Алдында жатқан еркек уоттерберилік Лестер Биллингс болатын. Медбике Викерс әзірлеген формулярдағы мәліметке қарағанда, Лестердің жасы жиырма сегізде, Нью-Йорктегі индустриалдық фирмада істейді, ажырасқан, үш баласы болған, үшеуі де шетінеп кетіпті.

— Шіркеуге бара алмаймын, себебі Құдайға сенбеймін. Адвокат та қабылдамайды, себебі ол мұндай іспен айналыспайды. Мен… балаларымды өлтіріп алдым. Бірінен кейін бірін. Әуелі біреуін, кейін екіншісін, ақыры үшіншісін.

Доктор Харпер магнитофонды қосты.

Биллингс өн бойындағы бұлшық ет атаулыны жиырып, қақитып алған, екі қолын кеуде тұсына қойып, тырысып жатыр – дәп бір өлген адам сияқты, тек аяғы төсектен төмен салбырайды.

— Сонда… сіз… өзіңіз өлтірдіңіз бе, осы ма айтпағыңыз? Әлде…

— Жоқ, — Биллингс шыдамсыздана қолын сілтеді. – Бірақ қан мойнымда. Денни алпыс жетіде кетті. Шерли жетпіс бірде. Энди осы жақында. Сізге соны айтып берсем деймін.

Харпер үндемеді. «Әбден жүдеген екенсің, өз жасыңнан үлкен көрінесің. Шашың да сирепті, кейпің аурушаң. Көзің ісіген, ішімдікке жақынсың-ау» деп ойлады.

— Балаларымды өлтіріп кетті, бірақ ешкім мұны түсінбейді. Түсінсе, жеңілдеп қалар едім.

— Неге?

— Себебі…

Биллингс кілт тоқтады да, басын төсектен жұлып алып, шынтақтай жатып, әлдебір жаққа қарады.

— Не бар анда? – даусы қатқыл шықты. Көзін сығырайтып алыпты.

— Қайда?

— Есіктің артында.

— Шолан, — деді доктор Харпер. – Киім ілетін шкаф.

— Ашыңыз. Көрейін.

Доктор бір сөз айтпастан орнынан тұрып барып, шоланды ашты. Киім ілгіште қызылсары жадағай плащ қана бар екен, төменде қара туфли тұр. Басқа ештеңе жоқ.

— Бәрі дұрыс па?

— Иә, — Биллингс кушеткаға қайта құлады.

— Балаларды біреудің өлтіргені дәлелденсе, жеңілдеп қалар едім дедіңіз. Неге? – орындығына отырып жатып доктор әңгімені жалғастырды.

— Заң бойынша өмір бойға түрмеге кетер едім, — Биллингс жалма-жан жауап берді. – ал түрмеде барлық камера бақыланады. Барлығы, — Неге екені жымиды.

— Балаларыңыз қалай өлді?

— Құдай үшін, тек қылқылдап мазамды алмаңыз! – Биллингс бір бүйірлеп жата кетті де, Харперге жақтырмай қарады. – Өзім айтып беремін. Мына жерде жатып алып, «Наполеон едім» не шеше мейіріне жұрдай болған соң героинге үйір болдым дейтін пациенттеріңізбен мені шатастырмаңыз. Сөзіме ақыры сенбейсіз, білем, бірақ маған бәрібір. Іштегіні шығарсам болды.

— Тыңдап отырмын, — доктор Харпер қалтасынан мүштегін шығарды.

— Рита екеуміз алпыс бесінші жылы үйлендік. Мен жиырма бірдемін, ол он сегізге толған еді. Аяғы ауыр болатын. Денни қашан туады деп жүрдік, — әрең жымиды да езуін жиып ала қойды. – Маған колледжді тастап, жұмыс істеуге тура келді, оныма өкінбеймін. Әйелім мен баламды жақсы көретінмін. Бақытты отбасы едік.

Тұңғышымыз дүниеге келген соң көп ұзамай Рита тағы бала көтерді. Алпыс алтының желтоқсанында Шерли туды. Энди болса алпыс тоғызда жарық дүние есігін ашты, бұл кезде Денни өліп қалған болатын. Эндиді жоспарламадық та. Менің сөзім емес. Бала көтертпейтін дәрі кейде еш әсер бермейді деді Рита кейінірек. Кездейсоқтық па? Күмәнім бар. Бала еркектің аяғын тұсайды, әйелге де керегі сол ғой. Әсіресе күйеуі өзінен ақылдырақ болса. Келісесіз бе?

Харпер келіскен-келіспегенін білдіртпей, ырқ етті.

— Жә, оны қойшы. Үлкенім Денниді бірден жақсы көріп кеттім, — мұнысын дәп бір әйеліне ерегісіп істеген адам сияқты айтты.

— Балаларды кім өлтірді сонда? – деп сұрады доктор.

— Бүжәй, — деді Лестер Биллингс. – Үшеуін де Бүжәй өлтірді. Шкафтан шықты да, өлтірді, — Жымиған болды, — Есалаң деп отырсыз ба мені? Түріңізден көріп тұрмын. Маған бәрібір. Басымнан өткенді айтып берейін, содан кейін құримын құритын жағыма.

— Айта беріңіз.

— Денни екіде еді, Шерли енді туған. Сол кезде басталды. Қызымның төсегі жанымызда болатын, ал Денни бөлек бөлмеде ұйықтап жүрді. Біраз уақыттан соң Денни жылайтынды шығарды. Шешесі жатқызып, бөлмеден шықты бітті, жылайды. Мен мұны сүттен көрдім. Бұрын жатар алдында сүт беретін едік, кейін қойғанбыз. Рита бере берейік, ішкенінше ішер, өсе келе өзі қояр дейтін. Баланы өстіп құртамыз ғой. Әбден басқа шығарып, құтыртамыз, сосын он бестегі ұлың біреуді екіқабат қылса немесе есірткіге әуес болса, одан жаманы қызтеке болып шықса, ойбайлап, бебеу қағамыз. Сұмдық, ә? Жап-жақсы жүр едіңдер, бір күні балаң алды да көгілдір болып шыға келді!

Қысқасы, Денниді өзім ұйықтатып жүрдім. Жылай ма, салып қаламын. Рита ұлдың «шам, шам» деп қайталай беретінін айтқан еді. Білмедім енді. Тілі жаңа шыққан баланың не деп жатқанын түсіну қиын ғой. Шешесі біледі де…

Рита төсектің басындағы кішкентай шамды жағып қояйық деді. Бар еді біреуі… көрген шығарсыз, абажурында Микки Маустың суреті бар. Келіспедім. Екі жасында қараңғыдан қорықса, үрейін жеңе алмаса, өмір бойы қалшылдап-дірілдеп өтеді.

Солай… Денни Шерли дүниеге келгенен кейінгі алғашқы жазда өлді. Есімде, баламды төсекке жатқыздым. Бірден жыламсырап, жылап шыға келді. Өксіп тұрған баланың не дегенін де түсіндім. Шоланға саусағын шошайтып көрсетіп, «Бүжәй, папа… Бүжәй» деп қайталай берді.

Шамды өшіріп, өз бөлмеме келген соң Ритадан балаға жаман сөзді неге үйретесің деп сұрадым. Әйелім өйтпедім дейді. «Өтірік, иттің қатыны», — дедім. Тіпті біраз сілкілеп алғым келген, әйтеуір, шыдадым ғой.

Өзі бір ауыр жаз болды. Жұмыс таппай сандалып қалған едім, жолым болып, қоймада пепси-кола жәшіктерін тиейтін ауыр жұмысшы ретінде бір жерге кірдім. Үйге қатты шаршап келетінмін. Мұнда Шерли түні бойы бақырады, оны ұйықтатамын деп Рита әуре болады. Құдай ақы, екеуін де бір теуіп, көшеге қуып шыққым келетін. Кейде бала-шағаның мазасызданып, тыным таппай кететіні бар ғой, буындырып, өлтіре салғың келеді.

Сол түні Денни тура сағат үште оятты. Ұйқылы-ояу ілбіп басып дәретханаға кірдім. Рита «Балаға барасың ба?» деді. Өзің бар дедім. Сөй дедім де, қайтып келіп, жатып қалдым. Көзім іліне бергенде Ританың жантүршігерлік айқайы оятты.

Атып тұрып, жүгіріп жеттім. Бала шалқасынан жатыр екен. Өліп қалған. Бетінде қан-сөл жоқ, көзі ашық. Ең қорқыштысы да осы еді. Жансыз ашық көз. Вьетнамда өлген балалардың суреттері есіңізде ме? Міне, дәл сондай. Америка баласында мұндай көз болмауы керек. Шалқасынан жатыр, бұтында дамбал, жаялық. Соңғы екі апта сиіп қоя беретін болған соң, кигізіп жүр едік. Қорқынышты. Сондай бір жақсы бала еді…

Биллингс басын шайқады, тағы да қинала жымиды.

— Рита, біреу бір жерін кесіп алып жатқандай шыңғырды. Баланы көтеріп алмақ болды, бірақ мен жібермедім. Полиция заттай айғақтарға біреудің тигенін ұнатпайды ғой. Мұны жақсы білемін…

— Бүжәй екенін білдіңіз бе? – Доктор Харпер жайлап сұрады.

— Жоға, қайдағы. Кейін түсіндім оны. Бірақ бір нәрсе есімде қалыпты. Сол сәтте мән бермеп едім.

— Не ол?

— Шоланның есігі ашық тұрды. Төрт елідей ғана. Баланы ұйықтатып кетерде өзім жауып шыққанмын, анық есімде. Онда анау-мынау тазалауға арналған ұнтақ салынған пакеттер тұратын. Бала пакетке басын тықса, бітті, тұншығып өледі. Болған ондай жайттар. Естіп пе едіңіз?

— Иә. Ары қарай не болды?

Биллингс иығын қиқаң еткізді.

— Көмдік, не болушы еді, — Үш бірдей қабірге топырақ салған қолдарына мұңая қарады.

— Медициналық куәландыру жүрді ме?

— Әрине, — Биллингс мазақтағандай болды. – Стетоскоп асынған, жалбыз кәмпит пен ветеринар мектебінің дипломын салып алған қара сөмкесі бар ауылдың бір маубасы келіп кетті. Қандай диагноз қойғанын айтайын ба? «Нәресте өлімі»! Қалай, ә? Екі жастағы баланы сөй дейді!

— Әдетте нәресте өлімі деп бір жасқа дейінгі балаларға қатысты айтады, — деді доктор Харпер еппен ғана. – Бірақ кейде басқа термин таппай жатса дәрігерлер қолдана береді.

— Оттаған әңгіме!

Доктор трубкасын қайта будақтатты.

— Ұлымды жерлеген соң екі айдан кейін Шерлиді Деннидің бөлмесіне көшірдік. Рита жаман қарсы болды, бірақ мен қайтадым. Әрине, маған да оңай болған жоқ. Қызымның жанымызда болғаны жақсы-ақ еді. Бірақ өбектеп, тым шектен шығып кетпеу керек, баланы бұзып аласың. Баяғыда шешеммен суға түсуге барғанда күнім соның айқайымен өтетін. «Суға түспе! Байқа, балдыр бар! Жаңа ғана тамақ ішіп алдың ғой! Сүңгіме!». Акуланы айтып қорқытқан соң сөз бар ма? Не болды, ал, ақыры? Суға жолай алмаймын. Құдай ақы. Көрсем бітті, аяғым тартылады да қалады. Деннидің тірі кезінде Рита балаларды Сэвин Рокқа апарсаң болар еді деп құлақ-миымды жеп қойған. Баруын бардық қой, бірақ суды көріп, жүрегім көтеріліп кетті. Тоқетерін айтқанда, бала тәрбиесінде мен де бірдеңені білемін. Асты-үстіне түсіп, жайылып жастық, иіліп төсек болудың бір пайдасы жоқ. Қайғыдан өзіңнің де ұнжырғаң түспесін. Тірі адам тіршілігін жасайды. Сондықтан Шерли Деннидің төсегінде ұйықтайтын болды. Тек матрасты тастадық, микроб, анау-мынау, білесіз ғой.

Бір жыл өтті. Шерлиді ұйықтатқалы жатыр едім, шұрқан шығарды. «Бүжәй! – дейді айқайлап. – Бүжәй!»

Селк ете қалдым.Тура Денни сияқты. Ашық тұрған шоланның есігі есіме түсті. Шерлиді өзіммен бірге алып кеткім келді.

— Шын ба?

— Жо, енді… алып кеткім келді деп асыра айтқан шығармын. – Биллингс қайтадан басын салбыратып, қолдарына қарады. Беті дірілдеп кетті. – Баланы басқа бөлмеге көшіргенімнің дұрыс емес екенін Ританың алдында мойындай алмаймын ғой. Дегенімді қылу керек. Рита… бір жігерсіз еді… үйленеміз дейтін әңгіме шықпай тұрып-ақ менімен қосылып қойды.

Харпер шыдамай кетті:

— Бір жағынан, ол емес, сіз ғой оп-оңай жата салған?

Биллинг басын көтеріп, докторға қарады.

— Сондай ақылдысыз ба, не?

— Жоқ

— Онда бөгет жасамаңыз, — Биллингс шырт ете қалды. – Айтарым бар деп келдім. Есіме түсірсем деп келдім. Төсектегі қызығымды естимін десеңіз, қатты қателесесіз. Ритамен арамыз дұрыс болды, азғындыққа барған жоқпыз. Білем, біреулер бұл туралы айтқанда жақсы көреді, тіпті қозып кетеді, бірақ мен ондай емеспін, түсінікті ме?

— О`кей, — деді доктор жуасыған түрмен.

— О`кей, — Биллингстің дауысында ыза бар еді, бірақ сенім байқалмады. Әңгіменің барысынан айрылып қалған сияқты, тек алаңдап, есігі жабық шоланға қарағыштай берді.

— Ашайын ба? – деді Харпер мұның қайда қарап тұрғанын көріп.

— Жоқ! – Биллингс шалт жауап қайырды да, мырс етті. – Галош көрмеп пе едім?

Үндемей сәл отырды.

— Шерли де Бүжәйдің құрбандығына айналды. – Биллингс әлденені есіне түсіргендей болып маңдайын сүрткіледі. – Бір ай да өтпеді. Мұның алдында бір оқиға болған еді. Түн ортасында әлдебір шу, артынша айқай естідім. Холда шам жанып тұр екен. Жүгіріп көрші бөлмеге барып, есікті ашып қалып едім… Шерли төсекте жылап отыр екен, ал қараңғы бұрышта, шоланның алдында… бірдеңе қимылдайды… шалпылдаған дыбыс естідім…

— Есік ашық па еді?

— Аздап қана. Төрт-бес елідей. – Биллингс ернін жалады. – Шерли «Бүжәй, Бүжәй!» деп айқайлап жатты. Сосын тағы «уан» дегендей болды-ау. Рита «Не болды?» деп жүгіріп жетті. «Бала шошынды, — деймін мен. – Сырттағы ағаш бұтақтарының көлеңкесін көріп, содан қорқыпты».

— «Уан» дедіңіз бе?

— Не болыпты?

— Бәлкім «шолан» дегісі келген шығар.

— Мүмкін. Кім біледі, — Биллингс сыбырлай сөйледі де, есікке біртүрлі қарады.

— Шоланды қарадыңыз ба?

— И-иә. – жұдырығын тас қылып түйіп алған.

— Шоланда не бар екен? Бүж…

— Ештеңе көрмедім! – Биллингс ызалана сөйледі. Жол тауып, сай-саламен сарқырай аққан су секілді тоқтамай сөйлей бастады. – Бала түтігіп, қарайып кеткен, түсіндіңіз бе? Көзі, көзін айтсаңшы, маған қарап: «Ал өлтірді мені, сен көмектестің емес пе Бүжәйға, мені тастап кетіп қалдың емес пе...» деп тұрғандай болды.

Түсініксіз әлденені күбірледі, көзі жасқа толып кетті.

— Мүрдені қараған Хартфорд госпиталінің дәрігерлері Шерлидің ми спазмының кесірінен тілін жұтып қойғанын айтты. Ауруханадан жалғыз шықтым, Рита есінен танып құлады, транквилизатор егіп тастады. Жынданып кетуге шақ қалды. Үйге қайтып келе жатып «Ми спазмы болуы үшін бала өлердей шошуы керек емес пе» деп ойладым. «АНАУ тығылып жатыр» деп ойладым. Шамды өшірмей ұйықтадым.

— Не болды тағы сол түні?

— Түс көрдім. Қап-қараңғы бөлме, ал шоланда… біреу бар, жөндеп көре алмадым. Бірдеңені сытырлатып жатты, әйтеуір. «Тылсым хикаялар» деген кітап бар еді ғой, есіңізде ме? Сол ойыма оралды. Кітаптың суреттерін Грэм Инглз дейтін салған еді, сұмдық қорқынышты суреттер болатын, ой түгілі таназарыңа да кіріп шықпайтын үрейлі суреттер жасайтын. Жә, сол кітапта күйеуін өлтірген әйел туралы әңгіме бар еді. Аяғына тас байлап, су толы карьерге лақтырып жіберген. Анау бір күні үйге қайтып келеді. Ісіп-кеуіп, көгеріп кеткен, үсті-басы балдыр-балдыр. Келеді де, әйелін өлтіріп тастайды. Сол… Қысқасы… Түн ортасында оянып кеттім. Біреу үстімнен төніп тұрғандай болды…

Доктор Харпер жұмыс үстелінде тұрған сағатқа қарады. Лестер Биллингстің әңгімесінің басталғанына жарты сағат болыпты.

— Емханадан оралған соң әйеліңіздің сізге деген көңілі өзгерді ме? Араларыңыз қалай болды?

— Бұрынғыдай мені жақсы көретін еді, — Даусынан мақтаныш сезілді. – Бұрынғыша мені тыңдап, бағынатын. Қатынның аты қатын ғой, дұрыс па? Мына феминист дейтіндердің есі сау емес. Аяз әліңді біл демей ме. Әр адамның өмірде… қалай айтсам екен…

— Өз орны бар ма?

— Ә, сол, сол! Дәл солай. Үйді еркек билейді ғой… Рита бірден өзіне келе алмады, сүлесоқ қана жүрді де қойды, күлмейді, телевизор қарамайды, ән де айтпайды. Бірақ бұл өткінші еді, білетінмін. Баланың жарасы жеңіл ғой. Бір жылдан кейін суретіне қарамасаң, түрінің де қандай екенін есіңе түсіре алмайсың.

Басында бала тумаймын деді, — Биллингс түнере сөйледі. – Мен де қарсы болдым. Дәл қазір туа қал деп жатқан жоқпын дедім. Кейінірек. Денсаулығын дұрыстап алсын. Біраз жүре тұрайық, сосын қарай жатармыз деп ойладым. Өмірдің рахатын білейік. Не қызық көрдік біз? Кино барайын десең, дедектеп жүріп балаға қарайтын адам іздейсің. Бейсбол көремін десең, баланы Ританың әке-шешесіне апарып тастау керек. Менің шешем аты-тонын ала қашады. Деннидің үйлену тойынан кейін тоғыз ай өткен соң емес одан ерте туып қойғанын кешіре алмайтын. Қатыныңның жүрісі жеңіл деуші еді. Әй, бірақ оған барлық әйел сондай-тұғын. Бірде мені отырғызып алып, жезөкшеден еркектің қандай ауру жұқтыруы мүмкін екендігі туралы айтып, құлақ-миымды жегені бар. Алдымен әлгі жерің қызарады, бір аптадан кейін түсіп қалады деп. Солай. Тойға да келмеді ғой.

Биллингс кеудесін сипалады.

— Гинеколог Ритаға спираль салып берейін деді. «Ойбай, бала болмайды, міне сөз». Бар екенін, жоқ екенін сезбейді де екенбіз, — Мырс етті де, төбеге қарады. – Сол ғой, сезбейсің, бар ма, жоқ, түсіп қалды ма, қайдан білесің? Әйелің аяғым ауыр деп келіп тұрады. «Ойбай, уәдем – уәде, бала тумайсыңдар».

— Жүктілікке қарсы жүз пайыз кепілдік беретін бірде-бір дәрі жоқ, — деді доктор Харпер. – Таблетка ішсеңіз, мысалы, жүздің екі пайызында мүмкін дейді. Ал спиральді жатырдың қысқаруы, етеккір орнынан қозғап жіберуі ықтимал…

— Немесе өзің алып тастайсың.

— Ол да бар, иә.

— Ә дегенше болған жоқ, әйелім кішкентайға киім тоқып, қиярға жерік болып, бір отырғанда бір банкасын бір-ақ жейтін болды. «Құдайдың бұйрығы шығар, Құдай беріп отыр ғой» деп сарнайды. Күлесің де қоясың.

— Бала жылдың соңында туды ма?

— Иә. Ұл. Эндрю Лестер Биллингс. Ұзақ уақыт жанына жоламай жүрдім. Рита туамын деп өзі шешті ғой, бақсын енді. Кінәлайтын шығарсыз, бірақ қандай күйде болғанымды, не көргенімді ұмытпаңыз.

Кейін жұмсардым ғой, әрине. Үш баламның ішіндегі маған ұқсайтыны осы Эндрю еді. Денни шешесіне тартып кетті, Шерлидің түрі бір қызық болды, ешкімге ұқсамайды, шешеме ғана келе ме. Эндрю аузымнан түсіп қалғандай.

Жұмыстан келіп баламен ойнайтынмын. Саусағымнан ұстап алады да, сықылықтап келіп күледі-ай. Туғанына тоғыз-ақ апта, әкесін көрді, бітті, ыржиып шыға келеді.

Есімде, дүкеннен ыршитын ойыншық сатып алдым. О тоба, ә. Менің бүйткенімді қайдан көріп едіңіз, әйтпесе! Әке-шешенің қадіріне жете бермейміз ғой. Өскен соң ғана ес жиямыз. Эндрюге ойыншық, анау-мынау алып беремін деп жүріп, балаға байланып қалғанымды өзім сезбей қалдым. «Клюэтт және ұлдары» дейтін жақсы компанияға жұмысқа кіріп, бөлшек-мөлшек сатып, жақсы ақша таба бастаған кезім еді. Энди бір жасқа толған соң Уотербериге көшіп кеттік. Бұрынғы үйде тұру қиын болды, оның үстіне… шолан бар еді.

Келесі жыл керемет өтті. Сол бір сәтті қайта бастан өткізу үшін мына оң қолымның бүкіл саусағын бере салуға әзірмін. Әрине, Вьетнамда соғыс жүріп жатты, көшеде тыржалаңаш хиппилер жүгіріп жүретін, қаракөт негрлер де құқықтарын айтып шулауды бастады, бірақ мұның бізге қатысы жоқ еді. Тып-тыныш қана көшеде өмір сүріп жаттық, көршілеріміз де жақсы адамдар болды. Бақытты кез еді. Ритадан бірде қорыққаныңды қойдың ба деп сұрадым. Қауіп болуы мүмкін ғой, үшінші баладан да айрылып қалу сұмдық болар еді деймін. «Жоға» дейді ол. Рита Құдайдың біздің Эндиді ерекше жақсы көретініне ерекше сенімді еді, желеп-жебеп жүреді деп ойлайтын.

Төбеге қарап жатқан Биллингс қиналып кеткендей болды.

— Ұзаққа бармадық бірақ. Қырсық шыр айналдырды. Тұратын үйдің өзінде бірдеңе өзгерген сияқты. Шоланға кірмеу үшін етігімді холға тастап кететін болдым. «Ішінде отырса ше? – дейтінмін. – Тығылып отырса. Есікті қашан ашар екен деп». Әрбірден кейін елестейтінді шығарды: әні сылп-сылп басып… жап-жасыл, үсті-басын балдыр жапқан, тырсылдатып су тамшылатып, келіп тұр.

Рита менің жұмысқа ерте кетіп, кеш келетініме алаңдайтын болды. Шаршадың-ау дейтін. Ал мен қорқатынмын. Сұмдық қорқатынмын. Таңертең үйден шығып бара жатып, «мына екеуі жалғыз қалды-ау» деп сарыуайымға салынамын, бірақ өзім бір минутқа да қала алмаймын. Жұмысқа тайып тұрамын. Көшіп кеткен соң бізді Анау жоғалтып алды деп үміттене бастағам. Бірақ Ол көште қалған жоқ, ізімізге түсті, іздеді. Ақыры тапты. Енді ол Эндиді… мені аңдып жүр. Түсінесіз бе, бірдеңе туралы күні-түні ойлайтын болсаң, сол ақыры шындыққа айналады екен. Балаларды өлтіретін шындық. Сосын… со… сын…

— Сөзіңізді аяқтаудан қорқасыз ба, мистер Биллингс?

Жауап болмады. Бір минут өтті. Екі минут…

— Энди ақпанда өлді, — сөзін кілт бастады. – Рита үйде емес еді. Әкесі звондап, шешең ауыр халде жатыр деген соң, сол күні кешке жиналып, жолға шығып кеткен болатын. Енем сол ауырғаннан екі ай жатты. Күндіз мен жұмыста болған кезде таныс бір жақсы әйел балаға қарап жүрді. Түнде өзім жанында болдым.

Биллингс ернін жалады.

— Энди біздің бөлмеде ұйықтайтын. Қызық. Екі жаста ғой. Рита ұлды басқа жаққа шығарайық деп сұрады. Спок па, әйтеуір, сондай біреудің бала ата-анасымен жатпау керек дегенін оқып алыпты. Секс бар, анау-мынау. Білмеймін, бала ұйықтап жатқанда жақындасатын едік. Оның үстіне баланы жанымнан тастағым келмеді. Қорықтым… Денни мен Шерлиден кейін.

— Әйтсе де ақыры басқа бөлмеге жатқыздыңыз ғой, дұрыс па?

— Иә, — Биллингс кінәлі кейіппен жымиған болды. – Жатқыздым.

Тағы да ауыр үнсіздік.

— Мәжбүр болдым! – Биллингс жарылып сала берді. – Мәжбүр едім, бері қараңыз! Рита кеткенен кейін, Анау… Анау күшейіп алды. Тіпті… Жоқ, сіз маған сенбессіз. Бірде түнде үйдегі есік біткеннің бәрі сарт етіп шалқасынан ашылды. Енді бір жолы таңертең еденнен шолан мен сыртқы есіктің арасын жалғап жатқан балшық басқан із көрдім. Паркеттің беті лай-лай, айнаның бәрі сынған, ал ана бір дыбыстар… дыбысты айтсам…

Сиреген шашын саусағымен салалады.

— Оянып, көзіңді ашсаң, ештеңе жоқ сияқты, бірақ тың тыңдасаң – естисің, келе жатыр! Еппен басып емес, әдейілеп, еститіндей етіп жаныңа келеді! Жүрісі жеңіл өзінің. Сен болсаң… көзің бақырайып жатырсың… жұмуға да қорқасың, кім біледі, бәлкім дәл осы жолы ақырын ғана күліп, үстінен батпақтың иісі шығып, қолын тамағыңа салып, қылқындыра бастайтын шығар…

Биллингс қуарып кетті, дірілдегенін басуға тырысты.

— Сондықтан баланы жаныма жатқыза алмадым. Өзім үшін қорықтым. Себебі арамыздағы ең әлсіз Энди еді, Анаған да керегі сол ғой. Солай болды да. Түн ішінде айқай салды, мен батырсынып, бар жігерімді жинап, бөлмесіне кіргенде, Энди төсектің үстінде тұр екен… «Бүжәй… Бүжәй… папама барам» дей береді…

Дауысы баланікіндей жіңішкеріп, фальцетке ұласып кетті. Төсекке тығылып, жиырылып алды.

— Бірақ жаныма алып жата алмадым. Ала алмадым, түсінсеңіз етті… Бір сағаттан кейін тағы айқайлады, бірақ бұл жолы үні құмығып шықты. Мен бұл жолы күтіп отырмай, бірден жүгірдім. Кіріп келіп едім… АНАУ ұлымды сілкілеп тұр екен… мойын омыртқасы сырт етіп сынған соң, барып жұлқылағанын қойды…

— Сіз қайттіңіз?

— Қаштым. Алды-артыма қарамай қаштым, — Биллингстің дауысы бәсеңдеп, бір қалыпқа түсті. – Түнгі кафеден бір-ақ шықтым. Зәрем зәр түбінде қалмады. Алты шыныаяқ кофені бір-ақ іштім. Бірінен кейін бірін. Осыдан соң ғана үйге қайттым. Таң атып қалған еді. Бірінші кезекте полиция шақырдым.Біз бөлмеге кіргенде, Энди жерде жатыр екен. Бір тамшы қан құлағында бітеліп, қатып қапты. Шоланның есігі төрт елідей ашық тұр екен.

Үндемей қалды. Доктор Харпер сағатына қарады. Елу минут өтіпті.

— Медбикеге барып, қабылдауға жазылыңыз, — деді ол. – Маған келіп тұратын боласыз. Сейсенбі, бейсенбі ыңғайлы бола ма?

— Басымнан өткен дүниені айтып берсем деп едім, басқа ештеңе жоқ ойымда. Жаным жеңілдесе деп едім. Полицияға өтірік айттым ғой. Бұрын да осылай төсектен құлайтыны бар еді дедім. Сенді. Не істейді енді? Кәдімгі оқиға. Мұндай қайғылы жайттар жиі кездеседі. Ал Рита бірден түсінді. Қалай екенін білмеймін… бірақ… бірден түсінді…

Қолын бетіне қойып жылап жіберді.

— Мистер Биллингс, әлі талай әңгімелесеміз, — деді доктор Харпер сәл үнсіздіктен соң. – Іші-бойыңызды жеп бара жатқан кінә сезімінен арылуға аз да болса көмегім тиеді деп үміттенемін. Бірақ бұл үшін сіз өзіңіз уайым-қайғыдан азат болу керексіз.

— Өзім де соған жете алмай жүр емеспін бе? – Биллингс басын көтерді. Қызарған көздерінен үрей мен үміт көрінеді.

— Әзірге күмәнім бар, — Харпер жайлап айтты. – Сонымен, сейсенбі, бейсенбі?

Біраз үнсіздіктен соң Биллингс:

— Жау алғыр психиатрларды-ай осы, бопты, дегеніңіз болсын, — деді.

— Қабылдау бөлмесіндегі медбикеге барып жазылыңыз, мистер Биллингс. Күніңіз жақсы өтсін.

Биллингс мырс етті де, бұрылып та қарамастан кабинеттен шықты.

Медбике жоқ екен. «БІР МИНУТТАН КЕЙІН КЕЛЕМІН» деген жазуы бар хабарландыруды ғана көрді.

Биллингс кабинетке қайта бас сұқты.

— Доктор, медбике болмаса…

Ешкім жоқ.

Шоланның есігі төрт елідей ашық тұр екен.

— Тамаша, — деген құмығып шыққан дауыс естілді ішінен. Мұны айтқан аузын балдырға толтырып алған сияқты. – Тамаша.

Биллингс орнынан қозғала алмады. Тек шалбардың ауын сулап, бұтына жіберіп қойғанын ғана сезді.

Шоланның есігі ашылды.

— Тамаша, — деді Бүжәй жарыққа шығып.

Сазарған көкжасыл қолына доктор Харпердің маскасын ұстап алыпты.

Қазақшаға аударған @qisyq.

Орысшаға аударған Сергей Таск. «Неделя», No 27, 1990 ж.

Жиырмасыншы ғасырдың арғы-бергі кезеңдерінде түсірілген үлкенді-кішілі «Мумияларды» білесіз бе, жоқ па — ол жағынан хабарым жоқ, бірақ 1999 жылы жарық көрген, кейінірек екі сиквелге, бір приквелге һәм мультсериалға ұласқан «Мумия» жайында естігеніңіз анық. Әйтеуір, жоқ дегенде Арнольд Вослу ойнаған тірі өлік есіңізде бар шығар.

Universal Pictures басшылығы шым-шытырық оқиғалар мен суперқаһармандар жаулап алған кинематографқа жаңа "әулетті" әкеліп тықты. «Франкенштейн», «Франкенштейннің қалыңдығы», «Дракула», "Қасқыр-адам", "Қара лагунадан шыққан мақұлық", «Көрінбейтін адам» және осы «Мумия» секілді студияның классикалық хоррор-кейіпкерлері кіретін бұл жоба «Түнек әлем» деп аталады.


Студия «Түнек әлемнің» алғашқы фильмі ретінде 2014 жылы «Дракуланы» көрсеткісі келген болатын, алайда кейінірек оны бөлек жоба етіп, циклді «Мумиядан» бастауды шешіпті. Екі туындыны да көрген адам ретінде олары дұрыс болған екен деп отырмын.

Осындай арқалаған ауыр жауапкершілігі бар, DC мен Марвелдің сансыз кейіпкерлерін санап, шатаса бастаған көрерменді мүлдем жаңа ғаламмен таныстырмақшы болған «Мумия» осы аптада Қазақстанның прокатына шықты.

Жылдың басты фильмдерінің бірі саналған бұл ремейк, менің ойымша, сәтті шыққан жазғы блокбастерлердің біріне айналуы тиіс. Ұлы дүние күтудің қажеті жоқ, әлбетте. Драйв, экшн, үрей, флешбектердегі Аманет ханшайымның сұлулығы мен археолог әйелді ойнаған Аннабелль Уоллистің сүйкімділігі, бірді-екілі сәтті әзіл — әдемі аттракцион.


Арнайы әсерін айтып, талдап жатпайын. Үлкен студия бұл қиындық туғызбауы керек. Сюжеті де қарапайым. Дәл қазір қызығы — актерлер.

«Ел жатса да, енекем жатпайды» деген жұмбақтың жауабына келетін, сай-файы бар, экшны бар түрлі жобалардың тұрақты қонағы Том Круз мұнда бас рөлге ие. Ник Мортон дейтін арамзалау, ақымақтау, жалдамалы әскер болып жүріп, барған елінің тарихи құндылықтарын үптеп кетуге тырысатын кейіпкерді ойнайды. Жанында тарихи құпияларды жаны сүйетін, Ежелгі Египетті зерттейтін Дженни Холси есімді археолог болады. Бұл екеуі туралы мақтап яки даттап әлдене дей қою қиын, өздеріне берілген міндеттерді белгілі бір деңгейде орындап шыққан.


Жеке ойым, фильмнің ең әсерлі жері — Аманет ханшайым туралы, оның өткенін суреттейтін сәттер, құр сүйегі қалған мумиядан бұрынғы бейнесіне оралатын жерін көрсететін кадрлар. Тегі алжирлік София Бутелла «Кингсманда» көрген жерімнен ұнап еді, «Мумиядан» кейін болашағанынан үміт ететін сүйікті актрисама айналды.


Аманеттен кейінгі тамаша — Рассел Кроудың ойнауындағы доктор Генри Джекил. Құбыжықтарға қарсы күресетін құпия ұйымның басшысы генри Джекилдің өзі — монстр. Бұл кейіпкер туралы керемет туындылар алды әдебиетте, қала берді кинода бар, гуглдатып көруге кеңес беремін.

Юниверсалдың жаңа әлемінен үлкен үміт күтемін. «Dark Universe» жаһандық әдебиеттің классикалық шығармаларындағы кейіпкерлерден тұрады — бұл ересек аудиторияның жанына жағады деп ойлаймын. Жоғарыдағы Том Круз бен Рассел Кроу, одан бөлек Джонни Деп пен Хавьер Бардемм бар әлем жаман болмауы тиіс.

EXPO-2017 билеттері туралы сұрақ көп. Ең бастыларына тоқтала кетейік.

1. Билеттер қаншадан?
3 түрлі билет түрі бар. Нақты күні көрсетілмеген демалыс күндеріне арналған, жұмыс күндеріне арналған және нақты бір күн белгіленіп алынатын билеттер. Демалыс күндерінің билеттері 8000 тг, жұмыс күндерінікі 6000 тг, нақты бір күндікі 4000 тг. Мысалы, алдын ала бір демалыс күні кіремін деп алып қойсаңыз, 8000-ға аласыз. Кез келген жұмыс күні барғыңыз келсе, 6000 тг төлеп алдын ала алып қоясыз. Ал егер ертең немесе нақты бір жұмыс күнін белгілеп алсаңыз, 4000 теңгелік билет аласыз.

2. Балаларға тегін бе?
6 жасқа дейінгі балаларға көрмеге кіру тегін. 6-дан 16 жасқа дейінгілерге 50% жеңілдік. 12 жастан асқан балалар мектептен анықтама әкелулері керек.

3. Бір билетпен күні бойы кіріп шығуға бола ма?
Бір билетпен Көрмеге тек 1 рет қана кіре алады. Көрме аймағынан шығып кетсе, қайта кіру үшін жаңа билет алуы қажет.

4. Билеттер қайда сатылады?
Билеттерді онлайн tickets.expo2017astana.com сайтынан және арнайы сату нүктелерінен алуға болады. Мына жерден қараңыз.

5. Студенттерге жеңілдік бар ма?
Студент билетімен 50% жеңілдікпен билет ала алады.

6. Билет кімдерге тегін?
— Ұлы Отан Соғысының қатысушылары мен мүгедектері және 1 алып жүруші;
— Жеңілдіктер мен кепілдіктер бойынша ҰОС қатысушылары мен мүгедектеріне теңестірілген адамдар;
— Барлық топтағы мүгедектер және 1 алып жүруші;
— Жетім балалар және 10 балаға дейін топқа 1 алып жүруші тегін.

Сондай-ақ зейнеткерлерге, көп балалы аналарға, 4 және одан артық бірге тұратын кәмелетке толмаған балалары бар көп балалы отбасыларға 50% жеңілдік.

7. Көрменің жұмыс режимі қандай?
Көрменің жұмыс уақыты сағаты 09.00 — 01.00 дейін. Келушілер көрмеге сағат 22:30 дейін кіре алады.

Нхл тархында Горди Хоу “Мистер Хоккей” атымен
атақты, ал бір қызық хет — трик аты осы мистердің
атымен аталады. Мундай хет-трик иелери Сидни
Кросби, Джером Игинла, тіпті ең атақты хоккей
джентельмені Павел Дацюк-та болган. Горди Хоу
хет-тригін жасау үшін гол салу, нəтижели пас жане не істеу
қажет？

Сұрақ оңай, сізден жедел жауап күтеміз: Теңіз пілі,
дернəсіл, қарт адам. Шың аты Homunculus loxodontus
(Хомулункус Локсодонтус), осы үшеуін біріктіретін
затты бір сөзбен атаңыз.

Соңғы жылдары азаматтық соғыс, аштық сияқты
дағдарыстардан көз ашпаған, əлемдегі ең кедей
елдердің бірі Сомалидің халқы өз депутаттарына
мынадай уəж айтады: олар халықтың айтқанына құлақ
аспайды, халық арасына келіп біздің мүшкіл
жағдайымызды көрмейді, парламентте біздің
проблемаларымызды көтеріп, сөз сөйлемейді. Бір
қызығы 2006 жылы осы елде шығарылған
коллекциялық монеталарда түп негізі жапон
фольклорынан келген, қазір бүкіл əлемге белгілі
символдар басылып шыққан болатын. Оларды
атаңыз?

Европалық автомобиль шығаратын бір компанияның
Ресейдегі өкілдері 2017 жылдың басында өз инстаграм
парақшасына жарнама ретінде машина емес, бір
фильм постерін еш өзгертпей сол күйде жариялады.
Бұл компанияны атаңыз

Бұл танымал спорт жұлдызы, өз қарсыластарына
қарсы дөрекі сөздерді ұйқастырып (рифмалап)
қолданғаны үшін қазіргі «рэп» жəне «хип-хоп»
стильдерінің қалаушыларының бірі болып саналады.
Өз спортының ең мықты шеберлерінің біреуі ол, əнші
ретінде екі «Грэмми» жүлдесін алған, бірнеше
бейнефильмдерде тіпті Бродвей мюзиклінде де роль
алған. Бұл кісі кім?

Қытай тілінде сөздер арасында бос орын (пробел)
болмайды екен, сол үшін 2007 жылдан бастап
Қытайлықтар бұл таңбаны арнайы бір мақсатпен
қолданатын кезде сөздің алдында да, сөзден кейін де
жазатын болды.
Ең алғашқы рет бұл таңба қазіргі функциясымен 2007
жылы Сан Диего орман өрт кезінде қолданылған. Қай
таңба?

Ресей фильмдерінің критикі, BadComedian каналының
авторы кезекті роликтерінің бірінде бас кейіпкер
атылған оқтардан жұқа қаңылтырмен қорғанатын
көріністі көріп отырып «Оқ маған атылды, бірақ ол X-қа
тиді» деген цитата қолданады. Грек тілінен шыққан X-ті
табыңыз

Кеңес заманындағы көркем суретші Сергей
Григорьевтің картинасының бір бөлігінде екі
портфельді көруге болады. Суреттің бас кейіпкері нені
жіберіп алмауға тырысып бағуда?

Американ жазушысы Стивен Кинг бірде былай депті:
«Менің сюжетім бойынша қылмыс жасаған адамдарды
екі рет жазалауға болады. Бірінші рет — қылмысы үшін,
екіншісі — ...» Стивен Кинг фразасын аяқтаңыз.

«X» сөзі — Чех тіліндегі "қинап, еріксіз жұмыс істету"
мағынасы бар етістіктен шықты. Алғашқы рет «Х» сөзі
1920 жылы Чехияда «Р.У.Р» атты пьесада
қолданылған. Ал соңғы екі-үш жылдың ішінде «Х»
негізінде жаңа дисциплина пайда болып трендке
айналды, тіпті Қазақстанның мектептерінде де кең
еңгізіліп жатыр. «Х»-ті атаңыз.

Джаспер Форденің бір шығармасында контрабандистер
шекарадан бір өнімді (тамақты) жасырын алып өтеді.
Олардың емін-еркін əрі-бері өтіп жүргеніне қарап
жазушы шекараны да осы өнімге (тамаққа) теңейді.
Шығармада қандай өнім (тамақ) туралы айтылады?

Қола дəуірінде кен орны болған, Бозшакөл
археологиялық ескерткішіндегі археологиялық
қазбалар көрсеткендей, бұл жерде шындығында
БІРІНШІ. Ал ЕКІНШІНІҢ негізі 1954 жылы қаланған.
БІРІНШІ немесе ЕКЕНШІНІҢ кез келгенін атаңыз

Артқы аулаға апаратын ауыр есікті итеріп әрең ашып, сыртқа шықты. Дүңкілдеген музыка, көлкіген темекі түтіні жүрегін көтеріп жіберіпті. Қызыл кірпіштен өрілген қабырғаға сүйеніп отыра кетті. Қымбат қысқа тонының етегі былғанғанына, жалт-жұлт еткен тізеден жоғары party-көйлегінің жиырылып қалғанына мән берген жоқ.

Жұмыстың алдында жарым сағат отырып жаққан опа-далабын айғыздап ұзақ жылады. Әттең, айқайды салып, көкірегінде шемен болып қатқан шер мен мұңды жібітіп, лақылдатып, сыртқа шығарғысы-ақ, еңірегісі-ақ келеді. Бірақ болмайды. Мұның ұлыған дауысы экстазиға елірген, араққа айбаттанған әлдекімдердің құлағына жетуі мүмкін. Тәлтіреңдеген мас болса, бұтынан теуіп, құлатып, қашып кетер-ау, топ болып жүретін есерсоқтарға шамасы қайдан жетсін.

Пышылдап, тырнағын шұқылап көп отырды. Басын қисайтып, ернін тістелей берді. Ойға батқандағы әдеті. Кәдімгідей жеңілдеп қалыпты. Тек аузымен ауа қармап, терең-терең дем алып, солықтаған қоя алар емес.

«Соншалықты жаман да емес шығар өмірім» деп ойлады.

Телефоны шырылдады. Администратор екен. «Жансая, где ходишь?» дейді.

Түбі қарая бастаған, сарыға боялған шашын жинап, желкесіне түйіп алды. Қиылып түскен, я еуропалыққа, я азиалыққа келмейтін микс көздері жалт етті.

* * *

Бірінші рет келіп тұр дәл осы клубқа. Еңгезердей охрана-жігіттердің алая қарағанына мән бермей, төрге озды. Сыра сұрады.

— Можно к вам?

Жалтылдаған қысқа көйлек киген, дөңгелек жүзді аққұба келген қыз тұр екен. Көркемін-ай… Іші-бауыры солқ ете қалды. Бүкіл уайым-мұңы, қажып-шаршағаны, күдік-күмәні күйретіліп түсіп, өзі күтпеген әлдебір алып қуаныш толқынының астында қалды. Бетіңе бір қарап-ақ сені бақытты жасай сала алатын адамның бар екендігін білмей келіпті.

Қолың ербеңдетті: "әрине, әрине, отырыңыз".

— Меня Жансая зовут, а вас?

Қыз жымиды. Әдемі еріндері ажырап, аппақ тістері көрінді. Онысы мұның шоқ кеміріп, өртенуге айналған сезімін тіпті құтыртты. «Р-рауан» деді тұтығып.

* * *

Бір сағаттан кейін клубтың үстіндегі қонақ үй нөмірінен шығып бара жатып Рауан "әдемі екен, ә, денесі де күшті сондай, он бес мың сағатына сондай қымбат емес қой, телефонын жоғалтып алмау керек, постоянноға керек болады" деп ойлап қойды.

Иллюстрациялар: Adams Carvalho

Қазақ радиосындағы «Ой-Зерек» интеллектуалдық-танымды ойынының 5-эфиріне «Оймақ» командасы қатысты. Есеп 4-7



Сергіту сұрағы:
Белгілі қазақстандық кәсіби аудармашы Нұрғиса Асылбеков осы аптаның ортасында өзінің кәрі қызға жақтас екенін мәлімдейді. Аудармашы кім не немесе не туралы айтқан?

1. «Алтын таяқша» фестивалі елімізде дәстүрлі түрде соғыста алған жарасы қатерлі ісікке айналып, 47 жасында дүниеден озған КСРО мемлекеттік сыйлығының лауреатының құрметіне өткізіледі. «Алтын таяқша» фестивалінде кімдер жарысады?
2. «Вокруг света» журналының жазуынша Чаушеску кезінде Румынияда техникалық білім жүйесін жақсы дамытып кеткен. Алайда түлектерге жеткілікті жұмыс орнын дайындап үлгермеген. Соның салдарынан болар Румыния бір рейтингте алғашқы 20лықта. Кімдердің рейтингі екенін 60-жылдары шыққан ағылшынша сөзбен атаңыз
3. Ағылшын жұмбағын шешіңіз:
   Ол шешінсе – мен киінем.
   Мен шешінсем – ол киінеді.
4. 2014 жылы Пауло Коэльо Фейсбукта 2 Рим Папасы бейнеленген сурет жариялайды. Бенедикт XVI және Франциск. Пост жарияланғаннан 3 күннен кейін қандай оқиға болды?
5. Әлем тарихында Нобель сыйлығын алған бір адам – «Оскар» және «Алтын глобус» сыйлығының да иегері, «Грэмми» сыйлығын да көп рет қапысыз ұтқан; Пулитцер сыйлығының арнайы жүлдесін алған әрі Құрмет легионының орденінің де иегері; және Лондон портрет галереясында картиналары қойылған. Бұл кім?
6. Профессор Суриковтың пайымдауынша ежелгі гректерде бейне арқылы көрнекі ойлау басым болса, арабтарда абстрактілі ойлау басым, өйткені олардың діні бейнелеуге қарсы. Сондықтан да БІРІНШІ гректерде жақсы дамыған, ЕКІНШІ арабтарда. Неміс педагогы Кляйнның айтуынша БІРІНШІ мен ЕКІНШІНІ мектеп бағдарламасында айыруға болмайды. Оларды атаңыз
7. Керекинфо-нүкте-кейзед блогтұғырнамасында жарияланған бір материалда автор денесіне жүйрік жануарлардың суретін салу — көбіне ер адамдарға, ал, мысалы, жеміс-жидекті орналастыру — әйел адамдарға тән екенін баяндайды. Автор бұдан кейін қазақтың қандай мақалын мағыналық тұрғыда түрлендіріп қолданады?
8. Дизайнын Артемий Лебедев студиясы жасаған печеньелерден 646277, 281434, 758938 сияқты сандарды көруге болады. Печеньелер қандай формада жасалған?
9. Аршат, бұл өлең жайлы не ойласың? Цинизм толы ма? Команда, Эли Бар-Яаломның шумағын аяқтаңыз:
   Жас ата-аналар өмірді тек сүрсін:
   Әрқашан кір жусын және де кептірсін.
   Оңайлау қылуға тіптен бәрін
   Сыйлайық оларға...
10. Кейбір химиялық элементтерден жұптар құрауға болады. Мысалы бром-рубидий, селен-эйнштейний, цезий-скандий, қалайы-нильсборий. Осы принцип бойынша галийдің жұбы қай элемент болар еді?
11. Ленин атындағы қалалар 20 ғ. 20 жылдардан бастап пайда болды. Мысалы, Кеңес кезінде оның атын қазіргі Санкт-Петербург (Ленинград), Худжант (Ленинабад, Тәжікстан), Гюмри (Ленинакан, Армения), Байқоңыр (Ленинск) сияқты қалалар иемденді. Ал бұрын Симбирск деп аталған, аттас облыстың орталығы болып табылатын Ресейдің қай қаласы оның атында?

Қазақ интернеті тағы бір сайтпен толықты. Arular.kz сайтын 2007 жылы бір топ блогер қыз ашқан болатын, алайда техникалық себептерге байланысты сайт 1 жылдан кейін жұмысын тоқтатты. Бұл жолы сайт жаңа айдарлармен, сапалы контентпен толығып, жаңа концепцияда ұсынылып отыр. Сайт дизайны да кез келген экраннан оқуға ыңғайлы етіп жасақталған.

«Соңғы уақытта қоғамда орын алған тастанды балалар проблемасы, бойжеткендер арасындағы суицид, әйелдердің тұрмыстық зорлық-зомбылыққа душар болуы, басқа да келеңсіз жағдайлар қыз-келіншектер арасында білімнің, психологиялық ақыл-кеңестің болмауынан хабар береді. Қазіргі таңда, бұл функцияны атқаратын қоғамдық институттар да, бұқаралық ақпарат құралдары да, тіпті ата-аналардың осы мәселеге келгенде салғытттық танытып отыр. Сондықтан да қыз-келіншектерге ақыл-кеңес беретін, қызықты материалдар ұсынатын сайт ашу көптен бері ойда жүрген жоспарымыздың бірі еді» дейді ұйымдастырушылар.

Сайт тек тәрбиелік-тағылымдық міндетін атқару үшін ғана емес, танымдық, коммерциялық мақсаттарда құрылған. Қазір сайтта «Сұлулық», «Сән», Отбасы", «Денсаулық», «Сезім», «Тағам» айдарлары бар. Сондай-ақ сайттың бұрынғы нұсқасындағы мақалалар да сақталған. Болашақта сайт аясында психологиялық кеңес, сұрақ-жауап бөлімдері ашылып, қыз-келіншектердің форумы құрылмақшы.

Сайт адресі: arular.kz

Жора-жолдастармен кездесе қалып, сериал туралы әңгіме бола қалса — әркім өз сүйіктісін айта жөнеледі емес пе? Мен де сөйтейін дедім (реалда өзеуреп сөз бермейсіңдер ғой, сондықтан осы жерге жазайын жақсылап). Неге күшті сериалдарды мен ғана көре беруім керек, достарым дауылбай құсап нашар телешоуларға мәз болып қашанғы жүре береді деген ізгілеу ниет қой, баяғы :D

11.22.63

8 эпизодтан тұратын фантастикалық мини-сериал. Стивен Кингтің аттас романына негізделген.

Сюжетте Джейк Эппинг есімді мұғалім туралы баяндалады. Әйелінен ажырасып, көңіл-күйі болмай жүрген кезде, күн сайын тамақтанатын дәмхананың иесі бір құпияны ашады: оның шолананда өткен шаққа апаратын қуыс бар. Бір ерекшелігі — уақытты да, жерді де таңдай алмайсың, қашан кірсең де тек 1958 жылдың 9 қыркүйегіне ғана тап боласың. Тағы бір ерекшелігі — өткен шақта қанша жыл өткізсең де, қайтып оралғанда қазіргі шақта 2 минут қана өтеді. Яғни, сағат 12:00-де аттанған болсаң, қартайып бүкіл өміріңді өткізіп келсең де өзіңнің заманыңды сағат 12:02 -ні көрсетіп тұрады. Үшінші ерекшелігі — әрбір саяхатың бұрынғы саяхатыңды «нөлдетіп» жібереді. Яғни, өткен шақты күрделі өзгерістерге ұшыратып келдім делік: тиісті адамдарыңызды құтқардыңыз, жаман адамдардың көзін құрттыңыз, болашаққа кері әсерін тигезген оқиғалардың алдын алдыңыз, сөйтіп ерекше мақтанышпен өз уақытыңызға оралдыңыз. Кенет тағы да сапарлағыз келіп кетті де, жаңағы қуысқа кіріп кеттіңіз делік. Сол кезде осыған дейін істегендеріңіздің барлығы жойылады. Бәрін басынан бастау керек болады.

Қысқаша айтқанда, дәмхана қожайыны Джейкке өтініш жасайды — ол бастаған істі жалғастыру. Дәмхана иесі бірнеше жылын өткен шақта өткізіп, президент Джон Кеннеди өлімінің алдын алмақ болған екен. Президентке оқ атқан адамды да анықтаған. Тек сол оқиғаны болғызбау керек. Мұғалім келісім береді.

Басты рөлді Джеймс Франко сомдайды.

*****

Ұятсыздар | Shameless

Британдық сериалға негізделген америкалық ремейк. Бірақ білетіндердің айтуынша — түпнұсқадан да керемет болып шыққан. Бұны нақты бір жанрға байлап қою қиын, жылатарлық сәттері де, шек сілеңді қатыратын тұстары да бар. Нағыз ересектерге арналған сериал дер едім, өйткені цензурасыз түсірілген өнімдердің бірі.

Негізгі оқиға Галлагерлер отбасының төңірегінде өрбиді. Осылардың арқасында Американы басқа қырынан танисыз — зәулім ғимараттар жоқ, кинодағыдай штампттар болмайды. Кір-қожалақ, лас, азғын, жарлы Америка. Чикагоның жерүйлерінде тұрып жатқан халықтың өмірі. Өз басым, осы сериалдан кейін Голливуд салып кеткен көптеген стереотиптерден арылдым.

Фрэнк деген алқаш, нашақор әке бар. Әйелі басқа біреумен кетіп қалған. Алты баланы асырап отыр. Асырап отыр деген жай сөз ғана, негізінде олардың бәріне баяғыда еменнің үлкен бұтағын қойған. Бар ауыртпалық 23 жасар үлкен қыздың мойнында. Тағдырдың тауқыметін қанша тартса да, балалар өмірден тыс қалмауға тырысады, ауыр тұрмыстарына қарамастан түрлі қызықтарды бастан бастан өткізеді. Кейіпкерлер саналуан және әрқайсысы жеке әлем, сондықтан әрбір персонажға жеке сериал түсіруге болатын шығар.

Сериал 2011 жылдан бері көрсетіліп келе жатыр. Қазірше 6 маусымы бар, жетіншісі келесі жылы шығады.

*****

Біртүрлі жағдайлар | Stranger Things

Сериалды жасаушы Росс Даффер және Мэтт Даффер есімді егіз мамандар "ұзақ кино" түсіруді мақсат еткен екен. Шынымен де кино көріп отырғандай әсерде боласыз: 80 жылдардың атмосферасы, оператор мен композитордың керемет жұмысы, т.б. детальдар сериалдың алғашқы минутынан-ақ баурап алады.

Көптеген танымал кино мамандары бұны тіпті феномен деп бағалап жатыр. Әсіресе, Вайнона Райдердің шеберлігі ерекше аталуда.

Ағайынды режиссерлер фильмге сценарий жазу барысында Спилбергтің, Карпентер мен Крэйвеннің жұмыстарынан шабыт алғандарын жасырмайды. Стивен Кингтің де шығармаларын оқып шығыпты.

Оқиға 1983 жылы Хокинс деген қалашықта орын алады. Достарымен қараңғы түскенше ойнап қалған бала үйге қайтар жолда із-түссіз жоғалып кетеді. Тергеу жүргізген полиция оны өлдіге санайды. Ал түрлі тылсым құбылыстарға мән берген анасы қайғылы оқиғаның растығына сенгісі келмейді. Баланың достары тіпті өз тергеулерін жүргізеді.

Бастапқыда 8 эпизодты мини-сериал деп жарияланған болатын. Бірақ финалдағы сюжет әрі қарай дамытуға мүмкіндік бергендіктен, оның үстіне жобаның үлкен танымалдығы екінші маусымға жол ашып беріп отыр.

*****

Картадан тұрғызылған үй | House of Cards

Саясатты ұнататындар үшін тамаша туынды :). Ұнатпайтындарды да жалықтырмайды деп ойлаймын. Саяси драмада басты рөлдерде Америка киносының алыптары — Кевин Спейси мен Робин Райт ойнайды.

Оқиғалардан шынайы тұлғаларға ұқсастықтар іздемей-ақ қойыңыз. Сериал АҚШ-тың Ақ үйі төңірегіндегі оқиғаларды суреттейді демесеңіз, тұлғалар да, сюжеттік желі де ойдан құрастырылған, идеясы ВВС-дің аттас сериалынан алынған.

Сюжат жайлы қысқаша: Демократиялық партияның конгрессмені, қолынан іс келетін Фрэнк Андервудқа ерекше ұсыныс түскен еді: ол Гаррет Уокерге президент болуға көмектеседі, соның сайлауалды кампаниясына қызмет етіп, ұйымдастыру шараларымен айналысады, ақысына ертең Уокер президенттікке сайланған соң Андервудқа Мемлекеттік хатшы қызметі берілуі тиіс болатын. Бірақ Гаррет президент болғаннан кейін уәдесін ұмытып кетеді. Ашуға булыққан Фрэнк президентті орнынан кетіруге уәде береді. Әрине жария түрде емес — өз-өзіне. Бұл үшін оның бойында барлық алғышарттар бар еді — ол ақылды, алдын болжағыш стратег, адамның ішіндегісін ұғатын айлакер, жеке пайдасы үшін тайынбайтын сұм адам. Әйелі де өзіне сай азулы қаншық. Сөйтіп екеуі билік үшін астыртын жоспарларын іске асыруға көшеді.

Сериалда ерлі-зайыпты саясаткерлердің жеке амбициялары ғана көрсетіліп қоймай, Американың ішкі және сыртқы саясатына, саяси тұлғалар арасындағы интригалар мен бәсекеге, түрле шиеленістерге мән беріледі.

2013 жылдан бері 4 маусымы көрсетілді. Бесіншісі 2017 жылы шығады.

*****

Marvel мен Netflix бірлестігінің суперқаһармандарға арналған сериалдар легі

Марвелдің кино әлемінен әзірге орын таба алмаған, бірақ көңіл бөлуге тұрарлық төрт қаһарманына сериал жасау туралы шешім қабылданады. Сөйтіп Marvel мен Netflix арасында мәміле жасалады. Келісімге сәйкес: Daredevil, Jessica Jones, Luke Cage және Iron Fist есімді төрт персонажға арналған төрт бөлек сериал, сонымен қатар осы төртеуінің басын біріктіретін тағы бір кроссовер-сериал түсірілуде.

Қазір бастапқы екеуіне арналған тележобалар жарық көріп үлгерді. Қалған екеуіне арналған жобалар және бәрін біріктіретін кроссовер енді шығады. Бір қызығы — аталған қаһармандар Кек алушылар әлемінде өмір сүреді, сериалда тіпті олар туралы да бір-екі ауыз айтылып кетеді. Төртеуі де бір қалада өмір сүреді және бір-бірін таниды.

1. Басбұзар / Daredevil
2015 жылдан бастап шықты. Екі маусымы көрсетілді, үшінші маусымына тапсырыс берілді. Ол аз десеңіз — осы сериалдың жоспардан тыс тағы бір спин-оффы туралы айтылып жатыр. Сериалда көрсетілген Жазалаушы (The Punisher) деген антиқаһарман көрермендер арасында ерекше танымал болғаны сонша, ол туралы бөлек жоба түсіруге шешім қабылданыпты.
Басбұзар, яғни Мэтт Мердок бала кезінде қайғылы оқиғадан кейін көзі көрмей қалады, есесіне басқа сезу мүшелерінің жұмысы бірнеше есеге артады. Күндіз ол — қарапайым адвокат, түнде қылмыспен күресуші.

2. Джессика Джонс / Jessica Jones
2015 жылы шықты. Бір маусымы көрсетілді, екіншісі әзірленіп жатыр. Джессиканың ерекше қасиеттері: биікке секіре алады, күші көп, машиналарды оп-оңай көтеріп жүре береді. Жекеменшік детектив ретінде түрлі қылмыстарды тергейді.

3. Люк Кейдж / Luke Cage
Алғашқы маусымы биыл 30 қыркүйектен бастап көрсетіледі. Бір эксперименттің нәтижесінде ерекше қасиетке ие болған. Оған оқ дарымайды, соққы батпайды, терісіне зақым келмейді. Бұның да күші көп. Комикс бойынша Джессика Джонстың күйеуі.

4. Темір жұдырық / Iron Fist
2017 жылдан бастап көрсетіледі. Кунг-фуді жетік меңгерген қаһарман. Мистикалық күшке ие.

5. Қорғаушылар / The Defenders
Жоғарыда аталған төрт кейіпкерді біріктіретін жоба. 2017 жылы шығуы тиіс.