9 шамасында Арман үйіне жұмыстан шаршап келді. Арман сантехник еді. Ол бір байдың үйінде жылы еден(теплый пол) істеп жатқан еді. Бүгін бітірді. Бірақ көңіл-күйі жоқ. Себебі оған ақшасын берген жоқ. Бай:
-Қазір ақшам жоқ, кейін беремін,-депті.
Арман келе салысымен:
-Сабина тамақ барма? Бүгін жұмысты бітірейін деп түскі тамағымды ішпеген едім,-деп жуынатын бөлмеге кіріп кетті. Сабина бір нәрсе қылып тамақ істеді(Себебі үйде ақша болмаған соң, азық-түлік те жоқ еді). Дүкенге барып жалынып, өзінің жағдайын түсіндіріп қарызға жейтін нәрселер(мойонез, колбаса, печенье) мен нан алып келді. Барлығы дастархан басына отырып тамақтанды. Сабина неге көңіл күйі жоқ екенін Арманнан сұрады. Ол істеген жұмысының ақысын бермегендігін айтты. Сабина жылады. Себебі дүкендегі сатушы қарызға енді бермейтіндігін айтқан еді. Ертең 1 жасар қызына сүтті қайдан алатындығын білмеді. Оның үстіне нан да алу керек. Осы жағдайдың барлығы 15 жастағы қызы Аружанға қатты әсер етті. Ол басқа бөлмеге кіріп кетіп ойланды. Ол өз ойын қағазға түсіре бастады. Аружан:
-Ай, байлар-ай! Неге сендер сондайсыңдар. Ақшам бар екен деп шіренесіңдер. Мүмкін мен қателесіп отырған шығармын. Бес саусақ бірдей емес қой. Барлық байлар бірдей емес шығар. Сендер қарапайым адамдардың ақысын жейсіңдер. Істететін жұмыстарыңды істетіп алып олардың ақшаларын бермейсіңдер. Олар сол ақшаға қарап отыр ғой. Олардың бала-шағалары бар. Сонда сендердің бала-шағаларыңның қарындары тоқ, киімі бүтін болу керек те, қарапайым халықтың бала-шағалары аш отыру керек пе?! Сонда сендер кімсіңдер сонша. Алла сендерге ол ақшаны кедейлерді жылату үшін, оңды-солды шашу үшін емес, жағдайы төмендерге көмектесу үшін берді. Сол адамдардың ақысын жегендерің үшін әлі-ақ жауап бересіңдер. Бәрі де алдарыңнан шығады. Бұл өмірде болмаса да арғы өмірде яғни Алланың алдында жауап бересіңдер. Сендер кімді жылаттыңдар солардың көз жасына қаласыңдар,-деп жазды да, ол парақты тығып қойды.

Кеше біздің үйдің жігіттері пайғамбарымыздың (с.ғ.с) сүннеті саналатын – хиджама жасатты. Пайғамбарымыз: «Ақиқатында, қан алдыру – сауықтырады»,–деген. Хиджама сөзі араб тілінен аударғанда «сору» деген мағынаны білдіреді.
Адам баласы тумысынан өзі көбен көріп, қолмен ұстамаған нәрсесіне сенбеуі, күмән келтіретіні белгілі. Сол ізбен алғашында бұлар жасатсақ па, жоқ па деген екіұдай оймен алысқан. Хирург Қайыргелді ағаның сөзімен айтсақ хиджама дегеніміз – денедегі лас кірді сыртқа шығарып, орнын малғұн жүрмеген жаңа қанмен толтыру. Сонымен қатар, түрлі аурулардың, соның ішінде қан қысымы, бас ауруы, қан қоюлануы мен рухани кеселдердің алдын алуға шипасы мол көрінеді.



Жездесі мен балдызы ұзақ ойлана келе, ағамызды үйге шақыртып, бас аман болса шаш өсер-ау деген үмітпен тап-тақыр етіп алдыртты да, аяқтан, белден, қарақұстың жаны мен желке тұстан, бастан 1 литрге жуық қан алдыртты. Бұл қылығын дос-жаран мен туыстар еріккеннің ермегі десті. Алайда, бас жарылса бөрік ішінде дегендей, екеуінің басы мен бүкіл денесі сырқырап ауыратынын ел қайдан білсін? Дәрі-дәрмек аса дәру болмаған соң, хиджама жасатуға тоқтады. О, қайран бастар-ай, бірінің басы жол апаты кезінде көліктің алдыңғы терезесін жарып өтсе, енді бірінің басы түрлі төбелестердің тірі куәгеріндей. Шаш байғұс білдірмейді екен талайды, ал алынып тасталғанда бастың терісі бәрін «жайып салды». Нәтижесінде, ұйып қалған қан түйдек-түйдегімен банкаға жабысқан күйі әрең түсті.
40-қа таяған Қайыргелді ағамыз медицина білімін Семейде алыпты. Демек, мектеп дұрыс деген сөз. Оның сөзінше, әртүрлі жағдаймен денесінен 1 литр қан кеткен адамды жан сақтау бөліміне жедел түрде жеткізеді екен. 1 литрге жуық қан алған хиджама процесінен соң бұлар тіпті «көзіміз ашылды, мынау бір керемет екен» деп сайрааап отырды. Хиджама арнайы ауа толтырылатын 100 гр болатындай банкалар арқылы және өткір ұстараның (лезвия) күшімен жасалды. Бірақ мұнда ешқандай күш жұмсалмайды, сондықтан дене ауырмайды, жасатқандардың айтуынша, Сарыарқаның сарышұнақ аязы шымшығандай ғана әсер береді екен. Қалай дегенмен де, жігіттер жағы укол салдыруға, қан алдыруға, денесіне қандай да медициналық үшкір зат жақындатудан өлердей қорқатынына көзім жетті. Шым-шым еткен қанның өзіне шыдай алмайды, өлеңдетті.
Әйел заты біз неткен шыдамды едік, литр қан былай тұрсын, қан иісінен жүрек айнып жатса да, бозарған күйі үнсіз ғана жүре береді екенбіз. Жан тәттісін жігіттер біледі, ем болсын!

Дүниеде арға пана жоқ,
«Доминоға» дауа жоқ.
«Для тебя» деген Дерикте,
Я қарындас, я ана жоқ.
Айсұлу деген әртісте,
Абырой да жоқ, сана жоқ.
Махаббат деген ұғымда,
Бұл күнде биік баға жоқ.
Қазақтың арын таптайтын,
Клиптерде қара көп.
Дақпырт қып күнде жатады,
Дарақыларды дара деп.
Қазіргі қазақ қауымын,
Сүйісу, секс, құмарлық,
Сескендірмейді тоба деп.
Арымыз қалғып барады,
Халіміз біздің хана боп.

Әй, Әзімбайдың еркесі,
Шоу бизнестің шәлкесі.
Көрінгендерге төсек пе еді,
Кермарал қыздың өр төсі!?
Көрінгендерге тоят па еді,
Өрімдей қыздың әукесі.
Дінімнен, ділден бездірген,
Демократияңның дерті осы.

Айсұлу, сұлу деп пе еді-ау,
Сұлудың сыны бетте ме-ау.
Көңілмен ұқсақ жетпей ме,
Сүюдің сәні к… ме-ау!?
Сериалдардың сайқалы,
Киноға шыққан көкпері-ау.
«Келінде» ойнап бір әпкең,
Сүйікті болам деп жүріп,
Күйікті болып кеткен-ау.
Солардың ізін жалғарсың,
Жетеңізге жетпеді-ау.
Клипке түсер кезінде,
Киені бастан тепкен-ау.
Ұядан ұшар шағында,
Ұятты ілмей кеткен-ау.

Тобыр емес қой тілеулі ел,
Тобырды тосып, тіреу бол.
Тәніне тәнті етем деп,
Табысқа талай жетем деп,
Түсірген, түскен клипке,
Некесіз туған біреулер.

Сүймейтін ерден қашқанда,
Сүйіктісіне құдай қосқанда.
Символы болып ғашықтың,
Айналғандар бар дастанға.
Алайда, мынау клипті
Келмейді мүлдем қостауға.
Сүйкімсіз іске беріліп,
Сиыр сүйіске елігіп,
Шампанын атып аспанға.
Шарапқа шыли шашалып,
Анашасына қақалып,
Айналған мәңгүрт мастарға.
Зинаны еткен насихат,
Зауалын тілеп достарға,
Жынданыратын жарнама
Жақсылық бермес жастарға.

Өзбек ұлтының дайындаған палауын жеген адамның аузында дәмі қалатыны сөзсіз. Олар пісірген палаудың күріші шашырап, түсі сап-сары болып, дәмі ерекше тәтті болады. Әсіресе, ерлері пісірген тағамның тәттілігі ерекше.

Сол керемет пісетін өзбектердің асының құпиясы неде? Тағамның қай құрамын қашан салу керек?

Оны мына видеодан көре аласыздар.

Етті бөлек пісіріп алу. Суын аз, мүлде аз құю. Оның бәрін өздеріңіз көріп алған дұрыс.

Қай жылы еді есімде жоқ дала әппақ